NOS Nieuws - Algemeen

Bij een reeks aanvallen van jihadisten in een plaats in het noorden van Burkina Faso zijn zondag tientallen mensen gedood.

Honderden militanten vielen onder meer een militaire basis en politieposten aan in de plaats Djibo, maar ook burgers werden aangevallen. Een inwoner zegt tegen persbureau AFP dat mannen voor hun huis werden doodgeschoten.

Hoeveel mensen er precies gedood zijn, is onbekend. Tegen persbureau AP spreken inwoners en een hulpverlener over meer dan honderd doden, maar dat aantal is lastig onafhankelijk te verifiëren. Over doden bij jihadistische aanvallen laat de militaire regering van het land zich zelden uit.

Centrum van terrorisme

De gecoördineerde aanvallen zijn opgeëist door de aan al-Qaida gelieerde jihadistische terreurorganisatie JNIM. Burkina Faso geldt als het centrum van terrorisme in de Sahel, het Afrikaanse gebied ten zuiden van de Sahara-woestijn. In de Sahel is ook terreurgroep Islamitische Staat actief.

De aanval van zondag begon rond 06.00 uur en duurde tot ongeveer 13.00 uur. Toen speciale eenheden van het regeringsleger aankwamen, waren de daders al gevlucht.

"De rust is wedergekeerd, maar het dorp rouwt", zegt een inwoner tegen AFP. "We snappen niet hoe zo'n grootschalige aanval urenlang heeft kunnen duren." De junta onder leiding van Ibrahim Traoré claimt veel land te hebben terugveroverd van de jihadisten, al hebben critici daar hun vraagtekens bij.

Over het oprukkende jihadisme in de Sahel maakte Nieuwsuur in januari deze video:

Een Britse oud-marinier heeft de top van de Mount Everest bereikt na een triatlon van meer dan 13.000 kilometer die hij in september vorig jaar begon.

In 240 dagen zwom de 31-jarige Mitch Hutchcraft eerst 35 kilometer het Kanaal over vanaf Dover en vervolgens fietste hij zo'n 12.000 kilometer van Frankrijk naar het kuststadje Digha in het oosten van India. Vanaf daar rende hij 900 kilometer naar de Nepalese hoofdstad Kathmandu.

Zijn laatste doel voltooide hij zondag: hij wandelde vanaf de hoofdstad naar de voet van Mount Everest en bereikte rond 08.30 uur Nederlandse tijd de top van de berg. "Het was het zwaarste dat ik ooit heb gedaan", zegt hij tegen BBC. Maar ik ben dolgelukkig en trots dat ik dit epische avontuur heb voltooid."

Roeien en fietsen

Het is niet de eerste keer dat de Brit een uitzonderlijke fysieke prestatie levert. Eerder roeide hij al bijna 5000 kilometer over de Atlantische Oceaan, en fietste hij 5000 kilometer door Noord-Amerika.

Hutchcraft droomde er naar eigen zeggen al sinds zijn achtste van om Mount Everest te beklimmen. "Maar ik had nooit, maar dan ook nooit gedacht dat dit de manier zou zijn waarop ik het zou doen."

Vader

De vader van Hutchcraft overleed toen hij 20 jaar was. Dat was zijn grootste drijfveer om in het leger te gaan. Hij diende zes jaar en vertrok in 2021.

Met zijn fysieke uitdagingen zamelt hij geld in voor een organisatie die zich inzet voor veteranen en anderen die lijden aan een posttraumatische stressstoornis.

Bij verkiezingen in de Filipijnen is oud-president Duterte verkozen tot burgemeester van Davao City, waar hij vandaan komt. Duterte zit momenteel in een gevangenis in Den Haag, omdat hij door het Internationaal Strafhof ICC is aangeklaagd voor misdaden tegen de menselijkheid.

Toen 80 procent van de stemmen geteld was, had Duterte al een onoverbrugbare voorsprong op zijn belangrijkste tegenkandidaat. Hij had op dat moment al bijna acht keer zo veel stemmen als zijn tegenstander.

De inmiddels 80-jarige Rodrigo Duterte wordt vervolgd voor misdaden tegen de menselijkheid. Als president, en ook in een eerdere termijn als burgemeester van Davao City, voerde hij een harde strijd tegen drugs. Hij zou doodseskaders hebben opgezet om dealers en verslaafden om te brengen.

Het ICC rekent hem zeker 43 moorden aan, maar aangenomen wordt dat het aantal slachtoffers van zijn aanpak in de duizenden loopt. Sommige schattingen zijn 20.000 doden.

Populair

Toch is er nog altijd veel steun voor Duterte. De arrestatie van de oud-president in maart van dit jaar heeft zijn populariteit bij sommigen alleen maar vergroot.

Ook zijn kinderen zijn actief in de politiek. Zijn dochter is vicepresident, een van zijn zonen zit in het Congres en wordt daar waarschijnlijk herkozen. Een andere zoon maakt een grote kans om viceburgemeester van Davao City te worden en lijkt de functie van zijn vader te gaan waarnemen zolang hij vastzit.

Er zijn vandaag ook parlementsverkiezingen in de Filipijnen. Die worden gekenmerkt door een hevige machtsstrijd tussen de familie Duterte en de familie van de huidige president Marcos, waarbij het zelfs tot doodsbedreigingen kwam.

De verdediging van Sean Combs, ook bekend als Diddy, heeft voor de rechtbank in New York de aanklachten tegen hem van de hand gewezen. In het openingspleidooi zei een van de advocaten dat de hiphop-artiest zich wel schuldig heeft gemaakt aan "onmenselijk geweld", maar dat hij daarvoor niet terechtstaat. "Huiselijk geweld is geen afpersing", aldus de verdediging.

De 55-jarige Combs wordt verdacht van onder meer afpersing en seksuele uitbuiting. Volgens de aanklagers gebruikte de artiest zijn status en hiphop-conglomeraat om vrouwen seksueel te misbruiken. Vorige week begon de rechtszaak met het kiezen van een jury. Vandaag ging de inhoudelijke behandeling van start.

Voor de rechtbank in New York stond een tientallen meters lange rij van mensen die bij de zaak wilden zijn. Toen Combs de zittingszaal binnenkwam, omhelsde hij zijn advocaten en stak hij een duim omhoog naar zijn fans. De rapper spreekt alle aantijgingen tegen.

Centraal in de zaak staan camerabeelden, waaronder een video waarop te zien is dat Combs in 2016 in een hotel zijn toenmalige vriendin, zangeres Cassie, slaat. De verdediging had tevergeefs gevraagd de rechtbank die beelden niet toe te laten omdat ze niet compleet en bewerkt zouden zijn. Cassie is een van de belangrijkste getuigen, samen met twee anonieme vrouwen.

Tijdens de zitting kozen de advocaten een andere koers. Ze betoogden dat de videobeelden en getuigenverklaringen misschien andere misdrijven aantonen, maar dat dat nog geen bewijs is voor seksuele uitbuiting, mensenhandel en andere feiten waarvoor hij terechtstaat.

Advocaat Teny Geragos vervolgde het openingspleidooi met een uiteenzetting over Combs' levensstijl. Zijn daden maakten deel uit van zijn leven als 'swinger', aldus Geragos. Sommige juryleden kunnen zich misschien niet vinden in "zijn kinky seks en seksuele voorkeuren", maar ze drong bij hen aan om zich ruimdenkend op te stellen.

De advocaat gaf ook aan dat Combs extreem jaloers en opvliegend is en dat hij soms kwaad werd als hij alcohol of "de verkeerde drug" gebruikte. "Ik denk dat hij een eikel is en dat hij gemeen kan zijn. Maar hij wordt er niet van verdacht gemeen of een eikel te zijn." De verdediging hoopt in de acht weken die voor de zaak zijn uitgetrokken "de ruis weg te nemen" die rond de zaak is ontstaan.

'Freak-offs'

Aanklager Emily Johnson waarschuwde de juryleden dat ze beelden van geweld te zien zullen krijgen. Het gaat onder meer om de video waarop hij Cassie mishandelt en beelden van 'freak-offs', orgies waarbij veel drugs worden gebruikt. Op een van de video's is te zien hoe hij een vrouw achternazit in een huis, waarbij hij deuren intrapt, haar in een wurghouding neemt en tegen de grond en in het gezicht schopt.

Zangeres Cassie zou zijn afgekocht met 100.000 dollar in contanten. Nadat de video van de mishandeling in het hotel was uitgelekt en op CNN was verschenen, bood Combs zijn excuses aan.

Een deel van het filmmateriaal dat de jury te zien krijgt, is gemaakt door Combs zelf. Zo gebruikte hij volgens Johnson video's om Cassie af te persen. Hij dreigde haar zangcarrière te ruïneren door beelden naar buiten te brengen waarop ze seks had met mannelijke prostitués.

Volgens de aanklager is het slechts "het topje van de ijsberg" en was er sprake van een "patroon van geweld, seksueel misbruik en afpersing" over een periode van twintig jaar.

Combs werd vorig jaar aangehouden. Hij zit vast in een gevangenis in Brooklyn.

Bij de opslaglocatie van een bedrijf dat vezelhennep verwerkt in het Groningse Oude Pekela is een grote brand uitgebroken. Het vuur ontstond gisteravond iets voor 21.00 uur en breidde zich snel uit, meldt RTV Noord.

De directeur van de fabriek zegt tegen RTV Noord dat in het pand zo'n 10.000 balen hennepstro lagen opgeslagen. Bewoners van een naastgelegen woonblok moesten hun woning verlaten vanwege de hevige rookontwikkeling. Zij zijn opgevangen in het gemeentehuis. Ook werden twee NL-Alerts verstuurd met het advies om deuren en ramen gesloten te houden.

De rookwolken zijn in de wijde omgeving te zien. De brandweer probeert de vlammen onder meer met behulp van een hoogwerker onder controle te krijgen. Volgens de directeur laat de brandweer het pand gecontroleerd uitbranden. De brandweer verwacht vandaag nog de hele dag bezig te zijn met blussen

Omdat er veel water nodig is om de brand te blussen, wordt er water gepompt uit de nabijgelegen rivier de pekel A. In de buurt van het bedrijf staan kantoorgebouwen en woningen. De brandweer probeert te voorkomen dat de brand zich ook daarnaartoe verspreidt.

Bekijk hier de dronebeelden van de brand:

Bij een controle van lesauto's in Eindhoven heeft de politie meerdere mensen betrapt op rijden onder invloed.

In totaal werden de inzittenden van 48 lesauto's gecontroleerd. Van vier leerlingen en een instructeur werd vastgesteld dat zij tijdens de rijles onder invloed waren van verdovende middelen.

Om welke middelen het gaat, is niet bekendgemaakt. Bij de betrokkenen is bloed afgenomen voor verder onderzoek.

Instructeur zonder bevoegdheid

Daarnaast bleek een instructeur niet te kunnen laten zien dat hij bevoegd was om rijles te geven. Tegen hem is proces-verbaal opgemaakt.

Bij een soortgelijke controle in Den Bosch werden vorige maand zes leerlingen betrapt op rijden onder invloed. Een van hen kreeg bovendien les van een instructeur die onder invloed van cocaïne bleek te zijn, schrijft Omroep Brabant.

Een grote stroomstoring in Londen leidt al sinds vanmiddag tot problemen in het metroverkeer in de Britse hoofdstad. Meerdere drukke lijnen vielen stil. Ook kampten veel andere lijnen met storingen en vertragingen.

De storing begon rond 14.30 uur lokale tijd en halverwege de avond zijn de problemen nog niet overal opgelost. Onder meer de Bakerloo-lijn was een van de drie lijnen die uitvielen. Deze loopt van het zuiden van de stad naar het noordwesten.

Ook de Jubilee-, Elizabeth- en Piccadilly-lijnen, die dwars door het centrum lopen, hadden veel last van de storing. In totaal waren er op elf routes problemen. Daarnaast werden meerdere stations volledig gesloten.

De stroomstoring werd veroorzaakt door een brand in een elektriciteitscentrale van het metrobedrijf. Hoewel de brand snel onder controle was, zorgde een spanningsdip in de stroomvoorziening voor de problemen. Zo'n vier miljoen mensen per dag maken gebruik van het Londense metronetwerk.

Stroomstoring Heathrow

In maart van dit jaar was het vliegveld van Heathrow de hele dag gesloten na een grote brand in een stroomstation. De storing had grote gevolgen voor de grootste luchthaven van Europa. Tienduizenden passagiers konden niet reizen doordat alle vluchten uitvielen.

Alle berichten over een mogelijk staakt-het-vuren ten spijt wordt er nog steeds gevochten in Oekraïne. Zo'n staakt-het-vuren, dat vandaag nog zou moeten ingaan, is een harde eis van Kyiv en Europese leiders voordat er over vrede kan worden onderhandeld met Rusland. Moskou doet er geen toezeggingen over. De drone-aanvallen op Kyiv lijken vandaag wel te zijn afgenomen.

Het door de Europese leiders voorgestelde staakt-het-vuren zou vanaf vandaag van kracht worden. In Kyiv is het in elk geval kalm, ziet verslaggever Wessel de Jong in de Oekraïense hoofdstad. "Het laatste luchtalarm in de stad ging gisteravond om 21.53 uur af. Sindsdien is het hier rustig", aldus De Jong. "Dat is al best bijzonder. Normaal is het op maandagochtend altijd raak."

Afgelopen nacht meldde persbureau AP nog wel 100 Shahed-drones en andere projectielen die door Rusland op doelen in Oekraïne werden afgevuurd. Ook aan het front gaan de gevechten door en over de hele linie zijn er nog steeds aanvallen. De Oekraïense buitenlandminister Sybiha is daar woedend over en overlegt met Europese leiders over extra Europese sancties tegen Rusland.

Duitsland, een van de landen die met extra sancties dreigen, geeft Rusland nu tot het einde van de dag om het staakt-het-vuren alsnog te laten ingaan. "De klok tikt. We hebben nog 12 uur tot het einde van de dag", zei een regeringswoordvoerder in Berlijn rond het middaguur. Daarna beginnen voorbereidingen voor nieuwe sancties.

'Ultimatum-taal'

Rusland heeft geen toezeggingen gedaan over het door de Europese leiders en de Oekraïense president Zelensky geëiste staakt-het-vuren. Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov zei dat "dit soort ultimatum-taal onacceptabel is voor Rusland".

Toen zaterdag vier Europese leiders (de Franse president Macron, de Duitse bondskanselier Merz, de Poolse premier Tusk en de Britse premier Starmer) naar Kyiv kwamen voor overleg met Zelensky, eisten ze een staakt-het-vuren zonder voorwaarden vooraf. Die eis werd op dat moment gesteund door de Amerikaanse president Trump.

De Russische president Poetin nam daarop de vlucht naar voren. In de nacht van zaterdag op zondag stelde hij directe onderhandelingen voor met Zelensky, komende donderdag in Istanbul. Zelensky en de Europese leiders hielden daarop vast aan de eis dat er eerst een staakt-het-vuren moet zijn.

Zondagavond doorbrak Trump de westerse eenheid met een bericht waarin hij stelde dat Oekraïne direct moet instemmen met Poetins voorstel, zonder iets te zeggen over een staakt-het-vuren. "Oekraïne moet hiermee akkoord gaan, onmiddellijk", schreef hij op zijn sociale platform Truth Social. "Ze kunnen dan in ieder geval vaststellen of een deal mogelijk is of niet."

Zelensky zei daarop met Poetin te gaan praten, en nog steeds een staakt-het-vuren te verwachten, maar hij noemde dat niet meer als harde eis.

Trump, die deze week een reis naar het Midden-Oosten heeft gepland, heeft gezegd eventueel een omweg via Turkije te maken als zijn aanwezigheid behulpzaam zou zijn bij het vredesoverleg. Zijn minister van Buitenlandse Zaken Rubio zal zeker in Turkije zijn, omdat daar tegelijkertijd ook een NAVO-overleg is.

Ook de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie oordeelt dat Rusland schuldig is aan het neerhalen van vlucht MH17. Met die uitspraak is de weg vrij om een schadevergoeding van Rusland te eisen. De zaak was aangespannen door Nederland en Australië.

De bevindingen van de organisatie zijn geen verrassing. Eerder werd al vastgesteld dat door Rusland gesteunde separatisten vlucht MH17 van Malaysia Airlines in juli 2014 met een Russische Buk-raket hebben geraakt. Ook zijn twee Russen en een Oekraïner al bij verstek veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf voor het doen verongelukken van de vlucht, waardoor 298 inzittenden omkwamen.

De Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO) is een gespecialiseerde organisatie binnen de Verenigde Naties, die controleert of internationale afspraken over de luchtvaart worden nageleefd. Nederland en Australië begonnen de zaak in 2022 vanwege schending van het Verdrag van Chicago, waarin is afgesproken dat er geen wapens gebruikt mogen worden tegen burgervluchten. De ICAO oordeelt dus dat Rusland dat wel heeft gedaan.

Schadevergoeding

Het verantwoordelijk houden van Rusland is een noodzakelijke stap in het proces om een schadevergoeding te eisen. De ICAO gaat nu bedenken hoe die eruit moet zien. Nederland en Australië willen dat de ICAO Rusland dwingt om erover in gesprek te gaan, zegt minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken in een reactie.

Hoe kansrijk dit alles is, is de vraag. Rusland heeft steeds alle betrokkenheid ontkend en heeft de veroordeelden niet uitgeleverd. Ook tegen deze procedure maakte Moskou bezwaar, omdat de ICAO niet bevoegd zou zijn.

Positief signaal

Toch is de uitspraak een positief signaal, zegt onder andere de Werkgroep Waarheidsvinding MH17. De groep, die opkomt voor de belangen van nabestaanden, noemt het oordeel een bevestiging dat er nog een rekening openstaat. "We zouden niet verrast zijn als Rusland de schouders ophaalt, maar de ICAO is wel een club waar ze graag bij aanhaken."

Volgens de werkgroep kan het verhaal pas echt afgesloten worden als Rusland verantwoordelijkheid erkent. "Zover zijn we nog niet. Het is nog geen gesloten boek, maar we zijn wel een aantal bladzijden verder."

Er loopt ook nog een zaak tegen Rusland bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. De uitspraak in die zaak wordt deze zomer verwacht.

Een gedragscode, speciale welzijnsmedewerkers en ruimtes waarin filmen verboden is. Voorheen dacht je dan niet zo snel aan het Eurovisie Songfestival, maar dit jaar is alles anders.

Met de 69e editie van het liedjesevenement op het punt van beginnen in het Zwitserse Basel, is de organisatie er alles aan gelegen om het Songfestival voor de artiesten veiliger te laten verlopen. De organisatie spreekt zelfs van "een nieuw tijdperk van steun voor kunstenaars".

Want er moest wat veranderen, was het gevoel na de editie van vorig jaar in Zweden. Zo spraken deelnemers over een "gespannen sfeer" achter de schermen.

De Ierse inzending noemde het "een verschrikkelijke ervaring" en de Litouwse zanger noemde het zelfs "een van de ergste ervaringen" van zijn leven.

Dreigende beweging

De artiesten klaagden dat er achter de schermen geen plekken waren om tot rust te komen. Ook werden ze vaak persoonlijk aangesproken, terwijl de afspraak was dat contacten via vaste begeleiders zouden verlopen.

En dan was er nog de diskwalificatie van de Nederlandse deelnemer Joost Klein. Ook hij had een nare ervaring achter de schermen, toen een medewerker van het Songfestival hem filmde vlak na zijn optreden in de halve finale. Klein wilde dat niet en maakte daarbij een dreigende beweging, waarbij hij de camera raakte.

Het incident leidde tot de diskwalificatie van Nederland en wakkerde een discussie aan over de veiligheid achter de schermen op het Songfestival.

Door een reeks maatregelen hoopt het Songfestival vergelijkbare situaties dit jaar te voorkomen. "Er zijn nu speciale zones waar niet gefilmd mag worden, zodat artiesten zich comfortabeler voelen", vertelt Martin Green, de nieuwe directeur die is aangesteld om de problemen op te lossen. "Er zijn hier een hoop jonge artiesten voor wie het Songfestival het grootste is dat ze ooit gedaan hebben. Dan is het belangrijk dat ze zich goed voelen."

Hij bevestigt dat het filmen achter de schermen soms te ver ging: "We leven in een tijd waarin iedereen een camera heeft. Dan is het belangrijk dat er ruimtes zijn waar je als artiest weet dat je even kan uitrusten zonder de kans dat een camera je vastlegt."

Repetitieschema aangepast

Daarom zijn camera's niet overal meer toegestaan. Waar wel en niet gefilmd mag worden wordt aangegeven met speciale vloerbedekking. Blauw tapijt betekent niet filmen; bij grijs mag het juist wel. Alle kleedkamers zijn in het blauwe gebied en er lopen speciale begeleiders rond om te kijken of iedereen zich aan de regels houdt.

Verslaggever Joris van Poppel mocht een kijkje achter de schermen nemen:

Daar blijft het trouwens niet bij. Zo mogen media de generale repetitie niet meer filmen, zijn sommige persconferenties afgeschaft en is het repetitieschema aangepast om meer rust te geven. Ook lopen er psychologen en vertrouwenspersonen rond.

Hoewel de echte Songfestivalweek nu pas begint, zijn de eerste reacties van de artiesten positief. "Je merkt dat ze hebben geleerd van wat mijn voorgangers hebben gezegd", vertelt de Belgische artiest Red Sebastian. En de Oostenrijkse deelnemer JJ vindt "dat er genoeg tijd is om te rusten nu".

De Nederlandse omroep AVROTROS is vooralsnog positief over alle veranderingen. De omroep dreigde eerder niet meer mee te doen aan het Eurovisie Songfestival als er niks zou veranderen. Pas na stevige gesprekken zei AVROTROS zijn deelname weer toe.

Delegatiehoofd Claudia van der Pas, die al jaren de Nederlandse artiest begeleidt, ziet duidelijk veranderingen. "Er is rust en artiesten voelen zich weer veilig. Ik heb heel erg het gevoel dat er geluisterd is naar de kritiek."

Ze ziet dat ook de Nederlandse inzending Claude daar blij mee is. "Hij trekt zich soms even terug in zijn kleedkamer om tot rust te komen. Maar op een moment dat hij contact wil maken met andere artiesten, dan gaat hij naar de 'connected area'. Je merkt dat er dit jaar keuzes zijn en dat is fijn."

De arrestatie van de gemeenteambtenaar in Amsterdam die adressen zou hebben doorgespeeld naar criminelen, roept de vraag op hoe veilig persoonsgegevens zijn bij gemeenten. "Dat is ook wel een punt van zorg voor ons", zegt persofficier Vincent van Thiel van het Landelijk Parket, dat zich namens het Openbaar Ministerie bezighoudt met de bestrijding van georganiseerde en ondermijnende misdaad.

De verdachte was al jaren in dienst bij de gemeente Amsterdam. Vanuit zijn functie als administratief medewerker had hij toegang tot meerdere systemen, waaronder de Basisregistratie Personen.

"Het is logisch dat ambtenaren daar toegang toe hebben, maar het toezicht moet veel beter", zegt Van Thiel. Instanties moeten volgens hem meer doen om ervoor te zorgen dat informatie van burgers veilig is bij de overheid.

Volgens Jelly Frankes, bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB) en zelf ook werkzaam bij een gemeente, wordt al gewerkt aan betere controle.

De huidige systemen houden volgens haar bij welke informatie wordt ingezien. Zo is terug te vinden welke ambtenaar welke gegevens heeft opgevraagd. "Steekproefsgewijs doet de gemeente een aantal keer per jaar een verplichte controle", zegt Frankes.

Maar in de systemen zit volgens haar geen waarschuwing ingebouwd. Het systeem geeft dus geen signalen naar een leidinggevende als een ambtenaar 'vreemde aanvragen' doet. Volgens Frankes kijken de ontwikkelaars of een verklikker mogelijk is, die bijvoorbeeld aangeeft dat medewerkers op opvallende tijdstippen inloggen.

Of de medewerker in Amsterdam een Verklaring Omtrent het Gedrag had is niet bekend. Daarin staat of iemand in aanraking is geweest met justitie. Nieuwe medewerkers van de afdeling burgerzaken moeten vaak wel een VOG inleveren, maar dit is niet wettelijk verplicht. De Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken pleit wel voor zo'n verplichting.

"Er moet beter gekeken worden welke mensen in de systemen kunnen en wat ze met die informatie doen", zegt Van Thiel van het Landelijk Parket.

Verdacht van medeplichtigheid

De ambtenaar die is opgepakt kwam bij de Rijksrecherche in beeld na een melding. Of het daarbij gaat om een tip of een melding na een steekproef van de gemeente, is niet bekend.

Ook is onduidelijk hoeveel adressen de ambtenaar in de gemeentesystemen zou hebben opgezocht. Volgens het OM gaat het om meerdere adressen in het hele land, die over een langere periode naar criminelen zijn doorgespeeld.

Op de adressen hebben volgens het Openbaar Ministerie vervolgens explosies of andere geweldsincidenten plaatsgevonden. De verdachte zou hebben geweten dat de informatie die hij doorgaf door anderen gebruikt werd voor het plegen van ernstige misdrijven. Daarom wordt hij niet alleen verdacht van corruptie, maar ook van medeplichtigheid aan explosies.

De eerste door de Amerikanen gefinancierde chartervlucht met tientallen witte Zuid-Afrikanen is geland in Washington. Ze worden in Zuid-Afrika gediscrimineerd en verdienen daarom een vluchtelingenstatus, meent president Trump. De Zuid-Afrikaanse regering spreekt dit met kracht tegen.

Een gouden ticket, zo noemt de Zuid-Afrikaanse Anette de kans om nu naar de Verenigde Staten te verhuizen. "Ik hoop dat we worden uitgekozen en straks Trump onze president mogen noemen", vertelt ze aan de telefoon vanaf een boerderij ten oosten van Johannesburg. "We willen naar Dakota, Wisconsin of Illinois."

Vooralsnog zouden zo'n vijftig mensen in de Verenigde Staten de vluchtelingenstatus hebben gekregen. Vandaag meldde de Amerikaanse ambassade in Zuid-Afrika op zijn website dat meer mensen zich kunnen inschrijven voor het programma. Anette hoopt dat het snel ook haar beurt is om te vertrekken.

"We zoeken naar een uitweg", zegt Anette, die alleen bij haar voornaam genoemd wil worden. "Ik wil niet leven in een land waar geen respect is voor ons, witte Zuid-Afrikanen. Mijn man werkt hier op een boerderij en ons inkomen is laag. Als witte Zuid-Afrikaan is het moeilijk om hier werk te vinden. Bovendien is er veel criminaliteit hier. Ik voel me niet veilig."

Slachtoffers van discriminatie

Begin februari tekende Trump een presidentieel decreet waarmee Afrikaners, afstammelingen van voornamelijk Nederlandse kolonisten die meer dan drie eeuwen geleden naar Zuid-Afrika kwamen, voortaan asiel kunnen aanvragen in de VS. Volgens Trump vallen Afrikaners onder het vluchtelingenstatuut omdat ze het slachtoffer zijn van raciale discriminatie in Zuid-Afrika.

Trump nam deze beslissing vlak nadat de Zuid-Afrikaanse overheid een nieuwe landonteigeningswet had aangenomen, die regelt dat de overheid grond onder bepaalde omstandigheden kan afnemen.

De Zuid-Afrikaanse regering wil daarmee de gevolgen van het racistische beleid onder de apartheid tenietdoen. Het overgrote deel van landbouwgrond is in handen van de witte bevolking, terwijl die slechts een kleine minderheid in het land vormt.

Trump wordt in zijn retoriek en keuzes ook gevoed door techbaas Elon Musk, die opgroeide in Zuid-Afrika onder de apartheid. Musk schreef op X dat er een "witte genocide" bezig is in Zuid-Afrika. HIj doelt daarbij op de zogenoemde 'plaasmoorde', waarbij witte boeren het slachtoffer worden van soms zeer gewelddadige aanvallen.

De regering bijt van zich af. Dat witte mensen in zijn land worden vervolgd is een volledig vals narratief, zei de Zuid-Afrikaanse president Ramaphosa een paar weken geleden. Alle Zuid-Afrikanen worden geraakt door hoge misdaadcijfers, zegt hij. Ook onafhankelijke experts stellen dat er geen enkel bewijs voor discriminatie is.

"Absurd", zegt ook de vooraanstaande Afrikaner journalist en schrijver Max du Preez over de vluchtelingenstatus die zijn land- en cultuurgenoten krijgen. "Er is overduidelijk géén sprake van vervolging. We hebben allemaal te maken met misdaad en een regering die deels tekortschiet. Amerika zou dus alle Zuid-Afrikanen asiel moeten geven."

Du Preez wijst erop dat bovendien maar een kleine groep Afrikaners naar de VS wil. "De meerderheid is zich bewust van zijn privileges en we hebben hier een goed leven."

Volgens hem heeft dit ook meer met Amerikaanse politiek te maken dan met Zuid-Afrikaanse. "Trump wil zijn eigen bevolking laten zien dat diversiteit en positieve discriminatie niet werken. De boodschap aan de witte conservatieven in Amerika is dat hen hetzelfde lot te wachten staat als ze niet optreden."

Verdeeldheid

Ook aan de andere kant wringt het, vindt Du Preez. De Afrikaners komen in de VS aan op een moment dat het migratie- en vluchtelingenbeleid zeer is verhard en mensen uit Afrikaanse landen in oorlog, zoals Sudan en de Democratische Republiek Congo, weinig kans hebben om binnen te komen.

De Zuid-Afrikaanse regering waarschuwt dat de Amerikaanse inmenging kan zorgen voor verdeeldheid. Dat gebeurt al. Du Preez krijgt veel reacties op zijn stukken en ook het team achter de website 'Amerikaners', waar Zuid-Afrikanen informatie kunnen krijgen over het vluchtelingenprogramma, krijgt zowel steunbetuigingen als haatmail.

'We zijn echt bang'

Sam Busa, de initiatiefnemer van 'Amerikaners', legt de haat naast zich neer. "Mensen zeggen 'lucky whites', want heel veel Zuid-Afrikanen zijn deze regering zat. Wat een fantastische kans krijgen we om deze falende economie te verlaten. Ik heb drie volwassen zoons en ik denk dat ze in Amerika een betere toekomst tegemoet gaan. We zijn geen geprivilegieerde mensen die een gratis tripje krijgen. We zijn echt bang."

Wat statistieken en onderzoeken ook zeggen, een deel van de Afrikanergemeenschap leeft in angst. En het zijn die verhalen die Amerikanen nu gaan horen van de Afrikaners die aankomen.

Na vier decennia van gewapend conflict met de Turkse staat maakte de Koerdische militante beweging PKK vanochtend bekend dat zij zichzelf opheft. De PKK heeft "haar historische missie volbracht", verklaart de beweging. "De activiteiten die onder de naam PKK werden uitgevoerd, zijn formeel beëindigd."

Waarom besluit de beweging zichzelf nu op te heffen? Vier vragen.

Wat is de geschiedenis van de strijd?

De PKK werd in 1978 opgericht, met Abdullah Öcalan als leider. De groep hing het marxisme-leninisme aan en kwam in opstand tegen discriminatie van en ongelijke rechten voor Koerden. De PKK streefde aanvankelijk naar een onafhankelijke staat voor de etnische groep die naar schatting 40 miljoen mensen telt, verspreid over Irak, Iran, Syrië en Turkije.

Toen het Turkse leger in 1980 een staatsgreep pleegde, volgden jaren van nietsontziende repressie. De Koerdische cultuur werd keihard onderdrukt. Het bleek de perfecte voedingsbodem voor gewapend verzet.

In 1984 begon de PKK een guerrilla-oorlog tegen de Turkse staat. Eind jaren 80, begin jaren 90 kende de beweging haar hoogtepunt en had ze grote delen van het zuidoosten van het land onder controle. PKK-zelfmoordaanslagen op Turkse militairen en politie waren aan de orde van de dag.

Het Turkse leger sloeg keihard terug. Aanvankelijk speelde het conflict zich vooral af in het zuidoosten van Turkije, later ook in Noord-Syrië en Noord-Irak. De strijd tussen Turkije en de PKK heeft inmiddels tienduizenden levens gekost.

Hoe is de PKK door de jaren heen veranderd?

Veertig jaar later is er van die PKK nog weinig over. PKK-leider Öcalan werd in 1999 opgepakt in Kenia bij een Turkse operatie in samenwerking met de Amerikaanse CIA. Hij zit nog altijd vast, maar bleef de enige politieke en ideologische leider.

Hoewel de PKK nooit helemaal gestopt is met het plegen van aanslagen, is de beweging op militair vlak enorm verzwakt. Toen de strijd in 2015 en 2016 oplaaide, wist het Turkse leger de meeste militanten te verdrijven naar Noord-Irak en Noord-Syrië. Daar voert het Turkse leger nog altijd aanvallen uit.

In gevangenschap zou Öcalan milder zijn geworden. Volgens hem werd de gewapende strijd destijds vooral gevoerd "vanwege het feit dat de kanalen voor democratische politiek gesloten waren". Tegenwoordig vindt hij naar eigen zeggen dat verandering het best binnen de democratische kaders bereikt kan worden. De PKK streeft volgens Öcalan niet langer naar een eigen staat, maar naar meer autonomie en rechten.

De meeste Koerden delen die mening tegenwoordig, zegt Alp Yenen, docent moderne Turkse geschiedenis en cultuur aan de Universiteit Leiden. "De overgrote meerderheid van de Koerden is niet geïnteresseerd in gewapend verzet; ze willen rechten en democratie. Ze geloven dat daar pas ruimte voor komt als de PKK de wapens neerlegt."

Waarom besluit de PKK zich nu op te heffen?

Zo'n besluit leek lang ondenkbaar, maar een aankondiging in oktober vorig jaar bracht daar verandering in. Devlet Bahceli, leider van de ultra-nationalistische partij MHP en coalitiegenoot van Erdogan, stelde voor dat Öcalan vervroegd kon vrijkomen als hij de PKK zover kon krijgen om de wapens neer te leggen.

Afgelopen februari kwam vervolgens een historische oproep. Vanuit de gevangenis vroeg Öcalan de Koerdische militanten de wapens neer te leggen. Die oproep werd vorige week herhaald bij een PKK-partijcongres in Noord-Irak. Vanochtend werd het einde van de PKK formeel aangekondigd.

Voor Erdogan zou een einde aan het conflict goed uitkomen, zegt Yenen. "Mogelijk wil Erdogan de geschiedenis ingaan als degene die vrede met de Koerden wist te stichten."

Daarnaast speelde de val van het Assad-regime in Syrië een rol. In Noord-Syrië hebben Koerdische groepen een vorm van autonoom bestuur. Turkse en Syrische Koerdische strijders hebben nauwe banden met elkaar. Ankara ziet de YPG, de Koerdische militie in Syrië, als de Syrische tak van de PKK en dus als een bedreiging voor Turkije.

De nieuwe leider van Syrië wil echter dat de Koerdische militanten worden ontwapend en zich aansluiten bij een nieuw Syrisch nationaal leger. Dan zou Turkije de strijd in Syrië kunnen staken, lijkt het idee.

Wat gaat er nu gebeuren?

Hoe de ontmanteling van de beweging - inclusief de vernietiging van PKK-wapens - moet verlopen, werd niet meteen duidelijk. Koerdische politici hopen dat het besluit de weg vrijmaakt voor een nieuwe dialoog. Erdogans AK-partij verwelkomt de opheffing, maar het is onduidelijk of de Turkse regering concessies heeft gedaan.

"Het kan niet zo zijn dat het om een eenzijdige deal gaat", zegt Yenen. "Zo moet afgesproken worden wat er gebeurt met overgebleven strijders en de militaire leiding van de PKK, die zich nu in Noord-Irak verschanst."

Ook blijft het de vraag of Öcalan vrijkomt. In de verklaring van de PKK staat dat hij de onderhandelingen moet leiden, maar Yenen acht het onwaarschijnlijk dat hij op vrije voeten komt. "Voor Koerden is Öcalan extreem belangrijk, maar in de rest van Turkije staat hij te boek als terroristenleider. Daar zouden ze het niet accepteren dat hij wordt vrijgelaten."

Hamas heeft de Israëlisch-Amerikaanse gijzelaar Edan Alexander vrijgelaten. De 21-jarige Alexander werd bij de terroristische aanval op 7 oktober 2023 door Hamas ontvoerd en naar de Gazastrook gebracht.

Alexander groeide op in de Amerikaanse staat New Jersey, maar diende in het Israëlische leger. Voor zover bekend was hij de laatste nog levende Amerikaanse gijzelaar in handen van Hamas.

Hij werd in de zuidelijke stad Khan Younis overgedragen aan medewerkers van het Rode Kruis, die hem op hun beurt weer overdroegen aan het Israëlische leger. Dit gebeurde zonder 'vrijlatingsceremonie', zoals Hamas deed toen ze eerder gijzelaars vrijlieten.

Bij dat machtsvertoon werden de gijzelaars op een podium gezet ten overstaan van honderden mensen en kregen ze een 'vrijlatingsbewijs' in handen gedrukt.

Alexander zal op een militaire basis in Israël worden onderzocht en daar ook herenigd worden met zijn familie. Later zal hij in Tel Aviv een uitgebreider medisch onderzoek ondergaan.

Bekijk hier hoe Alexander uit de auto stapt en overgedragen wordt aan het Israëlische leger:

Gisteravond maakte Hamas bekend dat Alexander zou worden vrijgelaten. De Amerikaanse president Trump bevestigde het nieuws. Volgens hem is de vrijlating van Alexander een teken van goede wil, met als doel de gesprekken over een staakt-het-vuren in Gaza weer op te starten.

Sinds maart liggen die stil, maar morgen reist een Israëlische delegatie naar Qatar om te onderhandelen over een staakt-het-vuren en de vrijlating van de gijzelaars.

Twee maanden geleden werd ook al door Hamas aangekondigd dat Alexander vrijgelaten zou worden, in ruil voor een verlenging van het toen geldende staakt-het-vuren.

Ook zouden de lichamen van vier andere Amerikanen worden overgedragen. Maar Israël staakte toen het overleg en hervatte grootschalige aanvallen. Alexander werd niet vrijgelaten.

Hamas houdt nog 58 gijzelaars vast in de Gazastrook. Naar schatting zijn er daarvan nog ongeveer twintig in leven.

Het Openbaar Ministerie eist 22 jaar cel tegen een 22-jarige vrouw die samen met haar toenmalige partner haar vader zou hebben vermoord in het West-Brabantse dorp Wouwse Plantage. De 37-jarige medeverdachte werd begin dit jaar al tot 20 jaar cel veroordeeld. Volgens het OM beraamden ze de moord gezamenlijk en voerden ze het plan samen uit. De vrouw, Dalissa H., ontkent.

Het 58-jarige slachtoffer werd in maart 2023 met bruut geweld om het leven gebracht in het buitengebied van Wouwse Plantage, waar hij naartoe was gelokt. Zijn schedel werd ingeslagen en hij werd meerdere keren neergestoken. Hij verloor liters bloed en hulpverleners konden niets meer voor hem doen.

Dochter Dalissa H. verklaarde tegenover de politie dat haar vader was aangevallen door iemand met wie hij een afspraak had. Op de uitvaart stond ze aan de kist van haar vader en zei dat ze "zijn prinsesje" was. Niemand vermoedde destijds dat ze iets te maken had met de gewelddadige dood van haar vader.

Met de dood bedreigd

Al snel kwam Jeroen L., met wie de dochter heimelijk een relatie had, in beeld. Een getuige zag zijn auto wegrijden bij de plek van de moord.

In het politieonderzoek werden vervolgens honderden chats op Snapchat gevonden tussen de dochter en L. waarin de moord werd beraamd. Daarnaast bleek dat de vrouw zocht naar rouwkaarten voordat het slachtoffer was overleden.

Waarom de dochter dat deed, kon ze in de rechtbank van Breda niet uitleggen. "Hoe erg moet je je vader haten om hem dit aan te doen?", vroeg de officier van justitie de vrouw.

Wel zei ze dat haar vader haar te veel controleerde en dat ze bang voor hem was. "Ik moest op een bepaalde tijd thuis zijn. Mijn telefoonlocatie aanzetten, een appje sturen. Ik mocht niet bij een vriendin eten. Ik moest altijd thuis eten", wordt ze geciteerd door Omroep Brabant, die bij de zitting aanwezig was. Bovendien werd de vrouw naar eigen zeggen elke dag gekleineerd en met de dood bedreigd.

Toen ze in voorarrest zat, zou ze tegen medegedetineerden hebben gezegd dat ze L. de opdracht had gegeven haar vader te vermoorden. Volgens de medegevangenen was ze emotieloos en zou ze niet hebben gerouwd om de dood van haar vader.

Bloedsporen

Jeroen L. werd in januari dit jaar veroordeeld tot een celstraf van 20 jaar voor de moord. In een ondergrondse container bij de woning van L. werd kleding aangetroffen met bloedsporen van het slachtoffer. Enkele dagen voor de moord had hij onder een valse naam een groot mes besteld.

L. heeft altijd ontkend de man te hebben gedood. Volgens hem heeft zijn ex-vriendin haar vader vermoord en heeft hij het slachtoffer dood gevonden. De bloedsporen op zijn kleding kwamen volgens hem omdat hij het mes uit de borst van zijn schoonvader had getrokken. De rechter noemde dat eerder "volstrekt ongeloofwaardig". Volgens de rechter werkten de twee nauw samen.

De zaak tegen de dochter werd destijds uitgesteld omdat ze van advocaat wisselde. Woensdag is opnieuw een zitting. Het is nog niet duidelijk wanneer de uitspraak is.

Het haalt regelmatig het nieuws: deelnemers aan hardloopevenementen die onwel worden. Gisteren was het raak in Leiden en Leeuwarden, mede door de temperatuur van meer dan 20 graden. Meerdere hardlopers werden onwel, één deelnemer overleefde het zelfs niet.

Ook bij de marathon in Enschede overleed vorige maand een deelnemer nadat hij onwel was geworden. En bij de Dam tot Damloop tussen Amsterdam en Zaandam in september mochten de laatste 5000 lopers niet van start vanwege een grote druk op de hulpdiensten, net als bij de marathon in Leiden eerder dat jaar.

Wat gebeurt er als lopers onwel worden? En hoe kan je dat voorkomen?

"De wil om een persoonlijk record te halen is soms groter dan het verstand om je aan te passen aan de omstandigheden", zegt René Wit. Hij is adjunct-directeur bij Le Champion, dat onder andere de marathon van Amsterdam en de Dam tot Damloop organiseert. "Daar valt wel winst te behalen."

Zondag is de halve en hele marathon van Utrecht. Verschillende lopers liepen in de volle zon nog een laatste training. Het is belangrijk om niet over je grens te gaan, maar dat is wel lastig in een wedstrijd, vertellen ze in deze video:

Sinds de coronacrisis zijn steeds meer mensen gaan hardlopen en hardloopevenementen zijn sneller dan ooit uitverkocht. Bij zo'n wedstrijd worden lopers soms niet lekker door een hitteberoerte.

De lichaamstemperatuur loopt dan op tot zo'n 40 à 42 graden. "Eigenlijk heb je hoge koorts", zegt Cees van Romburgh van het Rode Kruis, dat bij veel hardloopevenementen de eerste hulp verzorgt. Hij legt uit dat het zweten stopt, waardoor het lichaam zichzelf niet meer gekoeld krijgt.

Door de hoge lichaamstemperatuur worden mensen duizelig en gaan ze ongecontroleerd lopen. Bij een hitteberoerte is het devies van het Rode Kruis: direct koelen. "Hoe sneller je begint met koelen, hoe sneller de temperatuur in het lichaam daalt", zegt Van Romburgh. "Anders kunnen organen gaan uitvallen."

Oververhitte lopers worden in een laken met ijs gewikkeld of krijgen een koelbad. Op die manier kan de temperatuur binnen een kwartier weer zo'n vier graden zakken. "Het mooie is dat iemand die bijna buiten bewustzijn was, weer kan bijkomen."

Uit de gegevens van Le Champion blijkt niet dat er meer hardlopers onwel worden dan in eerdere jaren. Wel is er volgens Wit meer media-aandacht voor sporters die niet goed worden tijdens een wedstrijd.

Dat beaamt Van Romburgh. "Ook tien jaar geleden zag je hardlopers die werden afgevoerd op een brancard. Maar er is steeds meer aandacht gekomen voor hitte en de risico's daarvan."

Trainen in de warmte

Om een hitteberoerte te voorkomen is het volgens Van Romburgh belangrijk om ook te trainen in de warmte. "Je lichaam moet zich instellen op de buitentemperatuur. Als je opeens in hogere temperaturen gaat rennen, is je lichaam daar nog niet aan gewend." Ook is het volgens hem belangrijk om voorafgaand én tijdens een wedstrijd genoeg te drinken.

Le Champion werkt bij ieder hardloopevenement met een weerkundige. "Die kijkt naar de temperatuur, de luchtvochtigheid, de wind en de zonkracht", zegt Wit. Afhankelijk van het weerbeeld kan worden besloten om extra waterpunten aan te leggen, de wedstrijd te vervroegen, of deelnemers meer te spreiden over het parcours.

Ook probeert de organisatie deelnemers goed voor te bereiden met tips. Bij een hoge temperatuur of hoge luchtvochtigheid krijgen lopers het advies om zich niet te warm te kleden, gebruik te maken van de sponsen en waterpunten onderweg en hun snelheid aan te passen aan de omstandigheden, zegt Wit. "We hopen dat lopers zoveel mogelijk wat met deze tips doen."

De politie roept op te stoppen met het delen van filmpjes van een mishandeling in Tiel. Ook vraagt de politie om te stoppen met zoeken naar betrokkenen en hun persoonlijke gegevens. Door die online heksenjacht is al een vrouw bedreigd.

Het Tiktokfilmpje is gemaakt op 19 april. Er is op te zien dat een minderjarig meisje mishandeld wordt door een groep meiden. De politie zegt te weten wie bij de mishandeling betrokken waren, maar wil daar niets over kwijt omdat alle betrokkenen minderjarig zijn.

De politie signaleert niet alleen dat het filmpje nog altijd gedeeld wordt, maar ook dat online wordt gezocht naar persoonlijke gegevens van betrokkenen.

Strafbaar

"We zien dat het delen van de persoonlijke gegevens al zo ver gaat dat een vrouw die niet betrokken is bij het incident, wordt bedreigd, ook op haar werk." De politie noemt dat onacceptabel en wijst erop dat het delen van gegevens om anderen te intimideren strafbaar is.

Het onderzoek naar de mishandeling is nog niet afgerond. De politie analyseert de beelden en er zullen nog mensen verhoord worden. Vanwege de leeftijd van de betrokkenen is er niets bekendgemaakt over mogelijke aanhoudingen.

In de haven van Antwerpen is een 19-jarige Nederlander opgepakt voor poging tot doodslag. Bij een controle van de scheepvaartpolitie reed de verdachte in op een politieagent. Die kon opzijspringen, maar werd vervolgens meters meegesleurd.

In de nacht van vrijdag op zaterdag wilde de scheepvaartpolitie een auto met een Nederlands nummerbord controleren, die in de Antwerpse haven reed. De bestuurder negeerde de stoptekens en reed doelbewust richting een agent, zegt het Belgische Openbaar Ministerie. De agent greep het raamframe van de auto vast en werd meegesleurd door de auto. Of de agent gewond is geraakt, is niet bekend.

Minderjarig

Uiteindelijk kon de bestuurder aangehouden worden. In de auto zaten verder twee 16-jarigen, die ook opgepakt zijn. Na onderzoek blijkt dat de drie zogenoemde 'uithalers' waren. Ze waren op zoek naar een partij cocaïne.

Uithalers halen in opdracht van drugsbendes partijen drugs op die worden meegesmokkeld met bijvoorbeeld ladingen fruit uit Latijns-Amerika.

Gisteren werd bekend dat dit jaar al meer uithalers in de Antwerpse haven zijn opgepakt dan in heel 2024. De meeste verdachten komen uit Nederland. Ook ziet de politie dat uithalers steeds vaker minderjarig zijn.

De verdachte van de steekpartij in Nieuwegein, waarbij in februari een meisje van 11 op straat werd gedood, zegt dat hij op dat moment hallucineerde. De 29-jarige Hamzah L. verklaart dat hij drugs had gebruikt, waardoor hij in een psychose terechtkwam en 'demonen' zag. "Ik dacht dat het echt was", zei hij op de eerste pro-formazitting.

De 11-jarige Sohani was onderweg naar een vriendinnetje toen ze op straat werd aangevallen met een mes. Een van de leeftijdsgenootjes die erbij was belde de politie. Hulpdiensten troffen het slachtoffer in levensbedreigende toestand aan, hulp mocht niet meer baten.

Verward gedrag

In een tuin in de buurt werd kort erna een 29-jarige verdachte opgepakt. Het gaat om een man met de Nederlandse en Marokkaanse nationaliteit uit Nieuwegein. Volgens verschillende buurtbewoners was er vaker voor hem gewaarschuwd omdat hij verward gedrag vertoonde.

De advocaat van L. wil dat meer onderzoek wordt gedaan naar wat er voor de steekpartij is gebeurd. "Hij zwierf al een tijd in buitengewoon verwarde toestand op straat rond." De advocaat wil weten waarom er niet eerder is ingegrepen.

L. werd behandeld bij Fivoor. Een medewerker van die zorginstelling had de verdachte kort voor de steekpartij gesproken en heeft verklaard dat alles toen in orde leek, zo zei de rechter. L. kende het slachtoffer niet.

'Ben er kapot van'

De verdachte verklaarde in februari dat hij niet wist wat er was gebeurd, maar zegt zich nu steeds meer te herinneren. "Ik ben er echt kapot van. Ik kan niet meer naar mezelf kijken."

Op verzoek van de nabestaanden was L. in de rechtszaal aanwezig. Tegen de ouders van het slachtoffer zei hij veel spijt te hebben, "maar ik weet dat dat niks goedmaakt".

Het politieonderzoek is bijna afgerond. L. blijft in voorlopige hechtenis en wordt in juni opgenomen in het Pieter Baan Centrum voor onderzoek. De resultaten worden in september verwacht.

De volgende voorbereidende zitting is op 16 juli. De inhoudelijke behandeling is waarschijnlijk in het najaar.

De Britse premier Starmer belooft dat de migratie naar het Verenigd Koninkrijk onder zijn premierschap fors zal afnemen. Dat deed hij bij de aankondiging van zijn immigratieplannen, die het voor migranten moeilijker moet maken om zich in het VK te vestigen.

Starmer zegt "eindelijk de controle te zullen terugnemen over de Britse grenzen", een belangrijk thema voor de voorstanders van de Brexit. Volgens de premier zijn strengere beperkingen nodig, als het Verenigd Koninkrijk geen "eiland van vreemden wil worden in plaats van "een natie die samen voorwaarts gaat".

De centrumlinkse premier kondigt strengere taaleisen voor migranten en betere handhaving aan. Ook moeten migranten straks tien jaar wachten om een permanente verblijfsstatus te krijgen en kunnen degenen die voor misdrijven zijn veroordeeld sneller het land uit worden gezet.

Starmer verwijt in zijn speech de vorige regering dat de bevolking op het verkeerde been is gezet. "Tussen 2019 en 2023 werd plechtig beloofd dat de migratie omlaag zou gaan, maar de netto migratie is verviervoudigd."

Tot welk niveau het migratiecijfer de komende jaren moet dalen, zei Starmer niets. "Als we verdere stappen moeten nemen, dan zeg ik u: dat zullen we doen."

Het terugdringen van immigratie speelde een sleutelrol bij het referendum in 2016 over lid blijven van de Europese Unie. De netto-immigratie, het aantal mensen dat het VK binnenkwam minus het aantal dat vertrok, bereikte een record van 906.000 in juni 2023. In dezelfde periode in 2019, toen Groot-Brittannië nog in de EU zat, was dat 184.000.

De blijvend hoge immigratiecijfers hebben de populariteit van de anti-immigratiepartij Reform UK doen stijgen. De populistische partij van Nigel Farage boekte bij lokale verkiezingen op 1 mei grote successen.