NOS Nieuws - Algemeen

De Volendamse band BZN heeft voor het eerst in achttien jaar weer opgetreden. Tijdens een fandag in Volendam speelde de groep onverwachts zes nummers.

Volgens De Telegraaf zorgde de verrassing voor emoties, zowel in de zaal als op het podium. "Bij het tweede nummer werd in overmand door emotie", vertelt drummer Jack Veerman aan de krant.

De fandag vond plaats in hetzelfde gebouw waar BZN in 1966 voor het eerst optrad. Behalve fans waren ook de kinderen en kleinkinderen van de zeskoppige band aanwezig.

BZN (Band Zonder Naam) trad voor het laatst op in 2007 bij hun afscheidsconcert in Rotterdam Ahoy. De groep scoorde 40 jaar lang hits in binnen- en buitenland. Onder hun bekendste hits zijn Mon amour, Sevilla en Banjo man. Dit jaar brachten ze voor het eerst sinds lange tijd weer een nieuw nummer uit: Thanks, als dank aan de trouwe fans.

Een vervolg op het optreden lijkt er niet te komen, zegt zanger Jan Keizer (76) tegen SBS6. "Er zit zo ontzettend veel werk aan om het professioneel goed op te pakken. Het is een heel complexe toestand."

De NS zet vanaf deze ochtend extra spitstreinen in tussen Utrecht, Rotterdam, Eindhoven en Heerlen. Dat gebeurt na de botsing van een trein met een vrachtwagen bij Meteren, waardoor het spoor zwaar is beschadigd.

Afgelopen donderdag boorde een intercity zich in een vrachtwagen die vast was komen te zitten tussen de slagbomen bij een spoorwegovergang. Vijf mensen raakten gewond, onder wie de vrachtwagenchauffeur. De schade aan het spoor was groot en het gebied lag bezaaid met peren die de vrachtwagen vervoerde.

Het ongeluk is vastgelegd door een beveiligingscamera:

ProRail en NS meldden eerder al dat de herstelwerkzaamheden zeker een week duren. Hierdoor is er geen treinverkeer mogelijk tussen Geldermalsen en Den Bosch.

ProRail spreekt van "een enorme logistieke operatie". Er moet een kilometer spoor worden vernieuwd, met bijna 500 dwarsliggers, twee kilometer spoorstaven en een wissel die moeten worden aangevoerd. Bij de spoorwegovergang is daarom een tijdelijke weg en verlichting aangelegd, zodat er dag en nacht gewerkt kan worden aan het herstel.

Naar verwachting kunnen pas vrijdagochtend weer treinen over het traject rijden. Tot die tijd zet NS bussen in tussen Geldermalsen en Den Bosch en extra spitstreinen om de drukte op te vangen.

Het noorden van Afghanistan is afgelopen avond getroffen door een aardbeving. Volgens het Amerikaanse seismologisch instituut gaat het om een aardbeving met een kracht van 6,3.

Het epicentrum van de aardbeving lag op een diepte van 29 kilometer en was in de buurt van de stad Choelm, die ongeveer 65.000 inwoners telt. Er zijn nog geen berichten over slachtoffers of schade aan gebouwen.

Choelm ligt niet ver ten oosten van provinciehoofdstad Mazar-i-Sharif en op ongeveer 275 kilometer ten noordwesten van hoofdstad Kabul. Volgens CNN werd de aardbeving gevoeld in delen van Tadzjikistan, Oezbekistan en Turkmenistan, de noordelijke buurlanden van Afghanistan.

In augustus werd Afghanistan ook getroffen door een aardbeving. Die had toen een kracht van 6,0. Volgens de Taliban en de Rode Halve Maan vielen er toen ongeveer 2200 doden en raakten meer dan 3600 mensen gewond.

Voor de derde keer dit weekend zijn er drones gesignaleerd in de buurt van het Belgische militaire vliegveld Kleine-Brogel. Dat meldt Het Laatste Nieuws.

De drones werden rond 19.00 uur gezien door personeel van de basis, bevestigt de burgemeester van de gemeente Peer aan de VRT. Na het spotten van de drones zette de politie de achtervolging in, maar net als gisteren en vannacht was dat zonder resultaat.

Bij de achtervolging werden onder meer politievoertuigen en een helikopter ingezet. "Net als gisteren vlogen de drones noordwaarts, richting Nederland, daarna zijn ze verdwenen", zegt burgemeester Steven Metheï.

Het is onbekend wie en waarom met de drones bij de militaire basis vloog. Volgens Theo Francken, de Belgische minister van Defensie, worden de drone-meldingen serieus genomen. "Als je kijkt hoe die drones vliegen, waar ze specifiek langsvliegen en hoe lang ze boven bepaalde infrastructuur blijven cirkelen, dat is niet Willy of Dennis die per ongeluk zijn drone heeft bovengehaald."

Het Chinese e-commercebedrijf Shein staakt de verkoop van sekspoppen die op een klein meisje lijken. De Franse toezichthouder voor consumentenzaken ontdekte de pop vrijdag op de website van Shein tussen sekspoppen met een volwassen uiterlijk.

"De beschrijving en de plek op de site laten weinig twijfel over de pedoseksuele aard van het product", zegt de toezichthouder, die aangifte deed.

Volgens Franse media zag de pop eruit als een meisje van een jaar of 4 en hield ze een teddybeer vast. In de begeleidende tekst werd de pop "een masturbatiespeeltje voor mannen" genoemd. De prijs was 186,94 euro.

Grote fout

Shein heeft de pop offline gehaald en zegt dat er een grote fout is gemaakt. "We nemen onmiddellijk maatregelen en versterken onze procedures om te voorkomen dat dit nog een keer gebeurt", zei een woordvoerder tegen Franceinfo. Shein heeft naar eigen zeggen een zerotolerancebeleid wat betreft content of producten die in strijd zijn met wetten en de interne regels van het bedrijf.

Shein is vooral bekend als aanbieder van fast fashion. De affaire komt op een moment dat het bedrijf op het punt staat zijn eerste fysieke winkel in Frankrijk te openen. Woensdag opent het een filiaal in Parijs. Er zijn ook plannen voor winkels in vijf andere Franse steden.

Een van de twee mannen die gisteravond werden opgepakt voor de mesaanval in een trein naar Londen is vrijgelaten. Volgens de Britse politie is gebleken dat hij niets met de zaak te maken had. De andere arrestant zit nog wel vast en is de enige verdachte. Hij wordt verdacht van poging tot moord.

De aanval was gisteravond in een trein van Doncaster naar Londen. Een man begon om zich heen te steken met een groot mes. Elf mensen raakten gewond, van wie er nog zes in het ziekenhuis liggen.

Passagiers van de trein vertellen wat er gebeurde:

Een van de slachtoffers verkeert in kritieke toestand. Het gaat om een medewerker van het Londense vervoersbedrijf die de dader probeerde tegen te houden.

Eenmansdaad

De twee verdachten werden kort na de mesaanval opgepakt op het station van Huntingdon. Het ging om mannen van 32 en 35 jaar.

Vandaag bleek echter dat de 35-jarige man onschuldig was. Hij was gisteravond aangehouden omdat aan agenten was verteld dat hij er iets mee te maken had, zegt de politie in een verklaring.

De politie gaat nu uit van een eenmansdaad door de 32-jarige verdachte. Zijn hechtenis is inmiddels verlengd. Onderzocht wordt wat de dader bezielde. Er wordt niet uitgegaan van een terroristisch motief.

Morgen begint in de rechtbank van Zwolle de inhoudelijke behandeling van een van de grootste mensensmokkelzaken ooit in Nederland. Terecht staat de Eritreeër Walid D., volgens het Openbaar Ministerie een kopstuk van een groot crimineel netwerk dat duizenden mensen van Eritrea naar Europa smokkelde.

Vluchtelingen uit Eritrea zouden met valse beloftes richting Europa zijn vervoerd. Onderweg werden zij vastgezet in speciaal daarvoor ingerichte detentiekampen in Libië, waar ze onder erbarmelijke omstandigheden leefden en werden gemarteld en verkracht.

Familie in onder andere Nederland werd ondertussen afgeperst. Zij werden opgebeld en kregen opdracht grote geldbedragen te betalen aan tussenpersonen in Nederland. Als er niet betaald werd, verergerden de martelingen en bleven mensen vastzitten of werden om het leven gebracht.

Walid D. is niet de enige die terechtstaat in Nederland. Ook Kidane Zekarias H., een ander kopstuk van het netwerk, is aangeklaagd door het OM. In totaal zijn er zeven verdachten gedagvaard voor deze strafzaak.

Nederlandse sleutelrol

Waarom wordt deze internationale zaak in Nederland behandeld? "Dat is een goede vraag", zegt Mirjam van Reisen, hoogleraar aan Tilburg University en expert in Eritrese mensenhandel. "Nederland heeft al vroeg ingezet op onderzoek naar dit soort criminele praktijken. Er is hier veel kennis om mensenhandel vroeg op het spoor te komen."

Het afpersen van familieleden in Nederland speelt een grote rol. "Vanuit Libië, waar de mensen worden vastgehouden en gemarteld, wordt naar familieleden in Nederland gebeld, en die krijgen dan video's met echt afschuwelijke afbeeldingen van hun familielid dat wordt gemarteld. Op basis daarvan wordt hun gezegd dat ze losgeld moeten betalen om hen vrij te krijgen."

Eritrese gemeenschap

Volgens Van Reisen is dit een erg belangrijke zaak voor Eritreeërs in Nederland. "Ik denk dat er weinig Eritreeërs in Nederland zijn die geen slachtoffers kennen in Libië."

Een van de slachtoffers is Selam*, een jonge vrouw die jaren geleden Eritrea ontvluchtte en ook in een kamp in Libië vast kwam te zitten. Ze werd slachtoffer van de martelingen en verkrachting door Walid D.

"Ik heb heel veel meegemaakt in Libië. En ik ben ook verkracht door hem", laat zij aan de NOS weten via een tolk. "Meerdere keren, door drie verschillende mannen." Selam kampt met zware trauma's en slaapt slecht. "De situatie is voor mij heel zwaar. Ik krijg veel paniek als ik er over moet praten."

Ook haar familieleden werden met filmpjes onder druk gezet om te betalen voor haar vrijheid. Het kostte Selam en haar familie duizenden euro's. "De Eritrese gemeenschap laat hun familieleden niet vallen. Want ze weten dat het einde verhaal is als ze niet betalen", zegt Van Reisen. En zo blijft het systeem in stand.

In deze video vertelt Selam wat ze heeft meegemaakt:

De zaak is een van de grootste processen rond mensensmokkel die ooit in Nederland zijn gevoerd. Het onderzoek duurde jaren en werd uitgevoerd in samenwerking met onder andere Interpol, Europol en het Internationaal Strafhof.

"Het is echt de eerste keer dat er iets van dit verhaal voor een rechtbank komt. In Eritrea is er niks en in Libië is er niks. Er is volledige straffeloosheid. Dit is de eerste zaak die dat verandert", vertelt Van Reisen.

Het Openbaar Ministerie wil de organisatie stevig aanpakken. Een woordvoerder laat weten: "Deze mensen hebben een zware tocht achter de rug, vol geweld, verkrachtingen en afpersing. Dat er organisaties zijn die daar grof aan verdienen, niet alleen aan de smokkel zelf maar ook aan het afpersen van familie, is een mensonterend verdienmodel waar we hard tegen willen optreden."

Gerechtigheid

Dat de zaak eindelijk voorkomt is belangrijk. Van Reisen: "Het systeem is met een veroordeling nog niet opgerold. Dat is veel groter dan de verdachten die terechtstaan. Maar dit is wel een begin van een einde maken aan de straffeloosheid."

Het neemt de angst en de herinneringen niet weg bij Selam. "Ik denk niet dat dit het makkelijk gaat maken voor mij. Ze hebben ook heel veel mensen doodgemaakt. Maar ik vind het wel belangrijk, de gerechtigheid en dat zij straf krijgen."

*Om veiligheids- en privacyredenen is de naam van Selam gefingeerd. Haar echte naam is bekend bij de redactie.

Nieuwsuur maakte eerder deze reconstructie van het mensensmokkelnetwerk:

President Trump dreigt met militaire acties tegen islamistische terroristische groeperingen in Nigeria als de regering van dat land niet snel een eind maakt aan de moord op christenen. "Als we aanvallen, zal dat snel en hevig zijn, precies zoals de terroristische moordenaars onze dierbare christenen aanvallen", zei Trump op Truth Social.

Het is onduidelijk wat Trump met de moord op chistenen bedoelt. In het zuiden van Nigeria wonen vooral christenen, in het noorden vooral moslims. Terroristen zijn vooral in het noordoosten actief. In de afgelopen vijftien jaar zijn daar tienduizenden mensen vermoord, hoofdzakelijk moslims.

Nigeria heeft terughoudend op het dreigement gereageerd. Een woordvoerder van de regering zegt dat Amerikaanse hulp bij het bestrijden van terrorisme welkom is, zolang de territoriale integriteit van het land maar wordt gerespecteerd. Dat komt erop neer dat de Amerikanen niet zonder instemming van Nigeria in actie mogen komen.

Oproep

In hetzelfde bericht op Truth Social dreigt Trump ook alle materiële hulp en bijstand aan Nigeria te schrappen. Vrijdag werd het land al op de lijst gezet van landen waar volgens de VS geen religieuze vrijheid bestaat. Vermoedelijk reageerde Trump daarmee op een oproep van een conservatieve denktank, eerder deze maand. Die schreef dat er dit jaar al duizenden christenen zijn vermoord of verkracht.

Een analist van de Amerikaanse crisisonderzoeksgroep Acled zei tegen persbureau Reuters dat ze dit jaar in Nigeria bijna 2000 aanvallen op burgers heeft geteld. Bij vijftig daarvan werden christenen aangevallen omdat ze christen waren.

President Tinubu zei gisteren al dat zijn regering zich inspant om de godsdienstvrijheid te beschermen. "Het afschilderen van Nigeria als een religieus intolerant land strookt niet met de werkelijkheid en gaat voorbij aan de constante en oprechte pogingen van de regering om de vrijheid van godsdienst en religies van alle Nigerianen te beschermen."

Aanstaand GroenLinks-PvdA-Kamerlid Marjolein Moorman wil geen fractievoorzitter worden. Dat zegt ze in de podcast De Binnenkamer, die ze samen met haar man Harmen van der Veen maakt.

Moorman zegt het "heel logisch" te vinden als Jesse Klaver de nieuwe fractieleider wordt als opvolger van Frans Timmermans. Ze wijst erop dat Klaver al "superlang in de Tweede Kamer zit" en al ervaring met een formatie heeft. Moorman heeft dat naar eigen zeggen vrijdag ook al te kennen gegeven aan Klaver en de fractie.

Ze erkent dat ze zelf ook ervaring heeft, vooral in het stadsbestuur van Amsterdam en ook met coalitievorming, maar noemt Klaver "voor de komende tijd de meest logische en verreweg de beste keuze".

Morgen bijeen

Morgen om 11.00 uur komt de deze week gekozen fractie van GroenLinks-PvdA bijeen om een nieuwe fractieleider te kiezen. Nu Moorman niet beschikbaar is, lijkt de kans groot dat Klaver het wordt.

Het gaat overigens uitdrukkelijk om een fractievoorzitter voor de komende periode, zei Kamerlid Piri vorige week, en niet over wie de partijleider wordt die lijsttrekker zal zijn bij volgende verkiezingen.

Voor die rol zien verschillende mensen in de partij Moorman ook als een goede keuze. Ze was de afgelopen jaren wethouder in Amsterdam en stond op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen van deze week op plaats 6.

'Vier vrouwen met voorkeursstemmen in Kamer'

Ondertussen gaan ze er bij GroenLinks-PvdA van uit dat er vier kandidaten met voorkeursstemmen in de Kamer komen, zo bevestigen bronnen. Het gaat om vier vrouwen.

Nummer 32 op de lijst Barbara Kathmann, nummer 27 Lisa Vliegenthart, nummer 25 Mikal Tseggai en nummer 24 Fatihya Abdi zouden genoeg stemmen hebben gekregen om de Kamer in te gaan.

Het zou ten koste gaan van onder anderen de kandidaat-Kamerleden Wimar Bolhuis, Geert Gabriëls en Jimme Nordkamp, die op de plekken 18 tot en met 20 stonden. Ook de nummer 21 Jade van der Linden loopt waarschijnlijk een zetel mis. Zij kwam in aanmerking voor de zetel die vrijkwam door het vertrek van Timmermans.

Een 21-jarige vrouw is gisteravond op Schiphol zwaar mishandeld door een taxichauffeur, bevestigt de Koninklijke Marechaussee aan de regionale omroep NH. De verdachte is later op de snelweg aangehouden toen hij probeerde te vluchten.

Het incident gebeurde rond 18.00 uur bij een van de vertrekhallen op de luchthaven. Een woordvoerder van de marechaussee zegt tegen de omroep dat de vrouw daar met haar 16-jarige broer was toen ze een woordenwisseling kreeg met de taxichauffeur. Waar het geschil over ging, is niet bekend.

"Die woordenwisseling werd een ruzie en dat heeft geleid tot mishandeling", aldus de woordvoerder. De vrouw zou zijn geschopt en geslagen, ze liep daarbij een gebroken pols en een scheur in haar neus op.

Na het incident sloeg de taxichauffeur op de vlucht. Hij werd later door de politie op de snelweg aangehouden, dankzij het feit dat zijn kenteken was genoteerd door getuigen van de mishandeling. De man is aangehouden voor zware mishandeling en overgedragen aan de marechaussee, die de zaak onderzoekt.

Het jaarlijkse chanoekaconcert in het Concertgebouw in Amsterdam gaat waarschijnlijk niet door. Het podium heeft de samenwerking met Stichting Chanukah Concert opgezegd vanwege de banden van voorzanger Shai Abramson met het Israëlische leger.

Stichting Chanukah Concert noemt het besluit een inbreuk op de vrijheid van godsdienst. Een woordvoerder zegt dat er een kort geding wordt ingediend over het tussentijds beëindigen van de huurovereenkomst door het Concertgebouw.

Twee maanden geleden riep het Amsterdamse podium de stichting openlijk op een andere zanger te vinden voor het concert op 14 december, ter ere van het joodse feest Chanoeka. De partijen zijn in overleg gegaan, maar zijn het oneens gebleven.

'Uitzonderlijk geval'

Het Concertgebouw noemt het stoppen van de samenwerking een moeilijk besluit. De aanwezigheid van Abramson staat volgens de verklaring echter "haaks op de missie van het Concertgebouw om mensen te verbinden met muziek." Algemeen directeur Simon Reinink spreekt van een "zeer uitzonderlijk geval" waarbij het principe van artistieke vrijheid moet wijken.

Volgens de stichting gaat deze redenering echter niet op. "Het is geen muzikaal feest, maar een viering waarbij de voorzanger een dienst leidt en voorgaat in gebeden", zegt de woordvoerder. Hij stelt dat het Concertgebouw niet bevoegd is dit besluit te nemen.

De stichting spreekt van "grote handreikingen" die gedaan zouden zijn richting het Concertgebouw bij bemiddelingsgesprekken. Details wil de woordvoerder niet geven.

Slag om de arm

Een woordvoerder van het Concertgebouw zegt tegen de NOS dat het concert "op dit moment" niet doorgaat. Mocht de stichting alsnog van gedachte veranderen en een andere zanger voordragen, dan kan het besluit worden teruggedraaid.

Stichting Chanukah Concert blijft echter bij de keuze voor Abramson. De stichting spreekt tegelijkertijd het vertrouwen uit dat het kort geding zal leiden tot het doorgaan van het concert op 14 december mét de voorzanger.

Bij een definitieve streep door het optreden krijgen mensen die een kaartje hadden gekocht hun geld terug. Op de website van het evenement staat niets vermeld over het conflict. Daarmee oogt het voor de bezoeker alsof het jubileumconcert doorgaat.

Zanger Abramson is ex-commandant in het leger van Israël en treedt volgens zijn eigen website op als zogeheten Chief Cantor van dat leger bij officiële gelegenheden. Volgens Stichting Chanukah Concert vervult de zanger deze rol als reservist. "Zijn deelname aan nationale ceremonies maakt hem niet tot bestuurder, woordvoerder of representatieve functionaris van het Israëlische leger, hoezeer Het Concertgebouw dat ook bij herhaling suggereert."

'Propaganda voor Israëlische leger'

Pro-Palestijnse actiegroepen op sociale media wezen op videobeelden waarop Abramson in legeruniform een gebed zingt voor Israëlische militairen. Vanwege zulke "IDF-propaganda", zoals deze groepen het omschrijven, was er druk uitgeoefend om de zanger niet te laten optreden in Amsterdam.

Het handelen van het Israëlische leger in Gaza wordt door een groeiende groep mensenrechtenorganisaties en genocideonderzoekers bestempeld als volkerenmoord. Ook het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies spreekt van genocidaal geweld gericht tegen de gehele bevolking in Gaza.

Premier Netanyahu is aangeklaagd door het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag op verdenking van het inzetten van honger als oorlogstactiek en gerichte aanvallen op burgers. De Israëlische regering verwerpt deze beschuldigingen en noemt het ICC vooringenomen. Israël stelt dat het maatregelen neemt om burgers in Gaza te ontzien en beroept zich op zelfverdediging tegen militanten na de aanslagen door Hamas op 7 oktober 2023.

Het is als een plaatje uit een toeristenfolder: langgerekte witte stranden waar de golven van de helderblauwe Caribische Zee overheen rollen. De enige schaduw komt van torenhoge palmbomen, met gevallen kokosnoten aan hun voeten. In de verte klinkt het geschreeuw van apen. Een toeristenparadijs, zo zouden de Costa Ricaanse autoriteiten het zelf zeggen. Een plek waar miljoenen mensen van over de hele wereld ieder jaar naartoe gaan om zich te laven aan deze stranden en de ongerepte jungle die erachter ligt.

Maar in de afgelopen jaren weet ook een ander slag mensen Costa Rica steeds meer te vinden: drugsbendes uit Zuid-Amerika die in het Midden-Amerikaanse land de ideale doorvoerhaven zien voor cocaïne die naar Europa verscheept moet worden. Duizenden kilo's drugs worden verstopt in geheime wanden in containers met bananen en ananassen, die vanwege de beperkte houdbaarheid snel door de douanecontroles moeten.

Drugsbendes rukken op

Aan de Costa Ricaanse kant worden jaarlijks tienduizenden kilo's onderschept. En ook in Nederland gebeurt dat volop: Costa Rica staat na Brazilië, Ecuador en Panama op plek 4 van landen van waaruit de afgelopen jaren de meeste cocaïne wordt onderschept.

Een zeer belangrijke rol in dit transport is weggelegd voor de haven van Moins, geopend in 2019 op een steenworp afstand van de stad Limón, aan de Caribische kust. Juist sinds de opening van die haven is de rol van Costa Rica als drugsdoorvoerhaven in Latijns-Amerika groter geworden.

En met de komst van drugsbendes, met voorop de Clan de Golfo uit Colombia, is ook het geweld in het land toegenomen. Lokale bendes zijn zich bewust geworden van de miljoenen dollars die verdiend kunnen worden met de overslag van cocaïne en slepen de rest van de bevolking mee in hun steeds gewelddadigere conflict.

Jongeren prooi voor bendes

Alric Alrun werkt als leraar op een middelbare school in de stad. Hij komt zelf uit een arme wijk in Limón en wist te ontsnappen aan die armoede, naar eigen zeggen omdat hij goed luisterde naar "God en zijn ouders". Maar anno 2025 ziet hij dat jonge studenten niet meer het geduld hebben dat hij had. "De jeugd van nu wil alles snel. Snel een auto, snel een nieuwe telefoon", zegt hij. "Ze komen uit gezinnen waar de ouders vaak de universiteit niet kunnen betalen. Ze zijn een makkelijke prooi voor de bendes."

Alrun praat uit ervaring. Zijn neef Jairel werd doodgeschoten door een rivaliserende bende. "Hij had gestudeerd, maar kon geen baan vinden. Hij werd toen verleid door het snelle geld", zegt Alrun. In de afgelopen twee jaar heeft hij nog drie andere studenten verloren die omkwamen bij drugsgeweld.

Hij wijst naar de werkloosheids- en armoedecijfers in Limón, de hoogste in Costa Rica. "Door de komst van de nieuwe haven en ATM Terminals werd zoveel geautomatiseerd, dat veel mensen juist hun baan verloren. En die zijn voor drugsbendes gaan werken."

Moorden

Het aantal moorden in Costa Rica is sinds de opening van de haven ook explosief toegenomen: volgens cijfers van de overheid stegen die met maar liefst 53 procent tussen 2020 en 2023. In dat laatste jaar werd zelfs een record gevestigd van 907 moorden. Dit jaar is de kans groot dat het aantal moorden weer boven de 900 eindigt, zegt Randall Zuñiga, directeur van de onderzoekspolitie in Costa Rica.

"De regering investeert te weinig in de politiemacht. Tot 2024 kregen we ieder jaar juist minder geld", zegt Zuñiga. "Er wordt te weinig gedaan aan de grenscontroles, aan de cocaïne die vanaf de Pacifische kust in Costa Rica aankomt. Daarnaast moet er meer gedaan worden om jongeren op het rechte pad te houden, hen een beter leven bieden."

Voorlopig verwacht de politiebaas dat het niet beter zal worden. Zuñiga zegt zelfs dat het misschien wel slechter moet gaan met het land, voordat het beter wordt. "Zodat men wakker wordt en beseft: dit is niet het Costa Rica dat we willen".

Desondanks denkt hij niet dat Costa Rica gevaarlijk is voor toeristen. Tenminste, momenteel niet. "De gevechten tussen bendes vinden niet plaats in toeristische gebieden, maar in de armere wijken. We zien nog geen indicaties dat de veiligheid van toeristen in het geding is. Maar als er iemand geraakt wordt door een verdwaalde kogel, dan kan het imago van Costa Rica flink in gevaar komen."

In een café in Nijverdal is een gewelddadige confrontatie geweest tussen voetbalsupporters. Volgens de regionale omroep RTV Oost gaat het om aanhangers van Heracles Almelo en PEC Zwolle. Ze raakten slaags voorafgaand aan de wedstrijd tussen beide clubs in Almelo.

RTV Oost schrijft dat tientallen Heracles-supporters zich hadden verzameld in café In de Gauwe Geit voordat ze om 11.00 uur zouden vertrekken naar Almelo. Rond 10.30 uur liep het uit op ongeregeldheden toen een groep supporters van PEC Zwolle aankwam bij het café.

Op camerabeelden is te zien dat ramen werden ingegooid, meubilair werd vernield en fakkels naar binnen werden gegooid. Daarna renden de relschoppers weg.

Volgens de politie zijn er geen gewonden gevallen bij de confrontatie. Ook is er nog niemand aangehouden. "We doen nog onderzoek, ook om te achterhalen wie de daders precies zijn", zegt een politiewoordvoerder.

Bekijk hier de beelden van de rellen:

Eigenaar Gert de Jong was in de keuken bezig toen hij buiten veel tumult hoorde. Al snel had hij door dat er iets niet pluis was. "Er kwam een groep van PEC Zwolle langs om hier even de boel te vernielen en ellende te veroorzaken", vertelt hij aan RTV Oost.

"Op een gegeven moment gooiden ze fakkels naar binnen. Ik was bang dat het café in de fik zou vliegen. Dat is gelukkig niet gebeurd." Twee kinderen die bij het café waren, werden volgens De Jong vervolgens naar binnen gehaald.

Het incident duurde enkele minuten, maar de indruk op De Jong is groot. "Ik dacht echt: 'mijn God, daar is voetbal toch niet voor?' En een kroeg is ook niet een plek om ruzies uit te vechten", zegt hij geëmotioneerd.

Schade is groot

Het café liep flinke schade op. "Het café lag vol met glas, de bankjes en twee ruiten zijn kapot", vertelt Karin ter Brinke. Zij was vanochtend de barvrouw in het café. Na het incident kwamen vaste klanten en carnavalsvereniging De Gagelkealtjes direct langs om te helpen opruimen. "Binnen tien minuten waren hier een man of vijftien met bezems en stoffer en blik", zegt De Jong.

Ook de burgemeester en een wethouder waren aanwezig om de café-eigenaar een hart onder de riem te steken. Alle steun doet hem dan ook goed, zegt De Jong. "Het idee dat mensen dat doen, is gewoon heel mooi. Het is toch een lichtpuntje."

De voormalige Britse prins Andrew raakt na zijn prinselijke titel en zijn geliefde villa ook zijn laatste militaire titel kwijt. Dat heeft de Britse minister Healey van Defensie bekendgemaakt.

Er is een procedure in gang gezet om Andrew de titel van viceadmiraal van de Royal Navy af te nemen. Hij had in 2022 al zijn andere militaire titels ingeleverd, nadat hij was beschuldigd van seksueel misbruik in de Verenigde Staten.

Andrew was in de VS aangeklaagd door de Amerikaanse Virginia Giuffre, een van de slachtoffers in het schandaal rond zedendelinquent Jeffrey Epstein. Die was jarenlang goed bevriend met Andrew, volgens de eerder dit jaar overleden Giuffre ook nog nadat Epstein was veroordeeld voor misbruik met minderjarigen.

'Juiste stap'

Het besluit om Andrew zijn laatste militaire titel af te nemen kwam van koning Charles, zei minister Healey tegen de BBC. Charles had volgens Healey aangegeven dat dit is wat hij wil. "Dit is een juiste stap."

Andrew verloor eerder deze week zijn titel van prins. Ook zette Charles zijn jongere broer uit diens landhuis in Windsor, in een poging om verdere schade aan de reputatie van de koninklijke familie te voorkomen.

De voormalige prins heeft altijd ontkend seks te hebben gehad met Virginia Giuffre. Mogelijk wacht hem een strafrechtelijk onderzoek in eigen land. De afgelopen weken kwam een verhaal boven water dat Andrew zijn beveiligingspersoneel, betaald met publiek geld, zou hebben gevraagd belastende informatie over Giuffre te verzamelen.

Nederland geeft een gestolen sculptuur uit de tijd van de farao's terug aan Egypte. Dat heeft demissionair premier Schoof bekendgemaakt in een gesprek met de Egyptische president Sisi.

Het gaat om een stenen kop van zo'n 3500 jaar oud en stelt een hoge ambtenaar voor uit de dynastie van farao Thoetmosis III. Dat beeld was gestolen en illegaal uitgevoerd uit Egypte. Het dook in 2022 op op kunstbeurs Tefaf in Maastricht. De handelaar deed afstand van het beeld toen bleek dat het gestolen was.

Thoetmosis III regeerde van 1479 tot 1425 voor Christus. Het Rijksmuseum van Oudheden omschrijft hem als "Napoleon van Egypte", omdat hij grote gebieden veroverde in het Midden-Oosten en Nubië, een gebied dat nu het zuiden van Egypte en het noorden van Sudan beslaat.

Arabische Lente

De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed gaat de sculptuur naar verwachting eind dit jaar overhandigen aan de Egyptische ambassadeur in Nederland. Het is niet bekend onder welke omstandigheden het beeld is verdwenen. De inspectie zegt dat het waarschijnlijk tijdens de Arabische Lente in 2011 of 2012 is geplunderd.

Het is nog niet bekend waar Egypte het beeld wil tentoonstellen. Een van de opties is het Grand Egyptian Museum in Caïro, dat gisteren officieel openging. Daar zijn 50.000 objecten te zien die te maken hebben met het Oude Egypte, de naam die gebruikt wordt voor de Egyptische beschavingen in de jaren 3000 voor Christus.

Zo ziet dat museum eruit:

Premier Schoof noemt het teruggeven van het beeld een "symbolisch gebaar", en zegt dat Nederland er niets voor terug krijgt. "President Sisi reageerde buitengewoon verheugd. Hij maakte duidelijk hoe belangrijk het is dit soort artefacten terug te krijgen, en met name om iets te doen tegen de illegale handel."

Nederland zegt zich te houden aan het Unesco-verdrag uit 1970. Dat betekent dat Nederland zich inzet om onrechtmatig uitgevoerd erfgoed terug te geven.

Ook Egypte is er veel aan gelegen het beeld terug te krijgen. Het land vindt dat Egyptische kunstobjecten in eigen land te zien moeten zijn, en niet in westerse musea. Zo is de buste van Nefertiti in het Egyptisch Museum in Berlijn te zien en de Dierenriem van Dendera in het Louvre in Parijs.

In de regio Utrecht worden vandaag opnieuw op twintig locaties monsters van het drinkwater genomen om de verontreiniging met de bacterie enterokokken te onderzoeken. In de regio geldt sinds gisterochtend een advies om het drinkwater te koken, nadat de bacterie in het drinkwater was ontdekt.

Het gaat om enterokokken, een bacterie die van nature ook voorkomt in de darmen van mensen. De bacterie werd vrijdagnacht ontdekt in een drinkwateropslag in Utrecht. De enterokokkenbacterie is niet gevaarlijk voor gezonde mensen. Maar voor mensen met een kwetsbare gezondheid of een verminderde weerstand kan die wel vervelende gevolgen hebben.

Het kookadvies geldt voor 125.000 aansluitingen in delen van Utrecht, Bilthoven, Bosch en Duin, Bunnik, Groenekan, Maarssen, Oud Zuilen, Tienhoven, Westbroek en Zeist. Inwoners van het gebied wordt geadviseerd het drinkwater voor gebruik eerst drie minuten te koken.

Drinkwaterbedrijf Vitens weet nog niet wat de oorzaak is van de besmetting. Net als gisteren zijn twintig monsters uit het gebied genomen en op kweek gezet. Over twee dagen wordt dan duidelijk of de bacterie is gevonden. "Voor volledige zekerheid moeten we twee keer achter elkaar een schone uitslag hebben", legt een woordvoerder van Vitens uit bij RTV Utrecht. Tot die tijd blijft het kookadvies gelden.

Run op flessenwater uit de supermarkt

Bij supermarkten in het getroffen gebied is inmiddels een run ontstaan op flessen drinkwater. Bij verschillende supermarkten zijn de schappen met flessen drinkwater vaak leeg. Vitens roept op om geen grote hoeveelheden in te slaan als mensen thuis water kunnen koken. "We begrijpen het ongemak, maar laat het water in de supermarkt staan voor mensen die niet in de gelegenheid zijn water te koken", zegt de woordvoerder.

Supermarkten proberen de schappen weer aan te vullen. Zo is er in totaal 7500 liter water geleverd aan Jumbo-winkels in de regio, volgens de supermarktketen. Ook Albert Heijn doet er "alles aan" om zo snel mogelijk nieuw water in de winkels te krijgen. Tegelijkertijd roept Albert Heijn klanten op om niet te veel in te slaan. "Laten we de rust behouden", aldus een woordvoerder.

Ziekenhuizen en andere organisaties

De vervuiling van het drinkwater in en rond Utrecht heeft geen gevolgen voor de patiëntenzorg in het UMC Utrecht. Volgens een woordvoerster van het ziekenhuis zijn zaterdag grote hoeveelheden water gekookt en staan die af te koelen. "Het advies van waterbedrijf Vitens geldt uiteraard ook voor ons."

Voor het ontbijt is al gezorgd voor veilig drinkwater. Ook is er een voorraad flessenwater waaruit ruim wordt uitgedeeld. "Voor de eerste buffer is dat genoeg. En verder blijven we gewoon het water goed koken."

Het Diakonessenhuis in Utrecht meldt op de site dat zorgverleners, patiënten en bezoekers geen water uit de kraan kunnen drinken en dat de koffieautomaten niet beschikbaar zijn. Voor patiënten en zorgverleners zijn flessen water beschikbaar. Bezoekers wordt gevraagd om zelf drinken mee te nemen. Die oproep klinkt ook bij andere (zorg)instellingen en organisaties in de regio.

Geen warme dranken geserveerd bij FC Utrecht

Bij het voetbal heeft het duel tussen FC Utrecht en NEC van vandaag last van de situatie. Er worden tijdens de wedstrijd geen warme dranken geserveerd, laat FC Utrecht weten. Andere dranken worden uitsluitend geschonken in zogeheten hardcups, harde plastic bekers, die niet worden omgespoeld.

Boven de luchtmachtbasis Kleine Brogel bij het Belgisch-Limburgse Peer zijn gisteravond en vannacht opnieuw verdachte drones gesignaleerd. Dat meldt minister van Defensie Theo Francken. Er is geprobeerd het signaal van de drones te verstoren en een politiehelikopter trachtte er een te achtervolgen, maar zonder succes.

Het ging om drones van een groter type die op grotere hoogte vliegen, schrijft de minister op X. Het was volgens hem "geen gewone overvlucht" en ze hadden duidelijk de militaire basis in het vizier.

Na de waarnemingen werd een 'dronejammer' ingezet. Dat is een soort geweer dat elektromagnetische pulsen kan afschieten om de communicatie met een drone te verstoren en die zo neer te halen. Francken vraagt zich op X af waardoor dat nu niet lukte. Mogelijk was volgens hem de afstand te groot of lag het aan de gebruikte radiofrequentie.

"We verhogen onze waakzaamheid nog, met het oog op het vatten van de piloten", aldus de minister. "Bijkomende middelen zijn dringend nodig."

Contact verloren

De politiehelikopter en politieauto's die een van de drones achtervolgden verloren "na heel wat kilometers noordwaarts" contact. "We hebben de drone kunnen volgen tot ergens in Pelt, maar dan zijn we het contact verloren", zegt een politiewoordvoeder tegen de VRT. De gevolgde drone was volgens de politie een zogenoemde quadcopter, een model met vier rotors, "geen tuin-en-keuken-drone".

Of de drones de Nederlandse grens zijn gepasseerd is niet bekend. Kleine Brogel ligt daar maar een paar kilometer vandaan.

Volgens de burgemeester van Peer ging het om een of meerdere drones die even na 18.00 uur en vervolgens na 21.00 uur werden waargenomen.

Detectiesysteem

Ook in de nacht van vrijdag op zaterdag werden er drones gesignaleerd bij Kleine Brogel. Ook toen lukte het niet de apparaten te onderscheppen met een politiehelikopter. Het ging volgens de burgemeester toen om een tot drie drones die waren opgemerkt door het detectiesysteem van de militaire basis.

Kleine Brogel is een belangrijke luchtmachtbasis van het Belgisch leger. Er liggen Amerikaanse kernwapens opgeslagen en vanaf 2027 wordt het de thuisbasis van Belgische F-35's.

De afgelopen maanden zijn bij meerdere militaire bases in België verdachte drones waargenomen, evenals in andere Europese landen. Het is niet duidelijk waar ze vandaan komen. Vaak wordt met de beschuldigende vinger naar Rusland gewezen. Volgens Francken is dat moeilijk te achterhalen, zegt hij tegen de VRT. "Je kan dat heel moeilijk tastbaar bewijzen. Ze werken sowieso altijd met tussenpersonen, gaan heel vernuftig te werk."

De politie en inlichtingendienst ADIV doen onderzoek naar de drone-incidenten.

De Britse politie zegt dat niets erop wijst dat de mesaanval in een trein naar Londen gisteravond een terroristische aanslag was. Er zijn twee Britten opgepakt van 32 en 35 jaar oud. Ze worden verdacht van poging tot moord.

De aanval was in een trein van Doncaster naar Londen. Tussen de stations Peterborough en Stevenage begon een man om zich heen te steken met een groot mes. Elf mensen raakten gewond.

Negen mensen raakten levensbedreigend gewond, vier van hen zijn inmiddels weer thuis. Twee liggen nog in kritieke toestand in het ziekenhuis.

De trein werd stilgezet op het station van Huntingdon, waar gewapende politie de trein binnenging en de twee verdachten werden opgepakt. Volgens de politie zaten er acht minuten tussen het eerste telefoontje naar de hulpdiensten en de aanhouding van de twee mannen.

Twee passagiers vertellen wat ze zagen:

Eerder vanochtend zei minister Healey van Defensie al tegen Sky News dat de aanval een opzichzelfstaand incident lijkt te zijn. Het exacte motief voor de aanval is nog onduidelijk. De politie doet er nog onderzoek naar.

"In dit stadium is het niet gepast om te speculeren over de oorzaak van dit incident", zegt de Britse politie. Ze vragen Britten om contact op te nemen als ze meer informatie voor hen hebben. Vanwege het onderzoek zal de treindienst op de lijn tot in ieder geval morgen ernstig verstoord zijn.

De Britse koning Charles laat weten geschokt en verontwaardigd te zijn over de aanval in de trein. "Mijn gedachten gaan uit naar de slachtoffers en de hulpverleners."

VK-correspondent Fleur Launspach:

"Twee mannen zijn aangehouden toen de trein tot stilstand kwam: een 32-jarige zwarte Brit en een 35-jarige Brit van Caribische afkomst.

Dat er twee verdachten zijn opgepakt, zorgt voor verwarring en roept vragen op: kenden ze elkaar, werkten ze samen? Daarover geeft de politie vooralsnog geen informatie, en ook over het motief is nog niets bekend.

Wel heeft de politie ervoor gekozen om direct de nationaliteit en achtergrond van de aangehouden mannen bekend te maken, om speculatie te voorkomen. Zodat er, zoals na de mesaanval in 2024 in Southport, geen anti-immigratie- of anti-islamrellen ontstaan op basis van onjuiste geruchten op sociale media."

In de Israëlische stad Tel Aviv hebben gisteren naar schatting 150.000 mensen de voormalige premier Yitzhak Rabin herdacht. Hij werd dertig jaar geleden vermoord in het centrum van de stad.

Rabin werd op 4 november 1995 doodgeschoten door de Joodse student Yigal Amir, vlak nadat hij had gesproken tijdens een vredesdemonstratie.

Twee jaar voor de moord had Rabin in Washington na maanden onderhandelen de historische Oslo-akkoorden getekend, die vrede met de Palestijnen hadden moeten brengen. Rabin streefde een tweestatenoplossing na. Het akkoord beloofde de Palestijnen zelfstandigheid en de Israëliërs veiligheid. Er was hoop op vrede. Maar in Israël was er ook veel kritiek op het vredesproces, vooral van kolonisten.

"Dat waren andere tijden, toen leidinggevenden nog verantwoordelijkheid namen in woorden en daden. Verantwoordelijkheid is precies waar Israël vandaag naar verlangt", zei voormalig stafchef van het leger Gadi Eisenkot, onder applaus van de aanwezigen op het Rabinplein.

Netanyahu

Eisenkot verwees daarmee naar de kritiek die veel Israëliërs hebben op premier Netanyahu. De bevolking is diep verdeeld over de regeringsleider. Hij wordt er door sommigen van beschuldigd dat hij destijds heeft bijgedragen aan het politieke klimaat dat de aanslag waarschijnlijker maakte.

Zo sprak hij een maand voor de aanslag tijdens een demonstratie in Jeruzalem, waar demonstranten posters omhoog hielden waarop Rabin was afgebeeld in een nazi-uniform. "De moord op Rabin was het directe gevolg van polarisatie en ophitsing", aldus Eisenkot.

Kijk hier naar een terugblik op de moord op Rabin:

"Dertig jaar geleden, op het gruwelijke hoogtepunt van een ongebreidelde lastercampagne, liep Rabin de trap af toen een verachtelijke moordenaar drie kogels afvuurde, de premier vermoordde en het vredesproces vernietigde", zeiden de organisatoren van de bijeenkomst volgens The Times of Israel. "De drie kogels die hier op het plein werden afgevuurd, waren niet alleen bedoeld om een leider te doden, maar ook om een idee uit te roeien", voegde oppositieleider Lapid eraan toe.

Meest rechtse regering

Een jaar na de dood van Rabin werd Netanyahu voor het eerst premier van Israël. Dat bleef hij tot 1999. Daarna regeerde hij nog eens tussen 2009 en 2021. Sinds 2022 is onder zijn leiding de meest rechtse regering in de geschiedenis van Israël aan de macht.

Bijna 60.000 mensen zitten zonder elektriciteit in de Oekraïense frontlijnregio Zaporizja na nachtelijke aanvallen van Rusland op de stroomvoorziening. Ook de regio Odesa was doelwit van Russische drone-aanvallen. Daarbij vielen twee doden en drie gewonden.

Rusland voert de aanvallen op de Oekraïense energie-infrastructuur op bij het naderen van de winter. Er waren in oktober meer nachtelijke aanvallen dan in welke maand dan ook sinds begin 2023.

Bij de aanval in Zaporizja vielen twee gewonden. Reparatieploegen worden naar de verwoeste installaties gestuurd, liet de gouverneur van de regio weten. "Ze herstellen de stroomtoevoer zo gauw de veiligheidssituatie het toelaat", aldus gouverneur Ivan Fedorov. De regio wordt bijna iedere dag aangevallen met Russische drones en raketten.

Beelden van de ravage in Zaporizja:

Oekraïne voerde vannacht ook aanvallen uit op de Russische energiesector. In de Russische havenstad Toeapse aan de Zwarte Zee werd een olietanker geraakt, die in brand vloog. Ook olieverwerkingsinstallaties in de haven werden getroffen. Gisternacht werd een oliepijpleiding in de regio Moskou aangevallen met Oekraïense drones.

Strijd om Pokrovsk

Aan het front wordt nog steeds zwaar gevochten om de stad Pokrovsk. De commandant van de Oekraïense strijdkrachten meldde gisteren op sociale media dat de Oekraïense troepen het nog steeds volhouden en dat de Oekraïense posities in sommige districten van de stad zijn versterkt. Kyiv probeert het aantal militairen in het gebied op te voeren, maar een Oekraïens korps meldt dat de situatie "moeilijk en dynamisch is".

De pro-Russische Oost-Oekraïense leider van de regio Donetsk, Denis Poesjilin, claimt dat het grootste deel van Pokrovsk in Russische handen is.

Er wordt al meer dan een jaar gevochten om de strategisch gelegen stad, die ook wel 'de poort naar de Donetsk' wordt genoemd. De plaats is belangrijk voor de aanvoerlijnen van Oekraïne. Sinds eind oktober lukt het Russische troepen delen van de stad in te nemen. Ook proberen ze Pokrovsk steeds verder te omsingelen. Een voor Oekraïne belangrijke weg door de stad is door de gevechten niet meer bruikbaar.

Elitetroepen met helikopter

Oekraïne probeert nu via de lucht troepen aan te voeren. Dat zou op enkele plaatsen zijn gelukt. Oekraiense media meldden vrijdag op basis van bronnen bij het leger dat speciale eenheden een complexe landingsoperatie hadden uitgevoerd in Pokrovsk. De troepen trokken delen van de stad binnen die onder controle van Rusland staan.

Gisteren zei het Russische ministerie van Defensie dat de aanval was afgewend. "Alle elf militairen die met een helikopter waren geland zijn gedood". Een bron bij het Oekraïense leger ontkende tegenover persbureau Reuters dat de militairen waren gedood, en zei dat de Oekraïense operatie doorgaat.

Pokrovsk ligt ongeveer 50 kilometer ten noordwesten van de provinciehoofdstad Donetsk. De stad telde voor de Russische inval in 2022 zo'n 60.000 inwoners. De meesten hebben de stad verlaten.