NOS Nieuws - Algemeen

De rechtszaak over de moord op vier Nederlandse journalisten in El Salvador in 1982 is uitgesteld naar 3 juni. Dat meldt Gert Kuiper, de broer van een van de vermoorde journalisten.

Eigenlijk zou het proces tegen de de drie verdachten deze woensdag beginnen in El Salvador. Kuiper en andere nabestaanden waren daarom al aangekomen in het land. "Het is een enorme teleurstelling", reageert Kuiper bij NOS Met het Oog op Morgen. "We hadden er erg naar uitgezien als familieleden. We hoopten op de erkenning dat het een vooropgezette moord was, en dat de personen veroordeeld zouden worden."

De vier vermoorde journalisten waren Koos Koster, Jan Kuiper, Hans ter Laag en Joop Willemsen van de inmiddels niet meer bestaande Interkerkelijke Omroep Nederland (IKON). Ze waren in 1982 in El Salvador om verslag te doen van de burgeroorlog die daar toen woedde. Toen ze op 17 maart in guerrillagebied probeerden te komen, werden ze door militairen van het regeringsleger opgewacht en doodgeschoten.

Vorig jaar zomer werd bekend dat er na meer dan veertig jaar een rechtszaak komt. Een van de verdachten is de voormalige minister van Defensie van El Salvador, José Guillermo Garcia. De tweede verdachte is Francisco Antonio Morán, die werkte voor een speciale politiedienst. En de derde is ex-kolonel Mario Reyes Mena. Hij wordt gezien als de directe opdrachtgever van de moord.

'Je leeft naar punt toe'

De rechtszaak wordt uitgesteld omdat een van de advocaten van de verdachten morgen niet aanwezig zal zijn, zegt Kuiper. Volgens hem gaat het om "een juridisch trucje dat vaker uitgehaald wordt bij de zwaardere zaken die gerelateerd zijn aan de burgeroorlog om maar te voorkomen dat personen worden gestraft".

De nabestaanden van de IKON-journalisten hadden naar eigen zeggen met veel scenario's en enige vertraging rekening gehouden. Maar ze hadden niet verwacht dat de zaak bijna anderhalve maand wordt uitgesteld.

Ook Sonja ter Laag, zus van Hans ter Laag, noemt het een grote tegenvaller. "Je leeft naar het punt toe dat éindelijk, éindelijk die rechtszaak begint."

Ze weet nog niet zeker of ze 3 juni weer in El Salvador is voor een nieuwe poging. "Gevoelsmatig denk ik: als ik 3 juni niet ga, de zitting gaat door, en ze worden veroordeeld, dan zou ik daar heel erg veel spijt van krijgen." Maar: "Ik moet er nog goed over nadenken."

Hoe kunnen we onszelf als Europa versterken om onze handel, economie en welvaart te beschermen nu de VS een handelsoorlog heeft ontketend? Over die vraag debatteerde de Tweede Kamer dinsdagavond met minister Klever (PVV) voor Buitenlandse Handel.

Tot nu toe was er geen meerderheid in de Tweede Kamer voor het Mercosur-verdrag, een handelsverdrag tussen de Europese Unie en een aantal de Zuid-Amerikaanse landen. Maar er lijkt nu een verschuiving gaande.

Partijen als VVD en D66 pleiten al langer voor steunen van het verdrag. Partijen als NSC en CDA waren voorheen tegen, maar zij vinden dat de huidige situatie in de wereld dingen verandert. "We moeten handel kunnen blijven drijven en op zoek naar andere partners", aldus NSC-Kamerlid Postma. Ook het CDA betoogde dat Europa op zoek moet naar nieuwe manieren om te handelen.

Geen standpunt kabinet

De EU sloot eind vorig jaar een handelsverdrag met de Mercosur-landen (Brazilië, Argentinië, Uruguay, Paraguay en Bolivia). Er werd afgesproken dat een groot deel van de importheffingen worden geschrapt en dat de douaneprocedures worden versimpeld.

Niet alle lidstaten waren enthousiast, onder meer vanwege de gevreesde nadelige effecten voor Europese boeren of klimaat. Nederland sprak zich hardop nooit uit. Het kabinet heeft nog geen standpunt bepaald omdat de verdragstekst nog niet is vertaald.

Binnen de Tweede Kamer twijfelt ook de ChristenUnie nu over het Mercosur-verdrag. De partij ziet de mogelijke nadelen voor agrariërs, maar vindt het verdrag steunen bijna een "economische no brainer", gezien de wereldwijde situatie. De PVV en BBB zien nog steeds veel nadelen, dus de coalitie is ook op dit thema verdeeld.

GroenLinks-PvdA blijft tegen het verdrag, evenals de Partij voor de Dieren. PvdD-Kamerlid Teunissen sprak haar teleurstelling uit tegenover D66 omdat die partij het verdrag wel steunt. Volgens Teunissen moet het wereldwijde klimaatonvriendelijke gesleep met teveel spullen stoppen, en moet Europa dus geen verdragen sluiten waardoor dat doorgaat.

D66-Kamerlid Paternotte betoogde dat ons land zichzelf ook economisch dient te beschermen. Het Mercosur-verdrag kan daar volgens hem aan bijdragen.

Chinese dumping

De Kamer waarschuwt verder dat China vanwege de handelsoorlog met de VS kan besluiten om spullen te gaan dumpen. Dan zouden enorme hoeveelheden goedkope Chinese producten op de Europese en dus ook de Nederlandse markt terechtkomen. Dat zou tot oneerlijke concurrentie voor Europese bedrijven kunnen leiden.

Daarom roept een ruime Kamermeerderheid het kabinet op om over beschermingsmaatregelen na te denken, zoals extra douanecontroles en handhaving. Het voorstel van de Partij voor de Dieren kan zo goed als zeker op een Kamermeerderheid rekenen.

Ook wil een aantal oppositiepartijen dat het kabinet meer doet in de sfeer van corona-achtige maatregelen om bedrijven te beschermen die in zwaar weer komen. Maar van die situatie is volgens minister Klever nog helemaal geen sprake. Een noodplan of noodpakket met maatregelen is wat het kabinet betreft dus niet aan de orde, aldus Klever.

President Poetin stelt dat hij bereid is de huidige frontlinie in Oekraïne te bevriezen, schrijft The Financial Times. Tot nu toe heeft hij steeds geëist dat Rusland bij een wapenstilstand volledige controle krijgt over de regio's Loehansk, Donetsk, Zaporizja en Cherson.

De krant noemt het de eerste indicatie dat de Russische president bereid is tot concessies aan de onderhandelingstafel. Poetin zou nu zeggen dat hij genoegen neemt met de gebieden die Rusland momenteel bezet houdt. Met name grote delen van Zaporizja en Cherson staan na drie jaar oorlog nog onder Oekraïense controle.

De Russische president heeft volgens anonieme bronnen van de krant het voorstel gedaan tegenover de Amerikaanse toponderhandelaar Witkoff. De diplomaat was deze maand weer op bezoek bij Poetin in Sint-Petersburg. Zowel vanuit Washington als Moskou is er nog geen officiële reactie.

Annexatie Krim erkennen

Aan de vooravond van de Oekraïne-top in Londen zijn nog meer details over de onderhandelingen uitgelekt. Zo meldt The Washington Post dat de VS bereid is de Russische annexatie van de Krim officieel te erkennen. De Amerikaanse krant schrijft ook over het voorstel om de frontlinie te bevriezen, maar stelt dat dit is geopperd door de VS en niet door Rusland.

Verder zou Washington ook bereid zijn de zware economische sancties tegen Rusland in te trekken, als het tot een permanente wapenstilstand komt. Ook The Washington Post baseert zich hierbij op niet bij naam genoemde betrokken diplomaten.

Een Europese troepenmacht moet het bestand in Oekraïne gaan handhaven, heeft de VS volgens de Financial Times voorgesteld. Daarnaast wordt ook een "afzonderlijke niet-NAVO-troepenmacht" als optie genoemd om toezicht te houden op de gedemilitariseerde zone, waar nu de frontlinie loopt. In hoeverre de VS hierbij een rol heeft, blijft onduidelijk.

De voorstellen zouden vorige week in Parijs ook aan Oekraïne zijn medegedeeld. Op die top dreigde de Amerikaanse minister Rubio van Buitenlandse Zaken dat de VS zich terugtrekt als bemiddelaar als Kyiv en Moskou niet snel zouden laten zien dat een akkoord mogelijk is.

Een woordvoerder van Rubio's ministerie meldde in de nacht van dinsdag op woensdag dat hij niet op de top in Londen zal zijn. Waarom hij afwezig is, is onduidelijk. Aanvankelijk zou hij wel naar Londen afreizen voor de besprekingen. De Oekraïne-gezant van de VS, generaal Keith Kellogg, is er wel bij.

Europese steun voor Kyiv

Verder zijn deze woensdag Oekraïense, Britse, Franse en Duitse diplomaten bij de top in Londen. Europese landen zullen proberen het op te nemen voor Kyiv, dat zwaar onder Amerikaanse druk staat om een deal te sluiten.

De bondgenoten zetten in op concrete veiligheidsgaranties voor Oekraïne, schrijft The Washington Post. Verder wordt gepoogd een herstelfonds te regelen voor de wederopbouw van Oekraïne, in ruil voor de concessies aan Rusland. Dit zou wat Europese landen betreft betaald kunnen worden uit de rente van bevroren Russische tegoeden.

"Er is veel druk op Kyiv nu om dingen op te geven zodat Trump de overwinning kan kraaien", wordt een Europese diplomaat geciteerd.

Zelensky heeft niet op de uitgelekte informatie gereageerd. Wel zei hij vanavond dat Oekraïne bereid is tot onderhandelingen met Rusland "in elke vorm" áls er een wapenstilstand wordt bereikt. "Het zal niet mogelijk zijn om het snel over alles eens te worden", waarschuwde de Oekraïense leider.

Het komt vaker voor dat aan de vooravond van onderhandelingen over een wapenstilstand details worden gelekt. Dit kan een strategie zijn om gesprekken te beïnvloeden. Het is daarom afwachten wat er in Londen precies zal worden besproken. Maar de twee krantenartikelen en Zelenskys woorden suggereren dat er beweging is aan de onderhandelingstafel.

Rusland heeft de Krim in 2014 militair bezet en eenzijdig tot Russische grondgebied verklaard. Het is een oorlogsdoel van Zelensky om het schiereiland te bevrijden, maar gezien het militaire voordeel van Rusland achten analisten de kans daarop klein. "We hebben niet genoeg troepen om terug te keren naar de Krim", zei Zelensky vorig jaar tegen journalisten.

De informatie over een aanval op Houthi-rebellen die de Amerikaanse defensieminister Pete Hegseth met zijn familie deelde, was afkomstig uit een beveiligd militair communicatiekanaal. Dat meldt NBC News.

Hegseth stuurde plannen voor de aanval via Signal naar onder anderen zijn vrouw, broer en persoonlijk advocaat, bleek al eerder uit berichtgeving van The New York Times. In de chat deelde hij gegevens zoals doelwitten, de wapens die de VS ging gebruiken en het tijdstip waarop de aanvallen zouden plaatsvinden.

Eerder leidde het delen van gegeven over dezelfde aanval ook tot ophef, toen de hoofdredacteur van tijdschrift The Atlantic bekendmaakte dat hij aan een Signal-groepschat met hoge Amerikaanse functionarissen, zoals vicepresident JD Vance, was toegevoegd. In die chat werden ook plannen voor de aanval op de Houthi's besproken. De functionarissen hadden niet door dat de journalist meelas.

'Meest vertrouwelijk informatie die je kan hebben'

Dat was een vergissing, maar nu lijkt het erop dat de defensieminister geheime militaire informatie moedwillig deelde met mensen die dit soort kennis niet horen te hebben. Zelf wast Hegseth zijn handen in onschuld. "Ik heb meermaals gezegd: niemand deelt oorlogsplannen", zei hij tegen Fox News. "Wat er via Signal gedeeld is, was niet geheim. Dat heb ik van het begin af aan gezegd."

Voormalig minister van Defensie Leon Panetta zegt tegen persbureau AP dat de informatie wel degelijk vertrouwelijk was, omdat de tijden van de aanvallen zijn gedeeld. "Het is ongehoord dat een minister van Defensie dit soort veiligheidsschendingen pleegt. Dit is de meest vertrouwelijke informatie die er is." Panetta is een Democraat. Hij was van 2011 tot 2013 minister van Defensie onder Obama. Daarvoor had hij andere hoge posities onder Obama en in de jaren 90 onder Bill Clinton.

Trump lijkt niet te twijfelen aan Hegseth. De Amerikaanse president stak zijn defensieminister gisteren tijdens een paasevenement in het Witte Huis een hart onder de riem. "Pete doet fantastisch werk. Iedereen is blij met hem", om daaraan toe te voegen dat "er geen sprake is van slecht functioneren".

Personeelsgegevens van medewerkers van Albert Heijn, Etos en Gall & Gall zijn mogelijk buitgemaakt bij een hack. Dit meldt moederbedrijf Ahold Delhaize.

De hack vond vorig jaar november plaats, met als doelwit het Amerikaanse deel van Ahold Delhaize. Maar hierbij zijn dus misschien ook Nederlandse personeelsgegevens buitgemaakt. Ahold denkt dat het vooral medewerkers zijn die in 2021 op de loonlijst stonden.

Medewerkers wier gegevens mogelijk gestolen zijn, zijn per mail op de hoogte gesteld. Ahold laat hun weten dat mogelijk hun naam, delen van hun bankrekeningnummer (zoals bekend bij de salarisadministratie van Ahold) en de hoogte van hun salaris van begin april 2021, bekend kunnen zijn bij de hacker.

Ahold waarschuwt medewerkers "alert te zijn op telefoontjes of berichten per e-mail, sms of Whatsapp waarbij mensen informatie proberen te ontfutselen, zoals je pincode".

Het bedrijf heeft geen aanwijzing dat er ook klantgegevens bij de hack naar buiten zijn gekomen of gegevens van medewerkers van Bol.

Dreiging

Waarschijnlijk zit de hackersgroep INC Ransom achter de hack. De vermoedelijk Russische groep liet eerder op een platform weten een grote hoeveelheid aan gegevens in bezit te hebben, bij elkaar zes terabyte. De groep dreigde met het openbaar maken van deze gegevens.

Ahold heeft de Autoriteit Persoonsgegevens op de hoogte gesteld en biedt "oprechte excuses" aan. De Nederlandse tak heeft een helpdesk geopend. Het onderzoek naar de hack is nog gaande, maar is "complex en tijdrovend", aldus een woordvoerder van Ahold.

De onvrede onder de Nederlandse bevolking over het Israël-beleid van het kabinet neemt toe, komt naar voren uit onderzoek van Ipsos I&O. Na anderhalf jaar oorlog in Gaza zegt 59 procent van de ondervraagden het helemaal of gedeeltelijk oneens te zijn met de Nederlandse koers. En meer dan de helft wil dat Nederland zich kritischer opstelt tegenover Israël, zegt onderzoeker Peter Kanne van Ipsos I&O.

Volgens Kanne groeit de onvrede onder Nederlanders omdat "veel mensen vinden dat er te veel en te lang onschuldige burgerslachtoffers vallen. Mensen zagen dat er begin dit jaar een staakt-het-vuren was. Ze dachten dat het misschien de goede kant op ging. Misschien komt er vrede en meer hulp voor de mensen in Gaza. En nu zien ze dat dit niet gebeurt. Dat is wel klap op klap, wat Nederlanders heel moeilijk vinden."

Dat neemt niet weg dat nog altijd 59 procent Hamas verantwoordelijk houdt voor het oplaaien van het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Dat percentage was aan het begin van de oorlog wel nog een stuk hoger. Toen vond driekwart van de ondervraagden Hamas verantwoordelijk voor de oorlog. Inmiddels vindt 54 procent dat ook Israël schuld heeft aan de oorlog. Dat was 45 procent aan het begin van de oorlog.

Verschil tussen regeringspartijen en hun achterban steeds groter

Aan het begin van de oorlog stond 57 procent van VVD-kiezers achter het Israël-beleid van het kabinet. Nu steunt nog 32 procent van de VVD stemmers dat beleid. Onder de kiezers van de grootste regeringspartij PVV is de goedkeuring voor de Nederlandse houding gedaald van 30 naar 23 procent.

Van PVV-leider Geert Wilders is bekend dat hij Israël voluit steunt. Hij ging er tientallen keren op bezoek en noemt premier Netanyahu zijn vriend. Ook is Wilders faliekant tegen het arrestatiebevel van het Internationaal Strafhof tegen Netanyahu vanwege onder meer oorlogsmisdaden in Gaza.

Ook oudere generatie kritischer

Peter Malcontent van de Universiteit van Utrecht doet al jaren onderzoek naar het Nederlands beleid ten aanzien van het Israëlisch-Palestijns conflict. Volgens hem gebruiken Wilders en ook de BBB de Gazaoorlog in hun politieke strijd tegen migranten met een islamitische achtergrond. "Maar daarmee zien zij over het hoofd dat door de Gazaoorlog hun achterban kritischer is geworden over Israël", aldus Malcontent.

Hij ziet dat het verschil in denken over Israël tussen politieke partijen en dat van de samenleving steeds groter wordt. "Ik gaf laatst lezingen voor grotendeels ouderen van 60 jaar en ouder. Hun generatie zag Israël grotendeels ooit als slachtoffer- en heldennatie. Maar zelfs zij zijn nu uiterst kritisch. Dat bevestigt de veranderde houding in de Nederlandse samenleving", vertelt Malcontent.

De vraag is nu waarom vooral rechtse politieke partijen die trend niet volgen. "De VVD vervolgt haar ingesleten spoor van een pro-Israël partij. Dat komt mede voort uit haar pro-Amerika koers. En zoals we weten blijft de VS onomwonden achter Israël staan", zegt Malcontent.

Kabinet niet snel kritischer over Israël

In het onderzoek van Ipsos I&O hekelen veel mensen het 'wegkijken' en de 'passiviteit' van Nederland, Europa en de Verenigde Staten als het gaat om de Gazaoorlog.

Malcontent ziet die houding van de Nederlandse regering niet snel veranderen. Nadat bekend werd dat Israëlische militairen 15 hulpverleners hadden doodgeschoten noemde minister van Buitenlandse Zaken Veldkamp (NSC) dat wel 'buitengewoon ernstig'. En de aanval op op een konvooi ambulances in de Gazastrook leek volgens hem op 'een schending van het oorlogsrecht'. Maar het bleef bij die woorden.

Malcontent: "Veldkamp gaat hier geen halszaak van maken. En dat zal hij ook niet snel doen bij toekomstige misstappen van Israël. Zijn NSC is nog enigszins kritisch over Israël. Maar in dit pro-Israëlische kabinet krijgt Veldkamp weinig ruimte. Die krijgt hij al helemaal niet van Wilders, de leider van de grootste regeringspartij. Ik zie het dan ook niet snel gebeuren dat dit kabinet zich kritischer gaat opstellen tegenover Israël."

In de Indiase regio Kashmir zijn zeker 26 doden gevallen bij een mogelijke terroristische aanslag op toeristen. Dat meldden lokale autoriteiten aan de BBC. Schutters openden rond 15.00 uur lokale tijd het vuur op toeristen in de Baisaran-vallei.

Er zouden veel gewonden zijn. Sommigen verkeren in kritieke toestand. Een toerist uit het Indiase Gujarat die de aanval overleefde, zei tegen de BBC dat er chaos uitbrak na de aanval. "Iedereen begon plots te rennen, huilen en schreeuwen."

Het gebied is afgezet door het Indiase leger en er is een grootschalige zoekactie op touw gezet naar de daders. De lokale politie zegt tegen persbureau AP dat het een terroristische aanslag is en dat de daders militante strijders zijn die zich verzetten tegen het Indiase bewind.

Ook gaan er verhalen rond dat het zou gaan om een gewapende groep die zich verzet tegen de toestroom van "buitenstaanders" die zich in het gebied vestigen, maar dat is nog niet bevestigd.

Ergste aanval in jaren

De Indiase minister-president Modi zegt dat de daders niet zullen worden gespaard. "Onze toewijding om terrorisme te bestrijden is onomstotelijk en wordt enkel sterker", schrijft hij op X.

De verkozen leider van de regio, Omar Abdullah, zegt dat het de ergste aanval is op burgers dat het gebied in de afgelopen jaren heeft gezien.

Mirwaiz Umar Farooq spreekt van een "laffe aanval op toeristen". Hij is een belangrijke figuur in de politieke tak van de Kashmirse separatistenbeweging. Hij noemt op X het geweld onacceptabel en schrijft dat het "tegen het ethos van Kashmir ingaat, dat bezoekers met open armen ontvangt".

'Zwitserland van India'

De Baisaran-vallei nabij het pittoreske Pahalgam wordt onder toeristen het 'Zwitserland van India' genoemd. Het gebied Kashmir bestaande uit de Jammu-regio en de Kashmirvallei in de zuidwestelijke uitlopers van het Himalayagebergte is een gebied dat wordt omsloten door Pakistan, India, China en voor een klein gedeelte Afghanistan.

De aanval valt samen met het vierdaagse bezoek van de Amerikaanse vicepresident JD Vance en zijn gezin aan India. Hij is in Jaipur, ver van Kashmir. "De afgelopen dagen zijn we overweldigd door de schoonheid van dit land en zijn inwoners", schrijft Vance op X. Hij zegt dat zijn gedachten en gebeden bij de nabestaanden van de aanslag zijn.

Later schreef president Trump "verschrikkelijk nieuws uit Kashmir" te hebben ontvangen, in een bericht op zijn eigen sociale media. "De VS staat samen met India tegen terrorisme."

De uitvaart zaterdag van paus Franciscus leidt tot een aanpassing van het officiële gedeelte van Koningsdag. De koninklijke familie is aanwezig bij de feestelijkheden in Doetinchem, maar het bezoek begint een uur later dan gepland, meldt de Rijksvoorlichtingsdienst.

Premier Schoof en minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken reizen af naar Rome om de uitvaart van de paus bij te wonen.

Het programma van Koningsdag in Doetinchem begint om 12.00 uur in plaats van om 11.00 uur. Ook de rechtstreekse uitzending bij de NOS begint op het middaguur.

In het verleden was er ook nooit iemand van het koningshuis aanwezig bij uitvaarten van een paus. Wel stuurde de Nederlandse regering vertegenwoordigers.

Paus Franciscus, die lang kampte met een slechte gezondheid, overleed gisteren na een beroerte. Hoewel Franciscus heeft gekozen voor een sobere uitvaart, zullen veel staatshoofden en regeringsleiders zaterdag de uitvaart in Vaticaanstad bijwonen.

Eerdere uitvaarten

Twee jaar geleden ontbrak het koningshuis ook bij de uitvaart van emeritus paus Benedictus XVI. In 2005 hadden sommige katholieken in Nederland kritiek op koningin Beatrix omdat ze niet naar de uitvaart ging van paus Johannes Paulus II, die meer een kwart eeuw paus was geweest. Vrijwel alle andere Europese koningshuizen waren er toen wel.

In 1978 overleden in een paar weken tijd twee pausen (Paulus VI en zijn opvolger Johannes Paulus I). Ook bij deze plechtigheden ontbrak het Nederlandse koningshuis.

De afgelopen jaren zijn de banden tussen het Vaticaan en het koningshuis aangehaald. Koning Willem-Alexander, koningin Máxima en hun drie dochters brachten in 2016 een privébezoek aan de paus. Het koningspaar was drie jaar eerder ook aanwezig bij de inauguratie van Franciscus. In 2017 bracht Nederland voor het eerst een staatsbezoek aan Vaticaanstad.

Dat bezoek verliep volgens het Vaticaan informeel en gezellig:

Paus Franciscus was een Argentijn, net als koningin Máxima. Bovendien is de koningin rooms-katholiek, in tegenstelling tot de protestantse Willem-Alexander. De koning noemde in 2015 zijn religieuze overtuiging een privézaak, omdat er in de Grondwet niets staat over de godsdienst van het staatshoofd.

Vier dagen voor de uitvaart van paus Franciscus is de strijd in Rome voor de uitverkiezing van zijn opvolger al losgebarsten. Ruim honderd kardinalen kiezen binnenkort het nieuwe hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk.

Tot het conclaaf kunnen kardinalen zichzelf in de kijker spelen. Maar dan wel zo onopvallend mogelijk, want rond pausverkiezingen geldt in het Vaticaan al tijden een oud gezegde: wie het conclaaf ingaat als paus, vertrekt als kardinaal.

Het is niet uitgesloten dat de opvolger van paus Franciscus eveneens uit Latijns-Amerika afkomstig is, of uit Azië of van het Afrikaans continent komt. Van de 134 stemgerechtigde kardinalen zijn veruit de meesten (110) aangesteld door paus Franciscus, van wie een behoorlijk aantal uit Afrika, Azië en Latijns-Amerika.

Daarmee is het college van kardinalen een stuk universeler dan toen Franciscus zelf in 2013 gekozen werd. Toen vormden Europese en Noord-Amerikaanse kardinalen een tweederdemeerderheid; de meerderheid die nodig is om tot paus verkozen te worden. Dat gold ook toen Benedictus in 2005 paus werd.

In vergelijking met die vorige pausverkiezingen zijn vooral aanzienlijk minder Italiaanse kardinalen stemgerechtigd.

Eretitel

De aanstelling van nieuwe kardinalen is voorbehouden aan de paus. Het is een eretitel, de belangrijkste taak van kardinalen is het kiezen van een nieuwe paus. Alleen kardinalen die jonger dan 80 jaar zijn mogen meestemmen.

Dat zoveel stemgerechtigde kardinalen zijn benoemd door paus Franciscus, wil niet zeggen dat zijn opvolger zijn beleid zal voortzetten, stelt Anton de Wit, hoofdredacteur van het Katholiek Nieuwsblad.

Paus Franciscus heeft volgens De Wit "een breed scala" aan vrienden en vijanden aangesteld als kardinaal.

Er gaan meerdere namen rond van kardinalen die de 267ste paus kunnen worden. Een van de kardinalen die genoemd worden als serieuze kanshebber is de 70-jarige Pietro Parolin.

De Italiaan was als staatssecretaris van de Heilige Stoel de rechterhand van paus Franciscus.

Een andere naam die genoemd wordt is die van de Filipijn Luis Antonio Tagle. Met hem zou de Rooms-Katholieke Kerk de eerste paus uit Azië krijgen. Hij was aartsbisschop van Manilla toen hij door Franciscus naar Rome werd gehaald om ervaring op te doen in de Curie, het bestuursapparaat van de kerk.

Na een stroeve start is hij nu verantwoordelijk voor de belangrijkste afdeling van evangelisatie.

Een derde potentiële kanshebber is de 72-jarige Péter Erdő uit Hongarije. Hij is geliefd in de conservatieve hoek. Zo is hij fel gekant tegen de zegen voor homostellen. Erdő werd in 2003 door paus Johannes Paulus II benoemd en was indertijd een van de jongste kardinalen.

Tientallen kardinalen kwamen vanochtend samen voor de eerste vergadering:

In zeer conservatieve en traditionele katholieke media gaat ook de naam van Wim Eijk rond. Hij is de enige Nederlandse kardinaal. De aartsbisschop van Utrecht kreeg de eretitel in 2012.

Tegen de Amsterdamse omroep AT5 zegt Eijk ervoor open te staan om de nieuwe paus te worden. "Als de kardinalen je kiezen, dan kun je dat zien als een roeping die je krijgt van de Heilige Geest", zegt de 71-jarige Nederlander.

"Ik denk dat je dan echt in geweten verplicht bent om ja te zeggen." Eijk deed de uitspraken in een programma dat kort voor de dood van paus Franciscus werd opgenomen.

Een woordvoerder van de Nederlandse Bisschoppenconferentie benadrukt dat kardinalen zichzelf niet kunnen aanbieden. "De kardinaal heeft gezegd dat als er een beroep op hem zou worden gedaan hij dit niet zou weigeren. Dit is dus iets anders dan jezelf aanbieden en ervoor lobbyen. Een heel belangrijk verschil."

Bondjes vormen

Deze eeuw hoefden katholieken nog niet lang op witte rook te wachten. Zowel paus Benedictus als paus Franciscus werd binnen twee dagen gekozen. Hoofdredacteur Anton de Wit van het Katholiek Nieuwsblad en Vaticaankenner Stijn Fens sluiten niet uit dat de verkiezing ditmaal langer duurt.

"Het gezelschap is zo divers dat kardinalen elkaar nog niet goed kennen", zegt Fens in de podcast De Dag. "Het zal nog een hele toer worden om bondjes te vormen. In die zin is het net Expeditie Robinson."

Op een camping in Limburg waar tot voor kort 180 arbeidsmigranten illegaal woonden, zijn meer dan vijftig katten achtergebleven. Een Friese organisatie heeft de dieren vanochtend gered.

Het vangteam van Stichting Kat in Nood en de vrijwilligers van de dierenambulance Fryslân waren bang voor "een explosie aan kittens" als er niet werd ingegrepen. Volgens L1 Nieuws waren er in het zuiden van het land geen organisaties die de dieren konden helpen.

Daarom vertrok vanochtend vroeg een ambulance vol vangkooien, dekens, voer en kattenmandjes vanuit Friesland naar het dorp Ysselsteyn in Noord-Limburg.

"De katten komen bij ons in de opvang. Daar worden ze medisch onderzocht, geholpen en gesteriliseerd of gecastreerd. Asielen in de omgeving hebben hun hulp al aangeboden. Onze opvang is ook maar beperkt", zegt een woordvoerder.

Stichting Kat in Nood hoopt dat alle katten en nieuw baasje krijgen.

Chalets

De arbeidsmigranten die bij een vleesverwerker in Helmond werkten, woonden in 45 chalets. De eigenaar van de camping probeerde de huisvesting te legaliseren, maar dat is niet gelukt. Volgens de gemeente Venray, waar Ysselsteyn onder valt, was de brandveiligheid niet in orde en waren de leefomstandigheden niet goed genoeg.

Het is niet bekend waar de arbeidsmigranten heen zijn gegaan toen ze halsoverkop moesten vertrekken. Campingeigenaar Sraar Maessen baalt dat de katten zijn achtergelaten. "Je wordt voor een lastige keuze gesteld. Ik ben heel blij dat de mensen van de dierenambulance hier zijn om de katten te vangen."

Er is een derde slachtoffer overleden van de schietpartij in Oosterhout, eind vorige maand. Een 25-jarige man uit de Brabantse plaats die zwaargewond raakte bij de schietpartij is vandaag aan zijn verwondingen bezweken, meldt de politie.

Bij het schietincident op 28 maart vielen op de dag zelf al twee doden: twee mannen van 32 jaar. Ook zij kwamen uit Oosterhout.

Midden op straat

De schietpartij was midden op straat. Agenten troffen in een auto twee zwaargewonde mannen aan.

Verderop in de straat botsten twee andere auto's frontaal op elkaar. In een van de auto's zat ook een zwaargewonde man. Al die drie mannen zijn nu dus overleden.

Schutters voortvluchtig

De schutters zijn nog altijd voortvluchtig. Een team van vijftien rechercheurs doet onderzoek. Woensdag en donderdag zocht de politie in een plas in Breda naar een voorwerp dat mogelijk te maken heeft met de schietpartij.

Nabestaanden van een van de gedode mannen stellen dat het een vergismoord was. De advocaat van die familie, Peter Schouten, noemt dat aannemelijk. Volgens de politie is het een van de scenario's waarmee rekening wordt gehouden, maar niet het enige scenario.

Het luxe zeiljacht Bayesian, dat vorig jaar zonk voor de kust van Sicilië, wordt volgende maand boven water gehaald en ontmanteld door Nederlandse bergers. Dat zeggen bronnen die betrokken zijn bij de bergingsoperatie tegen persbureau Reuters.

De Bayesian lag in augustus vorig jaar voor anker ten oosten van Palermo toen het plotseling in zwaar weer terechtkwam en omsloeg. Bij het ongeluk met het superjacht kwamen zeven van de 22 opvarenden om het leven, onder wie de eigenaar van het schip: de Britse techmiljardair Mike Lynch.

Ook de 18-jarige dochter van Lynch, enkele van zijn vrienden en de kok van het schip vonden de dood. Duikers hadden dagen nodig om de lichamen van slachtoffers uit het gezonken schip te halen.

De Italiaanse autoriteiten hebben een Brits bedrijf de opdracht gegeven om de berging van het jacht te coördineren. Volgens de Italianen gaan de Nederlandse bedrijven Smit Salvage en HEBO Maritiemservice het schip van de zeebodem halen. De NOS heeft beide bedrijven benaderd, maar die kunnen op dit moment geen commentaar geven.

Intact

Het zeiljacht ligt op zo'n 50 meter diepte en ligt op zijn rechterkant. Het plan is om de 72 meter lange mast, die nog aan het schip bevestigd is, eerst te bergen. Zo blijft de rest van het schip zoveel mogelijk intact als het uit zee gehaald wordt, is het idee.

Dat is belangrijk in verband met het onderzoek naar het ongeluk. Het Italiaanse Openbaar Ministerie kan het onderzoek pas afronden als het schip is geborgen en doorzocht.

Drie bemanningsleden van de Bayesian worden in Italië verdacht van doodslag en het veroorzaken van een scheepsramp. Het gaat om kapitein James Cutfield, een scheepsmechanicus en een matroos.

In de Russische regio Vladimir, iets ten oosten van Moskou, is de noodtoestand afgekondigd vanwege een zware explosie. Dat schrijven Russische staatsmedia op basis van lokale autoriteiten. Er zijn geen gewonden gemeld en het is nog onduidelijk wat de ontploffing heeft veroorzaakt.

Volgen het ministerie van Defensie is er een munitiedepot van het leger geëxplodeerd. Er wordt gezegd dat er brand was ontstaan als gevolg van "het niet opvolgen van veiligheidsregels". Deze bewering valt niet onafhankelijk te controleren.

Op sociale media gaan video's rond van een vuurbal en dikke rookpluimen. De ontploffing lijkt te hebben geleid tot een kettingreactie: omwonenden spreken van nieuwe explosies. Dorpen in de directe omgeving van het munitiedepot worden ontruimd, zo melden Russische media.

Op beelden zijn grote rookpluimen te zien. Ook is een explosie te horen:

Pro-Oekraïense accounts speculeren dat de explosie is veroorzaakt door een Oekraïense aanval, maar leveren daarvoor geen bewijs. Het Oekraïense leger heeft niet gereageerd op het nieuws. Vanwege de Russische invasie en aanhoudende agressie valt Oekraïne regelmatig olie- of munitiedepots op Russisch grondgebied aan met drones.

Dode door aanval op Zaporizja

In Oekraïne worden Russische luchtaanvallen gemeld. Volgens de Oekraïense luchtmacht zijn vandaag vele tientallen kamikazedrones gelanceerd vanaf Russisch grondgebied. Het merendeel daarvan zou zijn neergehaald.

Eerder op de dag werd in de zuidelijke stad Zaporizja een dodelijke luchtaanval gemeld met zweefbommen, die stammen uit de Sovjettijd. Deze projectielen worden per vliegtuig gedropt en kunnen door de vleugels aan de zijkant nog vele kilometers afleggen. Ze exploderen zodra ze de grond of een doelwit raken.

De gouverneur van de regio Zaporizja zegt dat een 69-jarige vrouw is gedood bij de Russische luchtaanval. Ook zouden 24 mensen gewond zijn geraakt, onder wie vier kinderen.

Bij de aanval werd een flatgebouw geraakt. Ook vlogen meerdere auto's in brand:

De zuidelijke havenstad Odesa werd afgelopen nacht getroffen door een zwerm kamikazedrones, zegt een lokale bestuurder op Telegram. Volgens hem zijn er zeker drie gewonden bij de luchtaanval op een woonwijk.

Onderhandelingen onder druk

De Amerikaanse president Trump sprak onlangs de hoop uit dat er deze week een vredesakkoord komt om de oorlog in Oekraïne te beëindigen. Vooralsnog zijn er geen signalen die wijzen op een snelle doorbraak in de onderhandelingen.

President Poetin kondigde rond Pasen eenzijdig een bestand af, waar Rusland zich vervolgens niet aan hield. President Zelensky riep Rusland zondag zonder succes op tot een gevechtspauze van dertig dagen voor langeafstandsaanvallen op burgerinfrastructuur.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio dreigde vorige week dat de VS stopt met bemiddelen als Kyiv en Moskou niet snel laten zien dat een akkoord mogelijk is. Morgen gaan Oekraïense, Britse, Franse en Amerikaanse diplomaten in Londen met elkaar in gesprek over een mogelijk einde aan de oorlog.

De Tweede Kamer vindt dat er veel te veel regelingen zijn om mensen in armoede te ondersteunen. Die regelingen verschillen per gemeente en zijn vaak ingewikkeld, waardoor er geld op de plank blijft liggen.

De Kamer wil daarom dat het kabinet ervoor gaat zorgen dat mensen in armoede overal in Nederland op ongeveer dezelfde ondersteuning kunnen rekenen, ongeacht de gemeente waar ze staan ingeschreven.

Tekort

Huishoudens met de laagste inkomens komen tot honderden euro's per maand tekort, zo concludeerde een adviescommissie in 2023. Gemeenten proberen daar wat aan te doen, met allerlei eigen regelingen. Zo geeft de ene gemeente gratis zwemabonnementen, terwijl de andere bijspringt in zorgkosten.

De versnippering en complexiteit van het armoedebeleid is een doorn in het oog van hulpverleners en ambtenaren. Als iemand in armoede verhuist van de ene gemeente naar de andere, moet weer helemaal worden uitgezocht waar diegene recht op heeft.

Wat iemand krijgt verschilt van gemeente tot gemeente, tot soms wel honderden euro's per maand. Dat bleek onlangs uit berekeningen van het Instituut voor Publieke Economie (IPE). Eerder kwam een adviescommissie van het kabinet tot dezelfde conclusie.

Eenvoudiger

In moties die vandaag door de Tweede Kamer zijn aangenomen, staat dat de ondersteuning eenvoudiger moet, met minder bureaucratie en meer ruimte voor maatwerk. Dat betekent dat persoonlijke omstandigheden belangrijker zijn dan voorschriften en formulieren.

Het kabinet werkt intussen aan een Nationaal Programma Armoede en Schulden dat in juni klaar moet zijn. Uit dat plan moet duidelijk worden hoe gemeentelijke regelingen vereenvoudigd kunnen worden.

Een man van 54 uit Stadskanaal wordt verdacht van ontucht met zeker acht jonge kinderen die bij hem in de buurt woonden. Dat werd vandaag bekend op een eerste inleidende zitting.

De man is begin dit jaar aangehouden. Hij paste af en toe op kinderen in de buurt, zeiden buurtbewoners eerder tegen RTV Noord. Op de zitting werd duidelijk dat de slachtoffers aan zijn zorg waren toevertrouwd. Het gaat om kinderen tussen de 4 en 8 jaar oud. "Hun verklaringen zijn consistent en betrouwbaar", zei de officier van justitie. De man ontkent dat hij de meisjes heeft misbruikt.

Huis beklad

Zijn arrestatie veroorzaakte veel onrust in de buurt. Zijn huurhuis werd beklad en ruiten werden ingegooid. Vervolgens is de woning dichtgetimmerd door de verhuurder.

In de woning zijn harde schijven met daarop seksuele beelden van kinderen gevonden. De precieze omvang van de zaak is nog niet duidelijk. Het aantal slachtoffers kan volgens justitie nog oplopen.

De man blijft zeker drie maanden vastzitten en wordt binnenkort psychologisch onderzocht, schrijft RTV Noord.

De ruim 220.000 gemeenteambtenaren krijgen de komende twee jaar gemiddeld 7,5 procent meer salaris. De vakbonden en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) hebben een voorlopig akkoord bereikt over een nieuw cao. Deze geldt ook voor Samenwerkende Gemeentelijke Organisaties, zoals de GGD's en omgevingsdiensten.

VNG-onderhandelaar en wethouder Rachel Streefland van de gemeente Utrecht is blij dat de partijen het eens zijn geworden, "ondanks onzekere financiële omstandigheden". Ze doelt daarmee op de voorgenomen bezuinigingen op gemeenten, wat zij het "ravijnjaar" noemen.

Keuzebudget voor aflossing studieschuld

De nieuwe cao heeft een looptijd van twee jaar, van 1 april 2025 tot en met 31 maart 2027. Het loon gaat in vijf stappen omhoog. Ongeveer eens per halfjaar krijgen de medewerkers er een percentage bij.

Volgens de cao kunnen gemeenteambtenaren hun individueel keuzebudget (IKB) gebruiken om een deel van hun studieschuld af te lossen. Volgens vakbond CNV is dit belangrijk voor jonge ambtenaren. "Deze schulden liggen hun zwaar op de maag, dus hulp vanuit de werkgever is zeer gewenst."

Voor oudere medewerkers zijn er nieuwe afspraken gemaakt: medewerkers met mentaal of fysiek zwaar werk kunnen tot twee jaar eerder met pensioen.

Het onderhandelingsresultaat wordt nog besproken door de werkgevers en voorgelegd aan vakbondsleden, die erover mogen stemmen. Op 6 juni moet het akkoord definitief worden.

De sociale huur wordt voor twee jaar bevroren en tegelijk wordt het voor particuliere verhuurders makkelijker om de huren te verhogen.

Dit zijn twee afspraken over wonen uit de voorjaarsnota waarover vorige week een akkoord werd gesloten door de coalitiepartijen. In die halfjaarlijkse bijstelling van de begroting is flink geschoven met miljarden en is beleid aangepast, en dat heeft gevolgen.

Om met de eerste afspraak te beginnen: "De huren voor sociale huurwoningen worden in 2025 en 2026 bevroren."

Dat is goed nieuws voor de betrokken huurders. Maar het is slecht nieuws voor wie een huurhuis zoekt. Want woningcorporaties hebben door de huurbevriezing minder geld om te investeren in de bouw van nieuwe huurwoningen. Dat scheelt op termijn 185.000 huizen, zo schat de branchevereniging. En dat terwijl Keijzer een stuk of 100.000 woningen per jaar wil bouwen.

Keijzer deed niet mee aan de onderhandelingen over de voorjaarsnota. Over de gemaakte afspraken zei ze: "Had ik dit liever anders gezien? Ja natuurlijk."

Op losse schroeven

Over de bouw van betaalbare woningen heeft Keijzer nog geen half jaar geleden afspraken gemaakt op een woontop, en die staan nu weer op losse schroeven. Corporaties krijgen zo'n 1 miljard euro compensatie, maar dat valt in het niet bij de vele miljarden aan investeringsmogelijkheden die ze naar eigen zeggen kwijtraken. Ze dreigen met een gang naar de rechter.

"Ik moet hier nu gewoon mee aan het werk", was Keijzers reactie.

Dat vindt de coalitie ook. "Het kabinet moet bekijken hoe het de bouwplannen op peil willen houden", zegt NSC-leider Van Vroonhoven.

Mocht er een probleem zijn, zegt PVV-leider Wilders, dan moet de minister een oplossing vinden. Extra geld wil hij niet beloven.

VVD-leider Yesilgöz verwijst voor de gevolgen van de afspraken in de voorjaarsnota ook naar minister Keijzer. "Corporaties zeggen dat ze meer geld nodig hebben. Daar gaat de minister van Volkshuisvesting het gesprek over aan." Dat wordt wel een lastig gesprek, erkent BBB-leider Van der Plas. "Maar lastig is niet onmogelijk."

Moeilijk werkbaar

Het kabinet regeert en de Kamer controleert, maar het omgekeerde lijkt nu het geval. De vier coalitiepartijen hebben in een lange onderhandelingsnacht van alles afgesproken, bewindspersonen moeten het er maar mee doen. Ook als de nieuwe afspraken hun plannen doorkruisen die zijn gemaakt op basis van het hoofdlijnenakkoord van de coalitie.

CDA-leider Bontenbal stelt dat het akkoord over de voorjaarsnota op een vrij amateuristische manier is gesloten door de vier coalitiefractievoorzitters. Volgens hem hebben ze niet over de consequenties nagedacht en kunnen ze niet alleen maar zeggen "Mona Keijzer lost dat wel op". GroenLinks-PvdA-leider Timmermans spreekt van broddelwerk. Zonder voldoende compensatie houdt het op met het bouwen, zo zegt hij.

Het is niet voor het eerst dat afspraken tussen de coalitiepartijen vervelend uitpakken voor het kabinet. Denk bijvoorbeeld aan de in december afgesproken bezuinigingen op de zorg met als doel de bezuinigingen op onderwijs te verzachten. Het idee was om medisch specialisten te korten, maar onbedoeld werden verpleegkundigen geraakt, met als resultaat kopzorgen voor PVV-minister Agema.

Toch versoepelen

Overigens is er ook een meevaller voor minister Keijzer. De coalitiepartijen hebben besloten de Wet betaalbare huur toch te versoepelen.

"Ze steunen me, hoe mooi is dat!", zei Keijzer. Ze had net zelf nog een aanpassing van de kersverse wet over particuliere verhuur voorgesteld. Maar daar was de Tweede Kamer voor gaan liggen, inclusief PVV en NSC.

De afspraken over de versoepeling zijn wel tamelijk vaag opgeschreven. Er moeten "minder woningen" onder het puntensysteem uit de betreffende wet vallen. Hoeveel minder, dat staat er niet. Ook moet de waarde van een huis meer mee kunnen tellen in de huurprijs. Ook dat wordt niet uitgewerkt. Verder komt er "een verkenning" of kleine verhuurders wel onder de wet moeten vallen. Ook hier moet Keijzer mee aan de slag.

Saillant is dat NSC-Kamerlid Welzijn het precies een week geleden nog geen pas vond geven om deze wet "die nog geen jaar van kracht is" alweer aan te passen. Maar de VVD, die dit punt had ingebracht bij de onderhandelingen, is juist blij met de versoepeling van de wet.

Al met al is over de twee maatregelen rond huren waarschijnlijk het laatste woord nog niet gezegd.

De groei van de wereldeconomie zal aanzienlijk vertragen door de aangekondigde importheffingen van president Trump. Dat is de boodschap van Pierre-Olivier Gourinchas, de hoofdeconoom van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Elk halfjaar geeft deze VN-organisatie zijn vooruitblik op de ontwikkeling van de wereldeconomie.

Ditmaal is die voorspelling minder rooskleurig dan eerder. De organisatie werkt vanwege de onzekerheid en onvoorspelbaarheid van Trump met meerdere toekomstscenario's.

In alle gevallen daalt de groei van de economie ten opzichte van de vorige voorspelling van het IMF, maar een recessie, een krimp van de wereldeconomie, wordt niet verwacht.

Onzekerheid

Als de heffingen die aangekondigd zijn doorgaan, dan daalt de groei het meest. Waar in januari nog 3,3 procent groei werd verwacht, is dat nu een half procentpunt minder: 2,8 procent.

Voor veel landen, waaronder de EU, kwam er een pauze van 90 dagen op het daadwerkelijk invoering van hoge importheffingen. Maar van tafel zijn ze zeker niet.

In een andere optie stellen de Verenigde Staten de meeste belastingen oneindig uit, behalve die voor China. Ook dan krijgt de wereldeconomie nog steeds een flinke klap. Dat komt volgens het IMF doordat de onzekerheid in de wereld niet afneemt.

In een laatste scenario worden de extra belastingen dit jaar niet ingevoerd. Dan komt de groei uit boven de 3 procent, ook volgend jaar.

De Amerikaanse economie krijgt bij het doorgaan van de importheffingen harde klappen. Voor de VS voorspelt het IMF voor dit jaar een economische groei van 1,8 procent, een vol procentpunt minder dan eerder. Gourinchas zei in een toelichting dat het IMF geen recessie in de VS verwacht, al is de kans daarop wel toegenomen van 25 procent tot 37 procent.

Geen recessie

De manier waarop de wereldeconomie de afgelopen 80 jaar heeft gewerkt, is volgens het IMF aan het verdwijnen. De regels die bepalen hoe veel landen omgaan met hun economie zijn veranderd sinds de Verenigde Staten begin dit jaar een wereldwijde handelsoorlog begonnen.

Een man uit Poortugaal in Zuid-Holland is veroordeeld tot een celstraf van zeven jaar en tbs voor het beroven en aanrijden van een vrouw in Den Haag. Het 77-jarige slachtoffer overleed vijf maanden later.

De vrouw werd in augustus 2023 beroofd van haar tas achter een Haags winkelcentrum. De overvaller stapte in een gestolen auto, gaf gas, reed over de benen van de vrouw en sloeg op de vlucht. Kort daarna werd Hamse D. (42) aangehouden.

Longaanval

De vrouw raakte ernstig gewond bij de aanrijding, werd een paar keer geopereerd en moest lang revalideren. In het ziekenhuis ontving de vrouw honderden verjaardagskaarten nadat Omroep West over de beroving had geschreven.

De vrouw overleed niet aan de directe gevolgen van de beroving en aanrijding, maar het Openbaar Ministerie besloot D. toch te vervolgen voor de dood van de vrouw.

Vandaag is hij schuldig bevonden aan doodslag. "Iedereen weet dat bij het aanrijden van een persoon vanuit stilstand het risico bestaat dat die onder de auto komt. De kans is groot dat dit tot de dood leidt", aldus de rechter.

"Door toedoen van de verdachte heeft het slachtoffer de laatste maanden van haar leven verschrikkelijk geleden", staat in het vonnis. De rechtbank oordeelt dat het overlijden van de vrouw zeer waarschijnlijk het gevolg is van de aanrijding.

Verslaafd

D. krijgt ook tbs met dwangverpleging omdat de aan cocaïne verslaafde man een lang strafblad heeft. Eerdere behandelingen hebben niet geholpen.

De familie van het slachtoffer zegt tegen Omroep West blij te zijn met de uitspraak. "Het was voor ons van belang dat werd bewezen dat er een verband is tussen het vroegtijdige overlijden van Ans en de gewelddadige overval."

Het kabinet trekt honderden miljoenen euro's uit voor ondersteuning van de Nederlandse industrie. Vanaf volgend jaar kunnen grote bedrijven een compensatie aanvragen voor de gestegen elektriciteitsprijzen. In totaal gaat het om zo'n half miljard euro aan kabinetssteun om de energierekening van de bedrijven te dempen. Haagse bronnen bevestigen dit bedrag dat is genoemd in De Telegraaf.

Dat staat in de uitgelekte klimaatplannen van VVD-minister Hermans (Klimaat en Groene Groei). Vrijdag is de presentatie.

De compensatiemaatregel (Indirecte Kostencompensatie, afgekort IKC) is een subsidie op fossiel energiegebruik die in het verleden veel kritiek uitlokte. Critici zien de subsidie als een financiële prikkel om vervuilend te blijven produceren (zie onderstaand kader). Maar de afgelopen tijd gingen ook vanuit de Tweede Kamer (BBB, VVD en ook CDA) stemmen op om de subsidie terug te laten keren. Hermans geeft daar nu gevolg aan.

In de plannen staat ook dat de CO2-heffing voorlopig overeind blijft.

In de bres

In Den Haag wordt al lang uitgekeken naar de klimaatplannen van minister Hermans. Vooral de industrie trok de afgelopen tijd aan de bel. Bedrijven in deze sector zeggen dat ze in de problemen zijn gekomen door hoge energiekosten. Ze stellen dat ze daardoor niet meer concurrerend kunnen zijn met bedrijven in omliggende landen.

Vorige maand namen partijen in de Tweede Kamer het op voor de industrie en kwamen ze met allerlei voorstellen. Minister Hermans zei toen in een reactie dat ze werkt aan een sterke en duurzame economie en industrie. Ze benadrukte verder dat ze de "urgentie" voelt om de Nederlandse industrie te helpen, maar zei ook de maatregelen "in balans" te willen bekijken.

Uit de nu uitgelekte plannen blijkt ook dat minister Hermans de heffing op plastic wil aanpassen. Ook verlaagt ze de netbeheerkosten voor bedrijven. De CO2-heffing, die is ingevoerd om bedrijven te stimuleren hun uitstoot van broeikasgassen te verminderen, blijft.

Met het oog op de gestelde klimaatdoelen voor 2030 wil minister Hermans dat zakelijke rijders sneller overstappen op elektrisch rijden. Per 2027 komen er flinke belastingvoordelen voor elektrische auto's op de leasemarkt, waardoor het niet meer aantrekkelijk is voor zakelijke rijders om nog met benzine- of dieselauto's te rijden. Ook komt er extra subsidie voor warmtepompen en krijgt de glastuinbouw een heffing om te verduurzamen.

Verduurzamen

Vorige week werd al bekend dat de subsidie Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++) ook volgend jaar blijft bestaan. Met deze subsidie van 8 miljard euro kunnen bedrijven verder verduurzamen. Ook kan de subsidie gebruikt worden voor ondergrondse CO2-opslag.