Dagelijkse Israëlische aanvallen op Zuid-Libanon ondermijnen broze rust
Ondanks een wapenstilstand die bijna een jaar geleden werd gesloten, voert het Israëlische leger bijna dagelijks aanvallen uit op Zuid-Libanon. Volgens het Libanese ministerie van Volksgezondheid zijn daarbij sinds het ingaan van het staakt-het-vuren in november 2024 al meer dan 270 Libanezen gedood.
De spanningen aan de grens en de intensiteit waarmee het Israëlische leger de infrastructuur in Zuid-Libanon verwoest, zorgt voor een groeiend gevoel onder de bevolking dat een nieuwe ronde van gevechten met Hezbollah op ieder moment weer kan ontvlammen, al is de groep erg verzwakt door de oorlog.
Dagelijkse aanvallenSinds het ingaan van het door de VS bemiddelde akkoord, dat een einde moest maken aan ruim een jaar van oorlog, heeft Israël volgens de VN zo'n honderd luchtaanvallen uitgevoerd op Libanees grondgebied, voornamelijk met drones. De VN-vredesmissie Unifil registreerde meer dan 6600 schendingen van het Libanese luchtruim, niet alleen langs de grens maar ook diep in het binnenland en boven de hoofdstad Beiroet.
"Wij hebben sinds het staakt-het-vuren ook 940 Israëlische artilleriebeschietingen op Libanon waargenomen," zegt Unifil-woordvoerder Kandice Ardiel vanuit Zuid-Libanon tegen de NOS. In dezelfde periode is volgens haar 21 keer vanuit Libanon richting Israël geschoten.
Israël houdt bovendien nog altijd vijf strategische heuvelposities op Libanees grondgebied bezet, ondanks afspraken om zich terug te trekken.
Israël beroept zich op zelfverdedigingDe regering van premier Netanyahu zegt te handelen uit zelfverdediging tegen Hezbollah in de grensstreek, maar volgens VN-rapporteurs leidt het geweld vooral tot een stijgend aantal burgerdoden en grootschalige verwoesting van woningen, scholen en landbouwgrond. Zij stellen dat de aanhoudende aanvallen de Libanese autoriteiten juist hinderen in hun pogingen om het zuiden te ontwapenen.
"Unifil-militairen vinden af en toe nog oude wapenopslagplaatsen in Zuid-Libanon, maar er is geen sprake van een hernieuwde militaire opbouw van Hezbollah", zegt Ardiel. "Israël zegt dat het doelen aanvalt die aan Hezbollah zijn gelinkt, maar daar is geen enkel bewijs voor geleverd."
'Verband met afnemende intensiteit in Gaza'Tussen oktober 2024 en januari 2025 werden volgens mensenrechtenorganisaties meer dan 10.000 Libanese gebouwen en landbouwgebieden verwoest, wat dorpen in het zuiden grotendeels onbewoonbaar heeft gemaakt.
Volgens de Libanese analist Ali Rizk maakt de voortdurende militaire druk deel uit van een bredere Israëlische strategie. "De aanhoudende schendingen van het staakt-het-vuren zijn onderdeel van Israëls pogingen om vast te houden aan wat het in de oorlog heeft bereikt, namelijk een verzwakt Hezbollah. Israël zal niets nalaten om te voorkomen dat Hezbollah zijn vroegere kracht herwint."
Rizk ziet een verband tussen de aanvallen op Libanon en bredere regionale ontwikkelingen. "Na de wapenstilstand in Gaza is er een duidelijke toename van Israëlische schendingen, waaronder dronevluchten boven Beiroet", zegt hij. "Er lijkt een verband te bestaan tussen de afnemende intensiteit van het Israëlische geweld in Gaza en de toenemende intensiteit ervan in Libanon."
Beperkte slagkracht van Libanese legerDe Libanese regering heeft aangekondigd Hezbollah tegen het einde van dit jaar te willen ontwapenen, maar lijkt niet bij machte om dat voor elkaar te krijgen. Het land kampt met een diepe economische crisis en een leger dat te weinig slagkracht heeft.
Zo zijn er momenteel 9300 Libanese militairen gestationeerd ten zuiden van de rivier Litani, maar uitbreiding van dat aantal vergt internationale hulp. En dat terwijl de VN-missie Unifil zich juist voorbereidt op een geleidelijke terugtrekking tegen eind 2026, wat de druk op het Libanese leger verder vergroot.
President Aoun probeert via indirecte onderhandelingen met Israël een diplomatieke uitweg te vinden. Hij benadrukte onlangs dat "de regio in de richting van gesprekken over vrede en stabiliteit beweegt" en dat ook Libanon niet kan worden uitgesloten van "een bredere poging om oorlog en verwoesting te beëindigen".
Buitenlandse drukDe Verenigde Staten en Frankrijk, die garant staan voor de wapenstilstand, dringen ondertussen aan op uitvoering van het Libanese ontwapeningsplan. De Amerikaanse gezant Thomas Barrack waarschuwde in een uitgebreide verklaring op X dat "als Beiroet blijft aarzelen, Israël mogelijk eenzijdig zal handelen en de gevolgen ernstig zullen zijn".
Volgens Barrack bevindt Libanon zich momenteel in "een fragiele rust zonder vrede, met een leger zonder gezag en een regering zonder controle". De diplomaat, bekend om zijn directe toon, noemde de situatie "een kantelpunt" voor de toekomst van het gebied ten oosten van de Middellandse Zee.
Maar vooral binnen de sjiitische gemeenschap groeit juist de kritiek op deze buitenlandse inmenging. Hezbollah-leider Naim Qassem noemde ontwapenen "ondenkbaar zolang Israël Libanees grondgebied bezet houdt".