NOS Nieuws - Algemeen

Drie verdachten kunstroof langer vast, kunstschatten nog niet gevonden

3 months 1 week ago

De drie verdachten van de kunstroof in het Drents Museum in Assen blijven veertien dagen langer vastzitten. Dat heeft de rechter-commissaris besloten, meldt het Openbaar Ministerie. De Roemeense kunstschatten zijn nog altijd spoorloos.

De twee mannen en een vrouw uit Heerhugowaard worden verdacht van betrokkenheid bij de inbraak in het museum. Bij de kunstroof werden in de nacht van vrijdag op zaterdag vier Roemeense kunstschatten ontvreemd.

Het OM zegt samen met de politie met "man en macht" te werken om de gestolen museumstukken terug te vinden. Over de rol van de verdachten bij de roof kan het OM vanwege het lopende onderzoek niets zeggen.

Bekenden van de politie

De twee mannelijke verdachten zijn bekenden van de politie, bevestigen bronnen aan de NOS. Een van hen, Bernhard Z., is in het verleden onder andere veroordeeld voor geweldsdelicten. Zo was hij betrokken bij een gewelddadige woningoverval in 2013, schrijven verschillende media. Hij kreeg daarvoor 5,5 jaar gevangenisstraf.

Het vonnis in die zaak beschrijft dat hij samen met anderen een overval pleegde op een gezin in Heerhugowaard. De kinderen van het gezin, destijds 8 en 12 jaar oud, waren toen thuis. Een van hen deed open toen de overvallers 's avonds aanbelden.

Bernhard Z. en zijn mededaders dreigden met een vuurwapen en bonden hun slachtoffers vast met tiewraps. Vervolgens haalden ze de kluis leeg en gingen ze er vandoor met de Audi A6 van het gezin.

Na zijn vrijlating, in 2018, ging hij volgens De Telegraaf opnieuw in de fout en bedreigde hij zijn zwangere vriendin. Z. moest daarna terug de cel in.

Douglas W. zou onder andere inbraken en diefstallen op zijn naam hebben staan.

Vrijgegeven foto's verdachten

Gisteren deelde de politie foto's en namen van twee van de drie gearresteerden. Doorgaans is de politie hier erg terughoudend mee. Naar een vierde verdachte die kort voor de inbraak is gezien in een bouwmarkt in Assen wordt nog gezocht.

Minister Van Weel van Justitie en Veiligheid zei eerder vandaag dat de verdachten het aan zichzelf te wijten hebben dat de opsporingsdiensteten hun identiteit hebben geopenbaard. Volgens de minister hadden de twee verdachten de keuze om te vertellen waar de kunstschatten zijn óf hun namen en foto's online te laten zetten.

Faber: twintig Syriërs zijn vrijwillig én definitief teruggekeerd naar Syrië

3 months 1 week ago

Deze week zijn twintig Syriërs die in Nederland verbleven vrijwillig teruggekeerd naar Syrië, meldt minister Faber van Asiel en Migratie. Ze kregen daarbij hulp van de Dienst Terugkeer en Vertrek (DTenV). Het gaat zowel om Syriërs met een tijdelijke verblijfsvergunning als Syriërs die in afwachting waren van de behandeling van hun asielaanvraag.

DTenV heeft op dit moment 160 aanvragen voor terugkeer in behandeling, zegt minister Faber. Ze verwacht dat komende week opnieuw twintig Syriërs zullen vertrekken. "Het zijn nu nog kleine aantallen, maar de verwachting is dat dit aantal de komende tijd groeit", zegt de minister. Ze zegt zich daar ook voor in te willen zetten.

Eind vorig jaar viel het Assad-regime in Syrië, na een snelle opmars van HTS-rebellen. Daarop ontvluchtte Assad het land en kwam er na 24 jaar een einde aan zijn bewind. Tijdens de Arabische Lente in 2011 brak er een bloedige burgeroorlog uit, waarna miljoenen Syriërs het land ontvluchtten. Het merendeel zocht hun toevlucht in buurland Turkije. Honderdduizenden van hen vluchtten naar Europa.

Opschorting asielaanvragen

Faber kondigde in december, na Assads val, aan dat de IND zes maanden lang geen besluiten zou nemen over asielaanvragen van Syriërs. Ook andere Europese landen besloten daartoe.

De Nederlandse terugkeerdienst ondersteunt alleen Syriërs die permanent willen terugkeren, benadrukt het ministerie. Zij moeten afstand doen van hun tijdelijke verblijfsvergunning in Nederland. Syriërs kunnen in totaal 900 euro in contant geld krijgen voor hun terugkeer. Ook kan de dienst mensen helpen met het organiseren van hun reis. De dienst helpt niet bij zaken als familiebezoeken of een reis om spullen op te halen.

Wie terugkeert moet een verklaring ondertekenen waarin staat dat het vertrek vrijwillig is. Ook is iedereen die gebruik maakt van de terugkeerdienst verplicht de verblijfsvergunning of procedure daarvoor in te trekken. Het is niet bekend hoeveel in Nederland woonachtige Syriërs tijdelijk zijn teruggekeerd, zonder hulp van de DTenV.

Moldaviër krijgt levenslange celstraf voor moord op meisje (9) in Duitsland

3 months 1 week ago

Een 37-jarige man uit Moldavië is door de rechtbank van Chemnitz in Duitsland veroordeeld tot een levenslange celstraf voor de moord op een 9-jarig meisje uit Oekraïne. Uit onder meer camerabeelden en DNA-gegevens blijkt dat de man op de plek was waar het meisje is vermoord.

De man had volgens Duitse media korte tijd een relatie met de moeder van Valeriia. De man zou ziekelijk jaloers zijn nadat de moeder de relatie enkele dagen eerder had verbroken.

Voor de rechtbank staat vast dat Valeriia is gestikt door toedoen van de Moldaviër. De opgelegde straf is gelijk aan de eis van het Openbaar Ministerie. Vervroegde vrijlating is vrijwel onmogelijk vanwege de ernst van de zaak.

Grote zoektocht

Begin juni raakte het meisje vermist in haar woonplaats Döbeln, tussen Leipzig en Dresden. Toen ze niet bij school aankwam sloeg haar moeder alarm, waarop een grote zoektocht volgde. Honderden politieagenten en burgers hielpen daarbij. Er werden ook drones, duikers en honden ingezet.

Een week later werd het lichaam van het meisje gevonden op een slecht bereikbare plek in het bos, op zo'n 4 kilometer van haar huis. Uit onderzoek bleek dat ze toen al enkele dagen dood was. Kort daarna werd de Moldaviër, tegen wie al nationale en Europese arrestatiebevelen liepen, in Praag aangehouden.

Het meisje was twee jaar eerder met haar moeder naar Duitsland gevlucht vanwege de oorlog in Oekraïne.

Wereldsterren bijeen voor benefietconcert na branden: 'LA, we houden van je'

3 months 1 week ago

"Uit het diepst van ons hart houden we van je, Los Angeles", riep Green Day-frontman Billie Joe Armstrong. Met andere wereldberoemde artiesten als Billie Eilish, Lady Gaga, Nirvana en de Red Hot Chili Peppers trad hij gisteravond op om geld in te zamelen voor de slachtoffers van de branden in Los Angeles.

Bij de verwoestende branden in en rond de stad in Californië die begin deze maand uitbraken kwamen zeker 29 mensen om het leven. Zo'n 16.000 gebouwen werden verwoest. Brandweerlieden zijn nog steeds bezig om de branden in de stadsdelen Palisades en Eaton onder controle te krijgen.

Aan het benefietconcert, dat de naam FireAid meekreeg, deden op twee locaties in Los Angeles twintig artiesten mee. Optredens werden afgewisseld met beelden en verhalen van slachtoffers. Mensen zonder ticket konden de show, die bijna zes uur duurde, live volgen via verschillende streamingdiensten. Tijdens het concert werden kijkers opgeroepen om geld over te maken.

Reünie van Nirvana

Aan het begin van de show maakte acteur Billy Crystal bekend dat de band U2 een bedrag van 1 miljoen dollar had overgemaakt. Crystal, bekend van onder andere When Harry met Sally, verloor zelf zijn huis waar hij 46 jaar woonde.

Crystal droeg naar eigen zeggen de kleren die hij aan had toen hij zijn huis moest verlaten. Toen hij terugkeerde bleek er niets meer overeind te staan. "Ik heb na het overlijden van mijn vader op mijn vijftiende niet meer zo erg gehuild", zei de 76-jarige acteur. "Laten we de wereld zien wie we zijn. We zijn Los Angeles. Eén stad, één hart."

Een van de verrassingen van de avond was een reünie van de opgeheven grungeband Nirvana. De drie overgebleven leden Krist Novoselic, Dave Grohl en Pat Smear brachten klassiekers zoals School en Territorial Pissings ten gehore. Ook kwam de dochter van drummer Grohl het podium op om All Apologies te zingen dat op het derde en laatste studioalbum van Nirvana verscheen.

De show eindigde met een optreden van Lady Gaga. Ze zong een nieuw nummer dat ze naar eigen zeggen speciaal voor de inzamelingsactie schreef met haar verloofde Michael Polansky.

Niet alleen artiesten en acteurs betraden het podium. Zo vertelde wiskundeleraar Aurora Barboza Flores dat ze haar droomhuis na ruim twintig jaar sparen kon kopen. "Ik was zo trots om huiseigenaar te zijn. Zo trots om een eigen plek te hebben in deze stad."

Na de branden ging ze terug en bleek haar huis volledig in de as te zijn gelegd. "Het leek wel een oorlogsgebied. Mijn huis was weg. Alles was weg." Ook kwam een zwaar getroffen familie aan het woord. Huizen van verschillende gezinnen binnen die familie gingen in vlammen op.

Opbrengst vooralsnog onbekend

Het is onduidelijk hoeveel het benefietconcert heeft opgebracht. Vooraf werd al bekend dat er meer dan 60 miljoen dollar is opgehaald met de kaartverkoop en donaties. Bezoekers waren voor een ticket minimaal 99 dollar kwijt.

Nederlandse mannen van 31 en 35 omgekomen door lawine in Zwitserland

3 months 1 week ago

In de buurt van het Zwitserse Davos zijn gisteren twee Nederlanders omgekomen door een lawine. Het zijn een man van 35 uit Amsterdam en een 31-jarige man uit Rotterdam.

De twee waren met een andere skiër en een gids bezig met een skitocht. Toen ze op een hoogte van bijna 2800 meter waren, vonden er twee lawines achter elkaar plaats. De twee Nederlanders werden volledig bedolven onder de sneeuw. De mannen hadden lawine-airbags en piepers bij zich. Maar toen ze werden uitgegraven bleken ze al overleden. Een van de andere aanwezigen raakte gewond.

Voor de reddings- en bergingswerkzaamheden zijn onder meer twee helikopters en speurders met twee lawinehonden ingezet. Politie en justitie zijn naar aanleiding van het ongeluk een onderzoek begonnen.

In het Zwitserse skigebied geldt momenteel waarschuwingscode oranje. Dat betekent dat de kans op een lawine aanzienlijk is.

Madlener wil minder geluidsoverlast, zonder Schiphol verder te laten krimpen

3 months 1 week ago

Minister Madlener (Infrastructuur en Waterstaat) blijft bij zijn plan om de ernstige geluidsoverlast rond Schiphol dit jaar met 15 procent te verminderen. Daarmee komt hij niet tegemoet aan de wens van de Tweede Kamer. Die verzocht het kabinet in een nipt aangenomen motie van NSC dat doel op 17 procent te zetten.

In het regeerprogramma is afgesproken de geluidsoverlast deze kabinetsperiode met 20 procent terug te dringen. Dat doel blijft Madlener onderschrijven, alleen is zijn eerste stap dus wat voorzichtiger.

"Het is een forse opgave, we hebben daarvoor jaren nodig", zegt Madlener. "We doen het nu met maatregelen die de luchthaven het minst pijn doen, terwijl we toch de geluidsdoelen halen. Want daar zijn we het over eens: die moeten worden gehaald."

Stillere toestellen

Om de geluidshinder te verminderen zijn er allerlei maatregelen genomen. Zo moeten luchtvaartmaatschappijen stillere toestellen kopen en mogen ze minder vaak 's nachts vliegen. Volgens experts, die in opdracht van het ministerie berekeningen maakten, is dat niet genoeg en moet er minder worden gevlogen.

Op dit moment zijn er maximaal 500.000 vluchten per jaar toegestaan op Schiphol. Om de 15 procent geluidsreductie te halen, zouden dat er maximaal 478.000 per jaar mogen zijn. Bij een doel van 17 procent zou dat aantal volgens de experts nog verder naar beneden moeten.

Historische rechten

Schiphol en luchtvaartmaatschappij KLM denken dat met de huidige maatregelen het doel van 17 procent ook al wordt behaald. Ook Madlener hoopt dat. "Er is nu een heel klein krimpje noodzakelijk om die 15 procent te halen. Ik hoop dat de maatregelen zo goed uitpakken, dat verdere krimp niet nodig is."

KLM en Schiphol waarschuwen voor de gevolgen van het verminderen van vluchten. Als Schiphol de historische rechten van buitenlandse vliegtuigmaatschappijen schrapt, kan het zijn dat buitenlandse luchthavens ook start- en landingsrechten van KLM afnemen.

Vorig jaar oordeelde de rechter dat de staat omwonenden niet genoeg beschermt tegen de geluidsoverlast door Schiphol. Toenmalig minister Harbers kondigde destijds, tot vreugde van omwonenden, aan om het maximaal aantal vluchten terug te brengen naar 452.500. Daar kwam hij later weer op terug.

De huidige minister Madlener stelt het plafond nu dus weer op 478.000 vluchten. "Ik denk dat het heel goed nieuws is voor alle mensen die rond Schiphol wonen", zegt hij. "De overlast neem gigantisch af op Schiphol."

'17 procent is mogelijk'

"Onbegrijpelijk", reageert NSC-Kamerlid Postma. "De Tweede Kamer heeft duidelijk aangegeven dat wij dit enorm belangrijk vinden."

Madlener was ook al bezig met maatregelen om de geluidshinder te verminderen met 17 procent, benadrukt Postma. "Het is mogelijk om te beginnen met 17 procent, dat hebben we gezien uit de stukken en dat is wat de Kamer heeft gevraagd per motie."

Het NSC-Kamerlid zegt volgende week in het debat over de luchtvaart te willen horen waarom Madlener kiest voor een vermindering met 15 procent. "Ik hoor hem zeggen dat hij het niet wil uitvoeren. Ik wil horen waarom niet."

Noord-Koreanen trekken zich terug uit frontlinie Koersk na zware verliezen

3 months 1 week ago

Noord-Koreaanse troepen zijn al ongeveer drie weken niet meer gesignaleerd aan de frontlinie in de regio Koersk. Dat melden Oekraïense militaire officieren aan Oekraïense en Amerikaanse media.

De woordvoerder van de Oekraïense eenheid die in Koersk vecht bevestigt de terugtrekking van de Noord-Koreanen aan de krant de Kyiv Independent. Anonieme Oekraïense en Amerikaanse functionarissen melden ook aan The New York Times dat de troepen uit Noord-Korea het front hebben verlaten nadat ze zware verliezen hadden geleden.

Eerder deze maand zei de bevelhebber van de Oekraïense strijdkrachten, Oleksandr Syrsky, dat ongeveer de helft van de Noord-Koreanen die naar het front in de Russische grensregio zijn gestuurd, is gedood of gewond is geraakt. In totaal zouden er ruim 11.000 militairen naar Koersk zijn gestuurd.

Meer troepen op komst

Sinds november vorig jaar vechten Noord-Koreanen mee aan Russische zijde in de oorlog tegen Oekraïne. Ze worden vooral ingezet in Koersk. Ze zijn daar om de Russische strijdkrachten te ondersteunen in de strijd tegen de Oekraïense inval die begin augustus 2024 begon.

De verwachting is dat de terugtrekking tijdelijk is en dat er binnenkort weer meer troepen worden gestuurd. Zo zei het hoofd van de Oekraïense militaire inlichtingendienst dat hij verwacht dat Pyongyang extra artillerie-eenheden gaat sturen.

De troepenmacht van het land is aanzienlijk. "Noord-Korea heeft de dienstplicht en die kan al gauw tien jaar duren. Zelfs op een relatief kleine bevolking van 25 miljoen inwoners heb je het dan toch al snel over een leger van 1,5 miljoen", zei hoogleraar Korea-studies Remco Breuker eerder in de NOS-podcast De Dag.

Noors schip aan de ketting vanwege beschadigde datakabel in de Oostzee

3 months 1 week ago

De Noorse autoriteiten hebben een Noors schip vastgelegd in verband met de beschadigde glasvezelkabel tussen Letland en Zweden. "Het schip wordt ervan verdacht serieuze schade te hebben toegebracht", zegt de politie. Het vaartuig is vanochtend onder begeleiding naar de haven van Tromso gebracht, in het noorden van Noorwegen. Daar moet het voorlopig blijven.

Afgelopen weekend raakte in de Oostzee een onderzeekabel van het Letse telecombedrijf LVRTC beschadigd. Toen was nog onduidelijk hoe dat was gebeurd. De directeur sprak van "een beschadiging die te wijten is aan invloeden van buitenaf".

Russische bemanning

De Noorse politie zegt op verzoek van de Letse autoriteiten aan boord te zijn gegaan van het schip, dat Silver Dania heet. Volgens de politie voer het schip onder Noorse vlag en is de bemanning Russisch. Het schip was vanuit St. Petersburg onderweg naar Moermansk in het Russische Noordpoolgebied.

De rederij waar de Silver Dania onderdeel van is, levert wekelijks vis af in de Eemshaven, schrijft onderzoeksplatform Pointer. Dat leidde eerder al tot politieke zorgen omdat werd gevreesd dat de Russische bemanning in Nederland zou kunnen spioneren.

Zweden nam afgelopen maandag ook een schip in beslag dat de glasvezelkabel tussen Letland en Zweden mogelijk zou hebben beschadigd. Het schip, de Vezhen, voer op het moment van de beschadiging ook door de Oostzee. De Bulgaarse eigenaar zei dat het mogelijk is dat zijn vaartuig schade heeft veroorzaakt, maar dat van sabotage geen sprake is.

Het is niet het eerste incident met datakabels op de bodem van de Oostzee. Eind december zou het schip Eagle S verantwoordelijk zijn geweest voor schade aan een onderzeese kabel tussen Estland en Finland. De NAVO besloot daarop de militaire aanwezigheid in het gebied te verhogen.

Nog één keer 3-6-9 en de galerij met kijkcijferkanonnen Philip en Maarten

3 months 1 week ago

Na 25 seizoenen en 12,5 jaar zit het er bij De slimste mens na de finale van vanavond op voor presentator Philip Freriks en eenmansjury Maarten van Rossem. Freriks geeft het stokje door aan Herman van der Zandt. Wie Van Rossem opvolgt als jurylid is nog niet bekend.

Het programma was sinds 2012 te zien met dit duo en kan nog altijd rekenen op een groot kijkerspubliek. Gisteren keken om 20.30 uur 2 miljoen mensen naar de halve finale van het seizoen waarin oud-winnaars en finalisten het tegen elkaar opnemen.

En dat is niet gek, zegt televisiewetenschapper van de Universiteit Utrecht en oud-deelnemer Linda Duits. "Het programma heeft een duidelijke formule en structuur. Je weet precies wat je krijgt. Een groot deel van de televisiekijkers kijkt nog altijd lineair naar televisie en zo'n programma hoort bij je dagindeling."

Een-tweetjes

Sinds de eerste aflevering van De slimste mens in deze vorm is het ritme van het programma nagenoeg niet veranderd. De spelonderdelen zijn vrijwel hetzelfde gebleven, evenals de uitleg van de spelletjes. Ook de een-tweetjes tussen Freriks en Van Rossem zijn voor kijkers een vertrouwd gegeven.

De dynamiek tussen Van Rossem en Freriks in drie fragmenten door de jaren heen:

Dat gebrek aan vernieuwing is de kracht van het programma, zegt Duits. "Het maakt dat het programma heel vertrouwd is. Televisie is een sociaal medium. Dus als je op de bank zit en Maarten zegt iets, dan kun je daar samen op de bank iets van vinden. En dat samen op de bank kijken, verbindt en versterkt het gemeenschapsgevoel."

Trainen van je hersenen

Ook het actief meespelen op de bank heeft zo zijn voordelen, zegt neurobioloog Koko Beers van de Hersenstichting. "Om je hersenen gezond te houden, is het belangrijk dat ze uitgedaagd worden, dat ze aan het werk gaan. En dan helpt het doen van een quiz."

"Het activeert verschillende functies in je hersenen, zoals verbeteren van je reactiesnelheid, je geheugen en snel kunnen associëren", legt Beers uit. "Daardoor leggen je hersenen nieuwe verbindingen aan, en daar heb je wat aan als je ouder wordt." En ze ziet nog een voordeel, want als je een vraag goed beantwoordt kan dat een geluksgevoel geven.

Linda Duits deed in 2018 mee aan het programma. "Van tevoren word je goed voorbereid. Bijvoorbeeld hoe je sommige vragen het beste kan aanpakken. En de puzzelronde, daar kun je echt op trainen."

Dat je hersenen te trainen zijn door een spel, beaamt Koko Beers. "Omdat het steeds dezelfde spellen zijn, word je daar automatisch beter in. Dat is net als bij bijvoorbeeld sudoku. Dus om je hersenen gezond te houden is het belangrijk om steeds nieuwe dingen te leren, je hebt een steeds moeilijkere puzzel nodig."

Kijkcijferhit

Waar het programma in het eerste seizoen iets onder de miljoen kijkers trok, zijn de kijkcijfers sinds de verhuizing van het programma van NPO 2 naar NPO 1 eind 2022 toegenomen. Het winterseizoen van 2022-2023 was met een gemiddelde kijkdichtheid van 2,6 miljoen het best bekeken seizoen tot nu toe.

De kijkcijfers in de 25 seizoenen met Freriks en Van Rossem op een rij:

Of de huidige reeks over dat recordjaar heen gaat, is nog even afwachten. De kijkcijfers komen sinds 2023 iets later omdat ook uitgestelde kijkers worden meegeteld. De kijkcijferdip in 2024 is te verklaren door de Olympische Spelen, die werden deels op hetzelfde tijdstip uitgezonden.

Spel binnen een spel

Hoe goed voorbereid je als deelnemer ook bent, meedoen op de bank is toch iets anders dan deelnemen in de uitzending, zegt Duits. "De opnames duren lang, soms moet iets opnieuw. Dan word je telkens uit je concentratie gehaald en om dan weer je focus te vinden is eigenlijk een spel binnen een spel."

En hoewel ze maar in twee afleveringen van De slimste zat, kijkt ze met een goed gevoel op haar deelname terug. "Ik zat in de oudejaarsuitzending en ging dus als slimste mens het nieuwe jaar in."

Gelderland wil zones met drastisch minder stikstof rond Veluwe

3 months 1 week ago

Het provinciebestuur van Gelderland wil zones maken waarin de stikstofuitstoot drastisch omlaag moet. Ze moeten komen rond stikstofgevoelige natuur op de Veluwe en bij Winterswijk. De hoop is dat de provincie dan weer vergunningen kan afgeven voor de bouw van woningen, bedrijven en wegen en voor evenementen.

Op veel vragen over het plan heeft de verantwoordelijke provinciebestuurder nog geen antwoord. Gedeputeerde Ans Mol (BBB) moet de komende maanden nog veel knopen doorhakken.

Zo is nog onduidelijk hoe breed de zones worden. "We gaan nog bepalen of die zones 100, 500 of 700 meter rond de natuurgebieden komen", zegt provinciebestuurder Mol.

Dat maakt nogal wat uit voor de bedrijven in die gebieden. "Het liefst hebben we de zones zo smal mogelijk", zegt Mol. Maar hoe smaller de zones, hoe strenger de eisen worden voor de bedrijven daar. "We moeten nu gaan kijken: aan welke knoppen kunnen we draaien om met zo min mogelijk pijn iets te bereiken?"

Alle vergunningen tegen het licht

Als de breedte van de zone en de eisen voor de bedrijven zijn vastgesteld, wil de provincie alle vergunningen tegen het licht houden, zegt Mol. "Of je nu agrariër bent of een fabriek hebt: de uitstoot moet omlaag." Hoe, kan van geval tot geval verschillen. "Bedrijven helpen met innovatie, of in het uiterste geval verplaatsen of uitkopen." Daar is geld uit Den Haag voor gereserveerd.

Het voorstel moet komende tijd worden uitgewerkt, maar duidelijk is dat het plan ingrijpend zal zijn voor bedrijven. Maar niets doen is ook ingrijpend, zegt Mol, omdat ze geen vergunningen meer kan afgeven.

De vergunningverlening ging al moeizaam, maar is sinds kort helemaal vastgelopen. De recente stikstofuitspraak van de Raad van State maakt het nog moeilijker. Het uitgeven van vergunningen kan alleen weer op gang komen als overbelasting door stikstof wordt weggenomen in de kwetsbare natuurgebieden, redeneert het provinciebestuur.

Ministeriële commissie

Premier Schoof heeft een ministeriële commissie ingesteld die het stikstofprobleem moet oplossen. Alle betrokken ministers moeten samen aan oplossingen werken. Over twee maanden verwacht Schoof van hen een plan.

"Ik ben natuurlijk blij dat de minister-president nu voortvarend aan de slag is gegaan", zegt provinciebestuurder Mol. "Hopelijk komen er maatregelen die Nederland verder helpen. De nood bij ons is hoog en veranderingen kosten procedureel veel tijd. Als je op slot staat, heb je echt bijzonder weinig tijd."

Gelderland is nog aan het bestuderen wat de impact van de uitspraak is, maar kondigt dit plan van de zones toch alvast aan. "Omdat het moet", zegt Mol. Komende weken werkt de provincie het verder uit. In maart verwacht het provinciebestuur de eerste besluitvorming.

Op Beatrix' 87ste verjaardag verschijnt nieuwe documentaire over haar leven

3 months 1 week ago

Prinses Beatrix viert vandaag haar 87ste verjaardag, en niet toevallig is vandaag op Videoland ook een nieuwe documentaire verschenen over de voormalige koningin. Hierin geven naasten van haar en experts een inkijk in haar leven.

Regisseur Joost van Ginkel zegt tegen persbureau ANP dat hij heeft geprobeerd een uitgebreide karakterschets van de prinses te maken. Hij noemt Beatrix getalenteerd op verschillende vlakken. "Als ze geen koningin was geweest, had ze een prima minister-president kunnen zijn."

Beatrix nam haar taak als koningin heel serieus, zegt Van Ginkel. "Mede door de schandalen waar haar ouders in verzeild raakten nam ze zich op jonge leeftijd voor: ik ga dit anders doen", zegt hij. "Vanaf het moment dat ze werd ingehuldigd streefde ze een perfecte en foutloze monarchie na waarvoor alles moest wijken."

Bij haar inhuldiging in 1980 stond het koningshuis er slecht op: in Amsterdam waren grote krakersrellen onder het mom 'Geen woning, geen kroning'. In de decennia daarna probeerde ze het aanzien van het koningshuis te verbeteren.

Op Koninginnedag 1988 liep ze na een bezoek aan Kampen onaangekondigd langs de Amsterdamse grachten en liet zich zoenen door een omstander. En bij nationale rampen zoals de Bijlmerramp in 1992 en de moord op Theo van Gogh in 2004 was de koningin heel zichtbaar. De inspanningen van Beatrix zijn "ronduit knap", stelt Van Ginkel. "Los van wat je van de monarchie vindt."

Verdachten kregen keus: zeggen waar kunstschatten zijn, of met foto online

3 months 1 week ago

De twee verdachten van de kunstroof in het Drents Museum hebben het aan zichzelf te wijten dat hun identiteit geopenbaard werd, zegt minister Van Weel van Justitie en Veiligheid. Volgens de minister hadden ze de keuze om te vertellen waar de kunstschatten zijn óf hun namen en foto's online te laten zetten.

"De politie weet dat ze aanwezig zijn geweest in het museum. Als ze dan niet willen vertellen waar deze schatten zijn, dan is dit een van de methodes om te kijken of de rest van de bevolking deze mensen wel heeft gezien", zegt Van Weel.

Gisteren deelde de politie foto's en namen van twee gearresteerde verdachten, zonder dat hun gezicht onherkenbaar was gemaakt. Doorgaans is de politie hier erg terughoudend mee.

De politie moet namelijk aantonen dat er sprake is van een zwaarwegend algemeen belang, zoals de openbare veiligheid, om de identiteit van verdachten openbaren. Het Openbaar Ministerie moet hiermee instemmen. Het OM laat in een verklaring weten dat er sprake moet zijn van een verdenking voor een strafbaar feit waar minimaal acht jaar gevangenisstraf op staat.

Tijdsdruk

De tijdsdruk om de kunstschatten terug te krijgen, speelde bij het besluit een grote rol, zegt de minister. "Want als ze op weg zijn naar het buitenland, elders of vernietiging, dan telt elke seconde."

Van Weel ontkent dat de Roemeense autoriteiten erop hebben aangedrongen om de gegevens te openbaren. "Er werd niet aangedrongen op extra actie."

Volgens de minister is de roof "een enorme klap" voor Roemenië. Hij wil dan ook benadrukken dat er niet bagatelliserend over "een gouden helm" gesproken moet worden. "Dit zijn geen huis-tuin-en-keukeninbraken, dit heeft cultuur-historische waarde."

Er is hierdoor wel internationale druk, erkent Van Weel. "Het is aan politici om de internationale druk af te vangen, zodat de politie en het OM hun werk kunnen doen."

De advocaat van een van de verdachten noemt het delen van de naam en foto "niet proportioneel", omdat zijn cliënt al is aangehouden. Hij zegt dat het hem zorgen baart dat deze afweging is gemaakt.

Volgens Van Weel is een weloverwogen afweging gemaakt door politie en justitie. "Als iemand daar aan twijfelt, bijvoorbeeld de advocaat van de verdachte, dan mag diegene dat inbrengen in het proces, dat is het mooie van de rechtsstaat."

Dreigen met openbaring

"Er is altijd een spanningsveld tussen privacy en opsporing", zegt Sven Brinkhoff, hoogleraar strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam. Het dreigen met het herkenbaar in beeld komen wordt wel vaker ingezet als verdachten nog niet zijn gearresteerd, zegt hij. Bijvoorbeeld bij voetbalrellen of verdachten die in het buitenland verblijven.

"Er wordt dan gedreigd dat ze herkenbaar in beeld komen als ze zich niet aangeven en dan kiezen ze eieren voor hun geld." Brinkhoff zegt geen gevallen te kennen waarin de foto's en namen van verdachten pas ná hun arrestatie online gezet werden.

Ook Joep Lindeman, hoogleraar strafprocesrecht aan de Universiteit Utrecht, kent geen gevallen waarbij dit eerder gebeurde.

"Het is bijzondere kunst die is geleend van een ander museum uit het buitenland", zegt Lindeman. "Dat maakt denk ik ook dat ze tot wat ongebruikelijke stappen komen."

Uiteindelijk is het aan de rechter om te beoordelen of de belangenafweging goed is gemaakt, zegt hij. "Dan kan het zijn dat het tot een lagere straf leidt bij de veroordeling."

Radioproducer FunX Gerwin Visser (25) verdronken tijdens vakantie in Costa Rica

3 months 1 week ago

Gerwin Visser, bekend van radiozender FunX, is op vakantie in Costa Rica verdronken. Dat meldt de radiozender in een bericht op Instagram.

Woensdagavond was de 25-jarige FunX-medewerker aan het zwemmen toen hij er "niet in slaagde zelfstandig het strand te bereiken". Zijn beste vriend schakelde daarop de hulpdiensten in, maar hun hulp kwam te laat. De volgende ochtend werd zijn lichaam na een stormachtige nacht met slecht zicht en veel wind op het strand aangetroffen.

"Het verlies van Gerwin laat een enorme leegte achter bij zijn familie, vrienden en collega's. Het verdriet is groot en we zullen hem ontzettend missen", aldus FunX.

'Gerwin de fixer'

Hij werd 'Gerwin de fixer' genoemd omdat hij als regisseur en producer veel regelde voor de show van Fernando Halman. Hij was daarin ook geregeld te horen. Dagelijks praatte hij met presentator Halman over het nieuws en de dagelijkse dilemma's en ergernissen.

Vandaag stond de ochtendshow van FunX volledig in teken van Gerwin. Luisteraars konden inbellen en deelden hun favoriete herinneringen. Zoals over zijn gemopper op de elektrische fiets waar altijd iets mis mee was. Of de weegschaal die werd meegenomen als het tijd werd om weer even op de kilo's te letten.

Ook op sociale media reageren luisteraars. "Wat erg, ik luister altijd naar FunX in de ochtend wanneer ik naar werk rijd, ik ben hier even stil van geworden. May he rest in peace", schrijft een van hen. Een andere luisteraar is ook geschokt: "Door de leuke interactie altijd met Fernando voelde het alsof ik hem persoonlijk kende. Kippenvel en een brok in mijn keel. Sterkte aan familie, vrienden en collega's. Rust zacht Gerwin".

Halman stond gisteren bij de uitreiking van de RadioRingen stil bij het overlijden van zijn collega. Hij was daar om de Marconi Oeuvre Award in ontvangst te nemen. "Deze award is ook voor jou, Gerwin. I love you man", zei hij in zijn toespraak.

Onrust over samenwerking CDU/CSU met AfD houdt aan: 'Schandaal'

3 months 1 week ago

De samenwerking tussen CDU/CSU en radicaal-rechtse Alternative für Deutschland (AfD) blijft de gemoederen in Duitsland bezighouden. In verschillende Duitse steden gingen gisteravond duizenden mensen de straat op om hiertegen te protesteren.

De onrust ontstond woensdag. In het Duitse parlement werd, dankzij steun van de AfD, een motie van de CDU aangenomen om het migratiebeleid aan te scherpen. Tot dan toe werkte de CDU/CSU net als de andere partijen in de Bondsdag altijd om de radicaal-rechtse AfD heen. Er was een zogenoemde 'Brandmauer' opgetrokken: plannen werden niet in stemming gebracht als ze voor een meerderheid afhankelijk waren van AfD.

Deze 'Brandmauer' werd woensdag dus afgebroken door de christendemocraten. Demonstranten uitten gisteren hun ongenoegen hierover in Leipzig, Berlijn, München, Düsseldorf, Kiel, Freiburg en Hannover. In Leipzig hadden mensen dozen meegenomen waarmee ze een nieuwe, symbolische muur bouwden.

Demonstranten noemden de samenwerking een schandaal:

In Berlijn protesteerden zo'n 6000 mensen bij het CDU-hoofdkantoor. Bij een kleiner kantoor van de partij in de wijk Charlottenburg werden vernielingen aangericht. Ook werd er geprotesteerd bij een campagnebijeenkomst van CDU-leider Friedrich Merz.

Bij het kantoor van de CSU in München waren volgens de politie zo'n 7000 mensen bijeen. In de oproep om te komen demonstreren stond: "Werk niet samen met fascisten! Samen verdedigen we de democratie en het individuele recht op asiel." De komende dagen worden er meer protesten verwacht.

Naar aanleiding van de politieke samenwerking tussen CDU/CSU en AfD heeft een Holocaustoverlevende besloten dat hij een hoge Duitse onderscheiding teruggeeft. De 99-jarige Albrecht Weinberg overleefde het vernietigingskamp Auschwitz.

Een andere Holocaust-overlevende, Eva Umlauf, doet in een open brief in de Süddeutsche Zeitung een oproep aan Merz de samenwerking terug te draaien. "Onderschat de rechts-extremisten niet. Keer om op het pad dat woensdag is ingeslagen."

Merz kreeg gisteren ook al kritiek van oud-bondskanselier en partijgenoot Angela Merkel over zijn keuze om op te trekken met AfD. Zij noemde dit in een schriftelijke verklaring "verkeerd".

Dow Chemical schrapt 1500 banen, gevolgen voor Terneuzen onbekend

3 months 1 week ago

Het Amerikaanse chemiebedrijf Dow Chemical gaat 1500 banen schrappen. Dat is vier procent van het totale aantal medewerkers. Dow draaide in het vierde kwartaal van vorig jaar 35 miljoen dollar verlies en hoopt mede door deze ontslagen een miljard dollar te besparen.

Er is minder vraag naar producten van Dow, waardoor de prijzen gedaald zijn en de winstmarges verkleind. Dow bezuinigt ook op andere kosten en hoopt daarmee 300 tot 500 miljoen dollar te besparen.

Gevolgen Terneuzen onbekend

Het is nog niet bekend waar mensen moeten verdwijnen. Het bedrijf zou vooral in Europa en Azië willen inkrimpen. De op een na grootste fabriek van van het chemieconcern staat in Terneuzen, waar 3500 mensen werken; een tiende van het totale aantal werknemers van Dow.

Vorige week maakte het bedrijf bekend dat het onderhoud van de fabriek in Terneuzen voor onbepaalde tijd is uitgesteld. Dat zou geen gevolgen hebben voor het personeel.

Dow maakt vooral polyetheen dat wordt gebruikt in verpakkingen. De vestiging in Terneuzen is de grootste werkgever in Zeeuws-Vlaanderen.

Vijf jaar Brexit: VK zoekt weer toenadering tot EU, maar wat kan wel en wat niet?

3 months 1 week ago

Precies vijf jaar nadat Groot-Brittannië officieel de Europese Unie verliet, vindt nog maar één op de drie Britten dat Brexit de juiste keuze was. Volgens een peiling van YouGov ligt het aantal Britten dat nog achter Brexit staat op het laagste niveau sinds het referendum in 2016. Vooral onder jongeren die toen nog niet mochten stemmen is het anti-Brexit-sentiment sterk: 75 procent ziet het als een verkeerde beslissing.

De Britten voelden zich altijd al weinig verbonden met het Europese vasteland. Maar hoe weinig men wist over de EU bleek de dag na het referendum toen een van de meest gegoogelde vragen was: 'Wat is de Europese Unie?'

Vanaf dat moment was het voor de Britse en Europese leiders een flinke kluif om te begrijpen wat Brexit in de praktijk betekende. In de jaren die volgden zagen we ondernemers worstelen met handelsbarrières en extra papierwerk, we zagen lange rijen vrachtwagens bij Dover door importcontroles, complexe problemen rond de Noord-Ierse grens, teleurgestelde boeren en veel gemopper over visserijrechten.

Handelspositie geschaad

Maar de totale economische ineenstorting die door tegenstanders van Brexit was voorspeld, bleef uit. Het Verenigd Koninkrijk blijft ondanks alles de zesde economie ter wereld.

Wel heeft Brexit de handelspositie van het Verenigd Koninkrijk geschaad, al laat de omvang zich lastig meten. Het beeld wordt vertroebeld door andere schokgolven die ook economisch effect hebben gehad, zoals de pandemie en de oorlog in Oekraïne.

Een vergelijking met grote Europese buren als Duitsland en Frankrijk is ook lastig omdat die om verschillende redenen eveneens economisch onderpresteren.

Anti-Brexit-partij onderhandelt

Een recent rapport van denktank UK in a Changing Europe stelt dat vooral de handel in goederen na Brexit flink is getroffen: de Britse export van goederen wereldwijd is sinds 2019 slechts met 0,3 procent per jaar gestegen, terwijl het gemiddelde op 4,2 procent ligt. Vooral kleine en middelgrote bedrijven zijn geraakt: daar zie je een daling van 30 procent. Zo'n 20.000 kleine ondernemingen zijn volledig gestopt met exporteren naar de EU.

Daarentegen blijft de handel in diensten (zoals financiële en zakelijke dienstverlening) stabiel, een sector die goed is voor 80 procent van de totale economische output van het VK. Dat kan nog meer van pas komen in een wereld waarin de Amerikaanse president Trump mogelijk hoge heffingen op goederen, maar in mindere mate op diensten wil invoeren.

In het jaar van de vijfde verjaardag van het daadwerkelijke vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU zijn er opnieuw onderhandelingen met Brussel. Dit keer neemt niet een conservatieve pro-Brexit-regering aan de onderhandelingstafel plaats, maar vormt de Labourpartij de regering - een partij die oorspronkelijk tegen Brexit was.

Wat kan wel?

Het leidt ertoe dat er enthousiast wordt gesproken over een 'reset' van de relatie tussen het VK en de EU. Al is 'reset' misschien een te groot woord: zolang de Britten niet opnieuw toetreden tot de interne markt en de douane-unie, zullen de veranderingen beperkt blijven.

Premier Starmer gaat maandag al naar Brussel voor een informele bijeenkomst met EU-leiders. Daarna volgt in april een formele EU-VK-top om de onderhandelingen te starten. De meeste EU-leiders zijn voorstander van nauwe banden met de Britse buren.

Starmer gaat op pad met een duidelijk beeld van wat niet kan: tijdens de verkiezingen sloot hij de meest cruciale punten uit. Om de pro-Brexit-stemmers in het noorden te paaien, beloofde hij niet opnieuw toe te treden tot de interne markt of de douane-unie, en geen vrij verkeer van personen toe te staan. Wat wel kan, en wat de Britten de EU te bieden hebben, heeft hij tot nu toe minder duidelijk geformuleerd.

Mobiliteit versoepelen

Met de Russisch-Oekraïense oorlog op de achtergrond lijkt nauwere samenwerking op het gebied van defensie en veiligheid een logisch vertrekpunt. Een punt waarop de Britten graag verbetering willen is de export en import van dieren- en plantenproducten. Die gaan nu gepaard met veel controles en papierwerk, zoals veterinaire certificaten.

Ook willen de Britten betere voorwaarden voor wederzijdse erkenning van beroepskwalificaties en chemische regelgeving.

De EU wil vooral voor jongeren graag het personenverkeer versoepelen. Europese jongeren tussen de 18 en 30 jaar zouden dan gemakkelijker kunnen werken en studeren in het VK. Waar dit door de vorige Britse regering werd afgewezen, lijkt er nu ruimte voor onderhandeling. Zolang het maar niet 'vrij verkeer van personen' wordt genoemd.

Dichtbij, maar er niet in

Voor de EU heeft een overeenkomst over visserij prioriteit, een onderwerp dat voor de Britten beladen is.

Ondertussen wordt in de wandelgangen van Westminster de complexiteit van de aanstaande onderhandelingen al grappend samengevat als: "Het doel is eigenlijk zo dicht mogelijk bij de EU, zonder er echt in te zitten".

12-jarige achter het stuur aangehouden na politieachtervolging

3 months 1 week ago

Een 12-jarige jongen uit België is gisterenavond in Knegsel in Noord-Brabant aangehouden na een lange politieachtervolging. De jonge bestuurder heeft op meerdere plekken schade aangericht, schrijft Omroep Brabant.

De Belgische politie zat de jongen vanuit Hasselt achterna en riep uiteindelijk de hulp in van de Nederlandse politie. Vanaf de N69 zetten agenten van de politie Cranendonck-Heeze-Leende de achtervolging in. Hij is uiteindelijk in Knegsel aangehouden.

De jongen is overgedragen aan de Belgische politie. Daar wordt de zaak verder afgehandeld.

Waarom de jongen achter het stuur zat, is onbekend. Ook is niet precies duidelijk welke schade hij heeft veroorzaakt.

Geldautomaat vaker buiten werking na cashoproep banken

3 months 1 week ago

Geldautomaten waren vorig jaar opnieuw te vaak niet in werking vanwege onderhoud of door een storing. Al bijna anderhalf jaar lang lukt het banken niet om het aantal storingen onder controle te krijgen.

Dat blijkt uit de cijfers van Geldmaat, het bedrijf achter de automaten, dat daar maandelijks over publiceert. Vooral in december waren automaten vaker buiten gebruik. Dat komt volgens de beheerders van de geldautomaten deels door de oproep van de Nederlandse Vereniging van Banken om meer cash in huis te halen. Ook de boodschap van NAVO-chef Rutte om je voor te bereiden op oorlog had invloed.

"Dat zorgde in korte tijd voor een grotere vraag naar cash, ook op plekken waar het gedrag normaal heel voorspelbaar is", zegt een woordvoerder van Geldmaat. In december wordt er sowieso meer geld opgenomen en is het risico dat een automaat leeg raakt groter.

Ook het faillissement van Blokker had invloed op de cijfers. Negen filialen van de huishoudketen hadden een geldautomaat in de winkel en die moesten worden verwijderd, wat meetelt in de cijfers over de beschikbaarheid.

Automaat in de buurt

Banken hebben het plaatsen en onderhouden van geldautomaten uitbesteed aan Geldmaat. Met consumentenorganisaties en De Nederlandsche Bank zijn normen afgesproken die Geldmaat moet halen. Het gaat daarbij bijvoorbeeld over het aantal automaten en hoe vaak ze in werking zijn.

De afspraak over het aantal automaten wordt gehaald, de afspraak over de beschikbaarheid niet. De norm is dat automaten gemiddeld 97,5 procent van de tijd in werking zijn. Dat lukte alleen in februari.

Geldmaat pleit voor een andere manier van meten. De organisatie wil dat er niet alleen naar niet-werkende automaten wordt gekeken, maar dat ook wordt meegenomen of er een automaat in de buurt is die wel werkt. Dat is volgens het bedrijf trouwens meestal het geval.

"De huidige norm is alleen te halen als vrijwel alles meezit", zegt een woordvoerder. Dat was volgens het bedrijf ook al zo toen geldautomaten nog in beheer van banken waren, maar toen was er nog geen norm afgesproken. Ook waren er toen meer geldautomaten, waardoor je sneller bij een andere automaat terecht kon.

Meer problemen zijn er bij de automaten waar je biljetten kunt storten. Daarvan was gemiddeld bijna 1 op de 17 automaten buiten gebruik (5,8 procent) terwijl de norm 3,5 procent is. Bij automaten waar je munten kunt storten gaat het trouwens beter: daar worden de normen afgelopen jaar wel gehaald.

Het afgelopen jaar heeft Geldmaat 2500 automaten vervangen, waardoor ze minder storingsgevoelig moeten zijn. Het vervangen van de automaten leidde er wel toe dat ze dagen buiten gebruik waren.

'Zorgelijk'

Het niet halen van de normen heeft vooralsnog geen consequenties voor de banken. Ze liggen niet vast in een wet. Vorig jaar benadrukte het ministerie van Financiën wel dat het zorgelijk is als de doelen niet worden gehaald. In een nieuwe reactie zegt het ministerie dat Geldmaat beterschap heeft beloofd.

Er wordt gewerkt aan een wet waarin banken worden verplicht voldoende opties aan te bieden om contant geld op te nemen. Het wetsvoorstel wordt volgende maand naar de Tweede Kamer gestuurd.

Wekdienst 31/1: Drents Museum weer open • Laatste Slimste-aflevering voor Freriks en Van Rossum

3 months 1 week ago

Goedemorgen! Vandaag nemen presentator Philip Freriks en zijn sidekick Maarten van Rossem afscheid van De slimste mens. En het Drents Museum opent een week na de kunstroof weer zijn deuren.

Eerst het weer: de zon schijnt geregeld en het blijft over het algemeen droog. Het wordt zo'n 7 graden bij een matige zuidwestenwind.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de storingen op en werkzaamheden aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De politie maakte grote fouten voorafgaand aan de dubbele moord na een ruzie over een woning in het Drentse Weiteveen, blijkt uit een evaluatie van de politie zelf. Risico's werden onderschat, een wapenvergunning werd niet ingetrokken en de vele meldingen in de zaak werden niet aan elkaar gelinkt.

Martin Sitalsing, politiechef van de Eenheid Noord-Nederland, zegt dat de politie zijn professionele standaard niet heeft gehaald. "Dat vind ik bijzonder pijnlijk en dat betreur ik", reageert hij bij RTV Drenthe.

Of de moorden voorkomen hadden kunnen worden, valt niet te zeggen. Wel staat vast dat de politie anders had moeten handelen. Er werden zo'n tachtig meldingen gedaan bij de politie, voornamelijk over smaad, intimidatie en bedreiging. Veel meldingen werden opgevat als losse incidenten, waardoor de politie niet goed doorhad dat de ruzie escaleerde.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

De Oekraïners bestoken grote delen van Rusland met drones. Maar ze hebben ook eigen raketprogramma's. Kleine uitvinders en ondernemers werken hard mee aan het minder afhankelijk maken van hun land van buitenlandse wapens. Zoals Serhii Birjoekov:

Fijne dag!

Stoppersregeling boeren in gevaar door uitspraak Raad van State

3 months 1 week ago

Boeren die willen stoppen dreigen geraakt te worden door de recente uitspraak van de Raad van State over de stikstofuitstoot. De Raad van State oordeelde in december dat boeren, bedrijven en bouwers die iets nieuws gaan doen een nieuwe stikstofvergunning moeten aanvragen.

Het kabinet is bang dat hierdoor de stoppersregeling voor boeren in gevaar komt, zo melden Haagse bronnen. Voor die stoppersregeling hebben zich bijna 1700 agrariërs aangemeld die er wel voor voelen om hun bedrijf te beëindigen.

"We zijn in kaart aan het brengen of dit zo gelezen moet worden of niet", zegt minister Wiersma van Landbouw. "Want het kan niet de bedoeling zijn dat je als boer juist als je wilt stoppen in de problemen komt. Het is heel vervelend dat boeren die een superingewikkeld besluit hebben genomen nu weer in onzekerheid zijn. Dat kan niet de bedoeling zijn."

De stoppersregeling is vooral bedoeld voor de grootste agrarische stikstofuitstoters (piekbelasters) en wordt in Den Haag gezien als een van de meest effectieve oplossingen voor het stikstofprobleem.

Appartementen bouwen

De regeling is bedacht door voormalig minister voor Natuur en Stikstof Van der Wal, die het een "woest aantrekkelijke regeling" noemde. Met zeer gunstige financiële voorwaarden wilde het kabinet zo veel mogelijk boeren, vooral in de buurt van natuurgebieden, verleiden om vrijwillig te stoppen. Gedwongen uitkoop van boeren was ook voor het vorige kabinet geen optie.

Het probleem is nu dat in de regeling is afgesproken dat stoppende boeren nog wel 15 procent van de stikstofruimte uit hun vergunning mogen gebruiken. Dat maakt het mogelijk dat ze bijvoorbeeld nog andere dieren in plaats van koeien houden. Paarden en schapen stoten veel minder stikstof uit dan koeien. Of een boer kan bijvoorbeeld een camping beginnen of appartementen bouwen op het afgestoten boerenbedrijf.

Zeer urgent

Het lijkt erop dat ze hier door de uitspraak van de Raad van State toch een nieuwe natuurvergunning voor moeten aanvragen, terwijl de boeren ervan uitgingen dat dat niet hoefde. Het is onzeker of ze zo'n nieuwe vergunning nog kunnen krijgen. Er wordt al te veel stikstof uitgestoten en bij de vergunningverlening wordt vooral gekeken of de natuur eronder lijdt.

Niet alleen het kabinet maakt zich hier zorgen over, ook de provincies vrezen de gevolgen van de uitspraak van de Raad van State. De agrarische site Stal en Akker citeert een ambtenaar van de provincie Brabant, die in een online bijpraatsessie het probleem "zeer urgent" heeft genoemd.

Alsnog afhaken

Zowel bij de provincies als op het ministerie van Landbouw zoeken juristen uit wat de consequenties zijn voor stoppende boeren. Ook wordt gekeken of er nog uitzonderingen mogelijk zijn. De vrees is dat boeren alsnog afhaken als blijkt dat de regeling waar ze zich voor hebben aangemeld minder gunstig blijkt te zijn.

Door de uitspraak van de Raad van State en de Greenpeace-uitspraak van de rechter vorige week heeft het kabinet een ministeriële werkgroep opgericht, die voor eind maart met plannen wil komen om het stikstofprobleem in Nederland op te lossen.

Checked
21 minutes 58 seconds ago
NOS Nieuws - Algemeen
NOS Nieuws
Subscribe to NOS Nieuws - Algemeen feed