NOS Nieuws - Algemeen

De vergoeding voor muziekmakers die bij radiozender FunX worden gedraaid, wordt 8 keer hoger dan voorheen. Volgens de vorige regeling kregen auteurs 0,0003 euro per gedraaide seconde van een nummer, dat wordt nu 0,0025 euro (oftewel een kwart cent per seconde).

Auteursrechtenorganisatie BumaStemra heeft daarover afspraken gemaakt met de NPO, waar FunX onder valt. Zenderbaas Chanelva Rier ziet het als een stap in de goede richting. "Het is erkenning van FunX als volwaardige zender."

Volgens Rier wordt er door Funx-artiesten al jaren gepleit voor een betere verdeling. "Goed om te zien dat er nu concreet iets verandert." FunX is een urban muziekplatform voor de "jonge stadse generatie". De zender besteedt aandacht aan actualiteiten, showbizz en maatschappelijke problemen.

Bestuurslid van de radiozender John Olivieira-Siere maakte het nieuws bekend op LinkedIn. De auteursrechtenvergoeding voor een nummer van drie minuten wordt vanaf nu ongeveer 45 cent, voorheen was dit 5,4 cent. De precieze berekening kan nog afwijken. Wel is het duidelijk dat de nieuwe regeling veel hoger uitvalt.

'Onrechtvaardig'

Olivieira-Siere trok meer dan een jaar geleden Aafke Romeijn aan haar mouw met de vraag of er iets aan de vergoeding kon worden gedaan. Zij is bestuurslid bij belangenvereniging BAM Popauteurs, die het verzoek neerlegde bij BumaStemra, de beheersorganisatie voor componisten en tekstschrijvers.

Een andere organisatie, SENA, regelt de vergoedingen voor uitvoerende muzikanten. Tijdens de besprekingen werd al snel de conclusie getrokken dat de oude regeling voor FunX achterhaald was. "Als iets onrechtvaardig is, bespreken we dat binnen de commissie", zegt Romeijn tegen de NOS.

De oude regeling dateerde uit 2012, daarvoor kregen FunX-artiesten helemaal geen vergoeding als hun nummer werd afgespeeld op de radiozender. "Tien jaar is in de muziekwereld een hele lange tijd", aldus Romeijn.

In 2012 was FunX nog een kleine subzender van de NPO, die een relatief kleine doelgroep bereikte, legt ze uit. "De zender was maar in een paar steden in de ether en had dus niet de status van een NPO Radio 2 of NPO 3FM."

Grote speler

Maar dat is inmiddels enorm veranderd. "FunX is nu een van de grootste online radiozenders en eigenlijk ook in de ether een grote speler." De nieuwe vergoeding is dan ook vergelijkbaar met andere regionale zenders. De vergoedingen zijn onder andere gebaseerd op het bereik van de radiozenders.

Het gaat om een tussentijdse regeling. Dat komt volgens Romeijn doordat onderhandelingen tussen de NPO en BumaStemra lang duren. "De NPO is een groot apparaat." Ook voor de tussentijdse oplossing hebben belanghebbenden ruim een jaar om tafel gezeten, vertelt Romeijn.

Jurre Bosman, directeur audio van de NPO, vult aan dat de NPO geen directe invloed heeft op de verdeling. "Het is aan BumaStemra om de vergoeding die wij als publieke omroep betalen op de juiste manier te verdelen onder hun leden, de makers van die muziek."

BumaStemra zegt blij te zijn met de tussenstap en kijkt met plezier terug op de samenwerking met alle betrokken partijen. "We hebben veel waardering voor de belangrijke rol die FunX al jaren speelt voor muziektalent in Nederland." De organisatie ziet uit naar de volgende stappen van de radiozender.

Volgens zenderbaas Rier blijft het platform bouwen. "FunX is dé plek waar de muziek en verhalen van een nieuwe generatie samenkomen. Wij geven ruimte aan artiesten die elders misschien minder snel gedraaid worden."

Maar het zijn volgens haar wel nummers die het geluid van een grote groep jongeren vertegenwoordigen. "We zijn een gemeenschap die de diversiteit van Nederland weerspiegelt."

De tussenregeling geldt met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2025. Muziekmakers zullen bij de eerstvolgende kwartaalbetaling een vergoeding krijgen volgens de nieuwe tarieven.

Fietsers op de Oosterscheldekering in Zeeland worden regelmatig vanuit een auto bekogeld met eieren. Dat meldt Omroep Zeeland. De omroep sprak met fietsers die meerdere keren het doelwit waren en soms zelfs verwondingen opliepen.

Een van hen is Marco Arkesteyn uit Burgh-Haamstede. Hij fietst vaak over de stormvloedkering en is al meerdere keren geraakt. De afgelopen weken bleef het rustig, maar recent kreeg hij een ei in zijn gezicht.

Volgens Arkesteyn heeft de eiergooier het specifiek gemunt op fietsers. Hij zegt dat hij twintig mensen heeft gesproken die ook doelwit zijn geworden. "Dus je zou kunnen zeggen dat degene die het doet dit met opzet doet."

In eerste instantie dacht hij dat het om kattenkwaad ging. "Maar die persoon moet ouder zijn dan achttien jaar, dus dan zou je wel wat verstand moeten hebben", zegt hij tegen de regionale omroep.

Bij de laatste bekogeling raakte Arkesteyn gewond aan zijn hoofd en arm. Inmiddels gaat het weer goed met hem. Hij heeft aangifte gedaan en hoopt zelf te achterhalen wie de eiergooier is. "Dit moet stoppen, het is niet normaal."

Van zijn zoon heeft hij een camera gekregen die hij op zijn helm heeft gemonteerd. Hiermee hoopt hij de eiergooier op beeld te krijgen. Die beelden wil hij aan de politie geven.

Van de zotte

Frans Wobben uit Serooskerke fietst ook regelmatig over de kering en is inmiddels twee keer bekogeld met een rauw ei: "Het voelt als een steen die uit elkaar spat. Soms ben ik geneigd om tegen het verkeer in te gaan fietsen, want dat is veiliger dan over de parallelweg waar onschuldige fietsers doelwit worden. Het is echt van de zotte."

De Zeeuwse politie is op de hoogte van de bekogeling van fietsers op de Oosterscheldekering. Of dit het werk is van één persoon en hoe vaak er aangifte is gedaan, kan een woordvoerder nog niet zeggen.

"Onnodig schrijnende situaties", "marginale verblijfsomstandigheden" en "onaanvaardbare risico's". Er is nog steeds nauwelijks iets verbeterd voor kwetsbare mensen die in de asielopvang verblijven, concludeert de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ).

Het risico op blijvende gezondheidsschade vereist nu verbetering voor de meest kwetsbare asielzoekers, luidt de titel van het rapport. Vorig jaar bezocht de IGJ 40 asielzoekerscentra en andere (nood)opvanglocaties.

Hoewel de inspectie zag dat een paar dingen beter gaan ten opzichte van het jaar ervoor, staat het rapport vol met bevindingen die al jaren bekend zijn, maar waarbij "nog steeds geen zicht op verbetering" is.

Kinderen, mensen met een chronische (psychische) ziekte en zwangeren lijden het meest onder de omstandigheden in asielzoekerscentra. Vooral het voortdurend verplaatsen van mensen tussen verschillende opvanglocaties leidt ertoe dat hun problemen verergeren of ontsporen.

Steeds wisselende adressen

Door de vele verhuizingen hebben kinderen geen stabiele en veilige omgeving om in op te groeien. Veel noodopvang is inmiddels structureel geworden, maar is nog ingericht voor kortdurend verblijf.

Er is vaak weinig privacy, kinderen moeten zich steeds aanpassen aan een nieuwe omgeving en een nieuwe school. De inspectie geeft aan dat een goede groei en ontwikkeling van asielkinderen naar volwassenheid in gevaar is en vindt de situatie in de noodopvang onaanvaardbaar.

Ook voor mensen die zorg nodig hebben zijn de steeds wisselende adressen problematisch. Wie moet verhuizen naar een andere regio komt daar weer onderaan de wachtlijst terecht, als ze al zorg krijgen wordt dat weer onderbroken.

Lichtpuntjes

De Inspectie zag een paar lichtpuntjes ten opzichte van 2023. Zo krijgen nu bijna alle asielzoekers na aankomst een medische intake. Kinderen en jongeren zijn in beeld bij de GGD, bijvoorbeeld voor vaccinaties.

Ook vindt de inspectie dat er in de meeste centra voldoende aandacht is voor hygiëne, ondanks het feit dat de gebouwen vaak oud zijn en mensen dicht op elkaar wonen.

Op alle andere vlakken ziet de inspectie "ondanks eerdere oproepen geen verbetering", meldt het rapport. De IGJ spreekt van grote risico's op ernstige en onherstelbare gezondheidsschade en pleit voor acute aanpassingen.

Voorportalen

Stabiele opvangplekken voor kinderen, passende plekken voor mensen met psychische klachten en maatregelen om continuïteit van zorg te garanderen zijn zaken waar de IGJ op aandringt.

In Nederland zitten ongeveer 30.000 mensen in tijdelijke opvanglocaties van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. Nog eens 7500 mensen verblijven in tijdelijke gemeentelijke locaties. Daarnaast verblijft een wisselend aantal mensen in zogenoemde voorportalen, opvangplekken voor korte tijd, omdat er geen ruimte is.

KLM schrapt de laatste week van juni een vijfde van zijn vluchten. Dat bevestigt een woordvoerder na berichtgeving van De Telegraaf. De luchtvaartmaatschappij is op dit moment aan het kijken welke vluchten afgelast worden.

KLM laat weten de overlast voor reizigers zoveel mogelijk te willen beperken en overweegt meerdere oplossingen. "We kijken bijvoorbeeld naar bestemmingen waar we meerdere malen per dag naartoe vliegen, zodat we passagiers zoveel mogelijk kunnen omboeken op een andere vlucht", zegt een woordvoerder tegen de NOS.

De NAVO-top is op 24 en 25 juni in Den Haag en is de grootste internationale bijeenkomst die ooit in Nederland is gehouden. Er worden zo'n 8500 mensen verwacht. Niet alleen de luchtvaart ondervindt de gevolgen. Eerder maakte de politie bekend niet genoeg mankracht te hebben voor andere evenementen in die periode.

Niet alleen de NAVO-top

Maar de top is niet de enige reden dat er zoveel vluchten geschrapt moeten worden. In die periode is ook de Buitenveldertbaan gesloten vanwege onderhoud, waardoor er vanaf Schiphol minder vliegtuigen kunnen vertrekken.

Andere luchtvaartmaatschappijen zullen mogelijk ook vluchten moeten schrappen. Maar omdat KLM de meeste vluchten van en naar Schiphol heeft, wordt die maatschappij het meest getroffen.

De Amerikaanse actrice Michelle Trachtenberg is op 39-jarige leeftijd overleden. Het is nog onduidelijk waaraan zij is gestorven, maar de politie sluit een misdrijf uit.

Trachtenberg (New York, 1985) was vooral aan het begin van deze eeuw een bekend gezicht door haar rollen in de televisieseries Buffy the Vampire Slayer en Gossip Girl.

Al op jonge leeftijd begon ze met acteren, onder meer in reclames. En sinds 1994 was zij in meerdere series en films te zien op Nickelodeon.

Fanschare

Ze werd bij een groot publiek bekend met haar rol van Dawn Summers in de populaire televisieserie Buffy the Vampire Slayer in 2000. De serie over een tiener die in de omgeving van haar middelbare school vampiers bestrijdt, had al een grote fanschare toen Trachtenberg in het vijfde seizoen in de serie kwam.

Daarna volgde een hoofdrol in de komedie Eurotrip (2004), een (voor Amerikaanse begrippen) pikante komediefilm in de stijl van American Pie. De film deed het niet zo goed in de bioscopen, maar werd daarna alsnog een culthit in de VS en Canada door de dvd-verkoop en -verhuur. Ook was Trachtenberg in die tijd in vier afleveringen van Six Feet Under te zien en speelde ze een hoofdrol in de (geflopte) film Ice Princess.

Gossip Girl

Sinds 2007 speelde Trachtenberg een belangrijke bijrol als de vileine Georgina Sparks in Gossip Girl, een dramaserie over rijke middelbare scholieren in New York. Maar een hoofdrol in een populaire film of serie had ze sindsdien niet meer. Wel had ze bijrollen in onder meer House M.D. (2006), Weeds (2011) en was ze te horen in animatieseries zoals Robot Chicken.

In 2021 werd Gossip Girl nieuw leven ingeblazen. De serie had andere hoofdpersonen, maar ook oude personages keerden - veelal kortstondig - terug. Trachtenberg was in het tweede seizoen in twee afleveringen te zien als Georgina Sparks. Dat was haar laatste rol.

De laatste paar maanden verschenen op de Instagrampagina van Trachtenberg foto's waarop zij sterk vermagerd leek. Volgens de tabloidkrant The New York Post had ze onlangs een levertransplantatie ondergaan.

De Amerikaanse president Trump heeft op een persconferentie laten weten dat hij binnenkort met importheffingen komt op goederen uit Europa. De Europese Unie kan rekenen op tarieven van 25 procent. Een handelsoorlog met de Verenigde Staten lijkt hiermee een stuk dichterbij te komen.

Trump haalde op de persconferentie flink uit naar Europa. "De Europese Unie is opgericht om de Verenigde Staten te naaien. Dat was het doel. Ze hebben hun werk goed gedaan, maar nu ben ik president." De organisatie waaruit de EU is voortgekomen, de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, is in 1952 begonnen om economische groei en een gemeenschappelijke markt te stimuleren, en te voorkomen dat er opnieuw oorlog zou uitbreken op het Europese continent.

Trump maakt zich geen zorgen over Europese tegenmaatregelen. "Ze kunnen niks. Ze kunnen het proberen, maar ze kunnen niks."

Hij dreigde al meerdere keren met het invoeren van heffingen op producten uit Europa, maar nog niet eerder zei hij 25 procent op alle goederen uit de EU te willen heffen.

Auto-industrie

Eerder zei hij dat hij een onderzoek wilde afwachten om te bepalen voor welke artikelen een extra belasting zou gaan gelden. Trump maakte er geen geheim van met name de Europese auto-industrie te willen treffen.

Ook op producten uit Mexico en Canada zullen binnenkort weer importheffingen gaan gelden. De president had die even opgeschort, maar zegt nu een groot deel weer te gaan opleggen.

Eerder maakten we deze explainer over de Amerikaanse importheffingen:

Jeff Bezos wil de koers van de opiniepagina van The Washington Post wijzigen. Dat schrijft de Amazon-topman, die eigenaar is van de Amerikaanse krant, in een e-mail aan zijn medewerkers. Voortaan mogen op de opiniepagina alleen nog stukken verschijnen die "de pijlers persoonlijke vrijheden en de vrije markt ondersteunen of verdedigen".

Een gevarieerde opiniepagina met uiteenlopende standpunten is volgens hem niet meer van deze tijd, zo schrijft hij in de e-mail, die hij ook op X heeft gedeeld. "Dat doet het internet tegenwoordig."

Opinies die kritisch zijn over "persoonlijke vrijheden" en "de vrije markt" worden vanaf nu niet meer gepubliceerd in zijn krant. "Natuurlijk zullen we ook over andere onderwerpen schrijven", voegt hij daaraan toe, "maar meningen die in strijd zijn met deze pijlers, laten we aan andere publicaties over."

De chef van de opiniepagina van The Washington Post mocht van Bezos alleen aanblijven als hij zich achter de nieuwe richtlijnen zou scharen. "Ik heb David Shipley, die ik enorm bewonder, de kans geboden om leiding te geven aan deze nieuwe koers", schrijft Bezos op X. "Ik heb hem gezegd dat als zijn antwoord niet 'hell yes' was, het 'nee' zou betekenen." Shipley, die sinds 2022 werkt voor de krant, heeft zijn team bedankt en ontslag genomen.

Verbijstering

Bezos geeft op X een verklaring voor zijn koerswijziging. "Ik ben ervan overtuigd dat de vrije markt en persoonlijke vrijheden goed zijn voor Amerika. Ik vind ook dat die mening nu onderbelicht is op de marktplaats van ideeën en in opiniestukken. Ik ben blij dat we samen die leegte kunnen opvullen."

Ook schrijft hij dat hij trots is om Amerikaan te zijn. "Ons land is niet zover gekomen door doorsnee te zijn. Een groot deel van Amerika's succes is te danken aan vrijheid, zowel op economisch gebied als op andere terreinen."

Meerdere journalisten van The Washington Post hebben met verbijstering gereageerd op Bezos' besluit. "Vergaande bemoeienis van hem met de opiniepagina maakt duidelijk dat afwijkende meningen niet worden gepubliceerd", schrijft Jeff Stein, die verslag doet over het Witte Huis, op Bluesky. "Ik merk nog geen inbreuk op mijn journalistieke werk aan de nieuwskant, maar als Bezos zich daarmee probeert te bemoeien, neem ik onmiddellijk ontslag."

Ook Dave Jorgenson, een van de presentatoren van het TikTok-kanaal van de krant, zegt op te stappen als Bezos zich gaat bemoeien met zijn werk.

Cartoonist opgestapt

Bezos heeft zich de afgelopen maanden vaker bemoeid met de koers van de krant, waarvan hij sinds 2013 eigenaar is. Zo hield hij voor de Amerikaanse verkiezingen een hoofdcommentaar tegen waarin steun werd uitgesproken voor de Democratische kandidaat Kamala Harris. Volgens de Amerikaanse publieke omroep NPR zegden daarna 200.000 mensen hun abonnement op.

The Washington Post sprak doorgaans zijn steun uit voor Democratische presidentskandidaten. Door het verbod van Bezos kon de krant voor het eerst in 36 jaar geen kleur bekennen.

Begin dit jaar stapte een cartoonist van de krant op nadat de opinieredactie een tekening had geweigerd waarin onder meer Bezos werd bespot. De tekenaar, Ann Telnaes, sprak van een bedreiging van de vrije pers.

De politie heeft zes tieners aangehouden nadat een zwaargewonde 11-jarige jongen werd gevonden in een huis in Rotterdam.

Het slachtoffer werd op 16 februari gevonden in een woning in stadsdeel Charlois na een melding van een harde knal. De jongen, afkomstig uit Hoogvliet, had een schotwond en werd ter plaatse gereanimeerd. Hij ligt nog altijd in kritieke toestand in het ziekenhuis. Na de schietpartij renden meerdere mensen de woning uit, zeggen getuigen tegen Rijnmond.

De verdachten zijn deze week aangehouden. Het gaat om jongens van 12, 13 en 15 uit Rotterdam, een 14-jarig meisje uit Rotterdam, een 14-jarige jongen uit Maarsbergen en een 16-jarige jongen uit Enschede. Welke rol zij hebben gespeeld bij de schietpartij is nog onduidelijk. De verdachten zitten in volledige beperkingen en mogen dus alleen contact hebben met hun advocaat.

Wat er zich in de woning heeft afgespeeld, is eveneens onduidelijk. In eerste instantie was niet zeker of de jongen gewond was geraakt door een steek- of schietpartij, maar volgens de politie staat nu vast dat er is geschoten. Buiten de woning is een vuurwapen gevonden.

Het onderzoek naar de schietpartij is nog in volle gang. De politie vraagt getuigen of mensen met bijvoorbeeld camerabeelden zich te melden.

Het kabinet heeft volgend jaar 8 miljard euro meer dan eerder gedacht, blijkt vandaag uit de nieuwste cijfers van het Centraal Planbureau. Goed nieuws voor wie gaat over de verdeling van het geld, maar de opgaven zijn groot. Politieke partijen buitelen over elkaar heen met extra wensen en alles bij elkaar tellen die op tot vele miljarden.

Coalitiepartij VVD ziet in de CPB-cijfers "de eerste stappen in de goede richting". Maar Kamerlid De Vries wijst er ook op dat de hand toch op de knip gehouden moet worden om de inflatie niet aan te wakkeren. Wel is er de wens bij de VVD om de energiebelasting te verlagen en de kinderopvang goedkoper te maken. Met het adagium: "Dat helpt werkende Nederlanders vooruit."

Coalitiegenoot BBB ziet zich juist gesterkt in het standpunt dat er structureel te pessimistisch wordt geraamd en dat er dus tóch meer geld is. "De situatie is minder nijpend dan steeds wordt voorgespiegeld", aldus Kamerlid Vermeer. BBB pleit daarom voor investeren "in de basis van Nederland".

Dat betekent volgens Vermeer "lastenverlichting voor middeninkomens, investeringen in woningbouw en perspectief bieden aan wie nu klem zit". De BBB'er wil ook dat er meer geld gaat naar gemeenten voor bijvoorbeeld zwembaden, buurthuizen en sportclubs.

De zon

NSC maakt er net zoals BBB een punt van dat CPB-voorspellingen te pessimistisch zijn en dat is volgens partijleider Omtzigt ook dit keer weer het geval, hoewel het in zijn ogen minder erg is dan bij vorige ramingen.

Omtzigt schrijft op X blij te zijn dat "de zon doorbreekt bij de Nederlandse economie". Waar geld naartoe zou moeten weet de partij ook: de belasting op gas moet omlaag en er moet geld naar mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering.

PVV-partijleider Wilders X'te in een korte reactie op de CPB-ramingen dat het "de hoogste tijd" is voor lastenverlichting "voor de gewone man en vrouw". Volgens de grootste coalitiepartij moet er wat worden gedaan aan de hoge kosten voor energie, huur en boodschappen. Het zijn wensen die de PVV al langer uit, maar waar de partij volgens de oppositie niet altijd naar handelt.

De coalitiepartijen onderhandelen de komende twee maanden over de voorjaarsnota, de halfjaarlijkse bijstelling van de begroting. Naast de vele wensen liggen er grote opgaven. Zo zijn er (miljarden)tegenvallers door problemen met bijvoorbeeld de vermogensbelasting in box 3 en de WIA-uitkeringen en kunnen de kosten in het stikstofdossier oplopen na twee rechterlijke uitspraken. Ook voor defensie en klimaat kunnen extra uitgaven nodig zijn.

Terugdraaien van bezuinigingen

Wat het extra ingewikkeld maakt is dat de coalitie ook aan de Tweede Kamer heeft toegezegd een aantal van hun eigen bezuinigingen uit het coalitieakkoord terug te gaan draaien: die op pandemische paraatheid bijvoorbeeld, op de brandweer en op de verpleegkundigenopleiding.

Ook de verhoging van de btw op sport en cultuur moet nog ongedaan worden gemaakt, is althans de belofte. Ondertussen waarschuwen de gemeenten dat de bezuinigingen voor hen onhoudbaar zijn, zeker op de jeugdzorg.

En dan is er ook nog de oppositie, die nodig is om kabinetsplannen in de Eerste Kamer aan een meerderheid te helpen. Per partij leven daar ook weer allerlei ideeën. Zo ziet de GroenLinks-PvdA, de grootste oppositiefractie in de senaat, in de nieuwe CPB-cijfers "noodzaak én ruimte" om de kosten van boodschappen, huur, energie en kinderopvang te verlagen.

Ook zegt Kamerlid Van der Lee dat de btw-verhoging helemaal moet worden geschrapt en dat er geen "harde bezuinigingen" nodig zijn in het onderwijs of de zorg. Hij roept de coalitie op om te stoppen met "onderlinge wedijver" en eindelijk aan de slag te gaan.

Extra personeel

De ChristenUnie laat weten blij te zijn dat er "minder hard" bezuinigd hoeft te worden en dat de belastingen minder omhoog hoeven. En ook die oppositiepartij heeft ideeën over waar meer geld naartoe zou moeten, namelijk naar defensie, infrastructuur, betaalbare huizen, gemeenten en energienetten.

Minister Heinen van Financiën, die over de schatkist gaat, noemt het vandaag positief dat de economie blijft groeien, maar hij plaatst een kanttekening bij de raming. Dat het CPB op 8 miljard euro uitkomt, komt volgens Heinen omdat er wordt gewerkt "met de aanname dat het kabinet veel geld niet zal uitgeven". Bijvoorbeeld omdat er geen personeel kan worden gevonden. Maar dat hoeft niet zo te zijn.

Waartoe de raming, de opgaven en de wensen allemaal gaan optellen, zal de komende maanden blijken. "Het kabinet gaat de komende tijd de balans opmaken", zegt Heinen. Het is de bedoeling dat de voorjaarsnota in april af is.

De Nederlandse industrie reageert verheugd op het reddingsplan dat de Europese Commissie vandaag heeft gepresenteerd. De nood is hoog, volgens de grote bedrijven die eind vorige week nog bijeenkwamen voor een industrietop in Den Haag. "Het is vijf over twaalf", liet werkgeversorganisatie VNO-NCW toen aan minister Hermans van Klimaat en Groene Groei weten.

"De Clean Industrial Deal helpt de grootste obstakels weg te nemen en investeringen los te krijgen", zegt voorzitter Ingrid Thijssen. Zo wil de Europese Commissie dat landen de energiebelasting afschaffen. De energiekosten in Europa zijn namelijk drie tot vijf keer hoger dan in de Verenigde Staten.

Omdat de energiekosten in Nederland nog hoger liggen dan in onze buurlanden staat de concurrentiepositie hier extra onder druk. Of de energiebelasting ook echt helemaal afgeschaft wordt moet nog blijken. Het gaat om een oproep van de Europese Commissie aan de lidstaten, waar het Nederlandse kabinet nog wel de portemonnee voor moet trekken.

Verdienmodel ontbreekt

Grote bedrijven zijn bereid om te verduurzamen, zeggen ze zelf, maar het ontbreekt op dit moment vaak aan een verdienmodel. Zo wil de staalindustrie over van kolen op waterstof. Hiervoor onderhandelt Tata Steel IJmuiden met het kabinet over financiële hulp. In Duitsland en Frankrijk heeft de overheid die hulp al toegezegd, maar desondanks durven bedrijven daar de overstap nog niet aan.

De Europese Commissie wil met 100 miljard euro de industrie helpen om in de eerste jaren de verliezen te compenseren die gepaard gaan met duurzame investeringen in CO2-reductie. Daarnaast moet bijvoorbeeld de auto-industrie verplicht worden om 'groen' staal af te nemen.

"Het is positief om te zien dat de commissie stappen zet om te voorkomen dat fossiel staal de ontwikkeling van de markt voor groen staal in de weg zit," laat Tata weten in een reactie op de plannen.

Het stimuleren van de vraag naar duurzaam gemaakte producten is een belangrijke voorwaarde om de industrie te verduurzamen, zei ook Shell-directeur Frans Everts op de industrie-top in Den Haag. Shell heeft de bouw van een biobrandstof-raffinaderij stilgelegd, omdat de Europese bijmengverplichting volgens het bedrijf onvoldoende is om geld te verdienen.

Ontslagen dreigen

De zorgen zijn groot, bleek op de industrie-top. Zo is de eerste raffinaderij van Gunvor in het Rotterdamse havengebied al gesloten. Ook bij het Amerikaanse chemiebedrijf LyondellBassell in Rotterdam dreigen ontslagen.

Vanwege een aangekondigde reorganisatie bij het Amerikaanse Dow Chemical kunnen er ook arbeidsplaatsen in Terneuzen verdwijnen. Tata kondigde al eerder aan dat er ruim vijfhonderd arbeidsplaatsen verdwijnen bij de staalfabriek.

"De exodus is al gaande, een aantal industrieën gaat weg," vertelt Theo Henrar, voorzitter van de metaalwerkgeversorganisatie FME. De Clean Industrial Deal kan "de concurrentiekracht versterken, de regeldruk verminderen en de energiekosten naar beneden brengen."

Henrar roept het kabinet op om al in de voorjaarsnota geld vrij te maken voor afschaffing van de energiebelasting en de vergroening door te zetten. "Als we dat niet doen dan prijzen we ons internationaal uit de markt en dan worden we een museum."

Enthousiasme bij milieubeweging

Ook de milieubeweging reageert enthousiast op de Europese plannen. "De kracht van deze deal ligt in de ondersteuning die het biedt aan de Europese industrie in de transitie naar duurzaamheid, terwijl tegelijkertijd de economische veerkracht en concurrentiepositie ten opzichte van landen zoals de Verenigde Staten en China verbetert," aldus Natuur & Milieu.

Naast de al langer bestaande problemen van de industrie over energieprijzen en regelgeving, leidt het beleid van de Amerikaanse president Trump tot urgentie bij de industrie en de politiek. Waar Nederland en Europa al niet afhankelijk wilden zijn van Rusland en China, is ook afhankelijkheid van de Verenigde Staten ongewenst geworden.

"Door minder afhankelijk te zijn van landen buiten Europa, beschermen we onze leveringszekerheid en versterken we onze concurrentiepositie," zegt minister Hermans van Klimaat en Groene Groei . Ze gaat nog niet inhoudelijk in op de voorstellen uit Brussel en de vraag of Nederland de energiebelasting gaat afschaffen.

In Zuid-Tirol is een Nederlandse man omgekomen als gevolg van een skiongeluk. Dat melden Italiaanse media. De 50-jarige Nederlander botste tijdens het skiën tegen een van de palen waar de kabels van de skilift aan hangen.

Het ongeluk gebeurde in het Italiaanse skigebied Watles in Zuid-Tirol, niet ver van de grens met Zwitserland en Oostenrijk. Volgens het Italiaanse persbureau ANSA liep de Nederlander bij de botsing ernstig hoofdletsel op.

Hij is daarop met een helikopter naar een ziekenhuis in Bolzano gebracht, zo'n 100 kilometer verderop. Daar overleed hij een paar uur later aan zijn verwondingen. De autoriteiten onderzoeken hoe het ongeluk kon gebeuren.

De 13-jarige jongen die ervan wordt verdacht dat hij afgelopen zondag in Schiedam een leeftijdsgenoot heeft doodgestoken, blijft nog zeker twee weken vastzitten. Dan wordt hij opnieuw voorgeleid bij de rechter.

Het slachtoffer werd neergestoken aan de rand van Schiedam. Hij belde daarna aan bij een huis in de buurt en werd vervolgens naar het ziekenhuis gebracht. Daar overleed hij aan zijn verwondingen.

Op sociale media doen allerlei verhalen de ronde. De politie meldde gisteren ervan uit te gaan dat de twee elkaar kenden en dat het motief nog wordt onderzocht.

Buurtbewoners kunnen het nog amper bevatten:

Een scenario dat wordt onderzocht, is dat de twee jongens ruzie kregen na een mislukte straatroof twee weken eerder. De twee zouden een 65-jarige vrouw hebben willen beroven onder dreiging van een mes. De vrouw kon wegkomen, maar werd wel op haar fiets in haar rug gestoken.

Het 13-jarige slachtoffer zou daar spijt van hebben gekregen, waarna een conflict ontstond. De verdachte zou hem twee weken later een bos aan de rand van Schiedam hebben ingelokt en hem vervolgens hebben neergestoken.

De 13-jarige verdachte beweert echter dat hij uit zelfverdediging handelde, meldt zijn advocaat aan de NOS. Volgens de advocaat vindt de verdachte het verschrikkelijk dat de jongen is omgekomen.

Vanavond is er om 19.00 uur een bewonersbijeenkomst in Schiedam. Bewoners kunnen dan in gesprek gaan en hun zorgen delen.

Het maakt nogal uit of je de winter doorbrengt in het zachte Barcelona of het koude New York. Toch liggen deze steden op ongeveer dezelfde breedtegraad. Dat mildere klimaat dankt Europa aan de Golfstroom, een stroming van warm water die van Florida richting Europa stroomt. De Golfstroom is onderdeel van een grotere stroming in de Atlantische Oceaan: de Atlantische Meridionale Overturning Circulatie (AMOC).

Wetenschappers verwachten dat de opwarming van de aarde ertoe gaat leiden dat deze stroming vertraagt of zelfs stilvalt. In dat geval krijgt Nederland in plaats van een warmer, juist een kouder en droger klimaat. Landbouw wordt dan lastig en de zeespiegel stijgt sneller dan verwacht.

Niet gek dus dat wetenschappers graag willen begrijpen hoe de AMOC verandert als de aarde blijft opwarmen.

Geen volledige stop

Er is nieuw onderzoek naar gedaan. Daar komt uit dat de stroming 20 tot 81 procent kan vertragen. Maar het is onwaarschijnlijk dat hij helemaal stilvalt, schrijven Britse wetenschappers in Nature.

Ze onderzochten 34 toekomstscenario's, en in geen stopt de oceaanstroming. Toch zijn wetenschappers niet gerustgesteld. "Dit is een prachtige studie en het is een belangrijk punt dat de AMOC niet naar nul kan", zegt René van Westen, klimaatonderzoeker bij het KNMI. "Maar dat het niet nul wordt, maar met 80 procent afzwakt heeft praktisch dezelfde mondiale gevolgen."

"Ik denk dat de impact voor een drastische afname of een ineenstorting erg op elkaar lijken", zegt Jens Terhaar, klimaatonderzoeker aan de Universiteit Bern. "Het zou leiden tot extreme afkoeling rond Europa en minder neerslag. We kunnen wat doen om dit risico te voorkomen en daar moeten we onmiddellijk op handelen."

NOS op 3 maakte deze explainer over de Golfstroom en wat de mogelijke gevolgen van het stilvallen ervan zijn:

De AMOC ontstaat doordat de temperatuur en het zoutgehalte van oceaanwater niet overal hetzelfde zijn. In de bovenste laag van de Atlantische Oceaan stroomt warm water naar het noorden langs Florida. Op weg naar Groenland is het kouder en koelt het water af.

Het zoutere en koudere water is bij Groenland zo zwaar dat het naar de bodem zakt. In duizenden jaren stroomt het, op kilometers diepte, terug naar het zuiden.

Bij Groenland gooit de klimaatverandering zand in de motor. Niet alleen warmt het oceaanwater op, zodat het minder zwaar wordt. Ook de ijskap van Groenland smelt steeds sneller en het regent er meer. Dat zoete water stroomt de zee in, die minder zout wordt.

In het nieuwe onderzoek blijkt ook waardoor de AMOC niet stilvalt: harde wind ten zuiden van de oceaan blaast water weg. Daardoor welt er water vanuit de diepte naar boven, wat de stroming deels aan de gang houdt. En die winden worden krachtiger door de opwarming van de aarde.

"Dit is weer een stapje verder om de AMOC te begrijpen", zegt Femke de Jong, oceanograaf bij het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee. "Als gemeenschap zijn wij al jaren bezig om te begrijpen hoe de stroming in verschillende oceanen en breedtegraden aan elkaar hangt."

Pas sinds 2004 worden ter hoogte van Florida het zoutgehalte, temperatuur, stroomsnelheid en richting van de AMOC gemeten. Dat gebeurt met sensoren aan lijnen die op de zeebodem zijn verankerd. Ook ter hoogte van Brazilië en rond Groenland wordt er nu gemeten. De Jong doet mee aan de metingen bij Groenland.

"We meten op vijftig plekken, vooral op de plekken waar hij het hardst stroomt", zegt De Jong. Dankzij de metingen is het beeld van de AMOC enorm veranderd. Zo bleek de stroming veel veranderlijker dan gedacht; er zitten grote verschillen tussen seizoenen, jaren en decennia.

Nog veel discussie

Op grond van de metingen is het niet mogelijk te zeggen of de AMOC nu al afneemt. Daarvoor is de stroming te veranderlijk en wordt er te kort gemeten, tot frustratie van wetenschappers. "Ik zou graag een tijdmachine hebben om wat metingen uit te zetten", zegt De Jong. "Al zou ik dan vooral de mensen zeggen niet zoveel olie en gas te gebruiken."

De temperatuur van het oceaanoppervlak wordt wél al veel langer gemeten. Mogelijk zegt dit iets over de kracht van de AMOC in het verleden. Ook op andere manieren proberen wetenschappers terug te blikken, bijvoorbeeld door naar de oceaanbodem te kijken. Overeenstemming is er nog niet. Sommigen denken dat de stroming al 15 procent zwakker is geworden, terwijl anderen geen trend zien.

Om de toekomst van de AMOC beter te snappen moeten ook computermodellen verder worden verbeterd. "We leren steeds meer wat voor fascinerende en ingewikkelde circulatie de AMOC is", zegt KNMI-wetenschapper Van Westen. "Maar niet al die processen die nodig zijn om de AMOC volledig te begrijpen, worden meegenomen in klimaatmodellen."

Dat kunnen de supercomputers simpelweg niet aan, of het wordt veel te duur om klimaatmodellen te laten draaien. Van Westen hoopt dat er steeds krachtiger computers beschikbaar komen, zodat ze veel nauwkeuriger kunnen kijken welke impact klimaatverandering heeft.

Zestig jaar geleden werd de es volop geplant in Flevoland, maar nu worden de hoogste bomen in de polder bijna allemaal gekapt. De bomen zijn ziek en moeten daarom weg.

"Het doet pijn", zegt boswachter Joris Blankena van Staatsbosbeheer. Zo'n 90 procent van de essen wordt gekapt, weet hij. Soms staan bij hem de tranen in de ogen, zegt hij bij Omroep Flevoland.

Toekomstboom

De es was bedoeld als 'toekomstboom' in de jongste provincie van het land en werd veelvuldig geplant bij het aanleggen van de polders. Ze hadden lang mee moeten gaan, zegt Blankena. "Maar dat doen ze dus niet, want ze zijn ziek."

De essentaksterfte wordt veroorzaakt door een schimmel die zich via de lucht verspreidt. De boom sterft dan tak voor tak af. Er is op dit moment geen remedie tegen de ziekte.

Omroep Flevoland ging met boswachter Joris Blankena mee het bos in:

Op plekken waar het gevaarlijk kan worden, zijn al veel bomen gekapt. Zoals langs de Gooiseweg, waar in 2023 een zieke boom omviel tijdens een storm. "Als de boom afsterft, vallen de takken langzaamaan naar beneden. Dat wil je langs de wegen niet hebben", zegt Blankena. Ook bomen in de buurt van huizen zijn al grotendeels omgezaagd.

Nieuwe bomen

In het bos moeten nog veel exemplaren worden weggehaald. Op sommige plekken lijkt het wel een mikadospel met omgevallen bomen, zegt Blankena.

Na de kap worden er verschillende nieuwe bomen aangeplant, zegt Blankena. Het gaat onder meer eiken, beuken en iepen. "Mocht er dan opnieuw een soort ziek worden, dan blijft het grootste deel van het bos gewoon staan."

De essentaksterfte is Staatsbosbeheer al jaren een doorn in het oog. In heel Nederland wordt de soort sinds 2010 aangetast door de agressieve schimmelziekte.

Flevoland is volgens Staatsbosbeheer de zwaarst getroffen provincie. Daar werd zelfs een speciale taskforce opgericht om er wat aan te doen. Toch verspreidt de boomziekte zich nog steeds.

De Roemeense justitie is een strafrechtelijk onderzoek begonnen naar oud-presidentskandidaat Calin Georgescu. Hij wordt op zes punten aangeklaagd in het onderzoek naar buitenlandse inmenging in de Roemeense verkiezingen van afgelopen jaar. Vanochtend is hij door de politie aangehouden.

De aanklachten gaan onder meer over handelen in strijd met de grondwet, het verspreiden van valse informatie en het verkeerd opgeven van financiën. Daarnaast worden ook zijn vermeende banden onderzocht met een fascistische en antisemitische beweging die in Roemenië is verboden.

De 62-jarige politicus, die pro-Russisch, ultrarechts en anti-NAVO is, ging in november onverwachts aan kop na de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. Kort daarna verklaarde de hoogste rechter in het land die verkiezingen ongeldig. Volgens het hof waren er voldoende aanwijzingen van een door Rusland aangestuurde beïnvloedingscampagne.

Viraal

Video's die Georgescu voorafgaand aan de presidentsverkiezingen op sociale media plaatste werden ongekend vaak gedeeld en in een paar maanden tijd gingen deze vaker viraal dan filmpjes van de belangrijkste drie andere kandidaten.

Volgens de veiligheidsdiensten werden filmpjes met de standpunten van Georgescu massaal gedeeld door 25.000 nepaccounts die pas enkele weken actief waren. TikTok-gebruikers zouden zijn betaald om de video's te delen. De Roemeense veiligheidsraad concludeerde dat het land doelwit was geworden van "agressieve Russische hybride aanvallen".

Georgescu beweerde dat hij helemaal geen geld had uitgegeven aan zijn campagne. Vandaag zegt zijn team op zijn Facebookpagina dat de autoriteiten proberen "bewijs te verzinnen om hun verkiezingsfraude te rechtvaardigen".

Opnieuw kandidaat

Vanochtend was Georgescu onderweg om zich opnieuw kandidaat te stellen voor de verkiezingen, toen hij in het verkeer werd aangehouden en meegenomen voor verhoor. Binnen hetzelfde onderzoek heeft de politie op meer dan 40 locaties invallen gedaan.

Georgescu is na het verhoor weer vrijgelaten. Hij mag voorlopig het land niet uit en moet zich regelmatig melden bij de politie. Ook mag hij geen nieuwe accounts op sociale media aanmaken. De nieuwe presidentsverkiezingen worden op 4 mei gehouden.

De Amerikaanse president Trump zegt dat hij vrijdag de Oekraïense president Zelensky ontvangt in het Witte Huis, waarna de twee een grondstoffendeal zullen ondertekenen. Trump deelde de komst van Zelensky mee aan het begin van een kabinetsbijeenkomst.

Eerder vandaag had Zelensky gezegd dat het raamwerk voor de grondstoffendeal klaar was, maar dat er nog gesproken moest worden over de voor Oekraïne cruciale veiligheidsgaranties. Het is niet bekend of er met de aankondiging van Trump nu ook afspraken zijn gemaakt over die veiligheidsgaranties.

Trump zei enkel dat hij en Zelensky "een hele grote deal" zullen sluiten. Zelensky heeft nog niet gereageerd op de aankondiging van Trump.

De Oekraïense president zei eerder wel dat er veel zou afhangen van een gesprek met Trump in Washington. Zo wil Zelensky via dat onderhoud meer zicht krijgen op de toekomst van de militaire steun voor zijn land vanuit de VS en de Amerikaanse sancties tegen Rusland. Ook wil Zelensky weten of Oekraïne direct wapens mag kopen van de VS.

Bekijk in deze video welke grondstoffen Oekraïne rijk is:

Eerder vandaag bevestigde de Oekraïense premier Shmyhal dat na dagen onderhandelen er een voorlopig akkoord was met de VS over een brede, economische deal. Hij onderstreepte ook dat zijn land geen handtekening zal zetten onder een definitieve deal als daar geen veiligheidsgaranties vanuit de VS in zitten.

Oekraïne hoopt met veiligheidsgaranties vanuit de VS, de grootste militaire macht ter wereld, sterker te staan tegenover Rusland.

Claude gaat namens Nederland met het nummer C'est la vie naar het Eurovisie Songfestival. Dat bevestigt omroep AVROTROS aan de NOS. Het nummer is een dag voor de officiële bekendmaking uitgelekt via een X-bericht van een Songfestival-fanaccount.

Op het nummer C'est la vie zingt Claude in het Frans en Engels. Het nummer begint rustig met pianoklanken en gaat daarna over in een uptempo beat.

Een account dat zich voordoet als een Azerbeidzjaanse fan deelde vandaag het nummer van Claude:

Meer informatie over het nummer wordt morgenmiddag bekendgemaakt tijdens een persbijeenkomst. Ook de bijbehorende videoclip is dan voor het eerst te zien. Daarna is het nummer te horen op verschillende radiozenders.

AVROTROS vindt het jammer dat het nummer al is uitgelekt. "Morgen is wat ons betreft nog de officiële première van de song."

De omroep heeft geen idee hoe het nummer is gelekt. Wel zegt AVROTROS dat het nummer al in handen was van streamingdiensten omdat het morgen wordt gepresenteerd. De omroep zegt zorgvuldig om te zijn gegaan met het verspreiden van het nummer. "We weten niet wie er achter zit."

Claude heeft op Instagram gereageerd op het uitlekken van het nummer. "Ja jullie hebben het allemaal gehoord. It goes up, it goes down, maar c'est la vie. Ik hoop dat jullie het wel mooi vinden."

Ladada

Eind vorig jaar werd bekend dat de 21-jarige Claude voor Nederland meedoet aan het Songfestival in het Zwitserse Basel. Claude treedt op in de eerste halve finale, op dinsdag 13 mei.

Claude bracht eerder het nummer Ladada (Mon Dernier Mot) uit, met teksten in het Nederland en Frans. Dat nummer is via Spotify al bijna 60 miljoen keer beluisterd. In 2023 bracht Claude ook een Engels-Franse versie uit van Ladada.

In Bosnië en Herzegovina is de leider van het Servische deel van het land, Milorad Dodik, veroordeeld tot een jaar celstraf. Ook mag hij zes jaar lang geen politieke functies bekleden. De hoogste rechter stelt dat hij het staatsgezag ondermijnt en daarmee de vredesakkoorden van 1995 tegenwerkt. De vrees is dat de uitspraak tot grote spanningen leidt in het land.

Met de vredesakkoorden van Dayton van 1995 kwam er een einde aan de burgeroorlog in Bosnië. De drie grote bevolkingsgroepen - Bosniakken, Serviërs en Kroaten - spraken af dat het land werd onderverdeeld in twee zogenoemde entiteiten: de Federatie van Bosnië en Herzegovina en de Republika Srpska. Daarboven staat een hoge vertegenwoordiger van de internationale gemeenschap, die toeziet op de uitvoering van de vredesakkoorden.

Maar president Dodik van Republika Srpska erkent die hoge vertegenwoordiger, de Duitser Christian Schmidt, niet. Die mag onder meer eigen wetten doorvoeren en beslissingen van de entiteiten terugdraaien, waar Dodik het niet mee eens is. Hij vindt dat de hoge vertegenwoordiger probeert Republika Srpska onder de duim te houden. Verder keert Dodik zich ook tegen het constitutioneel hof, waarin ook buitenlandse rechters zitten.

Dodik wil zich niet aan vonnis houden

Dodik heeft daarom wetten opgesteld waarin hij de macht van de hoge vertegenwoordiger en die van het constitutioneel hof op het grondgebied van Republika Srpska buiten werking stelt. De openbaar aanklager noemt dat strafbaar en heeft hem daarom in 2023 voor de rechter gedaagd. De rechter heeft de aanklager vandaag gelijk gegeven.

De president van de Servische deelrepubliek was zelf niet bij de uitspraak aanwezig, maar was bij een bijeenkomst met zijn aanhangers in Banja Luka. "Jullie hoeven je geen zorgen te maken", zei hij tegen hen. "Ik heb voor hetere vuren gestaan. Het is belangrijk dat jullie hier zijn."

Dodik, die banden heeft met Moskou, noemde de rechtszaak gisteren bij eenzelfde manifestatie onacceptabel en sprak van een politiek proces. Hij zei niet van plan te zijn zich aan het vonnis te houden. Dodik heeft eerder gezegd dat hij bij een veroordeling de centrale regering zal tegenwerken en de republiek Srpska zal terugtrekken uit de rechterlijke macht en de gezamenlijke strijdkrachten.

Het Bosnisch-Servische parlement zal vandaag dan ook stemmen om de uitkomst van de rechtszaak tegen hem te verwerpen. Ook worden er wetsvoorstellen in stemming gebracht die uitspraken van landelijke rechters die over Republika Srpska gaan tenietdoen.

De zaak kan de situatie verder op scherp zetten in het verdeelde land. Onder de Bosnische-Serviërs leeft de opvatting dat alle besluiten van Schmidt onwettig zijn, omdat zijn benoeming nooit is bevestigd door de VN-Veiligheidsraad. Rusland en China hebben daar een veto tegen uitgesproken. Schmidts benoeming wordt wel erkend door andere VN-organen.

Bij het slotwoord in de rechtbank vorige week waarschuwde Dodik dat het vonnis een "doodsteek" zou kunnen betekenen voor Bosnië en Herzegovina. Ook dreigde hij de Republika Srpska af te scheiden van de rest van Bosnië. Het separatistische beleid van Dodik heeft ertoe geleid dat onder meer de Verenigde Staten in 2022 sancties tegen hem hebben ingesteld.

'Bosnië en Herzegovina niet onderhandelbaar'

Met de bloedige burgeroorlog, waarbij in de jaren 90 meer dan 100.000 doden vielen, nog vers in het geheugen en met de fragiele unie tussen de Federatie en Republika Srpska in het achterhoofd, wordt er gevreesd voor nieuwe onrust.

Schmidt zei gisteren in een televisietoespraak dat de integriteit van Bosnië en Herzegovina stand zal houden. "De Dayton-akkoorden en de staatsinstellingen zullen beschermd blijven en moeten gerespecteerd worden." Het intact blijven van Bosnië en Herzegovina is volgens hem "niet onderhandelbaar".

De grote politieke spanningen in de wereld en de achterblijvende economische groei in Europa dwingen de Europese Unie om met een reddingsplan voor de industrie te komen.

Daarom presenteert EU-Commissaris voor Klimaat Wopke Hoekstra een fors pakket aan maatregelen: Hoekstra belooft minder regels, er komt meer ruimte voor staatssteun en er komen vele miljarden extra voor start-ups. Ook gaat Europa erop toezien dat als bedrijven groen gaan produceren, er dan ook een afzetmarkt is voor die groene producten.

Met name de zware energie-intensieve industrie en de tech-industrie die zich richt op schone energie kunnen rekenen op hulp uit Europa.

Clean Industrial Deal

Het plan heeft de naam Clean Industrial Deal gekregen en is een vervolg op de Green Deal van Hoekstra's voorganger Frans Timmermans. Waar de vorige Commissie nog de nadruk legde op het halen van de klimaatdoelen, wil de huidige commissie het bedrijfsleven gaan helpen om die doelen ook echt te kunnen gaan halen. Zo moet het weer aantrekkelijker worden om in de EU te investeren.

De maatregelen komen volgens het bedrijfsleven geen moment te vroeg. Bedrijven vertrekken naar de VS en veelbelovende nieuwe bedrijven komen niet van de grond.

EU-Commissaris Hoekstra vreest voor ernstige gevolgen. Vooral als een deel van de zware industrie, zoals de staal- of cementindustrie, wordt verleid om Europa te verlaten. "En als dat gebeurt, verliezen we allemaal", aldus Hoekstra. "Dat betekent verlies van banen, verlies van economische kracht en meer afhankelijkheid van bijvoorbeeld de Chinezen. En het klimaat is daar ook niet mee geholpen."

Lagere energiebelasting

Het grootste probleem voor de Europese industrie zijn de hoge energieprijzen. De prijzen voor elektriciteit zijn in de EU twee tot drie keer zo hoog als in de VS. Voor gas betalen Europese bedrijven zelfs vier tot vijf keer meer, zo becijferde de Italiaanse oud-premier Draghi al eerder in een alarmerend rapport over de Europese concurrentiekracht.

Daarom stelt de Europese Commissie voor de belastingen op energie tot een minimum te verlagen. Dat zou goed nieuws zijn voor bedrijven.

Tegelijk is dat slecht nieuws voor de Nederlandse schatkist. Toch adviseert Hoekstra de Nederlandse regering serieus werk te maken van het verlagen van de belasting op energie. "Ik ben ervan overtuigd dat de toekomst voor het bedrijfsleven in belangrijke mate bepaald wordt door de prijs van energie en die zal naar beneden moeten, juist ook in landen met relatief hoge energieprijzen als Nederland."

De Europese Commissie komt niet met wetgeving om dit op te leggen, maar doet een klemmend beroep op de lidstaten om dit snel zelf te gaan regelen. Doen landen dit niet, dan is de kans groot dat energie-intensieve bedrijven in de staal- en cementsector en de chemische industrie het niet zullen redden in Europa. En juist die bedrijven zijn cruciaal voor bijvoorbeeld de defensie-industrie, woningbouw en innovatieve bedrijven.

De Europese Commissie wil ook de vraag naar groen geproduceerde producten uit Europa stimuleren. Zo wil de Commissie bekijken of het mogelijk is om leasemaatschappijen te verplichten alleen auto's te kopen die gemaakt zijn met in Europa geproduceerd 'groen staal'. Dat is staal waarbij geen fossiele brandstoffen zijn gebruikt bij de productie.

Miljardeninvesteringen

Jaarlijks moet Europa zo'n 480 miljard euro in energie, industrie en transportsystemen gaan investeren. Dat zijn enorme bedragen, die opgehoest moeten worden door het bedrijfsleven.

De Europese Commissie wil dat mogelijk maken door bestaande investeringsfondsen uit te breiden. Om kleine, veelbelovende start-ups in de zogenoemde clean tech-industrie (bedrijven die inzetten op technologieën die bijdragen aan duurzaamheid) te helpen, steekt de Commissie 100 miljard euro extra in het innovatiefonds.

Bedrijven die nu al investeren in groene techniek zitten met smart te wachten op deze hulp uit Europa.

Minder regels

Een van de opdrachten die de nieuwe Europese Commissie zichzelf heeft gegeven is om bij al het beleid wat ze maakt, tegelijkertijd te zorgen voor minder regels voor burgers en bedrijven. Ook Hoekstra probeert dat waar te maken met zijn Clean Industrial Deal.

Zo belooft hij de staatssteunregels voor de in zijn ogen essentiële sectoren te versoepelen. Ook de CO2-belasting voor goederen die de EU importeert wil Hoekstra versimpelen, door die heffing alleen te richten op de grote importeurs.

Uiteindelijk ziet Europa de omvorming van de kwakkelende Europese industrie tot een concurrerende groene industrie ook als een grote economische kans. Uit berekeningen blijkt dat de wereldwijde markt voor technologie op het gebied van schone energie goed is voor biljoenen in de toekomst. Met de plannen van Hoekstra zouden Europese bedrijven in staat moeten worden gesteld flink mee te profiteren van de kansen die dit biedt.

In Breda komt een ecologische passage voor boomkikkers. Via een groenstrook op een viaduct over de A58 kunnen verschillende populaties elkaar makkelijker bereiken.

Het viaduct bij Bavel verbindt grote natuurgebieden met kleinere natuurgebieden. Aan allebei de kanten van de weg zijn al boomkikkers aanwezig. Als de diertjes straks kunnen mengen, zal de soort genetisch sterker worden. Dat is belangrijk, omdat het dier op de rode lijst van bedreigde soorten staat.

Delen

Dit jaar wordt begonnen met de aanleg van de strook. In de loop van 2026 moet die gereed zijn voor de oversteek. Automobilisten, fietsers en voetgangers kunnen de weg dan ook blijven gebruiken.

De gemeente Breda verwacht dat het aanleggen van de strook zo'n 280.000 euro gaat kosten, schrijft Omroep Brabant. De provincie Noord-Brabant legt daarvan ongeveer 125.000 euro neer.

"We hebben als mens de dieren nodig, en dieren onze zorg", zegt wethouder Peter Bakker (Natuurontwikkeling en Dierenwelzijn). "Dit project is een mooi voorbeeld hiervan. De boomkikker heeft onze hulp nodig."

Grasgroen

De boomkikker is een klein, grasgroen diertje. Vroeger kwamen ze veel voor in Nederland. Maar aan het eind van de vorige eeuw ging de soort hard achteruit: 80 procent van de kikkers verdween.

Het dier was daarmee een van de sterkst bedreigde amfibieën van het land. Maar door gerichte maatregelen en natuurbeheer zoals ecologische passages, gaat het steeds beter met de kikkers.