NOS Nieuws - Algemeen

De leden van D66 hebben hun kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen behoorlijk omgegooid. Daardoor zakt voormalig UWV-bestuurder Nathalie van Berkel van de tweede naar de zesde plek.

Het partijbestuur presenteerde een paar weken geleden de concept-kandidatenlijst, met Van Berkel als opvallend nieuw gezicht. Zij zegde haar topbaan bij het UWV op om in de politiek aan de slag te gaan en belandde meteen op nummer twee van de lijst.

De D66-leden zijn het daar dus niet mee eens. Zij kiezen in de top 3 voor dezelfde mannen als bij de vorige verkiezingen: achter lijstrekker Rob Jetten zijn dat Jan Paternotte en Hans Vijlbrief. Op de vierde plek staat Anne-Marijke Podt, die sinds 2021 voor D66 in de Tweede Kamer zit.

Nog kanshebbers voor een zetel

Felix Klos (die voor de D66-delegatie in het Europees Parlement werkt) en Marijke Synhaeve (die eerder voor D66 in de Tweede Kamer zat) vallen nu uit de top tien. Doordat D66 in de laatste Peilingwijzer op 10 tot 12 zetels staat, kunnen zij wel nog steeds hopen op een plek in de Tweede Kamer.

Dat geldt ook voor het huidige Kamerlid Hanneke van der Werf: de leden stemden haar omhoog van de dertiende naar de negende plek.

Op vakantiepark De Kempervennen in Westerhoven, in Noord-Brabant, zijn gisteren twee Israëlische toeristen gewond geraakt bij een vechtpartij. Een van hen liep een flinke hoofdwond op. Een jongen van 15 is opgepakt.

De vechtpartij was op een vestiging van Center Parcs. Het ging volgens de politie aan het eind van de middag mis bij een paintball-spel op het vakantiepark. Een groep uit Maarssen en een groep Israëlische toeristen kregen ruzie over het spel en dat ontaardde in een vechtpartij die zich verplaatste naar het terras.

Daarbij werden volgens de politie "flinke klappen uitgedeeld" en werden er volgens getuigen "discriminerende en mogelijk bedreigende leuzen geroepen". Na tussenkomst van agenten keerde de rust terug. De politie spreekt van "geweld met een mogelijk discriminerende context".

Israël: weer aanval in Nederland

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken reageert via X op het incident en verwijst naar de rellen in Amsterdam na de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv, vorig jaar november.

"Opnieuw worden Israëliërs in Nederland aangevallen. Israël roept de Nederlandse regering op daadkrachtig op te treden om aanvallen op Israëliërs op haar grondgebied te voorkomen, de daders op te sporen en ze voor de rechter te brengen."

Ook incident in Center Parcs Zeewolde

Eerder deze week kwam naar buiten dat er in Center Parcs de Eemhof in Zeewolde Israëlische gasten waren gefilmd. Beelden daarvan werden online gezet door pro-Palestijnse actiegroepen. Volgens Omroep Flevoland stond er bij het filmpje uit de Eemhof: "Laat weten dat we hen zien en maak duidelijk dat ze niet welkom zijn."

Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) heeft aangifte gedaan tegen de actiegroepen die de beelden online hebben gezet. Het CIDI beschuldigt de actiegroepen van aanzetten tot haat.

Correctie

In een eerdere versie van dit artikel stond een foto van een nabijgelegen paintballgelegenheid. Dat bleek niet de plek te zijn van het incident. De foto is daarom vervangen.

Na maandenlang duiken op dezelfde plek in het Markermeer, weet een groep hobbyduikers het zeker: ze hebben de resten gevonden van Kasteel Wijdenes.

Het kasteel van graaf Floris V werd eind 13e eeuw door de West-Friezen afgebroken tijdens een gewelddadige strijd tussen het graafschap Holland en de onafhankelijke West-Friezen. De resten kwamen daarna door natuurlijke invloeden onder water te staan.

In de jaren 90 werd in het Markermeer een grote zandplaat ontdekt die bestond uit lange muren met kloostermoppen, middeleeuwse bakstenen. Toen kon niet met zekerheid worden vastgesteld dat het om de resten van Kasteel Wijdenes ging en de muren werden daarna niet meer teruggevonden.

Op de tast

De hele zomer hebben de duikers op die plek gedoken. "Nu zijn we er echt zeker van", zegt Michiel Bartels van Archeologie West-Friesland. "We hebben met hypermoderne sonarapparatuur de bodem gescand. Toen zagen we allerlei rechthoekige vormen. Toen wisten we: dit moet het zijn."

Volgens de hobbyduikers van onderzoeksorganisatie Archeo ODC was het zicht onder water bijzonder slecht. Jan-Willem Oudhof: "Het is eigenlijk een grote soep, je moet dus echt op de tast zoeken. Op een gegeven moment voel je allerlei grote stenen liggen en dan weet je: we hebben beet."

Zo troffen de duikers het aan:

"Dit is een enorm belangrijke ontdekking", zegt archeoloog Bartels tegen de regionale omroep NH. "De kastelen die Floris V heeft laten bouwen in West-Friesland, daar kennen we de meeste van. Dit kasteel was altijd de ontbrekende schakel. Nu weten we waar het staat en kunnen we verder onderzoek doen."

Hobbyduiker Oudhof is trots: "Duiken naar scheepswrakken is ook altijd mooi om te doen, maar daar zijn er heel van. Er ligt maar één kasteel. Als je dan uiteindelijk zo veel oude stenen vindt, is dat geweldig. Daar doen we het voor."

Ook Bartels is erg blij dat het mysterie is opgelost: "Ik dacht echt: hoera. Aan de ene kant is het jammer dat de zoektocht voorbij is. Aan de andere kant geeft het een boel duidelijkheid."

De ministerraad is bijeen om te bespreken of er nieuwe maatregelen moeten worden genomen tegen Israël. Een debat daarover in de Tweede Kamer is gisteren afgebroken. Het gaat vanmiddag verder, nadat het kabinet een besluit heeft genomen.

Demissionair minister Veldkamp (NSC) van Buitenlandse Zaken schreef in een brief aan de Tweede Kamer dat aanvullende maatregelen "noodzakelijk" zijn vanwege de Israëlische aanvallen op Gaza-Stad en het plan voor de bouw van nieuwe nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever.

Maar hij bekende in het debat dat hij niet kan garanderen dat hij VVD en BBB in de ministerraad meekrijgt. Het is nog niet duidelijk welke maatregelen Veldkamp precies wil nemen. Hij zei alleen dat hij de randen heeft opgezocht van wat politiek haalbaar is met deze coalitiegenoten.

In het debat zaten de drie regeringspartijen in elk geval niet op één lijn. NSC schaart zich nu volledig achter een importverbod voor producten uit illegale Israëlische nederzettingen, maar met name BBB wil zo ver niet gaan.

'Er moet iets gebeuren'

Voorafgaand aan de ministerraad wilde Veldkamp ook niet zeggen wat er op tafel ligt. "Ik kijk naar de situatie in de Gazastrook en op de Westelijke Jordaanoever. In de loop van deze week zijn daar zeer ernstige ontwikkelingen geweest. Ik vind dat er iets moet gebeuren en dat gaan we nu bespreken", was alles wat hij kwijt wilde.

Ook zijn collega's in het kabinet wilden bij aankomst niet vooruitlopen op wat er nu binnen wordt besproken. Demissionair BBB-vicepremier Keijzer zei dat dit vanmiddag na afloop duidelijk zal worden, maar dat de bewindspersonen het hoe dan ook eens zullen worden. "Het kabinet spreekt met één mond", zei ze.

Op de vraag of minister Veldkamp dan voor zijn beurt heeft gesproken door in zijn brief over noodzakelijke maatregelen te spreken, ging ze net als de andere bewindspersonen niet in. Onder anderen demissionair VVD-minister Brekelmans zei dat als een minister een brief aan de Tweede Kamer stuurt, dat altijd ook namens het kabinet is. Maar hij wilde niet zeggen of dit betekent dat hij achter de inhoud staat. Hij wijst erop dat het onderwerp "heel gevoelig ligt, in de samenleving maar ook politiek".

Het vervolg van het debat in de Tweede Kamer is om 16.00 uur gepland. Er hangt nog een motie van wantrouwen tegen Veldkamp in de lucht.

De A12 van Veenendaal richting Utrecht gaat vanaf vanavond 20.00 uur negen dagen lang op slot voor groot onderhoud. Verkeer moet rekening houden met meer dan een uur extra reistijd, waarschuwt Rijkswaterstaat. Op 1 september om 05.00 uur gaat dit deel van de A12 weer open.

Op het stuk snelweg (van knooppunt Maanderbroek tot knooppunt Lunetten) komt onder meer nieuw, stiller asfalt tussen Veenendaal en Maarn.

Rijkswaterstaat adviseert mensen om thuis te werken, met het openbaar vervoer te reizen of de (elektrische) fiets te pakken.

Zo pakt huisarts Nienke Zoon volgende week elke dag de elektrische fiets om 70 kilometer op en neer te gaan. "Liever een half uur langer fietsen dan een uur langer in de auto", zegt ze tegen RTV Utrecht.

Sneller

Zoon woont in Bunnik maar werkt in Ede. "Dat is 35 kilometer heen en 35 kilometer terug. Dus een dik uur heen en een dik uur terug." Volgende week is ze daarom sneller op de praktijk met de speedpedelec, een elektrische fiets die harder kan dan 25 kilometer per uur en dus eigenlijk onder de noemer bromfiets valt.

De arts hoopt dat anderen haar voorbeeld volgen tijdens de wegafsluiting. "Zie het als een kans en ga eens kijken of het je ook lukt om met de fiets naar het werk te gaan. Het houdt je gezonder."

De eigenaar van Facebook, Meta, heeft op last van de Italiaanse politie de Facebookpagina 'Mia Moglie' (Mijn Vrouw) geblokkeerd. In de groep deelden duizenden mannen foto's die ze stiekem van hun vrouw hadden genomen. De foto's konden rekenen op veel (seksueel getinte) reacties, veelal van mannen.

De vrouwen werden zonder dat ze het wisten gefotografeerd terwijl ze bijvoorbeeld sliepen, zich aan het omkleden waren of in de zon lagen. De open Facebookgroep telde voordat die werd geblokkeerd zo'n 32.000 leden. Op sommige foto's zijn de vrouwen onherkenbaar in beeld gebracht, maar in de meeste gevallen niet.

De pagina werd onder de aandacht gebracht door influencer Carolina Capria, die hem deelde op haar sociale kanalen, inclusief foto's en enkele reacties. Daarop kreeg de politie duizenden meldingen binnen van mensen die aangifte wilden doen.

Verontwaardiging

Capria schreef dat ze zich "misselijk" en "bang" voelde door wat ze zag. Ook veel andere Italianen zijn verontwaardigd. Zij spreken onder meer van virtuele verkrachting. Ook de Italiaanse politie reageert geschokt. "Dit is zeer ernstig. Zelfs voor mij was het moeilijk om al die reacties te lezen", zegt een vrouwelijke agent.

Volgens Italiaanse media herkenden meerdere vrouwen zichzelf op de foto's in de groep, nadat ze daarop attent waren gemaakt. Leden van de pagina zouden inmiddels hebben geprobeerd om de groep op een andere manier of via een ander platform nieuw leven in te blazen.

Wraakporno

Het delen van seksuele afbeeldingen of video's die privé bedoeld waren (wraakporno) is sinds 2019 strafbaar in Italië. De Italiaanse politie is een onderzoek gestart. Mocht het tot een veroordeling komen, kunnen leden een jarenlange celstraf opgelegd krijgen.

Italiaanse politici trekken inmiddels parallellen met de zaak van Gisèle Pelicot in Frankrijk. Zij werd jarenlang door haar man verdoofd om haar vervolgens te laten verkrachten door anderen. Haar man werd eind vorig jaar veroordeeld tot 20 jaar cel.

Gouverneur Newsom heeft plannen goedgekeurd voor nieuwe kiesdistricten in Californië die ongunstig zijn voor Republikeinen. De actie is een antwoord op een Republikeins initiatief in Texas dat bedoeld is om Democraten te duperen. De plannen worden in november aan de kiezers in zijn staat voorgelegd.

"Tot zes weken geleden had ik nooit gedacht dat ik zoiets zou doen", zei Newson bij het ondertekenen van de plannen. "Dit is een antwoord op de aanval op onze democratie in Texas."

Op verzoek van president Trump stelden de Texaanse Republikeinen deze zomer nieuwe kiesdistricten op die hun partij bij de volgende verkiezingen een grotere kans geven op vijf extra zetels. Normaal gebeurt zo'n herindeling eens in de tien jaar, maar omdat de president vreest bij de tussentijdse verkiezingen van volgend jaar de meerderheid in het Congres kwijt te raken, is dat vervroegd.

"Het doel is simpel: betere resultaten voor de Republikeinen", gaf staatscongreslid Todd Hunter toe, de opsteller van het plan.

Herindelingen zijn niet ongebruikelijk bij Amerikaanse kiesdistricten: na elke volkstelling, om de tien jaar, worden geregeld aanpassingen gedaan vanwege demografische veranderingen, zoals de groei of krimp van steden. Het kan een manier zijn om een minderheid politiek beter te vertegenwoordigen, door die bijvoorbeeld uit twee districten samen te voegen tot één eigen district.

Daarbij kunnen soms absurde vormen ontstaan. Zo werd in Illinois een district 'de oorwarmer' genoemd omdat twee stadsdelen vol hispanic kiezers via een dunne strook snelweg met elkaar werden verbonden. Een district in Pennsylvania was nog complexer: mensen herkenden daar Donald Duck in die door Goofy wordt getrapt.

De gedrochten die zo ontstaan gaven ook de naam aan het gebruik, gerrymandering: toen gouverneur Elbridge Gerry in 1812 een opvallend en openlijk politiek gemotiveerd ontwerp doorvoerde, spotte een plaatselijke krant dat het "monsterlijke" district op een salamander leek, meteen de gerrymander gedoopt.

Hoe werkt gerrymandering?

Een sterk vereenvoudigd voorbeeld: stel je hebt 50 Democraten en 50 Republikeinen die over vier zetels stemmen. Je kan dan vier districten met 25 kiezers maken waar de Democraten en de Republikeinen proportioneel verdeeld zijn en iedere partij twee zetels krijgt. Maar je kan ook één district met 41 Democraten maken en de andere 9 verdelen over districten waar de Republikeinen in de meerderheid zijn. Zo krijgt die partij 3 zetels en de tegenstander maar één. De politici kiezen dus hun kiezers, in plaats van andersom.

Hoewel het dus gaat om een praktijk die eeuwenoud is en niet verboden, is zo'n openlijke greep naar zo'n specifiek aantal oppositiezetels ongehoord. Omdat de Democraten in Texas wisten dat ze een stemming in het staatscongres zouden verliezen, kozen ze voor een andere methode om het proces te frustreren: ze namen massaal de wijk naar een andere staat zodat er geen quorum zou zijn, het minimale aantal volksvertegenwoordigers dat nodig is om een besluit te nemen.

Eerder deze week keerden ze terug naar huis omdat ze vonden dat ze het onderwerp voldoende op de agenda hadden gezet. In Texas streden ze een verloren strijd, maar in Democratische staten werd de handschoen opgepakt. Gouverneur Newsom was een van de eersten die voorstelden "vuur met vuur" te bestrijden: de maatregelen in zijn Democratische staat moeten een Republikeinse winst in Texas tenietdoen.

Newson, genoemd als mogelijk kandidaat voor de presidentsverkiezingen van 2028, kreeg daarin de steun van oud-president Obama, die het "een slim, afgemeten antwoord" noemde. "Als we niet effectief reageren, dan zullen het Witte Huis en Republikeinen in staatsparlementen niet stoppen. Ze lijken niet te geloven in een inclusieve democratie."

Oog om oog

Gevaar daarbij is wel dat er een wedloop dreigt te ontstaan. Aan Republikeinse zijde kijken Indiana, Missouri en Ohio of ze op dezelfde manier willen reageren, bij de Democraten overwegen New York en Maryland een meer partijdige invulling van de kieskaart.

"Zie je wat er gebeurt als je vuur met vuur bestrijdt?", waarschuwt dus een Republikeins congreslid uit Californië. "Dan brandt alles af."

In Thailand is oud-premier Thaksin Shinawatra vrijgesproken van majesteitsschennis. Hij stond terecht voor een interview in een tijdschrift uit 2015, waarin hij kritiek zou hebben geleverd op het koninklijk huis. Dat heeft in Thailand een bijna heilige status; belediging van de koning kan worden bestraft met vijftien jaar gevangenisstraf.

De Thaise rechter bepaalde dat niet is bewezen dat Thaksins uitspraken beledigend zijn voor de koning en sprak hem vrij. Thaksins aanhangers hadden zich voor de rechtbank verzameld en reageerden uitgelaten.

Thaksin voerde in de rechtszaak aan dat hij het Thaise koningshuis steunt. Hij droeg voor de gelegenheid een gele das, de kleur van de monarchie. De wetten die majessteitsschennis strafbaar stellen, worden in Thailand ook gebruikt om politieke tegenstanders dwars te zitten.

Nog niet voorbij

Met de vrijspraak is de juridische strijd van de oud-premier en steenrijke zakenman nog niet voorbij. Begin volgende maand staat hij in een andere zaak voor de rechter.

De nu 76-jarige Thaksin behoort tot een familie die al tientallen jaren een grote invloed heeft op de Thaise politiek en het zakenleven. Hij werd in 2001 premier en werd populair door onder meer goedkope leningen voor boeren en gesubsidieerde gezondheidszorg.

Tegelijk was er kritiek dat hij de overheidsfinanciën verwaarloosde en dat hij het landsbelang en zijn zakelijke belangen door elkaar liet lopen.

Te ziek

Met zijn populistische stijl kwam Thaksin in botsing met conservatieve politici en koningsgezinde hoge militairen. In 2006 werd hij door het leger afgezet en veroordeeld voor machtsmisbruik. Hij verbleef jarenlang vrijwillig in ballingschap in het buitenland, maar keerde twee jaar geleden terug.

Zijn gevangenisstraf werd teruggebracht van acht jaar tot één jaar, maar Thaksin zat geen dag achter de tralies. Hij zat de tijd uit op een luxe afdeling van een ziekenhuis. De officiële reden was dat hij te ziek was voor de gevangenis, al werd daar door velen aan getwijfeld.

In de rechtszaak van volgende maand wordt bekeken of Thaksin echt te ziek was voor gevangenisstraf. Mogelijk moet hij zijn straf alsnog uitzitten.

Dochter Paetongtarn

Naast Thaksin zelf is ook zijn dochter Paetongtarn Shinawatra verwikkeld in een rechtszaak. Zij werd een jaar geleden premier van Thailand, maar kwam in opspraak door een uitgelekt telefoongesprek met de Cambodjaanse oud-premier Hun Sen. Aanleiding was het grensconflict tussen de twee landen.

In het telefoongesprek sprak Paetongtarn de 72-jarige voormalige leider van Cambodja eerbiedig aan als "oom" en omschreef ze een hoge Thaise militair als haar tegenstander. Dat laatste leidde tot ophef in Thailand, waar het leger veel macht heeft.

Er volgde een rechtszaak waarin ze gisteren moest getuigen. In afwachting van de uitkomst is Paetongtarn geschorst als premier. Bij een veroordeling wordt ze definitief afgezet. De rechter doet volgende week vrijdag uitspraak.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) is een onderzoek begonnen naar het gehackte laboratorium waar gegevens van honderdduizenden vrouwen werden gestolen die hadden meegedaan aan het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker.

Het onderzoek van de IGJ richt zich op de informatiebeveiliging van het laboratorium Clinical Diagnostics in Rijswijk. De inspectie voert het onderzoek uit in nauwe samenwerking met de Autoriteit Persoonsgegevens, die ook al onderzoek doet naar de hack.

De inspectie gaat in bredere zin aandacht besteden aan de informatiebeveiliging bij laboratoria, vanwege de risico's die zichtbaar werden door deze hack.

Eisen informatiebeveiliging

Zorgaanbieders die persoonsgegevens verwerken, moeten volgens de wet kunnen aantonen dat ze voldoen aan de eisen rond informatiebeveiliging. Bekeken wordt nu of het laboratorium dat op orde had.

Internetcriminelen stalen bij het laboratorium privégegevens van 485.000 vrouwen.

Gevechtspiloot Don McPherson is deze maand overleden op 103-jarige leeftijd. Hij gold als de laatste nog levende Amerikaanse luchtaas van de Tweede Wereldoorlog. Dat zijn piloten die vijf of meer vijandelijke toestellen weten uit te schakelen.

Tussen het begin van de Eerste Wereldoorlog en het einde van de Vietnamoorlog behaalden volgens de officiële cijfers 1447 piloten dit predicaat, verreweg de meesten in WO II. Van hen zijn er na de dood van McPherson in de VS nog minder dan vijftien over. Door veranderende oorlogstactieken (drones, kruisraketten) is de kans klein dat er nog veel bij komen.

McPherson meldde zich in 1943 toen hij 20 was vrijwillig aan als marinevlieger, omdat zijn broer ook al op zee diende. Hoewel zijn moeder vreesde dat het een gevaarlijke post was, stelde McPherson haar gerust dat hij juist veiliger zou zijn dan bij gevechten op de grond. "Ik diende mijn land liever in een cockpitstoel dan vanuit een schuttersputje."

Twee op één dag

Toen hij na een opleiding op het Amerikaanse vasteland naar Hawaï werd gezonden, werd hij tot zijn verrassing gelijk in het diepe gegooid. Er kwam geen vervolg van zijn training, hij moest meteen gevechtsmissies vliegen. Hij werd ingedeeld bij een squadron van F6F Hellcats dat vanaf de USS Essex de Amerikaanse opmars in Azië ondersteunde.

McPherson zei ooit dat dat het spannendste moment van zijn diensttijd was, omdat hij als groentje moest vliegen met ervaren piloten die hij niet kende. Hij maakte door de zenuwen bijna een fatale fout: in de lucht sloeg zijn motor af door een verkeerde instelling. Alleen door handmatig brandstof te pompen kon hij het euvel net op tijd corrigeren.

Een paar weken daarna schoot hij op één dag zijn eerste twee toestellen uit de lucht, na een aanval op een Japanse luchtmachtbasis. Op de weg terug ontwaarden ze onder zich een vlucht Japanse vliegtuigen en besloten aan te vallen. "Ik richtte mijn vizier op het pad van die bommenwerper en haalde de trekker over. Ik zag de piloot voorover vallen en hij crashte in de oceaan."

Luchtcapriolen

McPherson trok zijn wendbare jachtvliegtuig op en viel nog een tweede toestel aan, dat in de lucht explodeerde. "Daarna draaide ik om en zorgde ik dat ik kon wegkomen zonder zelf neergeschoten te worden." Eenmaal terug ontdekte hij een kogelgat op 30 centimeter van de plek waar hij had gezeten.

In augustus 1945 was McPherson onderweg voor een aanval op Tokio toen hij hoorde dat de oorlog was afgelopen. "We kregen over de radio te horen dat we onze bommen maar moesten afwerpen boven de oceaan, omdat er een staakt-het-vuren was", herinnerde hij zich dat moment. "We haalden allerlei luchtcapriolen uit om het te vieren. Het is een wonder dat we toen niet op elkaar zijn gebotst."

McPherson keerde na de oorlog terug naar zijn geboortestaat Nebraska, waar Thelma op hem wachtte, de vrouw die hij tussendoor in 1944 had getrouwd. Hij werd er postbode en had een actieve rol in de plaatselijke gemeenschap, bij de kerk en de honkbalclub.

Volgens zijn familie was die tijd voor McPherson belangrijker dan zijn oorlogsjaren. "Pap zou vooral herinnerd willen worden als een man van het geloof en iemand die zich op zijn familie richtte. En ja, daarnaast als iemand die zijn land diende."

Hoge onderscheiding

Het was ook pas in de afgelopen jaren, toen hij al hoogbejaard was, dat McPherson zich weer meer bezighield de oorlog. Het werd hem geregeld gevraagd om als veteraan zijn verhaal te doen en hij kreeg in 2015 de Congressional Gold Medal, een van de hoogste Amerikaanse onderscheidingen.

Vorig jaar nog ging McPherson voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog weer in een oorlogsvliegtuig de lucht in, een antiek toestel, geverfd in de kleuren van zijn Hellcat. Met de kap van het toestel omlaag genoot de eeuweling in de open lucht van de vlucht. "Het smaakt naar meer", zei hij na de landing. "Het riep allemaal echt fijne herinneringen op."

"Hij verheerlijkte het niet en schepte er ook niet over op", zegt zijn zoon Dean. "Zijn generatie deed wat moest gebeuren. Je rolde je mouwen op en ging samen aan de slag om de klus te klaren."

Geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog?

Abonneer je dan hier op onze nieuwsbrief.

Bestuurders van Adidas hebben het Mexicaanse dorp Villa Hidalgo Yalalag bezocht om excuses aan te bieden aan de inheemse bevolking. Het Duitse sportmerk had een sandaal gelanceerd die volgens de inwoners was gekopieerd van een traditionele sandaal uit de regio.

Het gaat om de huarache-sandaal, een met de hand gevlochten sandaal die al generaties lang in Mexico wordt gemaakt. De Oaxaca Slip On, het model van Adidas, lijkt daar volgens inwoners erg veel op.

De Mexicaanse regering had de slipper bestempeld als culturele toe-eigening. Ook een aantal andere modemerken had al kritiek gekregen uit Mexico omdat ze inheemse ontwerpen zouden hebben gebruikt zonder toestemming.

Er zijn inmiddels geen advertenties of afbeeldingen van de sandaal meer te vinden op de website van Adidas.

Ook ontwerper heeft spijt

Ook de Amerikaans-Mexicaanse ontwerper Willy Chavarría bood al zijn excuses aan voor het ontwerp dat hij samen met Adidas ontwikkelde. Chavarría zei toen dat het ontwerp niet in overleg met de gemeenschap tot stand was gekomen en sprak daar spijt over uit.

Donderdag ging de juridische tak van Adidas nog een stapje verder door persoonlijk langs te gaan bij de inheemse bevolking van het dorp in de Zuid-Mexicaanse deelstaat Oaxaca. "We begrijpen dat deze situatie ongemak kan hebben veroorzaakt en om die reden bieden we publiekelijk onze excuses aan", zei Karen Gonzalez van Adidas Mexico op een speciale bijeenkomst.

Gonzalez zei dat Adidas in de toekomst graag wil samenwerken met de lokale bevolking om zorgvuldig om te gaan met hun tradities. Ook heeft Adidas de autoriteiten in Oaxaca benaderd om over een schadevergoeding te praten.

De Koninklijke Paardekooper Group is omgevallen. Deze week vroeg het bedrijf al uitstel van betaling aan en nu heeft de rechter de fabrikant failliet verklaard.

Paardekooper maakt voor uiteenlopende sectoren verpakkingen. Zo leverde het folie voor de industrie, bakjes voor de horeca en verpakkingen voor winkels en kantoren.

Dinsdag liet Paardekooper weten dat gesprekken met een nieuwe geldschieter op niets waren uitgelopen.

700 mensen op straat

Het familiebedrijf werd opgericht in 1919 en was wereldwijd actief in meer dan 75 landen. In 2019, toen Paardekooper 100 jaar bestond, kreeg het bedrijf het predicaat 'koninklijk'.

De fabrikant zit in Nederland op verschillende plekken: in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Barendrecht en Beverwijk. Er werken ongeveer 700 mensen die nu op straat komen te staan, in Nederland en in België.

Het Pieterpad, het populaire langeafstandswandelpad van Pieterburen in Groningen naar de Sint-Pietersberg in Maastricht, wordt rolstoeltoegankelijk gemaakt. "85 procent van de route is al te doen", zegt de directeur van stichting Moving Beyond Limits, die de route daarvoor al twee keer volledig heeft verkend.

"Avonturen meemaken moet ook voor iemand met een beperking mogelijk zijn", zegt directeur en fysiotherapeut Julie Taal tegen RTV Noord. "Het Pieterpad is daar een voorbeeldproject van geworden. Er is meer mogelijk dan je denkt, als je maar de juiste middelen hebt."

Volgend jaar april moet het volledig rolstoelvriendelijke Pieterpad officieel opengaan. Het pad mag zich dan de eerste rolstoelvriendelijke langeafstandswandelroute van Europa noemen.

Obstakels in kaart

Het is zeker niet de bedoeling dat de volledige route van bijna vijfhonderd kilometer geasfalteerd wordt. De leden van de stichting testen met elektrische rolstoelen waar de obstakels zitten. Alle hekken, traptreden, smalle bruggen en uitgesleten paden zijn in kaart gebracht en waar nodig zijn omleidingen gemaakt.

"We zijn actief op zoek gegaan naar de mooiste alternatieve routes. Als je net een ander paadje neemt, waardoor het risico voor rolstoelgebruikers minder groot wordt, kiezen we daar voor. Soms zorgt een mountainbikewerend hek er bijvoorbeeld voor dat we complete natuurgebieden moeten overslaan en dat is zonde. Dan gaan we in gesprek met gemeenten."

Ook test de stichting verschillende modellen rolstoelen. "Welke rolstoel is geschikt om door zand of modder te rijden? En zijn zulke rolstoelen makkelijk te verkrijgen? Dat was niet altijd even makkelijk, maar dat hebben we kunnen veranderen. 85 procent van de route is al te doen."

Natuurbeleving

6 van de 26 etappes zijn ook met een normale (niet-elektrische) rolstoel af te leggen, concludeert de stichting. "Voor de rest is een elektrische rolstoel een vereiste. "Met name in Zuid-Limburg is het een wat lastiger verhaal", zegt Taal. "Als je daar met een normale rolstoel het Pieterpad wil afgaan, kun je ook over het Pieterpad-fietspad, maar dat is volledig over asfalt. De natuurbeleving is het mooiste als je over de kronkelpaadjes, heidevelden en door het bos gaat."

De etappes worden met een groep getest:

De natuurbeleving is volgens de stichting heel belangrijk. "Van de 1,4 miljoen mensen met een beperking komt in ons land een derde bijna helemaal niet buiten, blijkt uit onderzoek."

Taal: "Ik heb weleens gedacht: waar zijn we aan begonnen? Het contact met de gemeenten, het toegankelijk maken van voorzieningen zoals wc's, de rolstoelen die verhuurd moeten worden, de accommodaties moeten voldoen aan een checklist. Het is nogal wat. Maar als je dan de mensen ziet genieten die door onze inspanningen de Pieterpad-route kunnen afleggen, dan maakt dat het allemaal goed."

Het leger van Niger zegt dat het vorige week de leider van de jihadistische beweging Boko Haram heeft gedood. Bakura Doro werd omgebracht bij luchtaanvallen in het gebied rond het Tsjaadmeer, waar Niger grenst aan Tsjaad en Nigeria.

Op 15 augustus zou hij door een gevechtsvliegtuig onder vuur zijn genomen. Er zouden luchtaanvallen zijn uitgevoerd op drie plekken waar Doro actief was.

Bakura Doro, wiens echte naam Ibrahim Mahamadu was, sloot zich meer dan dertien jaar geleden aan bij Boko Haram. In 2021 nam hij na een interne strijd de leiding over, na de dood van voormalig leider Abubakar Shekau. Naar schatting was Doro ongeveer 40 jaar oud en kwam hij oorspronkelijk uit Nigeria.

Islamitisch kalifaat

Terreurbeweging Boko Haram begon in 2009 met de strijd om een islamitisch kalifaat op te richten in het noordoosten van Nigeria. Sindsdien heeft het conflict zich ook verspreid over de grenzen. In 2015 werd Niger voor het eerst door de groep aangevallen.

Door de gewelddadigheden zijn tot op heden zo'n 40.000 mensen om het leven gekomen en zijn meer dan twee miljoen mensen op de vlucht geslagen.

Wat je als baby proeft, lust je later ook. Met die gedachte is de Baby Groente Tas ontstaan. Gezinnen met baby's van vier tot zes maanden krijgen acht weken lang gratis een tas met biologische groentes, inclusief recepten voor baby en ouders.

Deze week is Rotterdam aangehaakt bij het initiatief, als 17e gemeente. Andere gemeenten die meedoen zijn onder andere Leiden, Den Haag, Apeldoorn en Amsterdam.

"We hebben al ruim 7000 gezinnen kunnen bereiken en zo'n 58.000 tassen uitgedeeld", zegt initiatiefneemster Floor Volker. "Het doel is dat de Baby Groente Tas, net als de bibliotheek, een gratis basisvoorziening wordt voor alle jonge ouders in Nederland."

De financiering van de tas wordt meestal verzorgd door de gemeente, vaak in samenwerking met andere partijen als de Vrije Universiteit Amsterdam.

Beste voeding

Groenten beschermen ons tegen ziekte, maar we eten er te weinig van, legt Volker uit. "De babyleeftijd is dé leeftijd om je kind groente te leren eten. Alles wat een kind tussen de vier en twaalf maanden vaker proeft, wordt opgeslagen op zijn of haar 'harde schijf'. Dat lust hij later ook."

De Baby Groente Tas helpt jonge ouders in het ritme te komen van vers koken voor het gezin. "Kersverse ouders willen graag de beste voeding voor hun kind", aldus Volker. "Maar ze weten niet altijd hoe je moet koken voor een baby. Ze hebben vragen als: wat mag mijn baby al, hoe maak ik dat klaar, hoe bewaar ik het? Hier ligt een behoefte."

Geen betutteling

Rotterdam kiest voor een proef in Delfshaven en de wijken Schiebroek, Oud-Charlois en Wielewaal. Voor de duidelijkheid: dit initiatief is geen armoede-initiatief. "Het is bedoeld voor alle jonge ouders. En de tas is geen betutteling. Ouders moeten zichzelf aanmelden, het is vrijwillig", zegt Volker.

Yvonne van Duijnhoven is directeur GGD Rotterdam-Rijnmond en houdt zich bezig met gezondheid en preventie. "We hebben gemerkt bij gemeenten die al zijn gestart, dat het heel goed werkt om baby's kennis te laten maken met groentes."

Inmiddels doen in Rotterdam al meer dan 100 gezinnen mee aan de Baby Groente Tas: "Het voorziet dus duidelijk in een behoefte. De drempels zijn zo laag mogelijk gemaakt en ouders zijn tot dusver heel enthousiast."

Marije Verwijs, expert Gezondheid van het Voedingscentrum, kan zich ook vinden in het initiatief. "Het is heel mooi dat die tas wordt aangeboden en het is goed dat een gemeente zich buigt over de gezondheid van de jongste bewoners. Maar wat doe je als je niet in die gemeente woont?"

Het Voedingscentrum raadt ouders aan tussen de vier en zes maanden te starten met het geven van oefenhapjes. Verwijs: "Ons advies is om gezond eten, zoals groenten en fruit, te prakken of te pureren. Een gezond voedingspatroon is heel goed voor de groei en hersenontwikkeling en ook voor de weerstand. Het geeft kinderen energie. Als je dus vroeg begint met verschillend gezond eten aanbieden, helpt dat bij het ontwikkelen van een gezond eetpatroon. Daar zijn ook onderzoeken naar gedaan. Jong geleerd is oud gedaan."

'Hoe meer een kind lust, hoe beter'

Volgens Volker zijn potjes groenten niet ongezond. "Beter potjes dan geen groenten. Maar potjes smaken toch anders dan verse groenten als broccoli, aubergine en pompoen. Ze hebben minder smaakvariatie en structuur. Daardoor leer je er minder goed vers van eten."

Toch is de praktijk niet altijd even makkelijk, zegt Verwijs van het Voedingscentrum: "Hoe ouder kinderen worden, hoe meer ze te maken krijgen met ongezonde snacks en frisdrank. Een ouder heeft daardoor minder invloed in de loop der tijd."

Hoe meer een kind dan op jonge leeftijd al lekker vindt en aan allerlei eten gewend is, hoe beter het is volgens Verwijs: "Het zijn misschien wel open deuren, maar de beste start is om je kind zo gevarieerd mogelijk te leren eten." Het initiatief slaat dan ook aan: ieder jaar zijn er zo'n vijf nieuwe gemeenten die kiezen voor de Baby Groente Tas.

Goedemorgen! Vandaag worden maatregelen tegen Israël besproken in de ministerraad. Ook in de Tweede Kamer wordt verder gepraat, want het debat werd gisteren nog niet afgemaakt. En de Nederlandse volleybalvrouwen beginnen aan het Wereldkampioenschap in Bangkok.

Eerst het weer: vandaag heeft bewolking de overhand en is slechts af en toe de zon te zien. Af en toe valt er ook een bui. Het wordt 18 tot 20 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De politie heeft een verdachte aangehouden voor een ernstig zedendelict vorige week aan de Weesperzijde in Amsterdam. Het gaat om een 22-jarige man die verbleef op een locatie van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers in de hoofdstad.

De politie liet eerder nog weten dat deze zaak en het gewelddadige incident deze week in Duivendrecht als twee losse incidenten worden behandeld.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Opnieuw is er een recordtransfer in het vrouwenvoetbal. Lizbeth Ovalle verruilt voor een bedrag van 1,3 miljoen euro de Mexicaanse club Tigres voor Orlando Pride, dat uitkomt in de NWSL, de Noord-Amerikaanse voetbalcompetitie voor vrouwen.

Met de transfer van de Mexicaanse aanvaller overtreft Orlando de 1,2 miljoen van Arsenal. De Engelse club betaalde dat bedrag een maand geleden aan Liverpool voor de Canadese aanvaller Olivia Smith.

Prettige dag!

Augustus is nog niet voorbij, maar in Nederland zijn al herfstige taferelen te zien. Bomen verkleuren en worden al wat kaal, de berm kleurt geel en hier en daar is het blaadjes vegen geblazen. Dat komt niet doordat de herfst dit jaar al vroeg zijn intrede doet, maar Nederland heeft deze zomer te maken met een 'valse herfst' als gevolg van de droogte. Bomen laten hun blaadjes en vruchten zoals eikels al vallen als overlevingstactiek.

"Hier zie je wel dat ze heel erg verdord zijn", zegt de Rotterdamse 'bomendokter' Ronald Loch, terwijl hij plantjes inspecteert aan de kade achter het nieuwe migratiemuseum Fenix, op Katendrecht. Hij adviseert de gemeente al bijna veertig jaar over de 165.000 bomen die de stad telt. "En we proberen er ook wel meer te planten, zeker ook voor de verkoeling van zo'n stad."

Al pratend bekijkt hij een van die nieuwe aanwinsten, met uitzicht op het imposante oude hoofdkantoor van de Holland-Amerika Lijn aan de overkant van het water. Het is een klein haagbeukje dat maar weinig leven bevat. Loch buigt naar voren en knakt een van de twijgjes. "Je ziet dat ze nog wel wat groen blad hebben, maar je breekt het zo af, dus het is afgestorven. Dat is zonde."

Uitzonderlijk droog

De haag had er nog jaren moeten staan, maar de droogte kwam te vroeg voor de jonge worteltjes. Rondom de grotere bomen naast het afstervende haagje zijn rubberen ringen in de grond geplaatst. Binnen die ringen geven Loch en zijn collega's deze zomer extra veel water om de bomen in leven te houden. Ze zien er ook beduidend groener uit dan het haagbeukje.

Na de hete en droge dagen van vorige week valt ook deze week op veel plaatsen bijna geen druppel regen. Het neerslagtekort loopt daardoor weer op, waarmee het tekort na de korte periode van buien half juli weer hoger is dan in de 5 procent droogste jaren. Ook het risico op natuurbranden is in de meeste regio's verhoogd vanwege de droogte.

Het neerslagtekort in 2025 tot nu toe, met ook de grote regionale verschillen:

"Zo droog als het nu is, dat verwachten we eigenlijk maar een keer in de twintig jaar", vertelt klimaatwetenschapper Karin van der Wiel van het KNMI. "Maar als je kijkt naar de afgelopen jaren, dan zie je dat dat dus wel anders ligt. In 2018 was het ook ontzettend droog. En in 2022. Het komt dus meer voor. Het valt op dat de laatste jaren een reeks extremen is: het is of heel droog, of heel nat."

Hoewel de mate waarin klimaatverandering deze zomer een rol speelt moeilijk te bepalen is, ziet ze wel een verband met de opwarming van de aarde. "Dit is in lijn met wat we verwachten van klimaatverandering in onze regio. Dat gaat zich in Nederland tonen met drogere zomers met minder neerslag en meer verdamping. De vraag is nu of het niet sneller gaat dan we verwachten. Dat is moeilijk te zeggen."

"1976 heb ik ook meegemaakt, dat was ook zo'n record", nuanceert bomendokter Loch de droogte en hitte van dit jaar. "Toen vielen de mussen echt van het dak. Maar dat zie je wel elke keer weer terugkomen. Nu hebben we al twee van die periodes achter de rug en daartussen is heel weinig water gevallen."

Volgend jaar weer in blad

"In het voorjaar was het echt heel droog", zegt klimaatwetenschapper Van der Wiel. "We hebben eventjes boven het record gezeten. We hebben twee keer een hittegolf gehad, hè? Het begon met een droog voorjaar en daarna hadden we twee hittegolven die het nog eens flink hebben aangezet. Tussen die hittegolven door was het een vrij normale zomer."

"Die droogteperiodes komen wel te snel achter elkaar", vindt ook Loch. "Zo'n boom heeft eigenlijk geen kans meer om te herstellen. Is er weer een natte periode, dan hoop je maar weer dat die vochthuishouding kan herstellen."

Toch maakt de Rotterdammer zich geen zorgen. Het komt dan misschien een maandje te vroeg, maar het loslaten van de bladeren hoort erbij. "Dat is ook een strategie. Laat dat blad maar een beetje vallen, en alles wat ik nog heb, dan kan ik door", spreekt hij namens een grote plataan naast hem, die al een flinke lading blaadjes heeft laten vallen. "Volgend jaar kom ik gewoon weer lekker in blad."

Erik Menendez, een van de twee Menendez-broers, komt niet vervroegd vrij. Dat heeft een commissie in de Amerikaanse staat Californië bepaald. De komende drie jaar kan hij geen verzoek meer indienen om eerder vrij te komen. Daarna kan dat wel weer.

De broers Erik en Lyle Menendez werden in 1996 veroordeeld tot levenslang voor de moord op hun ouders in 1989. De broers, toen 21 en 18 jaar, zeiden seksueel te zijn misbruikt door hun vader. Hun moeder zou van het misbruik hebben geweten. De aanklager hield echter vol dat het motief de erfenis was die ze wilden veiligstellen. Het verhaal werd wereldwijd opnieuw onder de aandacht gebracht door de Netflix-serie The Menendez Brothers.

In mei van dit jaar werd hun levenslange gevangenisstraf omgezet naar een celstraf van minstens 50 jaar. Volgens de wet kwamen ze daardoor in aanmerking voor vervroegde vrijlating.

Hoorzitting van tien uur

Het besluit om de vervroegde invrijheidsstelling te weigeren werd genomen na een hoorzitting van tien uur waarin Erik Menendez via videoverbinding in zijn cel in San Diego werd ondervraagd. "Op basis van de wettelijke normen zijn wij van mening dat u nog steeds een onacceptabel risico vormt voor de openbare veiligheid", aldus een van de commissieleden tijdens de hoorzitting.

Zijn oudere broer Lyle Menendez, die in dezelfde gevangenis vastzit, probeert ook vervroegd vrij te komen en wordt vandaag gehoord.

Bij aanslagen op een politiehelikopter en een militaire vliegschool in Colombia zijn zeker achttien mensen om het leven gekomen en tientallen mensen gewond geraakt. President Petro schrijft beide aanslagen toe aan dissidenten van de voormalige guerrillabeweging FARC.

Bij de aanslag op de politiehelikopter kwamen twaalf agenten om. Het toestel was onderweg naar het departement Antioquia in het noorden van het land om een plantage met cocabladeren, de grondstof voor cocaïne, te vernietigen.

De gouverneur van Antioquia, Andrés Julián, zegt dat een drone de helikopter aanviel toen die over een veld met cocabladeren vloog. Daarop zou brand zijn uitgebroken in de helikopter, die vervolgens neerstortte.

De autoriteiten in de westelijke stad Cali meldden enkele uren later dat een vrachtwagen beladen met explosieven was ontploft bij een militaire vliegschool. Daarbij kwamen zes mensen om het leven, meer dan zeventig personen raakten gewond.

President Petro wees aanvankelijk de beruchte Golf-clan aan als verantwoordelijke voor de aanslag op de helikopter. Hij stelde dat de aanslag een vergelding was voor het onderscheppen van een lading cocaïne van de groep. Later hield hij de FARC-dissidenten verantwoordelijk voor beide aanslagen. Zowel FARC-dissidenten, die in 2016 het vredesakkoord met de regering verwierpen, als de Golf-clan zijn actief in Antioquia.

In de Duitse gemeente Völklingen in de deelstaat Saarland is een politieagent met zijn eigen dienstwapen doodgeschoten door een overvaller. Dat gebeurde na de gewapende overval op een tankstation in de stad vlak bij de grens met Frankrijk.

Na de overval achtervolgden twee agenten de overvaller te voet. Daarop ontstond een worsteling, waarbij de overvaller het vuurwapen van een van de agenten afpakte en meerdere keren afvuurde. Een 34-jarige agent raakte zwaargewond en overleed enige tijd later. De dader liep meerdere verwondingen op. Hij sloeg op de vlucht maar kon worden aangehouden.

De Duitse minister van Binnenlandse Zaken Dobrindt zegt "geschokt en verbijsterd" te zijn over het "brute geweld" in Völklingen. Minister-president van deelstaat Saarland, Anke Rehlinger, uitte op X haar medeleven. "Waarschijnlijk kan niemand zich het leed van de nabestaanden voorstellen. Mijn gedachten, net als die van heel Saarland, zijn bij de familie en de politiecollega's die elke dag voor ons opkomen."

In Völklingen, een stad met zo'n 40.000 inwoners, werden bij het incident gisteravond veel politie en andere hulpdiensten ingezet. Het tankstation werd afgezet en zwaarbewapende agenten patrouilleerden op straat. Inmiddels is het er weer rustig.