NOS Nieuws - Algemeen

Minister Madlener van Infrastructuur (PVV) verwacht dat elektrische steps "op korte termijn" worden toegelaten op de openbare weg, zegt hij in een interview met De Telegraaf.

Hoewel ze wel al mogen worden verkocht, zijn er op dit moment bijna geen e-steps goedgekeurd voor het verkeer. Wie op de openbare weg met een illegale e-step rijdt, riskeert een boete.

De stepjes die straks worden toegelaten krijgen na goedkeuring van de RDW een kenteken. Dit geldt ook voor andere licht elektrische voertuigen en zogeheten bijzondere bromfietsen zonder trapondersteuning. Deze groep voertuigen moet vanaf 1 juli een kenteken hebben.

Voor bestaande bijzondere bromfietsen zoals de BSO-bus, de opvolger van de Stint, moet de eigenaar binnen een jaar een kenteken regelen. Ook dat kan bij de RDW.

18 euro

Het gaat de minister om de verkeersveiligheid en kwaliteitseisen die aan de voertuigen worden gesteld. Door de kentekenplaat kan de politie eenvoudiger controleren of een voertuig is toegelaten in het verkeer of illegaal is.

Het aanvragen van een kenteken voor een bestaande bijzondere bromfiets kost 18 euro. Normaal kost het 50 euro, maar de overheid legt voor deze categorie voertuigen het verschil bij. Het kabinet had al eerder aangekondigd met nieuwe regelgeving te komen.

Elektrische steps worden al gebruikt in het verkeer, maar dat is dus nog niet toegestaan:

De kans is groot dat inwoners van de eilanden Saba en Sint-Eustatius weer een Nederlandse bankrekening kunnen krijgen. ING is de eerste Nederlandse bank die op de Caribische eilanden weer betaal- en spaarrekeningen, creditcards en leningen wil aanbieden. Topman Peter Jacobs van ING Nederland belooft dat de eilandbewoners "dezelfde diensten als inwoners van Texel krijgen".

Vanwege de complexe regels om dit mogelijk te maken, zal dat wel op zijn vroegst eind 2026 zijn. Ondertussen wil De Nederlandsche Bank (DNB) de komende maanden op de twee eilanden, die bijzondere gemeenten van Nederland zijn, geldautomaten plaatsen.

Nederlandse banken sloten enkele jaren terug nog massaal de deuren in het Caribisch gebied. Als gemeente horen de eilanden bij Nederland, maar vallen ze niet onder de Europese Economische Ruimte. Op Sint-Eustatius wonen ongeveer 3200 mensen, op Saba ruim 2000.

Sinds de strenge controles om klanten en overboekingen te controleren op witwaspraktijken vinden Nederlandse banken het te duur geworden om bankdiensten op de Caribische eilanden aan een relatief kleine groep klanten aan te bieden. Om het extra complex te maken, wordt er op Saba en Sint-Eustatius in Amerikaanse dollars betaald, en niet in euro's.

Inwoners van Caribisch-Nederland kunnen nog wel internetbankieren bij Nederlandse banken. Alleen neemt ABN Amro geen nieuwe klanten van de eilanden meer aan. Rabobank doet dat alleen als iemand een "duidelijke economische link" met Nederland heeft.

Eerdere problemen

ING is nu op andere gedachten gekomen, zegt de bank tegen de NOS. Topman Jacobs van ING Nederland vindt dat ING er voor "alle Nederlanders moet zijn". Vanwege de "maatschappelijke verantwoordelijkheid" wil de bank inwoners van Saba en Sint-Eustatius alle bankdiensten aanbieden, maar dan in een rekening met Amerikaanse dollars.

Op zowel Saba als Sint Eustatius komt ook een kantoor. Daarnaast wil ING zakelijke rekeningen aanbieden, maar alleen aan bedrijven die economische activiteiten op de eilanden hebben. Trustkantoren worden bijvoorbeeld uitgesloten.

ING vertrok in 2009 uit het Caribisch gebied. De bank was daar sinds 1994 actief met de Netherlands Caribbean Bank. Deze NCB was voor de helft in handen van ING, waarbij twee Cubaanse banken de andere helft bezaten. ING kreeg hier problemen mee, omdat er geld werd overgeboekt naar Cuba. Daarmee overtrad het bedrijf de Amerikaanse sancties tegen Cuba.

ING sloot de dochter en betaalde in 2012 een boete van 619 miljoen dollar aan de Amerikaanse justitie.

In loop volgend jaar definitief besluit

Helemaal zeker is de terugkeer van ING naar Saba en Sint-Eustatius overigens nog niet. ING zegt dat er nog veel werk verzet moet worden om aan alle wet- en regelgeving te voldoen. Hoewel de eilanden bij Nederland horen, is er een speciale vergunning nodig om er bankdiensten aan te bieden. Ook moet ING aan andere regels voldoen om bankrekeningen in dollars aan consumenten aan te kunnen bieden.

De beslissing om het plan door te zetten en eind 2026 van start te gaan, wordt "in de loop" van volgend jaar genomen. Rabobank en ABN Amro laten desgevraagd weten vooralsnog geen plannen te hebben om op de Caribische eilanden terug te keren.

DNB maakte vorige week bekend dat de centrale bank ingrijpt om te zorgen dat contant geld niet verdwijnt op Saba en Sint-Eustatius. Op de twee eilanden zijn momenteel nog elk vier geldautomaten te vinden. DNB wil dit aantal gaan verdubbelen door een geldautomatenaanbieder hiervoor in te huren.

Bij de automaten moeten inwoners dan zonder kosten dollars kunnen halen. Bedrijven moeten er cash kunnen storten. Een woordvoerder van DNB kan niet zeggen of die geldautomatenaanbieder het Nederlandse Geldmaat gaat worden. De gesprekken met de aanbieders lopen volgens hem nog. De bedoeling is om in de tweede helft van dit jaar de geldautomaten op Saba en Sint-Eustatius te plaatsen.

Goedemorgen! Vandaag kunnen mensen opnieuw langs de kist van de overleden paus Franciscus lopen in Rome, de AIVD zal meer vertellen over wat de dienst in het afgelopen jaar is opgevallen en koning Willem-Alexander bezoekt een kazerne in Limburg.

Eerst het weer: het is bewolkt en op veel plaatsen regent het langdurig. De meeste regen valt daarbij in de oostelijke helft van het land. In het westen en noorden valt minder, maar de zon komt er nauwelijks aan te pas bij maxima tussen 11 en 13 graden. Vanavond wordt het langzaam droger. De komende dagen steeds meer zon en droog bij oplopende temperaturen.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Bij Russische luchtaanvallen op de Oekraïense hoofdstad Kyiv zijn volgens de Oekraïense autoriteiten negen mensen gedood en meer dan zestig mensen gewond geraakt. Er zouden zeker 42 gewonden naar het ziekenhuis gebracht, onder wie zes kinderen.

Volgens burgemeester Klytsjko is de reddingsoperatie in volle gang. Mogelijk liggen er nog slachtoffers onder het puin. Oekraïense functionarissen melden dat er woongebouwen in brand staan.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Gabriel Romanelli is priester in Gaza-Stad en net zoals de paus Argentijn. Ze belden iedere dag sinds het begin van de oorlog. De laatste keer dat paus Franciscus belde was de dag voor Pasen.

Fijne dag!

Een fabriek in Helmond heeft jarenlang afvalwater met PFAS rechtstreeks in het riool geloosd, blijkt uit interne documenten die in handen zijn van het tv-programma Zembla.

Het gaat om een fabriek van het Britse bedrijf Custom Powders, dat teflonpoeder verwerkte voor chemieconcern DuPont (nu Chemours). Volgens Zembla wist DuPont er destijds van af. Er zou zeker vijftien jaar water met zeer hoge concentraties PFAS in het riool zijn geloosd.

Chemours zegt tegen Zembla de interne documenten niet te kennen en dat er "volgens de toen geldende wetgeving" geen informatie is achtergehouden. Ook, zegt Chemours, is Custom Powders zelf verantwoordelijk voor het naleven van de verplichtingen uit de vergunningen.

Custom Powders is inmiddels failliet en de bewuste fabriek is gesloten.

Bij het lozen van afvalwater gaat het naar schatting om duizenden kilo's PFOA, een chemische stof die kankerverwekkend kan zijn en inmiddels verboden is. DuPont zou er zeker sinds 2011 van op de hoogte zijn geweest.

DuPont vertelde medewerkers van de fabriek in Helmond dat blootstelling aan PFOA niet ongezond was. In 2007 liet het bedrijf bloedonderzoek doen onder het personeel. De gemeten waardes liggen volgens Zembla bij sommige medewerkers vele malen hoger dan de concentraties die gemeten zijn in het bloed van medewerkers van de DuPont-fabrieken in Dordrecht en de Verenigde Staten.

Een van de medewerkers zou zelfs een concentratie die duizend keer hoger ligt dan de huidige norm voor PFOA in zijn bloed hebben.

De fabriek van Custom Powders in Helmond ging eind vorig jaar failliet door een schadeclaim van de gemeente. Die was ingediend vanwege de PFAS-vervuiling door de fabriek. De kosten voor de sanering worden geschat op zeker 10 miljoen euro.

Ook voor de lozing van PFOA op het riool wil de gemeente een claim indienen, maar dan bij Chemours, zegt verantwoordelijk wethouder Arno Bonte tegen Zembla. "Dit is volkomen in strijd met de geldende vergunningen op dat moment. Het direct lozen op het riool is crimineel."

"Dit is doelbewust de omgeving vervuilen. Het feit dat DuPont daarvan op de hoogte was, is voor mij extra reden om, nu Custom Powders failliet is, de rekening van de sanering rechtstreeks naar Chemours te sturen."

Chemours werd in 2023 deels aansprakelijk gesteld voor schade die gemeenten in de omgeving van de fabriek in Dordrecht hebben geleden door vervuiling met PFAS. Uit een uitzending van Zembla bleek eerder dat DuPont, de voorganger van Chemours, al tientallen jaren wist van de risico's van PFAS voor hun medewerkers en de omgeving van de fabriek.

De Sint-Pieter in Vaticaanstad is tot diep in de nacht opengebleven zodat gelovigen en andere geïnteresseerden afscheid konden nemen van de overleden paus Franciscus. Eigenlijk zou de kerk rond middernacht sluiten, maar omdat er toen nog lange rijen stonden bleef de basiliek tot ongeveer 5.30 uur open. Na een korte sluiting voor de schoonmaak ging de kerk om 07.00 uur weer open.

Het lichaam van de overleden paus Franciscus werd gisterochtend met een processie naar de Sint-Pietersbasiliek overgebracht. Mensen kunnen langs de kist lopen om hun laatste eerbetoon te brengen. Dat gebeurde massaal; gistermiddag was de wachttijd opgelopen naar zeven uur.

Morgen hebben mensen ook nog de mogelijkheid om afscheid te nemen. Vanavond is de basiliek in principe geopend tot middernacht, morgen tot 19.00 uur. Daarna wordt de kist afgesloten en verzegeld door de camerlengo, de kardinaal die de uitvaart en het conclaaf organiseert.

Uitvaart

De uitvaart van de paus is zaterdag. Naast veel belangstellenden, worden er ook veel staatshoofden en regeringsleiders verwacht in Rome. Namens Nederland reizen premier Schoof en minister van Buitenlandse Zaken Veldkamp af naar de uitvaart.

Zo'n veertig ambtenaren van het ministerie van Asiel en Migratie spreken in een advertentie in Trouw hun waardering uit voor vrijwilligers die een lintje krijgen voor hun werk met vluchtelingen en asielzoekers. "Wij willen alle vrijwilligers op dit gebied graag via deze weg bedanken", is te lezen in de advertentie.

De advertentie lijkt een reactie te zijn op de ophef die vorige maand ontstond na een besluit van minister Faber van Asiel en Migratie. Vijf oud-vrijwilligers van het COA - dat verantwoordelijk is voor de opvang van asielzoekers - kwamen in aanmerking voor een koninklijke onderscheiding, maar de minister weigerde haar handtekening te zetten. Volgens Faber staat het werk van deze mensen "haaks" op haar migratiebeleid.

Dit is de advertentie:

Het zetten van een handtekening en het maken van een koninklijk besluit zijn normaal gesproken een formaliteit. Doordat premier Schoof en minister Uitermark van Binnenlandse Zaken in haar plaats tekenden, krijgen de vrijwilligers morgen alsnog een lintje.

De zogenoemde lintjeskwestie leidde tot veel commotie. De oppositie diende een motie van wantrouwen in tegen de asielminister.

Loyaal aan bewindspersonen

Het is de eerste keer dat ambtenaren zich uitspreken over deze kwestie. Dat is ongebruikelijk, omdat ambtenaren zich doorgaans niet uitspreken over kwesties die politiek gevoelig liggen.

Toch uitten ambtenaren deze regeerperiode vaker hun onvrede over het kabinetsbeleid. Zo demonstreren rijksambtenaren al maandenlang tegen het Israël-beleid van de regering.

De regering van de Democratische Republiek Congo en de rebellengroep M23 hebben afgesproken om te "streven naar permanente vrede". Dat maken de strijdende partijen bekend in een gezamenlijke verklaring.

De verklaring, die werd gedeeld door zowel de woordvoerder van M23 als door de Congolese regering, is het resultaat van vredesonderhandelingen in Qatar. Beide partijen noemen de gesprekken "openhartig en constructief". Delegaties van de Congolese regering en de M23-rebellengroep kwamen eerder deze maand bijeen in de hoofdstad Doha.

Hoewel in de verklaring staat dat zij zich inzetten voor "een onmiddellijke beëindiging van de vijandelijkheden", is niet duidelijk wat dit concreet betekent voor de situatie in het door oorlog verscheurde land. Ook is onduidelijk of en wanneer er een nieuwe ronde gesprekken zal plaatsvinden.

Terreinwinst

M23 vecht al jaren tegen het regeringsleger in het oosten van Congo, een regio die rijk is aan kostbare grondstoffen. Sinds begin dit jaar hebben de rebellen veel terrein gewonnen, met duizenden doden en honderdduizenden ontheemden tot gevolg. Daarbij krijgt de rebellengroep militaire en financiële steun van Rwanda.

Sinds 2021 werden er meer dan zes wapenstilstanden afgekondigd, maar die hielden nooit stand. Afgelopen februari kondigde M23 nog een staakt-het-vuren af, maar enkele dagen later schond de groepering die zelf door een nieuw offensief te starten.

Wat jouw smartphone te maken heeft met deze oorlog:

Bij Russische luchtaanvallen op Kyiv zijn volgens de Oekraïense autoriteiten acht mensen gedood en meer dan zeventig mensen gewond geraakt. Tientallen gewonden zijn naar ziekenhuizen van de Oekraïense hoofdstad gebracht, onder wie zes kinderen. Het is de dodelijkste aanval op de hoofdstad sinds afgelopen juli, toen in totaal 34 mensen werden gedood.

Mogelijk liggen er nog slachtoffers onder het puin. Reddingsteams zijn op zoek naar twee kinderen. Oekraïense functionarissen melden dat er woongebouwen in brand staan.

President Zelensky is op dit moment op staatsbezoek in Zuid-Afrika. Op Telegram kondigde hij aan dat hij zijn bezoek vroegtijdig beëindigt. Na een afspraak met de Zuid-Afrikaanse president Ramaphosa vliegt Zelensky vandaag naar Kyiv.

Reddingsoperaties vannacht in Kyiv:

Ook Charkiv, de tweede stad van Oekraïne, werd 's nachts getroffen door salvo's van Russische raketten en drones, schrijft de burgemeester op Telegram. Daarbij werden woongebouwen met meerdere verdiepingen, een polikliniek, een schoolgebouw, tuinen, industriële bedrijven en een hotelcomplex geraakt. Eén persoon moest met onbekende verwondingen naar het ziekenhuis worden gebracht, meldt de burgemeester.

Ook de regio Zjytomyr, ten westen van Kyiv, was doelwit. Volgens hulpdiensten voerden Russische troepen daar opnieuw een aanval uit op reddingsteams die een brand door een eerdere aanval probeerden te blussen. Daarbij raakte één reddingswerker gewond.

Stoppen met aanval op burgerdoelen

Zelensky zei maandag in zijn nachtelijke videotoespraak dat Oekraïne een "duidelijk antwoord van Moskou" nodig heeft op de vraag of het land de aanvallen op civiele infrastructuur wil stoppen.

Verwijzend naar de kortstondige en beperkte wapenstilstand die Poetin met Pasen had afgekondigd, stelde de Oekraïense president een vervolg voor. Hij wil een einde aan aanvallen met langeafstandsdrones en -raketten op civiele infrastructuur voor ten minste dertig dagen.

"Als Rusland niet akkoord gaat met een dergelijke stap is dat bewijs dat het alleen maar dingen wil blijven doen die mensenlevens verwoesten en de oorlog voortzetten", zei hij toen. Poetin zei daarop in een interview met de Russische staatstelevisie dat Rusland "altijd positief staat tegenover vredesinitiatieven. We hopen dat vertegenwoordigers van het regime in Kyiv er net zo over denken".

Kremlin-woordvoerder Peskov zei dat Poetins opmerkingen erop wijzen dat Rusland bereid is om rechtstreeks met Oekraïne te praten over het niet-aanvallen van burgerdoelen.

Krim afstaan

De Amerikaanse president Trump botste gisteren opnieuw met Zelensky. Trump stelde in een bericht op sociale media dat Zelensky met zijn "opzwepende retoriek" de kans op een wapenstilstand frustreert. Dat was een reactie op uitspraken van Zelensky, die zei dat Oekraïne de Russische annexatie van de Krim nooit zal accepteren.

Toen de Amerikaanse president later de pers te woord stond in het Oval Office zei hij te denken dat hij "een deal heeft met Rusland". "Nu moeten we nog een deal sluiten met Zelensky", voegde hij daaraan toe.

Trump stelde dat de samenwerking met de Oekraïense president moeizamer verloopt dan hij had verwacht. Volgens verschillende internationale media willen de Amerikanen dat Oekraïne minimaal de in 2014 door Rusland ingelijfde Krim afstaat, evenals alle andere gebieden die Rusland bezet houdt. Dat zou een grote overwinning voor de Russen zijn en is daarmee onbespreekbaar voor de Oekraïners.

De pensioenfondsen hebben een goed begin van het jaar achter de rug. Voor de vijf grootste fondsen gingen de dekkingsgraden omhoog in het eerste kwartaal. Dat betekent dat ze voldoende geld in kas hebben om de pensioenen uit te keren.

De vijf fondsen geven aan dat hun stijgende dekkingsgraden komen door de stijgende rente. Fondsen gebruiken de de rente op de financiële markten om een berekening te maken van hoeveel vermogen ze moeten hebben om alle afgesproken pensioenen uit te kunnen keren.

Met een hogere rente is er minder vermogen nodig om een bepaald bedrag te realiseren.

"Het belangrijkste is de dekkingsgraad. Hoe hoger de dekkingsgraad, hoe beter", zegt Marike Knoef, onderzoeker pensioenen bij Netspar en Tilburg University. "Het betekent dat een pensioenfonds genoeg geld in kas heeft in verhouding tot hoeveel het moet uitkeren nu en in de toekomst."

Niet heel belangrijk

Op de beurzen ging het daarentegen niet goed in de eerste maanden van het jaar. De fondsen hebben verliezen gemaakt, en hun vermogens zijn geslonken.

En in april gingen zowel de beurzen als rentes omlaag, maar dat is dus niet terug te zien in de kwartaalcijfers van de fondsen.

Marike Knoef benadrukt dat er niet te veel gewicht gegeven moet worden aan schommelingen van het ene kwartaal naar het andere. "Met pensioenen gaat het om de lange termijn. Mensen bouwen vaak decennia aan hun oudedagsvoorziening."

Vooral als iemand bijna met pensioen gaat, kan een duik in de dekkingsgraad invloed hebben op het banksaldo. Een dip (dekkingsgraad onder 100 procent) rond de pensioendatum kan betekenen dat er dan minder wordt uitgekeerd dat verwacht, en dat dit ook zo blijft.

In het nieuwe pensioenstelsel worden de pensioenen op een nieuwe manier opgebouwd en berekend. Dan verdwijnt ook het hele concept van dekkingsgraden. De vijf grootste fondsen zijn nog niet overgestapt naar het nieuwe stelsel. Zorg en Welzijn is wel van plan om dat te doen in januari volgend jaar.

Toch wel wat extra vet

Werkenden rond de 50 jaar lopen het risico benadeeld te worden wanneer hun pensioenfonds overstapt naar het nieuwe stelsel. Dit komt door de manier waarop pensioen in het oude en nieuwe systeem wordt opgebouwd. Dat willen fondsen compenseren door extra geld opzij te zetten voor deze groep.

Een hoge dekkingsgraad is dan zeer welkom, zegt Marike Knoef. "Met een hoge dekkingsgraad heeft een fonds als het ware vet op de botten om tegenvallers en schokken op te vangen. Dan kunnen ze extra geld uittrekken bij de transitie naar het nieuwe stelsel."

Het debat in de Tweede Kamer over de toekomst van het nieuwe pensioenstelsel eindigde vandaag in onduidelijkheid en chaos door een voorstel van regeringspartij NSC om pensioendeelnemers toch meer inspraak te geven.

Als het voorstel wordt aangenomen, heeft dat verstrekkende gevolgen voor de invoering van het nieuwe pensioenstelsel.

NSC-Kamerlid Joseph is van mening dat iedereen die deelneemt aan een pensioenregeling moet kunnen zeggen of het opgebouwde pensioen in het oude stelsel moet blijven of naar het nieuwe stelsel, waarin een hoger beleggingsrisico zit, moet overgaan.

Voorstanders van het nieuwe pensioenstelsel vinden dat na tien jaar overleg tussen vakbonden en werkgevers voldoende gesproken is over een eerlijke overgang naar het nieuwe pensioensysteem, ook voor de jongere generaties.

Zij vinden de inspraak die nu geregeld is voldoende. En er is wel degelijk inspraak, zeggen zij, via vakbonden en pensioenbesturen. Die partijen zijn bang dat het nieuwe stelsel door het NSC-voorstel jaren vertraging oploopt. Dat kan pensioendeelnemers veel geld kosten, zeggen zij.

Torpederen

De voorstanders en tegenstanders van het nieuwe pensioenstelsel maakten elkaar in het Kamerdebat grote verwijten. Dat ging van "het torpederen" van een toekomstbestendig pensioen tot "het voor de gek houden" van de pensioendeelnemers.

De stemming in de Tweede Kamer over het voorstel staat gepland voor 13 mei. Voordat er gestemd gaat worden, moet minister van Sociale Zaken Van Hijum (NSC) nog met informatie komen wat precies de gevolgen zijn van het voorstel van zijn eigen partij.

Die gevolgen zijn groot, kondigde hij alvast aan in het debat. Als het plan wordt aangenomen, leidt dat volgens de minister tot minstens twee jaar uitstel van invoering van het nieuwe stelsel en opnieuw ingewikkeld overleg. Aan het eind van het debat moest Van Hijum het voorstel van zijn partijgenoot toch ontraden, zei hij.

De SP, die voor meer inspraak is en ageert tegen wat de partij "het casinopensioen" noemt, vroeg nog of de NSC-minister nog wel kon functioneren met deze weerstand van zijn eigen partij. Van Hijum ging daar niet op in. "Ik maak bezwaren niet groter of kleiner, ik schets inhoudelijk wat er speelt", zei hij.

Toen minister Van Hijum van Sociale Zaken vertelde dat het voorstel tot flink uitstel zou leiden en een wetswijziging betekende, sloeg in de Kamer de wanhoop toe. Het debat werd stilgelegd voor overleg:

Het is ongewis hoe de discussie over het NSC-voorstel eindigt. Kleinere fracties als Denk en Partij voor de Dieren kunnen de doorslag geven, maar zij hebben hun standpunt nog niet bepaald en willen nadenken. Alles hangt af van hoe zij oordelen over de gevolgen van het alsnog inbouwen van meer inspraak voor pensioendeelnemers.

Ondertussen is de coalitie verdeeld. PVV en BBB steunen het inspraakvoorstel van NSC. De VVD is tegen en wijst op de betrouwbaarheid van de politiek als het gaat om gemaakte afspraken.

De komende weken zal er in ieder geval volop worden overlegd in Den Haag, met als centrale thema: kan de nationale politiek een van de grootste sociaaleconomische stelselwijzigingen relatief snel tot een goed einde brengen, of worden er nog een aantal jaren extra geplakt aan de discussie?

De Algemene Onderwijsbond (AOb) wil niet meer in gesprek met staatssecretaris Paul vanwege de bezuinigingen uit de voorjaarsnota. De AOb is woedend over het besluit van het kabinet om een regeling voor kwetsbare leerlingen te schrappen.

De Onderwijskansenregeling is bedoeld voor leerlingen die bijvoorbeeld weinig geld hebben om schoolspullen te kopen. Ook is het een ondersteuning voor leerlingen die ouders met een laag opleidingsniveau hebben of die thuis niet voldoende Nederlands spreken. Op die manier krijgt elke leerling een gelijke kans om zich te ontwikkelen. Zo'n 900 scholen maken gebruik van die regeling volgens de VO-raad.

Het kabinet wil die regeling nu schrappen. Dat zou in 2027 90 miljoen euro opleveren voor de staatskas. In het jaar erna is dat 177 miljoen euro, denkt het kabinet.

'Omgedraaide Robin Hood'

AOb-voorzitter Thijs Roovers zei dat het schrappen van de regeling als een totale verrassing kwam. Volgens hem was het een "soort omgedraaide Robin Hood: er wordt gestolen van de armen. Deze mensen hebben hier geen verstand van", zei hij eerder tegen de NOS.

De bond wil daarom niet meer in gesprek met staatssecretaris Paul over haar herstelplan. Met dat plan wil de staatssecretaris de kwaliteit van het onderwijs in het basis- en voortgezet onderwijs verbeteren.

Staatsecretaris baalt

Staatssecretaris Paul baalt dat de AOb uit het overleg is gestapt. "We waren samen al heel ver gekomen met een gezamenlijk, goed afgewogen plan, waarin iedereen bereid was datgene te doen wat nodig was om het onderwijs structureel te verbeteren", laat Paul in een reactie weten.

Tegelijkertijd zegt de staatssecretaris dat ze begrijpt "dat mensen in het onderwijs boos zijn over de extra bezuinigingen, bovenop de eerdere bezuinigingen. Het wordt een enorme opgave om die bezuinigingen te dragen en tegelijkertijd te werken aan de ambities uit het Hoofdlijnenakkoord over het onderwijs", aldus staatssecretaris Paul.

Paul zegt zich te gaan beraden op de ontstane situatie.

In de Nederlandse culinaire wereld wordt geschokt gereageerd op het onverwachtse overlijden van topchef Jonnie Boer, op 60-jarige leeftijd. Veel jonge koks met wie hij werkte, hebben nu hun eigen bekende restaurants. Voor hen was hij een grote inspiratie.

"Een zwarte dag voor de horeca", zegt chef-kok Rik van de Laar over het overlijden van Boer. Hij begon op 16-jarige leeftijd in De Librije, het eerste en bekendste restaurant van Boer, werkte er zeven jaar en runt inmiddels twee restaurants in Den Haag.

Hij noemt Boer "een grootheid van wie ik het meest heb kunnen leren". Van de Laar: "Zijn belangrijkste kenmerk was zijn liefde voor natuur. Daar haalde hij energie en voldoening uit en dat liet hij terugzien op het bord."

Dat heeft Van de Laar overgenomen van Boer, zegt hij. "Ik sta, terwijl ik met jullie spreek, buiten kruiden te plukken. Wat ik van hem heb geleerd, is altijd werken met pure smaken en met de natuur om je heen. Maar ook om altijd 100 procent te geven."

Bewondering

Boer begon in 1987 op 22-jarige leeftijd als leerling-kok bij De Librije in Zwolle. Hij nam op jonge leeftijd de zaak over en bouwde het met zijn vrouw Thérèse uit tot een restaurant dat al sinds 2004 drie Michelinsterren heeft. Het is een prestatie waar collega's veel bewondering voor hebben.

"Wat hij heeft bereikt, heeft niemand in Nederland bereikt. Heel gastronomisch Nederland keek tegen hem op", zegt Laurent Smallegange van restaurant Spetters.

Het restaurant kreeg onder leiding van Smallegange een Michelinster, maar daarvoor werkte hij zo'n drie jaar als beginnende kok bij De Librije. "Hij stond aan de basis van mijn carrière en voor heel veel jeugdige koks en bestaande ondernemers is hij een leermeester geweest."

De carrière van Boer in beeld:

Smallegange roemt het werkethos van Boer. "Hij was een ondernemer pur sang." Ook Van de Laar spreekt vol bewondering over hoe Boer erin slaagde naast De Librije ook andere succesvolle restaurants te openen. Onder meer Brass Boer Thuis in Zwolle was een van die zaken. Ook met die horecagelegenheid verdiende hij een Michelinster.

Maar het is vooral de culinaire visie van Boer die door Van de Laar wordt geroemd. "Hij wist heel veel over de natuur en dan kwam hij weer met een plant binnen die ik niet kende, en vertelde hij wat je er mee kon maken."

De verslagenheid is groot, zegt Van de Laar. "Iedereen kent hem wel in onze wereld. Hij heeft mij en vele anderen in de restaurantwereld gebracht naar waar ze nu staan".

Ook in Zwolle is verslagen gereageerd. De restaurants van Boer in de stad die vanavond open waren sloten hun deuren om het personeel de mogelijkheid te geven om het nieuws van zijn dood te verwerken. "Hij was meer dan een topkok", zegt burgemeester van Zwolle Peter Snijders. "Hij was een vernieuwer, een inspiratiebron en een trotse ambassadeur van onze stad."

Het overlijden van Boer werd op Instagram door zijn kinderen en via een post vanuit het restaurant bekendgemaakt:

De hoeveelheid stikstof die boeren, bedrijven en het verkeer uitstoten moet over tien jaar, in 2035, ongeveer gehalveerd zijn. Dat staat in de plannen van een ministeriële commissie onder leiding van premier Schoof waar het kabinet vrijdag over praat. Dat bevestigen bronnen na berichtgeving door De Telegraaf en het AD.

Tot nu toe werden de doelen gesteld aan de hand van de hoeveelheid stikstof die neerslaat in de natuur, maar het kabinet wil nu doelen die gebaseerd zijn op de uitstoot bij de bron, dus bij bedrijven zelf. Hoe dat precies gemeten of berekend gaat worden, is nog niet duidelijk.

Kort geleden oordeelde de rechter nog dat het kabinet het eerder geformuleerde doel moet halen om de neerslag van stikstof in een groot deel van de kwetsbare natuurgebieden voor 2030 fors te verlagen. Lukt dat niet, dan dreigt een dwangsom van tien miljoen euro.

Het is niet duidelijk of de nu gekozen aanpak, waarbij dus niet langer de neerslag telt maar de uitstoot, iets verandert aan die uitspraak. Nadere details over het plan ontbreken nog. Ook is nog niet te zeggen wat de aanpak betekent voor de vergunningverlening voor bouwplannen die nu stilliggen en boeren die buiten hun schuld zonder vergunning zitten.

Jaartal

Het jaartal 2035 heeft een symbolische betekenis gekregen in de stikstofdiscussie, omdat het vorige kabinet wilde dat de doelen die voor 2035 gesteld waren eerder zouden worden gehaald in 2030. Maar na een heftige discussie is daarvan afgezien. Alleen een oud doel, dat in de helft van de kwetsbare natuurgebieden minder stikstof terecht mocht komen, bleef nog wel in de wet staan.

Dit kabinet wil af van de harde stikstofdoelen voor het hele land, en in plaats daarvan uitgaan van natuurdoelen en emissiedoelen per sector en bedrijf. Bronnen vertellen nu dus dat die emissiedoelen waarschijnlijk in 2035 behaald zullen moeten worden en mogelijk rond de 50 procent zullen uitkomen.

Daarmee is moeilijk te vergelijken wat deze verandering precies voor bedrijven zal betekenen. Maar met het lekken van deze informatie lijkt in ieder geval het signaal te worden gegeven dat dit kabinet de tijd wil nemen, en zaken niet te hard wil opjagen.

Meer dan 20.000 mensen hebben vanavond in Deventer de huldiging van bekerwinnaar Go Ahead Eagles bijgewoond. Met veel vuurwerk en rood-gele vlaggen juichten ze de spelers en staf van de voetbalclub toe, die gekleed in groene badjassen een rijtoer van 2,5 uur in een open bus maakten.

"Natuurlijk, je hebt een idee wat er los gaat komen na zo'n finale. Maar dit gaat over alle verwachtingen heen", zei technisch manager Paul Bosvelt tegen RTV Oost. "Zó ontzettend veel mensen die echt meeleven en hetzelfde voelen als wij hier op de bus."

Go Ahead Eagles versloeg AZ na strafschoppen in de bekerfinale op maandag. Het was de eerste bekerwinst ooit voor de club. De Deventer club stond exact zestig jaar geleden ook in de bekerfinale, maar verloor toen van Feyenoord.

Overal vuurwerk

"Ik zei het meteen al: waarschijnlijk realiseren we ons over een paar dagen pas wat we hebben geflikt", zei ondersteunend teammanager Adriaan Steenbergen bij de huldiging.

Steenbergen en ook de spelers vonden de tekst die met grote letters op de zijkant van de bus stond daarom ook treffend: "Als een kleine jongen droomde ik van dit".

Speler Enric Llansana zei met een grote glimlach dat hij en zijn teamgenoten nu al drie dagen aan het feesten zijn. "Als Almere City FC komend weekend niet van ons wint, dan weet ik het niet meer", aldus Llansana, doelend op het aankomende eredivisieduel van Go Ahead op zondag.

"Ik zie alleen maar vuurwerk, alleen maar mensen. Niet normaal", zei collega-speler Calvin Twigt.

Een van de bewoners vergeleek de drukte in de Deventer binnenstad van vanavond met het populaire Dickens Festijn dat jaarlijks in kersttijd plaatsvindt. "We zijn wel wat gewend", zei hij, om vervolgens toe te geven dat het er vanavond wel een stuk luidruchtiger aan toeging dan bij het feest voor Dickens-liefhebbers.

Trainer Paul Simonis ging tijdens de rondrit op het dak van de bus zitten. Zo had hij niet alleen het beste uitzicht op de toeschouwers langs de weg, maar kon hij ook ongestoord een telefoontje beantwoorden.

Naar eigen zeggen werd Simonis gebeld door een fanatieke supporter, tevens de eigenaar van de autowasstraat waar de trainer regelmatig komt.

Maar langs de kant betwijfelde een fan of dat de echte inhoud van het telefoontje was. "Ik vermoed dat een of andere andere club hem een lucratief aanbod deed."

Veel van de toeristen die nog in Kashmir zijn proberen vandaag zo snel mogelijk te vertrekken. Op enkele antiterrorismeprotesten na zijn de straten in de hoofdstad Srinagar stil. Winkels en bedrijven blijven dicht uit solidariteit met de slachtoffers van de aanslag van gisteren. Na jaren van relatief weinig geweld en meer economische groei vraagt de lokale bevolking zich nu af of de aanslag op tientallen toeristen het einde van die periode inluidt.

Mukesh Agrawal was met zijn gezin vanuit West-Bengalen naar de Baisaran-vlakte gekomen voor een vakantie. Hij heeft de reisleiders nu gevraagd hem zo snel mogelijk weer naar huis te brengen. "Het hele gezin keek uit naar deze reis, maar iedereen thuis is bezorgd over onze veiligheid dus we gaan terug."

Het lokale bestuur van de regio heeft een hulplijn opgezet voor toeristen die willen vertrekken. Vliegmaatschappijen organiseren meer vluchten om te voldoen aan de wens van alle mensen die nu snel weg willen.

In 2019 besloot de Indiase regering de speciale autonome status van Kashmir in te trekken. Het eenzijdig opzeggen van Artikel 370 leidde tot veel woede onder de bevolking. Maar, zo constateerde minister van Binnenlandse Zaken Amit Shah twee weken geleden nog: het heeft het systeem dat terrorisme in stand houdt wel afgebroken.

Kashmir wordt sinds de Indiase onafhankelijkheid in 1947 door zowel Pakistan als India in zijn geheel geclaimd. Beide nucleaire machten besturen ieder maar een deel van de regio, dat als enige in India een moslimmeerderheid heeft. Eind jaren 80, begin jaren 90 leidde een gewapende opstand tot een geweldsgolf in het Indiase deel van Kashmir, waarbij duizenden burgers om het leven kwamen.

Onder direct bestuur van Delhi is de afgelopen jaren geprobeerd meer toeristen en bedrijven van buitenaf naar de regio te brengen. Het moet de hoge werkloosheid tegengaan. De Indiase regering ziet dit als belangrijke voedingsbodem voor militant gedachtegoed onder jongeren.

Om Kashmir aantrekkelijker te maken voor investeringen mochten Indiërs van buitenaf voor het eerst land kopen in de regio. In een online bericht dat ondertekend is door het Resistance Front wordt dit als reden gegeven voor de aanslag op toeristen. Hindoes die als toerist binnenkomen en blijven wonen in Kashmir zouden de lokale cultuur en levenshouding willen uitroeien.

"Deze aanslag is ook een aanslag op de reisindustrie in Kashmir. Ik ben bang dat meer dan 80 procent van de ondernemingen dit niet zal overleven", zegt Pariq Patloo. Hij heeft vier woonboten waar toeristen in de zomer verblijven.

Minister Shah moet zich na de zwaarste aanval op toeristen in jaren al snel gerealiseerd hebben dat zijn analyse over het terrorisme in Kashmir de prullenbak in kan. Hij reisde meteen af naar Srinagar om daar te overleggen met de veiligheidsdiensten en familieleden van slachtoffers te ontmoeten.

Hoe India op deze aanslag zal reageren is nog niet duidelijk, maar dat er een tegenreactie komt is vrij zeker. Op X liet premier Modi weten dat "de daders van deze verschrikkelijke daad niet gespaard zullen worden". De vier daders zijn nog steeds niet gepakt.

Indiase veiligheidsdiensten hebben een foto vrijgegeven waarop vier mannen te zien zijn, gekleed in groene legerkleding. Ze houden allemaal een AK-47 vast en dragen bruine vesten die bedoeld lijken te zijn voor munitie. Volgens de Indiase regering is de groep gelieerd aan de terroristische organisatie Lashkar-e-Taiba uit Pakistan.

Mumbai 2008

Pakistan ontkent betrokkenheid. Maar de vergelijking met een eerdere aanslag van de LeT is snel gemaakt. Net als in 2008 in Mumbai is ook nu voor een plek gekozen die populair is bij toeristen. Toen kwamen tientallen mensen om het leven bij een gecoördineerde reeks aanslagen.

Volgens ooggetuigenverslagen kwamen de aanslagplegers nu aanlopen vanaf de rand van de vlakte en begonnen ze te schieten. Zo vertelde een overlevende in de Indiase media dat mannen eerst werd gevraagd om een islamitisch gebed uit te spreken om zo hun religie vast te stellen. Modi's grote kritiek op zijn voorganger Manmohan Singh en diens Congres Partij is dat zij destijds niet genoeg hebben gedaan om terrorisme te voorkomen en Pakistan harder aan te pakken.

Geen toeristenseizoen

Voor bewoners van de Kashmirvallei is het duidelijk dat dit toeristische seizoen geëindigd is nog voordat het echt was begonnen.

"Het is de vierde keer dat ik hier op vakantie ben", zegt Jagdish Perisamy. "Om eerlijk te zijn, na deze aanslag, willen de meeste mensen voorlopig niet meer naar Kashmir komen."

De Belgisch-Nederlandse metalband No Kings Allowed heeft na een dag al een streep kunnen zetten door zijn Europese tour. Bij de eerste stop in Turijn is het tourbusje leeggeroofd.

Terwijl de bandleden incheckten in het hotel, sloegen dieven hun slag. "We waren een half uur weg. Toen we weer buiten kwamen, merkten we dat het slot van het busje was geforceerd en alles was gestolen", zegt bandlid Lenny Dobbelaere uit Maldegem.

De relatief nieuwe band, die vorig jaar zijn eerste twee albums uitbracht, had juist zoveel zin in de tour. "Onze ogen sprankelden van geluk, we keken hier enorm naar uit."

De bandleden zijn meteen na hun thuiskomst in België weer vertrokken naar de Ardennen, als afleiding. "Om nieuwe muziek te maken en om even weg te zijn", zegt bandlid Jan Peter van Gaalen tegen de NOS. "We zijn niet zielig, maar hebben best wel veel geld ingelegd om dit te kunnen doen."

20.000 euro schade

De band treedt in de huidige samenstelling nog geen jaar op. De tour door Europa moest hun eerste grote avontuur worden, maar dat blijft voorlopig bij dromen.

De schade wordt geschat op zo'n 20.000 euro. Gitaren, microfoons en de kenmerkende, op maat gemaakte maskers van de band zijn weg, schrijven ze op Instagram. De criminelen hebben bijna alle spullen meegenomen, maar twee gitaren lieten ze liggen. "Die lagen achterin en hebben ze mogelijk niet gezien", zegt Van Gaalen.

Normaal is de band niet zonder maskers te zien, maar vanwege de diefstal besloten de bandleden uit de anonimiteit te stappen. No Kings Allowed bestaat uit vier Belgen en twee Nederlanders.

Zij spreken van een emotionele, maar zeker ook een financiële klap. Zo kan er een streep door de aankomende concertreeks in onder meer Polen, Tsjechië, Hongarije en Italië. Door de roof zag de band geen andere mogelijkheid dan de tour te annuleren en weer naar huis te gaan.

Daarnaast moet de apparatuur worden vervangen. "De verzekering dekt slechts een fractie", schrijft de band. De metalband doet een poging om er via crowdfunding weer bovenop te komen.

In Rome staan al de hele dag lange rijen met tienduizenden gelovigen en andere geïnteresseerden die afscheid willen nemen van de maandag overleden paus Franciscus. Zijn lichaam ligt daarvoor opgebaard in de Sint Pietersbasiliek in Vaticaanstad.

De Italiaanse publieke omroep Rai meldt dat aan het eind van de middag de wachttijd was opgelopen naar drie à vier uur. De rij groeit volgens de omroep nog steeds. De afgelopen uren hebben meer mensen zich aangesloten, waarschijnlijk omdat het warmste moment van de dag achter de rug is.

Vrijwilligers delen flesjes water uit aan de toegestroomde belangstellenden. Ook moesten hulpverleners in actie komen voor mensen die te weinig hadden gedronken. De sfeer is verder ordelijk en kalm, meldt Rai.

"We staan sinds vanmorgen om 13.00 uur in een lange rij, maar het was het waard", zeggen een moeder en haar dochter tegen de Italiaanse omroep. "We kwamen hier toen Bergoglio tot paus werd gekozen en we wilden daar zijn om hem voor de laatste keer te begroeten."

De Italiaanse premier Meloni bracht vanmiddag ook een laatste groet:

Het lichaam van de overleden paus Franciscus werd vanochtend met een processie naar de Sint Pietersbasiliek verplaatst. Mensen kunnen langs de kist lopen. De basiliek is tot middernacht geopend, maar het Vaticaan zegt vanwege de grote belangstelling dat die sluitingstijd mogelijk wordt opgerekt. Wanneer die beslissing wordt gemaakt, is nog niet duidelijk.

Morgen en overmorgen hebben mensen ook nog de mogelijkheid om afscheid te nemen. Morgen is de basiliek vanaf 07.00 uur geopend tot middernacht, vrijdag tot 19.00 uur. Daarna wordt de kist afgesloten en verzegeld door de camerlengo, de plaatsvervanger van de paus als bisschop van Rome.

In Amsterdam werd vanavond ook stilgestaan bij het overlijden van de paus. In de Sint Nicolaaskathedraal was een speciale dienst. Daar waren koning Willem-Alexander en minister Van Weel van Justitie en Veiligheid ook bij aanwezig. De minister van Justitie en Veiligheid is namens het kabinet ook verantwoordelijk voor zaken rond religie en levensbeschouwing.

De uitvaart van de paus is zaterdag. Er worden naast veel belangstellenden ook veel staatshoofden en regeringsleiders verwacht in Rome. Namens Nederland reizen premier Schoof en minister van Buitenlandse Zaken Veldkamp af naar de uitvaart.

Het bestuur van de stad houdt rekening met meer dan 200.000 bezoekers en probeert daar ruimte voor te maken. Pleinen worden voor bezoekers ingericht. Zo worden er grote schermen geplaatst om de uitvaart te kunnen volgen.

De twee Belgen die verdacht worden voor het smokkelen van kostbare mieren uit Kenia horen pas later of ze een straf opgelegd krijgen. Dat schrijven Belgische media. De uitspraak was gepland voor vandaag, maar de rechter in Kenia zegt meer tijd nodig te hebben om rapporten te lezen. De rechter doet nu over twee weken, op 7 mei, uitspraak.

David L. en Seppe L. werden begin april opgepakt in Kenia met 5000 mieren verstopt in meer dan 2200 kleine buisjes. Het ging onder meer om de Messor cephalotes, een mierensoort die alleen voorkomt in Ethiopië, Tanzania en Kenia.

De twee 18-jarigen wilden de mieren het Afrikaanse land uitsmokkelen, om ze in Europa en Azië te verkopen als exotische huisdieren.

'Per ongeluk gesmokkeld'

De soort is heel gewild bij mierenverzamelaars. Ze kunnen complexe kolonies bouwen en zijn goede ongediertebestrijders in bijvoorbeeld een kas. De straatwaarde van de gesmokkelde mieren wordt geschat op zo'n 6800 euro.

Het tweetal had al schuld bekend voor illegaal bezit en het smokkelen van de exotische diersoorten. "We zijn hier niet gekomen om wetten te overtreden", zei David L. in een eerdere zitting. Volgens hem was de smokkel van de mieren "per ongeluk" en is dat uit "domheid" gedaan.

In de rechtbank op luchthaven Jomo Kenyatta in de Keniaanse hoofdstad Nairobi zei hoofdrechter Thuku vandaag dat ze meer tijd had voor een uitspraak, schrijft het Vlaamse medium HLN op die bij de zitting was. Ook de moeders van beide verdachten waren bij de zitting aanwezig.

Verslagen

De rechter heeft volgens HLN verslagen gekregen van onder meer de scoutingclub van de twee waar ze de leiding hadden. Ook was er een psychologisch verslag.

Het Keniaanse Openbaar Ministerie diende verslagen in van de Keniaanse natuurbeheerder Kenya Wildlife Service en deskundigen van het het National Museums of Kenya. Daarin wordt uitgelegd hoe belangrijk de dieren zijn voor het ecosysteem, schrijven Keniaanse media. Ook zou de smokkel van de dieren de biodiversiteit verstoren.

"Ik wil hier duidelijk zijn, ik ga hier niet snel een uitspraak doen om de media een plezier te doen", zei de rechter volgens HLN. "Deze rapporten zijn zeer uitgebreid. Ik moet die rapporten lezen en een straf voorbereiden. Het recht zal geschieden." De advocaat van de tieners zei dat de twee "een gebrek aan kennis van de wetten" in Kenia hadden.

Jarenlange celstraf

Op het smokkelen van de mieren staat een geldboete van minstens 20 miljoen Keniaanse shilling (ruim 136.000 euro) of een celstraf van minstens tien jaar. Het hoofd van het Keniaanse OM riep de rechter op om de verdachten een zware straf op te leggen.

Naast de Belgische verdachten staan ook een Vietnamees en een Keniaan terecht in de zaak. Zij werden opgepakt met 400 mieren in hun bezit. Ook zij hebben schuld bekend.

Vorige maand kondigden Azerbeidzjan en Armenië een principeakkoord aan dat hun decennialange conflict zou beëindigen. Alleen de handtekeningen ontbraken nog. Zes weken later nemen de schermutselingen toe en beschuldigen de landen elkaar van het voorbereiden op militaire escalatie.

Agha Bayramov, universitair docent Internationale Betrekkingen aan de Rijkuniversiteit Groningen, zag de afgelopen jaren geleidelijk vooruitgang in de onderhandelingen. Bijvoorbeeld over de grenzen tussen beide landen. Die waren niet duidelijk vastgelegd na het uiteenvallen van de voormalige Sovjet-Unie.

Wel onderhandelden beide landen in hun eigen tempo. "Armenië wilde na de oorlog van 2020 eerst het vertrouwen van de bevolking winnen", zegt Bayramov. Later wilde Azerbeidzjan dat overal volledige overeenstemming over was en dat het akkoord niet overhaast of onder druk van derden werd gesloten.

"Er is zo vaak gezegd dat ze er bijna waren dat je het bijna niet meer verwachtte", zegt Marina Ohanjanyan, Oost-Europa-onderzoeker bij Clingendael, over het recent gesloten principeakkoord. Al snel kwam Azerbeidzjan vervolgens met twee extra voorwaarden. "Daar lijkt het nu op te stranden, want het is niet makkelijk om eraan te voldoen."

Grondwetwijziging

Het gaat bij die voorwaarden onder meer om een Armeense grondwetswijziging. Die was al gepland, maar de uitvoering kan nog jaren duren. "Het is ook de vraag hoe de bevolking reageert wanneer die aanpassing wordt gezien als het inwilligen van een eis van Azerbeidzjan", zegt Ohanjanyan.

Hier wreekt volgens Bayramov het feit dat de bevolking niet bij de onderhandelingen was betrokken. Zelf deed hij als regiodeskundige mee aan de zogenoemde Track II diplomacy-gesprekken, waarbij onder anderen academici uit beide landen samenwerkten aan beleid voor als het akkoord er ligt.

"Het probleem is dat alle gesprekken op hoog niveau gevoerd worden. De bevolking krijgt niet veel informatie", legt Bayramov uit. Dat voedt het vertrouwen volgens hem niet. Het gevoel van wantrouwen wordt versterkt als media in beide landen soms niet geverifieerde berichten delen over beschietingen, zegt hij.

Wapenwedloop

"In Armenië stijgt de nervositeit als Azerbeidzjan met beschuldigingen komt, want dat kan betekenen dat Azerbeidzjan weer richting een aanval beweegt", zegt Ohanjanyan. "Armenië heeft nu wapens ingekocht in India en is de defensiebanden met Europese landen aan het uitbreiden."

Andersom vreest Azerbeidzjan voor wraak van Armenië na de inname van Nagorno-Karabach. Het land verhoogt daarom eveneens de defensie-uitgaven, aldus Bayramov, waardoor Armenië weer vreest dat Azerbeidzjan verder wil gaan dan Nagorno-Karabach. "Zo houden ze elkaar in onzekerheid."

De andere voorwaarde die Azerbeidzjan stelt, is het ontmantelen van de OVSE Minskgroep. Die werd ingesteld in 1992 om te onderhandelen over Nagorno-Karabach. "Daarop is in Armenië wel wat kritiek, maar het is makkelijker in te willigen dan het aanpassen van de grondwet", zegt Oost-Europa-onderzoeker Ohanjanyan.

Bayramov ziet hier de meeste ruimte voor een doorbraak. Armenië wil de Minskgroep liever pas opheffen na het vredesakkoord. Azerbeidzjan vreest dat Armenië terugkrabbelt als het eenmaal is getekend. Iemand zal concessies moeten doen om uit deze patstelling te komen, meent de universitair docent.

Wat meespeelt, is dat de verhoudingen tussen beide landen niet gelijk zijn, zeggen beide deskundigen. "Als je kijkt naar de verdeling van de macht, dan staat Armenië er veel zwakker voor en het land wil daarom graag die overeenkomst", zegt Ohanjanyan. "Azerbeidzjan lijkt minder happig te zijn, misschien verwacht het nog meer te kunnen binnenhalen." Zoals een corridor door Armeens grondgebied naar zijn exclave Nachitsjevan.

Armenië werkt ondertussen ook aan het verbeteren van de relatie met Turkije. Ohanjanyan: "Die gesprekken verlopen goed, maar Turkije wil dat Armenië eerst de relatie met Azerbeidzjan herstelt".

Azerbeidzjan heeft minder te winnen bij een snel akkoord, bevestigt Bayramov. Toch is het voor de hele regio van belang dat er vaart wordt gezet achter de ondertekening, stelt hij. "Nu Rusland afgeleid is, moeten ze deze mogelijkheid grijpen."

Hoe de oorlog in Oekraïne eindigt voor Rusland kan namelijk allesbepalend zijn voor de regio, denkt hij. Hij vreest voor "een giftige omgeving" in de Kaukasus als Rusland "vol zelfvertrouwen" terugkomt na het veroveren van gebied in Oekraïne.

Bayramov ziet ook een positievere manier om de onderlinge banden te versterken: oplossingen zoeken voor gezamenlijke problemen. Zo is de Aras-rivier, die door meerdere landen stroomt, vervuild. Bayramov: "Focus op een concreet, gezamenlijk probleem kan helpen om het vertrouwen te versterken".

De gemeente Haaksbergen heeft er zo genoeg van dat een 33-jarige man illegaal vuurwerk vervoert en opslaat, dat hem een last onder dwangsom wordt opgelegd.

Dat betekent dat de man een boete van 25.000 euro riskeert als hij opnieuw professioneel of illegaal vuurwerk opslaat in Haaksbergen, meldt RTV Oost. Zelfs als hij de gemeentegrens oversteekt met ook maar één rotje op zak, kan hem dat per direct 25.000 euro kosten.

Met de maatregel wil de gemeente "al onze inwoners en ondernemers beschermen tegen deze praktijken van betrokkene", laat Haaksbergen weten. Want, zo meldt het college: "Uit de antecedenten blijkt dat de man in ieder geval vanaf 2018 stug doorgaat met zijn gevaarlijke en illegale praktijken in woonwijken en op bedrijventerreinen."

Volgens de regionale omroep begon de man uit Hengelo zelfs al een jaar eerder, in 2017. Toen vond de politie bijna 2500 kilo illegaal vuurwerk in de garage achter zijn huis en op zolder, praktisch naast zijn bed. Zijn voorraad had een groot deel van de wijk kunnen wegblazen, hield de rechter hem voor.

Stom geweest

"Ik ben heel erg stom geweest", verklaarde de man zelf tijdens de rechtszaak. "Ik zal dit jaar met de jaarwisseling nog geen sterretje afsteken." Hij kreeg een taakstraf van 240 uur.

In 2020 en 2021 trof de politie bij invallen opnieuw zwaar illegaal vuurwerk van de man aan. Het ging in totaal om 500 kilo, opnieuw opgeslagen in een woonwijk zonder dat er aan de vereiste veiligheidsmaatregelen was voldaan. Hij kreeg een jaar celstraf.

In november 2023 werd de man samen met iemand anders opgepakt op de snelweg A1. De twee vervoerden in een busje ruim 2200 kilo aan flowerbeds en mortierbommen die vanuit Polen het land waren binnengesmokkeld. Het kwam de man op twee jaar cel te staan.

Mortierbuizen

Wanneer hij precies vrijkwam, is onduidelijk, maar in oktober vorig jaar trof de politie in een zeecontainer in Haaksbergen 588 kilo zwaar illegaal vuurwerk en mortierbuizen aan. De vondst was direct aan de man te koppelen en niet toevallig: de politie hield hem samen met de gemeente, douane en de Omgevingsdienst Twente al langer in de gaten.

"Het soort illegaal vuurwerk dat gevonden werd is erg gevaarlijk. Het bevat veel flitspoeder en kan 'massaexplosief' reageren", aldus de gemeente Haaksbergen toen. "Dit betekent dat de hele voorraad in één keer kan ontploffen. Als één stuk vuurwerk ontploft, kan dat leiden tot een grote explosie die honderden meters verder schade kan veroorzaken."

In een poging de illegale handel en wandel van de Hengeloër nu te stoppen, legt de gemeente hem nu dus een last onder dwangsom op.