NOS Nieuws - Algemeen

China heeft een deel van de sancties opgeheven die het land had opgelegd aan leden van het Europees Parlement. Dat heeft EP-voorzitter Roberta Metsola bekendgemaakt.

China legde de sancties op in 2021, nadat de Europese Unie eenzelfde maatregel had getroffen tegen Chinese functionarissen.

Tien Europese politici en vier organisaties werden op de sanctielijst geplaatst omdat zij zich kritisch hadden uitgelaten over de manier waarop China minderheden zoals de Oeigoeren behandelt. Ook toenmalig D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma werd op de lijst gezet.

De Europarlementariërs en hun families mochten niet naar China toe en bedrijven of instituties waartoe ze behoorden, mochten geen zaken meer doen met het land. Het Europees Parlement besloot daarop de dialoog met China op te schorten.

De sancties zijn opgeheven tegen twee Duitse Europarlementariërs, van wie er één niet meer voor de EU werkt. Ook een Fransman, een Bulgaar en een Slowaakse Europarlementariër staan niet meer op de lijst. Tegen Sjoerdsma gelden de Chinese sancties nog wel.

Handreiking van China

De opheffing van de sancties is het gevolg van onderhandelingen tussen de Chinese ambassadeur bij de EU en EP-voorzitter Metsola, schrijft Euractiv. Volgens deze nieuwssite heeft Peking moeite gedaan om de EU ervan te overtuigen om op economisch en politiek vlak meer samen te werken.

De opheffing van de sancties kan daarom worden beschouwd als een handreiking van China aan de Europese Unie, bedoeld om de banden weer aan te halen, zeggen deskundigen.

De Europese Unie zegt dat er ondanks de opheffing nog wel zorgen zijn over de economische betrekkingen met China. Daarmee doelt de EU op onder meer de agressieve handelsstrategieën van dat land. "In dit kwetsbare economische klimaat verdienen deze zorgen aandacht en dat betekent dat we niet zomaar overgaan tot de orde van de dag."

India heeft per direct het luchtruim gesloten voor Pakistaanse luchtvaartmaatschappijen en vliegtuigen met een Pakistaanse registratie. De maatregel geldt in ieder geval tot 23 mei, zegt de Indiase regering. PIA, de nationale luchtvaartmaatschappij van Pakistan, kondigde gisteren al aan voorlopig niet over India te vliegen.

De sluiting van het luchtruim is een reactie op de terroristische aanslag in het Indiase deel van Kashmir vorige week. Een groep terroristen vermoordde daar 26 mensen, bijna allemaal toeristen uit India. Volgens het land zit Pakistan achter de aanslag, al ontkent de Pakistaanse regering alle betrokkenheid.

Twee dagen na de aanslag sloot Pakistan zijn luchtruim al voor Indiase toestellen. Dat betekent dat grote Indiase luchtvaartmaatschappijen als Air India en IndiGo moeten omvliegen van en naar bestemmingen in het Midden-Oosten, Europa en Noord-Amerika. Sommige vluchten moeten daardoor een tussenstop maken om brandstof bij te tanken.

Bemiddeling aangeboden

De Pakistaanse regering meldde eerder vandaag "betrouwbare informatie" te hebben dat India het land binnen 24 tot 36 uur militair wil aanvallen, als wraak voor de aanslag in Kashmir.

Verschillende landen hebben aangeboden om te bemiddelen tussen India en Pakistan. De Amerikaanse minister Rubio van Buitenlandse Zaken belde vandaag met de Pakistaanse premier Sharif. Die heeft Washington gevraagd om India tot kalmte te manen, staat in een verklaring van het Amerikaanse ministerie. Rubio zegt dat hij zowel Pakistan als India dringend heeft verzocht om de spanningen te verminderen.

De kosten die achterafbetaaldienst Klarna in rekening brengt wanneer iemand te laat is met betalen, maken deel uit van het verdienmodel van het bedrijf. Dat is het oordeel van de rechtbank Midden-Nederland.

De rechtbank deed vandaag uitspraak in vijf zaken tegen verschillende achterafbetaaldiensten over de kosten die ze hun klanten berekenen, zoals rente, aanmaningskosten en incassokosten.

In de twee zaken tegen Klarna, een grote speler binnen de markt voor 'koop nu, betaal later', is er sprake van een consumentenkrediet (lening), oordeelt de rechter, terwijl dat niet duidelijk werd aangegeven.

Bij het aangaan van een lening moet er worden gewaarschuwd dat geld lenen geld kost. Ook zou er moeten worden gecontroleerd of iemand genoeg verdient om een schuld te kunnen aflossen. Klarna doet dat niet.

Extra kosten vervallen

Omdat Klarna niet aan de voorwaarden voor een krediet heeft voldaan, vervallen de extra kosten die in rekening zijn gebracht. "Dit kan betekenen dat mensen die in het verleden incassokosten hebben betaald aan Klarna dit zouden kunnen terugvorderen", zegt jurist en schuldenexpert André Moerman. Ook mensen die deze kosten nog moeten betalen, kunnen met deze uitspraak in handen aangeven dat ze niet verplicht zijn dat te doen.

Achteraf betalen is gratis en deze vorm wordt wettelijk ook niet gezien als een consumentenkrediet. Maar als de incassokosten een onderdeel zijn van het verdienmodel van de aanbieder, dan is er sprake van een consumentenkrediet, oordeelde het Hof van Justitie van de Europese Unie al eerder.

Wel belangrijk is dat dit een uitspraak is in een zaak tussen twee partijen, zegt Moerman. "Mensen moeten zich nog niet te snel rijk rekenen." Er lopen nog andere zaken, zegt hij en het is niet gegarandeerd dat elke rechtbank hier op dezelfde manier naar kijkt.

'Steeds minder boetes'

De achterafbetaaldiensten verdienen voornamelijk geld met de service die ze aan winkeliers leveren. Winkelketens betalen abonnementskosten om de achterafbetaaldiensten als optie te kunnen aanbieden bij het afrekenen.

Klarna zegt tegen de NOS dat de uitspraak van de rechter niet is gebaseerd op informatie die het bedrijf heeft aangeleverd. "Klarna heeft er belang bij dat betalingen tijdig plaatsvinden, want dan kan het geld opnieuw, renteloos, worden uitgeleend aan een andere klant."

Het bedrijf laat ook weten steeds beter te kunnen voorspellen of een consument in staat is op tijd te betalen, doordat zijn systeem steeds slimmer wordt. "In 2024 leidde minder dan drie procent van de aankopen tot een boete wegens te late betaling en dat percentage daalt gelukkig elk jaar."

'Goed signaal'

Dat de rechter nu heeft geoordeeld dat de extra kosten onder het verdienmodel van Klarna vallen, is volgens Moerman een goed signaal naar de 'koop nu, betaal later'-diensten. "Deze diensten worden vooral veel gebruikt door jongeren en je ziet ook dat ze daardoor in financiële problemen terechtkomen."

Uiterlijk november volgend jaar moet de Nederlandse wetgeving aangepast zijn, zodat aanbieders van achteraf betalen voldoen aan strengere Europese regels.

Een achterafzaaltje van een buurthuis in Blackpool zit ramvol, voor een bijeenkomst van de plaatselijke afdeling van Reform UK, de anti-immigratiepartij van Nigel Farage. Het zijn de laatste loodjes voor de lokale verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk op 1 mei. Het bier vloeit rijkelijk en de stemming is opperbest.

"Veel van jullie ken ik al, maar ik zie ook veel nieuwe gezichten", zegt afdelingsvoorzitter Mark Butcher met trots. "Het geeft aan dat Reform UK in opmars is in elke wijk in Blackpool."

Blackpool ligt in het graafschap Lancashire in het noordwesten van Engeland. Kiezers kunnen er een nieuwe 'county council' kiezen, in veel opzichten vergelijkbaar met een Nederlandse gemeenteraad. Kandidaat-raadslid James Crawford is optimistisch. "Als de opkomst hoog is, maken we een goede kans. Als je langs de deuren gaat, hoor je steevast dat iedereen op Reform UK gaat stemmen."

Jan Schofield, ook een Reform UK-kandidaat, denkt zelfs dat ze een meerderheid in de raad kunnen pakken. Dat zou een stunt van jewelste zijn, want Labour en de Conservatieven maken in deze regio al decennia de dienst uit. "Het vertrouwen in de gevestigde partijen heeft een dieptepunt bereikt. Reform UK kan dat vertrouwen weer herstellen", zegt ze met overtuiging.

Snelst groeiende partij

Vorig jaar kende Reform UK al een doorbraak bij de Lagerhuisverkiezingen, toen die 14 procent van de stemmen kreeg. Achter Labour en de Conservatieven werd het de derde partij. Na zeven mislukte pogingen lukte het partijleider Nigel Farage voor het eerst een zetel in het Britse parlement te bemachtigen.

De lokale afdeling in Blackpool is een goed voorbeeld van de opmars van de rechts-populistische partij. Nog geen jaar geleden werd de afdeling opgericht en in enkele maanden kreeg die meer dan 2000 leden.

Blackpool is daar niet uniek in. Reform UK is de snelst groeiende politieke partij van het Verenigd Koninkrijk met meer dan 225.000 leden, inmiddels zijn ze de Conservatieven gepasseerd in ledental. Alleen Labour heeft er meer.

Racistische kandidaten

Die onstuimige groei brengt ook risico's met zich mee, zoals de aanloop naar de Lagerhuisverkiezingen vorig jaar al liet zien. De partij was gedwongen om meer dan honderd kandidaten terug te trekken toen bleek dat ze racistische en homofobe uitspraken hadden gedaan.

Farage beloofde om de controle van nieuwe kandidaten aan te scherpen. Hij stelde Jack Aaron aan om dat in goede banen te leiden. Ironisch genoeg kwam Aaron zelf in opspraak door uitspraken waarin hij zijn bewondering uitte voor Adolf Hitler en de Syrische dictator Assad.

De controverse en mini-schandalen lijken de Britse kiezers niet af te schrikken. In verschillende peilingen is de partij van Nigel Farage nu de grootste, op de voet gevolgd door Labour en de Conservatieven.

Apathie en teleurstelling

Lancashire is vruchtbare bodem voor Reform UK. Het graafschap stond eens bekend om zijn bloeiende textielindustrie en Blackpool gold decennialang als de favoriete badplaats van de Britse arbeidersklasse. Maar de textielfabrieken verdwenen en het toerisme stortte in. Delen van Lancashire behoren nu tot de meest achtergestelde gebieden van het land.

Politieke apathie en teleurstelling gaan bij de kiezers dan ook hand in hand. "Mijn vertrouwen in de politiek is tot een absoluut nulpunt gedaald", zegt Mike Kelly, een gepensioneerd ondernemer. "Ik stemde altijd Labour, maar Labour is voor mij onherkenbaar geworden."

Hij wijst op het verval van de buurten in Blackpool. "Op elke hoek van de straat zie je wel daklozen en bedelaars. In hele wijken zie je dichtgetimmerde ramen. Er staan hier vervallen huizen waar in 40, 50 jaar niets mee is gebeurd. Het is een absolute schande."

Kelly hoeft dan ook niet lang na te denken op wie hij gaat stemmen. "Dat wordt zeker Reform UK. Nigel Farage zegt waar het op staat. Het is tijd voor revolutie."

Immigratie

Ook al zijn het plaatselijke verkiezingen, het zijn landelijke thema's die de campagne domineren, merkt kandidaat James Crawford. "We hoorden steeds hetzelfde thema bij de kiezers: immigratie en de illegale bootmigranten."

Collega Jan Schofield beaamt dat. Als oud-verpleegster heeft ze de plaatselijke zorg het speerpunt van haar campagne gemaakt, maar ook zij merkt dat landelijke thema's als immigratie de boventoon voeren. "We hadden veertien jaar Conservatieven aan de macht en die beloofden de migrantenbootjes tegen te houden. Ook de Labour-regering beloofde er een einde aan te maken, maar er gebeurt niets. Kiezers vertrouwen ze niet meer."

Die onvrede helpt Reform UK, want een hard anti-immigratiebeleid is de belangrijkste pijler van de partij. "Schofield: "Wij hebben het momentum. De verkiezingen worden een grote test voor ons, maar ik ben ervan overtuigd dat dit een politieke aardbeving wordt."

In Dilbeek, een Vlaamse voorstad van Brussel, is een vrachtwagen tegen de bovenleiding van een treinspoor gereden en heeft daarmee het treinverkeer in de omgeving ernstig verstoord.

De vrachtwagen rukte vanmiddag met de laadbak de bovenleiding van een spoorwegovergang naar beneden en kantelde daarna. De laadbak van de truck stond per ongeluk nog omhoog, zegt een woordvoerder van spoorbeheerder Infrabel tegen de Vlaamse omroep VRT. "Alle leidingen zijn afgerukt, dus de schade is bijzonder groot."

De bestuurder van de vrachtwagen bleef ongedeerd. Het treinverkeer tussen de plaatsen Jette en Ternat kwam vervolgens volledig stil te liggen. Ruim honderd passagiers in twee treinen moesten worden geëvacueerd.

Volgens de woordvoerder van Infrabel gebeurt dit soort ongelukken regelmatig. "We riepen vrachtwagenchauffeurs al vaker op om goed op te letten voor ze vertrekken." Het herstellen van de bovenleiding kan nog enkele dagen duren.

De Zweedse journalist die vorige maand in Turkije werd opgepakt, is veroordeeld tot een voorwaardelijke celstraf van 11 maanden voor het beledigen van de Turkse president Erdogan. In een tweede zaak staat journalist Joakim Medin terecht voor lidmaatschap van een terroristische organisatie. Daarvoor hangt hem een celstraf van drie jaar boven het hoofd.

Medin werd op 27 maart na aankomst op het vliegveld van Istanbul opgepakt toen hij daar verslag wilde doen van protesten tegen de regering-Erdogan. Die waren uitgebroken na de arrestatie van burgemeester Imamoglu van Istanbul, Erdogans belangrijkste politieke tegenstander.

PKK-demonstratie

Medin wordt er door de Turkse autoriteiten van beschuldigd betrokken te zijn geweest bij een demonstratie in Stockholm van de PKK, een organisatie die door de Europese Unie en de VS als terroristisch wordt aangemerkt. Bij die betoging in januari 2023 werd een pop van Erdogan bij de voeten opgehangen.

De Turkse autoriteiten deden onderzoek naar de demonstratie en kregen daarbij vijftien personen in het vizier, onder wie Medin. De journalist deed verslag van het protest, maar bewijs dat hij ook deelnam als demonstrant hebben de Turkse aanklagers niet geleverd. De organisatoren van het protest hebben altijd ontkend dat Medin erbij was als deelnemer.

Beruchte gevangenis

De zitting vandaag in Ankara was openbaar, wat inhoudt dat ook journalisten, mensenrechtenorganisaties en ambassadepersoneel erbij konden zijn. Medin woonde de zitting bij via een videoverbinding vanuit de gevangenis in Silivri. Dat is de grootste gevangenis in Turkije die bekendstaat om zijn slechte leefomstandigheden. Ook Imamoglu zit daar vast.

De tweede rechtszaak, over Medins vermeende lidmaatschap van een terroristische organisatie, moet nog beginnen. Het is nog niet bekend wanneer dat gaat gebeuren. Medin blijft vastzitten totdat die zaak voorkomt.

Twee mannen (30 en 45 jaar) moeten twaalf jaar de cel in voor het doodsteken van een andere man in Den Haag. De rechtbank zegt dat de moord "trekken heeft van eerwraak". De 45-jarige man was het er niet mee eens dat het slachtoffer bij zijn zus was ingetrokken. De twee hadden een relatie.

Samen met de andere man maakte hij het plan om het slachtoffer ernstig te verwonden in hun woning aan de Erasmusweg in Den Haag. Het slachtoffer overleefde de aanval in februari 2023 niet.

De twee mannen spraken meerdere keren over de plannen om het slachtoffer iets aan te doen. De 45-jarige stuurde onder meer een foto van het slachtoffer naar zijn handlanger. Op de dag van het steekincident gingen ze meerdere keren naar de flat van de man.

Op camerabeelden is te zien dat ze vervolgens in de namiddag samen de portiek ingingen en anderhalve minuut later weer naar buiten kwamen. In die tijd werd het slachtoffer neergestoken.

800 euro

De verdachten hebben verklaard dat ze daarna naar de woning van de 45-jarige verdachte gingen. Daar gaf hij de 30-jarige man 800 euro. Het steekwapen is nooit gevonden.

De rechtbank weet niet wie van de twee heeft gestoken. Daarom zijn ze allebei schuldig bevonden aan het medeplegen van doodslag.

"Door hun handelen hebben de verdachten onherstelbaar leed en verdriet toegebracht aan de nabestaanden van het slachtoffer", aldus de rechters. "Tijdens de zitting hebben de partner en ouders van het slachtoffer op indringende wijze verwoord hoe ingrijpend de dood van hun dierbare voor hen is."

"De rechtbank stelt dat in de rechtsorde absoluut geen plaats is voor eerwraak", vervolgen ze. "Het staat twee volwassenen vrij om samen een relatie aan te gaan."

De mannen moeten allebei een schadevergoeding van 17.500 euro betalen aan de ouders van het slachtoffer.

In verwachting

Omroep West schrijft dat de zus van de 45-jarige man zwanger was ten tijde van de dodelijke mesaanval. Zij heeft inmiddels een dochter gekregen.

De economie in de Verenigde Staten is in de eerste drie maanden van dit jaar met 0,3 procent gekrompen. Dat blijkt uit cijfers van het Amerikaanse ministerie van Handel. Het is voor het eerst in drie jaar dat de economie van de VS krimpt. In de laatste drie maanden van 2024, toen Joe Biden nog president was, groeide de economie met 2,4 procent.

Omdat president Trump aan vrijwel alle landen importheffingen heeft opgelegd, hebben bedrijven in de VS voordat deze extra belasting wordt gerekend veel goederen geïmporteerd. Daardoor groeide de import met 41 procent, wat geldt als de grootste toename in vijf jaar. Daar profiteren juist andere landen van.

De ontwikkeling van de economie in de VS wordt op een andere manier berekend dan in Nederland. Daardoor geldt 0,3 procent als een kleine krimp. Uit de nieuwste cijfers blijkt ook dat de consumentenuitgaven wel zijn gestegen, maar minder hard. De overheidsuitgaven zijn in dezelfde periode gedaald met 1,4 procent.

Geduld hebben

De Amerikaanse president geeft op zijn eigen socialemediaplatform Truth Social zijn voorganger Biden de schuld van de krimp. Trump trad zelf op 20 januari van dit jaar aan en beschouwt de nieuwe cijfers als het gevolg van "Bidens aandelenmarkt, niet die van Trump". Daarnaast stelt hij dat de krimp niets te maken heeft met de door hem opgelegde importheffingen.

Volgens hem "zal het land floreren zodra de heffingen effect gaan hebben". Trump zegt dat bedrijven dan "in grote getalen naar de VS verhuizen". Het kan wel even duren voor dat zover is, waarschuwt hij in zijn bericht. Hij roept Amerikanen daarom op om geduldig te zijn.

Nadat het nieuws over de krimp bekend werd openden de Amerikaanse beurzen in het rood. Ook de Spaanse, Franse, Duitse en Britse beurzen zagen verliezen. Experts verwachten wel dat de economie zich de komende maanden herstelt.

Dit klimseizoen verlichten onbemande vliegtuigjes een deel van de last die traditioneel door sherpa's de berg wordt opgetild. Door touwen, ladders en zuurstofcilinders over de Khumbu-gletsjer te vliegen moet het werk van de sherpa's veel veiliger worden en de berg schoner.

"Elk jaar opnieuw vallen sherpa's in de spleten van de gletsjer, doordat ze een zware last op hun rug dragen. Hun dood kan voorkomen worden", denkt Raj Bikram Maharjan. Zijn bedrijf heeft nu twee drones in gebruik die vanaf het basiskamp op de Mount Everest tot 6000 meter hoogte vliegen met ongeveer 20 kilo aan balast.

De Khumbu-gletsjer ligt op het eerste deel van de klim van het basiskamp naar kamp één. Het duurt zes uur om dat stuk van drie kilometer met bepakking te lopen. De drone doet er volgens Maharjan 15 minuten over. Hij heeft naar eigen zeggen dit seizoen al meer dan duizend kilo naar boven gebracht met zijn drones.

Dronetechnologie kan vooral de meer ervaren sherpa's (die bekend staan als de gletsjerdokters) helpen als zij aan het begin van het seizoen de ladders en trouwen moeten bevestigen in de Khumbu gletsjer. Die zijn voor de honderden klimmers die erlangs komen. Dat werk is steeds gevaarlijker geworden, omdat er meer ijs smelt door versnelde klimaatverandering.

Sinds Sir Edmund Hillary en Tenzing Norgay in 1953 als eersten de Mount Everest beklommen. is er veel veranderd op de berg. Tegenwoordig proberen in het klimseizoen, dat maar twee maanden duurt, ongeveer 500 mensen vanaf de Nepalese zijde de berg te bedwingen.

"Al deze mensen nemen eten, zuurstof en tenten mee. En natuurlijk poepen ze ook allemaal op de berg", zegt Maharjan.

Alles wordt de berg opgetild, maar als ze eenmaal de top bereikt hebben, heeft niemand meer zin om alles mee terug te nemen naar beneden.

"Als je boven de 8000 meter komt, denk je niet meer aan afval, je denkt alleen maar aan hoe je veilig thuiskomt", zegt Nima Sherpa. Het lukte hem om als jongste klimmer op 18-jarige leeftijd de top te bereiken van alle 14 bergen boven de 8000 meter.

De drones helpen niet alleen de sherpa's. Op de weg terug kunnen ze ook weer afval meenemen vanaf kamp één. Nima zet zich nu in als ambassadeur voor een schonere Mount Everest.

"75 jaar geleden dacht niemand aan klimaatverandering of aan al het afval dat zich zou ophopen op de Mount Everest", zegt Nima. Hij zoekt nu vooral naar oplossingen om het klimmen voor iedereen veiliger te maken en milieuvriendelijker.

Steeds drukker

De populariteit van de Mount Everest is goed geweest voor het toerisme in Nepal dat economisch erg afhankelijk is van het klim- en wandeltoerisme. Maar toen een foto van een 'treintje van klimmers' voor de top viraal ging, werd duidelijk hoe het uit de hand is gelopen de afgelopen jaren.

Toerisme vervuilt niet alleen de berg, het is ook gevaarlijk voor de klimmers. De wachtrijen vormen zich op een gedeelte van de berg dat ook wel de 'Death zone' wordt genoemd. Boven 8000 meter is er niet voldoende zuurstof voor een mens om goed te functioneren. Als je daar te lang in verblijft zonder zuurstof, ga je dood.

Er was veel kritiek op de Nepalese overheid, omdat ze te veel vergunningen zouden hebben afgegeven. 2023 was het dodelijkste jaar op de berg: 12 klimmers kwamen om het leven, vijf raakten vermist.

De route naar de top van Mount Everest:

Nieuwe wet

Nu ligt er een wetsvoorstel dat het aantal klimmers moet beperken. Iemand mag alleen een klimvergunning voor de Mount Everest krijgen als die eerder in Nepal een berg boven de 7000 meter heeft beklommen

Vanaf dit jaar heeft de overheid ook commerciële helikopters verboden om te vliegen op de berg, wat de rust voor een deel terug moet brengen.

"De propellers van onze drones zijn ontwikkeld voor de ijle lucht op deze hoogte, daardoor is er ook veel minder geluidsoverlast", zegt Maharjan.

Te hoog

De technologie is nog niet zo ver dat drones helemaal naar de top op 8849 meter kunnen vliegen. Mensen die deze hoogte willen bereiken zullen daarbij altijd de hulp van sherpa's nodig hebben.

"Wij worden geboren op 3000 meter, daardoor zijn onze lichamen beter ingesteld om te klimmen op grote hoogtes", Nima Sherpa is daarom niet bang dat de drones het werk van de sherpa's zullen overnemen. In plaats van veredelde pakezels worden ze juist steeds meer gezien als essentiële berggidsen.

De Surinaamse oud-president Jules Wijdenbosch is op 83-jarige leeftijd overleden. President Santokhi heeft zijn overlijden bevestigd. Wijdenbosch was decennialang actief in de Surinaamse politiek en bekleedde verschillende functies in het landsbestuur.

Wijdenbosch had in Amsterdam gestudeerd en was vakbondsleider voordat hij politiek actief werd. Hij sloot zich aan bij de Nationale Democratische Partij (NDP) van Desi Bouterse. Van 1987 tot 1988 was hij premier. Een paar jaar later was hij korte tijd vicepresident onder president Johan Kraag.

Tussen 1996 en 2000 was hij president van Suriname, de eerste namens de NDP. Bouterse werd zijn adviseur. "Hij wilde een populistische president zijn, met aandacht voor alle lagen van de bevolking. Ik herinner mij nog de speciale salarissen voor onderwijzend personeel en voor de verpleegsters in de ziekenhuizen", zegt journalist en Suriname-kenner Roy Khemradj in het NPO Radio 1-programma Nieuws en Co.

'Megalomane plannen'

Wijdenbosch regeerde in een turbulente economische periode. Het land had te maken met hoge inflatie en een snel oplopende staatsschuld, onder meer als gevolg van de enorme uitgaven die Wijdenbosch deed. Zo liet hij voor veel geld twee bruggen bouwen, waarvan een die zijn naam draagt over de Surinamerivier.

"De vier jaar dat hij heeft mogen regeren, is geculmineerd in een gigantische financiële puinhoop. De begrotingen rammelden aan alle kanten, er was geen geld, maar hij kwam wel met megalomane plannen voor bruggen. Dat kostte 200 miljoen euro. Achteraf bleek dat er nog 20 miljoen euro aan steekpenningen was betaald", aldus Khemradj.

Door de torenhoge schulden kwamen overheidsinstellingen, waaronder scholen en ziekenhuizen, in de knel. Om aan geld te komen, vatte Wijdenbosch het plan op om het staatsoliebedrijf te verkopen. "Dat was de druppel die de emmer deed overlopen. De bevolking ging massaal de straat op."

Onder druk van het parlement en de aanhoudende protesten schreef Wijdenbosch vervroegde verkiezingen uit, waarbij hij in mei 2000 een grote nederlaag leed en aftrad. Zijn vriendschap met Bouterse, naar wie in Nederland een onderzoek liep voor zijn rol bij de Decembermoorden, was intussen ook bekoeld. Wijdenbosch was daarom de verkiezingen ingegaan met zijn eigen partij.

Na zijn presidentschap verliet hij de politiek niet. Tot 2010 was hij lid van de Nationale Assemblée, het parlement van Suriname. De relatie met Bouterse herstelde zich in die jaren en Wijdenbosch sloot zich weer aan bij de NDP. Toen Bouterse in 2011 verkozen werd tot president werd Wijdenbosch zijn adviseur.

Staatsbegrafenis

Al een aantal jaar had hij gezondheidsproblemen. President Santokhi heeft aangekondigd dat Wijdenbosch een staatsbegrafenis krijgt.

Oekraïne kan binnen 24 uur een basisovereenkomst ondertekenen over de veelbesproken winning van mineralen door de Verenigde Staten, zegt de Oekraïense premier Sjmyhal. De Oekraïense vicepremier Joelia Svyrydenko is onderweg naar Washington om haar handtekening te zetten.

Daarmee is niet gezegd dat het daadwerkelijk tot een overeenkomst komt tussen Oekraïne en de VS. De deal leek al een aantal keer eerder op handen te zijn, maar toen liepen de onderhandelingen op het laatste moment spaak. Ook nu spreken ingewijden in The Financial Times en bij persbureau Reuters over "laatste hindernissen" die nog moeten worden overwonnen.

Onderhandelingen over de grondstoffendeal staan los van gesprekken over een eventueel staakt-het-vuren tussen Oekraïne en Rusland.

Wat de overeenkomst waar het nu over gaat precies behelst, is onbekend. Volgens premier Sjmyhal, die een belangrijke rol speelt bij de onderhandelingen met de VS, gaat het om een "echte samenwerkingsovereenkomst". Als de Oekraïense regering akkoord gaat, moet het Oekraïense parlement er nog mee instemmen.

'Echte samenwerkingsovereenkomst'

Internationale media die een concept van de overeenkomst hebben ingezien, schrijven dat de VS en Oekraïne hebben opgeschreven dat ze "zullen proberen de voorwaarden te creëren die nodig zijn om, onder andere, investeringen in mijnbouw en energie in Oekraïne te vergroten".

In een document dat persbureau Reuters heeft ingezien, staat dat de Verenigde Staten voorrang zullen krijgen wat betreft nieuwe vergunningen, licenties en investeringsmogelijkheden op het gebied van Oekraïense grondstoffen.

De mineralendeal hangt al een tijdlang boven de markt. De Verenigde Staten willen graag beschikken over de waardevolle grondstoffen die in de Oekraïense bodem zitten. In eerste instantie eiste de VS dat het op termijn 500 miljard dollar aan zeldzame mineralen zou mogen winnen in Oekraïne - als "compensatie" voor de Amerikaanse wapensteun aan Oekraïne - maar die eis ging al snel van tafel.

Bekijk in deze video welke grondstoffen Oekraïne rijk is:

Oekraïne wilde in eerste instantie dat een mineralendeal gepaard zou gaan met Amerikaanse veiligheidsgaranties - ter bescherming tegen Rusland - maar dat zag Trump niet zitten. Volgens de Amerikaanse president is zo'n overeenkomst al een soort veiligheidsgarantie; de Amerikaanse aanwezigheid op Oekraïens grondgebied zal hoe dan ook betekenen dat Rusland meer terughoudend is, redeneerde hij.

Eind februari leken de landen klaar om de overeenkomst te ondertekenen, maar de ontmoeting tussen Zelensky en Trump in het Oval Office liep uit op een felle ruzie. Een handtekening werd nooit gezet en de VS pauzeerde de militaire hulp en inlichtingen aan Oekraïne. De toch al moeizame huidige relatie tussen Kyiv en Washington bereikte daarmee een nieuw dieptepunt.

Intentieverklaring

Maar ondertussen gingen de onderhandelingen door. Eerder deze maand tekenden Oekraïne en de Verenigde Staten een zogeheten intentieverklaring, "die de weg vrijmaakt voor een economische partnerschapsovereenkomst". Ook bereikten de partijen overeenstemming over een zogeheten "investeringsfonds voor de wederopbouw van Oekraïne".

Over de onderhandelingen over een mogelijk staakt-het-vuren tussen Rusland en Oekraïne liet de Amerikaanse president Trump de laatste weken juist zijn frustratie blijken. De VS heeft meermaals gedreigd dat het zich terug zal trekken als de strijdende partijen niet snel een akkoord sluiten.

In een buitenwijk van de Noord-Spaanse stad Oviedo heeft de politie een Duitse man en een Amerikaans-Duitse vrouw opgepakt die hun drie kinderen sinds december 2021 isoleerden in een sterk vervuild huis. De hoofdcommissaris van de lokale politie in Oviedo spreekt van een "horrorhuis".

De kinderen van het stel, een tweeling van acht en een jongetje van tien, zijn sinds de coronapandemie niet meer buiten geweest, melden Spaanse media. Volgens buren mochten ze niet eens in de tuin komen.

Een van de buren sloeg alarm omdat het was opgevallen dat in het huis kinderen woonden die niet naar school gingen. Na een periode van discrete observatie concludeerde de politie dat het klopte en vroegen agenten een huiszoekingsbevel aan.

Met toestemming van de vader kregen agenten maandag toegang tot het huis. Wel zouden de ouders hebben geëist dat de agenten mondkapjes droegen. De inval was op de dag van de grote stroomstoring in Spanje en Portugal, waardoor de agenten in het donker moesten werken.

Binnen troffen ze de kinderen verwaarloosd en in onhygiënische omstandigheden aan. De ouders dwongen hun kinderen om luiers en drie mondkapjes over elkaar te dragen en ze sliepen in babybedjes, zei de hoofdcommissaris op een persconferentie.

Gras aanraken

Toen de kinderen door agenten naar buiten werden geleid raakte een van hen vol verbazing het gras aan dat daar groeide, melden lokale media. Ook zouden ze alle drie diep adem hebben gehaald, alsof ze lange tijd geen frisse lucht hadden ingeademd.

De kinderen zijn ondergebracht in een jeugdinstelling. Waarom de ouders hen opsloten is niet bekend.

In De Bilt steeg de temperatuur vanmiddag naar 25 graden en daarmee is het de eerste officiële zomerse dag van het jaar. Gemiddeld wordt deze temperatuur pas een paar weken later bereikt in De Bilt, namelijk op 16 mei.

Eerder deze maand werd lokaal al een temperatuur van boven de 25 graden gemeten. Op 12 april was de eerste lokale zomerse dag van het jaar in het Zeeuwse Westdorpe. In De Bilt werd het die dag 22,8 graden.

De vroegste landelijke zomerse dag sinds de metingen was op 14 april 2007. Toen werd het in De Bilt 27,6 graden. De laatste officiële zomerse dag werd gemeten in 1906; toen werd het pas op 18 juli 25 graden in De Bilt.

Ook morgen wordt het zomers warm. In het zuiden kan het 28 graden worden. De dagen erna daalt de temperatuur weer gestaag. Op zondag wordt het met een graad of 12 weer een stuk frisser.

In Australië is een opzienbarende rechtszaak begonnen die draait om de vraag of een vrouw drie leden van haar voormalige schoonfamilie heeft gedood door ze giftige paddenstoelen te laten eten. De 50-jarige Erin Patterson uit een plaatsje in de staat Victoria wordt verdacht van het vermoorden van drie ex-familieleden en het ernstig verwonden van een ander lid.

Patterson nodigde in juli 2023 haar voormalige schoonouders Donald en Gail Patterson en Gails zus en haar man uit voor een etentje bij haar thuis. Ook haar ex-man Simon Patterson, met wie ze twee kinderen heeft, was uitgenodigd, maar hij zei op het laatste moment af. Volgens de aanklagers lokte Patterson haar voormalige schoonfamilie naar haar huis met een valse kankerdiagnose.

Aziatische supermarkt

Patterson bereidde voor haar gasten beef wellington, een ovengerecht met rundvlees en fijngehakte paddenstoelen met kruiden in bladerdeeg. In het gerecht gebruikte Patterson zeer giftige paddenstoelen. Die had ze naar eigen zeggen gekocht bij onder meer een Aziatische supermarkt.

De volgende dag belandden de leden van haar voormalige schoonfamilie in het ziekenhuis. Aanvankelijk werd gedacht dat ze een voedselvergiftiging hadden opgelopen. Uiteindelijk kwamen haar ex-schoonouders en ex-schoontante te overlijden. Alleen de man van de zus van de schoonmoeder overleefde het dankzij een levertransplantatie.

Na onderzoek bleek dat het viertal groene knolamanieten had binnengekregen, een van de dodelijkste paddenstoelen ter wereld. Zelf ging Patterson twee dagen later naar het ziekenhuis met milde klachten. Na onderzoek bleek dat ze de paddenstoel, ook bekend als de doodskap, niet had binnengekregen.

Aanklagers beschuldigen Patterson ervan dat ze haar ex-schoonfamilie bewust heeft vergiftigd met het doel hen te doden. Zelf at de vrouw volgens de aanklagers van een ander, veel kleiner bord dan haar gasten.

De vrouw heeft alle aanklachten ontkend. Haar advocaten spraken van een "verschrikkelijk ongeluk". In de rechtszaal zei de verdediging dat Patterson "niet opzettelijk vergiftigd voedsel heeft geserveerd aan haar gasten".

Voedseldroger

Patterson zou tegen de politie hebben gelogen over de herkomst van de paddenstoelen. Volgens haar verdediging heeft ze de paddenstoelen in het wild geplukt, maar zocht ze niet bewust naar de giftige zwammen.

Tijdens het onderzoek is een gedumpte voedseldroger teruggevonden met haar vingerafdrukken en sporen van de giftige paddenstoelen. Het apparaat lag op een vuilstortplaats in de buurt van Pattersons huis.

Aanklagers zeggen dat ze in Facebookgroepen had verteld dat ze een voedseldroger gebruikte om paddenstoelen te drogen. Ze maakte paddenstoelenpoeder die ze naar eigen zeggen overal voor gebruikte, ook voor brownies voor haar kinderen.

Wereldwijde aandacht

De zaak krijgt zowel binnen als buiten Australië veel aandacht. Zo zijn er podcasts en documentaires verschenen over de zaak. Uiteindelijk moet een jury oordelen over de gebeurtenissen. De rechter waarschuwde de vijftien leden vandaag dat zij alles wat ze in de media vernemen over de zaak moeten negeren, om te voorkomen dat hun oordeel wordt beïnvloed.

De belangstelling voor de eerste zitting was zo groot dat de rechtbank een extra zaal moest openen voor journalisten die de zaak daar via een scherm konden volgen. Donderdag gaat de zaak verder. Dan worden getuigen en experts gehoord.

Over zes weken wordt een uitspraak verwacht. Als Patterson schuldig wordt bevonden kan ze een levenslange gevangenisstraf opgelegd krijgen.

Onderzoekers van het Amsterdam UMC hebben een veel snellere methode ontdekt om te bepalen of een patiënt een bacteriële of virale hersenvliesontsteking heeft. Vooral wanneer een patiënt een bacteriële hersenvliesontsteking heeft, is een snelle diagnose en behandeling cruciaal.

"Eén op de zes mensen overlijdt daaraan en dat kan echt binnen een aantal uur zijn", zegt hoogleraar neurologie Matthijs Brouwer van het Amsterdam UMC.

Patiënten krijgen bijvoorbeeld hoofdpijn, hoge koorts en een stijve nek. Bij de helft van hen duren die klachten korter dan 24 uur. Daarna raken ze in coma. "Dus het is echt een heel agressief ziektebeeld", zegt Brouwer. "Het is daarom cruciaal dat de ziekte binnen die periode wordt vastgesteld."

Circa duizend mensen per jaar

Dagelijks krijgen in Nederland zo'n tien tot vijftien mensen een hersen- of hersenvliesontsteking, zegt Brouwer. Van deze patiënten heeft 20 tot 30 procent een bacteriële hersenvliesontsteking. Dat komt neer op zo'n duizend mensen per jaar.

Tot nu toe was het vaststellen van een bacteriële hersenvliesontsteking lastig. Het duurde ongeveer twee dagen omdat er hersenvloeistof op kweek moest worden gezet. Met de nieuwe test is binnen een half uur tot een uur al bekend of iemand een bacteriële of virale hersenvliesontsteking heeft.

Bacterieel of viraal

Voor de test wordt gebruik gemaakt van een eiwit dat ook wordt gebruikt om in bloed te meten of iemand een bacteriële infectie, zoals een longontsteking, heeft. Datzelfde eiwit blijkt in hersenvocht ook heel goed te kunnen aantonen of er sprake is van een bacteriële hersenvliesontsteking.

Bij een virale hersenvliesontsteking is vaak geen behandeling nodig. "Die virussen gaan vanzelf weer over en reageren niet zo goed op medicatie", zegt Brouwer. Als er sprake is van een bacteriële hersenvliesontsteking moet de patiënt snel antibiotica en ontstekingsremmers krijgen. "Ieder uur dat je daarmee wacht, neemt de kans op overlijden toe. Dus dat is echt wel een medische noodsituatie."

Simpel en goedkoop

Het Amsterdam UMC is in juni vorig jaar begonnen met een proef om het eiwit in het hersenvocht te meten. "Nu hebben we de resultaten op een rijtje gezet en blijkt dat dat eiwit een heel goed onderscheid maakt tussen die verschillende vormen van hersenvliesontsteking."

De methode is dus heel simpel "maar dat het zo goed werkt en ook nog eens goedkoop is, maakt het ook zo mooi", aldus Brouwer. Een test kost tussen de 3 en 5 euro. "En omdat in ziekenhuizen die infrastructuur er al is voor bloed, kunnen we ook zo snel die uitslagen voor hersenvocht krijgen."

Ook andere ziekenhuizen kunnen deze methode volgens Brouwer moeiteloos gebruiken. "We hebben er nu over gepubliceerd en we hopen dat als ze het zien, ze het vanaf morgen kunnen invoeren."

Hersenstichting positief

De Hersenstichting is positief over de ontwikkeling van deze nieuwe diagnostische test. "Bij een bacteriële hersenvliesontsteking moet je snel handelen. Snelle herkenning en behandeling kan levens redden en blijvende hersenschade voorkomen. Als deze test inderdaad snel en accuraat kan vaststellen of het om een bacteriële infectie gaat, dan juichen wij dit van harte toe."

Ook andere neurologen zijn positief en denken dat de test snel kan worden ingevoerd in ziekenhuizen. Maar het zou nog beter zijn als de klachten van mensen met een hersenvliesontsteking al eerder zouden worden herkend bij de huisarts. Veel mensen komen daar binnen met lichte, vage klachten en zijn al doodziek als ze bij de eerste hulp komen waar de test kan worden gedaan.

De politie heeft nog eens twee verdachten opgepakt in verband met de aanval op een 28-jarige trans persoon in Amsterdam. Het gaat om jongens van 17 en 19 jaar uit Rotterdam. Beiden worden verdacht van poging tot doodslag.

De politie hield afgelopen maandag na maandenlang politieonderzoek een 18-jarige man uit Rotterdam aan. Hij wordt net als de andere twee jongens verdacht van poging tot doodslag.

Afgelopen september werd het slachtoffer thuis in Amsterdam aangevallen en bijna gewurgd. Hij had een afspraakje met de verdachte. De andere twee zouden vervolgens hebben aangebeld en het slachtoffer in huis hebben aangevallen.

Mes op de keel

Daar trok de man die al binnen was een mes en hield die op de keel van de bewoner van het huis. Daarbij werd het slachtoffer ook meerdere keren geschopt en geslagen. De drie verdachten sloegen daarna op de vlucht. De politie denkt dat het slachtoffer is aangevallen omdat hij trans is.

Twee populaire kookboekauteurs beschuldigen een bekende tiktokker uit Australië van plagiaat. In haar debuutkookboek Bake with Brooki, vorig jaar uitgegeven door Penguin Books, staan volgens de auteurs bakrecepten die identiek zijn aan die van hen. De tiktokker en haar uitgever ontkennen de aantijgingen.

De Australische auteur en foodblogger Nagi Maehashi ontdekte dat tiktokker Brooki Bellamy mogelijk haar recepten kopieerde na een e-mail van een lezer. Daarin stond dat de lezer "opmerkelijke overeenkomsten" zag tussen haar recept van een karamelplak en dat van Bellamy. Hetzelfde gold voor de baklavarecepten van beide auteurs. Maehashi deelde de overeenkomsten op RecipeTin Eats, haar foodblog dat maandelijks 45 miljoen weergaves heeft.

"Het gebeurt wel vaker dat mijn recepten worden gekopieerd", schrijft Maehashi in een blogpost. "Maar het was een schok om een van mijn recepten terug te zien in een kookboek dat met veel publiciteit werd uitgebracht door een van de grootste uitgevers van Australië."

"Bovendien heeft de verkoop van het boek in zes maanden tijd meer dan 4,6 miljoen Australische dollar (2,5 miljoen euro) opgeleverd", schrijft Maehashi. "De overeenkomsten tussen de recepten zijn naar mijn mening echt te gedetailleerd om toeval te zijn."

Ook in Nederland te koop

Ook de bekende Amerikaanse blogger en auteur Sally McKenney beschuldigt Bellamy van plagiaat. Ze stelt dat haar vanillecakerecept uit 2019 is overgenomen in het boek van de tiktokker en eerder ook verscheen op haar YouTubekanaal. "Receptontwikkelaars die tijd en moeite steken in het bedenken en testen van recepten verdienen erkenning - vooral bij een bestsellerkookboek", zegt ze erover.

Het kookboek Bake with Brooki werd in oktober vorig jaar uitgebracht en is ook in Nederland verkrijgbaar. Naast auteur is Bellamy ook eigenaar van drie bakkerijen in de Australische deelstaat Queensland, waarvan er één in Brisbane zit. Het eerste Brooki Bakehouse opende in 2016. Ook heeft ze een pop-upwinkel in Abu Dhabi en Dubai.

Winst maken over de rug van anderen

Uitgever Penguin en Bellamy stellen dat er geen sprake is van plagiaat. "Ik heb geen enkel recept geplagieerd in mijn boek, dat bestaat uit honderd recepten die ik in de loop der jaren zelf heb bedacht", schrijft Bellamy op Instagram. "Sinds mijn eerste bakkerij bedenk en verkoop ik mijn eigen recepten."

Volgens haar verkoopt ze haar karamelplak al sinds 2016, dus ruim vóór Maehashi haar recept publiceerde. Ter onderbouwing deelde ze een foto van de karamelplakken uit die tijd.

De tiktokker heeft wel aangeboden om de recepten van Maehashi uit herdrukken van het kookboek weg te laten om verdere ophef te voorkomen. "Ik heb enorm veel respect voor Nagi en wat zij de afgelopen jaren heeft betekend voor koks en bakkers in Australië, vooral voor vrouwelijke ondernemers. Nieuwe recepten vandaag de dag zijn vaak geïnspireerd op het werk van andere koks, kookboekauteurs, en foodbloggers", zegt ze.

Op Instagram omschrijft Maehashi de tiktokker als iemand die "winst wil maken" over de rug van anderen. "Dat de recepten naar mijn mening geplagieerd zijn en zonder bronvermelding in een boek worden gebruikt, voelt niet alleen oneerlijk; het voelt als een regelrechte uitbuiting van mijn werk." De auteur had afgelopen december al haar zorgen geuit bij Penguin over mogelijk plagiaat.

Zowel de kookboeken van Maehashi (Tonight) als Bellamy (Bake with Brooki) zijn genomineerd voor de Australian Book Industry Awards, die in mei worden uitgereikt.

Bij het onderzoek naar de val van een 14-jarig meisje uit een kermisattractie in Hilversum betrekt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) nu ook een filmpje waaruit zou blijken dat er eerder problemen waren met de attractie. De exploitant ontkent dat er al eerder onderdelen stuk waren.

Het 14-jarige meisje viel maandagmiddag van een hoogte van zo'n 8 meter uit de Energizer, een snel draaiende carrousel. Zij brak haar arm.

Zoals gebruikelijk bij dit soort ongelukken stelt de NVWA een onderzoek in. Daarbij wordt ook een filmpje betrokken dat gisteren in verschillende media opdook en op zondag zou zijn gemaakt.

"Er was toen al veel mis met het toestel", zegt de vrouw die het filmpje maakte tegen De Telegraaf. "Een beugel bij mijn buurman zat los en er vloog ook een hoofdsteun van de attractie af, richting de bioscoop."

Meldingen

Een woordvoerder van de NVWA zegt bij regionale omroep NH het filmpje te kennen. "Maar er zijn niet eerder meldingen bij ons binnengekomen", voegt hij daaraan toe.

De exploitant van de attractie, Niek Moonen, ontkent dat er al eerder dan maandag problemen waren. "Ik kan me daar helemaal niet in in vinden", zegt hij bij Omroep Brabant. "Een hoofdsteun die losraakte? Nee, dat is echt niet gebeurd."

Veertje klem

Moonen zegt wel dat er eerder een technische storing was, maar volgens hem stond die los van het ongeluk. "Op 23 april is een motor van de attractie vervangen", aldus de exploitant. Er zou een veertje klem zijn komen zitten in de motor, waardoor deze automatisch uitschakelt. "Dat is een ingebouwd veiligheidsmechanisme. De mensen merken daar niks van. Zij stappen netjes uit en wij controleren alles."

De Energizer blijft voorlopig gesloten, tot het onderzoek van de NVWA is afgerond. Het is onduidelijk hoe lang dat duurt. "De ene keer zijn de conclusies er sneller dan de andere keer", zegt de woordvoerder.

Duizenden Vietnamezen hebben in Ho Chi Minhstad de overwinning in de oorlog met de VS (1955-1975) en daarmee de hereniging van Zuid- met Noord-Vietnam gevierd. Hoogtepunt was een parade waarin 13.000 militairen, veteranen en burgers meeliepen, compleet met overvliegende helikopters en straaljagers. Een deel van deelnemers droeg uniformen van het Noord-Vietnamese leger van destijds.

Vijftig jaar na dato is de macht in Vietnam nog altijd in handen van de communistische partij. Secretaris-generaal en leider To Lam wees op het belang van eenheid en verzoening. "Alle Vietnamezen zijn erfgenamen van Vietnam. Ze hebben het recht om in dit land te leven, te werken, om vrij te zijn en geluk na te streven."

"Vrijheid is kijken naar gevechtsvliegtuigen, in plaats van schuilen", zegt een van de toeschouwers:

De herdenking werd namens de VS slechts bijgewoond door de Amerikaanse consul in Ho Chi Minhstad. De Amerikaanse ambassadeur of een andere hoge vertegenwoordiger ontbrak.

Volgens Amerikaanse media heeft Trump diplomaten ontraden om de herdenking bij te wonen, waarom is niet bekend. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken wilde niet op de zaak ingaan.

Strategisch partner

De diplomatieke relatie met de VS was in de afgelopen jaren juist aanzienlijk verbeterd. In 2023 kreeg de VS de status van "strategisch partner", dezelfde status die Vietnams vrienden Rusland en China hebben.

Of de relatie goed blijft, is de vraag. De handelsoorlog die president Trump wereldwijd ontketent, komt in Vietnam hard aan. Als Trumps aankondigingen werkelijkheid worden, gaat de VS 46 procent belasting heffen op de import van producten uit Vietnam. Ongeveer een derde van het bruto nationaal product van Vietnam is afkomstig van export naar de VS.

De kans bestaat dat Trump Vietnam zo in de armen drijft van China, het land dat de VS als zijn belangrijkste rivaal beschouwt. China heeft de economische banden met Vietnam de afgelopen tijd al aangehaald door tientallen economische verdragen met Vietnam te sluiten.

50 jaar geleden

Het is vandaag precies vijftig jaar geleden dat de troepen van het communistische Noord-Vietnam en communistische strijders uit Zuid-Vietnam Saigon in handen kregen. Dat was de hoofdstad van het door de VS gesteunde Zuid-Vietnam. De naam Saigon werd korte tijd daarna veranderd in Ho Chi Minhstad.

Het Amerikaanse leger had zich twee jaar eerder al grotendeels teruggetrokken uit Zuid-Vietnam, mede onder druk van de publieke opinie in eigen land. De beelden van zinloos bloedvergieten, de vele Amerikaanse slachtoffers, de hoge kosten van de oorlog en de leugens van de regering over het verloop brachten een grote protestbeweging op gang.

De Vietnamoorlog heeft aan naar schatting 3 miljoen Vietnamezen het leven gekost. Ook voor de VS is de oorlog een trauma. Het was voor het eerst dat de VS een oorlog verloor, zo'n 58.000 militairen kwamen om. Voor de veteranen was er geen heldhaftige terugkeer of nazorg.

De man die verdacht wordt van het verkrachten van een vrouw op Koningsdag in Amsterdam, werd door omstanders van het slachtoffer afgeschopt. Dat meldt Het Parool op basis van een tweede filmpje dat de krant in bezit heeft en dat rondgaat op Snapchat.

Op het filmpje is te zien hoe enkele vrouwen op de Keizersgracht schreeuwen naar de man om weg te gaan en schoppende bewegingen naar de man maken. Ook roepen ze naar omstanders om de politie te bellen. De verdachte probeert omstanders af te weren.

Het filmpje is bekend bij het rechercheteam dat zich bezighoudt met de zaak. Op deze beelden zou duidelijker te zien zijn dat er geen sprake was van wederzijdse toestemming.

Verdachte opgepakt

Afgelopen zondag verscheen een filmpje op sociale media waarop te zien was hoe twee mensen seks hadden tussen de auto's. Maandag maakte de politie bekend dat wordt onderzocht of de seks vrijwillig was.

De vrouw uit het filmpje heeft een melding gedaan van verkrachting en meerdere getuigen hebben zich gemeld. Gisteren heeft de politie een verdachte opgepakt.

Volgens de politie zijn de twee bekenden van elkaar. Meer informatie wil de politie niet delen.

De Amsterdamse burgemeester Halsema en de Amsterdamse politie roepen met klem op om de beelden van de mogelijke verkrachting niet te delen. Halsema noemt het delen van dit soort beelden "niet alleen strafbaar, maar ook diep vernederend en kwetsend".