Aggregator
Kersverse paus Leo XIV leidt vanochtend eerste mis
De nieuwe paus Leo XIV leidt vanochtend op zijn eerste volledige dag als kerkelijk leider zijn eerste mis. Dat doet hij om 11.00 uur in de Sixtijnse Kapel, in aanwezigheid van de kardinalen.
Zondag verschijnt hij weer op het balkon van de Sint-Pietersbasiliek, waar hij voorgaat in het middaggebed Regina Caeli, voor het wachtende publiek op het Sint-Pietersplein. Maandagochtend staat hij voor het eerst de pers te woord, meldt de persdienst van het Vaticaan.
Op het Sint-Pietersplein klonk gisteravond om 18.06 uur gejuich, toen de schoorsteen van de Sixtijnse Kapel witte rook uitsloeg. Ruim een uur later stapte de 69-jarige Amerikaans-Peruaanse Robert Prevost het balkon van de Sint-Pietersbasiliek op, om de mensenmassa te begroeten als de 267e leider van de Rooms-Katholieke Kerk.
Kijk hier dat moment terug:
Op een persconferentie bevestigde de directeur van de persdienst dat de nieuwe paus met zijn naam, Leo XIV, "duidelijk en opzettelijk" verwijst naar paus Leo XIII. Die was van 1878 tot 1903 paus en stelde in die tijd een belangrijk pauselijk geschrift op, Rerum Novarum, waarmee hij de kerk in sociaal opzicht moderniseerde.
"Toen stond de wereld ook ontzettend op zijn kop, door de industriële revolutie, schrijnende armoede en de sociale onrust. Hij zag dat de katholieke gemeenschap daar antwoord op wilde", zegt Anton de Wit, hoofdredacteur van Katholiek Nieuwsblad. Met de naam Leo XIV verwijst Prevost naar de soortgelijke sociale vraagstukken die er nu in de wereld zijn. "En daar moet een sociaal antwoord op geformuleerd worden, een gelovig antwoord met oog voor medemenselijkheid."
Hoewel Leo XIV zijn pontificaat op zijn eigen manier vorm zal geven, verwacht de Nederlandse kardinaal Wim Eijk geen grote veranderingen ten opzichte van zijn voorganger Franciscus. "Ik denk dat hij de lijn van de paus zoals die tot nu toe gevolgd is gewoon zal voortzetten. Ik verwacht niet ineens een revolutie of grote veranderingen. Daar is het geen type voor", zegt Eijk.
In Peru zijn mensen in elk geval uitzinnig na de uitverkiezing van Prevost tot paus. Zijn Peruaanse identiteitskaart gaat rond op sociale media, met de hashtag #papaperuana: de paus is een Peruaan. Op andere foto's staat Leo XIV tussen een berg aardappels: 'papa' is het Spaanse woord voor paus en voor aardappel, de nationale aardvrucht van Peru.
Ook in zijn geboorteland VS wordt verheugd gereageerd op de eerste paus uit Noord-Amerika. In New York werd het Empire State Building ter ere van de Amerikaan verlicht in pauselijk goud en wit.
Prevosts oudere broer John werd totaal verrast toen hij met zijn nicht de bekendmaking van de nieuwe paus op tv volgde. "Ze begon ineens te schreeuwen omdat haar oom was. Ik kon het totaal niet geloven, omdat het zo ver buiten de verwachting lag."
President Trump noemde het een grote eer en zei ernaar uit te kijken Leo XIV te ontmoeten. Het is de grote vraag hoe die zal omgaan met het beleid van de president: in het verleden uitte Prevost als bisschop wel eens kritiek op diens beleid. Zo retweette hij stukken die kritisch waren over Trumps harde immigratiebeleid.
Pentagon gaat duizend transgender militairen ontslaan
Het Amerikaanse ministerie van Defensie begint met het ontslaan van zo'n duizend militairen die openlijk transgender zijn. Mensen die in stilte transgender zijn, krijgen dertig dagen de tijd om zichzelf te melden.
Het besluit van minister Hegseth werd al verwacht, nadat het Hooggerechtshof dinsdag groen licht had gegeven voor het verbod op transgender militairen. Federale rechters hadden dat verbod in maart nog tegengehouden, maar die vonnissen zijn deze week dus tenietgedaan. President Trump had de ontslagronde bevolen per decreet.
Het ministerie van Defensie gaat de medische dossiers van zijn militairen onder de loep nemen, om te kijken wie tekenen van bijvoorbeeld genderdysforie vertoont, signalen dat iemand zich anders voelt of uit dan het geslacht waarmee ze geboren zijn. Voor wie dat geldt, wordt ook ontslagen.
Aantallen onduidelijkHoeveel transgender militairen er precies in dienst zijn, is niet bekend. Schattingen lopen uiteen van enkele duizenden tot 15.000 mensen, op een krijgsmacht van 2,1 miljoen militairen.
President Trump keerde zich in zijn eerste ambtsperiode ook al tegen transgender personen in het leger. Hij stelde een verbod in, maar mensen die al militair waren, mochten blijven. Zijn opvolger, Biden, trok het verbod kort na zijn inauguratie weer in.
In maart ontstond er onder Nederlandse transgender militairen onrust vanwege het decreet van Trump. Commandant der strijdkrachten Eichelsheim en staatssecretaris Tuinman van Defensie lieten daarop weten dat transgender militairen in Nederland niets te vrezen hebben. "In een steeds onveiliger wereld heeft Defensie het beste van iedereen nodig om Nederland en bondgenoten te kunnen blijven beschermen. We blijven ons daarom inzetten voor een diverse krijgsmacht", schreven ze in een reactie aan de NOS.
DIY Driving Simulator Pedals
NTT Data transfers six data centres into new investment company
Gewapende overval Action Roosendaal, verdachte aangehouden door omstanders
Bij een overval op de Action in Roosendaal is vanavond een man aangehouden door omstanders. Hij is overgedragen aan de politie.
Rond 20.30 uur kwamen bij de politie meldingen binnen van de gewapende overval in de winkel aan de Boulevard. Agenten kwamen met meerdere eenheden ter plaatse. De situatie daar was "erg hectisch", meldt een woordvoerder. "Want er waren nog klanten in de winkel."
Het is nog onduidelijk wat er precies is gebeurd, maar omstanders hebben een verdachte weten aan te houden. Hij zit vast en zal later gehoord worden. Over zijn identiteit is nog niets bekend.
SlachtofferhulpDe omgeving is afgezet. Agenten hebben in de winkel verklaringen opgenomen van mensen die de overval hebben meegemaakt, schrijft Omroep Brabant. Ook wordt er sporenonderzoek gedaan. "Het onderzoek zal nog geruime tijd in beslag nemen", aldus de politie.
Getuigen van de overval krijgen slachtofferhulp aangeboden.
Directeur Amerikaanse rampenbestrijdingsdienst ontslagen, vlak voor orkaanseizoen
Waarnemend directeur van de Amerikaanse rampenbestrijdingsdienst FEMA Cameron Hamilton is plotseling ontslagen. Minister Kristi Noem van Binnenlandse Veiligheid nam dat besluit nadat Hamilton zich gisteren uitsprak tegen de ontmanteling van de instantie.
President Trump en Noem zeggen al maanden dat ze van plan zijn de instantie grotendeels of in zijn geheel op te heffen. Ze noemen de rampenbestrijdingsdienst partijdig, inefficiënt en onnodig. De Federal Emergency Management Agency zou geld bedoeld voor rampenbestrijding inzetten om illegale migranten te huisvesten; een bewering die ontkracht is door Amerikaanse media.
Hamilton en Noem verschenen gisteren voor het Congres in een hoorzitting over FEMA. Noem herhaalde dat de rampenbestrijdingsdienst "moet worden afgeschaft, zodat staten voortaan zelf op rampen kunnen reageren". "President Trump heeft vanaf het begin kenbaar gemaakt dat hij vindt dat FEMA de Amerikaanse bevolking heel vaak in de steek heeft gelaten", zei ze.
Hamilton prees de medewerkers van FEMA juist. "Ik geloof niet dat het in het belang van het Amerikaanse volk is om het Federal Emergency Management Agency op te heffen", zei hij. Hij voegde eraan toe dat het niet aan hem is om die beslissing te nemen.
'Langzaam en zorgvuldig'Hamilton werd in januari door Trump aangesteld om de hervormingen binnen FEMA te leiden. Maar waar veel Amerikaanse topfunctionarissen willen dat de instantie binnen enkele maanden wordt ontmanteld, vindt Hamilton dat de hervormingen langzaam en zorgvuldig moeten worden doorgevoerd.
Hij is ervan overtuigd dat de Verenigde Staten FEMA nodig hebben, zeker nu het orkaanseizoen voor de deur staat. Dat loopt van 1 juni tot en met 30 november.
Hamilton wordt vervangen door David Richardson, een hoge functionaris van het Department of Homeland Security (DHS). Richardson is een voormalig marinier en gevechtsveteraan. Bij DHS leidde hij de afdeling "Countering Weapons of Mass Destruction".
Schoof over Russische activiteit aan Finse grens: 'Geen angst, wel weerbaar zijn'
Premier Schoof denkt dat Rusland binnen twee à drie jaar een troepenmacht aan de Noord-Europese grens kan opbouwen om "een andere" oorlog te beginnen. In de Noorse hoofdstad Oslo reageert de Nederlandse premier op berichten over de toenemende Russische militaire activiteiten in de buurt van de Finse grens, zoals de aanleg van nieuwe spoorwegen.
"In een aantal jaren heeft Rusland voldoende capaciteit ontwikkeld om eventueel een andere oorlog te beginnen, en dat kan zomaar op het Europese continent zijn", aldus Schoof. Hij benadrukt dat hij mensen niet bang wil maken. "Het is niet gezegd dat er een Russische aanval komt. Ik wil niemand angst aanpraten." Maar er moet, samen met andere Europese landen, wel hard gewerkt worden "om dat te voorkomen".
Schoof is in Oslo voor de jaarlijkse top van de Joint Expeditionary Force (JEF), een militair samenwerkingsverband tussen Noord-Europese landen. Het gaat om de drie Scandinavische, Finland en de drie Baltische staten die samen met IJsland, het Verenigd Koninkrijk en Nederland de NAVO willen ondersteunen met de bescherming van het 'Hoge Noorden' van Europa.
Nieuw hoofdkwartierRusland heeft de afgelopen tijd zijn militaire activiteit in dat gebied fors uitgebreid. Bij de Noorse grens is een nieuw militair hoofdkwartier gebouwd, zo schrijft The Wallstreet Journal op basis van Europese inlichtingendiensten en satellietfoto's. Ook worden nieuwe spoorlijnen parallel aan de Finse grens aangelegd, bestaande trein- en wegverbindingen worden opgeknapt en er wordt in hoog tempo gewerkt aan een grotere troepenmacht. De Finse grens met Rusland is zo'n 1300 kilometer lang.
Schoof heeft met de Finse president Alexander Stubb de aanleg van de spoorlijnen besproken en merkt dat de Finnen vertrouwen hebben in hun opgebouwde defensiemacht. "Dus aan de ene kant is er geen reden tot zorgen", aldus Schoof.
Maar er is wel sprake van "een belangrijke verandering" aan de grens, die voor Finland reden is om de defensiecapaciteit te verhogen. Volgens Schoof is de spoorlijn duidelijk bedoeld voor troepenverplaatsing, de aanvoer van troepen en de opbouw van militaire steun.
Schoof zegt dat er ook telefonisch is gesproken met de Amerikaanse president Trump en de Oekraïense president Zelensky over onder meer een staakt-het-vuren in Oekraïne:
Nederland moet extra alert zijn op Russische sabotage omdat het aan de Noordzee ligt. In die zee liggen veel kabels voor internet- en dataverkeer. "Die kabels zijn gemakkelijk kapot te maken of er kan apparatuur op geplaatst worden", aldus de premier.
Hij wil nog niet vooruitlopen op de vraag hoeveel extra geld het Nederlandse kabinet zal uittrekken voor Defensie. Dat wordt de komende tijd besproken, eerst in het kabinet en daarna met de coalitiepartijen. Het is ook een belangrijk onderwerp op de NAVO-top in Den Haag in juni.
Burgemeester Van Zanen over rellen Scheveningen: 'Vooraf geen signalen'
Volgens de Haagse burgemeester Jan van Zanen waren er vooraf geen signalen dat men zou gaan rellen in Scheveningen. Dat zei hij vandaag in een debat met de gemeenteraad in Den Haag over die ongeregeldheden.
Honderden jongeren raakten vorige week donderdag in gevecht rond het Kurhaus. Ze hadden via sociale media in Scheveningen afgesproken, liet de politie eerder weten. Toen de politie ingreep, keerde het geweld zich tegen agenten. Ze werden bekogeld met onder meer stenen, fietsen en glaswerk. De mobiele eenheid werd ingezet.
OproepDe gemeenteraad wilde vandaag opheldering. Verschillende partijen vroegen zich af hoe lang de oproepen al rondgingen op sociale media, en hoe het kon dat de politie er niets van wist.
Van Zanen spreekt tegen dat er signalen waren dat men ging rellen. "Ik heb ook de snapchats gezien, met de oproep om gezellig naar Den Haag te komen, maar daarin is niets gezegd over rellen", citeert Omroep West. Ook ondernemers in Scheveningen hebben volgens hem niets doorgegeven over dreigende onrust.
Pas rond 20.30 uur kreeg de gemeente een signaal dat het onrustig begon te worden in de buurt van het strand. Een kwartier later begon de politie mensen van het plein te dringen. "Dat ging beheerst. Daarna ging het mis", zei Van Zanen.
'Vreselijke verstoring'"Het is waardeloos", vindt hij. "Maar wel wat er is gebeurd." De burgemeester noemt de rellen een "vreselijke verstoring van de openbare orde". "Ik baal ervan voor de bewoners, voor de ondernemers, voor de bezoekers."
Hij vindt het kwalijk dat ouders van de "kinderen" die meededen aan de rellen, zich niet hebben gemeld. "Tegen die ouders zeg ik: schaam je. Het is onze stad, van iedereen."
VerdachtenVandaag hield de politie twee verdachten aan. Het zijn een 17-jarige jongen uit Rotterdam en een 16-jarige jongen uit Den Haag. De 17-jarige wordt verdacht van het vernielen van een politieauto en -busje, de 16-jarige van openlijke geweldpleging tegen de politie.
De politie zegt nog meer verdachten in beeld te hebben en gaat ervan uit dat er meer arrestaties volgen.
Hindoeraad: zorgelijke toename hindoediscriminatie in Nederland
Hindoes in Nederland ervaren al langere tijd een zorgwekkende toename aan discriminatie vanwege hun geloof. Het gaat vooral om vijandige opmerkingen op sociale media, maar er zijn ook serieuze geweldsbedreigingen. De Hindoeraad Nederland heeft daarom een discriminatiemeldpunt opgezet. Binnen een dag zijn er al vijftig meldingen binnengekomen.
Van de vijftig melders zijn er minimaal acht voornemens aangifte te doen bij de politie, zegt voorzitter Shivan Bhoendie van de Hindoeraad. Zo zou er zijn gedreigd om met een groep naar mandirs - hindoegebedshuizen - te gaan om daar alle beelden van de goden kapot te slaan.
De hindoes zouden volgens aanvallen op sociale media "nog meer in koeienurine moeten baden" of "zichzelf moeten ophangen aan de slurf van die olifant", een verwijzing naar de hindoegod Ganesh, die een olifantenhoofd heeft.
De raad was al langer in gesprek met de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR) over het in kaart brengen van discriminatie van hindoes. In Nederland worden nog geen cijfers bijgehouden van hindoediscriminatie. Het besluit werd genomen na een bijeenkomst met leden uit de hindoegemeenschap en de NCDR afgelopen december.
De recente toename van hindoediscriminatie lijkt verband te houden met de escalatie in het conflict tussen India en Pakistan. Daarom kwam het opzetten van het punt in een stroomversnelling, zegt Bhoendie. "Veel mensen schrikken van de bedreigingen en weten niet wat ze moeten doen."
KashmirVorige maand openden terroristen het vuur op Indiase toeristen in Kashmir. Er vielen 26 doden. De schutters zouden de slachtoffers hebben gevraagd of ze hindoe waren en hen vervolgens hebben doodgeschoten.
India gaf buurland Pakistan de schuld. Dat land ontkent betrokkenheid. In reactie op de aanslag voerde India luchtaanvallen uit, waarbij tientallen doden en gewonden zijn gevallen.
Dat conflict lijkt ook een uitwerking te hebben in Nederland, "maar niet tussen Pakistaanse Nederlanders tegen Indiase Nederlanders", zegt de voorzitter. Volgens hem wordt er in Nederland een religieus conflict van gemaakt. "Het is een conflict tussen twee landen. Toch worden Nederlandse hindoes bedreigd omdat ze hindoe zijn."
De dreigementen zijn zo ernstig dat er al zeker één aangifte bij de politie ligt. Deze gaat over een filmpje dat op sociale media rondging waarin een vrouw verkondigt dat de 'kutk*lies' - een scheldwoord voor hindoestanen - niet te vertrouwen zijn. Ook zouden hindoestanen "zomaar Pakistan aanvallen".
Bhoendie benadrukt dat het overgrote deel van de hindoes in Nederland vanuit de hindoestaanse gemeenschap uit Suriname is gekomen. Hindoestanen zijn nazaten van contractarbeiders die onder valse voorwendselen vanuit India naar voormalige Nederlandse koloniën zijn gehaald. Hindoestanen kunnen zowel hindoe als moslim zijn. Zij moesten op de plantages werken na de afschaffing van de slavernij in 1863.
'Zionist'De discriminatie uit zich niet alleen online. Een hindoeman van 70 uit Den Haag zou recent plots door zijn moslimbuurman zijn uitgemaakt voor 'zionist'. "Het lijkt erop dat mensen denken dat omdat India en Israël bondgenoten zijn, het conflict in Gaza gerelateerd is aan het conflict in Kashmir. En dat dit zich vertaalt naar de Nederlandse hindoes", aldus Bhoendie. "Maar dat heeft helemaal niets met ons te maken. Dat is een grote denkfout."
De raad heeft een goede relatie met het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO), dat hindoes veel sterkte wenst in deze gespannen tijd. "Er is in Nederland nooit een conflict op deze schaal geweest tussen hindoes en moslims", zegt Bhoendie. Hij vindt deze toename dus ook erg zorgelijk. "Het zijn enkelingen die zeer haatdragende taal uiten", aldus de voorzitter.
Voorzitter Muhsin Köktaş van het CMO zegt geen meldingen te hebben gehad vanuit de moslimgemeenschap over een oplaaiend conflict in Nederland. Hij staat in goed contact met de Hindoeraad.
De twee organisaties zouden jaren geleden al afspraken hebben gemaakt om religieuze conflicten uit het buitenland niet naar Nederland te halen. Köktaş zegt dat het CMO "vanzelfsprekend tegen elke vorm van discriminatie en geweld is". "Geen enkele religie kan voorstander zijn van geweld, wij zijn tegen onrecht."
Het meldpunt hindoediscriminatie zal open blijven en de meldingen verzamelen. Ze zullen meldingen die niet over religieuze discriminatie scheiden van de stapel. Uiteindelijk zullen ze de bevindingen delen met de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme, die deze mogelijk zal overhandigen aan de regering.
Edison Phonograph Plays the Cylinders
Vrees voor escalatie in Kashmir, maar bewoners weten dat conflict altijd aanwezig is
"We hebben alles achtergelaten en zijn gewoon weggerend", zegt Ghulam Mohammad. Hij woont in de regio Poonch in Indiaas Kashmir, een van de gebieden die nu het hardst worden getroffen door de beschietingen tussen India en Pakistan.
Sinds de terroristische aanslag in Pahalgam waarbij 26 Indiase toeristen om het leven kwamen, wordt vrijwel elke dag geschoten aan de bestandslijn tussen het Indiase en het Pakistaanse deel van Kashmir.
Terwijl de rest van de wereld ziet hoe India en Pakistan elkaar voor de tweede dag op rij bestoken met drones en raketten, weet de bevolking in dit gebied heel goed dat het conflict al bijna tachtig jaar lang gaande is. Aan één stuk door - ook als de wereld niet toekijkt.
"Mensen die hier wonen, leven al op het randje van de afgrond", zegt Muhammad Yasir Khan. "Als een soldaat op enig moment de controle verliest, moeten wij de gevolgen dragen." Hij woont in Ghameer, vlak bij de bestandslijn, aan de Pakistaanse zijde. In het Pakistaanse deel van Kashmir sloegen al meer dan 2000 mensen op de vlucht.
Ook in het Indiase deel zeggen mensen weg te willen. Ze vrezen dat het conflict verder escaleert. De winkels blijven dicht en de straten blijven leeg.
Line of ControlDe bestandslijn is geen officiële grens, maar een lijn waar beide zwaarbewapende legers al tegenover elkaar staan sinds de eerste oorlog die gevoerd werd over Kashmir. Toen de Britten in 1947 hun kolonie Brits-Indië verlieten, viel die uiteen in India en Pakistan. Vrijwel direct ontstond het conflict om Kashmir. Moest het bij het islamitische Pakistan horen, of werd het seculier en Indiaas?
Staten waar ongeveer even veel hindoes als moslims woonden, zoals Punjab en Bengalen, waren toen al haastig verdeeld door een Britse advocaat die nog nooit in India was geweest. Bij vorstendommen als Kashmir - waar de bevolking overwegend moslim was, maar een hindoe-'maharadja' (vorst) de leiding had - mocht die maharadja kiezen.
Maar de maharadja van Kashmir wachtte te lang met zijn keuze; Pakistan viel zijn gebied binnen en het Indiase leger steunde de maharadja. Zo begon de eerste van drie oorlogen die gevoerd werden over Kashmir. Na bemiddeling van de VN werd er in 1949 een staakt-het-vuren getekend. De lijn die de legers op dat moment scheidde, werd de bestandslijn die tegenwoordig bekendstaat als de 'Line of Control'.
EscalatieVaker dan in de rest van Pakistan of India gemerkt wordt, zijn er confrontaties aan die bestandslijn. Daar is de lokale bevolking wel aan gewend. "Terwijl in de rest van Pakistan en India cricket wordt gespeeld, leven we hier in oorlog", zegt Khan. Sinds India in de nacht van dinsdag op woensdag raketaanvallen uitvoerde, is er veel paniek.
"Het was angstaanjagend omdat we niet goed begrepen wat er aan de hand was", vertelt Sehar. Ze geeft les aan de universiteit van Kotli, dat in Pakistaans Kashmir ligt. Haar huis ligt aan een drukke weg in het centrum van de stad. "Er zijn hier geen terroristische kampen zoals India beweert. Er werd een moskee geraakt waar mensen dagelijks komen om te bidden."
Ook aan Indiase kant zijn er slachtoffers gevallen, toen het Pakistaanse leger reageerde op de aanvallen van India. In Salam Abad zijn veel huizen vernietigd door de raketten. "De overheid heeft ons geen onderdak aangeboden", vertelt Talib Hussain terwijl hij naast het uitgebrande huis van zijn buurman staat.
In Pampore in Indiaas Kashmir, waar volgens Pakistan een vliegtuig werd neergehaald, vertelt Raja over een "vuurbal" die op de school naast haar huis terechtkwam. "Gelukkig gebeurde het 's nachts, anders waren er honderden kinderen gedood."
Toch hoopNiet iedereen gaat weg en onder een kleine groep klinkt nog hoop.
"India en Pakistan lijken allebei te willen dat we onze huizen verlaten en ergens anders vernederd en ontheemd leven, maar we zullen ons land niet verlaten. We willen vrede, geen oorlog", zegt Khan vanuit Pakistaan Kashmir.
Dat gevoel wordt gedeeld door Narendar Singh, een inwoner van het zwaar getroffen Poonch aan de andere kant van de bestandslijn. "Wij zijn positief. Dat is wat iedereen in deze tijd zou moeten zijn."
Let the Wookie Win with this DIY Holochess Table
Nieuwe paus Leo XIV werkte jaren in Peru en geldt als zachtmoedig man en kundig bestuurder
Robert Prevost is de eerste Amerikaan die gekozen is als het hoofd van de Rooms-Katholieke kerk. Hij heeft de naam Leo XIV gekozen. Zijn eerste woorden als nieuwe paus op het balkon van de Sint Pieter waren "vrede zij met u allen".
De 69-jarige Leo XIV werd geboren in de Amerikaanse stad Chicago. Een groot deel van zijn leven bracht hij door in Peru waar hij dertien jaar woonde en werkte, en ook de Peruaanse nationaliteit aannam. Hij is dus net zo goed een Latijns-Amerikaanse paus, net als zijn voorganger Franciscus.
Hij studeerde wiskunde en theologie en is afgestudeerd in het kerkelijk recht. Hij wordt gezien als een kundig en rustig bestuurder. Ook wordt hij zachtmoedig genoemd.
Eind jaren 90 keerde hij terug naar de Verenigde Staten en werd hij de hoogste leider van de orde der Augustijnen. Sinds 2023 is hij kardinaal. Hij spreekt drie talen vloeiend: Engels, Spaans en Italiaans.
Peruaanse nationaliteitDat de Amerikaan gekozen is als de nieuwe paus heeft ook te maken met zijn Peruaanse nationaliteit en met het feit dat hij in Peru vele jaren als missionaris en daarna als bisschop heeft gediend.
De vorige paus lijkt in Leo XIV zijn opvolger te hebben gezien. In 2023 haalde Franciscus hem naar het Vaticaan om hem het hoofd te maken van de afdeling die bisschoppen benoemt. Daardoor had Prevost een machtige positie binnen het kardinalencollege.
Alle pausen kiezen zelf hun naam. Dat de nieuwe paus gekozen heeft om zichzelf Leo XIV te noemen komt doordat hij een historisch bewustzijn heeft, zegt Anton de Wit, hoofdredacteur van Katholiek Nieuwsblad.
"De vorige paus Leo XIII was in 1878 gekozen. Toen stond de wereld ook ontzettend op zijn kop, door de industriële revolutie, schrijnende armoede en de sociale onrust. Hij zag dat de katholieke gemeenschap daar antwoord op wilde", zegt De Wit.
"Paus Leo XIII heeft toen een heel belangrijk pauselijk geschrift gemaakt: Rerum Novarum uit 1891. Daarin stonden belangrijke katholieke antwoorden op dringende actuele vraagstukken."
Het ging met name om wat toen de sociale kwestie werd genoemd, het probleem van de armoede en ongelijkheid die onder het kapitalisme waren ontstaan. De paus wilde een alternatief bieden voor het socialisme, dat het kapitalisme omver wilde werpen, en bepleitte samenwerking tussen werkgevers en werknemers.
Signaal naar TrumpMet zijn naam verwijst paus Leo XIV er volgens De Wit naar dat er ook nu grote ideologieën zijn die heil op aarde beloven. "En daar moet een sociaal antwoord op geformuleerd worden, een gelovig antwoord met oog voor medemenselijkheid."
Met de naam wil de nieuwe paus ook een duidelijk signaal aan de Amerikaanse president Trump geven, zegt De Wit. "Dat het paus Leo XIV erom te doen is om het sociale gezicht van de kerk te zijn. De katholieke kerk in de Verenigde Staten is van oudsher een van de belangrijkste hulpverleners van migranten. Trump heeft de financiering van de vluchtelingendienst die zich inzet voor migranten in de VS stopgezet."
Trump en Starmer sluiten handelsdeal, importheffingen versoepeld
De Amerikaanse en Britse regering sluiten een handelsdeal, is op een persconferentie in Washington bekendgemaakt. Het is de eerste handelsovereenkomst sinds president Donald Trump in april grootschalige importheffingen aankondigde. Amerika is de grootste economie ter wereld, de Britse economie staat op de zesde plaats.
Volgens Trump is het een "volledige en allesomvattende handelsdeal", terwijl de Britse regering zich wat voorzichtiger uitdrukt. Beide regeringen gebruiken de term "historisch" - maar in de kern lijkt de handelsdeal er vooral op gericht om Trumps importheffingen te versoepelen.
Het Verenigd Koninkrijk kreeg in april een basistarief van 10 procent opgelegd op alle producten, en viel bovendien onder de 25 procent heffingen op staal, aluminium en auto's. De 10 procent blijft in principe bestaan, maar er zijn vrijstellingen gegeven voor specifieke markten. Zo zijn de importheffingen op staal en aluminium geschrapt en kan het VK 100.000 auto's naar Amerika exporteren tegen een lagere heffing. Ook voor Rolls-Royce motoren en vliegtuigonderdelen worden vrijstellingen gegeven.
Daar staat tegenover dat de Britten hun markt openstellen voor Amerikaanse producten als rundvlees, andere landbouwproducten, ethanol en machines. Daarnaast wordt er gehint op verdere gesprekken tussen de twee landen en zeggen ze dat er "meer details zullen volgen".
De Verenigde Staten zijn, na de EU, de op één na grootste exportmarkt voor het Verenigd Koninkrijk. Vorig jaar exporteerden de Britten voor 10 miljard dollar aan auto's naar de VS en voor zo'n 9 miljard dollar aan farmaceutische producten. Een voordeel voor het VK is dat er volgens Trump, anders dan met de EU, geen sprake is van een echt handelstekort. De handelsbalans - die Trump bij veel landen "oneerlijk" noemt - is tussen het VK en de VS redelijk in evenwicht.
'De speciale vriendschap'Op diplomatiek niveau wordt de overeenkomst aan beide kanten van de Atlantische Oceaan als een succes gevierd. Voor de Britse premier Keir Starmer bewijst het dat zijn diplomatieke aanpak om Trump te paaien vruchten heeft afgeworpen.
De Britten sloegen niet terug met heffingen, Starmer onderhield warme banden met Trump en benadrukte steeds de historische "speciale vriendschap" die sinds de Tweede Wereldoorlog tussen de twee landen bestaat. Voor de Britse premier is dit bovendien bewijs dat het VK na de Brexit en los van het Europese handelsblok, wel degelijk zelfstandig handelsdeals kan sluiten.
Voor Trump is de deal een troef om erop te wijzen dat zijn importheffingen effect hebben. De Amerikaanse president heeft herhaaldelijk benadrukt dat meer dan tachtig landen nu dankzij zijn heffingen in de rij staan om handelsakkoorden te sluiten. Volgens Trump toont dat aan dat zijn handelsoorlog uiteindelijk goed zal zijn voor de Amerikaanse economie.
Economische boostPositief economisch nieuws is zeer welkom in de kwakkelende Britse economie. Maar hoeveel verschil deze handelsdeal daadwerkelijk zal maken, valt nog te bezien. De Britse premier werd na de persconferentie gevraagd of het land nu beter af is dan voordat Trump president werd. Waarop de Britse premier antwoordde: "de vraag die je moet stellen is, zijn we beter af dan gisteren?"
Critici omschrijven de deal vooral als een fotomoment met beperkte economische waarde: de overeenkomst gaat alleen over goederen (en niet over diensten) en richt zich vooral op zichtbare producten zoals auto's en staal, waar Trump flinke heffingen op legde.
Handelsovereenkomst EUOndertussen werkt de Britse regering ook aan handelsovereenkomsten met de Europese Unie. Die gesprekken met de Europese Unie zijn economisch gezien mogelijk belangrijker voor de Britten: de EU blijft immers de grotere afzetmarkt voor het VK.
Brussel en Londen staan op het punt om op 19 mei een post-Brexit 'reset-top' te houden in Londen, waarbij de Britse Labour-regering nadrukkelijk toenadering zoekt. Ook aan Europese kant bestaat daar, mede vanwege de noodzaak tot militaire samenwerking, bereidheid toe.
Vanuit de Britse regering wordt benadrukt dat het land niet hoeft te kiezen, maar met beide economische blokken goede handelsrelaties kan onderhouden die elkaar niet hoeven te bijten.
Aangespoelde zwaardvis waarschijnlijk gestikt in modder
De zwaardvis die vorige week op het wad bij de Eemshaven in Groningen werd gevonden, is vermoedelijk gestikt in de modder. Dat zegt conservator Pierre Bonnet van Ecomare tegen RTV Noord.
De kieuwen van het dier zaten vol met slib. Een dag voor het aanspoelen werd het dier al gezien in ondiep water met modder. "Het raakte waarschijnlijk in paniek", zegt Bonnet. "De bodem is hartstikke drabbig, je zakt er voor zeker dertig centimeter in weg."
Zeldzame vondstHet dode dier werd vorige week woensdag ontdekt door hobbyfotograaf Martin Knol uit Winsum. "Ik nam een foto toen ik iets voorbij zag drijven", zegt hij. "Het zag er vreemd uit. Toen ik de foto had uitvergroot, zag ik de punt van het zwaard van de vis. Heel bijzonder."
Dat is het zeker, want zwaardvissen worden zelden gevonden aan de Nederlandse kust. De afgelopen eeuw gebeurde dat voorzover bekend drie keer. De laatste keer dat een Xiphias gladius werd aangetroffen in ons land is bijna veertig jaar geleden.
VriescelDe dode vis ligt in de vriescel bij Ecomare. Ze willen er een plastic replica van maken. "We willen hem graag afgieten en preparen", zegt Bonnet. "Dat betekent dat er een siliconen mal gemaakt kan worden en dan krijg je een plastic, levensecht model van het dier."
Als die mal klaar is, gaat de vis voor onderzoek naar de universiteit van Wageningen. Daar wordt de maaginhoud van het dier bekeken.
Bonnet verwacht niet dat er nog een officiële doodsoorzaak zal worden vastgesteld. Als een zeezoogdier aanspoelt, moet worden onderzocht waaraan het is overleden, vertelt hij. Maar voor vissen bestaat die regel niet.
Oekraïense vrouw werd gemarteld in Russisch detentiekamp: 'Permanent gegil'
De 31-jarige Oekraïense legerarts Valeria Zoebko werd gevangengenomen door het Russische leger en zat zes maanden vast. De tengere majoor werd gemarteld en vernederd. Ze werkte in het ziekenhuis van Marioepol aan het begin van de oorlog, toen dat werd omsingeld. Krijgsgevangenschap was onontkoombaar.
"Het was zwaar, toen we dat hoorden. Dan weet je dat niet iedereen dit traject gaat overleven", vertelt Zoebko, zittend op een parkbankje in de stad Vinnytsja in het midden van Oekraïne. Daar werkt ze nu in een militair hospitaal, waar de zwaarstgewonden van het slagveld worden opgevangen.
Inmiddels is ze weer op gewicht. In Russische gevangenschap verloor ze tien kilo, omdat ze vooral pap kreeg. "Dat is ook een vorm van marteling."
Journaliste Viktoria RosjtsjynaMaar ze heeft het overleefd. Dat kunnen niet alle gevangenen zeggen. Zo werd het lichaam van de Oekraïense journaliste Viktoria Rosjtsjyna onlangs door de Russen terugbezorgd. Er waren enkele organen uit verwijderd, waarschijnlijk om de doodsoorzaak te verhullen. Haar lijkenzak was - al dan niet opzettelijk - anders gelabeld.
Rosjsjtyna was naar door Rusland bezet gebied afgereisd om onderzoek te doen naar de waarschijnlijk 16.000 Oekraïeners die zijn geïnterneerd. Ze lijkt al snel te zijn opgepakt. Journalisten hebben gereconstrueerd wat er met haar is gebeurd. Ze werd onder andere vastgehouden in een berucht gevangenkamp in Taganrog, dat vlak over de Russische grens aan de zee van Azov ligt.
Ook legerarts Zoebko werd daar vastgehouden: "Dat is het wreedste wat ik in heel mijn leven heb gezien. Het maakte daar niet uit of je man, vrouw of dokter was. 's Ochtends en 's avonds waren er controles. In de gang moesten we in spreidstand staan en werd je zonder reden geslagen - omdat we gevangenen waren."
"We moesten ons volledig uitkleden en door de gangen lopen. Dan wendde niemand zich af. Daar waren ook honden bij. Die beten niet, maar werden wel losgelaten."
ElektroshocksOok tijdens verhoren moest Zoebko zich uitkleden. "De ondervrager zei wat hij allemaal voor vreselijks van plan was. Ik antwoordde dat dat niet ging gebeuren." De arts kwam er met een pak slaag vanaf. Ze zegt niet te zijn verkracht. Of dat met andere vrouwen wel is gebeurd, wil Zoebko niet zeggen.
Haar ondervragers beschuldigden haar ervan Russische krijgsgevangenen te hebben mishandeld en daarbij lichaamsdelen te hebben afgesneden. Om een bekentenis af te dwingen werden elektroshocks gebruikt. "De eerste keer was dat verschrikkelijk. Het geluid van dat apparaat zal ik nooit vergeten."
Systematisch mishandeldHet Oekraïense Media Initiative for Human Rights heeft vorige week een rapport gepubliceerd naar aanleiding van gesprekken met 138 ex-krijgsgevangenen. Slaan, vernederen, hondenaanvallen en het toedienen van elektroshocks zijn volgens het rapport allemaal gebruikelijke methodes.
De conclusies van het Oekraïense onderzoek zijn in lijn met wat de Hoge Commissaris voor de Rechten van de Mens zegt over de Russische behandeling van krijgsgevangenen: dat mishandeling wijdverspreid is en systematisch wordt toegepast. De hoge VN-commissaris gaat ervan uit dat de Russische autoriteiten daarvan op de hoogte zijn en dat er ook sprake is van coördinatie tussen de veiligheidsdiensten en het Russische gevangeniswezen.
Oekraïense militairen worden structureel gemarteld in Russische gevangenissen:
Zoebko beschrijft hoe ze in haar cel in Taganrog permanent het gegil uit de kelder hoorde van medegevangenen die werden gemarteld. Ze spreekt van "specifieke methodes", maar gaat liever niet in op details. De majoor weet wat er nodig is om iemand zo te laten gillen. In plaats van over gruwelijkheden te vertellen, lacht ze liever.
Vriendelijk begroet de legerarts de bleke soldaat Rostyslav Bohoetskyi (25 jaar) - ook een ex-gevangene. Samen wandelen ze op deze zonnige dag door het park. Zoebko helpt nu voormalige krijgsgevangenen om met hun trauma's om te gaan. "Wij kunnen praten over zaken waarover je niet kunt praten met mensen die dit niet hebben meegemaakt."
Rostyslav is net uitgeruild en heeft drie jaar vastgezeten. Zijn ouders vertellen dat het niet goed met hem gaat, maar weten niet wat hij heeft meegemaakt. "Hij vertelt niks", zegt zijn moeder, die toch vooral opgelucht is.
Majoor Zoebko: "Je gaat je familie niet vertellen wat je hebt meegemaakt, dat zou ze veel te veel pijn doen. Het is onverdraaglijk voor een vader of moeder om te horen wat ze allemaal met je kind hebben gedaan."
Beurs is tarievenklap Donald Trump te boven, maar herstel is broos
Wie vandaag naar de beurs keek zou denken dat de beurscrash door de Amerikaanse handelsoorlog veel langer dan vijf weken geleden is. De eerste dagen van april werden vergeleken met zwarte maandag uit 1987, het faillissement van zakenbank Lehman Brothers in 2008 en de coronalockdown uit 2020.
Maar met een slotkoers van bijna 902 punten is de pijn opvallend snel voorbij. Bijna dan. Want hoe broos het vertrouwen is bleek vanmiddag. Nadat de AEX was opgeklommen tot ruim 907 punten, gleed de beurs hard omlaag toen de Europese Commissie met een lijst maatregelen kwam om de Amerikaanse importtarieven te vergelden.
De storm waar beleggers vijf weken terug in belandden, was heftig. "Bij ons stond iedereen aan", blikt bestuurslid Wendy Winkelhuijzen van Van Lanschot Kempen terug op de door president Trump uitgeroepen 'Liberation Day'. "Markten houden niet van onzekerheid. En dat gebeurde die dag", zegt de bestuurder van de bank uit Den Bosch die werkt voor rijke klanten en pensioenfondsen.
ImporttarievenVandaag bleek maar weer eens hoe broos het vertrouwen is. Het optimisme op de beurs, mogelijk doordat de Amerikaanse president Donald Trump een handelsakkoord met Groot-Brittannië zou sluiten, duurde tot ongeveer 2 uur 's middags.
Toen verdween de winst van de dag als sneeuw voor de zon omdat de Europese Commissie mogelijke tegenmaatregelen voor de Amerikaanse importtarieven presenteerde. Brussel wil onder meer vliegtuigen, auto's en auto-onderdelen en elektrische apparatuur uit de VS extra gaan belasten.
Dat leidde tot nieuwe onrust, weliswaar niet zoals vorige maand, toen bij Van Lanschot Kempen de telefoon roodgloeiend stond. "Klanten bellen ons, wij bellen klanten zelf ook actief. Iedereen kijkt naar wat dit betekent: wat weten we en wat kan er nog komen? We vragen ook vaak aan klanten: hoeveel risico kun je aan en waar word je wel en niet nerveus van?"
Verlies door paniekBeleggers die snel nerveus worden hebben een maand na dato nog hoofdpijn. Wie in fondsen op de AEX belegde en in de eerste twee weken alles van de hand deed, kon 10 tot 5 procent van de winst kwijt zijn. Wie het hoofd koel hield door geen aandelen te verkopen, zit vergeleken met 31 maart nu op een plus van ongeveer een procent.
Vorig jaar kregen mensen die in Amerikaanse aandelen belegden ook te maken met de terugkeer van Donald Trump. Na zijn verkiezingswinst werden via stijgende beurskoersen in New York hoge winsten behaald.
Wie nog steeds in Amerikaanse aandelen belegt moet nu nog wat langer op de blaren zitten dan beleggers in Europese aandelen. Vergeleken met Liberation Day zit de belangrijkste graadmeter van de beurs in New York, de Dow Jones, nog zo'n 1,5 procent in de min. Daartegenover is de graadmeter met Amerikaanse technologiebedrijven, de Nasdaq, de klap met een plus van bijna 4 procent weer meer dan te boven.
InstapmomentVan Lanschot Kempen zag dat de onrust op de beurzen juist ook nieuwe beleggers aantrok. "Er waren klanten die spaargeld beschikbaar hadden en dachten: 'Hé, dit is een goed moment om in te stappen'", zegt Winkelhuijzen
Ze pleit voor realisme: "Er is veel onrust geweest, maar de onrust is ondanks het herstel nog niet weg. Wij denken dat er importtarieven voor de EU komen, maar niet op het hoge niveau dat eerder werd genoemd. En ook dan is het belangrijk om met een goede beleggende blik te kijken naar welke bedrijven worden geraakt en wat dat voor hun bedrijfsvoering en resultaten betekent."
Nieuwe paus is Amerikaan, kiest voor de naam Leo XIV
De Amerikaanse kardinaal Robert Prevost (69) is de nieuwe paus van de Katholieke kerk. Prevost is een belangrijke curiekardinaal die een groot deel van zijn leven in Peru heeft gewoond en gewerkt. Hij heeft gekozen voor de naam Leo XIV. Het is de eerste Amerikaanse paus.
Prevost is afgestudeerd in het kerkelijk recht en een kundig bestuurder. Onder de vorige paus was hij hoofd van de afdeling die bisschoppen benoemt. Hij spreekt vloeiend Engels, Spaans en Italiaans.
De 133 kardinalen in Vaticaanstad hebben in twee dagen een nieuwe paus gekozen. Om 18.06 uur kwam er witte rook uit de schoorsteen van de Sixtijnse Kapel, het teken dat er een opvolger van de vorige maand overleden paus Franciscus is.
Vier stemrondesHet is erg snel gegaan. Na vier stemrondes is er een nieuwe paus gevonden, zegt Anton de Wit van het Katholiek Nieuwsblad.
Volgens hem is het een "historisch conclaaf met een enorme diversiteit aan kardinalen uit landen die nooit eerder deel hebben gemaakt uit het kardinalencollege". Het had volgens De Wit alle kanten kunnen opgaan. Het college bestond uit 133 kardinalen.
Bekijk hier het moment dat er witte rook uit de schoorsteen van de Sixtijnse Kapel komt:
Duizenden gelovigen op het Sint Pieterplein hebben de witte rook uit de schoorsteen van de Sixtijnse Kapel gezien. Er brak een luid gejuich uit toen bekend werd dat de kardinalen een nieuwe paus hadden gekozen.
De Nederlandse Bisschoppenconferentie is blij dat het zo snel gelukt is om een nieuwe paus te kiezen. "Daar zijn we natuurlijk blij mee, dat het zo snel is gelukt", zegt een woordvoerder van de bisschoppenconferentie tegen persbureau ANP. "En dat er dus waarschijnlijk grote eensgezindheid is onder de kardinalen die gekozen hebben."
Met IJsheiligen de planten buiten zetten kan dit jaar zonder problemen
Het is begin mei en veel mensen vragen zich af of ze met een gerust hart de planten buiten kunnen zetten, of dat ze vanwege mogelijke nachtvorst beter nog even kunnen wachten. Die overgangsperiode in mei wordt ook wel aangeduid als IJsheiligen, naar de naamdagen van een aantal katholieke heiligen.
De ijsheiligen zijn Mamertus (11 mei), Pancratius (12 mei), Servatius van Maastricht (13 mei) en Bonifatius van Tarsus (14 mei). Volgens een volkswijsheid zijn dit de laatste dagen waarop nog nachtvorst kan optreden. Daarna is het relatief veilig om vorstgevoelige planten buiten te zetten.
Dit jaar zit vorst er ook in de komende dagen vóór 11 mei niet meer in. Het is wel fris, maar onder de 3 graden zakt het kwik niet meer. Alleen in buitengebieden (dus buiten de bebouwde kom van steden en dorpen) kan het vlak boven de grond nog aan het vriespunt komen. Maar omdat je daar in het algemeen geen plantjes poot, zou je vanaf nu die plantjes wel buiten kunnen zetten.
Zonovergoten dagenHet weer ziet er de komende dagen warm en zonnig uit. Tot en met zaterdag zou er ook wat stapelbewolking in de middag kunnen ontstaan, daarna volgen een aantal zonovergoten dagen. Daarbij lopen de temperaturen steeds verder op. Overdag komt het kwik in de loop van het weekeinde boven de 20 graden uit en dat houden we de hele volgende week naar alle waarschijnlijkheid wel vast. De minima stijgen ook nog wat en liggen vanaf zondag rond 8 graden.
Al met al prima weer, ware het niet dat droogte zo langzamerhand ook wel een onderwerp gaat worden. Langere perioden met droogte horen, net als juist erg natte periodes, bij de klimaatverandering waar we mee te maken hebben.
Door die veranderingen mag je ook verwachten dat de kans op vorst in de nacht eerder in het jaar afneemt. Maar een afnemende kans wil niet zeggen dat je niet ook begin mei nog uitschieters naar beneden kunt verwachten. Vooralsnog is het dus wel veilig IJsheiligen een beetje aan te houden.