NOS Nieuws - Algemeen

Goedemorgen! Europese regeringsleiders praten vandaag via een videoverbinding met de Amerikaanse president Trump over Oekraïne, in aanloop naar de ontmoeting van Trump en Poetin. En vanavond wordt er gevoetbald om de Europese Super Cup.

Eerst het weer: het wordt zonnig en met 28 tot 35 graden wordt het vanmiddag zeer warm. Vanaf de late middag en tijdens de avond meer bewolking. Komende nacht valt soms een regen- of onweersbui, maar het koelt niet verder af dan 19 tot 22 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten?

Hier stond eerder dat het hoger beroep in de zaak tegen de zogenoemde Erasmusschutter van vandaag van start gaat. Dat blijkt niet helemaal te kloppen: in de rechtbank wordt gesproken over de voorlopige hechtenis.

Wat heb je gemist?

In Frans Guyana is een nieuwe Europese satelliet gelanceerd om het weer nog preciezer te voorspellen. De weersatelliet gaat rondjes draaien over de Noord- en Zuidpool en kan het hele aardoppervlak in kaart brengen. De satelliet levert niet alleen gegevens aan voor weersverwachtingen, maar kijkt ook naar luchtvervuiling.

Europese landen werken al langer aan de nieuwe generatie weer- en klimaatsatellieten. Bestaande satellieten slijten en gaan uiteindelijk kapot, dus moeten er op tijd opvolgers worden gelanceerd.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

In Nijmegen is een kostbare opgezette tijger gestolen uit een winkel. De eigenaar wil het dier graag terug en looft een beloning uit voor de gouden tip. "De bijbehorende papieren hebben ze niet meegenomen, dus hij is onverkoopbaar", aldus de eigenaar.

Fijne dag!

De afgelopen maanden zag de Europese Commissie een forse toename van de import uit China. Sommige producten werden meer dan twintig keer meer geïmporteerd dan een jaar geleden. De prijzen van sommige producten lagen ook veel lager. Ondernemingsorganisaties maken zich grote zorgen.

Sinds de Verenigde Staten hoge heffingen invoerden op Chinese producten is de vrees dat deze tegen bodemprijzen de Europese markt op komen. De eerste geluiden hierover uit het bedrijfsleven zijn hoorbaar.

Vooral machines en chemische producten werden het afgelopen halfjaar veel meer geïmporteerd. Zo werd een groep chemische stoffen ruim 36 keer meer uit China gehaald dan een jaar geleden, tegen een 95 procent lagere prijs. Industriële robots werden bijna 8 keer meer uit China gehaald, tegen een gemiddeld 29 procent lagere prijs.

Sinds eind april houdt de Europese Commissie nauwkeurig bij hoeveel producten uit China komen en tegen welke prijzen. Het is nog te vroeg om te concluderen dat er sprake is van 'dumping', zeggen deskundigen, maar volgens ondernemersvereniging in handel en logistiek EvoFenedex zijn de cijfers zorgwekkend.

Ook branchevereniging voor technologische industrie FME maakt zich zorgen. "We krijgen steeds meer signalen van leden over concurrerende machines uit China die voor prijzen worden aangeboden die soms meer dan 50 procent lager liggen dan bij vergelijkbare Europese machines van een A-merk", zegt een woordvoerder. "In sommige gevallen wordt zelfs tot 40 procent onder de oorspronkelijke offerteprijs gezakt. Dit wijst op een agressieve prijsstrategie."

Ook ondernemer Remco Valk ziet afgelopen maanden een verandering. Zijn bedrijf verkoopt robots die lassen. Het aanbod aan Chinese robots zag hij al langer stijgen. "Ik zie al jaren dat Chinese concurrenten een zeer agressieve prijsstrategie hanteren en de afgelopen maanden zie ik dat ze daarnaast aan een veel agressievere marketing doen via social media."

Chinese robots

Dat de eerste geluiden uit de machine/robotsector komen, is niet gek. Robotica is een van de tien belangrijkste sectoren in China's nationale industriestrategie 'Made in China 2025'.

Chinese meerjarenplannen gaan gepaard met flinke staatssteun, van goedkope leningen en subsidies tot belastingvoordelen. En dat niet alleen: opleidingsprogramma's worden aangepast om het juiste talent voort te brengen en onderzoeksfaciliteiten te openen.

Al deze stimulansen hebben geleid tot een gigantische toename van robotica-bedrijven. Volgens Chinese statistieken telde China vorig jaar ruim 451.000 bedrijven in de intelligente roboticasector, een verdrievoudiging ten opzichte van 2020.

Overproductie

Dit soort innovatie- en productiewedlopen, waarbij lokale overheden allemaal het beste resultaat aan Peking willen kunnen melden, gaan vaak gepaard met inefficiëntie en overproductie. Lokale overheden kampen daardoor met grote schulden en bedrijven kunnen hun producten niet kwijt. Daardoor is er een felle prijzenoorlog in China, die volgens president Xi de economie schaadt.

Onlangs waarschuwde de Communistische Partij dat agressieve prijsverlagingen en oneerlijke concurrentie winstmarges onder druk zetten en economisch herstel bemoeilijken. Het was een duidelijke oproep om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen en overproductie tegen te gaan.

Nog geen maatregelen

Vanwege de Chinese overproductie en de handelsoorlog met de VS is de verwachting dat er de komende tijd nog veel meer Chinese producten tegen lage prijzen naar Europa komen. Volgens de Europese Commissie is het nu nog te vroeg om brede maatregelen te nemen. Wel worden met name de chemie- en machinesector in de gaten gehouden.

De Europese Commissie heeft al voordat president Trump zijn handelsoorlog begon veel gedaan om de Europese industrie te beschermen tegen Chinese concurrentie. Zo gelden er importheffingen op Chinese elektrische auto's van 45 procent.

Ook zijn er importheffingen ingevoerd voor houtproducten uit China, zoals parketvloeren en multiplex, van tussen de 21 en 62 procent.

Die bescherming van de industrie heeft wel een keerzijde voor consumenten: duurdere producten. "Ik snap dat de EU Europese fabrieken wil verdedigen", zegt Alex Oldyck van multiplex-importeur De Gouw Handelmaatschappij. "Maar dit drijft de prijs in sommige gevallen ontzettend op voor klanten en Europese producenten bieden niet altijd een passend alternatief."

Volgens hem is overschakelen op Europees hout niet altijd een optie vanwege capaciteitsbeperkingen. "Fabrieken in Europa draaien vaak al op volle capaciteit. Je kan nu niet zomaar alles uit Europa halen. Wanneer China prijstechnisch niet meer interessant is, zullen importeurs hun heil zoeken in andere Aziatische landen, zoals Indonesië of Maleisië."

Met de nieuwe Europese weer- en klimaatsatelliet kunnen nog preciezere metingen worden gedaan, om kaarten te maken die laten zien hoe vies of schoon de lucht is en te zien waar de rook van vulkaanuitbarstingen of bosbranden heengaat.

Vannacht werd de satelliet op een Ariane 6-raket van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA gelanceerd in Kourou, Frans-Guyana, waar de Europese lanceerbasis is. De satelliet gaat niet gelijk metingen doen, eerst wordt alles nog gecontroleerd en ingesteld.

Stapje voor stapje beter

De weersatelliet gaat rondjes draaien over de Noord- en Zuidpool en kan het hele aardoppervlak in kaart brengen. Dagelijks meet hij onder meer de temperatuur en het vochtgehalte op elke hoogte in de atmosfeer.

"Die gegevens verwerken wij in onze weermodellen", zegt Jan Fokke Meirink, onderzoeker bij het KNMI. "Dat gaat een positieve impact hebben op de kwaliteit van de weersverwachting." De data worden ook gebruikt voor Europese weermodellen. De satelliet is een samenwerking van dertig Europese landen, waaronder Nederland.

"Door de jaren heen wordt de weersverwachting steeds preciezer", zegt Meirink. Dat kun je precies laten zien door de verwachtingen achteraf te vergelijken met de metingen. Volgens hem is dat een geleidelijk proces. Meirink verwacht dan ook niet dat mensen direct aan het weerbericht merken dat de satelliet straks aan het werk is.

Vocht zien voordat wolken ontstaan

Europese landen werken al langer aan de nieuwe generatie weer- en klimaatsatellieten. Bestaande satellieten slijten en gaan uiteindelijk kapot, dus moeten op tijd opvolgers worden gelanceerd. Meirink: "Zo zijn we weer voor ten minste vijftien jaar van metingen verzekerd." De instrumenten aan boord zijn over de hele linie een stapje sneller of beter dan de vorige generatie.

Eind juli werd ook al een weersatelliet gelanceerd. Aan boord was een instrument dat elk halfuur het vocht in de atmosfeer meet, onder andere boven Europa. "Dat hadden we nog niet", zegt Meirink. Meteorologen kunnen daarmee zien waar in de atmosfeer veel vocht zit, zelfs voordat zich wolken vormen. Meirink verwacht dat dit helpt om (plens)buien aan te zien komen.

Meteorologen gebruiken ook meetgegevens van weerstations op de grond, maar op zee en in dunbevolkte gebieden zijn minder stations. Daarom zijn satellieten belangrijk. Het KNMI gebruikt ook Chinese en Amerikaanse metingen, vooral voor de langetermijnverwachtingen. Vaak komt ons weer vanuit het westen van de Atlantische oceaan.

Luchtvervuiling preciezer meten

Aan boord van de nieuwe satelliet zijn ook instrumenten om de luchtkwaliteit te meten, in opdracht van de Europese Commissie. Onderzoekers van TNO en het Nederlandse ruimteonderzoeksinstituut SRON werkten mee aan de bouw en helpen bij de analyse van de gegevens.

De instrumenten meten onder meer hoeveel stikstofoxiden worden uitgestoten door fabrieken en het verkeer. Ook meten ze hoeveel ammoniak, vooral afkomstig van veehouderijen, in de lucht zit. Nederland probeert sinds een uitspraak van de Raad van State in 2019 de uitstoot van dit soort stikstofverbindingen terug te dringen. Beter inzicht hoeveel er in de lucht zit, kan hier mogelijk bij helpen.

Verder meet de satelliet de uitstoot van methaan, een krachtig broeikasgas. De afgelopen jaren is er dankzij een oudere satelliet meer bekend geworden over de uitstoot van methaan. Zo werden grote methaanlekken in steenkoolmijnen, pijpleidingen en vuilnisbelten ontdekt, die vervolgens konden worden gedicht.

De Amerikaanse autoriteiten hebben bewijs dat Rusland op zijn minst deels verantwoordelijk is voor een grootschalige cyberaanval op de Amerikaanse federale rechtbank. Dat schrijft The New York Times op basis van anonieme bronnen die betrokken zijn bij het onderzoek naar de hack.

Door de aanval op het computersysteem dat de federale rechtbank gebruikt om processtukken te beheren, konden de daders mogelijk documenten met zeer gevoelige informatie inzien. Het zou onder meer gaan om stukken met namen van mensen die verdacht worden van misdrijven die de nationale veiligheid in gevaar brengen.

Wanneer de cyberaanval precies plaatsvond, is onduidelijk. Nieuwssite Politico bracht de hack vorige week aan het licht. De federale rechtbank zou de digitale aanval begin juli hebben ontdekt.

'Jarenlange poging'

Ingewijden spreken van "een jarenlange poging om het systeem te infiltreren". Ambtenaren zouden het advies hebben gekregen om de meest gevoelige documenten uit het systeem te verwijderen.

Het is niet duidelijk welke entiteiten precies achter de hack zitten, schrijft The New York Times. De Russische inlichtingendiensten zouden in ieder geval deels verantwoordelijk zijn. Of er ook andere landen bij betrokken waren, wordt nog onderzocht.

In Frankrijk zijn twee mensen overleden aan listeriose, nadat zij kaas hadden gegeten die besmet was met de listeriabacterie. Dat meldt Santé Publique France, dat deel uitmaakt van het ministerie van Volksgezondheid. In totaal werden er zeker 21 mensen ziek na het eten van de besmette kaas.

De listeriabacterie werd teruggevonden in verschillende zachte kazen met een schimmelkorst, waaronder camembert, geitenkaas, gorgonzola en brie. In Frankrijk zijn meer dan veertig leveringen kaas teruggeroepen.

Volgens Franse media is de besmetting mogelijk te herleiden tot een fabriek in Centraal-Frankrijk. Producten uit de fabriek worden verkocht in veel grote Franse supermarkten. Ook in België zijn enkele producten teruggeroepen.

Listeriose is een infectieziekte en wordt veroorzaakt door de bacterie Listeria monocytogenes. Die bacterie kan via voedsel het lichaam binnenkomen. Voor de meeste mensen is zo'n infectie ongevaarlijk, maar het kan ernstig zijn voor zwangere vrouwen, ouderen en mensen met een verminderde weerstand.

Mexico heeft 26 kartelleden uitgeleverd aan de Verenigde Staten. De kartelleiders en andere prominente figuren zijn per vliegtuig naar de VS overgebracht, melden de Mexicaanse autoriteiten.

De uitlevering vond plaats op verzoek van het Amerikaanse ministerie van Justitie. De uitgezette criminelen zullen worden berecht in de VS. De Mexicaanse autoriteiten zouden als voorwaarde hebben gesteld dat de doodstraf niet wordt geëist.

Een van de uitgezette personen is Abigael González Valencia, een leider van het kartel Los Cuinis. Dat is een groep die nauw verbonden is met het beruchte Jalisco-kartel, dat wordt gezien als een van de machtigste drugsbendes van Mexico.

Ook Roberto Salazar werd uitgeleverd, schrijft persbureau AP. Hij wordt verdacht van betrokkenheid bij de moord op een hulpsheriff in Los Angeles in 2008.

Economische druk

Tijdens zijn tweede presidentschap neemt Trump veel maatregelen om de smokkel van fentanyl aan te pakken, dat vrijwel volledig via Mexicaanse kartels over de grens gaat. De afgelopen maanden voerde hij de druk op Mexico om deze drugsbendes aan te pakken flink op.

Eerder deze week berichtte The New York Times dat Trump het Pentagon opdracht had gegeven om jacht te maken op drugskartels in Latijns-Amerika. De Mexicaanse president Sheinbaum bevestigde later dat haar regering van het besluit op de hoogte was gesteld, maar benadrukte dat Amerikaanse militairen niet op Mexicaans grondgebied mogen opereren.

Afgelopen februari leverde Mexico 29 drugscriminelen uit aan de Verenigde Staten. Dat volgde op dreigementen van Trump om importheffingen in te voeren op producten uit Mexico.

Correspondent Midden-Amerika Boris van der Spek:

"De Mexicaanse president Sheinbaum wist onlangs Trump te overtuigen zijn verhoogde importheffingen op Mexico uit te stellen. De Amerikaanse regering wil als ruil daarvoor meer actie zien van Mexico op het gebied van veiligheid. Trump vindt nog altijd dat te weinig gedaan wordt om de machtige kartels in het land te bestrijden.

Het is al de tweede keer sinds het aantreden van Trump dat Mexico een groot aantal hooggeplaatste kartelleden uitlevert en de vorige keer gebeurde dat ook toen intense onderhandelingen tussen de twee regeringen plaatsvonden. De Mexicaanse regering kan de VS zo laten zien dat ze de strijd tegen criminaliteit serieus nemen terwijl ze Trump iets geven waarmee hij zijn achterban blij kan maken.

Daar komt bij dat Amerikaanse media vorige week berichtten dat Trump militairen wil inzetten tegen de drugskartels, die door hem als terroristisch zijn bestempeld. Dat zou voor het imago van Sheinbaum en Mexico zeer schadelijk zijn, dus met deze uitlevering proberen ze hem ook te laten zien dat een interventie niet nodig is en dat Mexico zelf in staat is criminelen aan te pakken."

In De Bilt kwam de temperatuur vandaag boven de 30 graden, maar elders in Europa is het nog veel warmer. In Zuid-Europa komen de temperaturen op sommige plekken boven de 40 graden uit. Dat gaat gepaard met hittewaarschuwingen, bosbranden en zelfs doden.

In de Zuid-Spaanse steden Sevilla en Cordoba werd het vandaag 44 graden. Nabij de hoofdstad Madrid moesten een paar honderd mensen hun huis verlaten vanwege een natuurbrand die inmiddels onder controle is. Een 55-jarige medewerker van een manege liep dusdanige brandwonden op dat hij eraan overleed. De man, afkomstig uit Roemenië, had tevergeefs geprobeerd 26 paarden te redden.

Ook in het noordwesten van Spanje en in Andalusië, bij de populaire badplaats Tarifa, woeden bosbranden. In totaal zijn er zo'n 6000 mensen geëvacueerd. De Spaanse premier Pedro Sánchez zegt op X dat de hulpdiensten er alles aan doen om de branden zo snel mogelijk te blussen. Bijna duizend militairen zijn ingezet om daarbij te helpen.

Ook in het zuidelijkste puntje van Portugal worden temperaturen boven 40 graden bereikt. Er zijn drie grote natuurbranden gaande in het land, die door ruim 1300 brandweerlieden bestreden worden, ook vanuit de lucht. Marokko heeft twee blusvliegtuigen gestuurd om de Portugezen te ondersteunen.

4-jarig jongetje overleden

Voor bijna driekwart van Frankrijk geldt een hittewaarschuwing. In Parijs was het vandaag 36 graden en in de Rhônevallei in het zuidoosten werd 40 graden gemeten. Een soortgelijke waarschuwing is afgegeven voor zeven Italiaanse steden, waaronder Rome, Florence en Bologna.

Op Sardinië overleed een 4-jarig jongetje. Hij werd bewusteloos aangetroffen in een auto en stierf in het ziekenhuis aan zwaar hersenletsel als gevolg van een zonnesteek. Het Roemeense jongetje was met zijn ouders op vakantie op het eiland.

Ook op de Balkan wordt gewaarschuwd voor hitte. Brandweerlieden in Albanië, Montenegro en Kroatië moeten bijna 40 natuurbranden onder controle zien te krijgen. Bij het blussen in Montenegro kwam een militair om het leven toen de watertruck waarin hij en een collega reden kantelde. Ook in Albanië viel een dode bij een bosbrand.

In Griekenland en Turkije woedden eveneens branden waarvoor mensen geëvacueerd moesten worden uit huizen en hotels. Dat gebeurde onder meer op het toeristische eiland Zakynthos en bij het Turkse Izmir.

Risicogebied

De kans op natuurbranden neemt toe door klimaatverandering. Winters worden natter en milder, zomers worden warmer en droger. Het gebied met hoge risico's op natuurbranden breidt zich vanuit Zuid-Europa noordwaarts uit.

De voormalige Zuid-Koreaanse first lady Kim Keon Hee, de vrouw van de afgezette president Yoon Suk Yeol, is gearresteerd nadat de rechtbank van Seoul een arrestatiebevel tegen haar had uitgevaardigd. Ze wordt beschuldigd van onder meer corruptie. Ze ontkent alle aantijgingen.

Ze zit nu in de gevangenis, net als Yoon, die in december de militaire noodtoestand uitriep om de oppositie monddood te maken, maar al snel bakzeil moest halen en daarna werd gearresteerd.

De aantijgingen zijn veelvuldig. Zo wordt ze beschuldigd van aandelenfraude, omkoping en het illegaal beïnvloeden van ondernemers, religieuze personen en politieke machthebbers.

Sierraden en handtassen

Ook wordt ze ervan beschuldigd een illegale Van Cleef-ketting te hebben gedragen tijdens de NAVO-top van 2022. Het sieraad is naar verluidt meer dan 60 miljoen won (37.000 euro) waard, en stond niet vermeld in de financiële gegevens van het stel, iets wat wettelijk verplicht is. Kim zegt daarover dat de ketting nep is, en dat zij hem 20 jaar geleden in Hongkong heeft gekocht.

De voormalige first lady wordt ook beschuldigd van het aannemen van twee Chanel-tassen en een diamanten ketting van religieuze groepen, in ruil voor zakelijke invloed. De tassen zouden een waarde hebben van 20 miljoen won (12.000 euro).

Kim Keon Hee loopt het risico dat ze jarenlang de gevangenis in moet. Haar man staat terecht wegens het leiden van een opstand. Daardoor maakt hij kans op een levenslange gevangenisstraf of zelfs de doodstraf.

Doodstraffen in Zuid-Korea

In Zuid-Korea is de doodstraf nog steeds mogelijk, maar er is een informeel moratorium van kracht sinds 1998. Sinds december 1997 hebben er geen executies meer plaatsgevonden. Wel wordt de doodstraf nog opgelegd, momenteel zitten er 59 mensen in de dodencel in Zuid-Korea.

De Amerikaanse wereldkampioene op de 100 meter Sha'Carri Richardson heeft gereageerd op haar arrestatie na een geweldsincident met haar vriend, de Amerikaanse topsprinter Christian Coleman.

De sprinter biedt haar excuses aan Coleman en haar fans via Instagram. Ook heeft ze hem een brief geschreven. "Ik hou van hem en ik kan hem niet vaak genoeg mijn excuses aanbieden", zegt Richardson in de video.

De verontschuldigingen moeten "net zo luid zijn als mijn daden", vervolgt de regerend wereldkampioen. Richardson zegt hulp te gaan zoeken.

Mishandeling op luchthaven

Richardson werd op 27 juli gearresteerd op verdenking van het mishandelen van Coleman op de luchthaven van Seattle. Op beelden is te zien hoe ze Coleman aan zijn tas trekt, tegen een muur duwt en verbaal bejegent.

De zilverenmedaillewinnaar van de Olympische Zomerspelen in Parijs van vorig jaar gooide ook een voorwerp in de richting van Coleman. Verder is te zien dat de sprinter meerdere malen wil ontkomen aan Richardson.

Coleman, wereldkampioen op de 100 meter van 2019, besloot als slachtoffer niet mee te werken aan het onderzoek. In een interview na afloop van de Amerikaanse kampioenschappen atletiek in Eugene afgelopen week reageerde hij op de "rotsituatie".

"Ik vind niet dat ze gearresteerd had moeten worden. Mensen hebben discussies en emoties en dat soort dingen." Richardson trok zich na de arrestatie terug van de nationale sprintkampioenschappen. Coleman omschreef de topatlete als een geweldig persoon. "Voor mij is ze de beste atlete ter wereld. Ik zie het elke dag."

Veilig Thuis

Ben je bezorgd om jezelf of iemand anders in een situatie van huiselijk geweld? Bel dan Veilig Thuis via 0800-2000, of 112 bij acuut gevaar.

Op de A2 bij Maarheeze is een ernstig ongeluk gebeurd waarbij een vrachtwagen en meerdere andere voertuigen betrokken zijn. De vrachtwagen schoot door nog onbekende oorzaak door de middenberm en richtte daardoor aan de andere kant van de weg een ravage aan, laat ANWB Verkeersinformatie weten. De vrachtwagen raakte verschillende auto's.

Volgens de Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost zijn twee gewonden naar het ziekenhuis gebracht. Over de aard van hun verwondingen is niets bekendgemaakt.

De ravage op de snelweg was groot:

Een woordvoerder van de veiligheidsregio zegt dat een van de twee gewonden door de brandweer uit een personenauto is bevrijd. Er is een traumahelikopter ter plaatse, schrijft Omroep Brabant.

Snelweg dicht

De snelweg is in de richting van Maastricht dicht tussen Valkenswaard en Maarheeze. In die rijrichting reden de tegenliggers die de vrachtwagen heeft geraakt. De andere kant op, dus op het stuk snelweg waar de truck aanvankelijk reed, is de linkerrijstrook afgesloten.

De weg in zuidelijke richting is tot morgenochtend 05.00 uur dicht voor herstelwerkzaamheden. Verkeer wordt omgeleid via Venlo.

Plastic hergebruiken zodat het niet als afval in het milieu belandt: het is een van de hete hangijzers op de 'plastictop' van de Verenigde Naties in Genève. Het is onzeker is of daar donderdag een akkoord ligt. Voor een aantal landen zijn de economische voordelen van plastic belangrijker dan de nadelen. In Senegal kennen ze dat dilemma maar al te goed.

In een grote fabriekshal, pal naast de haven van de Senegalese hoofdstad Dakar, klinkt een kakofonie van gebrom en gezaag. "Hier bewerken we het plastic", zegt Aita Ba, met luide stem om boven het lawaai van de machines uit te komen. Ba staat aan het hoofd van Sunu Plastic Odyssey, een recyclefabriek waar plastic afval wordt vermalen, gewassen en samengeperst tot een nieuwe kunststof.

Daarvan maakt het bedrijf bouwmaterialen en meubels: van picknicktafels tot schoolbankjes, en van kippenhokken tot stapelbedden. De afnemers zijn bedrijven, ambassades en individuele consumenten. Voor een stadsdeel van Dakar bouwt het bedrijf deze maand kiosken voor verkopers en stadsbankjes. "We worden steeds zichtbaarder", knikt Ba. "Mensen weten ons steeds beter te vinden."

'Het is overal'

Het nut van recyclen staat bij de top in Genève hoog op de agenda, maar deskundigen wijzen op het beperkte effect: minder dan 10 procent van het plastic afval wordt nu hergebruikt. "De rest verdwijnt in de natuur", zegt Ba. "Het zit in de zee, het zit in ons eten. Het is overal."

Toch benadrukt Ba dat recyclen essentieel is om plasticvervuiling in Senegal te bestrijden. "Natuurlijk, in de eerste plaats moet er minder afval zijn", zegt ze. "Maar de realiteit is dat hier nu eenmaal veel afval is. Bovendien halen we niet alleen vuilnis op, we creëren ook banen, wat heel belangrijk is om de jeugdwerkloosheid hier in Senegal aan te pakken."

In Senegal belandt plastic vooral op de stranden en in de Atlantische Oceaan. Jaarlijks wordt er meer dan 250.000 ton afval gedumpt. Door Senegalezen zelf, maar ook buitenlandse spelers hebben daar schuld aan: zo exporteren de Verenige Staten plastic afval naar Senegal en is een Duits containerschip al eens betrapt op het (willen) dumpen van plastic afval.

"Het gebrek aan kennis en voorlichting is ook een probleem", benadrukt Diadji Niang. Met zijn platform Taaral verbindt hij natuurorganisaties, bedrijven en overheidsinstanties met elkaar om de plasticproblematiek in het land aan te pakken. "Mensen zijn vaak niet op de hoogte van de gevaren van plastic afval voor het milieu en hun eigen gezondheid."

Niet van de grond gekomen

In 2020 voerde Senegal een milieuwet in die het gebruik van single use-plastic verbiedt. "Voor een deel heeft dat resultaat gehad", zegt Niang. "In het straatbeeld zien we bijvoorbeeld veel minder plastic bestek en bekertjes dan voorheen. Die zijn grotendeels vervangen door karton."

Andere voornemens kwamen niet van de grond. Zo worden nog altijd miljoenen zakjes drinkwater geconsumeerd, om daarna op straat te belanden. Het is een lastige discussie, zegt Niang, want tienduizenden mensen werken in de handel van dat soort zakjes. "De overheid ziet dat daarom door de vingers."

Economie vs. milieu

Dit spanningsveld, waarbij gevaren voor milieu en gezondheid moeten worden afgewogen tegen economische belangen, is ook voelbaar in Genève. Daar willen olieproducerende landen een akkoord over een limiet op de productie van plastic voorkomen. Plastic wordt meestal gemaakt van ruwe aardolie.

Ook Senegal bevindt zich in dat rijtje van onwillige landen, zegt Niang. Voor de Senegalese kust werd tien jaar geleden olie en gas ontdekt en dit jaar werd voor het eerst olie uit de zeebodem gepompt. "De Senegalese positie is dat zij nu eindelijk de kans krijgen om dankzij oliegeld economisch te kunnen groeien, zoals grote westerse industrieën dat ook hebben gedaan. Dat willen ze niet zomaar opgeven." Dit geldt ook voor andere Afrikaanse landen waar de olieindustrie nog in de kinderschoenen staat.

"Het kan niet in één keer, maar uiteindelijk zullen we daar toch van af moeten", vervolgt hij. "Dat geldt voor alle fossiele brandstoffen. En voor plastic is dat niet anders: uiteindelijk moeten we helemaal overstappen op biologisch afbreekbare soorten. Het is de vraag wanneer dat besef werkelijk doordringt."

Aardappelproducent CêlaVíta is failliet, meldt Omroep Gelderland. Het bedrijf kampte al langere tijd met financiële problemen. CêlaVíta leverde voorgesneden aardappels en al gekruide aardappelproducten aan supermarkten, hotels en restaurants in heel Europa. Het Nederlandse bedrijf, gevestigd in Wezep, werd in 1967 opgericht.

CêlaVíta was vanavond niet bereikbaar voor commentaar.

Recent kondigde het bedrijf nog een reorganisatie aan, schrijft Omroep Gelderland, waarbij CêlaVíta zich meer wilde gaan richten op friet.

Ruim een maand geleden wezen werknemers van de aardappelproducent het eindbod voor een nieuwe cao af. De meerderheid van de werknemers was toen voor het voeren van acties, aldus FNV.

Nog veel onduidelijk

Wat er met de circa 200 werknemers gaat gebeuren, is nog niet duidelijk. Volgens de regionale omroep zijn ze vanmiddag op de hoogte gesteld van het faillissement en hoeven ze de komende tijd in ieder geval niet te komen werken. Binnenkort vindt er een gesprek plaats met de curator over vervolgstappen.

CêlaVíta was sinds 2012 in handen van het Canadese frietfabrikant McCain, maar werd ruim een jaar geleden gekocht door investeerder Nimbus.

De politie van Milaan heeft vier kinderen opgepakt die gisteren met een gestolen auto een bejaarde vrouw hebben doodgereden. De 71-jarige vrouw liep over een zebrapad, toen zij door de auto werd geschept.

De vier kinderen met leeftijden tussen de 11 en 13 jaar sloegen na het incident op de vlucht. Vandaag heeft de politie ze kunnen arresteren, schrijven Italiaanse media. Het gaat om twee jongens van 12, een jongen van 13, en een meisje van 11 jaar oud. De oudste zat achter het stuur.

Getuigen hebben het viertal zien wegrennen na de botsing. Ze werden gevonden in een dichtbijgelegen illegaal Romakamp. Ze zijn van Bosnische herkomst, al zijn ze in Italië geboren.

De kinderen kunnen niet strafrechtelijk worden vervolgd. De Italiaanse wet bepaalt dat mensen daar minstens 14 jaar voor moeten zijn.

Commotie

Er is veel commotie ontstaan na de aanrijding. Matteo Salvini, de Italiaanse minister van Transport, vicepremier en leider van de radicaalrechtse partij Lega Nord, reageerde met een tirade. "Als dit waar is, zou het waanzin zijn. Een Roma-kamp zou onmiddellijk ontruimd en met de grond gelijk gemaakt moeten worden, na jaren van diefstal en geweld", schreef hij op X. "Dan zouden de pseudo-ouders gearresteerd moeten worden en zouden de ouderlijke rechten moeten worden ingetrokken."

Burgemeester Sala van Milaan reageerde tegenover de Italiaanse krant La Stampa. "Het is schandalig om over zo'n vreselijke dood te speculeren", zei hij.

De auto is eigendom van een Fransman die hem anderhalve kilometer van het ongeval geparkeerd had staan. Nadat hij had ingecheckt in zijn hotel, merkte hij dat het voortuig gestolen was en meldde dat bij de politie. Het is niet duidelijk of de kinderen zelf de auto hebben gestolen.

In het oosten van Oekraïne lijken Russische militairen op een plek voorbij de stellingen van het Oekraïense leger te zijn geraakt. Volgens monitorgroep DeepState zijn de Russische eenheden in de regio Donetsk zo'n 20 kilometer noordwaarts opgerukt. Er is veel onduidelijkheid over de situatie ter plekke.

Hoewel Oekraïne niet wil spreken van een "doorbraak voor Rusland", stelt het leger wel dat meerdere kleine Russische eenheden tot vlakbij Dobropillja zijn gekomen. Die stad ligt zo'n 94 kilometer ten noordwesten van de door Rusland bezette stad Donetsk en op ongeveer 22 kilometer ten noorden van het stadje Pokrovsk, dat Rusland al een jaar probeert in te nemen.

Op door de NOS geverifieerde beelden wordt een westwaartse beweging van Russische soldaten bevestigd. Op een video is te zien hoe het Oekraïense leger schiet op Russische posities in Rodynske en Soechetske ten westen van de doorbraak naar het noorden waar volgens DeepState ook stellingen van het Oekraïense leger zijn geraakt.

De noordwaartse beweging van de Russische troepen is op beelden die rondgaan op het internet niet te verifiëren.

Op de kaart hieronder van DeepState zijn de bewegingen van Russische troepen te zien:

DeepState is een pro-Oekraïense groep van vrijwilligers die zich baseert op openbare bronnen en informatie van het Oekraïense leger. Volgens de kaart van DeepState gaat het vooralsnog om een beperkte doorbraak.

De Russische eenheden lijken actief in een gebied van enkele kilometers breed en oplopend tot zo'n 20 kilometer voorbij de frontlinie. Als deze informatie klopt, is het de vraag of de Russische troepen het gebied kunnen vasthouden.

De noordelijkste nederzetting die lijkt te zijn ingenomen, is Koetsjeriv Jar. De Russische invasiemacht is de afgelopen maanden langzaam opgerukt in de Donbas, die zowel Donetsk als Loehansk omvat, maar die terreinwinst was relatief beperkt gebleven.

Verslaggever Oekraïne Wessel de Jong:

"De Russen lijken nu een doorbraak te hebben geforceerd in een van de belangrijkste gebieden die ze in handen proberen te krijgen. Dit kan echt een gevaarlijke situatie zijn voor Oekraïne. Normaal gesproken verschuift het front maar met een paar honderd meter. Een uitbraak van 15 tot 20 kilometer is dus hartstikke veel.

De aanval wordt uitgevoerd door een groep Russische verkenners en sabotage-eenheden. Die proberen posities in te nemen en vast te houden. Het is een gevecht van soldaat tegen soldaat. Tanks en pantservoertuigen worden hier niet eens meer gebruikt: die worden allemaal vernietigd door drones. Beide partijen zoeken steeds naar zwakke plekken in elkaars verdediging.

De timing is heel vervelend voor de Oekraïners. Vrijdag gaat Poetin praten met Trump in Alaska. De Russische president zal opnieuw proberen Trump ervan te overtuigen dat de Oekraïners de oorlog allang hebben verloren. Zulke beïnvloeding heeft vaker voor Poetin gewerkt bij Trump."

Het Russische ministerie van Defensie stelt via staatspersbureau Interfax dat "de troepen diep doorgedrongen zijn in de Oekraïense verdediging" en dat het verschillende aanvallen heeft uitgevoerd in onder meer de oblasten Donetsk en Loehansk.

Eerder vandaag zei president Zelensky dat Rusland zich voorbereidt op nieuwe offensieven. "Wij zien dat het Russische leger zich niet voorbereidt om de oorlog te beëindigen. Integendeel, zij maken bewegingen die wijzen op voorbereidingen voor nieuwe offensieve operaties", schreef hij op sociale media, zonder in te gaan op de locatie van de Russen.

Ontmoeting Trump en Poetin in Anchorage, Alaska

Vrijdag ontmoeten de presidenten Trump en Poetin elkaar in Anchorage, de grootste stad van de Amerikaanse staat Alaska, voor gesprekken over een mogelijk staakt-het-vuren. Volgens Trump is dit een verkennend gesprek en wil hij daarna Poetin en de Oekraïense president Zelensky aan één tafel krijgen.

Witte Huis-woordvoerder Leavitt zegt vanavond dat het gaat om een een-op-eengesprek tussen Poetin en Trump. "Hij gaat nu vrijdag vooral luisteren", zegt ze over haar president. "Er is maar één partij aanwezig. Om de oorlog ook echt te beëindigen, moet natuurlijk ook de andere partij (Oekraïne) het eens worden. De bedoeling van de bijeenkomst is om beter te begrijpen hoe we de oorlog kunnen beëindigen. De president hoopt dat er in de toekomst een bijeenkomst met alle drie kan zijn."

Zelensky zegt alvast dat hij niet van plan is om troepen terug te trekken uit de oostelijke Donbas-regio. Dat zou volgens hem de hoofdstad Kyiv en de rest van Oekraïne alleen maar verzwakken. In Europa is er bezorgdheid dat Trump delen van Oekraïne zal toezeggen aan Rusland, omdat Trump een paar dagen geleden zei dat een akkoord mogelijk ook het 'uitwisselen van grondgebied' inhoudt.

Israël is van plan om het noorden van Gaza volledig te bezetten. Premier Netanyahu zegt het gebied zo te willen 'bevrijden' van Hamas. Maar wat is er nog over van Hamas na 22 maanden oorlog?

Honderden oud-leiders van Israëls veiligheidsapparaat riepen kort voor de aankondiging de Amerikaanse president Trump op om Netanyahu onder druk te zetten de oorlog te stoppen. Zij stellen dat Hamas de facto al verslagen is.

Hamas heeft zowel een militaire als politieke tak. De organisatie bestaat niet alleen uit strijders, maar regelde voor de oorlog ook allerlei overheidszaken, zoals het ophalen van vuilnis en het onderwijs.

Aantal strijders

Israël wil de groep helemaal weg hebben uit Gaza, maar vecht met name tegen de militaire tak. Hoeveel strijders de al-Qassam brigades - zo heet de militaire tak van Hamas - nog hebben, is niet bekend.

Voor de oorlog had Hamas naar schatting 30.000 militanten, maar dit aantal komt van anonieme bronnen en is nooit onafhankelijk gecontroleerd. Volgens het Israëlische parlement zijn er nu nog zo'n 23.000 strijders over - ook een cijfer dat niet gecontroleerd kan worden doordat er geen onafhankelijke waarnemers in Gaza zijn.

"Binnen zo'n guerrillaoorlog is het lastig om te bepalen hoeveel strijders er zijn", zegt Omar Dweik, als onderzoeker verbonden aan Tilburg University. "Als iemand zijn huis uitloopt, een paar kogels afvuurt en vervolgens verdwijnt, ben je dan al een strijder?"

Dat Hamas nog steeds duizenden strijders zou hebben, is volgens Dweik niet gek. "Er lijkt een eindeloze pool aan jongeren te zijn die alles hebben verloren in de oorlog. Ze sluiten zich aan met het idee: we gaan toch wel dood."

Kleine cellen

In mei werd de hoogste Hamas-leider, Mohammad Sinwar, door Israël geliquideerd. De Israëlische krant Haaretz beschreef hem toen als "sleutelfiguur in de planning van complexe operaties".

De Zweedse terrorismedeskundige en Hamas-expert Magnus Ranstrop stelt dan ook dat de groepering wel degelijk is verzwakt. "Maar onverminderd strijdbaar."

Op de grond ziet het leiderschap er anders uit dan eerst, merkt Ranstorp op. Hij ziet dat de organisatie nu gedecentraliseerd opereert. Het zijn kleine compagnieën die de strijd voeren, soms zelfs in cellen van slechts vijf of tien militanten.

"Ze maken veel gebruik van hit-and-run-operaties en van de tunnelsystemen, die nog voor 50 procent intact zouden zijn", zegt Ranstrop. Dweik bevestigt dat: "Israël heeft de structuur van Hamas grotendeels weten te vernietigen, maar toch blijven ze een capabele strijdkracht. Ze leggen vallen en voeren kleinschalige aanvallen uit."

Daarnaast is er een nieuw internationaal gezicht: Khalil al-Hayya. Volgens deskundigen is hij de nieuwe politiek en strategisch leider van Hamas. Hij zit ook geregeld aan tafel bij vredesonderhandelingen. Militair zou Izz al-Din al-Haddad aan het hoofd staan van de organisatie. Hij wordt ook wel de "Geest van de al-Qassam brigades" genoemd.

Grenzen potdicht

Waar Hamas voorheen wapens leek te ontvangen van bondgenoten als Iran en Libië en uit landen als Libanon, Sudan en Bosnië, zitten de grenzen nu al langere tijd potdicht. Ook de smokkelroutes die bestonden zouden niet langer in gebruik zijn.

Toch denkt Dweik dat Hamas nog over goede wapens beschikt. Veel explosieven worden gehaald uit niet-geëxplodeerde Israëlische bommen, die ze demonteren en hergebruiken.

Bovendien was Hamas goed voorbereid, stelt Dweik. Voor de aanslagen op 7 oktober 2023 zou de groepering al grote hoeveelheden wapens hebben opgeslagen in tunnels. Ook tijdens de aanval op Israël heeft Hamas veel wapens buitgemaakt door militaire bases aan te vallen.

Het blijft de vraag of Hamas definitief te vernietigen is. Al sinds het begin van de oorlog zeggen deskundigen dat het volledig elimineren van Hamas als militair doel onhaalbaar is.

Volgens Dweik hangt dat af van wat Israël bedoelt met vernietigen. "Als je bedoelt: hen als regerende en militante groep uitschakelen, dan is dat in theorie mogelijk, maar dat blijkt tot nu toe erg lastig. Israël moet keer op keer terug naar gebieden omdat daar dan toch weer cellen zijn opgedoken."

Het kernprobleem ligt volgens hem bij de Israëlische bezetting van Gaza. "Zolang dat zo blijft, zullen de wapens niet worden neergelegd. Hamas militair verslaan is ontzettend moeilijk. Er zal altijd een nieuwe versie opstaan."

Lees hier meer over de doelen, vrienden en vijanden van Hamas.

Cybercriminelen hebben de gegevens van bijna een half miljoen vrouwen gestolen uit een laboratorium dat onderzoek deed voor het Bevolkingsonderzoek. Uit een analyse door de NOS van de data die al door de hackersgroep zijn gepubliceerd, blijkt dat het in de meeste gevallen gaat om data van patiënten die zijn doorverwezen door een huisarts.

Het gaat voor een groot deel om gegevens van vrouwen die meededen aan een bevolkingsonderzoek voor baarmoederhalskanker via een uitstrijkje bij de huisarts of een zelftest. Die gegevens van ruim 53.000 mensen kwamen binnen via ruim 1100 zorgverleners.

De hack roept de vraag op waarom criminelen zich richten op medische gegevens. Volgens cyberexpert Joey Fennis vallen hackers medische instellingen aan omdat daar heel gevoelige informatie te halen is, zoals testuitslagen en medische gegevens.

"Bij een kopie van een paspoort kan je een nieuw document aanvragen, maar testuitslagen van een soa of kankeronderzoek zijn niet herstelbaar. Dat blijft als het is uitgelekt op het internet zwerven."

Losgeld

Dat is ook voor de organisatie die de gegevens bewaarde precair, legt hij uit. "Omdat deze informatie vertrouwelijk is en diefstal ervan inbreuk maakt op de persoonlijke levenssfeer, wil de organisatie zijn reputatie redden." Daarom is die vaak geneigd om 'losgeld' dat de hackers vragen te betalen, zegt Fennis.

Hij legt uit dat hackers goed onderzoek doen voordat ze een hack uitvoeren. "Ze bekijken in de bedrijfsgegevens bij de Kamer van Koophandel de jaaromzet van een organisatie, en eisen vervolgens een bedrag, vaak 1 of 2 procent van de jaaromzet."

Vermoedelijk kan de organisatie die nu gehackt is de vraagprijs niet betalen, en zijn ze daar nu over aan het onderhandelen. "Ook omdat de hack nu al naar de media gelekt is, probeert de organisatie de prijs omlaag te krijgen", zegt Fennis.

Oplichtingspraktijken

Zolang criminelen de data bewaren, kunnen ze die informatie misbruiken bij oplichtingspraktijken. "Met deze informatie komen ze heel geloofwaardig over. Dat doen ze bijvoorbeeld om je te foppen, om geld over te maken of om iets te installeren op je telefoon of op je pc", zegt Eward Driehuis. Hij is voorzitter van de internationale cybersecurityorganisatie CSIRT.global.

De dieven gebruiken deze gegevens voor social engineering, een manipulatietactiek van hackers. "Stel, ik heb de gegevens van mevrouw Els. Ik ga dan kijken naar de zus of zoon van Els", aldus Driehuis. Een crimineel kan zich bij hen voordoen als Els en vragen om geld over te maken of bankgegevens door te sturen. "Zo kunnen criminelen frauderen of personen afpersen."

Social engineering 

Social engineering is een techniek die internetcriminelen gebruiken om persoonlijke of gevoelige informatie te ontfutselen van bedrijven of mensen, of personen af te persen. Dit doen ze door middel van psychologische manipulatie.

"Social engineering is vaak succesvol omdat het zich richt op basale menselijke reacties", schrijft het Digital Trust Center van het ministerie van Economische Zaken. Een bekende vorm is mensen bang maken met zogenaamde openstaande rekeningen of nepboetes.

Er zijn fysieke en digitale aanvallen. Bij fysieke aanvallen wordt er bijvoorbeeld over de schouder meegekeken als iemand werkt in het ov om persoonlijke informatie te vergaren. Maar criminelen kunnen ook het afval doorzoeken, een kwijtgeraakte USB-stick inzien of zich voordoen als iemand anders. Bij digitale aanvallen gaat het om phishingmails, belletjes, sms'jes of WhatsApp-berichten.

Consumenten krijgen vaak pas door dat persoonlijke gegevens zijn gestolen als ze worden benaderd, legt Driehuis uit. "Jouw gegevens staan op de servers van talloze bedrijven. Die hebben allemaal een eigen verantwoordelijkheid om zorgvuldig met die gegevens om te gaan."

Geloofwaardig verhaal

Het belangrijkste is dat mensen in het algemeen alert blijven, zegt Driehuis. "Let op als je aan digitale communicatie doet, dus als je bijvoorbeeld linkjes opgestuurd krijgt of als een bekende van jou ineens met een nieuw nummer appt."

Ook als het lijkt of een kennis appt vanaf een nieuw nummer met een geloofwaardig verhaal moet je oppassen. "Dan is er kans dat het een crimineel is die iets van jou wil", zegt Driehuis. Hij adviseert dan het oude nummer van de kennis te bellen.

Omdat het nu gaat om een hack bij een medisch laboratorium, waarschuwt Driehuis voor alle digitale medische communicatie met de arts of zorgverzekeraar. Een crimineel kan zich aan de telefoon voordoen als de zorgverzekeraar en vragen om een openstaand bedrag te betalen. "Een tip blijft altijd om te zeggen: ik bel je dadelijk terug. En bel dan direct naar de huisarts of verzekeraar."

Slippertje

Consumenten zitten na zo'n lek met de gebakken peren. Driehuis: "Dit soort gegevens kunnen nog jarenlang tegen je gebruikt worden. Stel, je bent druk of onderweg en je wordt op dat moment gebeld door iemand die zich voordoet als iemand anders. Een slippertje is zo gemaakt."

Volgens hem is het niet duidelijk of gedupeerden naar de rechter kunnen stappen. "Ik ken geen manier om daarvoor gecompenseerd te worden. De bestaande wetgeving is nog niet ingericht op een hack zoals deze."

Sinds vanochtend om 10.00 uur is het Nationaal Hitteplan van kracht. Dat kondigde het RIVM gistermiddag af, in samenwerking met het RIVM. Het werd vandaag tropisch warm. In het Limburgse plaatsje Ell, dicht bij Weert, werd het rond 17.10 uur het warmst: 33,7 graden Celsius.

Ook morgen geldt het Nationaal Hitteplan. Het RIVM zegt niet op voorhand wanneer het plan wordt ingetrokken, maar de verwachting is dat dat nog enkele dagen duurt omdat het de komende dagen alleen maar warmer wordt.

In het noorden van het land werd het het minst warm. Bij Schiermonnikoog en Delftzijl werd het maximaal 23,9 graden Celsius.

Wat is het Nationaal Hitteplan?

Het Nationaal Hitteplan is het waarschuwingssysteem van het RIVM. Bij hitte wil het instituut daarmee iedereen die zorgt voor een kwetsbaar persoon waarschuwen om extra goed op te letten.

Als het heel warm is waarschuwt het RIVM normaal alleen zorgorganisaties, maar als het Nationaal Hitteplan geactiveerd wordt, richt het zich op iedereen die zorg verleent. Het hitteplan is van kracht tot het wordt ingetrokken door het RIVM.

Wanneer het in Noord-Brabant morgen opnieuw warmer wordt dan 30 graden is er sprake van de tweede regionale hittegolf dit jaar. In de provincie Zeeland kan dat vanaf donderdag ook het geval zijn.

Voor een hittegolf moet het vijf dagen warmer worden dan 25 graden, waarvan drie dagen met meer dan 30 graden. Van een landelijke hittegolf is pas sprake als bij weerstation De Bilt deze temperaturen wordt gemeten.

Morgen wordt opnieuw een warme zomerdag. In het hele land wordt er veel zon verwacht, en 's middags wordt het met 28 tot 35 graden zeer warm. Volgens Weerplaza is er in de loop van de middag en avond meer bewolking met mogelijk een enkele regen- of onweersbui.

Het KNMI verwacht donderdag onweer, waardoor de temperatuur dan waarschijnlijk weer onder de 30 graden zakt. Vrijdag wordt het met een wind vanaf zee minder warm en vochtig.

Het migratiebeleid van de Verenigde Staten heeft ertoe geleid dat tienduizenden migranten vastzitten in "een spiraal van fysiek, emotioneel en institutioneel geweld" in Mexico en Midden-Amerika. Dat stelt Artsen zonder Grenzen in een vandaag verschenen rapport.

De hulporganisatie trekt deze conclusie na analyse van eigen medische gegevens en interviews met migranten uit verschillende landen. Zij waren onderweg naar de VS via de Midden-Amerikaanse migratieroute, die loopt vanaf de Dariénkloof in het zuiden van Panama tot het noorden van Mexico.

AzG waarschuwt er verder voor dat landen langs die route, zoals Panama, El Salvador, Guatemala en Mexico, vaak onder druk van de VS strenge maatregelen hebben genomen, waardoor gestrande migranten tussen wal en schip raken.

Teruggaan naar hun land van herkomst zit er vaak niet in, doordat de economische of sociale problemen die zij ontvluchtten niet verdwenen zijn, maar doorreizen naar de VS is inmiddels vrijwel onmogelijk.

Afschrikkingsbeleid

Op de dag van de inauguratie van Donald Trump ging zijn beloofde strenge migratiebeleid direct in. Afspraken die migranten hadden gemaakt bij de Amerikaanse immigratiedienst via een speciale app werden geannuleerd en er werden militairen naar de grens gestuurd. Migranten in de VS werden opgepakt en uitgezet naar hun land van herkomst of naar zogeheten derde landen als Panama en Costa Rica.

Volgens Artsen zonder Grenzen hebben het beleid van afschrikking en de retoriek van de VS weerklank gevonden in andere landen langs de migratieroute. Al onder het presidentschap van Joe Biden voerde Mexico strenge controles in, onder meer met militaire controleposten op snelwegen richting de Verenigde Staten.

Migranten die geen afspraak hadden via de CBP One-app werden naar het zuiden van het land gebracht, waar ze opnieuw konden beginnen aan de gevaarlijke tocht naar de VS.

Geen opvang meer

Sinds het aantreden van Trump heeft Mexico zijn toch al strenge beleid verder aangescherpt. Tienduizend militairen zijn naar de grensregio's gestuurd om te helpen bij de grensbewaking. Vanwege het strenge migratiebeleid van zowel de VS als Mexico is het aantal migranten dat bij de grens wordt onderschept historisch laag: in juni pakten de Amerikaanse autoriteiten slechts 6000 migranten op die probeerden zonder papieren de grens over te steken. Locaties voor migrantenopvang in Mexicaanse grenssteden als Ciudad Juárez, Tijuana en Reynosa staan inmiddels leeg, bevestigen bronnen aan de NOS.

Dat komt ook doordat internationale hulp, waarvan veel van deze opvanglocaties afhankelijk zijn, is teruggeschroefd. Artsen zonder Grenzen noemt dat zorgelijk, omdat migranten daardoor verspreid raken en terechtkomen op locaties waar ze nog kwetsbaarder zijn voor uitbuiting. Ook kan de organisatie niet meer de nodige psychische zorg bieden, terwijl de behoefte van migranten daaraan, met name in Mexico, alleen maar toeneemt.

Verwoestend effect

"Dit beleid, in combinatie met de drastische vermindering van hulp en de humanitaire voetafdruk langs de migratieroute, heeft een verwoestend effect gehad op het welzijn van mensen die op zoek zijn naar veiligheid", zegt Franking Frías, adjunct-manager van AzG in Mexico en Midden-Amerika, in het rapport.

"Dit leed wordt opzettelijk onzichtbaar gemaakt, verborgen door het onjuiste verhaal dat de migratie is gestopt. Maar elke dag zien we de gevolgen bij patiënten die leven met onbehandelde verwondingen, trauma's door seksueel geweld en ernstige psychische aandoeningen die hun dagelijks leven onmogelijk maken."

Ook elders langs de route in Midden-Amerika is een strenger migratiebeleid ingevoerd. De regeringen van Costa Rica en Panama hebben onder druk van de VS opvangkampen ingericht op onherbergzame plekken in de jungle, waar paspoorten en telefoons van migranten bij aankomst worden afgepakt en waar ze amper toegang krijgen tot juridische bijstand.

In landen langs de route worden door de VS uitgezette migranten opgevangen, vaak uit Azië, het Midden-Oosten en Centraal-Azië. Daarnaast worden migranten op weg vanuit de VS er steeds harder aangepakt. Voor hen zijn juist steeds minder opvangplekken in de regio beschikbaar, doordat regeringen die laten sluiten.

Dwangarbeid en seksuele uitbuiting

Migranten komen door deze anti-migratiepolitiek vast te zitten op een zeer gewelddadige route. "Het blijft een van de langste en gevaarlijkste migratieroutes ter wereld", schrijft AzG in het rapport. Tussen januari 2024 en mei 2025 behandelde de hulporganisatie bijna 3000 slachtoffers van seksueel geweld.

Bijna 17.000 keer werd psychische zorg geboden aan slachtoffers van onder meer marteling, dwangarbeid en seksuele uitbuiting. Een cijfer dat de komende maanden naar verwachting flink zal oplopen, als Midden-Amerikaanse landen blijven vasthouden aan het strenge anti-migratiebeleid, dat met name sinds de terugkeer van Donald Trump in het Witte Huis een vlucht heeft genomen.

Een politieagent op de motor is overleden door een aanrijding met een auto op de N236 bij Weesp. De 39-jarige agent was in burger tijdens diensttijd, meldt de politie.

De 56-jarige automobilist van de auto is in het ziekenhuis behandeld. De man is aangehouden. "Dat is gebruikelijk bij ernstige ongevallen", legt een woordvoerder van politie uit.

Het ongeluk was even na 11.00 uur op de Gooilandseweg in Weesp. Omstanders begonnen direct met reanimeren, maar de agent overleed ter plaatse aan zijn verwondingen, schrijft NH.

De Verkeersongevallen Analyse (VOA) van de politie onderzoekt hoe het ongeluk kon gebeuren.

Tijdens de kortstondige oorlog met Israël in juni heeft Iran in eigen land 21.000 mensen gearresteerd. Dat zegt een woordvoerder van de politie tegen Iraanse staatsmedia. Het is niet duidelijk hoeveel van die mensen nog vastzitten.

Volgens de autoriteiten worden 261 mensen verdacht van spionage en 172 van het ongeoorloofd maken van beeldopnames.

Van veruit de meeste arrestanten is niet bekend waarvan zij verdacht worden. De politiewoordvoerder spreekt wel over ruim 5700 gevallen van cybercriminaliteit, waaronder "online fraude" en "onrechtmatige geldopnames".

Het lijkt erop dat de vele arrestaties volgen op verdenkingen van het helpen van Israël, al kunnen er ook andere aanleidingen zijn. Eerder sprak het autoritaire regime in Iran over burgers die informatie aan Israëliërs zouden hebben doorgespeeld en stelde het dat Israëlische aanvallen mogelijk op basis van die informatie zijn uitgevoerd. Israël wist topfiguren van het regime te liquideren, mogelijk doordat het van binnenuit wist waar die zich bevonden.

De politiewoordvoerder meldt ook dat er 2774 illegale migranten zijn opgepakt. Volgens hulporganisaties zijn er de afgelopen tijd meer migranten het land uit gezet dan normaal en worden er meerdere Afghaanse burgers door Iran verdacht van spionage voor Israël.

Controleposten

Gedurende de oorlog met Israël was er extra veel politie op straat in Iran. In heel het land werden meer dan duizend controleposten opgezet. Burgers werden aangemoedigd om mensen aan te geven die zich verdacht gedroegen.

De hevige Israëlische en Amerikaanse bombardementen waren gericht op de Iraanse legertop en het atoomprogramma. Ook wooncomplexen werden geraakt. Iran sloeg terug met raketaanvallen op Israël.