NOS Nieuws - Algemeen

Amsterdamse basisscholen willen stoppen met het inhuren van externe leerkrachten. Dat heeft de koepel van de scholen, het Breed Bestuurlijk Overleg (BBO), besloten.

De scholen zeggen nog enkel gebruik te willen maken van leerkrachten in vaste dienst, omdat dit beter zou zijn voor de kwaliteit van het onderwijs en er ook geld mee wordt bespaard. Het besluit geldt voor alle openbare, bijzondere en speciale basisscholen in Amsterdam, Weesp, Diemen en Duivendrecht.

De maatregel staat volgens het BBO los van de aanpak van schijnzelfstandigheid door de overheid. "Elke euro die we besparen op externe inhuur, kunnen we steken in de ontwikkeling van ons eigen personeel. Met vaste teams ontstaat meer verbondenheid, kunnen we verantwoordelijkheden eerlijk verdelen en hebben kinderen vaker een vertrouwd gezicht voor de klas", zegt BBO-bestuurder Arie van Loon.

Lerarentekort

Het inhuren van externe leerkrachten is al jaren een thema in de onderwijswereld. Zo werkt het kabinet aan een wetsvoorstel met daarin onder meer maatregelen voor meer vaste contracten en het beperken van externe inhuur.

Tegelijk worstelen scholen met het vinden van leerkrachten, waardoor ze aangewezen zijn op uitzendkrachten en zzp'ers om de roosters rond te krijgen.

Ook zijn scholen huiverig vaste contracten aan te bieden vanwege de financiële onzekerheid in de onderwijssector. Onderwijsvakbond AOb zei in 2023 al eens dat veel leraren niet anders kunnen dan zzp'er zijn, bijvoorbeeld omdat werkgevers niet flexibel genoeg zijn.

Afgebouwd

In het geval van de Amsterdamse basisscholen gaat het om meer dan 4600 voltijdsbanen aan leerkrachten en ondersteunend personeel. Daarvan is ongeveer 5 tot 10 procent extern ingehuurd, wat neerkomt op zo'n 200 tot 500 banen.

In wijken waar het lerarentekort groter is, ligt het percentage hoger. Die externe leerkrachten hebben volgens het BBO minder binding met de andere leraren en nemen naar verhouding ook minder verantwoordelijkheden op zich.

De inzet van de externe krachten stopt niet meteen, maar wordt afgebouwd, zodat scholen de tijd hebben om te veranderen. Flexibele krachten kunnen in vaste dienst komen. Wel willen de scholen "een flexibele schil voor tijdelijke of onvoorziene situaties" behouden, bijvoorbeeld door de leraren aangepaste contracten te geven.

Drummer John Engels heeft de eerste Lifetime Achievement Edison ontvangen. De jazzdrummer ontving de speciale prijs tijdens een concert in het Bimhuis in Amsterdam ter ere van zijn 90ste verjaardag, komende week.

Engels is sinds 1953 professioneel drummer en speelde met een groot aantal internationale (jazz-)iconen zoals Boy Edgar, Nina Simone, Chet Baker, Stan Getz, Toots Thielemans en Ray Brown.

"John Engels is een onnavolgbare, bescheiden en bevlogen musicus. Reageert voortdurend op zijn medespelers met de energie en scherpte van een jonge hond", aldus de organisatie achter de muziekprijs.

Een kort portret over Engels:

Om een Lifetime Achievement Edison te winnen, hoeft een artiest niet nog actief te zijn, maar wel een staat van dienst te hebben "die groots en inspirerend is", meldt de organisatie. De betreffende artiest moet daarnaast minimaal 35 jaar "in het vak" zitten en beschikken over "een gedegen oeuvre met een bijzondere live-reputatie".

De Lifetime Achievement Edison is geen juryprijs. Muziekprofessionals kunnen een artiest voordragen, en de uitverkiezing wordt bekrachtigd door het bestuur van de Edison Stichting.

Marcos (31 jaar) is een voormalig Amerikaans militair die vrijwillig dient in Oekraïne. Als machinegeweerschutter helpt hij bij de verdediging van Pokrovsk, een belangrijke stad in de provincie Donbas die de Russen ongeveer al een jaar proberen in te nemen. Daar wordt nu misschien wel de hardste strijd gevoerd van heel Oekraïne.

Hij waarschuwt: "Onderschat de Russen niet. Het lijken slecht getrainde, slecht uitgeruste dienstplichtigen. Maar ze weten wat ze doen en ze zijn gevaarlijk."

Sinds december is hij in Oekraïne. "Ik ben hier omdat ik geloof in de Oekraïense zaak. De Russische agressie moet gestopt worden. Ze willen meer en meer land. Het doet er niet toe hoeveel concessies hun worden gedaan. Ze zullen altijd meer willen."

Vechten zonder luchtmacht

Marcos was een Ranger, een legereenheid die behoort tot de special forces. Hij was ook parachutist, met rode baret, en had ervaring in Afghanistan of Irak, dat laat hij liever in het midden. Als hij bang is, belt hij zijn vader, die ook in het Amerikaanse leger zat. "Jongen, ik meldde me vrijwillig voor iedere missie", krijgt hij dan te horen. Met andere woorden: niet zeuren.

Bang is Marcos als de Russische luchtmacht door de luchtverdediging breekt. "Als je zo'n gevechtshelikopter op je af ziet komen." Hij schudt met zijn hoofd. "Dan heb ik het gevoel dat ik hier aan de kant van de Taliban vecht, zonder luchtmacht."

Het verbaast Marcos dat hij nog niet gewond is geraakt. Hij maakt zich geen illusies. "Iedereen raakt uiteindelijk gewond. In het begin dachten wij Rangers ook dat we onoverwinnelijk waren, omdat we de beste wapens hadden. Tot de eerste van ons door een bermbom tot gehakt werd vermalen." Hij is des te verbaasder dat hij nog niks heeft opgelopen in Oekraïne, omdat hij groot is en niet al te snel.

Stom of effectief?

Maar met zijn machinegeweer van Belgische makelij is hij razendsnel en precies. Ook in Oekraïne valt hij onder een speciale eenheid, het omstreden Azov-regiment. Als er ergens gaten in de verdediging dreigen te vallen, worden zij gestuurd.

Een maand of drie geleden zag het er heel slecht uit voor de Oekraïners bij Pokrovsk. Azov, met de buitenlanders in zijn gelederen, wist omsingeling te voorkomen van de stad die zo belangrijk is voor de verdediging van de Donbas.

Marcos nam deel aan tegenaanvallen. Maar verdedigen is het belangrijkst. "Ze proberen alles, crossmotoren, quads." Daar is beeld van, hoe Russische militairen onbeschermd op de Oekraïense linies afscheuren. "Iets kan stom lijken, maar als het werkt is het niet stom. En iedere keer dat ze dit doen en het blijkt effectief. Dan werkt het dus."

En dan dringen de Russen door in de Oekraïense posities. "Maar dan zijn ze zelf zo verbaasd dat het is gelukt dat ze niet weten wat ze moeten doen." Dan worden ze ofwel gevangengenomen ofwel "volgepompt" zoals Marcos het noemt.

Poetin denkt dat hij wint

Kraft is de codenaam van een Oekraïense Azov-luitenant. Uit gesprekken met de gevangenen concludeert hij, dat de Russen "niet willen vechten omdat ze veel te gedemotiveerd zijn". De kleine luitenant (24 jaar) met ringbaard gelooft daarom ook niet in een Russische overwinning.

Poetin is niet geïnteresseerd in vrede, omdat de Russische president denkt dat hij aan het winnen is. Dat is een veelgehoorde analyse van alle gesprekken over een mogelijk bestand. Volgens de luitenant vecht Poetin door, "omdat hij gegijzeld is door de situatie".

Strijd wordt moeilijker

Poetin heeft zo veel gelogen, vertellen de gevangenen volgens Kraft. "Ze krijgen niet betaald, ze worden niet bevoorraad, ze krijgen geen medische verzorging, hun gewonden worden niet van het veld gehaald. Ze worden voortgejaagd, ze hebben geen keuze, ze kunnen alleen maar doen wat er gezegd wordt, de dood is voor hen en achter hen."

De luitenant doelt op de 'zagradotrjady', Russische blokkade-eenheden. Die schieten hun eigen soldaten neer, als die terugkeren van een aanval, zonder daartoe opdracht te hebben gekregen. Marcos heeft dat niet zelf gezien, maar wel het schieten gehoord in het achterland na een mislukte aanval.

Kraft ziet de Russen dan wel niet doorbreken, hij denkt wel dat de strijd moeilijker wordt als de regering Trump militaire hulp vermindert of stopzet. "Maar het is niet het eerste jaar dat we vechten, we vinden wel weer een oplossing."

Inspiratie

De Amerikaan Marcos is niet zo geïnteresseerd in de politiek thuis. Als Trump zich afkeert van Oekraïne zal hem dat niet demotiveren: "Ik haal mijn inspiratie niet uit de Amerikaanse regering, maar uit mijn Oekraïense en internationale broeders en zusters."

De Oekraïense president Zelensky zegt dat hij deze week in Turkije met zijn Russische ambtgenoot Poetin wil praten. Hij reageert daarmee op een verklaring van Poetin, die vannacht zei "bereid te zijn" om donderdag in Istanbul direct met Oekraïne te onderhandelen over het einde van de oorlog.

In verklaringen op Telegram en X zegt Zelensky ook dat hij verwacht dat morgen een "volledig en duurzaam staakt-het-vuren" ingaat "om de noodzakelijke basis te leggen voor diplomatie". Het is onduidelijk of hij dit als voorwaarde stelt voor zijn komst naar Turkije.

"Ik zal donderdag op Poetin in Turkije wachten", zegt Zelensky. Hij voegt daaraan toe dat hij "hoopt" dat de Russen "deze keer niet zullen zoeken naar excuses".

Het bericht van de Oekraïense president komt kort nadat de Amerikaanse president Trump op zijn socialemediaplatform Truth Social had geschreven dat Zelensky "onmiddellijk" moet instemmen met het plan van Poetin. "Dan kunnen ze tenminste bepalen of een deal mogelijk is of niet", aldus Trump. En zo niet, dan weten de Europese leiders en de VS volgens Trump waar ze aan toe zijn en kunnen ze daarnaar handelen.

Eén keer eerder

Het is de vraag of Poetin eventueel van plan is om zelf af te reizen naar Istanbul in Turkije. In zijn verklaring van vannacht werd daar geen duidelijkheid over gegeven. Op de nieuwe verklaring van Zelensky heeft het Kremlin nog niet gereageerd.

Zelensky en Poetin hebben elkaar vooralsnog slechts één keer ontmoet, in 2019. In dat jaar werd Zelensky president van Oekraïne en werd op een top in Parijs een akkoord bereikt over een volledige wapenstilstand in Oost-Oekraïne.

Europese leiders

Meerdere Europese leiders kwamen gisteren bijeen in Kyiv voor overleg met Zelensky. De Franse president Macron, de Britse premier Starmer, de Duitse bondskanselier Merz en de Poolse premier Tusk riepen op tot een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren van minimaal dertig dagen. Tijdens de bijeenkomst hadden ze telefonisch contact met Trump.

"Wij dagen samen met de VS Poetin uit", zei Starmer na afloop. "Als hij werkelijk vrede wil, heeft hij nu de kans om dat te laten zien. Geen als of maar of uitstel meer."

In het Wilhelminapark in Rijswijk is een kind uit het water gered. Het kind is ter plekke behandeld en met spoed naar het ziekenhuis gebracht. Het is onbekend hoe het nu met het slachtoffer gaat. Ook de leeftijd is nog onduidelijk.

Omstanders zagen het kind volgens Omroep West rond 15.30 uur in het water. Het kind werd uit het water gehaald en daarna werden de hulpdiensten gealarmeerd.

In het park bij de recreatieplas was het druk op dat moment. Op beelden is te zien dat agenten omstanders op afstand houden zodat ambulancemedewerkers ongestoord hun werk konden doen.

Ambulances spoedden zich naar het park in Rijswijk:

De Haringvlietbrug is weer toegankelijk voor wegverkeer, maar blijft voor scheepvaart gestremd. De brug is door een storing al uren vergrendeld en kan niet meer open. "Op een later moment zal een reparatie aan de brug plaatsvinden", meldt de veiligheidsregio.

De brug was langere tijd in beide richtingen dicht voor verkeer. De Haringvlietbrug verbindt Goeree-Overflakkee en het westen van Noord-Brabant met de Hoeksche Waard en de rest van Zuid-Holland.

De storing begon om ongeveer 14.15 uur. Wat er precies aan de hand is, is niet bekend. Het is vooralsnog niet gelukt om de storing te verhelpen. Het verkeer dat vaststond voor de brug is weggeleid.

Het verkeer werd omgeleid via de A59, de A17 en de A16. Dagelijks rijden een kleine 70.000 voertuigen over de Haringvlietbrug, die in 2023 werd opgeknapt. Toen werden de brugklep, het bewegingswerk en de technische installaties en systemen vervangen.

De storing leidde op sociale media tot frustratie bij gedupeerden:

Het protest in Israël tegen de oorlog in Gaza gaat in golven. Maar na uitspraken van Israëlische coalitieleden over het innemen, totaal verwoesten en bezetten van Gaza, laaien de protesten in Israël weer op.

Gisteravond gingen in Tel Aviv duizenden mensen de straat op. Met megafoons, trommels en spandoeken roepen ze de regering op een einde aan de oorlog te maken en gijzelaars terug te halen.

Familieleden van de gijzelaars, activisten en andere Israëliërs kwamen samen in het centrum van Tel Aviv. Ze geloven niet dat het doorgaan met bombarderen van Gaza de juiste manier is om de gijzelaars terug te krijgen.

"Genoeg is genoeg. Stop de oorlog en haal de gijzelaars terug. Dat is de enige reden dat we hier staan", zegt een demonstrant van in de 50. Hij diende zelf als reservist aan de grens met Gaza, maar heeft het geloof in de oorlog verloren.

En hij is niet de enige. Veel demonstranten hebben het gevoel dat de regering doorgaat om politieke redenen, en niet vanwege de gijzelaars of de veiligheid van het land. "Ik sta hier omdat dit de enige manier is om van deze regering af te komen", zegt Galit Massader. Ze is activist bij de organisatie Standing Together en organiseert regelmatig protesten.

"Deze oorlog is er alleen nog maar vanwege politieke redenen", stelt ze. "Het moment dat ze de oorlog stoppen, zullen er nieuwe verkiezingen komen. Dat wil iedereen. En dan zullen ze niet aan de macht blijven en dat weten ze."

Een man die zwaait met een grote Israëlische vlag is het met haar eens. "Het is allemaal politiek. Het is allemaal omdat Netanyahu zijn positie als premier wil behouden en zijn regering in stand wil houden."

Dode kinderen

Op de vraag waarom mensen meedoen aan het protest, antwoordt vrijwel iedereen dat ze er staan vanwege de gijzelaars. De vele slachtoffers en humanitaire crisis in Gaza zijn aanzienlijk minder onderwerp van gesprek.

Maar zo'n honderd meter verderop is dat anders. In het donker staat een groep van zo'n zestig mensen in stilte. In hun handen hebben ze foto's van kinderen die zijn gedood in Gaza. Boven elke foto staat informatie, zoals de leeftijd van het slachtoffer en hoe het is gedood.

Niora Shem is een van de mensen die het protest organiseren. Ze heeft een hele stapel met foto's vast. "Deze jongen is pas 8 jaar oud. Hij werd in zijn school gedood", wijst ze op een van de beelden.

"Toen Israël het staakt-het-vuren verbrak, werden er meteen zoveel kinderen gedood. We waren er kapot van en hebben toen foto's afgedrukt en zijn de straat op gegaan. Inmiddels zijn we met tientallen mensen", zegt Shem.

Maar niet iedereen kan het protest waarderen. De groep is niet welkom bij de grote betoging waar ook familieleden van de gijzelaars staan. "Toen we dichter bij de andere demonstranten kwamen, werden we aangevallen", zegt Shem. "Ook de politie wilde voorkomen dat we er met foto's stonden."

Nu staat de groep dus op een aparte plek, met veel politie er omheen. Maar volgens Shem hebben de twee groepen demonstranten hetzelfde doel. "Zij willen de gijzelaars terug. Wij willen een einde aan de oorlog met dezelfde reden. Maar wij geloven dat de gijzelaars zullen terugkomen als wij stoppen met het doden van kinderen."

Ethisch

Maar daar denken veel andere demonstranten dus anders over. "Ik sta hier voor de gijzelaars. De mensen in Gaza hebben zelf op Hamas gestemd", zegt een vrouw. "Ze hebben Hamas aan de macht geholpen. Het is niet onze schuld", zegt een vrouw.

De demonstrerende reservist is het met haar eens. "We moeten niet vergeten wie deze oorlog is begonnen. Hamas en het volk van Gaza. Ze haten ons", zegt hij. "En wat het Israëlische leger in Gaza doet, is heel ethisch. Ze doen zo hun best geen onschuldige mensen te doden. Als een ander land het was geweest, had Gaza niet eens meer bestaan."

Ondanks de verschillende standpunten van de demonstranten is de oproep aan de regering hetzelfde: een einde aan de oorlog. Volgens peilingen wil een ruime meerderheid van de Israëlische bevolking dat inmiddels.

Maar het is de vraag of de regering daarnaar zal luisteren. Massader is strijdbaar. "Als ik op de bank blijf zitten, zal er helemaal niks veranderen. Dus ik moet wat doen en de straat op. Dat is de enige manier."

In het centrum van Tilburg is een speciaal bankje onthuld ter ere van Eva Hermans-Kroot. Burgemeester Theo Weterings onthulde het bankje samen met familie en vrienden op de verjaardag van Hermans-Kroot, die vandaag 27 zou zijn geworden.

Hermans-Kroot werd bekend via haar Instagrampagina Longeneeslijk en haar deelname aan het programma Over Mijn Lijk. Ze overleed op 30 november vorig jaar aan de gevolgen van longkanker. Na haar overlijden kwam haar favoriete nummer Better Days van Dermot Kennedy op nummer 6 in de NPO Radio 2 Top 2000.

Op het bankje aan het Stadhuisplein hangt een plaat met daarop een tekst van haar: "We denken allemaal dat we onverwoestbaar zijn, maar uiteindelijk leeft iedereen met de dag, en dat advies kan ik meegeven. Plan niet heel je toekomst, leef je leven nu. Kijk wat het leven je brengt." De herinneringsplaat hangt daar nu tijdelijk en krijgt later een blijvende plek op een andere locatie in Tilburg, schrijft Omroep Brabant.

Vlinder

"Eva hield van vlinders en net na de onthulling was er een vlinder die bleef rondhangen", schrijft burgemeester Weterings van Tilburg op zijn Instagramaccount. "Haar moed, humor en veerkracht raakten velen."

Tijdens de hardloopwedstrijd Loop Leeuwarden is een van de deelnemers overleden. De organisatie heeft dat gezegd tegen Omrop Fryslân. De hardloopwedstrijd werd vanmiddag afgelast nadat meerdere deelnemers onwel waren geworden.

De temperatuur in Leeuwarden is vandaag net als elders in Nederland een stuk boven de 20 graden. Tijdens de halve marathon werden hardlopers gekoeld met sponzen en ijs.

Een van de deelnemers die onwel werden, overkwam dat vlak voor de finish. Er landde een traumahelikopter. Het slachtoffer werd langdurig gereanimeerd, maar dat mocht niet meer baten. De hulpdiensten plaatsten daarna witte schermen.

Deelnemers reageerden geschrokken en verdrietig op het nieuws:

Besloten is om de 5 en 10 kilometer niet te laten doorgaan. "Door de incidenten tijdens de halve marathon is de druk op de medische zorg zo intensief geworden dat de veiligheid van deelnemers in het gedrang komt", aldus de organisatie. Het besluit is genomen in overleg met de hulpdiensten en het medisch team.

Voor het evenement hadden zich volgens de organisatie zo'n 9000 mensen ingeschreven.

Leiden Marathon

Bij de Leiden Marathon is ook een deelnemer gereanimeerd, bevestigt een woordvoerder aan Omroep West. Het is onduidelijk hoe het met de loper gaat.

Vorig jaar werd het hardloopevenement gestaakt omdat zo veel mensen onwel raakten door de hitte. Dit jaar werd het iets minder warm tijdens het loopevenement. "Het windje uit het noordoosten is belangrijk, want daardoor is de gevoelstemperatuur lager", aldus de woordvoerder.

De Belgische politie heeft dit jaar al meer drugsuithalers gearresteerd in de haven van Antwerpen dan in heel 2024. In de eerste vier maanden van 2025 zijn 131 verdachten opgepakt, terwijl dat er heel vorig jaar 128 waren, heeft de Scheepvaartpolitie bekendgemaakt, schrijft de VRT.

De meeste verdachten (58) komen uit Nederland. 47 opgepakte uithalers hadden de Belgische nationaliteit. Anderen komen voornamelijk uit Frankrijk, Albanië en Marokko.

De verdachten worden steeds jonger, constateert de politie. Sinds het begin van dat jaar zijn 31 minderjarigen opgepakt.

In maart werden acht Nederlanders opgepakt die volgens de politie drugs uit containers probeerden te halen. De jongste verdachte was 13 jaar.

Drugsuithalers zijn een probleem voor de havenautoriteiten. Vorig jaar werd het Havenbeveiligingskorps opgericht, dat zich speciaal richt op drugscriminaliteit. Tientallen agenten werden daarvoor aangenomen.

Ook de Rotterdamse haven heeft lange tijd last gehad van drugsuithalers. Sinds begin dit jaar is het aantal arrestaties fors gedaald. De politie vermoedt dat de drugshandel deels verplaatst is naar andere landen.

Paus Leo XIV heeft voor het eerst op zondag gesproken op het Sint-Pietersplein in Rome. De nieuwe paus verscheen om 12.00 uur op het balkon van de Sint-Pietersbasiliek en zwaaide naar de juichende menigte.

De paus besteedde veel aandacht aan oorlogen over de hele wereld. Hij sprak van een "derde wereldoorlog in stukken". Leo XIV riep op tot een staakt-het-vuren in Gaza en vrijlating van de gijzelaars. Ook vroeg hij om vrede in Oekraïne. Hij zei te hopen dat God de wereld "een vredeswonder" geeft.

De paus werd toegejuicht door een vol Sint-Pietersplein:

Daarnaast verwelkomde Leo XIV het recent gesloten bestand tussen Pakistan en India. Hij zei te hopen dat onderhandelingen leiden tot een definitieve vrede. Het bestand werd gisteren al meerdere keren geschonden.

De paus stond ook even stil bij Moederdag, dat vandaag in veel landen wordt gevierd. Hij wenste alle moeders "inclusief die in de hemel" een fijne Moederdag.

Poëtisch gebed

De paus zong ook het Regina Caeli. Dit is een poëtisch gebed dat wordt gebeden in de periode tussen Pasen en Pinksteren.

Voordat de paus op het balkon verscheen, ging hij voor in een privé-mis in de crypten onder de Sint-Pieter. Daar liggen meerdere pausen begraven. Ondertussen stroomde het plein voor de basiliek vol met steeds meer bezoekers.

Ze werd door Oprah Winfrey een van de meest invloedrijke persoonlijkheden uit het Midden-Oosten genoemd. Ze is met 40 miljoen volgers een van de meest gevolgde Arabische sterren op Instagram en zelfs de Amerikaanse zangeres Billie Eilish is fan van haar muziek.

Na 15 jaar keert de Libanese zangeres Nancy Ajram terug naar Nederland. De queen of Arab pop treedt vanmiddag op in Leiden, op een uitverkocht gala waar vrouwen worden geëerd. De organisatie heeft vanwege de grote belangstelling voor Nancy Ajram zelfs extra tickets beschikbaar gesteld.

"Haar muziek is heel erg catchy en heel melodieus", vertelt Nizar el Assal. Hij is de oprichter van Arabsounds, een platform voor Arabische (pop)muziek. "Ze zingt voornamelijk over de liefde, zowel de mooie als de minder mooie kant ervan. Op elk Arabisch feestje waar je naartoe gaat wordt Nancy Ajram gedraaid. Een feest zonder haar songs bestaat niet."

De 41-jarige Ajram begon al op jonge leeftijd met zingen. In 2003 brak ze door met haar nummer Akhasmak Ah (ik negeer je). In de videoclip danst en flirt ze in een café met mannen op een sensuele manier. Ajram zingt dat ze boos kan zijn op haar geliefde of hem kan uitdagen, maar vanwege haar diepgewortelde liefde nooit kan verlaten.

Met dit nummer brak Nancy Ajram door:

Ook buiten de Arabische wereld is Ajram volgens El Assal geliefd. "Ik was vorig jaar op een Iraanse bruiloft en daar kende ook iedereen haar. Ze is ook heel populair in Indonesië, waar ze later dit jaar voor het eerst een concert geeft."

Dat Ajram zo geliefd is bij haar publiek komt volgens El Assal door haar brede repertoire. "Ze maakt niet alleen popmuziek, maar ook kinderliedjes. En ze zingt klassieke Arabische nummers. Daardoor is ze bij jong en oud geliefd."

Ook de combinatie van goede songs en mooie videoclips draagt volgens hem bij aan haar succes. "Haar videoclips zijn bij haar altijd masterpieces, ze zijn goed geproduceerd en vertellen een verhaal."

Vreemdgaan

De Amerikaanse zangeres Billie Eilish vertelde in haar podcast dat ze fan is van Ajrams muziek. Hoewel ze het Arabisch niet verstaat, vindt ze de manier waarop Libanese zangeres zingt fantastisch.

Ook bekende Eilish aan haar volgers dat ze de ballad Enta Eih? (Wie denk je wel niet dat je bent?) wel "zeven keer achter elkaar heeft gedraaid". In het nummer zingt Nancy Ajram over de pijn en het verdriet die haar geliefde bij haar veroorzaakt door vreemd te gaan.

"De manier waarop Arabische muziek klinkt, is als gesmolten chocolade in mijn oren", legde Eilish uit in haar podcast.

Met deze klassieker scoorde Nancy Ajram een hit:

El Assal luistert graag naar het nummer Ila Beirut al Ontha (Aan de dame, Beiroet), dat na de verwoestende explosie in 2020 in de Libanese hoofdstad was uitgebracht. Het nummer heeft voor El Assal een diepere betekenis omdat het is gebaseerd op een Syrisch gedicht uit 1981 van Nizar Qabbani.

In de videoclip komt een zoon voor het laatst samen met zijn familie voordat hij moet vertrekken. Met het nummer illustreert Ajram de financiële uitdagingen die veel Libanese gezinnen meemaakten na de explosie en tijdens de coronapandemie. Veel van hen vertrokken daardoor uit het land op zoek naar een beter bestaan elders.

El Assal: "Het nummer raakte me omdat het over Beiroet gaat dat al zoveel te verduren heeft gehad. En het nummer is geschreven door mijn naamgenoot, wat het extra bijzonder maakt."

Arabische vrouwen

Hoewel andere Libanese zangeressen, zoals Fairuz en Julia Boutros, zich activistischer uiten in hun muziek en in de media, houdt Nancy Ajram zich wat dat betreft op de vlakte. "Ik hou niet van het nieuws. Ik heb een eigen leven, politiek interesseert me niet zo", vertelde ze in 2010 in een interview aan EenVandaag.

Wel heeft Ajram regelmatig in interviews Arabische vrouwen aangemoedigd om hun dromen te volgen. "Ik geloof in vrouwen, vooral Arabische vrouwen. Ik vind ons erg sterk en we kunnen alles bereiken wat we willen."

In Sri Lanka zijn zeker 21 mensen omgekomen bij een busongeluk. Het voertuig stortte in een afgrond bij de stad Kotmale, zo'n 140 kilometer ten oosten van de hoofdstad Colombo.

In de bus zaten bijna 50 mensen. Bij het ongeluk zijn ook 14 mensen gewond geraakt, onder wie de buschauffeur. Zij worden behandeld in het ziekenhuis.

Op beelden is te zien hoe de bus onderaan de afgrond ligt, terwijl hulpverleners mensen onder de wrakstukken vandaan halen. Dodelijke busongelukken komen veel voor in Sri Lanka, vooral in de berggebieden.

De Oekraïense president Zelensky noemt het een positief teken dat de Russen "eindelijk nadenken over het beëindigen van de oorlog", maar stelt dat niet onderhandelingen, maar een staakt-het-vuren de eerstvolgende stap zou moeten zijn. In een bericht op X reageert hij op een voorstel van Poetin van vannacht. De Russische president stelde in een mediaoptreden voor om komende donderdag in het Turkse Istanbul te onderhandelen.

"De allereerste stap in het echt beëindigen van welke oorlog dan ook is een staakt-het-vuren", schrijft de Oekraïense president. "We verwachten dat Rusland een staakt-het-vuren bevestigt - volledig, duurzaam en betrouwbaar - met ingang van morgen, 12 mei, en Oekraïne is bereid om te overleggen."

Dat voorstel dat volgens Zelensky morgen in zou moeten gaan, komt van de leiders van Frankrijk, Duitsland, Polen en Groot-Brittannië. Ze waren gisteren in Kyiv en schaarden zich gezamenlijk achter een voorstel voor een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren van 30 dagen. Aan dat plan had de Amerikaanse president Trump al eerder zijn steun gegeven. Gisteren zou hij telefonisch hebben meegepraat.

Tot nu toe hield Poetin steeds de boot af. In plaats daarvan kwam hij met het voorstel om te onderhandelen in Istanbul. Hij zei daaraan geen extra voorwaarden te verbinden, maar gaf ook geen enkele indicatie dat de reeks voorwaarden die hij eerder stelde van tafel zijn.

Zo zei Rusland eerder dat Oekraïne al het door Rusland illegaal geannexeerde gebied moet inleveren, ook grondgebied dat nu niet wordt bezet door Rusland. Verder zou Oekraïne volledig moeten ontwapenen en zou het geen lid mogen worden van de NAVO.

Ook zou president Zelensky weg moeten. Die voorwaarden betekenen de facto een volledige overgave van Oekraïne aan Rusland, dat begin 2022 illegaal zijn buurland binnenviel.

De Franse president Macron reageerde vanochtend dan ook dat hij Poetin liever in zou zien gaan op het Europese plan. Hij noemde het voorstel van de Russische president "een eerste stap, maar niet genoeg". "Een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren wordt niet voorafgegaan door onderhandelingen." Volgens Macron is Poetin op zoek naar "een uitweg".

Ook de Duitse bondskanselier Merz stelt dat onderhandelingen pas mogelijk zijn als Moskou eerst instemt met een staakt-het-vuren. "Eerst moeten de wapens zwijgen, dan kunnen de gesprekken beginnen."

De Amerikaanse president Trump sprak op zijn socialemediaplatform Truth Social van "een mogelijk geweldige dag voor Rusland en Oekraïne". De Turkse president Erdogan heeft inmiddels gebeld met Poetin en toegezegd dat Turkije bereid is om onderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne te organiseren.

Bijna elk week wel staat hij op de planken. Met zijn Fighting Oligarchy-tour wil Bernie Sanders een vuist maken tegen de gevestigde orde in de Verenigde Staten, Donald Trump en Elon Musk voorop. De senator uit Vermont is 83, maar nog altijd oogt hij energiek. En trekt hij volle zalen.

"Heel inspirerend", vindt bezoeker Lindsay. "Maar we moeten op zoek naar een Bernie 2.0", zegt ze, gevraagd naar Sanders' leeftijd. "Iemand die de boel snel kan omdraaien."

Bij het vallen van de avond stroomt het parkeerterrein bij het Pennsylvania Farm Show Complex vol met Bernie-supporters. Ze lopen langs de vele verkopers die meereizen met het Bernie-circus. Eerder trok hij tienduizenden bezoekers in onder meer Nebraska, Californië, en Michigan, nu zijn het er enkele duizenden. "We hebben nogal wat afgereisd", zegt Sanders, die onder luid gejuich het podium betreedt in Harrisburg.

"We nemen het op tegen een president die onze Grondwet op ongekende wijze ondermijnt, de vrijheid van meningsuiting bedreigt", zegt de ogenschijnlijk energieke en nog altijd vlijmscherpe Sanders, iets voorovergebogen op zijn lezenaar. "Een president van wie agenten onschuldige mensen van straat plukken, in ongemarkeerde busjes duwen en vastzetten in eigen land en daarbuiten. Dat is wat gebeurt in dictaturen. Niet in democratieën."

Duimen in de zaal gaan naar beneden als het gaat om de macht van het grote geld, de ontmanteling van sociale zekerheid en de zorg. Sanders, die hier de status heeft van een rockster, neemt even pauze om het boegeroep de ruimte te geven. "President Trump, we gaan het niet toestaan dat je van Amerika een autoritaire samenleving maakt!" Luid gejuich volgt.

Richtingenstrijd

Swing state Pennsylvania werd afgelopen november nipt gewonnen door Trump. Inmiddels is ook daar zijn populariteit tanende: volgens peiler Civiqs keurt 52 procent van de inwoners zijn beleid af. Toch weet de Democratische Partij die groeiende onvrede nog niet te verzilveren. Een peiling van Ipsos toont dat Trump nationaal nog altijd meer vertrouwen geniet dan de Democraten in het Congres: 40 procent om 32 procent.

Ruim 100 dagen sinds de inauguratie is de belangrijkste oppositiepartij nog altijd zoekende naar antwoorden. Moet het progressiever, of meer naar het midden? "Als de Amerikaanse droom wordt aangevallen, vechten we terug", zegt Chris Deluzio, een leus die er bij het publiek in de schuur goed ingaat.

Deluzio, lid van het Huis van Afgevaardigden, deelt als een van de leiders van de progressieve vleugel binnen de Democratische Partij het podium met de voormalig presidentskandidaat Sanders. De 40-jarige volksvertegenwoordiger uit Pennsylvania probeert zijn partij naar links te duwen. De strijd binnen de Democratische Partij ligt nog volledig open. Alexandria Ocasio-Cortez, ook bekend als AOC, stond ook al veelvuldig met Sanders op het podium.

Ze is een van de mogelijke kanshebbers bij volgende verkiezingen. Petjes en buttons met 'AOC 2028' zijn al gedrukt, laat een van de verkopers zien. "Ik vind haar geweldig", zegt Judy over haar, hoewel nog maar moet blijken of de partij haar zal kiezen. Voor conservatievere Democraten is ze te progressief. "Wie het ook wordt, ik hoop dat het iemand is die onze stem laat horen en verandering teweeg kan brengen."

"Ik ben mijn leven lang al Democraat, maar ik vind dat ze sterker moeten zijn", gaat Judy verder. "Dit is een nieuwe wereld, de status quo is niet meer voldoende. Het moet progressiever. Populistischer, misschien." Vanavond wordt ze bediend, al weten Bernie-fans als zij ook dat de oppositie in de beide kamers van het Congres tot nu toe nog geen vuist weet te maken.

"Ik hoop dat we kunnen terugvechten, dat gebeurt ook al in de rechtbanken", zegt een andere bezoeker, die een shirt draagt met 'grootmoeder van een transkleindochter'. Ze heeft ook een petje met daarop 'Golf van Mexico' - "Niet het belangrijkste thema misschien," zegt ze over Trumps decreet om de waterpartij om te dopen tot 'Golf van Amerika', "maar het is een symbool van hoe ik me voel".

"Iedereen heeft het over links of rechts, maar het gaat om een klassenstrijd", zegt Josh uit Harrisburg, present met kinderwagen. "Bernie zegt waar het op staat: bij de Democratische Partij en de Republikeinse Partij draait alles om geld." Juist daar trekt Sanders hard tegen van leer. "We komen nergens met dit land zolang we het rampzalige systeem van campagnefinanciering niet afschaffen", roept hij.

De oorlogskas voor de midterms wordt al opgetuigd. Tijdens die verkiezing, eind volgend jaar, gaat het volledige Huis van Afgevaardigden en een derde van de Senaat weer op de schop. "Ik ben bang dat de Democratische Partij verder naar het midden opschuift, meer nog dan onder Kamala Harris", zegt Josh. "Mensen willen verandering, maar de Democraten zijn te angstig om progressiever te worden."

Van links tot rechts is de boodschap duidelijk: Europa moet veel meer mineralen uit eigen bodem halen. Het gaat om lithium, strontium, kobalt en nog zo'n dertig grondstoffen. Die zijn volgens de EU cruciaal in het oplopende geopolitieke spel tussen de VS, China en Europa. Ze zijn nodig voor van alles: van zonnepanelen en windturbines, tot wapens en munitie. Dat we deze grondstoffen vooral uit China halen, is een probleem voor Europa.

Een belangrijke oorzaak van die afhankelijkheid is het slechte imago van de mijnbouw in Europa. "Europeanen vinden mijnen smerig, ongezond en iets van vroeger", zegt Irina Patrahau, grondstoffenanalist bij onderzoeksinstituut HCSS. "Dat leidt ertoe dat plannen voor nieuwe mijnen worden uitgesteld, want burgers komen in opstand."

Mijnbouw scoort het laagst van alle branches in een internationaal opinieonderzoek naar de maatschappelijke waarde van verschillende sectoren. Zelfs sterke drank en aardolie scoren beter.

Volgens een peiling die Ipsos deed in opdracht van Greenpeace willen zes van de tien Nederlanders het graven naar mineralen uit de zeebodem verbieden.

Jagen op mineralen

Niet iedereen in Europa denkt er zo over. In Zweden is een nieuwe editie van de wedstrijd Mineraljakten (Mineraaljacht) van start gegaan. Burgers, uitgerust met een mobiele applicatie, gaan de natuur in op zoek naar mineralen. Wie iets waardevols vindt, wordt als het meezit door de overheid beloond met 75.000 Zweedse kronen, omgerekend bijna 7000 euro.

"Ik heb tot nu toe één vondst geüpload in de app: hoogstwaarschijnlijk een blok magnetiet, dat ik tegenkwam in het bos", vertelt Ricky Jatko aan de telefoon. Hij woont in Korpilombolo, een dorpje vlak bij de poolcirkel. Magnetiet is een mineraal dat wordt gebruikt om sterke magneten mee te maken en is uitermate belangrijk voor windturbines.

Jatko zegt dat hij het niet erg zou vinden als er een mijn komt in zijn favoriete wandelgebied. "Er is al zo veel bos en we hebben toch die mineralen nodig." En mijnen betekenen banen. In Jatko's deel van Europa komt al 20 procent van het bbp uit de grond.

Achter de mineralenwedstrijd zit de Zweedse regering. Het zoeken naar mineralen door burgers is volgens industrieminister Busch een belangrijke schakel om Europa zelfstandiger te maken.

Mineraljakten ging al in de jaren zestig van start en heeft tot meerdere nieuwe mijnen en miljarden aan omzet geleid. Kan de wedstrijd helpen om Europa minder afhankelijk te maken van China, of is dat vooral grootspraak?

"Het kan zeker vondsten opleveren die economisch interessant zijn om te exploiteren", zegt Tobias Schmiedel, onderzoeker minerale grondstoffen aan de TU Delft. Maar de grote waarde van de wedstrijd zit volgens hem in iets anders.

"Een nieuwe mijn staat of valt met de publieke opinie in de nabije omgeving. De mineraaljacht is een goed voorbeeld van citizen science, wat ervoor zorgt dat de lokale bevolking betrokken raakt bij het proces. Dan staan ze veel positiever tegenover mijnen", zegt Schmiedel. "Vergelijk dat eens met een bedrijf uit Australië dat stenen komt onderzoeken en een mijn wil openen die alleen ten goede lijkt te komen aan iemand in het buitenland - dat veroorzaakt veel meer scepsis."

'Willen geen krimp'

Animo creëren voor mijnbouw is ook een uitgesproken overheidsdoel met Mineraljakten. Misschien is het gelukt: in Zweden staat twee derde van de bevolking positief tegenover mijnen. Het valt niet te zeggen of dit helemaal door Mineraljakten komt. Dat steeds meer mensen hun inkomen vinden in de mijn draagt er waarschijnlijk wel aan bij: momenteel gaat het om ruim 10.000 banen. Vorig jaar ging nog een nieuwe goud- en zilvermijn open in het noorden van het land.

Maar ook in Zweden is er weerstand. Van milieuorganisaties en van de inheemse Sami-bevolking, die zegt dat hun manier van leven en rendieren houden worden bedreigd. Want mijnbouw gaat altijd gepaard met vervuiling en inbreuk op het landschap, de vraag is hoeveel.

Irina Patrahau van HCSS vindt het hypocriet dat Europeanen geen mijnen willen in eigen land. "Burgers en regeringen in Europa willen niet minder consumeren en geen economische krimp. Maar al die materialen moeten wel ergens vandaan komen."

Milieu- en arboregels voor mijnbouw zijn veel minder streng in China en landen in Afrika, zegt Patrahau. Mensenrechtenorganisaties berichten al jaren dat kinderen op grote schaal worden ingezet in lithiummijnen, onder meer in Nigeria. Die grondstof wordt vervolgens gebruikt in elektrische auto's.

Import van mineralen brengt ook nog transporten met zich mee. Patrahau: "Onder de streep zorgen deze factoren samen voor meer uitstoot, vervuiling en menselijk lijden."

Het lukt weliswaar steeds beter om al gemijnde mineralen te hergebruiken uit afval, zoals oude computers en telefoons. Maar het is nog steeds verre van genoeg om Europa in de huidige en toekomstige mineraalbehoefte te voorzien, volgens Internationaal Energieagentschap.

In Hamburg zijn gisteravond minstens twintig mensen zwaargewond geraakt toen uitzinnige fans het voetbalveld bestormden bij de viering van de promotie van Hamburger SV (HSV).

Sommigen sprongen van de tribune. Ook vielen er gewonden door gevechten.

HSV won met 6-1 van Ulm. Een paar minuten voor het einde van de wedstrijd trokken fans al richting het veld en gooiden ze onder meer reclameborden omver. Meteen na het laatste fluitsignaal werd het veld bestormd.

Een video van de goal die bezwijkt onder de fans:

Een persoon werd naar het ziekenhuis gebracht met levensbedreigende verwondingen. Negentien anderen hadden zware verwondingen en vijf raakten lichtgewond. Vanwege het grote aantal gewonden werden 65 hulpverleners ingezet.

Buiten het stadion werd de promotie van de club naar de Bundesliga ook gevierd, waarbij het sommige plekken uit de hand liep.

In het uitgaansgebied van Hamburg kwamen honderden fans bijeen. Een groep blokkeerde de hoofdweg en sprong op autodaken. Een taxi werd zwaar beschadigd. De politie dreef de mensenmassa uiteindelijk weg.

Goedemorgen! De strijd om de titel in de Eredivisie nadert de ontknoping, met vanmiddag een belangrijk duel tussen Ajax-achtervolger PSV en Feyenoord. In Leiden staat een bijzonder concert op de agenda.

Eerst het weer: het is zonnig en droog, de temperatuur loopt snel op naar 21 tot 25 graden. Daarbij staat een matige oostenwind. Later ontstaan in het noorden ook een paar kleine stapelwolken. Ook de komende dagen blijft het zonnig en vrij warm meiweer.

Ga je vandaag op pad? Hier vind je het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Rusland zegt komende donderdag te willen onderhandelen met Oekraïne. President Poetin zegt dat hij directe onderhandelingen wil, zonder extra voorwaarden. Tegelijk gaf Poetin geen enkele indicatie dat de reeks voorwaarden die hij eerder stelde van tafel zijn. Hij stelt voor het gesprek te laten plaatsvinden in Turkije. Oekraïne heeft nog niet gereageerd.

Kyiv is in de nacht aangevallen door Russische drones, meldt de burgemeester van de Oekraïense hoofdstad. De aanval kwam enkele uren na de aankondiging van Poetin.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

De resten van een bijna 170 jaar oud Nederlands schip zijn waarschijnlijk teruggevonden voor de kust van Australië. Het gaat om het fregat Koning Willem de Tweede dat in 1857 verloren ging in een storm. 16 van de 25 bemanningsleden kwamen daarbij om het leven.

De Australische maritiem archeologen spreken van een bijzondere vondst. Lange tijd was onduidelijk waar het scheepswrak lag omdat het was bedekt onder een laag los zand. Het Nederlandse schip werd gebruikt om Chinese mijnwerkers naar het zuiden van Australië te vervoeren.

Fijne dag!

In Rotterdam heeft vannacht een grote brand gewoed in een flat in de wijk Ommoord. Op beelden is te zien dat de vlammen uit een woning op de vierde verdieping sloegen. Rond 06.00 uur was de brand onder controle.

Een deel van de flat moest ontruimd worden. Verschillende bewoners in nachtkleding werden door hulpverleners op de begane grond opgevangen. Sommigen van hen moesten door ambulancepersoneel worden nagekeken wegens het inademen van rook. Twee personen werden naar het ziekenhuis overgebracht, het is niet bekend wat hun verwondingen zijn.

In het flatgebouw aan de Kelloggplaats bevinden zich zo'n 300 appartementen. Daaronder zijn ook enkele flats voor mensen die meer hulpbehoevend zijn maar nog wel op zichzelf kunnen wonen. De brandweer ontruimde de vierde tot de achtste verdieping, het is onduidelijk om hoeveel mensen het gaat. De geëvacueerden zijn opgevangen in de recreatieruimte van de flat.

Het is nog niet duidelijk waardoor de brand is ontstaan. De brandweer rukte met veel materieel uit vanwege de grote hoeveelheid rook. Het advies voor omwonenden is om uit de rook te blijven en ramen en deuren te sluiten.

De Kameroens-Zwitserse curator Koyo Kouoh is op 58-jarige leeftijd plotseling overleden. Ze zou volgend jaar als eerste zwarte vrouw de prestigieuze Biënnale van Venetië leiden.

Kouoh was curator van het Zeitz Mocaa-museum in Kaapstad, een van de meest toonaangevende musea voor moderne kunst van Afrika. Ze had internationaal naam gemaakt als voorvechter van de Pan-Afrikaanse kunststroming, die de gedeelde identiteit van artiesten van dat continent centraal stelt. Ze had eerder al een eigen kunstcentrum opgezet in Dakar en had tentoonstellingen samengesteld van Rusland tot de VS en Groot-Brittannië.

In december kondigde de Biënnale aan dat Koyo de volgende editie zou gaan leiden, van mei tot november 2026 in de Italiaanse stad. Ze noemde dat een unieke eer en een privilege. "Ik hoop een tentoonstelling te kunnen maken die betekenis kan bieden aan de wereld waarin we nu leven - en nog belangrijker: de wereld die we willen maken."

Kouoh zou over anderhalve week de titel en het thema van de 61ste Biënnale bekendmaken. Het is niet duidelijk waaraan ze is overleden.

'Immense leegte '

De Biënnale schrijft dat haar overlijden "een immense leegte achterlaat" bij iedereen die haar "ongekende menselijke en intellectuele bevlogenheid heeft mogen meemaken". Ook de Italiaanse premier Meloni heeft haar condoleances aangeboden.

"Terwijl ze als een komeet door het firmament raasde, ging gisteravond plotseling het licht van Koyo Kouoh uit", reageert het Brusselse kunstmuseum Bozar. Momenteel is daar een door Kouoh samengestelde tentoonstelling te zien. "Net als zoveel van haar vrienden en collega's zijn we geschokt door de onverwachte verdwijning van deze briljante, ontzagwekkende vrouw, altijd zo vol ideeën, grenzeloze energie en onbedwingbare vreugde."

De Biënnale wordt, zoals de naam al aangeeft, elke twee jaar gehouden, in 1895 was de eerste editie. Deelnemende landen stellen nieuwe kunst aan de wereld voor in eigen paviljoenen. Voor Nederland wordt deze editie kunstenaar Dries Verhoeven afgevaardigd.