NOS Nieuws - Algemeen

Het Amerikaanse leger heeft dinsdag en woensdag in de Stille Oceaan voor de kust van Colombia twee boten met vermeende drugssmokkelaars vernietigd. De vijf opvarenden kwamen om.

Het was de eerste keer dat veronderstelde drugstransporten op de Stille Oceaan onder vuur werden genomen. Bij eerdere acties ging het steeds om aanvallen in de Caribische Zee, bij Venezuela.

"Het vaartuig was bij ons bekend als een vaartuig dat voor drugssmokkel werd gebruikt. Het volgde een drugssmokkelroute en had drugs aan boord", zei minister van Defensie Hegseth over de boot die dinsdag werd aangevallen.

Bewijs dat het om drugssmokkel ging, gaf hij niet. Wel toonde hij twee video's. Daarop zijn boten te zien die op hoge snelheid over het water gaan en plots exploderen.

De Amerikaanse acties in de Caribisch gebied hebben zeker 32 mensen het leven gekost. Ook in die gevallen werd niet duidelijk welk bewijs de Amerikanen in handen hadden dat het echt om drugssmokkelaars ging.

De Colombiaanse president Petro noemt het moord. "Of het nou om de Caraïben of de Stille Oceaan gaat, het Amerikaanse beleid is in strijd met de normen van het internationaal recht." Het vermoorden van verdachten geldt als een buitengerechtelijke executie: landen zijn verplicht te pogen personen te arresteren voor berechting als ze van drugssmokkel worden verdacht.

De Ecuadoriaanse president Noboa steunt de Amerikaanse regering juist. Hij is in eigen land in een felle strijd met drugsbendes gewikkeld. President Trump zegt dat bij iedere aanval levens van Amerikaanse drugsgebruikers worden gered.

Aanval op Venezuela

Trump dreigde ook opnieuw met aanvallen op Venezolaans grondgebied. Hij beloofde dat hij eerst het Amerikaanse parlement zal informeren. "Dat hoeven we niet te doen, dat wil ik graag."

Het Amerikaanse leger heeft de afgelopen tijd zijn aanwezigheid in het Caribisch gebied versterkt. De Venezolaanse president Maduro zegt dat zijn land 5000 Russische raketten heeft om de Amerikanen te bestrijden.

Het KNMI heeft code oranje vanwege storm Benjamin vervroegd. De storm werd eigenlijk pas vanavond verwacht, maar de waarschuwing geldt nu al vanaf 14.00 uur in Zeeland. Later volgen de andere westelijke kustprovincies, het IJsselmeergebied en de Wadden.

Er worden zware windstoten verwacht. In de kustprovincies zijn al wat voorbereidingen getroffen. "We maken ons weer stormklaar", vertelt directeur Harm Jansen van strandpaviljoen Prince George in Camperduin. "We halen onder meer de glazen ramen uit de serre, zodat die niet stukgaan", zegt Jansen tegen de regionale omroep NH.

In Noordwijk is het reuzenrad dat daar al maanden stond net op tijd voor de storm afgebroken. De attractie mocht eigenlijk tot en met 25 oktober blijven staan, maar de eigenaar is extra lang doorgegaan met afbreken vanwege de storm. "Alles is al beneden, dus het kan niet omvallen of wegwaaien", zegt Hans Imanse tegen Omroep West.

Veel strandtenthouders langs de Noordzeekust maken zich niet zo druk. Verschillende ondernemers uit Wassenaar en Katwijk laten weten hooguit de vlaggen naar beneden te halen.

De Veiligheidsregio Rijnmond laat weten dat de meldkamer van de brandweer donderdag extra bemand is, omdat in die regio veel meldingen van overlast en schade worden verwacht.

Code geel in rest van het land

In heel Nederland geldt al in de ochtend code geel. Door de wind kunnen bomen omwaaien en is er volgens het KNMI kans op schade en hinder voor verkeer en openbaar vervoer.

In de kustprovincies kunnen windstoten tot 120 kilometer per uur voorkomen. Rijkswaterstaat waarschuwt weggebruikers om rekening te houden met stevige windvlagen, vooral bij het inhalen en bij het rijden over bruggen.

De ANWB verwacht dat de storm kan leiden tot een zware avondspits. KLM verwacht dat de zware windstoten later vandaag "impact hebben op de operatie", zegt een woordvoerder tegen NH. Het is nu nog niet duidelijk om welke vluchten het gaat. Ook morgen verwacht KLM "mogelijk meer gevolgen" van het stormachtige weer.

Voetbalwedstrijden vervroegd

Op het Malieveld in Den Haag is vanavond de eerste voorstelling van Cirque du Soleil. Vooralsnog kan die gewoon doorgaan. "We houden de ontwikkelingen in de gaten om de veiligheid van de gasten en onze werknemers te verzekeren. De tent kan een windsnelheid van honderd kilometer per uur doorstaan", laat het circus weten.

De Europa Leaguewedstrijd tussen Feyenoord en Panathinaikos in De Kuip is vervroegd. De voetbalwedstrijd zou eigenlijk om 18.45 beginnen maar start nu om 16.30 uur. "Feyenoord realiseert zich dat deze wijziging zeer last-minute is en van invloed kan zijn op reeds gemaakte plannen, zeker voor supporters met een kaartje. Ook voor de club geldt echter dat hier sprake is van overmacht", schrijft Feyenoord in een verklaring.

Ook de aftrap van de wedstrijd van AZ tegen Slovan Bratislava in de Conference League is vervroegd en begint om 18.45 uur, in plaats van 21.00 uur.

Bij een militaire oefening in Duitsland is een militair gewond geraakt bij een schotenwisseling met de politie. Agenten hadden niet door dat de persoon met een geweer onderdeel uitmaakte van de oefening.

De politie werd gisteren gebeld door verontruste inwoners van de Zuid-Duitse plaats Erding die iemand zagen lopen met een geweer. De politie rukte daarop groot uit, met meerdere eenheden en een helikopter.

Wat de melders én de politie niet wisten was dat de gewapende persoon deel uitmaakte van de militaire oefening Marshal Power, waaraan momenteel zo'n 800 mensen meedoen. De oefening is bedoeld om de samenwerking tussen leger en hulpdiensten als politie en brandweer te verbeteren.

Oefenmunitie

Volgens dagblad Bild opende de militair het vuur met oefenmunitie in de veronderstelling dat de toegesnelde agenten onderdeel waren van de training. Die reageerden daarop met echte kogels. De politie van Beieren spreekt van "een misverstand ter plekke".

Eén militair raakte lichtgewond bij het incident. Hij heeft het ziekenhuis inmiddels alweer kunnen verlaten.

Goedemorgen! Vandaag is de uitspraak over de verkrachting op Koningsdag op een gracht in Amsterdam en Geert Wilders doet mee aan het televisiedebat bij SBS 6.

Eerst het weer: bewolkt, met in een deel van het land zware regen. In de loop van de dag af en toe zon, maar ook opnieuw buien en 's avonds storm. Langs de kust geldt vanavond code oranje vanwege zware windstoten.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De VS stelt strafmaatregelen in tegen twee Russische oliemaatschappijen: Lukoil en Rosneft. Ook heeft president Trump een ontmoeting met Poetin in Boedapest afgezegd. Hij erkende na een ontmoeting met NAVO-secretaris-generaal Rutte dat eerdere gesprekken die hij met president Poetin had over de oorlog in Oekraïne tot niets hebben geleid. Sancties moeten Poetin aan de onderhandelingstafel brengen.

Lukoil en Rosneft hebben bij elkaar een geschatte jaaromzet van ruim 200 miljard dollar. Daarmee zijn ze zeer belangrijk voor de Russische economie en dus ook voor het leger.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog eventjes dit:

De opkomst onder jongeren was bij de vorige verkiezingen lager dan in andere jaren. Het Koning Willem I College in Den Bosch organiseerde een verkiezingsfestival om leerlingen te informeren en te stimuleren om te gaan stemmen.

Fijne dag!

De Vaticaanse en de Britse media zijn het erover eens: het staatsbezoek van koning Charles III aan paus Leo XIV is met recht historisch te noemen. De toenadering tussen de Anglicaanse en Rooms-Katholieke Kerk werd in de jaren 60 ingezet door paus Paulus VI en de toenmalige aartsbisschop van Canterbury. Nu mondt die uit in een van symboliek doordrenkte ontmoeting tussen het hoofd van de Kerk van Rome en de supreme governor van de Church of England.

Eigenlijk had het staatsbezoek van Charles en zijn echtgenote Camilla in april dit jaar moeten plaatsvinden. Maar toen bleef het vanwege de slechte gezondheid van paus Franciscus beperkt tot een kort privébezoek.

Na de verkiezing van Leo werd naar een nieuwe datum gezocht, zodat het bezoek toch kon vallen in het Heilig Jaar 2025. Dit in navolging van het bezoek van Charles' moeder Elizabeth aan paus Johannes Paulus II in het Heilig Jaar 2000.

Los van de gebruikelijke ontmoeting tussen de koning en de paus als staatshoofden en de gesprekken met hoge functionarissen van het Vaticaan vindt er ook een belangrijk spiritueel moment plaats. In de Sixtijnse Kapel bidden Charles en Leo samen tijdens een oecumenische gebedsdienst voor de "zorg voor de schepping", oftewel de bescherming van alles wat leeft op aarde.

VK-correspondent Fleur Launspach:

"Om te begrijpen hoe historisch dit is, moet je ruim vijf eeuwen terug in de tijd. Naar Henry VIII, een van de meest besproken en beruchtste koningen uit de Engelse geschiedenis, over wie eindeloos veel boeken en toneelstukken zijn geschreven.

Henry VIII trouwde met zes vrouwen en liet er twee onthoofden. Hun lot is in het Engels samengevat in het beroemde rijtje: divorced, beheaded, died, divorced, beheaded, survived.

Zijn eerste huwelijk, met Catherine van Aragon, duurde het langst. Maar ze kon geen mannelijke erfgenaam voor hem baren en daarom wilde Henry scheiden en trouwen met Anne Boleyn. De paus weigerde die scheiding goed te keuren en dat leidde tot de breuk met Rome. Henry keerde de paus en de Rooms-Katholieke Kerk de rug toe, verklaarde zichzelf tot hoofd van de nieuwe Engelse Kerk (later Anglicaanse Kerk) en luidde daarmee de Engelse Reformatie in.

Die religieuze scheuring had enorme gevolgen: kloosters werden gesloten, en er volgden decennialange religieuze spanningen, opstanden en moorden."

Het is de eerste keer sinds de Reformatie van de 16de eeuw dat een paus samen met een Engelse koning in gebed gaat. En dan ook nog in de Sixtijnse Kapel, waar de Amerikaanse kardinaal Robert Francis Prevost op 8 mei tot paus werd gekozen.

Charles brengt daarna een bezoek aan de basiliek en de abdij van Sint-Paulus buiten de Muren, een kerk die van oudsher nauwe banden heeft met het Engelse koningshuis, vooral in de eeuwen voorafgaand aan de Reformatie. Daar zal hij vermoedelijk door de Heilige Deur de basiliek betreden om plaats te nemen op een speciaal voor hem en voor zijn opvolgers ontworpen zetel.

Er is ook een speciale eretitel voor Charles bedacht, in de stijl van andere, rooms-katholieke, monarchen die een bijzondere band koesteren met kerken in Rome. Charles zal zich "koninklijke confrater" mogen noemen van de abdij, waar volgens de overlevering de apostel Paulus ligt begraven.

Als "medebroeder" wordt daarmee het belang onderstreept van de dialoog met andere christelijke kerken. Een dialoog die paus Leo, net als zijn voorganger, zo na aan het hart ligt.

VK-correspondent Fleur Launspach:

"De Anglicaanse Kerk groeide uit tot de staatskerk van Engeland, maar verspreidde zich ook naar meer dan 165 landen door kolonisatie en de invloed van het Britse Rijk. De kerk telt nu meer dan 80 miljoen gelovigen.

In Engeland geldt de Britse monarch nog altijd als het formele hoofd van de Anglicaanse Kerk. Dat Charles nu zij aan zij met de paus in Rome zal bidden is historisch belangwekkend. Het is een symbolisch moment van verzoening tussen twee geloofstradities die ooit lijnrecht tegenover elkaar stonden.

Het past overigens goed binnen de filosofie van koning Charles om verschillende geloven en stromingen met elkaar te verbinden. Dat zag je ook bij zijn kroning tot koning: voor het eerst nodigde hij vertegenwoordigers van andere geloofsovertuigingen uit, zoals een imam en een rabbijn, die meededen aan de ceremonies.

Zijn moeder Elizabeth was expliciet in haar christelijke geloof, maar Charles laat zich eerder omschrijven als een 'spirituele zoeker', iemand die op intellectueel niveau nadenkt over geloof en religies.

Als Britse monarch heeft hij de titel Defender of the Faith, een officiële verwijzing naar zijn rol als hoofd van de Anglicaanse Kerk. Maar Charles heeft aangegeven dat hij zichzelf eerder ziet als Defender of Faith, zonder lidwoord dus. Hij wil iemand zijn die alle geloofsovertuigingen wil waarborgen."

De Europese top vandaag is de laatste voor de verkiezingen in Nederland. In de Brusselse wandelgangen klinken harde woorden over wat het kabinet-Schoof de afgelopen anderhalf jaar voor elkaar kreeg.

"Niemand luistert meer naar Nederland", vertelt een topdiplomaat die anoniem wil blijven. Een ander noemt de invloed van Nederland verschrompeld. "Waarom zouden we die Schoof tegemoetkomen?", valt te horen bij ambtenaren van de Europese Commissie.

Het kabinet begon ambitieus. De verwachtingen van wat er in Brussel te halen zou zijn, waren hooggespannen. Er moest een 'opt-out' op asiel komen, net als uitzonderingen voor natuur en stikstof. Verder wilde het kabinet dat Nederland minder ging bijdragen aan de EU-begroting.

Fractievoorzitters aan de knoppen

De Brusselse praktijk bleek weerbarstig. "Het kabinet heeft zichzelf natuurlijk enorm overschat", zegt Henne Schuwer, oud-ambassadeur in België en de Verenigde Staten. Hij werkte jarenlang namens Nederland als diplomaat in Brussel. Als voorbeeld noemt Schuwer het stikstofprobleem. "De BBB zegt: we gaan dat even regelen. We gaan met de vuist op tafel slaan in Brussel. Daar is niks van terechtgekomen."

Volgens de oud-diplomaat ontbrak Brusselse ervaring in het kabinet. "Ze dachten: de mensen die voor mij in het kabinet zaten, hadden geen ruggengraat en ik heb dat wel, dus ik zal ze even een poepie laten ruiken. Maar zo werkt het niet. Brussel is een machine die je moet leren kennen."

Ook oud-ambassadeur Pieter de Gooijer, jarenlang EU-ambassadeur namens Nederland, zag het kabinet-Schoof worstelen. "Dit kabinet heeft relatief weinig initiatief genomen en weinig ingebracht in Brussel. De meeste partijen waren natuurlijk behoorlijk eurosceptisch. Dat maakte het voor Schoof ook heel lastig. Die moet zich toch een beetje gevoeld hebben als de man die door een afstandsbediening bestuurd werd, met de vier fractievoorzitters aan de knoppen."

De positiewisselingen na de val van het kabinet hielpen niet mee. Zo spraken binnen een jaar namens Nederland vier verschillende bewindspersonen met hun Europese collega's over migratie: Marjolein Faber (PVV), Teun Struycken (NSC), Eddy van Hijum (NSC) en David van Weel (VVD).

Bij de bijeenkomsten van de Europese ministers van Buitenlandse Zaken volgden de Nederlandse afgevaardigden elkaar eveneens in rap tempo op. Nadat Casper Veldkamp (NSC) in augustus opgestapt was, moest Ruben Brekelmans (VVD) plots als minister van Defensie - zijn oorspronkelijke portefeuille - én als minister van Buitenlandse Zaken naar een Europees overleg. Begin deze week meldde Van Weel zich als demissionair minister van Buitenlandse Zaken bij zijn Europese collega's in Luxemburg.

De wisselingen zijn oud-ambassadeur Schuwer niet ontgaan. "Ik mag aannemen dat de andere EU-ministers in zo'n Raad ook dachten: ik ben benieuwd welke Nederlander we vandaag weer gaan zien."

Juist voor middelgrote landen als Nederland is het opbouwen van relaties met collega's uit andere landen van belang om iets voor elkaar te krijgen, zegt Schuwer. "En bij zo'n tombola kun je die relaties niet opbouwen."

EU-leiders spreken over Oekraïne en klimaat

De 27 EU-leiders behandelen tijdens de Europese top vandaag een aantal gevoelige onderwerpen. De EU-leiders bespreken nieuwe sancties tegen Rusland en een idee van de Europese Commissie om 140 miljard euro aan bevroren Russisch geld via een leenconstructie aan Oekraïne te geven. De Oekraïense president Zelensky zal bij een deel van de top aanwezig zijn.

Ook staat klimaat op de agenda. De EU-landen zijn het nog altijd niet eens over een nieuw klimaatdoel voor 2040. Meerdere grote landen vrezen dat te ambitieuze klimaatambities ten koste gaan van de economie. Ten slotte praten de EU-leiders ook over migratie en de situatie in het Midden-Oosten.

Journalist Andy Bounds relativeert de geslonken invloed van Nederland. Bounds volgt Nederland voor de Britse krant Financial Times, de meest gelezen krant in de Brusselse bubbel. "Ja, de positie van Nederland is minder dan hij was, maar we moeten het ook niet overdrijven."

"Nederland presteerde in Brussel eigenlijk altijd boven zijn niveau toen Mark Rutte nog premier was", zegt Bounds. Zijn vertrek was volgens hem alsof een voetbalteam na tien jaar zijn trainer verliest. "Rutte kende iedereen en iedereen hem. Hij werd gerespecteerd. Het was voor Schoof hoe dan ook moeilijk om dat verlies goed te maken."

Daar komt bovenop dat Schoof geen lid is van een politieke partij. Daardoor raakte Nederland ook de toegang kwijt tot leiders die tot dezelfde politieke familie in Europa horen en die altijd bijeenkomsten organiseren voorafgaand aan de Europese toppen.

Goede ambtenaren

Een nieuw kabinet moet de positie in de EU opnieuw versterken. Als vijfde economie van de unie is Nederland in principe altijd een serieuze gesprekspartner. Maar de formatie kan nog wel even duren.

"Brussel wacht niet op een nieuw kabinet, de trein dendert hier door", zegt een betrokkene. "Op dit moment is de discussie over de nieuwe begroting van de EU al in volle hevigheid losgebarsten, en zonder politiek mandaat is het moeilijk om het initiatief naar je toe te trekken. Dan kun je voor voldongen feiten komen te staan die slecht zijn voor Nederland zonder dat er goed naar de Nederlandse positie geluisterd is."

Toch denkt zowel oud-diplomaat Schuwer als journalist Bounds dat Nederland met een stabiel kabinet zijn positie redelijk snel weer kan herstellen. Nederland beschikt volgens beiden over goede ambtenaren in Brussel. "Zij weten heel goed hoe ze hun boodschap moeten verkopen", zegt Bounds. Dat is een voordeel ten opzichte van andere landen, vindt Schuwer. "Maar dat voordeel moet je als bewindspersoon wel benutten."

In Woudrichem is gisteravond een auto met hoge snelheid gecrasht op een loopbrug. Het voertuig was uit de bocht gevlogen op een dijk. De auto belandde 130 meter verderop tegen een brugconstructie, schrijft Omroep Brabant. Twee inzittenden raakten zwaargewond.

Op de dijk zijn de bandensporen te zien waar de auto van de weg raakte:

De man en vrouw zijn met spoed naar het ziekenhuis gebracht. Er was een traumahelikopter opgeroepen. De verwoeste auto is met twee bergingsvoertuigen losgemaakt en afgevoerd.

Het ongeluk gebeurde rond middernacht bij de Hoge Maasdijk. De auto kwam terecht naast een bedrijf. De loopbruggen werden gebruikt om aangemeerde schepen te bereiken.

In de Ierse hoofdstad Dublin zijn gisteravond opnieuw rellen uitgebroken. Voor de derde avond op rij waren honderden betogers op de been bij een hotel dat dient als asielzoekerscentrum. Net als dinsdagavond werden agenten bekogeld met vuurwerk, stenen en planken.

Krant Irish Times meldt dat er 24 mensen zijn opgepakt. Twee van hen zijn minderjarig. Drie agenten raakten gewond: een van hen is met een fles op het hoofd geslagen. "Ik zag kinderen van 7 die bakstenen gooiden naar de oproerpolitie", zegt een verslaggever van Sky News.

De politie zette traangas en pepperspray in om betogers terug te drijven. Er waren ruim 300 agenten op de been. Met name jongeren gebruikten geweld tegen de politie. Er stond een waterkanon paraat, maar dat is uiteindelijk niet ingezet.

26-jarige aangeklaagd

Aanleiding voor de protesten is de aanhouding van een man die in de buurt van het azc een 10-jarig meisje zou hebben aangerand. De leider van een Ierse oppositiepartij heeft beweerd dat de aanval is uitgevoerd door een asielzoeker, maar het is onduidelijk of dat klopt.

Een 26-jarige man is aangeklaagd en zit vast op verdenking van de aanranding. Zijn naam mag volgens Ierse wetgeving niet bekend worden gemaakt. Ook zijn nationaliteit is onbekend.

Dinsdagavond leken de onlusten bij het azc nog heviger. Relschoppers staken toen onder meer een politieauto in brand. De Ierse autoriteiten hebben de onlusten fel veroordeeld.

De VS stelt strafmaatregelen in tegen twee Russische oliemaatschappijen: Lukoil en Rosneft. Het is de eerste keer sinds de terugkeer van president Trump in het Witte Huis dat hij overgaat tot sancties tegen Moskou.

Na overleg met NAVO-chef Rutte zei de Amerikaanse president ook dat hij de geplande ontmoeting met zijn Russische collega Poetin in Hongarije heeft afgelast. Trump kondigde een week geleden nog aan dat hij met Poetin zou afspreken in Boedapest. Maar de leider van de VS zegt nu dat hij er geen goed gevoel meer bij heeft.

Hoewel Trump naar eigen zeggen elke keer goede gesprekken heeft gehad met Poetin, hebben die volgens hem ook steeds tot niets geleid. Alles bij elkaar noemt Trump het tijd om over te gaan tot "enorme sancties". Hij stelt dat Poetin nu wel bereid zal zijn tot onderhandelingen over een einde aan de oorlog in Oekraïne.

Trump sprak met Rutte in het Witte Huis:

Onder de nieuwe sancties mogen de oliebedrijven niet meer handelen in de VS en worden tegoeden bevroren. Bovendien kan de VS buitenlandse bedrijven die wel zaken blijven doen met de bedrijven ook straffen. Ook enkele tientallen dochterondernemingen van Lukoil en Rosneft worden door de sancties getroffen.

Lukoil en Rosneft hebben bij elkaar een geschatte jaaromzet van ruim 200 miljard dollar. Daarmee zijn ze zeer belangrijk voor de Russische economie en dus ook voor het leger. Het is nog onduidelijk hoe effectief de Amerikaanse strafmaatregelen zullen zijn.

Trump blijft erbij: geen Tomahawks

In zijn tien maanden als president is Trump herhaaldelijk van standpunt veranderd over de oorlog in Oekraïne. Aan het begin van zijn tweede ambtstermijn stak hij zijn bewondering voor Poetin niet onder stoelen of banken. De VS en Rusland zochten toenadering tot elkaar ten koste van Oekraïne en diens Europese bondgenoten.

Onlangs draaide Trump richting Kyiv en zei hij opeens dat Oekraïne al het door Rusland bezette gebied kon terugveroveren. De president speelde met het idee om het Oekraïense leger Amerikaanse Tomahawk-raketten te geven, maar zag daar uiteindelijk na een telefoontje met Poetin weer van af.

"Het probleem met Tomahawks is dat het zeker een half jaar tot een jaar oefenen vergt", zegt Trump tegen journalisten in het Oval Office. De enige manier waarop het snel zou kunnen, is als Amerikaanse militairen de raketten zouden lanceren - maar dat ziet Trump absoluut niet zitten. Hij blijft bij het besluit om Tomahawks niet te geven aan Oekraïne.

EU eens over nieuwe sancties

Rutte was naar Washington gevlogen om Trump weer in het kamp van Europa en Oekraïne te krijgen. De twee zeggen dat ze goede gesprekken hebben gehad over de inspanningen om de oorlog te stoppen. De NAVO-chef prijst Trump dat hij de dialoog met Poetin had hervat en zo de diplomatieke impasse heeft doorbroken.

Ondertussen zijn EU-lidstaten het eens geworden over het negentiende sanctiepakket tegen Rusland, waarmee onder meer de import van Russische vloeibaar gas (LNG) gefaseerd verboden wordt. Dat meldt Reuters op basis van EU-bronnen. Het besluit moet nog worden bekrachtigd.

Het bestemmingsplan rondom honderden huisjes die de afgelopen jaren illegaal zijn neergezet in de Vinkeveense Plassen, blijft gelden. In dat plan staat dat eigenaren een vergunning kunnen krijgen voor het huisje, mits het voldoet aan bepaalde voorwaarden over bijvoorbeeld de grootte. Eigenaren vochten dat plan van de gemeente aan, maar de Raad van State verwerpt hun bezwaren.

Het gaat om huisjes op voormalige legakkers in de Vinkeveense plassen. De akkers zijn grotendeels particulier eigendom en eigenaren mogen tuinstoeltjes of kampeerspullen bewaren op het eiland. Maar in de loop der jaren zijn mensen in plaats daarvan kleine huisjes of blokhutten gaan bouwen, soms compleet met keukenblok, terras en aanlegsteiger.

De gemeente De Ronde Venen gedoogde deze bouwsels jarenlang, mede doordat het bestemmingsplan voor het gebied nog niet rond was. Maar langzaam brokkelen de legakkers af en is een gedeelte van de eilandjes al onder water verdwenen. De gemeente wil de unieke legakkerstructuur van de plassen graag behouden, maar daarvoor moet onderhoud gepleegd te worden - door het aanleggen van een stevige kade. De kosten daarvoor lopen op tot 500 euro per meter.

In mei kwam de raad met een bestemmingsplan voor de legakkers: daarin worden eigenaren verplicht die stevige kade aan te leggen, maar in ruil daarvoor mogen eilandbezitters een huisje op hun kavel hebben.

Zaag erin

Het bestemmingsplan bevat nog meer regels, bijvoorbeeld over de grootte van de huisjes. Een bouwsel dicht bij een beschermd natuurgebied mag maximaal 22,5 vierkante meter groot zijn en dat betekent dat sommige mensen de zaag in hun blokhut moeten zetten. Ook staan in het bestemmingsplan regels over hoelang je je boot mag laten liggen aan je eiland en hoe groot een steiger mag zijn. Op een klein deel van de plas mag helemaal niet meer gebouwd worden - de Vinkeveense Plassen zijn immers ook een belangrijk natuurgebied.

Tientallen huisjeseigenaren stapten naar de Raad van State omdat ze de nieuwe regels te streng vinden. Eén bezwaarmaker is bang dat hij moet stoppen met het verhuren van ligplaatsen aan zijn eiland, schrijft RTV Utrecht. Een ander vreest dat ze haar boot niet meer voor langere tijd aan haar legakker mag leggen, en dat wil ze wel in haar vakanties. En een derde bezwaarmaker denkt dat hij door nieuw beleid minder huisjes op zijn eilandje mag hebben dan waar hij recht op meent te hebben.

Niet handhaven

De rechter wees alle verzoeken af. Volgens de Raad van State hebben eigenaren er niets aan als het plan niet doorgaat, want dan gaan de vorige regels weer gelden. En dat betekent dat alle bouwsels en ligplaatsen illegaal zijn.

Daarnaast heeft de gemeente eerder aangegeven niet te handhaven op punten uit het plan "waar discussie over is". Mensen met te grote huisjes hoeven die dus niet te slopen zolang die discussie er is. De gemeente zal pas handhaven als de Raad van State een definitief oordeel heeft geveld over het bestemmingsplan. Dat kan nog een paar jaar duren.

Een 45-jarige man die gisteravond slachtoffer werd van een schietpartij in Den Haag, is aan zijn verwondingen overleden. Tot nu toe zijn twee verdachten aangehouden, meldt de politie.

De schietpartij was gisteravond rond 20.30 uur op het Soestdijkseplein. Het slachtoffer werd gewond naar het ziekenhuis gebracht en overleed daar vanochtend.

Kort na het schietincident werd een 28-jarige man uit Den Haag aangehouden, vanochtend werd ook een 51-jarige plaatsgenoot opgepakt. Ze zitten vast voor verhoor. Volgens de politie bevond het drietal zich voorafgaand aan het incident in een café. Die kroeg is in overleg met de eigenaar voorlopig gesloten.

De politie doet nog onderzoek naar de toedracht en sluit meerdere aanhoudingen niet uit, zegt een woordvoerder tegen Omroep West.

De Sacharovprijs, de belangrijkste mensenrechtenprijs van de Europese Unie, gaat dit jaar naar de Belarussische journalist Andrzej Poczobut en de Georgische journalist Mzia Amaglobeli. Dat heeft voorzitter Metsola van het Europees Parlement bekendgemaakt.

Beide journalisten zitten op dit moment in de gevangenis. "Zij zitten vast op basis van valse beschuldigingen, simpelweg voor het doen van hun werk en omdat ze zich uitspreken tegen onrecht", zegt Metsola. "De moed van deze journalisten om zich uit te spreken tegen onrechtvaardigheid, zelfs achter de tralies, is een krachtig symbool van vrijheid en democratie."

Wat is de Sacharovprijs?

De Sacharovprijs is vernoemd naar de Russische dissident Andrej Sacharov en wordt uitgereikt als steun in de rug voor individuen en organisaties die zich inzetten voor mensenrechten.

Aan de Sacharovprijs is een bedrag van 50.000 euro verbonden. Elke Europarlementariër mag een nominatie doen voor de prijs, mits er steun is van veertig leden van het parlement. De fractievoorzitters kennen de prijs uiteindelijk toe.

Verschillende laureaten, onder wie Nelson Mandela, Malala Yousafzai, Denis Mukwege en Nadia Murad, wonnen later de Nobelprijs voor de Vrede. Dat geldt ook voor de Nobelprijswinnaar van dit jaar, de Venezolaanse oppositieleider María Corina Machado. Zij kreeg vorig jaar de Sacharovprijs samen met Edmundo González Urrutia.

Posczobut werkte in Belarus voor de Poolse krant Gazeta Wyborcza. In 2023 werd hij tot acht jaar celstraf veroordeeld vanwege het "schaden van de nationale veiligheid". Aanleiding was zijn verslaggeving in 2020 over de massademonstraties in Belarus na de verkiezingen.

President Loekasjenko claimde de overwinning in de verkiezing, maar volgens de oppositie en de internationale gemeenschap verliepen de verkiezingen niet eerlijk.

De massale protesten werden hard neergeslagen door het regime. Tienduizenden mensen werden opgepakt en onafhankelijke en kritische media werden steeds verder ontmanteld. Oppositieleider Tichanovskaja ontvluchtte het land.

Mzia Amaglobeli

De Georgische Mzia Amaglobeli werd in augustus veroordeeld tot twee jaar celstraf voor "verzet tegen, bedreiging van of geweld tegen een handhaver van de openbare orde".

De rechtszaak tegen de journalist, die medeoprichter is van twee Georgische nieuwssites, wordt door de EU en mensenrechtenorganisaties gezien als een politieke vervolging. Ook het Europees Hof voor de Rechten van de Mens buigt zich over haar zaak.

Vooral sinds de parlementsverkiezingen eind vorig jaar staan de persvrijheid en de democratie in Georgië onder druk. Oppositiepartijen en onafhankelijke waarnemers betwisten de verkiezingswinst van regeringspartij Georgische Droom en beschuldigen de partij van fraude en kiezersintimidatie. De EU heeft de partij herhaaldelijk opgeroepen om nieuwe verkiezingen te houden.

"Hoor je dat geluid?", vroeg president Trump gisteren aan senatoren over "het mooie geluid van bouwwerkzaamheden". "Het klinkt als muziek in mijn oren."

Trump ontving zijn Republikeinse partijgenoten in de beroemde Rozentuin van het Witte Huis, die hij deze zomer liet betegelen. Dat gold toen als controversieel, maar nu haalt Trump hele delen van het Witte Huis neer.

De Amerikaanse president wordt vaak als een sloopkogel gezien, maar dat hij ook letterlijk bulldozers inzet in de residentie, verrast velen. Deze week begon hij met de afbraak van een deel van de zogeheten east wing, om plaats te maken voor zijn nieuwe balzaal. Die wordt groter dan een voetbalveld en biedt ruimte aan zo'n duizend gasten. Nog deze zomer had Trump gezegd dat het huidige gebouw "volledig gerespecteerd" zou worden.

Weinig zicht op wat er gebeurt

Het zicht op de werkzaamheden wordt geblokkeerd door schermen, maar vanuit het naastgelegen, hoge ministerie van Financiën is te zien hoe het historische gebouw deels in puin ligt. Ambtenaren kregen instructies geen beelden te delen, maar foto's lekten uit naar The Washington Post. De geheimzinnigheid versterkt de zorgen over het gebrek aan transparantie.

"De hele oostvleugel wordt afgebroken", zegt een Witte Huis-bewaker tegen de NOS. President Trump bevestigde dat kort erna dat "we de hele bestaande bebouwing moesten neerhalen".

Verantwoording daarvoor legt Trump aan niemand af. Deze zomer benoemde hij een loyalist, Will Scharf, als voorzitter van de commissie die over renovaties gaat. Volgens Scharf hoeft zijn commissie geen goedkeuring te geven voor sloop of nieuwbouwvoorbereidingen. De rest van de commissie is naar huis gestuurd vanwege de shutdown.

"Schokkend", noemt Edward Lengel de beelden van de ravage. "Het maakt me erg ongemakkelijk." De geschiedkundige was jarenlang hoofd van de historische vereniging van het Witte Huis. Hij hekelt de passiviteit van het huidige bestuur. "Ze zijn muisstil, alsof ze bang zijn. Dat is veelzeggend, maar schandelijk."

Een andere organisatie voor historisch behoud stuurde gisteren een brief waarin wordt gewaarschuwd dat de balzaal het Witte Huis zal overvleugelen; de oppervlakte van de aanbouw wordt groter dan het hoofdgebouw.

Het Witte Huis noemt de ophef "gefabriceerde verontwaardiging van gestoorde linkse mensen en hun nepnieuws-bondgenoten". Volgens een woordvoerder is de bouw van de balzaal "een noodzakelijke modernisering" en zijn renovaties gebruikelijk.

'Trump wil een paleis'

Historicus Lengel erkent dat het Witte Huis altijd is veranderd: Franklin D. Roosevelt (president van 1933 tot 1945) bouwde er een binnenzwembad voor hydrotherapie, Jackie Kennedy (first lady van 1961 tot 1963) richtte de Rozentuin in en Richard Nixon (1969-1974) legde een bowlingbaan aan in de kelder.

Er was altijd behoefte aan grotere ontvangstruimtes, maar eerdere presidenten werkten daar volgens Lengel omheen. Trumps balzaal zou volgens hem echter een gruwel zijn voor de grondleggers van de VS. De historicus geldt als expert op het gebied van de founding fathers. "Trump wil een paleis van het Witte Huis maken: het is niet langer het Huis van het Volk." De plannen druisen volgens hem in tegen de ideeën van George Washington en Thomas Jefferson. Lengel is overtuigd: "Ze zouden dit vreselijk hebben gevonden."

De bouwkosten van 250 miljoen dollar komen van donateurs, veelal grote bedrijven. Google droeg 20 miljoen bij en ook Amazon, Apple en Lockheed Martin deden mee.

'Arc de Trump'

Volgens Trump is er zelfs geld over voor een triomfboog aan de rand van Washington. Trump toonde modellen in drie groottes en lijkt voor het grootste te gaan, dat forser is dan de Arc de Triomphe in Parijs. De boog wordt al de 'Arc de Trump' genoemd.

"Een grote fout", vindt universitair docent architectuur Eric Jenkins. Hij toont de beoogde plek van de triomfboog, op een rotonde bij een brug die Washington verbindt met de staat Virginia. "Het is een symbolische verbinding tussen het Lincoln Memorial en de militaire begraafplaats Arlington in Virginia", weet de stedelijk planner. "Een enorm bouwwerk hier blokkeert die heilige as."

De brug symboliseert ook de verzoening tussen yankees en geconfedereerden uit de burgeroorlog. Jenkins keurt nieuwbouw op de rotonde niet per se af, maar benadrukt dat de as naar Arlington behouden moet blijven.

"Ik hou van dingen bouwen", zei Trump vorige week. De voormalige vastgoedondernemer verkneukelt zich dat hij als president geen rekening hoeft te houden met stadsbesturen of inspraakorganen. "Voor wie is de Arc eigenlijk?", vroeg een journalist toen hij de maquette van de triomfboog als eerste opmerkte. Trump antwoordde: "Voor mij."

Israël is verplicht om VN-hulpverlening in de Palestijnse Gebieden toe te laten en mag die niet tegenhouden. Dat is de conclusie van het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in een advies over de kwestie.

De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties had het VN-hof gevraagd om zich over de kwestie uit te spreken, nadat Israël het VN-organisatie UNRWA had verboden om nog langer actief te zijn in de Palestijnse Gebieden.

Israël voerde als reden aan dat UNRWA-medewerkers betrokken zouden zijn geweest bij de terreuraanval van Hamas op 7 oktober 2023.

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft fel gereageerd op de uitspraak. Israël beschuldigt het VN-hof van een "politieke poging om onder het mom van het internationaal recht politieke maatregelen aan Israël op te leggen". Het ministerie houdt vol dat er meer dan 1400 Hamas-leden werkzaam zijn voor UNRWA.

Verdrag van Genève

Deze beschuldiging van Israël acht het hof niet voldoende onderbouwd. Het hof wijst op het ontslag van negen UNRWA-medewerkers. Zij werden na onafhankelijk onderzoek ontslagen vanwege mogelijke betrokkenheid bij Hamas. Er is geen bewijs voor de beschuldiging dat UNRWA als geheel geïnfiltreerd is door Hamas of dat een significant aantal medewerkers bij Hamas horen, zegt het hof.

Israël beschouwt UNRWA niet als onpartijdig en zegt dat de organisatie daarom niet valt onder artikel 59 van de Vierde Geneefse Conventie. Dat verdrag, over de bescherming van burgers in oorlogstijd, verplicht een bezettende macht om organisaties of landen humanitaire hulpleveringen te laten doen als een deel of de gehele bevolking van een bezet gebied te weinig voedsel en andere essentiële goederen heeft.

Maar volgens het hof is het niet aan de bezetter of hulporganisatie zelf om te bepalen of een organisatie onpartijdig is.

Maandenlange blokkade

Hoe dan ook mag een bezettende macht in geen enkel geval de toevoer van humanitaire hulp aan de lokale bevolking hinderen, benadrukt het hof. "Elke grootschalige omleiding van hulpgoederen is een schending van de Vierde Geneefse Conventie." De enige uitzondering waaronder een staat tijdelijk humanitaire hulp mag tegenhouden, is als dit in het belang is van de bevolking voor wie de hulp is bedoeld.

Israël kondigde in maart dit jaar aan per direct alle invoer van hulpgoederen naar Gaza te blokkeren, omdat Hamas niet akkoord ging met een voorstel om het staakt-het-vuren te verlengen. Dit had "catastrofale gevolgen" voor de bevolking, concludeert het hof.

Pas in mei stond Israël een minimale hoeveelheid aan hulpgoederen toe. Daarvoor schoof Israël de Gaza Humanitarian Foundation (GHF) naar voren, een nieuwe Amerikaans-Israëlische samenwerking. Volgens Israël was dit om te voorkomen dat goederen in handen van Hamas vielen.

"Een bezettende macht mag nooit veiligheidsredenen opvoeren om het opschorten van alle humanitaire hulpgoederen te rechtvaardigen", zegt het ICJ hierover. De verplichting van een bezettingsmacht gaat ook om meer dan het simpelweg doorlaten van hulp tot het gebied. Hulpverlening moet gebeuren "op een manier die de waardigheid van de lokale bevolking respecteert en overeenkomt met de humanitaire rechten van de bevolking."

De werkwijze van de GHF werd door de VN en internationale hulporganisaties zwaar bekritiseerd. Zo waren er slechts vier distributiepunten, die op onregelmatige tijden open waren en soms helemaal gesloten bleven. Het hof benoemt ook dat er volgens VN-organisatie OCHA meer dan 2100 Palestijnen zijn gedood in de buurt van GHF-distributiepunten.

'UNRWA onvervangbaar'

In principe mag een land zelf kiezen welke hulporganisatie het toestaat in bezet gebied, stelt het hof. Belangrijk is daarbij wel dat het land ervoor zorgt dat de bevolking voldoende hulpgoederen krijgt.

Voor de Gazastrook geldt dat UNRWA niet op korte termijn en zonder grondig overgangsplan kan worden vervangen, zegt het ICJ. UNRWA verleent al sinds 1949 hulp aan Palestijnse vluchtelingen, die bij de oprichting van de staat Israël in 1948 werden verdreven.

"Het bewijs toont aan dat Israël tien weken lang geen vervanging had klaarstaan", stelt het hof. Daarmee schond Israël het bezettingsrecht.

Al voor de Hamas-aanval op 7 oktober 2023 controleerde Israël alle grenzen over land, zee en in de lucht bij de Gazastrook en na die dag werd die controle alleen maar groter. Volgens het ICJ heeft Israël daardoor meer dan eerder de verplichting om te zorgen dat de Palestijnse bevolking toegang heeft tot hulpgoederen.

Israël heeft al laten weten het advies te negeren. Toch is de niet-bindende uitspraak wel van belang voor hulporganisaties, ook elders in de wereld. Daarnaast heeft het hof het advies getoetst aan regels die wel bindend zijn, ook voor Israël, zoals de Geneefse Conventies.

Niet aan de keukentafel, maar op de televisie of je smartphone. Zo hoopt Netflix dat mensen over een tijd het wereldberoemde spel Catan kunnen gaan ervaren. De streamingdienst heeft het recht gekocht om het spel te verfilmen.

Netflix wil naar eigen zeggen verhalen ontwikkelen die zijn geïnspireerd op Catan. Volgens de streamingdienst zullen alle bekende elementen van het spel langskomen, van een struikrover op een eiland tot de zoektocht naar grondstoffen zoals erts, graan en wol.

Netflix werkt bij de verfilmingen samen met spellengigant Asmodee, de uitgever van de Amerikaanse en Britse versie van Catan. Asmodee is ook bekend van spellen als Ticket to Ride en 7 Wonders.

Film, serie of realityshow

Serie-recensent Anke Meijer, die onder meer schrijft voor NRC, vindt de stap van Netflix slim. "Het spel heeft al een fanbase, mensen kennen het", zegt ze in het radioprogramma Nieuws en Co. "Daardoor zal een verfilming een streepje voor hebben bij de kijker, dat zagen we bijvoorbeeld ook bij de film Barbie."

Wat Netflix precies wil gaan maken, is nog niet duidelijk. De streamingdienst heeft rechten gekocht voor zowel fictie als non-fictie. "Behalve een film of serie, zou een spelshow of realityshow dus ook kunnen", zegt Meijer. Ze denkt wel dat niet zozeer het bordspel zelf, maar eerder "de wereld rond Catan" als inspiratie zal worden gebruikt.

Het bordspel Catan, eerder Kolonisten van Catan, werd bedacht door Klaus Teuber in 1995. Hij overleed in 2023 op 70-jarige leeftijd. Netflix maakt bekend dat zijn zonen, Guido en Benjamin Teuber, zullen meewerken aan de productie.

Van Catan zijn wereldwijd meer dan 45 miljoen exemplaren verkocht in meer dan zeventig verschillende landen. Het spel is van origine Duits, en is vertaald in ruim veertig talen.

In het spel moet het eiland Catan worden veroverd. Spelers kunnen dat doen door grondstoffen te verzamelen en dorpen en steden te bouwen. In 1999 werd Catan tot Speelgoed van het Jaar gekozen in Nederland.

Catan is niet het eerste spel dat Netflix verfilmt. Van games zoals League of Legends en Castlevania werden animatieseries gemaakt. En ook de populaire dramaserie The Last of Us was in beginsel een game.

Ook andere populaire bordspellen worden verfilmd. Zo werd vorig jaar bekend dat de rechten van bordspel-hit Monopoly waren verkocht aan het productiebedrijf van actrice Margot Robbie, ook met de intentie om ze te gebruiken voor een verfilming.

Lichamen van Palestijnen die in Israëlische gevangenschap zijn overleden, laten tekenen zien van marteling en verminking, zoals vastgebonden handen, schotwonden en afgesneden vingers.

Als onderdeel van het bestand heeft Israël al ruim honderd dode Palestijnse gevangenen teruggebracht naar Gaza. Daar zeggen artsen dat de gevangenen zijn gemarteld. Het Israëlische leger ontkent dat in een reactie aan de NOS.

"Veel van de lichamen waren vastgebonden en geblinddoekt", zegt dokter Sameh Yassin Hamad, van de commissie voor het beheer van overblijfselen in Gaza, tegen een lokale journalist die voor de NOS werkt.

Identificeren met foto's

De dokter laat foto's zien. De lichamen liggen op de blauwe zakken waarin ze naar Gaza werden vervoerd. Ze zijn nauwelijks te herkennen door de verwondingen en ontbinding.

Door het gebrek aan apparatuur kan er geen DNA-onderzoek worden uitgevoerd. Daarom moeten familieleden lichamen identificeren aan de hand van foto's.

Hamad wijst naar iemands nek op een van de foto's. "Je kunt zien dat hij is gestikt, hij is gewurgd of opgehangen." Hij legt uit dat de grote beurse plekken in het gezicht erop duiden dat de man te weinig zuurstof heeft gehad. Dezelfde gevangene had littekens op zijn polsen en enkels. "Als je kijkt naar hoe het bloed is opgehoopt, dan kun je zien dat hij van achteren was vastgebonden."

Een ander lichaam op de foto's is ook geblinddoekt en vastgebonden bij de handen en voeten. Ook dit slachtoffer heeft beurse plekken op zijn gezicht en is waarschijnlijk gewurgd.

Nog een ander lichaam heeft hechtingen in de buik en een spalk aan een voorarm. Rond de nek is volgens Hamad een lijn te zien die aantoont dat er iets strak om de nek zat gebonden. "Het is duidelijk dat deze gevangene zwaar is mishandeld."

'Duidelijk niet goed behandeld'

De NOS legde de foto's voor aan forensisch patholoog Frank van de Goot van het Nationaal Forensisch Onderzoeksbureau. "We kunnen aan de hand van de foto's niet vaststellen hoe iemand is doodgegaan, maar we zien wel dat ze niet goed zijn behandeld."

Op zijn computerscherm scrolt Van de Goot door de foto's. "Deze man is blind gemaakt met tape, dat is voor het overlijden gebeurd. En ook de stand van de handen en de afgebonden polsen geven de indruk dat deze man voor het overlijden was vastgebonden."

Als onderdeel van het bestand in Gaza is afgesproken dat Israël vijftien lichamen van Palestijnen overdraagt in ruil voor elke dode gijzelaar die Hamas teruggeeft. Dat laatste proces, het vrijgeven van de lichamen van gijzelaars door Hamas, verloopt moeilijk. Hamas zegt dat de lichamen moeilijk te vinden zijn te midden van de verwoestingen in Gaza.

Verder is niets bekend over de staat van de lichamen die Hamas teruggeeft. Het Hostages and Missing Families Forum en het Israëlische leger willen daar niets over zeggen.

Reactie Israël

Het Israëlische leger zegt wél over de dode Palestijnen dat hun handen en voeten niet door Israël zijn vastgebonden, en suggereert dat dat pas later is gebeurd.

Maar volgens patholoog Van de Goot is dat onwaarschijnlijk. Op basis van tientallen foto's stelt hij dat de Palestijnen vóór het overlijden al waren vastgebonden. "Het lijkvocht heeft zich helemaal vermengd met het vastbindmateriaal."

Ook claimt Israël dat de mannen al dood waren toen ze door het leger werden meegenomen. Maar dat lijkt onwaarschijnlijk, omdat een deel van de geïdentificeerde lichamen al lange tijd was vermist. Sommige slachtoffers verdwenen bijna twee jaar geleden, en dat komt niet overeen met de geschatte sterfdatum.

"Deze mensen zijn hooguit een aantal weken dood", zegt Van de Goot. "Ze hebben hun huid en haar nog, en ik zie geen beestjes op de lichamen."

'Permanent vastgebonden'

De tekenen van mishandeling komen ook overeen met verhalen van Palestijnen die hun gevangenschap wél overleefden, zoals de 24-jarige Mohamed Imad. Hij werd bijna twee jaar geleden opgepakt in Jabalia en naar een militaire basis in Israël gebracht.

Vorige week werd hij vrijgelaten. Hij draagt nog steeds het lichtgrijze trainingspak met het Hebreeuwse logo van de gevangenis erop.

"We werden gemarteld", zegt Imad. "Ik werd met mijn hoofd onder water geduwd en gedwongen om zand te eten." In de gevangenis waren zijn handen en voeten permanent vastgebonden. Een keer werd hij naar eigen zeggen zes uur lang geslagen. De gevangenen kregen nauwelijks te eten en waren altijd geblinddoekt.

Imad heeft nog steeds last van het geweld dat hij meemaakte in de Israëlische gevangenis. De zenuwen in een van zijn handen zijn beschadigd en er is met een metalen plaat op zijn knie geslagen, waardoor hij niet meer goed kan lopen.

Imad heeft in totaal bijna twee jaar vastgezeten, waarvan hij naar eigen zeggen zeventien dagen is gemarteld. Volgens de VN zijn zeker 75 Palestijnen omgekomen in gevangenschap sinds het begin van de oorlog in Gaza.

Het Louvre in Parijs heeft de juwelendieven niet snel genoeg opgemerkt bij de roof afgelopen weekend. Dat heeft museumdirecteur Laurence des Cars gezegd in een verhoor in de Franse Senaat, drie dagen na de inbraak waarbij acht kroonjuwelen werden gestolen.

Des Cars noemde de diefstal een "verschrikkelijke mislukking waarvoor ik deels de verantwoordelijkheid draag". De diefstal heeft het personeel van het Louvre maar ook burgers "diep geschokt", zei ze. De museumdirecteur heeft naar eigen zeggen als gevolg van de "verschrikkelijke aanslag" haar ontslag aangeboden aan de minister van Cultuur, maar die zou dat hebben geweigerd.

Des Cars zei tegen de cultuurcommissie waarvoor ze zich moest verantwoorden dat de zwakke punten in de beveiliging in de omgeving van het museum inmiddels zijn vastgesteld. Volgens haar was de videobewaking "zeer ontoereikend". De camera's rond het museum hadden niet alle gevels van het museum goed in beeld.

Het Louvre werd zondagochtend overvallen. Dieven kwamen het museum binnen met een verhuislift en sneden met een slijptol vitrines open. Ze stonden na enkele minuten weer buiten en vluchtten op motorscooters. De waarde van de gestolen kroonjuwelen is zo'n 88 miljoen euro. Er zijn nog geen verdachten aangehouden. De politie is in eerste instantie op zoek naar vier verdachten, maar sluit niet uit dat er meer mensen betrokken waren bij de roof.

Museum weer open

De museumdirecteur zei dat de verouderde infrastructuur in het beveiligingssysteem het museum in de weg zit. Hierdoor kan er geen moderne apparatuur aan worden toegevoegd. "Ik heb van het installeren van camera's een absolute prioriteit gemaakt", zei ze.

Daarnaast pleitte Des Cars ervoor om een politiebureau in het museum te vestigen. "Ik denk dat de aanwezigheid van een politiebureau ons in staat zou stellen effectiever in te grijpen."

Overigens benadrukte ze dat de alarmsystemen van het Louvre tijdens de diefstal naar behoren werkten. Ook prees ze de beveiligers van het museum. "Dankzij hun professionaliteit raakte niemand gewond. In deze nachtmerrie is geen enkel mensenleven getroffen", zei ze.

Het museum heropende vandaag om 09.00 uur voor het publiek. De Apollo-galerij, waar de juwelenroof plaatsvond, blijft voorlopig wel nog gesloten.

Een nieuwe zogeheten invasieve exoot rukt op vanuit Limburg. Daarvoor waarschuwen onderzoekers van de Universiteit Leiden en Naturalis. Het gaat om de exotische meerkikker, die volgens onderzoekers risico's oplevert voor inheemse amfibieën.

De inheemse meerkikker komt sinds circa 1990 al voor in Limburg, schrijft L1 Nieuws. De amfibieën zijn vermoedelijk in Nederland terechtgekomen via handel in kikkers voor kikkerbillen. De meerkikkers vallen onder de groene kikkers - net als de poelkikker en bastaardkikker. Die zijn al lastig uit elkaar te houden, en de nieuwe meerkikkers maken het volgens de onderzoekers nog moeilijker.

De exotische amfibie is gevonden na DNA-onderzoek. "Er is hier een mengelmoes aan meerkikker-varianten geïntroduceerd, waarvan sommige zó verschillend zijn, dat ze als aparte soort kunnen worden beschouwd", aldus hoofdonderzoeker Ben Wielstra.

De nieuwe exotische kikkers komen uit Oost-Europa, de Balkan en Turkije. De kikker concurreert met inheemse soorten om voedsel en kan ook op ze jagen en is daarmee volgens onderzoekers een gevaar voor de biodiversiteit. "Kikkers eten eigenlijk alles wat in hun mond past en de meerkikker heeft een behoorlijk grote mond", schrijven ze. Daarnaast kunnen de kikkers ziektes meebrengen.

De verkiezingsopkomst onder islamitische Nederlanders is traditiegetrouw laag, bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen zo'n 20 procentpunt lager dan onder andere kiezers. Hoe dat precies komt, is moeilijk te onderzoeken, maar een veelgehoord geluid is dat het harde politieke klimaat ertoe leidt dat moslims zich niet goed vertegenwoordigd voelen in Den Haag.

In aanloop naar deze Kamerverkiezingen is er vanavond in Den Haag een verkiezingsdebat met de naam De Stem van Moslims. De deelnemende partijen zijn GroenLinks-PvdA, NSC, D66, SP, Denk, Partij voor de Dieren, Volt en Bij1.

Volgens organisator Esma Kendir biedt het debat politici de kans om duidelijk te maken waar zij staan. "Zodat moslims goed geïnformeerd zijn over thema's die voor hen belangrijk zijn, zoals moslimhaat en de situatie in Gaza."

Anti-islam-sentimenten

Kendir ziet de normen verschuiven en de toon verharden in de politiek. "We zijn opgegroeid in een samenleving waarin anti-islam-sentimenten - zowel politiek als maatschappelijk - dagelijkse kost zijn. Het wordt steeds meer genormaliseerd om anti-islamstandpunten in te nemen."

Dat leidt ertoe, denkt Kendir, dat moslims zich genegeerd voelen door de politiek:

Mohammed Aknin van belangenorganisatie Moslim Empowerment Tilburg ziet veel moslimkiezers afhaken vanwege de politieke sfeer in Den Haag. Hij wijst erop dat er partijen zijn die bidden op straat en islamitische scholen willen verbieden, net als versterkte gebedsoproepen en ritueel slachten. Volgens Aknin zijn dat maatregelen die vooral moslims treffen. Hij merkt dan ook in zijn wijk in Tilburg dat het vertrouwen in de politiek laag is.

Volgens lijsttrekker Stephan van Baarle van Denk, een partij met een relatief grote islamitische achterban, is de oorzaak eenvoudig aan te wijzen. Moslims voelen zich volgens hem weggezet "omdat politici steeds meer verschrikkelijke dingen zeggen over Nederlandse moslims en de islam". Hij wijst daarbij vooral naar de PVV van Geert Wilders. Van Baarle vindt dat er meer gekeken moet worden naar wat goed gaat. "Als ik kijk naar de islamitische jongeren in ons land, dan leveren die een bijdrage en ze werken keihard om geaccepteerd te worden."

'Hoofden en harten'

Collega-partijleider Timmermans (GroenLinks-PvdA) heeft soortgelijke woorden. "In de hoofden en de harten van mensen is een beeld gevestigd alsof al onze problemen komen door migratie en asiel", zegt hij. Terwijl er volgens hem veel meer goed gaat dan fout.

CDA-leider Bontenbal pleit ervoor om in Den Haag te stoppen "met de taal van verdeeldheid". Volgens hem is niet te onderschatten hoe woorden van politici mensen pijn kunnen doen. "Het zijn allemaal staatsburgers die een bijdrage leveren aan de samenleving."

Dat betekent niet dat je "misstanden moet wegmoffelen", zegt Bontenbal. "Die moet je bestrijden, maar niet op basis van etniciteit of geloof." En tegelijkertijd moet je ook de misstanden bestrijden die kunnen leiden tot een gevoel van uitsluiting, zoals arbeidsmarktdiscriminatie.

Overigens denkt Timmermans dat het huidige politieke klimaat ertoe zou kunnen leiden dat er juist meer interesse ontstaat voor de verkiezingen. "Ik hoor juist mensen met een migratie-achtergrond zeggen: juist nu moet ik mijn stem laten horen, want nu gaat het om mij."

'Stop met polariseren'

De politiek zou het vertrouwen moeten herstellen, vindt Esma Kendir. "En dat doe je heel simpel door ervoor te zorgen dat iedere moslim een onvoorwaardelijk onderdeel kan zijn van deze samenleving en gelijke kansen krijgt. Zo betrek je moslims weer bij de politiek."

En ook volgens Mohammed Akhin hoeft het niet ingewikkeld te zijn. "Stop met polariseren, denk goed na over de uitspraken die je doet en ga de kloof niet vergroten."

Volkswagen zit in acute problemen door een naderend tekort aan Nexperia-chips, blijkt uit berichtgeving van Duitse media. Volgens het Duitse dagblad Bild moet het bedrijf volgende week woensdag de productie van de Golf stilleggen. Der Spiegel heeft het over donderdag.

De automaker is ook in overleg met de Duitse overheid over arbeidstijdverkorting, melden Bild en de Frankfurter Allgemeine Zeitung. Dat houdt in dat er een regeling komt omdat Volkswagen tijdelijk minder werk voor zijn personeel heeft.

Vanavond vindt er crisisoverleg plaats tussen de Duitse overheid en de auto-industrie, bevestigt een bron binnen het Duitse ministerie van Economische Zaken tegen de NOS.

China verbiedt export

Nexperia heeft zijn hoofdkantoor in Nijmegen, maar is in 2019 overgenomen door het Chinese bedrijf Wingtech. De Nederlandse overheid greep drie weken terug de controle bij het bedrijf door middel van een uitzonderlijke wet. Hiermee kan de overheid beslissingen binnen Nexperia tegenhouden of terugdraaien.

Als reactie daarop verbood de Chinese overheid om Nexperia-chips te exporteren. In China worden tientallen miljarden chips per jaar gemaakt, waarvan een groot deel in auto-onderdelen terechtkomt.

Het betekent dat automakers of leveranciers geen nieuwe chips meer uit China kunnen ontvangen. De Duitse auto-industrie vreest sindsdien voor een tekort. Als bepaalde onderdelen met Nexperia-chips niet meer gemaakt of geleverd kunnen worden, kunnen de bedrijven geen auto's maken.

Volkswagen erkent dat er op korte termijn inderdaad gevolgen voor de productie kunnen ontstaan, zegt het bedrijf in een reactie tegen de NOS. Het bedrijf zegt dat de productie op dit moment niet is geraakt, maar volgens Duitse media duurt dat dus tot halverwege volgende week.

Correspondent-Duitsland Chiem Balduk:

"Duitse autofabrikanten en toeleveranciers proberen voor de buitenwereld het hoofd koel te houden, maar vandaag is duidelijk geworden dat de paniek groot is. Het naderende chiptekort is slechts deels op te vangen met andere fabrikanten. Vanuit de industrie wordt daarom gekeken naar de politiek. 'Het is een politiek probleem, dus er is een politieke oplossing nodig', klinkt het.

In Duitse media wordt de Nederlandse ingreep bij Nexperia kritisch beschouwd. Analisten stellen dat Nederland zich laat leiden door de Verenigde Staten in het handelsconflict met China. Een commentator sprak van een 'zeldzaam domme stap' van Nederland, omdat een Chinese tegenreactie te voorzien was."

Demissionair minister Karremans (Economische Zaken), die eind september ingreep bij Nexperia, belde gisteren met zijn Chinese collega. Dat gesprek heeft er niet voor gezorgd dat China de export weer toestaat. De Chinese minister van Handel zei juist dat Nederland deze kwestie moet oplossen.

Karremans greep in vanwege de gevolgen van wanbestuur door de Chinese directeur, die inmiddels aan de kant is gezet door de Ondernemingskamer. De minister zegt dat de directeur "productiefaciliteiten, financiële middelen en intellectuele eigendomsrechten" naar het buitenland zou verplaatsen. Welke concrete stappen de directeur daarvoor zou hebben gezet, wil het ministerie niet zeggen.