NOS Nieuws - Algemeen

De processen-verbaal die bij het Openbaar Ministerie (OM) binnenkomen, bevatten steeds meer fouten, blijkt uit cijfers en uit navraag van NRC bij het OM. Ruim een derde wordt teruggestuurd naar de politie en handhaving. In maar de helft van de teruggestuurde gevallen werden de fouten hersteld, wat betekent dat vorig jaar tienduizenden overtreders vrijuit gingen.

Een proces-verbaal is een officieel verslag waarin politiemensen of buitengewoon opsporingsambtenaren (boa's) opschrijven wat ze hebben geconstateerd. Het gaat om vergrijpen als rijden zonder rijbewijs, openbaar dronkenschap, baldadigheid, wildplassen en vuurwerkoverlast.

Het OM ontving vorig jaar 317.200 processen-verbaal van deze overtredingen. In 36 procent hiervan zaten zulke grote fouten dat ze teruggestuurd werden. Zo was soms de identiteit van de verdachte niet goed vastgesteld of ontbrak er informatie van de ambtenaar om het vastgestelde strafbare feit te bewijzen.

"Dan kunnen wij er niets mee", zegt OM-hoofdofficier Liesbeth Schuijer in een toelichting aan de NOS. "Er worden hoge eisen gesteld aan een proces-verbaal voordat wij een strafrechtelijke reactie, zoals een boete, kunnen opleggen." 75 procent van de processen-verbaal komt volgens het OM van de politie. De overige zaken van boa's. Er zitten geen wezenlijke verschillen in de onvolkomenheden gemaakt door politie of door boa's.

Hectiek op straat

Dat de kwaliteit van de processen-verbaal ondermaats is, werd al in 2012 geconstateerd door de Algemene Rekenkamer. Het kabinet, de politie en het OM beloofden dat de kwaliteit zou verbeteren. Er kwam een verbeteringsprogramma, maar desondanks zijn de processen-verbaal slechter geworden.

Omdat fouten in teruggestuurde processen-verbaal niet of niet juist werden hersteld door de ambtenaren, werden vorig jaar ongeveer 57.000 overtreders niet bestraft. Volgens NRC is de staatskas daardoor miljoenen aan boete-inkomsten misgelopen.

"Het is ingewikkeld, het gaat hier om grote aantallen politiemensen en boa's die dit werk doen. Het is moeilijk om dat bij iedereen goed te krijgen", aldus Schuijer. Ze geeft een aantal redenen waardoor het fout gaat. "De processen-verbaal worden vaak opgemaakt in de hectiek op straat." Dat neemt volgens haar niet weg dat het OM en de politie er wel hard aan werken, door onder meer het opmaken van een proces-verbaal te digitaliseren.

Controlesysteem

Volgens de politie is moeilijk te achterhalen waarom een deel van de processen-verbaal niet in orde is. "Bij een overtreding is het belangrijk dat ook de omstandigheden goed worden vermeld, daar kan het in misgaan", zegt een woordvoerder. Hij benadrukt dat de klachten vooral gaan over lichte overtredingen, niet over misdrijven.

De hogere foutmarge wijt de politie aan de invoering van een digitaal controlesysteem. Voorheen werden deze processen-verbaal nog door medewerkers gecontroleerd, nu door de computer. "We werken er hard aan om dat systeem te verbeteren."

De Hongaarse politie verbiedt de Pride-mars van volgende week zaterdag in Boedapest. Het is onvermijdelijk dat minderjarigen tijdens het lhbti-evenement in aanraking komen met uitingen die in strijd zijn met de wet, zegt de politie in een verklaring geciteerd door Hongaarse media. De burgemeester van Boedapest heeft in een reactie al gezegd dat hij het verbod zal negeren.

Eerder dit jaar probeerde de regering-Orbán de jaarlijkse mars al te verbieden, maar burgemeester Karácsony ging door met het organiseren ervan. Hij voerde aan dat de landelijke autoriteiten geen verbod kunnen uitspreken omdat het gaat om een gemeentelijk evenement.

Nu heeft de politie zich over de zaak gebogen en die spreekt alsnog een verbod uit. Aangezien het een openbare bijeenkomst is, komen toeschouwers in aanraking met uitingen die homoseksualiteit of geslachtsverandering propageren, is de redenering. En omdat de Hongaarse grondwet het sinds kort verbiedt om dat bij minderjarigen aan te prijzen, mag de mars volgens de politie niet doorgaan.

Burgemeester Karácsony zegt dat hij zich niets aantrekt van het verbod. De politie heeft de vergunningsaanvraag ten onrechte beoordeeld op basis van de wet van vergadering, zegt hij.

Nederlandse politici

Verschillende Nederlandse politici maakten de afgelopen tijd bekend dat ze de mars zouden bijwonen. Zo ging de Amsterdamse burgemeester Halsema op de uitnodiging in, onder meer "als steunbetuiging aan de queerbeweging".

Gisteren kondigde staatssecretaris Paul voor Emancipatie aan dat zij namens het demissionaire kabinet zou gaan. Dat besluit volgde op een aangenomen motie van de Tweede Kamer. Daarin werd benadrukt dat Hongarije lid is van de EU en zich dus zou moeten houden "aan kernwaarden en principes waarop de Europese Unie gebouwd is, zoals vrijheid, rechtsstaat en democratie".

Paul zegt via een woordvoerder de ontwikkelingen rond de Pride "op de voet" te volgen. "We hebben begrepen dat de politie de Pride-mars verbiedt. Er loopt nog een andere juridische procedure om de mars toch door te laten gaan. Die wachten we af." De staatssecretaris liet eerder al weten enkel te willen meelopen met de mars als die officieel is toegestaan. Anders doet ze mee aan een alternatief programma.

Rotterdam heeft het gehad met de vele zwerffietsen in de stad en zet daarom extra personeel en een extra vrachtwagen in om het probleem aan te pakken. Het doel is dit jaar minstens 26.000 achtergelaten fietsen verwijderen.

Vorig jaar zijn in de stad bijna 21.000 tweewielers weggehaald. Daarvan waren er 13.000 wrakken en weesfietsen. De rest was verkeerd geparkeerd of werd verwijderd vanwege evenementen of werkzaamheden.

Dat er zoveel achtergelaten fietsen in Rotterdam zijn, komt volgens de gemeente onder meer door de vele studenten. "Als je bijvoorbeeld een buitenlandse student bent, dan ga je na je studie weer terug en zit je met die fiets. Die laat je dan maar staan", zegt wethouder Handhaving Pascal Lansink-Bastemeijer tegen de regionale omroep Rijnmond. Andere inwoners laten hun fiets bijvoorbeeld achter bij een verhuizing of laten hun fiets met lekke band een keer ergens staan en vergeten hem vervolgens op te halen.

'Verrommeling'

De overlast is het grootst rondom het Centraal Station, waar mensen hun fiets in de haast vaak verkeerd parkeren. Linsink-Bastemeijer vindt dat het tot "verrommeling van de buitenruimte" leidt. "Het is ook gewoon zonde: we proberen zoveel mogelijk fietsenstallingen voor Rotterdammers te creëren, want we willen heel graag dat mensen op de fiets gaan. Maar die staan dan vol met fietsen die eigenlijk nooit worden gebruikt."

Sommige inwoners stoorden zich zo aan alle zwerffietsen, dat ze het heft in eigen hand namen. Het was voor de wethouder een belangrijke reden om het probleem vanuit de gemeente aan te pakken.

"In een aantal wijkraden hebben ze creatief meegedacht, laat ik het zo zeggen", zegt de wethouder. "Daar labelden ze de fietsen zelf en hadden ze een fietsenmaker die ze dan later kwam ophalen. Maar eigenlijk mag dat niet, het is diefstal."

Twee weken

Handhavers gaan daarom - zoals gebruikelijk - met een stapel labels op pad om aan te geven welke fietsen wegmoeten. Als een fiets er na een tijdje nog staat, mag hij worden meegenomen. Er wordt extra personeel en een extra vrachtwagen ingezet om de fietsen af te voeren.

Rond het Centraal Station mag een zwerffiets vanaf nu ook sneller mee worden genomen. Eerst bleef het label 28 dagen aan de fiets, dat is nu 14 dagen. "Als je het aan mij zou vragen dan zou ik die termijn overal willen verkorten. Maar dat gaat niet, want je moet het in alle redelijkheid doen", zegt de wethouder.

Het weghalen van de zwerffietsen is soms nog niet zo eenvoudig, zeggen handhavers. Voor het weghalen van één fiets zijn meerdere medewerkers op verschillende momenten nodig. Handhavers moeten eerst de fiets labelen, dan na een maand terugkeren en dan moeten Stadsbeheer en Fietspunt de fiets nog afvoeren met een vrachtwagen.

De gemeente heeft niet genoeg mensen om alle fietsen snel op te halen en af te voeren, zegt Lansink-Bastemeijer. "Het neemt veel te veel tijd in beslag."

De Tweede Kamerfractie van GroenLinks-PvdA wil dat de levering van Nederlandse onderdelen voor het Israëlische luchtverdedigingssysteem Iron Dome wordt stilgelegd. "Israël is op dit moment de agressor, als Israël slachtoffer zou zijn, hebben we een andere discussie", zei Kamerlid Piri in een debat met demissionair minister van Buitenlandse Zaken Veldkamp. Die reageerde geschrokken op het standpunt, omdat het luchtverdedigingssysteem burgers beschermt tegen raketaanvallen.

"Mensen zitten daar in schuilkelders. Mensen die het eens zijn met de regering Netanyahu en mensen die het niet met hem eens zijn", zei Veldkamp. "Ik constateer dat GL-PvdA een draai heeft gemaakt op dit punt. Het is een draai die wij als kabinet in ieder geval niet gaan overnemen."

Volgens Piri maakt de Iron Dome deel uit van de aanvalskracht van Israël en is die niet uitsluitend te zien als verdedigingsmiddel voor burgers. "Had Netanyahu ook Iran aangevallen als hij niet de beschikking had over de Iron Dome? Israël durft dit, juist vanwege dit systeem." Zij vindt dat de levering van onderdelen door Nederlandse bedrijven moet stoppen en wil een volledig wapenembargo tegen Israël.

Van de kaart geveegd

Hiermee komt de partij recht tegenover de VVD te staan. VVD-Kamerlid Van der Burg vindt dat Piri "eerlijk moet zijn" over de gevolgen voor Israëlische burgers. "Spreek dan ook de consequenties van dit standpunt uit. Namelijk dat Tel Aviv volledig van de kaart geveegd kan gaan worden door Iran." Ook de Kamerleden Ceder (CU) en Kahraman (NSC) waarschuwden voor een "existentiële dreiging" voor Israël wanneer het luchtverdedigingssysteem wegvalt.

Het kabinet heeft dit jaar zeven vergunningen verleend aan bedrijven voor de levering van onderdelen voor de Iron Dome. Deze transacties passen binnen de Europese kaders voor wapenexportcontrole, meldde het kabinet aan de Kamer. Iran lukt het inmiddels om met droneaanvallen door de verdediging heen te breken, zeggen defensie-experts.

Kijk hier hoe het luchtverdedigingssysteem werkt:

De vaccinatiegraad onder kinderen tot 5 jaar is het afgelopen jaar iets afgenomen. Die inschatting maakt het RIVM in zijn jaarrapportage over het Rijksvaccinatieprogramma.

Het RIVM kan niet zeggen hoeveel kinderen er precies zijn ingeënt. Dat komt doordat het sinds enkele jaren ook mogelijk is om je anoniem te laten vaccineren. Maar op basis van de geregistreerde gevallen kunnen wel conclusies worden getrokken.

Onder kinderen tot 5 jaar (de categorieën zuigelingen en kleuters) lijkt sprake van een lichte daling. Vooral Marokkaans-Nederlandse en Turks-Nederlandse kinderen, kinderen die niet naar de kinderopvang gaan en kinderen uit grote gezinnen (vaak orthodox-protestants) worden relatief weinig gevaccineerd.

Wel meer HPV-vaccinaties

In het Rijksvaccinatieprogramma krijgen kinderen gedurende hun kindertijd vaccinaties tegen dertien infectieziektes. Kijkend naar de inentingen per ziekte gaat het wel goed met de vaccinaties tegen HPV, meldt het RIVM.

Er was een duidelijke stijging van het aantal kinderen dat zich liet inenten tegen dit virus, dat onder meer kan leiden tot baarmoederhalskanker. Het RIVM schrijft dat toe aan de 'inhaalcampagne' die loopt voor HPV. Kinderen worden tegenwoordig eerder uitgenodigd.

'Alle zeilen bijzetten'

Hoewel de cijfers dus niet compleet zijn, is wel duidelijk dat de gewenste ondergrens van 90 procent gevaccineerde kinderen nog steeds niet wordt gehaald. Het RIVM noemt het belangrijk "om alle zeilen bij te zetten voor behoud of liever nog verbetering van de vaccinatiegraad".

Die oproep vindt weerklank bij de GGD's, die de vaccinaties uitvoeren. Het rapport van het RIVM is voor koepelorganisatie GGD GHOR Nederland aanleiding om de overheid te vragen om "structurele financiering".

"De risico's voor de gezondheid en ernstige ziekte bij kinderen zijn inmiddels realiteit, zoals blijkt uit de grote uitbraak van kinkhoest en de grote clusters van mazelen in de afgelopen tijd", zegt directeur Ton Coenen. "Wij roepen het kabinet op om structureel te investeren in infectieziektebestrijding."

Buitenlandse studenten die in de VS willen studeren of aan een uitwisselingsprogramma willen meedoen, kunnen weer een visum aanvragen. Wel scherpt de Amerikaanse overheid de controle op hun socialemedia-accounts aan.

Eind mei pauzeerde het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken nieuwe visumafspraken voor studenten, in afwachting van strengere richtlijnen. Die zijn er nu: alle studenten die een visum aanvragen, moeten de profielen van hun sociale media op openbaar zetten.

Consulaire medewerkers gaan letten op "vijandige houdingen" tegenover de VS, de Amerikaanse staat, cultuur of grondbeginselen. In de nieuwe richtlijnen mogen ze via zoekmachines en andere bronnen aanvullende informatie over aanvragers verzamelen. Aanvragers met een verleden van politiek activisme of geweld worden extra gecontroleerd.

Strengere check

In een bericht dat woensdagnacht openbaar is gemaakt, zei het ministerie van Buitenlandse Zaken dat het doel van de screening is om aanvragers te weren die een potentieel bedreiging zijn voor de nationale veiligheid, of "die zich schuldig maken aan onwettige antisemitische intimidatie of geweld".

Sinds 2019 moeten aanvragers van een Amerikaans visum, onder wie buitenlandse studenten, hun socialemediaprofielen opgeven die zij in de afgelopen vijf jaar gebruikten. Nieuw is dat deze profielen vanaf nu ook openbaar moeten zijn.

Onderwijzers in de VS zijn bang dat de nieuwe richtlijnen ontmoedigend kunnen werken voor internationale studenten die in de Verenigde Staten willen studeren, of dat de maatregel gebruikt wordt als middel om buitenlandse studenten af te wijzen.

Palestijnse activist

De afgelopen maanden zijn in de VS ook veel studentenvisa en verblijfsvergunningen ingetrokken op gronden die omstreden zijn of waarvoor geen bewijs is geleverd. Zo werd afgelopen maart Mahmoud Khalil opgepakt, een Palestijnse activist die was afgestudeerd aan de prestigieuze Columbia universiteit in New York. Het ministerie van Binnenlandse Veiligheid (DHS) verdacht hem van "het leiden van activiteiten in de lijn van Hamas".

De arrestatie en de geplande uitzetting van Khalil zijn omstreden, omdat hij niet verdacht wordt van een strafbaar feit en een permanente verblijfsvergunning heeft voor de VS, een green card.

Een Turkse student van de Tufts universiteit werd ruim zes weken vastgehouden in een detentiecentrum in Louisiana nadat ze mede een opiniestuk had geschreven waarin ze de houding van haar universiteit op de oorlog tussen Israël en Hamas bekritiseerde.

Verder heeft Trump de afgelopen maand de aanval op Harvard opgevoerd, waardoor buitenlandse studenten daar niet meer welkom waren. Een rechter zette hier recent een streep door. De Amerikaanse buitenlandminister Rubio zei eind mei dat hij vermoedelijk al duizenden visa had ingetrokken.

Een vrouw uit Bergen op Zoom moet 22 jaar de cel in voor de moord op haar vader. Haar toenmalige vriend werd al veroordeeld tot 20 jaar celstraf.

Volgens de rechtbank is bewezen dat de 22-jarige Dalissa H. de zogenoemde 'Snapchatmoord' samen met haar vriend Jeroen L. heeft bedacht en voorbereid. De twee stuurden elkaar berichten over de planning van de moord via de app Snapchat.

De dochter heeft zijn dood volgens de rechtbankvoorzitter geregisseerd, schrijft Omroep Brabant. Wie de moord daadwerkelijk uitvoerde, kan de rechtbank niet vaststellen.

'Berekenend'

De vrouw had op de dag van de dood van haar vader in maart 2023, maar nog voordat hij stierf, gedichten en afbeeldingen opgezocht over het verlies van een vader.

"Jullie zijn zeer berekenend te werk gegaan. Jij hebt hem letterlijk naar zijn gewelddadige dood toe gereden", aldus de rechtbank tegen de vrouw. De rechtbank rekent het haar aan dat ze na de dood van haar vader heeft gelogen over haar betrokkenheid. Zo gaf ze nog een toespraak op zijn uitvaart. Daarom krijgt de vrouw een hogere straf dan haar vriend.

De 58-jarige man kwam door zwaar geweld om het leven. Zijn schedel werd ingeslagen en er werd meermaals op hem ingestoken. Hij verloor liters bloed en hulpdiensten konden niets meer voor hem betekenen. Een ooggetuige zag de schoonzoon van de man wegrijden bij de plek van de moord.

Het motief achter de moord is nooit precies duidelijk geworden. Dalissa H. zei eerder dat haar vader niet blij was met de relatie tussen haar en haar vriend.

De veroordeelde schoonzoon gaat in hoger beroep. Of de dochter ook in beroep gaat, is nog niet bekend.

In Frankrijk is het lichaam gevonden van de 80-jarige vrouw uit Nederland die samen met haar man een aantal dagen was vermist. Dat meldt de familie. De politie heeft geen indicatie dat er sprake is van een misdrijf.

Het lichaam van de vrouw is gisteren gevonden. Waar dat precies was, houden de Franse autoriteiten geheim. Dit heeft ermee te maken dat de zoektocht naar haar 83-jarige man nog in volle gang is.

Het echtpaar uit Alphen aan den Rijn was een week geleden vertrokken naar hun vakantiehuis in het dorp Planchez in de Morvan, zo'n 80 kilometer ten westen van Dijon. Ze zijn daar nooit aangekomen. Ze zijn onderweg naar Frankrijk nog in de Belgische stad Charleroi gestopt, maar daarna lijkt het volgens de Belgische politie erop dat het echtpaar de weg is kwijtgeraakt.

Sinds vorige week vrijdag waren ze telefonisch niet meer bereikbaar en stond de telefoon uit. Er zijn grote zorgen om de man, die diabetes heeft. Hij meet zijn bloedwaarden volgens de familie altijd via de telefoon. Ook ligt zijn medicatie nog thuis. De Nederlandse politie onderzoekt de vermissing samen met de Franse opsporingsdiensten.

De familie zegt aangeslagen te zijn door de ontwikkelingen van de afgelopen dagen. Ze maken zich zorgen over hun (schoon)vader en opa en zijn verdrietig over het verlies van hun (schoon)moeder en oma. De zoektocht naar de vermiste man heeft voor de familie de hoogste prioriteit. Om de autoriteiten alle ruimte te geven om onderzoek te doen, heeft de familie besloten verder geen informatie te geven.

Defensie gaat extra investeren in de gevechtskracht en verdediging op land. De NAVO heeft aangegeven dat daar de grootste tekorten zijn. Er komt een extra pantserinfanteriebataljon van duizend militairen met gevechtsvoertuigen en middelen voor bijvoorbeeld luchtverdediging. Voor 125 miljoen euro worden aanvals- en verkenningsdrones gekocht. Verder worden bestaande gevechtseenheden beter uitgerust en wordt er geïnvesteerd in medische ondersteuning.

De investeringen worden gedaan met het geld dat al was gereserveerd in de voorjaarsnota. Het gaat om 1,1 miljard euro.

Drones worden voor defensie steeds belangrijker, zegt demissionair minister van Defensie Brekelmans. "Aan de oorlog in Oekraïne zien we dat vechten en verdedigen fundamenteel is veranderd. Om Rusland te kunnen afschrikken, moet onze hele krijgsmacht in staat zijn om met drones te opereren."

Potentie in Nederland

De investeringen van defensie in drones komt voor een groot deel bij Nederlandse bedrijven terecht. Die bedrijven kunnen internationaal heel goed meekomen en de productie in Nederland zal de komende jaren alleen maar groeien, zegt Brekelmans. "Er zit enorm veel potentie in Nederland."

Vanwege tekorten op de markt lopen de levertijden voor sommige wapensystemen op. Daarom breidt defensie liever al bestaande bestellingen voor gevechtsvoertuigen uit bij bekende fabrikanten dan aan volledig nieuwe orders te beginnen.

Een deel van het geld gaat ook naar de lonen van militairen en prijsstijgingen van materieel. "We zijn al bezig met het verbeteren van de lonen en arbeidsvoorwaarden", zegt Brekelmans. "Maar ook in de toekomst is daar geld voor nodig, bijvoorbeeld om de lonen te laten meestijgen met inflatie."

Flexibel inzetten

Het vinden van voldoende personeel is voor defensie al jaren een probleem, maar het gaat de goede kant op, zegt Brekelmans. "We zijn als defensie populairder dan ooit. Defensie is het afgelopen jaar met 4000 mensen gegroeid. Heel veel jongere mensen zien in deze tijd het belang in van een sterke krijgsmacht."

Het is door de krappe opleidingscapaciteit nog een uitdaging om iedereen een goede plek en opleiding te geven. Van de duizend mensen die nodig zijn voor het nieuwe pantserinfanteriebataljon komt niet iedereen in vaste dienst. Defensie wil in toenemende mate gebruik gaan maken van reservisten die flexibel kunnen worden ingezet als het nodig is.

Gezamenlijke defensie NAVO-landen

NAVO-topman Rutte heeft er bij de 32 lidstaten op aangedrongen om de defensie-uitgaven te verhogen. De komende jaren heeft defensie miljarden extra te besteden om zo bij te kunnen dragen aan de gezamenlijke verdediging van de NAVO-landen.

Volgende week op de NAVO-top in Den Haag wordt de verhoging van de bijdrage van 2 naar 3,5 procent van het bbp officieel bekrachtigd. Voor Nederland komt de verhoging van deze NAVO-norm neer op 16 tot 19 miljard euro per jaar. Een brede Kamermeerderheid heeft daarmee ingestemd.

Nederland heeft vorig jaar 1105 euro per inwoner uitgegeven aan defensie. Daarmee staat Nederland op plek 7 van alle 32 NAVO-landen.

Bij een ongeval op een schip in de haven van Rotterdam zijn vanochtend twee mensen om het leven gekomen. Twee anderen raakten zwaargewond.

Het bedrijfsongeval gebeurde aan boord van een schip dat aan de kade lag in de Waalhaven. De slachtoffers werden gevonden in het ruim van het schip.

Volgens de werkgever van de slachtoffers ging het mis bij het lossen van stalen platen. Het bedrijf wil verder niets zeggen uit respect voor de betrokkenen. "We leven intens met hen mee", zegt de directie in een verklaring.

De Arbeidsinspectie doet onderzoek naar de oorzaak. Wie de slachtoffers zijn, is niet bekendgemaakt. Het scheepvaartverkeer bij Pier 6 van de Waalhaven, waar het ongeluk gebeurde, is gestremd.

Bij Iraanse raketaanvallen op Israël is vanochtend onder meer een ziekenhuis in de stad Beër Sheva getroffen. Dat heeft grote schade veroorzaakt, zegt een woordvoerder van het ziekenhuis. Ook in andere delen van Israël waren er raketinslagen, met tientallen gewonden tot gevolg.

Omgekeerd waren er vannacht ook weer Israëlische aanvallen op doelen in Iran. Onder meer de zwaarwaterreactor van Arak werd getroffen.

Dak ziekenhuis ingestort

De inslag in het Soroka-ziekenhuis in de Zuid-Israëlische stad Beër Sheva was vanochtend vroeg. Op beelden is te zien dat een gedeelte van het dak is ingestort. Volgens persbureau AP zijn meerdere mensen gewond geraakt.

Dit zijn de eerste beelden:

Het Soroka-ziekenhuis is het grootste ziekenhuis van Zuid-Israël. Minister Buso van Gezondheidszorg noemt de aanval een terroristische daad. "Hiermee is een rode lijn overschreden. Er zijn opzettelijk onschuldige burgers aangevallen en medische teams die levens proberen te redden." Het aanvallen van ziekenhuizen is in strijd met het internationaal recht. Ook Israël bombardeert in de Gazastrook geregeld ziekenhuizen.

Iran zegt in een reactie dat de aanval was gericht op nabijgelegen gebouwen van het leger en inlichtingendiensten.

Andere inslagen in Israël waren vannacht en vanochtend onder meer in een appartementencomplex in Tel Aviv. Zeker zestien slachtoffers zouden naar een ziekenhuis zijn gebracht, van wie enkele ernstig gewond zouden zijn.

Op zijn beurt bestookte Israël vannacht naar eigen zeggen "tientallen militaire doelen" in Teheran en andere delen van Iran. Daarbij zouden veertig gevechtsvliegtuigen zijn ingezet.

Bij de aanval op de reactor in Arak, zo'n 250 kilometer van Teheran, is volgens de Iraanse staatstelevisie "geen enkel stralingsgevaar" ontstaan. De faciliteit was al ontruimd, nadat het Israëlische leger de aanval had aangekondigd.

In de reactor in Arak wordt gewerkt met zwaar water. Dat wordt gebruikt om kernreactoren te koelen, maar als bijproduct ontstaat plutonium, dat in kernwapens kan worden gebruikt.

Bijna een week oorlog

De oorlog tussen Israël en Iran begon zes dagen geleden met een reeks Israëlische aanvallen op het Iraanse atoomprogramma en hoge militaire functionarissen. Nog altijd is er nauwelijks zicht op een oplossing.

Gisteren zei de hoogste leider van Iran, ayatollah Khamenei, nog dat Iran zich onder geen beding zal overgeven. Over een mogelijke inmenging door de Verenigde Staten zei hij dat dat tot "onherstelbare schade" zou leiden.

ABN Amro heeft een boete gekregen omdat het medewerkers bonussen gaf. Dat mocht niet, omdat de bank staatssteun krijgt. De Staat heeft nog ongeveer 30 procent van de aandelen in handen.

De Nederlandsche Bank (DNB) deelt als toezichthouder een boete van 15 miljoen euro uit. Het gaat om bonussen die ABN Amro gaf aan medewerkers vlak onder de raad van bestuur.

Vanaf 2012 gold een bonusverbod voor de raad van bestuur. Vanaf 2015 werd het verbod uitgebreid naar functies in de laag eronder.

ABN Amro zegt te erkennen dat het de regels rond bonussen niet goed heeft toegepast. Ook zegt de bank zich bewust te zijn van de mogelijke maatschappelijke impact van het verstrekken van bonussen als bank die staatssteun ontvangt.

In 2020 kreeg de Rabobank een boete van 2 miljoen euro, omdat het bedrijf Europese beloningsregels overtrad.

Nobelprijswinnares Aung San Suu Kyi viert haar tachtigste verjaardag vandaag nog altijd achter slot en grendel. Waar precies weten maar weinig mensen, waarschijnlijk in een speciaal detentiegebouw in de Myanmarese hoofdstad Naypidaw.

Bij de staatsgreep van het Myanmarese leger in 2021 werd regeringsleider Suu Kyi opgepakt en uiteindelijk veroordeeld tot 33 jaar cel voor onder meer verkiezingsfraude, corruptie en het bezit van illegale walkietalkies. Volgens talloze critici een politieke veroordeling om haar buitenspel te zetten. Sindsdien is ze zo goed als buiten beeld gebleven.

"Mensen in de pro-democratiegroepen die tegen het militaire regime vechten, houden nog altijd enorm van haar," zegt Aung Naing Soe. Hij is als journalist uit Myanmar gevlucht na de staatsgreep, maar spreekt verzetsleden nog regelmatig voor reportages in het land. "Ze had nooit de gevangenis in mogen gaan, het is oneerlijk."

Hoe het exact met haar gaat, is niet duidelijk. Maar de Britse krant The Guardian heeft gisteren videobeelden van haar rechtszaak in 2022 en delen van haar dagboek uit de gevangenis in handen gekregen. Daaruit zou blijken dat ze maar heel basale medische zorg krijgt en weinig voedsel. Haar gezondheid zou daarom tanende zijn.

Vrijheidsicoon

Ze is dan wel een vrijheidsicoon in Myanmar en de wereld, volgens Naing Soe, maar een drijvende kracht achter de huidige vrijheidsstrijd in Myanmar is ze niet. "Ze krijgt heel weinig informatie over wat de gen-Z-vechters doen, en hoe die hun leven hebben gegeven. Als het verzet deze strijd wint, zal zij niet het gezicht van de overwinning zijn."

Het woordje 'als' is vrij cruciaal in die zin. Nadat een coalitie van etnische milities en aanhangers van de democratie een lang en succesvol offensief begon eind 2023, is de strijd weer in een patstelling beland. Ook al werd onlangs bekend dat er opnieuw zestig militairen zijn gedeserteerd, dit keer naar het etnisch militante Arakan Army.

Zelfs na de verwoestende aardbeving eind maart lijkt het militaire regime nog altijd een stevige greep te hebben op Centraal-Myanmar, waar de grootste steden liggen. Ook door verder te gaan met luchtaanvallen ondanks een staakt-het-vuren, zelfs in het rampgebied.

Eind niet in zicht

Leiders van omringende landen zoeken weer langzaam contact met het militaire regime omdat men in lijkt te zien dat er uiteindelijk met iemand gesproken moet worden, ook om hulp te bieden na de aardbeving. Kortom, een einde van deze strijd lijkt niet in zicht.

Er wordt hier en daar gesuggereerd dat de vrijlating van Aung San Suu Kyi ingezet kan worden om de situatie in het land te kalmeren. Maar volgens Aung Naing Soe zijn de verzetsgroepen dat station al lang en breed gepasseerd. "De jonge verzetsstrijders zullen blijven vechten voor vrijheid en democratie, zelfs als ze wordt vrijgelaten."

Om middernacht gaat de noodverordening in rondom het World Forum in Den Haag. De maatregelen die vanaf dan gelden vanwege de NAVO-top zullen extra overlast veroorzaken voor bewoners van het veiligheidsgebied rond het conferentiecentrum.

Toch is niet alles zo streng en 'op slot' als veel mensen denken, benadrukt de gemeente. Hagenaars konden gisteren op het laatste inloopspreekuur in het restaurant van het Fotomuseum Den Haag hun laatste prangende vragen stellen.

"Ik hoorde dat...", zo beginnen veel bezoekers hun vraag. Vaak gaat het dan om een maatregel die verkeerd begrepen is, zegt Jelmer Keijts, die namens de gemeente gaat over de bereikbaarheid.

Helikopters

Soms wordt ook informatie verspreid die niet klopt. Keijts: "Ineens ging rond dat je alleen met een speciaal pasje het veiligheidsgebied inkomt. Dat hebben wij nooit gezegd." Wel moeten bewoners zich legitimeren bij de ingang. "Maar niet met pasjes, want die zou je ook kunnen namaken."

Dan stroomt het restaurant plotseling leeg. Boven de wijk cirkelen helikopters, die iets laten zakken op een van de gebouwen. "Misschien wel luchtafweer", speculeert iemand op het terras.

Even later haasten twee mensen zich naar binnen. Ze zijn er voor het eerst. De helikopters en nieuwe hekken roepen toch vragen op en ze hopen nog snel een kaart te bemachtigen waar alle afsluitingen op staan.

In deze video zie je welke impact die beveiliging heeft in Den Haag en de rest van het land:

Buiten zitten twee oudere buurtbewoners. Ze gaan niet naar het spreekuur want ze hebben alle informatie al ontvangen, zeggen ze. "De informatie verandert trouwens ook steeds. Het park verderop is bijvoorbeeld eerder dicht."

Sommige informatie komt inderdaad laat, erkent Keijts. Dan worden de mensen die het betreft op de dag zelf of achteraf geïnformeerd. Veel details worden pas tijdens het opbouwen van de kilometerslange afscheidingen duidelijk of zijn de ploegen die de afzettingen plaatsen sneller klaar dan verwacht Keijts: "Dan is het fietspad ineens dicht en belt een bewoner ons: waarom staat hier een betonblok?" Aan hem de taak om dan met een oplossing te komen voor de bewoner.

Er zijn ook museumbezoekers die nietsvermoedend het spreekuur inlopen. Christian Schneller is een van hen. Hij woont in Duitsland, maar verblijft tijdelijk in een appartement in Den Haag. Hij is onder de indruk van de communicatiestijl van de gemeente, maar vindt de overlast beperkt. "Vrienden die hier wonen, zijn ook wel trots dat de NAVO-top hier komt."

Ook de twee op het terras zijn benieuwd naar wie allemaal langskomt tijdens de top. "Hier in Den Haag gebeurt het", zegt een van hen. "We gaan gewoon samen op het balkon zitten kijken", lacht de ander. "Als we daar tenminste op mogen zitten, maar dat horen we vast nog." Even later lopen ze toch naar binnen om nog een vraag te stellen.

Boodschappen bezorgen

Veel maatregelen zijn vergelijkbaar met de vorige grote top op dezelfde plek: de Nuclear Security Summit in 2014. De geopolitieke situatie is wel veranderd en cyberveiligheid is een groter thema, zegt Keijts. "Toch zijn de hekken niet hoger dan toen, want we willen de overlast voor de inwoners zoveel mogelijk beperken." Dat betekent ook dat er soms versoepeld is: zo mag er dit keer wel gezwommen worden aan de kust.

Boodschappen laten bezorgen is veel gangbaarder geworden dan in 2014, maar pakketjes, kranten en maaltijdbezorgers mogen het gebied straks niet meer in. Er is wel een krantenpunt buiten de zone geregeld.

Bedrijven vroegen zich daarnaast af hoe ze hulp konden krijgen bij technische problemen, zegt Keijts. "Daarom hebben we een loodgieter en een liftmonteur geregeld binnen het gebied."

Niet alles continu dicht

Het is balanceren, legt projectleider omgevings- en verkeersmanagement Rinaldo de Lange uit. Waar dat kan, probeert de gemeente mensen met specifieke vragen duidelijk te maken dat niet alles de hele tijd dichtgaat. Soms is een straat slechts kort afgesloten als er een delegatie langskomt. Al wil hij niet dat mensen daardoor denken dat er weinig hinder is, want dat klopt ook niet.

"Kan ik met mijn auto volgende week vrijdag de parkeergarage al uit", vraagt een vrouw hem bezorgd. "Misschien donderdag al, vrijdag zeker. De delegaties zijn dan weer vertrokken", zegt De Lange opgewekt. Ze reageert verrast, dat de hekken dan al weg zijn, had ze niet verwacht. Dat is ook niet zo, haast De Lange zich te zeggen. "Maar ze zijn dan al wel weer open."

De overlast is namelijk ook na de top niet voorbij, zegt De Lange. "Het afbouwen van de hekken, gebouwen en het terugplaatsen van de bomen duurt nog tot in augustus."

Goedemorgen! De hekken rond het World Forum in Den Haag gaan dicht vanwege de NAVO-top en de mannen die Jumbo-topman Frits van Eerd zouden hebben afgeperst horen hun straf.

Eerst het weer: in een groot deel van het land is het vandaag zonnig, maar het noordoosten en de westkust maken kans op wat meer bewolking. Het blijft overal droog en het wordt 21 tot 26 graden. De komende dagen wordt het flink warmer. In het weekend is het 26 tot 34 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Tienduizenden Argentijnen zijn in de hoofdstad Buenos Aires de straat opgegaan om te demonstreren tegen het huisarrest van Cristina Fernández de Kirchner. De oud-president werd in 2022 veroordeeld tot een straf van zes jaar vanwege corruptie en het oplichten van de staat door een aantal projecten te gunnen aan een bevriende zakenman. Zelf zegt ze onschuldig te zijn. Ze beschuldigt haar tegenstanders ervan het rechtssysteem tegen haar te gebruiken.

Kirchner was president van het land tussen 2007 en 2015 en is het gezicht van de oppositie tegen de rechtse president Javier Milei, die in november 2023 de presidentsverkiezingen won. Nog altijd heeft ze een grote achterban. Haar aanhangers gingen de straat op met fakkels, gigantische posters met haar afbeelding en spandoeken.

"We zullen terugkeren, en bovendien zullen we terugkeren met meer wijsheid, met meer eenheid, met meer kracht", zei de oud-president in een toespraak die vanuit huis werd opgenomen en via luidsprekers in de straten van het centrum van Buenos Aires werd uitgezonden.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

De Nederlandse degenschermers hebben gestunt op het Europees Kampioenschap. Oranje had verrassend de finale gehaald door titelfavoriet Hongarije uit te schakelen, maar moest genoegen nemen met zilver.

Fijne dag!

In Tsjechië is een man aangehouden die zich voordeed als tandarts. De 22-jarige man zocht op internet op hoe hij behandelingen moest uitvoeren, melden Tsjechische media. De man riskeert een gevangenisstraf van acht jaar.

In zijn illegale praktijk voerde hij sinds 2023 zonder diploma of kennis periodieke controles, verdovingen en wortelkanaalbehandelingen uit. Ook trok hij kiezen en tanden van patiënten. De man handelde niet alleen. Ook twee familieleden van hem werden begin deze maand gearresteerd.

Een 50-jarige vrouw deed zich voor als tandtechnicus en een 44-jarige man maakte kunstgebitten. De illegale tandartspraktijk was in het huis van de laatste gevestigd. De vrouw werkte in de gezondheidszorg en had daardoor onder meer toegang tot verdovingsmiddelen en vullingen.

'Hij was altijd aardig'

In twee jaar tijd verdiende het drietal omgerekend ruim 160.000 euro aan de illegale praktijken. Tientallen patiënten werden in de neppraktijk behandeld. Een van hen vertelt aan de Tsjechische nieuwssite Idnes.cz dat het "een volkomen normale tandartspraktijk" was. Ook is ze vol lof over de neptandarts. "Ik kan geen slecht woord over hem zeggen. Hij was altijd aardig en ik ben zeer tevreden met de tanden die hij heeft gedaan."

De vrouw en de twee mannen worden onder meer beschuldigd van illegale handel en witwassen. De vrouw wordt ook beschuldigd van diefstal. De drie hebben bekend en zijn na verhoor vrijgelaten.

Tienduizenden Argentijnen zijn in Buenos Aires de straat opgegaan om te demonstreren tegen het gisteren begonnen huisarrest van oud-president Cristina Fernández de Kirchner. Ze is veroordeeld tot een straf van zes jaar vanwege corruptie.

Kirchner was president van het land tussen 2007 en 2015. Nog altijd heeft ze een grote achterban. Haar aanhangers gingen de straat op met fakkels, gigantische posters met haar afbeelding en spandoeken.

Oppositie

De linkse Kirchner is nog steeds het gezicht van de oppositie tegen de rechtse president Javier Milei. Volgens peilingen hebben zij en haar linkse variant van het peronisme, de nationalistische populistische beweging van Argentinië die opkomt voor de rechten van arbeiders, de steun van zo'n 30 procent van het land.

"We zullen terugkeren, en bovendien zullen we terugkeren met meer wijsheid, met meer eenheid, met meer kracht", zei de oud-president in een toespraak die vanuit huis werd opgenomen en via luidsprekers in de straten van het centrum van Buenos Aires werd uitgezonden.

Ze zit vast vanwege een zaak waarin ze in 2022 voor het eerst werd veroordeeld. Ze werd veroordeeld voor het oplichten van de staat door openbare werken te gunnen aan een bevriende zakenman. Ze zegt onschuldig te zijn en beschuldigt haar tegenstanders ervan het rechtssysteem tegen haar te gebruiken.

In een gebouw op het industrieterrein in Middenbeemster in Noord-Holland is vannacht brand uitgebroken. De brandweer is al uren aan het blussen. Daarbij komt veel rook vrij, die over de A7 en verschillende woonwijken trekt.

Het pand is niet meer te redden. Rond 12.00 uur meldde de veiligheidsregio dat het gebouw gecontroleerd uitbrandt. Dat kan voor extra rookontwikkeling zorgen. De brandweer adviseert omwonenden om uit de rook te blijven en ramen en deuren dicht te houden.

Vanwege de vele rook is de omgeving afgezet. Bedrijven in dat gebied zijn niet bereikbaar. Ook blijft een schoolgebouw in de buurt uit voorzorg dicht. Daarin zijn onder meer een basisschool en peuteropvang gevestigd.

De rook was vanochtend vroeg in de wijde omgeving te ruiken. De veiligheidsregio heeft daarom meerdere NL-alerts gestuurd. Ook in delen van Amsterdam was volgens de brandweer stankoverlast mogelijk.

Een woordvoerder zegt tegen de regionale omroep NH dat er geen gevaarlijke stoffen bij de brand zijn vrijgekomen.

Oorzaak onbekend

De brand brak kort voor 02.00 uur uit. Over de oorzaak van de brand is niets bekend. In het pand aan de Insulindeweg zat voorheen een distributiecentrum van supermarktketen Plus.

Dichter en schrijver Lieke Marsman krijgt de Constantijn Huygens-prijs voor haar literaire oeuvre. De jury noemt het werk van Marsman toonaangevend binnen de hedendaagse Nederlandse letteren. "Ze durft met vorm te experimenteren en weet daarbij een groot, vaak opvallend jong publiek aan te spreken."

Marsman was Dichter des Vaderlands tussen 2021 en 2023. In 2010 was ze gedebuteerd met de dichtbundel Wat ik mijzelf graag voorhoud en viel daarmee meteen drie keer in de prijzen. Haar laatste werk, Op een andere planeet kunnen ze me redden, verscheen eerder dit jaar en bestaat uit essays en dagboekfragmenten over leven en dood en hoop en vergankelijkheid. Marsman heeft uitgezaaide kraakbeenkanker en is ongeneeslijk ziek.

Grote verrassing

De toekenning van de prijs kwam voor haar als een grote verrassing. Ze zegt "zeer verbaasd en heel verheugd" te zijn geweest toen ze een telefoontje kreeg. "Ik wist niet dat je op je 34e al een oeuvreprijs kon krijgen, maar het voelt geweldig."

Ook roemt ze haar vak. "Ik ben zelf niet zo goed in dingen verzinnen, maar wel in beschrijven, en er is nog genoeg dat niet beschreven is. Het is belangrijk dat er nieuwe, originele taaluitingen bij blijven komen, zodat we elkaar niet steeds hoeven napraten."

De Constantijn Huygens-prijs wordt jaarlijks toegekend door de Jan Campert-Stichting voor complete oeuvres. Er is een geldbedrag van 12.000 euro aan verbonden. De prijs wordt op 24 januari volgend jaar uitgereikt op het Writers Unlimited Festival in Den Haag.

Nieuw-Zeeland heeft de financiering van miljoenen dollars aan de Cookeilanden opgeschort vanwege de "omvang en inhoud" van overeenkomsten die het land met China heeft gesloten.

Nieuw-Zeeland is de grootste financier van het land in de Stille Oceaan. China wil al langer zijn invloed in de regio vergroten, tot grote zorgen van onder meer de Verenigde Staten, Australië en Nieuw-Zeeland. Nieuw-Zeeland zal het land geen geld meer geven totdat de relatie verbetert, meldt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Sterke banden

Tussen de twee landen bestaan sterke banden. De Cookeilanden zijn autonoom, maar delen een leger en paspoorten met Nieuw-Zeeland. Daarom is de stap van Nieuw-Zeeland opvallend.

In totaal is een financiering van 18,2 miljoen Nieuw-Zeelandse dollar stopgezet, omgerekend zo'n 9,6 miljoen euro. Het zal een lastig gesprekspunt worden bij het bezoek dat de Nieuw-Zeelandse premier Luxon deze week brengt aan China, waar hij president Xi ontmoet.

Het geld maakt deel uit van de 200 miljoen Nieuw-Zeelandse dollar die Nieuw-Zeeland de afgelopen drie jaar in de Cookeilanden investeerde als onderdeel van een bijna 60 jaar oude regeling. De banden vereisen overleg tussen de leiders van de Cookeilanden en Nieuw-Zeeland over de overeenkomsten met andere partijen die de relatie zouden kunnen beïnvloeden.

De Cookeilanden zijn een lucratieve economische zone. De regering van Brown onderzoekt of diepzeemijnbouw in het gebied mogelijk is. Inwoners van de eilandengroep kunnen vrijelijk in Nieuw-Zeeland wonen en werken.

Studiebeurzen

De eilandengroep maakte geen afspraken over meer samenwerking met China op veiligheidsgebied, maar met China werden wel afspraken gemaakt over infrastructuurprojecten en studiebeurzen. Dat hier niet over werd overlegd met Nieuw-Zeeland is tegen het zere been van de regering-Luxon.

De financiering wordt volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken van Nieuw-Zeeland pas weer voortgezet "als de regering van de Cookeilanden concrete stappen zet om de relatie en het vertrouwen te herstellen".