Aggregator

Schaapskudde Elspeet verdwijnt na 50 jaar na klachten van buurt

6 days 1 hour ago

De schaapskudde in Elspeet kan daar niet langer blijven. De dieren zouden binnenkort worden overgeplaatst naar een nieuw stuk grond in het dorp, gekocht door de gemeente, maar tientallen omwonenden maakten bezwaar. En dus valt na vijftig jaar het doek voor de 220 Veluwse heideschapen in Elspeet.

De stichting achter de kudde, Stichting Schaapskudde Gemeente Nunspeet, worstelt al jaren met huisvesting voor de dieren. De huidige kooi voldoet niet aan de wetgeving en biedt bovendien niet genoeg ruimte aan alle schapen. De schapen zijn daardoor verdeeld over meerdere locaties.

Ook de woningen voor de twee herders leverden problemen op: zij wonen nu in een tijdelijk onderkomen, maar het contract daarvan loopt binnenkort af. Een nieuwe plek voor de kudde moet dus ook onderdak bieden aan de herders.

Nieuwe ruimte

Met de kwestie is de stichting negen jaar bezig geweest, zegt voorzitter Jan van Unen tegen Omroep Gelderland. "We wilden iets aan de rand van de Elspeter Heide, maar omdat die heide in Natura 2000-gebied ligt, mag je niet overal bouwen en waren de opties beperkt."

In maart van dit jaar leek de oplossing te zijn gevonden. De gemeente kocht een woning aan de rand van Elspeet met een aangrenzend perceel agrarische grond van bijna 2 hectare. Er zou genoeg ruimte zijn voor alle dieren en de herders, en de grond grenst ook aan de heide.

Geluids- en stankoverlast

Maar omwonenden zagen de komst van de nieuwe buurtgenoten niet zitten. "Dertig bewoners schreven een brief naar de gemeente met hun bezwaren", zegt Van Unen. Mensen vrezen onder meer geluids- en stankoverlast. Ook de mogelijke komst van de wolf als er schapen zijn, wordt genoemd in de bezwaren. "Er zijn zelfs bewoners die bang zijn dat de schaapskudde invloed heeft op hun gezondheid."

De bewoners stellen een alternatieve locatie voor, ten oosten van de N310, zegt een woordvoerder van de gemeente Nunspeet. "Het college zal de brief binnenkort in behandeling nemen."

Dat kan jaren duren, zegt Van Unen. "Die tijd hebben we niet. De huurcontracten van de herders lopen af en we hebben een plek nodig voor de kudde. We kunnen nergens anders heen."

Rouwfase

En dus ziet het bestuur geen andere mogelijkheid dan te stoppen met de kudde. Dat komt vooral hard binnen bij de twee herders, zegt hij. "Ze verliezen hun kudde, hun baan én hun honden die ze zelf hebben opgeleid. We zitten in een rouwfase."

Het bestuur wil zorgen voor een warme overdracht van de herders en dieren aan een andere stichting. Een gemeentewoordvoerder zegt dat er in Elspeet een schaapskudde nodig zal blijven voor heidebeheer. "Een kudde is echt nodig. Het college van bestuur gaat binnenkort overleggen hoe we dat als gemeente gaan aanpakken."

Na ING en ABN Amro verlaagt ook Rabobank de spaarrente

6 days 1 hour ago

In navolging van ING en ABN Amro verlaagt ook Rabobank de spaarrente. Vanaf volgende week krijgen spaarders met tegoeden tot 20.000 euro 1,5 procent rente (nu nog 1,7 procent). Dit is de grootste groep spaarders.

Wie meer heeft krijgt over het deel dat tussen de 20.000 en 100.000 ligt 1,4 procent. Over het deel dat tussen een ton en 5 miljoen euro zit, geldt een rente van 1,3 procent.

ING en ABN Amro maakten vorige maand al bekend dat ze hun spaarrentes verlagen. Eerder deed ook de Volksbank dat al, met merken als ASN Bank, RegioBank en SNS.

Europese Centrale Bank

Sinds de herfst van 2023 liepen de spaarrentes na jaren juist weer op. Dat kwam doordat de Europese Centrale Bank (ECB) de beleidsrente steeds een beetje verhoogde, van 0 naar 4 procent.

Als gevolg daarvan liepen daardoor de spaarrentes van de Nederlandse grootbanken voorzichtig op. Inmiddels bouwt de ECB de rente juist al weer anderhalf jaar af en dat werkt nu dus ook weer door in de spaarrente.

Hulporganisaties voorzichtig positief over wijziging van Israëlbeleid kabinet

6 days 2 hours ago

Vijf hulporganisaties die al langer kritiek hebben op het Israëlbeleid van het kabinet reageren voorzichtig positief op de aankondiging van minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken dat hij een onderzoek wil naar de humanitaire blokkade van Gaza. Veldkamp vindt dat Israël de mensenrechten en democratische principes niet meer respecteert.

Die principes zijn afgesproken in een verdrag tussen Israël en de Europese Unie. De NSC-minister wil daarom dat de Europese Unie een onderzoek begint naar naleving van het verdrag. Veldkamp noemt het zelf "een streep in het zand". "We willen een duidelijk politiek signaal geven aan Israël."

Tot dat onderzoek er is, zal Nederland verlenging van het verdrag blokkeren. Eerder vroegen Spanje en Ierland al om opschorting van het verdrag. In een nieuw systeem dat Israël heeft aangekondigd voor hulp aan Gaza heeft Veldkamp niet veel vertrouwen, blijkt uit een brief aan EU-buitenlandchef Kallas.

Rode lijn

Hulporganisaties die al langere tijd stevige kritiek hebben op het kabinetsbeleid reageren voorzichtig positief op de aankondiging van Veldkamp, al had zo'n stap volgens hen al veel eerder genomen moeten worden.

"Deze koerswijziging is laat, maar beter laat dan nooit", zegt Karel Hendriks, directeur van Artsen zonder Grenzen. "Het is een belangrijke stap in de goede richting en echt een breuk met hoe we Israël tot nu toe bejegenden. Veldkamp noemt het een streep in het zand, ik noem het een rode lijn."

Save the Children noemt het "fijn dat de minister zich eindelijk wat aan lijkt te trekken van het internationaal humanitair recht". "Nederland isoleerde zich heel erg in Europa. Het is belangrijk dat dit nu verder wordt opgepakt in Europees verband."

Ook Oxfam Novib, dat al langer pleit voor het opschorten van het EU-associatieverdrag, vindt dat Nederland laat tot inkeer is gekomen. "Het is beschamend dat het Nederlandse kabinet nu pas begint over het doen van onderzoek. Het is evident dat de Israëlische regering het verdrag schendt. Het is absurd dat een land dat het internationaal recht zo aan zijn laars lapt, tot op de dag vandaag deze handelsvoordelen krijgt van de Europese lidstaten."

Directeur Rolien Sasse van vredesorganisatie PAX noemt het "goed dat de druk vanuit de samenleving nu effect lijkt te hebben en minister Veldkamp eindelijk een eerste stapje lijkt te zetten". Tegelijk is het volgens haar een moment "dat moet blijken dat deze regering daadwerkelijk Israël onder druk durft te zetten".

Nog veel vragen

Er zijn nog veel vragen bij de ngo's over wat het besluit van Veldkamp in de praktijk zal gaan betekenen, en wanneer er concrete resultaten zichtbaar zullen zijn. "Er moet nu humanitaire hulp naar binnen", zegt Amnesty International. Ook wil de organisatie dat er zo snel mogelijk "onafhankelijke mensenrechtenwaarnemers en onderzoekers van het Internationaal Strafhof Gaza in" gaan.

Rug recht houden

Jaap Hamburger, voorzitter van Een Ander Joods Geluid, vindt ook dat Nederland aan de late kant is met dit besluit. Wel vindt hij het goed dat Veldkamp kort voordat hij afreist naar een informele ontmoeting met andere buitenlandministers in Warschau met de boodschap is gekomen.

"Hoeveel reële pijn Israël van deze opschorting ervaart, valt te bezien - al zal het land het wel weer duiden alsof Nederland definitief de kant van de antisemieten heeft gekozen", zegt Hamburger. "Hopelijk houdt Veldkamp zijn rug recht."

Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) reageert met "gemengde gevoelens" op het besluit van Veldkamp. "Dat de minister druk op de ketel wil zetten om de hulp op gang te brengen, is begrijpelijk", zegt directeur Naomi Mestrum.

"Maar om nu al te zeggen dat het nieuwe systeem waar Israël aan werkt niet voldoet is voorbarig en daardoor kwalijk. Want hoe weet de minister dit? Volgens Mestrum heeft Israël "jarenlange ervaring met het leveren van hulp in talloze internationale crisissituaties en is het hier prima toe in staat".

Het vorige systeem voor het leveren van hulp aan Gaza "voldeed niet", zegt Mestrum. "Zelfs de Palestijnse Autoriteit heeft al vaker gezegd dat Hamas het voedsel steelt en de bevolking onderdrukt. En Veldkamp schrijft ook in zijn brief dat Hamas onmiddellijk alle gijzelaars moet vrijlaten en dat er geen plek is voor Hamas in een toekomstig bestuur van de Gazastrook."

Kinderen tijdens hun leven vaker getroffen door extreme hitte dan hun ouders

6 days 2 hours ago

Als de wereld in dit tempo blijft opwarmen, krijgen toekomstige generaties vaker te maken met extreme hitte. Vier op de vijf in 2020 geboren kinderen zullen in hun leven zo veel hittegolven meemaken dat het vrijwel ondenkbaar is dat dit zou zijn gebeurd in een wereld zonder klimaatverandering.

Dat stellen wetenschappers van de Vrije Universiteit Brussel in het wetenschappelijke vakblad Nature.

Meer extremen

Iemands geboortejaar blijkt bepalend voor hoeveel weersextremen hij of zij meemaakt. Mensen die eerder zijn geboren, maken minder vaak zo'n opvallend groot aantal hittegolven mee. Van alle mensen ter wereld die zijn geboren in 1960 geldt dat voor een op de zes mensen. Voor de groep uit 1990 geldt dit voor ruim de helft.

Toekomstige generaties krijgen volgens het onderzoek ook vaker te maken met andere extremen, zoals mislukte oogsten, droogten en cyclonen. Maar de uitkomsten zijn wel onzekerder dan die voor hittegolven.

"In zekere zin is het wel intuïtief dat jongere generaties harder getroffen worden. Zij spenderen een groter deel van hun leven in een warmer klimaat", zegt Wim Thiery, klimaatwetenschapper aan de Vrije Universiteit Brussel. "Wat wij nu doen is er harde getallen op plakken."

Aanpassen helpt

Mocht de opwarming van de planeet beperkt blijven tot 1,5 graad Celsius, dan zal het aantal hittegolven minder hard oplopen. Ongeveer de helft van de in 2020 geboren kinderen krijgt dan te maken met een ongeëvenaard aantal hittegolven. Dat zijn tientallen miljoenen kinderen minder dan bij het huidige tempo van opwarming. Een nuttig inzicht, vindt onderzoeker Thiery, omdat het duidelijk maakt hoe groot de invloed van klimaatbeleid kan zijn.

Dat mensen vaker te maken krijgen met hittegolven betekent niet dat zij automatisch daaronder lijden. Mensen blijken zich vaak aan te kunnen passen. Het aanpassingsvermogen van mensen is, net als in veel andere onderzoeken, hier niet meegenomen, zegt Thiery. "De wetenschappelijke uitdaging om dat te doen is enorm."

"De bewustwording voor hitte is in veel landen toegenomen", zegt Carolina Pereira Marghidan, wetenschapper bij het KNMI en niet betrokken bij dit onderzoek. "Waarschuwingssystemen en actieplannen voor hitte kunnen het sterftecijfer echt omlaagbrengen." Al is dit voor de kwetsbaarste groepen niet altijd mogelijk.

Wereldwijd raken hittegolven kinderen op allerlei manieren: hun gezondheid, de oogst van arme boerenfamilies waarin ze opgroeien of hoe goed ze kunnen bewegen en leren. Elk punt vraagt om andere beschermingsmaatregelen. "Om dat te onderzoeken moet je met zo veel dingen rekening houden", zegt Thiery. "En dan ook nog onderbouwd met data. Dat is bijna onmogelijk."

Voer voor klimaatrechtszaken

Save the Children, een organisatie die opkomt voor de rechten van kinderen, heeft de uitkomsten van het onderzoek vertaald in een rapport voor beleidsmakers en het grote publiek. "Dat is wetenschapscommunicatie om ervoor te zorgen dat de vertaalslag van onze studie wordt gemaakt naar de echte wereld", zegt Thiery, "Ik ben er diep van overtuigd dat wetenschappers niet in hun ivoren toren moeten blijven zitten."

Thiery vindt niet dat hij zich hiermee opstelt als activist. Save the Children heeft het onderzoek niet gefinancierd, benadrukt Thiery, en had "nul invloed" op de uitkomsten. Hij wil zelf ook geen beleidsvoorstellen doen, dat is allemaal voor rekening van de hulporganisatie.

Eerder onderzoek van Thiery werd gebruikt in diverse klimaatrechtszaken. Bijvoorbeeld door een groep Portugese jongeren die 32 Europese landen aanklaagde omdat ze te weinig zouden doen om klimaatverandering tegen te gaan.

Spionagebedrijf uit Israël moet WhatsApp 168 miljoen dollar betalen

6 days 2 hours ago

Een spionagebedrijf uit Israël moet WhatsApp bijna 168 miljoen dollar (omgerekend bijna 148 miljoen euro) betalen. Dat heeft een jury beslist in een Amerikaanse rechtszaak tussen de twee bedrijven. Het Israëlische bedrijf heeft misbruik gemaakt van WhatsApp om spionagesoftware op smartphones te installeren.

WhatsApp, onderdeel van techbedrijf Meta, begon de rechtszaak in 2019 nadat het Israëlische bedrijf NSO Group via de berichtenapp spionage van meer dan duizend mensen mogelijk had gemaakt. NSO maakt spionagesoftware met de naam Pegasus. Die kan onder meer de camera en microfoon aanzetten, de locatie achterhalen en zien welke foto's en video's zijn gemaakt.

De software werd door een kwetsbaarheid in WhatsApp stiekem op de telefoons van doelwitten geïnstalleerd. WhatsApp dichtte het lek, maar niet voordat meer dan duizend mensen waren bespioneerd.

Officieel mogen overheden de spionagedienst alleen gebruiken in de strijd tegen terrorisme en zware criminaliteit. Maar in de praktijk werden ook journalisten, activisten, advocaten en politici via de software bespioneerd.

Kwestie nog niet voorbij

In december oordeelde de rechtbank in de Verenigde Staten al dat NSO de Amerikaanse wet had overtreden. Nu is de schade door een jury vastgesteld. Een woordvoerder van NSO laat aan de Amerikaanse nieuwssite TechCrunch weten dat het bedrijf mogelijk in beroep gaat.

"Er is nog een lange weg te gaan voor we de toegekende vergoeding van NSO zullen ontvangen", zegt Meta, het bedrijf achter WhatsApp. Meta zegt dat het uiteindelijk een bedrag wil overmaken aan organisaties die mensen beschermen tegen dit soort spionageaanvallen.

De juridische strijd is ook dan nog niet voorbij, zegt Meta. Zo wil het bedrijf via de rechter afdwingen dat NSO zich nooit meer op WhatsApp mag richten om mensen te bespioneren.

De rechtszaak onthulde veel details over het werk van NSO. Zo werd vorige maand bekend dat ook in Nederland mensen doelwit zijn geweest van de NSO-spionage. Wie het precies zijn, is onduidelijk. In 2022 onthulde de Volkskrant dat de Nederlandse inlichtingendienst AIVD de software heeft gebruikt om Ridouan Taghi op te sporen.

NOS op 3 legde eerder in deze video uit hoe de spionagesoftware van Pegasus werkt:

Twee studenten (17) Amsterdam opgepakt voor neerschieten medestudent

6 days 3 hours ago

De Amsterdamse politie heeft twee 17-jarige jongens opgepakt na een schietpartij gistermiddag bij een school in Amsterdam-Noord. Bij de schietpartij raakte een 20-jarige man gewond. Zowel de verdachten als het slachtoffer zijn studenten van de school.

"Mogelijk is er voorafgaand aan het incident een conflict in de school ontstaan", laat de politie weten aan stadszender AT5. "Eenmaal buiten zou er door een verdachte met een vuurwapen zijn geschoten. Daarbij is een 20-jarige student gewond geraakt. Een tweede verdachte is aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij het schietincident."

De schietpartij gistermiddag om 14.45 uur bij het MBO College Noord (onderdeel van het ROC van Amsterdam) baarde veel opzien. De school ligt pal bij het drukke metrostation Noord, het beginpunt van de Noord/Zuidlijn.

Enorme risico's

Op het moment van schieten liepen er in de buurt van het slachtoffer meerdere mensen op straat, meldt de politie. "Dat brengt natuurlijk enorme risico's met zich mee."

AT5 meldde gisteren al dat verschillende leerlingen die de schietpartij hadden gezien, hun toevlucht zochten in de school.

De politie heeft de twee verdachten gisteravond opgepakt. Dat gebeurde door een arrestatieteam, iets wat gebruikelijk is bij vuurwapengevaarlijke verdachten. Het is onduidelijk hoe het nu gaat met het 20-jarige slachtoffer.

Tilburg University schort samenwerking op met twee Israëlische universiteiten

6 days 3 hours ago

Tilburg University schort de samenwerking op met twee Israëlische universiteiten. Dat meldt de Brabantse universiteit in een persbericht. Het gaat om de Bar-Ilan Universiteit en Reichman University nabij Tel Aviv.

Het besluit volgt op een advies van een universiteitscommissie van vorig jaar december. De commissie van vier hoogleraren adviseerde toen dat Tilburg University de samenwerking met Israëlische universiteiten moest stopzetten. De conclusie luidde dat er een "onlosmakelijke band" bestaat tussen de partneruniversiteiten in Israël en de Israëlische krijgsmacht.

De Brabantse universiteit zegt de Israëlische universiteiten in eerste instantie te hebben uitgenodigd voor gesprekken. "Het bleek niet mogelijk om de dialoog te voeren over de risico's van onze samenwerking voor systematische en grove schendingen van mensenrechten en fundamentele vrijheden. We hebben daarom besloten tot een schorsing van de institutionele samenwerking."

Onderscheid

Door het besluit gaan er voorlopig geen studenten en medewerkers vanuit Tilburg naar de Israëlische universiteiten. Wel maakt Tilburg University een onderscheid tussen samenwerkingsrelaties op individueel niveau, op projectniveau en op institutioneel niveau. Studenten en stafleden van de Israëlische universiteiten blijven welkom op Tilburg University, is te lezen in het persbericht.

Samenwerking tussen individuele medewerkers van de universiteiten blijft mogelijk "om wetenschappers toegang te bieden tot een academische gemeenschap waar in alle vrijheid gediscussieerd kan worden". De commissie vond geen concrete voorbeelden waarbij samenwerkingen tussen Tilburgse onderzoekers en wetenschappers van de Israëlische universiteiten tot mensenrechtenschendingen leiden.

Hebrew University of Jerusalem

De banden met een derde partneruniversiteit van Tilburg University, de Hebrew University of Jerusalem, blijven voor nu onveranderd. Tilburg University vindt het naar eigen zeggen belangrijk om de relatie met kritische krachten binnen de Israëlische samenleving te onderhouden.

"Deze universiteit heeft de indruk gegeven kritisch te zijn en om die reden zetten we het gesprek voorlopig voort en nemen we op dit moment nog geen besluit over de toekomst van de samenwerking met deze partner", schrijft Tilburg University. De universiteit wil voor de zomer meer duidelijkheid geven over de toekomst van de samenwerking.

Adviescommissies

Als gevolg van de oorlog in Gaza zijn Nederlandse universiteiten, waaronder Tilburg University, het toneel van pro-Palestinaprotesten. De demonstranten eisen dat de universiteiten de banden met Israël opschorten.

Op universiteiten in het hele land zijn commissies aangesteld die de samenwerkingen met Israël onder de loep nemen. De Universiteit van Amsterdam (UvA) besloot eerder al om voorlopig te stoppen met het uitwisselen van studenten met de Hebrew University in Jeruzalem. De UvA werkt nog wel samen met andere Israëlische universiteiten.

Een commissie van de Radboud Universiteit in Nijmegen adviseerde eerder deze maand om de banden met de Hebrew University of Jerusalem en Tel Aviv University op te schorten. Daarover wordt volgende week een voorlopig besluit genomen.

Zeeuwse sterrenchef stopt om meer tijd door te brengen met gezin

6 days 5 hours ago

Sterrenchef Thijs Meliefste stopt na tien jaar met zijn restaurant in Wolphaartsdijk. De zaak, die bekroond is met een Michelinster, sluit per 1 september de deuren.

"Anuschka en ik kiezen er als ondernemers en als gezin bewust voor om meer tijd voor elkaar te nemen", zegt Meliefste (38) bij Omroep Zeeland.

Daarbij speelt ook een rol dat een paar jaar geleden multiple sclerose (MS) is vastgesteld bij Anuschka Meliefste, een ernstige aandoening van het centrale zenuwstelsel. Ze is gastvrouw in het restaurant maar kan als gevolg van de ziekte steeds minder meedraaien in het restaurant.

"Het zijn tien prachtige jaren geweest, maar het waren ook lange dagen met weinig vrije tijd", stelt de topkok. "Na de sluiting gaan we dan ook eindelijk wat meer tijd voor elkaar krijgen en bijvoorbeeld eens een paar weken op vakantie."

Veerse Meer

Restaurant Meliefste opende in 2015 bij een jachthaven in Wolphaartsdijk, niet ver van Goes. Het menu is altijd sterk geïnspireerd geweest door het Veerse Meer waar het restaurant op uitkijkt.

In het tienjarig bestaan werd Meliefste regelmatig bekroond. In 2020 bekroonde de culinaire gids Gault&Millau Thijs Meliefste tot "jonge chef van het jaar".

Zeeuwse grond

Al snel na de opening in 2015 werd hij ook genoemd als kanshebber op een Michelinster, die kreeg hij op 29 maart 2021. "De Zeeuwse grond en wateren inspireren hem tot puurheid", schrijft de Michelingids.

In 2022 verzorgde Meliefste als eerste sterrenchef in Nederland een ziekenhuismaaltijd. Op het menu van de patiënten in het ziekenhuis in Goes stond scholfilet met zeevruchtensaus met spinazie-venkelmix en een aardappel-knolselderijbrandade. "Ik wilde een gerecht maken waar je je op kunt verheugen als je in de lappenmand ligt", aldus Meliefste toen.

De sluiting van het restaurant in Wolphaartsdijk betekent niet dat Thijs Meliefste helemaal van het toneel verdwijnt. Hij wil een internationaal project beginnen, waarover hij nu nog weinig kan zeggen behalve dat het veel minder tijd gaat kosten dan zijn huidige restaurant.

Toekomstbestendiger

Uiteindelijk sluit Meliefste niet uit dat hij een nieuwe restaurant opent, maar dan zonder de ellenlange werktijden waar hij, zijn vrouw en de werknemers nu mee te maken hebben. "We zien er een uitdaging in om de topgastronomie toekomstbestendiger te maken", aldus Meliefste. "Zodat personeel minder lange weken hoeft te draaien, maar we toch de hoogste kwaliteit kunnen leveren."

Begin conclaaf, dag voor kardinalen begonnen met speciale mis

6 days 5 hours ago

Voorafgaand aan het conclaaf dat de 267e paus gaat kiezen, hebben kardinalen die dat gaan doen de Missa pro eligendo Romano Pontifice bijgewoond, een speciale mis voor de verkiezing van de paus. Dat was het begin van een dag vol vaststaande procedures, rituelen en teksten.

De mis in de Sint-Pieter begon om 10.00 uur en werd geleid door kardinaal Re, die vanwege zijn leeftijd zelf niet aan de verkiezing mag meedoen. Hij hield zijn collega's voor dat ze "alle persoonlijke overwegingen" opzij moeten zetten. Bij het bepalen van hun keuze moet het "welzijn van de kerk en de mensheid" leidend zijn. Daarna was er een lunch en kregen de kardinalen even tijd om wat rust te nemen voordat het conclaaf begon.

Sixtijnse Kapel

Om 16.00 uur waren de kardinalen aanwezig in de Paulijnse Kapel voor een gebedsviering. Daarna gingen ze in processie en Veni creator Spiritus (Kom Heilige Geest) zingend door naar de nabijgelegen Sixtijnse Kapel waar het allemaal moet gebeuren.

Die kapel is de afgelopen dagen voor de grote gebeurtenis omgebouwd. Zo zijn de kachels geplaatst waarin de stembriefjes worden verbrand. Uit de schoorsteen komt zwarte rook als er nog geen kandidaat is met een tweederdemeerderheid, witte rook als ze eruit zijn.

De 133 kardinalen die meedoen leggen ieder apart een eed van geheimhouding af. Alle mobieltjes zijn al in Casa Santa Marta ingeleverd. Na een kleine meditatie klinkt dan "extra omnes" waarna iedereen die er niets meer te zoeken heeft de kapel moet verlaten. Traditiegetrouw doet de jongste kardinaal-diaken dan de deur dicht en begint het conclaaf echt.

In de 'kamer van de tranen' naast de Sixtijnse Kapel hangt al pauselijke kleding klaar, in drie maten:

Het conclaaf begint met een eerste stemronde waarin wordt afgetast welke kandidaten op steun kunnen rekenen. Die zal hoogstwaarschijnlijk nog geen winnaar opleveren. De rook die vanavond ergens na 19.00 uur naar buiten komt zal dan nog zwart zijn. De deelnemers overnachten in Casa Santa Marta, het gastenverblijf van Vaticaanstad.

Vanaf morgen worden 's ochtends en 's middags twee stemronden gehouden. De buitenwereld wordt tweemaal per dag op de hoogte gebracht over het verloop: aan het begin van de middag en in de loop van de avond. Is de rook zwart of is de rook wit?

Als er na twaalf tot dertien stemmingen nog geen keuze is gemaakt, volgt een dag met gebed en bezinning voordat het stemmen wordt hervat.

Habemus papam

De beslissing valt op het moment dat een van de kandidaten een tweederdemeerderheid krijgt. Dan is er niet alleen witte rook te zien, dan wordt ook de grote klok van de Sint-Pieter feestelijk geluid.

Na enige tijd verschijnt dan de kardinaal-protodiaken op het balkon van het pauselijk paleis. Hij zegt: "Habemus papam" (we hebben een paus) en noemt de naam van de nieuwe kerkelijk leider en de naam die hij als paus zal dragen.

Het kan dan nog even duren voordat de nieuwe paus in pauselijk wit naar voren treedt. Bij de laatste keer, bij paus Franciscus, was dat 10 minuten later, meer dan een uur nadat er witte rook te zien was.

Bij de keuzes van de vijf laatste pausen (sinds 1963) nam het conclaaf steeds twee of drie dagen in beslag.

Wachten op witte rook, zo werkt het conclaaf:

Belgische tieners krijgen boete voor smokkelplan met mierenkoninginnen

6 days 5 hours ago

Twee Belgische tieners die in Kenia terechtstonden voor het smokkelen van levende Afrikaanse oogstmieren, moeten allebei een boete van bijna 7000 euro betalen. Dat heeft een Keniaanse rechter bepaald. Zodra de bedragen zijn betaald, mogen ze weer naar huis.

Ook twee andere verdachten in de zaak, een man uit Vietnam en een man uit Kenia, moeten deze boete betalen. Het bedrag is gebaseerd op de waarde van de mieren in Kenia. Als ze de boete niet binnen twee weken betalen, moeten ze een jaar de cel in.

Ruim een maand geleden viel de politie het hostel waar de Belgische tieners verbleven binnen. Daar vonden agenten meer dan 2400 reageerbuisjes met daarin 5000 mierenkoninginnen.

De autoriteiten gaan ervan uit dat de twee de mieren wilden smokkelen; de Afrikaanse oogstmier kan veel geld opbrengen in het buitenland. Ze zijn gewild vanwege hun indrukwekkende gangenstelsels die goed zijn voor de bodem.

Hobby

Volgens David L. (19) en Seppe L. (18) uit het Belgische Mol was het niet hun bedoeling geweest om wetten te overtreden. Ze bekenden schuld, maar zeiden dat ze "naïef en dom" waren geweest toen ze de mieren kregen aangeboden. Volgens hun advocaat zijn de jongens al hun hele leven geïnteresseerd in de dieren en wilden ze ze bestuderen als hobby.

De beestjes kunnen op de Europese of Aziatische markt in theorie 100 tot 200 euro per stuk opleveren, wat hen bijna een miljoen zou kunnen opleveren. De rechter in Nairobi geloofde hun verhaal dan ook niet. "Er is geen enkele rechtvaardiging om 5000 mierenkoninginnen in je bezit te hebben", zei de rechter. "Ze waren uit op pure business."

Belangrijker dan olifanten

Wel vond de rechter dat de jonge Belgen een tweede kans verdienden. Met alleen deze geldboetes krijgen de twee de minimumstraf voor dit delict. Toch zei de rechter een stevig signaal te willen afgeven. Het was voor het eerst dat een zaak rond mierensmokkel voor de rechter komt.

Georganiseerde biopiraterij is een groeiend probleem in Kenia, maakte natuurbeschermingsorganisatie Kenian Wildlife Service tijdens het proces duidelijk.

Volgens hen spreken mieren misschien minder tot de verbeelding dan bijvoorbeeld olifanten, maar is een soort als de Afrikaanse oogstmier minstens zo belangrijk voor het ecosysteem. "Als de olifant zou verdwijnen zou dat verschrikkelijk zijn, maar het grasland overleeft het wel. Als mieren en termieten verdwijnen, stort de hele savanne in."

Urk gaat op begraafplaatsen op zoek naar vermiste vissers

6 days 7 hours ago

Een nieuwe stichting in Urk wil achterhalen waar tientallen vermiste vissers de afgelopen honderd jaar zijn aangespoeld en begraven. De bedoeling is dat er zo duidelijkheid ontstaat voor de nabestaanden.

"Als iemand vermist is, of dat nou op land of op zee gebeurt, is het een enorme droefenis als je in het ongewisse blijft over waar hij gebleven zou kunnen zijn", zegt Teun Hakvoort van de stichting Identiteit Gezocht bij Omroep Flevoland.

De afgelopen honderd jaar zijn ten minste dertig Urker vissers vermist geraakt en nooit meer teruggevonden. Vaak werd het scheepswrak gelokaliseerd, soms lukte het ook om de toedracht van een ongeluk te achterhalen. Maar de lichamen bleven spoorloos.

Dat is niet alleen pijnlijk voor de nabestaanden in Urk, stelt Hakvoort. Ook het Landelijk Expertisecentrum Persoonsvermissingen (LOEP) van de politie wil weten waar de vermiste vissers gebleven zijn en nam daarom contact op.

Stromingen

"Ons doel is nu om te proberen alles in kaart te brengen van de vermisten", stelt de stichtingsvoorzitter. "Waar zijn ze verdronken? Wanneer is het schip vergaan? Waar ligt het scheepswrak? Wat waren de weersomstandigheden toen? Wat waren de stromingen? Waar zijn ze aangespoeld? Al die gegevens gaan we combineren met begraafplaatsen langs de kust waar onbekende doden liggen."

Het werk beperkt zich niet tot begraafplaatsen langs de Nederlandse kust. Ook in België, Frankrijk en Duitsland kunnen Urker vissers zijn aangespoeld en daarna anoniem begraven.

Graf zonder naam

Op het moment dat de stichting denkt dat een graf zonder naam bij een aangespoelde visser hoort, volgt de meest gevoelige fase van het onderzoek. "Als wij met een bepaalde zekerheid kunnen zeggen: daar zou die en die persoon kunnen liggen, dan gaan we met de instanties in overleg om te kijken of we dna kunnen afnemen", aldus Hakvoort.

Hij zegt het niet met zoveel woorden, maar daarvoor moet een lichaam dus worden opgegraven zodat het dna kan worden vergeleken met dat van een nabestaande.

Vorige eeuw

De stichting concentreert zich op de vissers die in de vorige eeuw vermist zijn geraakt. Inmiddels wordt er dna afgenomen bij lichamen die aanspoelen op de stranden, hoewel dat in het buitenland nog niet altijd gebeurt, volgens Hakvoort.

De stichting werkt vooral met vrijwilligers en moet het doen met geld van donateurs en sponsors. Ondanks het gebrek aan subsidie, verwacht Hakvoort geen problemen. "We hadden gisteren een inloopavond en toen kwam er een Urker aanlopen met een enveloppe met 5000 euro. Ja, dat is Urk."