Een ontslagen medewerker van het Amerikaanse Disneyworld krijgt drie jaar cel omdat hij teksten aanpaste op menukaarten in de themaparken. Volgens de rechter bracht hij gasten in levensgevaar doordat hij teksten over allergieën aanpaste.
De 41-jarige werkte als ontwerper van menu's voor het park in Orlando, maar werd juni vorig jaar ontslagen. Omdat hij dat zelf onterecht vond, begon hij menu's te saboteren door met een algemeen wachtwoord stiekem in te blijven inloggen in de systemen.
Het geknoei begon kinderachtig met het verwerken van schuttingtaal in de teksten. Zo verving hij in een papgerecht het woord grits door shits, en kortte hij de naam van de theesoort assam in tot ass.
Ook paste hij prijzen aan en de herkomst van wijnen op het menu: de namen van wijnstreken veranderde hij in plekken waar recent schietpartijen waren geweest.
Kwalijker werd het toen hij ook informatie over allergenen veranderde. Zo haalde hij bij gerechten de waarschuwingen weg dat er pinda's of schaaldieren in verwerkt waren. Dat had voor bezoekers met ernstige allergieën fataal kunnen aflopen.
De menu's waren al geprint, maar de aanpassingen werden ontdekt voordat ze naar de restaurants gingen. Al snel kwam de politie toen de oud-werknemer op het spoor, die schuld bekende.
Zijn advocaat zegt dat de man inmiddels veel spijt heeft en excuses aanbiedt. Behalve de celstraf moet de man van de rechter ook 600.000 euro aan schadevergoeding betalen.
Goedemorgen! Vandaag viert Nederland Koningsdag en in Vaticaanstad is de uitvaart van de Paus
Eerst het weer: vandaag is het zonnig en droog. Het kwik stijgt naar 17 graden in het noordwesten en 20 graden in het zuiden. Daarbij waait en zwakke of matige wind uit oostelijke richtingen. Ook de komende dagen is het zonovergoten en na het weekend loopt de temperatuur geleidelijk op.
Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.
Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?NAVO-secretaris-generaal Rutte heeft de luchtaanvallen van Rusland op Kyiv van gisteren een teken van zwakte genoemd. "Als je sterk staat, ga je geen kruisraket op een woonwijk afsturen", zei hij bij een bezoek aan de Verenigde Staten.
Hij sprak daar met president Trump, ministers en veiligheidsadviseurs over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Hij zei "niet pessimistisch, en zelfs een beetje optimistisch" te zijn dat er een bestand mogelijk is tussen Rusland en Oekraïne.
Bij de Russische luchtaanvallen zijn volgens de Oekraïense autoriteiten negen mensen gedood en meer dan zeventig mensen gewond geraakt.
Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:Op de dag voor Koningsdag vond traditiegetrouw de lintjesregen plaats. Meer dan 3400 mensen kregen vanwege hun verdienstelijke inzet voor de samenleving een koninklijke onderscheiding:
Fijne Koningsdag!
Honderdduizenden mensen komen vandaag naar Rome voor de uitvaart van paus Franciscus. Behalve veel gelovigen komen er staatshoofden en regeringsleiders uit de hele wereld.
Anders dan veel van de pausen die hem voorgingen wordt Franciscus begraven in de Basiliek van Santa Maria Maggiore, op enkele kilometers afstand van het Vaticaan.
De verwachting is dat de uitvaart een half miljoen mensen trekt. Op het Sint-Pietersplein, waar de uitvaartmis wordt gehouden, en op andere pleinen komen grote schermen zodat bezoekers de mis kunnen volgen.
Veel mensen hebben de hele nacht in de rij gestaan om het Sint Pieterplein te betreden voor de uitvaart:
De afgelopen dagen namen gelovigen al afscheid van de paus. Hij overleed op tweede paasdag aan de gevolgen van een beroerte, op 88-jarige leeftijd. De Argentijn stond twaalf jaar aan het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk en had een broze gezondheid. Begin dit jaar lag hij ruim een maand in het ziekenhuis met een dubbele longontsteking.
Na zijn dood werd zijn lichaam opgebaard in de Sint-Pieter. Gelovigen, toeristen en andere geïnteresseerden konden gisteren voor het laatst langs de kist lopen en een eerbetoon brengen. Op een gegeven moment was de wachttijd opgelopen tot zeven uur.
91-jarige voorgangerDe afgelopen dagen zijn volop voorbereidingen getroffen voor de uitvaartmis, die rond 10.00 uur begint op het Sint-Pietersplein. De gesloten kist met het lichaam van Franciscus wordt daarvoor de Sint-Pieter uitgedragen en op het bordes geplaatst.
Tijdens de mis zitten de kardinalen en staatshoofden en wereldleiders tegenover elkaar, aan weerszijden van het bordes. De Italiaanse kardinaal Giovanni Battista Re is de voorganger.
Die taak is aan hem voorbehouden als deken van het College van Kardinalen. De 91-jarige Re mag vanwege zijn leeftijd niet meedoen aan het conclaaf, waar een opvolger voor Franciscus wordt gekozen. Alleen kardinalen jonger dan 80 hebben stemrecht.
Bijzondere processie door stadNa afloop van de mis wordt pas goed zichtbaar hoe anders de uitvaart van paus Franciscus verloopt, vergeleken met zijn voorgangers. Waar veel graven van pausen in de Sint-Pietersbasiliek zijn, wilde Franciscus in de basiliek van Santa Maria Maggiore begraven worden.
De kist met zijn lichaam wordt met een statige processie door Rome naar de laatste rustplaats gebracht.
Op de trappen naar de Santa Maria Maggiore is volgens het Vaticaan ruimte gereserveerd voor mensen voor wie Franciscus altijd bijzondere aandacht had: daklozen, gedetineerden met speciaal verlof, trans personen en Roma. Zij kunnen Franciscus daar een allerlaatste groet brengen.
In de basiliek wordt de kerkleider begraven in een zijkapel, de Cappella Paolina. Franciscus wordt begraven in aarde die speciaal in zijn graf wordt gestrooid. Dat gebeurt in besloten kring. Vanaf zondag kan iedereen het graf bezoeken.
Op de uitvaart komt een bont internationaal gezelschap met veel bekende gezichten. Het Vaticaan spreekt van delegaties uit zeker 130 landen. Onder de aanwezigen zijn de Amerikaanse president Trump, de Franse president Macron en de Britse premier Starmer. De Oekraïense president Zelensky en zijn vrouw Olena wonen de uitvaart bij.
Ook royals geven acte de présence bij het afscheid van paus Franciscus, onder wie het Belgische, Spaanse en Zweedse koningspaar. De Britse prins William en de Noorse kroonprins Haakon en zijn vrouw Mette-Marit zijn ook aanwezig.
De Oranjes ontbreken. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima vieren in Doetinchem Koningsdag. Hun bezoek aan de Achterhoek begint vanwege de uitvaart een uur later dan gepland. Namens de Nederlandse regering zijn premier Schoof en minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken erbij.
Druk, maar vermoedelijk niet recorddrukDe uitvaart van Johannes Paulus II trok twintig jaar geleden anderhalf miljoen mensen. Waarschijnlijk ligt het totale aantal bezoekers ditmaal lager. Veel inwoners van Rome hebben vakantie en zijn de stad uit.
Ook kwam Johannes Paulus II uit Polen, een land dat veel dichter bij het Vaticaan ligt dan Argentinië, het geboorteland van Franciscus. Veel katholieken uit Polen bezochten destijds de uitvaart. Bovendien was Johannes Paulus II 26 jaar leider van de Rooms-Katholieke Kerk, waardoor hij de paus was voor een hele generatie.
Virginia Giuffre, die schikte met de Britse prins Andrew in een misbruikzaak in 2022, is op 41-jarige leeftijd overleden. Dat heeft haar familie bekendgemaakt. Giuffre is door zelfdoding om het leven gekomen en stierf in Neergabby, ten noorden van de Australische stad Perth.
"Virginia was een fel bestrijder van seksueel misbruik en vrouwenhandel. Ze was een lichtend voorbeeld voor zo veel slachtoffers", laat haar familie weten. "Ondanks alle tegenslag in haar leven straalde haar licht. Ze zal enorm worden gemist."
Giuffre belandde vorige maand in het ziekenhuis. Ze schreef op Instagram dat ze in haar auto was aangereden door een schoolbus die 110 kilometer per uur had gereden. Ook schreef ze dat ze ernstige nierklachten had, en nog vier dagen te leven had.
Het bericht leverde veel vraagtekens op. Volgens de politie in Perth was er alleen een "kleine botsing" met een schoolbus geweest. Meldingen over verwondingen kende de politie niet. Volgens haar familie was het bericht per ongeluk wereldkundig gemaakt.
Prins AndrewDe Amerikaanse-Australische Giuffre klaagde in 2021 prins Andrew aan. Ze zou in 2001 als minderjarige meerdere keren seksueel zijn misbruikt door de Britse prins. Prins Andrew heeft de aantijgingen altijd ontkend.
Andrew zou via zedendelinquent Jeffrey Epstein en zijn partner Ghislaine Maxwell in contact zijn gekomen met Giuffre. Het misbruik zou hebben plaatsgevonden in het huis van Epstein in Londen, in zijn woning in New York en op het landgoed op de Amerikaanse Maagdeneilanden.
In 2022 trof Andrew een schikking met Giuffre, naar verluidt voor zo'n 14 miljoen euro. Ook werd afgesproken dat de prins een donatie zou doen aan een liefdadigheidsinstelling van Giuffre, die opkomt voor rechten van slachtoffers.
In ongenadeDe schikking kwam als een verrassing; beide partijen hadden aangegeven de zaak voor de Amerikaanse rechtbankjury te willen uitvechten. Giuffre zou alleen akkoord gaan met een schikking als Andrew schuld zou bekennen. Op zijn beurt gaf de prins aan dit nooit te zullen doen,
De aantijgingen werden bij het Britse koningshuis niet licht opgevat. Begin 2022 verloor prins Andrew, de tweede zoon van koningin Elizabeth, een deel van zijn koninklijke en militaire titels. Ook moest Andrew al zijn koninklijke taken neerleggen.
Jeffrey EpsteinGiuffre was ook een van aanklagers van Maxwell en Epstein. Epstein was een invloedrijk zakenman en een bekende van president Trump, oud-president Clinton en prins Andrew. Hij werd in 2019 opgepakt op verdenking van seksueel misbruik van minderjarigen. Enkele weken later maakte hij in gevangenschap in eind aan zijn leven.
Epstein werd ervan verdacht dat hij tussen 2002 en 2005 tienermeisjes heeft misbruikt in zijn huizen in New York, Florida en een Caribisch privé-eiland. In zijn huis in New York werden honderden naaktfoto's van jonge meisjes gevonden.
Volgens de aanklacht zou Epstein tientallen meisjes naar zijn huizen hebben gelokt en betaald voor massages, die vaak uitliepen op seks. Ook zou hij de minderjarigen hebben 'gedeeld' met rijke vrienden en bekenden.
Ghislaine Maxwell is in 2022 tot een celstraf van 20 jaar veroordeeld omdat ze voor Epstein op zoek ging naar meisjes die door hem werden misbruikt.
In Australië is een teckel na 529 dagen in de wildernis weer veilig terug. Volgens dierenorganisatie Kangala Wildlife Centre maakt het dier het goed en wordt het snel weer herenigd met haar baasjes.
Het hondje, genaamd Valerie, ontsnapte in november 2023 van de camping op Kangaroo Island aan de zuidkust van Australië. Het eiland van zo'n 160 kilometer lang en 55 kilometer breed, werd maandenlang het terrein van de mini dachshund. Het dier wist aan zowel de giftige slangen als de mens te ontsnappen en overleefde maar liefst 17 maanden in de Australische wildernis.
Eigenaren Josh Fishlock en Georgia Gardner zochten na de verdwijning van Valerie een week lang het eiland af, maar van de teckel was geen spoor meer te bekennen. Fishlock en Gardner verlieten in tranen het eiland en keerden terug naar hun huis ten westen van Sydney ruim 1500 kilometer verderop. "We waren zo overstuur en voelden ons schuldig. Ik weet nog dat ik op de veerboot naar het eiland keek en alleen maar kon huilen", zei Gardner een maand geleden in een interview.
Favoriete snacks"Het was zoeken naar een speld in een hooiberg", zei Fishlock destijds tegen de Australische krant The Times. Die speld kwam na een halfjaar even tevoorschijn. Het Kangala Wildlife Centre kreeg een eerste teken van leven van de teckel. Inwoners van het eiland maakten meldingen van een kleine hond met een roze halsband die over het eiland zwierf.
Maandenlang zochten vrijwilligers naar de jonge teckel die ontsnapte toen ze een jaar oud was. Met haar eigen speeltjes en favoriete snacks werd het dier naar een speciale opgezette val gelokt. Op camera's konden de vrijwilligers van Kangala Wildlife zien dat Valerie regelmatig een bezoek bracht aan de plek.
Uiteindelijk is het de dierenorganisatie gelukt om de val op afstand dicht te zetten nadat Valerie daarin werd gesignaleerd. "We zijn ontzettend blij en opgelucht dat Valerie eindelijk veilig is", schrijft Kangala Wild Life Centre op Instagram. "We kunnen nu beginnen om haar zo snel mogelijk terug te brengen naar haar lieve ouders."
VerwendVolgens The Times wist Valerie ondanks haar verwende leven de wildernis te overleven. Voor haar vermissing sliep ze in bed bij haar baasjes, had een eigen autostoeltje en kreeg het hondje in de winter wollen truien aan. "Ze was een echte prinses", zei Fishlock eerder tegen The Washington Post. De dierenorganisatie denkt dat Valerie overleefde dankzij aangereden dieren en water van lokale dammen.
De man die wordt verdacht van de moord op de topman van de Amerikaanse verzekeraar UnitedHealth Group, ontkent schuldig te zijn aan de federale aanklachten tegen hem.
De 26-jarige Luigi Mangione verscheen vrijdag in de rechtbank in Manhattan. De Amerikaanse minister van Justitie Pam Bondi wil dat de doodstraf wordt geëist. In een formele verklaring stelt de aanklager dat Mangione "een gevaar vormt voor de toekomst, omdat hij de intentie heeft uitgesproken om een hele industrie aan te vallen".
Begin december werd de topman van UnitedHealth Group, Brian Thompson, doodgeschoten voor een hotel in Manhattan in New York. Na een klopjacht van vijf dagen werd Mangione gevonden in een fastfoodrestaurant in Altoona, in de staat Pennsylvania. Een klant had hem van foto's herkend.
Bij zijn arrestatie werden een wapen, een vals identiteitsbewijs en documenten gevonden waarin hij kritiek uitte op de "gezondheidszorgindustrie" en specifiek op UnitedHealth Group.
Tegen Mangione liggen meerdere aanklachten. Zo is hij in de staat New York, waar de moord werd gepleegd, aangeklaagd voor moord en een terroristisch misdrijf. Hij kan daarvoor levenslang krijgen zonder kans op vervroegde vrijlating. De staat New York legt geen doodstraf op. Ook bij die aanklachten ontkent Mangione schuldig te zijn.
Mocht Mangione op federaal niveau schuldig worden bevonden, bepaalt een jury of het de doodstraf aanbeveelt. De jury moet het unaniem eens zijn over zo'n aanbeveling. De rechter is in dat geval verplicht om de doodstraf op te leggen.
SteunDoor de moord op Thompson is het verdienmodel van verzekeraars onder vuur komen te liggen: het systeem wordt als harteloos gezien omdat het zoveel mogelijk onder betalingen probeert uit te komen aan mensen in medische nood.
Na zijn arrestatie kreeg de Amerikaan op sociale media veel bijval. Op X en Instagram kreeg Mangione duizenden steunbetuigingen. In New York werd zelfs een lookalike-contest van de schutter georganiseerd. Op Amazon worden zelfs even truien en t-shirts verkocht met de woorden "vertraag", "wijs af" en "verwerp", dezelfde woorden die op de kogelhulzen stonden die de schutter afvuurde. Het zijn termen die veel gebruikt worden door critici om de tactiek van verzekeraars te beschrijven.
Ook nu hadden tientallen mensen zich bij de rechtbank in Manhattan verzameld die boos zijn op de zorgverzekeringsbranche in de Verenigde Staten.
"Als je sterk staat, ga je geen kruisraket op een woonwijk afsturen", zegt secretaris-generaal van de NAVO, Mark Rutte. Hij noemt de aanval op de Oekraïense hoofdstad Kyiv van gisteren tegen de NOS een teken van zwakte van de Russische president Poetin.
Rutte was in de Verenigde Staten om daar te praten met president Trump, ministers en veiligheidsadviseurs over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Rutte is "niet pessimistisch, en zelfs een beetje optimistisch" dat er een bestand mogelijk is tussen Rusland en Oekraïne.
De NAVO-chef wilde niet ingaan op de vraag of Europa en de VS niet te veel verschillen in zienswijzen. Zo zit de VS regelmatig met Rusland om tafel en lijkt het land te vinden dat Oekraïne onder meer moet accepteren dat bezette delen van Oekraïne Russisch grondgebied worden. Vandaag was de Amerikaanse veiligheidsadviseur Witkoff voor de vierde keer in Moskou om daar te spreken met president Poetin. Volgens het Kremlin was het gesprek "constructief en nuttig".
Heikel puntDe Europese leiders scharen zich juist achter Zelensky. Zo zei de Britse premier Starmer dat de aanval op Kyiv "een herinnering is dat Rusland de agressor is" en stelde de Franse president Macron dat Zelensky geen staakt-het-vuren kan accepteren terwijl zijn hoofdstad wordt aangevallen.
Een heikel punt in de onderhandelingen lijkt de Krim te worden. Dat schiereiland werd in 2014 door Rusland bezet en eenzijdig tot Russisch grondgebied verklaard. Afgelopen week bracht The Washington Post op basis van bronnen het nieuws dat de VS bereid is te erkennen dat de Krim bij Rusland hoort.
De Oekraïense president Zelensky heeft altijd gezegd dat het een doel is om de Krim te heroveren, maar erkende ook dat Oekraïne daar niet de militaire slagkracht voor heeft. Ook de NAVO stelde dat het nooit zou gebeuren dat NAVO-landen accepteren dat de Krim geannexeerd is.
Rutte wil dan ook niet veel kwijt over hoe de NAVO, Europa en de VS dit soort onderwerpen bespreken bij onderhandelingen. Volgens hem is er een groot verschil tussen vaststellen dat een deel van een land is veroverd, en accepteren dat dat deel dan ook juridisch van de veroveraar is. "Feitelijk is er een groot verschil tussen zien dat het gebeurt en het juridisch vaststellen", vindt de NAVO-chef.
NAVO-topDe aanstaande NAVO-top in Den Haag moet wat Rutte betreft over twee dingen gaan. Het eerste punt is dat er veel meer geld moet worden uitgegeven aan defensie. Dat is nodig vindt hij, want "de Russische dreiging neemt met de dag toe". Ook China is volgens hem hard op weg om een grotere macht te worden. "Die hebben al duizend kernraketten in 2030, dus we moeten in Europa en Canada veel meer uitgeven."
Ook stelt hij dat er meer wapens moeten worden gemaakt. Hij refereert aan de uitspraak van de koning van gisteren. Willem-Alexander zei dat Nederland zich "tot de tanden toe moet bewapen" om veilig te blijven. Volgens de koning "bewijst Oekraïne en bewijzen andere conflicten dat het idee dat we altijd vrijheid en vrede zouden hebben, niet meer het geval is".
De NAVO-chef wil nog niet te veel ingaan op de eventuele uitkomsten van de NAVO-top, maar zegt dat het belangrijk is dat er aan het eind een alliantie op het wereldtoneel staat. "We moeten duidelijk maken aan Poetin: probeer ons nooit aan te vallen, want de reactie zal vernietigend zijn."
De Democratische Republiek Congo en Rwanda hebben in de VS een intentieverklaring getekend om een eind te maken aan het geweld in het oosten van Congo. De landen hebben daarmee toegezegd om uiterlijk volgende week vrijdag met een concept-vredesakkoord te komen.
De landen zetten hun handtekening in Washington, samen met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio. De VS bemiddelde tussen beide landen.
In het oosten van Congo vechten rebellen van de groepering M23 al jaren tegen het regeringsleger van Congo. De rebellen krijgen militaire en financiële steun van buurland Rwanda. Begin dit jaar won M23 veel terrein, met duizenden doden en honderdduizenden ontheemden tot gevolg.
GrondstoffenHet oosten van Congo is rijk aan waardevolle grondstoffen als goud, lithium en coltan. De VS is geïnteresseerd in een deal met Congo waarbij het land, in ruil voor miljardeninvesteringen, mineralen kan krijgen.
De VS is voor de mineralen, die onder meer worden gebruikt in auto's en mobiele telefoons, nu nog deels afhankelijk van China. Er is de Amerikaanse regering veel aan gelegen om op een andere manier toegang te krijgen tot de grondstoffen.
Zes wapenstilstandenEergisteren spraken vertegenwoordigers van Congo en M23 in de Qatarese hoofdstad Doha af om te streven naar een "permanente vrede". Sinds 2021 werden er in dit conflict meer dan zes wapenstilstanden afgekondigd, maar die hielden nooit stand. Afgelopen februari kwam M23 ook met een staakt-het-vuren, maar die werd een paar dagen later door de groepering zelf geschonden.
Duizenden mensen zijn in Oldenburg de straat op gegaan om te protesteren tegen politiegeweld na de dood van een jonge zwarte man. Zondag werd de 21-jarige Lorenz in de Duitse stad doodgeschoten door de politie.
Volgens de politie liepen tussen de 8000 en 10.000 mensen mee in een mars door de stad, melden Duitse media. De demonstranten willen dat er een grondig onderzoek komt naar de dood van de man.
Op 20 april schoot een agent meerdere kogels af op Lorenz. De politie was op zoek naar hem omdat hij met traangas op de beveiligers van een nachtclub zou hebben gespoten nadat hem de toegang was geweigerd. Ook zou hij mensen met een mes hebben bedreigd.
Toen een agent de man benaderde, zou hij opnieuw met traangas hebben gespoten. Daarop schoot de agent vijf keer op hem.
Agent geschorstUit de autopsie blijkt dat Lorenz zeker drie keer van achteren werd geraakt. Het Duitse Openbaar Ministerie zegt onderzoek te doen naar het incident. De 27-jarige agent die op hem schoot is voorlopig geschorst.
De dood van de twintiger heeft tot een debat geleid in Duitsland over de proportionaliteit van politiegeweld en racisme bij de politie. Volgens mensenrechtenorganisaties is discriminatie en racisme bij de Duitse politie een structureel probleem. Zij roepen de autoriteiten op om dat aan te pakken en willen een onafhankelijk onderzoek naar de zaak.
Ook in de Duitse hoofdstad Berlijn en in München, Frankfurt en Stuttgart is opgeroepen om de straat op te gaan.
In het Rotterdamse museum Boijmans van Beuningen is een schilderij van de Amerikaanse kunstenaar Mark Rothko beschadigd geraakt. Op het doek zijn krasjes ontstaan nadat een kind het kunstwerk had aangeraakt.
Het museum bevestigt het incident aan de regionale omroep Rijnmond na berichtgeving van het AD. Volgens het museum raakte het doek ergens dit jaar "op een onbewaakt moment" beschadigd. De krassen zitten aan de onderkant. "Dat is geconstateerd op de zaal", zegt een woordvoerder van het museum tegen de omroep.
Het gaat om het schilderij Grey, Orange on Maroon, No 8. Het doek van 2,3 bij 2,6 meter is in 1970 door Boijmans aangekocht en is een van de twee Rothko's die onderdeel zijn van Nederlandse collecties. Volgens het AD is dit schilderij, met een geschatte waarde tussen de 40 en 50 miljoen euro, een van de waardevolste werken van het museum.
Het werk hing in het depot Boijmans Van Beuningen als onderdeel van de expositie Lievelingen. Bij deze tentoonstelling werden zes kunstwerken met 'reusachtige afmetingen' geëxposeerd. De tentoonstelling was van 2 maart tot met 6 april in een van de galerieën van het depot te zien.
De museumwoordvoerder laat weten dat het schilderij uit de tentoonstelling is gehaald. Experts onderzoeken wat de schade is en hoe het schilderij kan worden hersteld. Of dat een verzekeringskwestie wordt, wil de woordvoerder niet zeggen.
De kist waarin de paus Franciscus de afgelopen dagen lag opgebaard is afgesloten en verzegeld. De ceremonie stond onder leiding van camerlengo Kevin Farrell, de kardinaal die de uitvaart van de oude paus en de verkiezing van de nieuwe organiseert. Het geldt als de laatste handeling voor de uitvaart van morgen.
Volgens het Vaticaan zijn de afgelopen dagen ruim 250.000 mensen langs de kist gelopen om de paus een laatste groet te brengen.
Paus Franciscus overleed maandag na een beroerte. Vervolgens werd hij woensdagochtend van Casa Santa Marta, het gastenverblijf in het Vaticaan waar de paus woonde, in een processie overgebracht naar de Sint-Pieter. Daar konden belangstellenden afscheid van hem nemen.
Bezoekers moesten soms lang wachten, met wachttijden tot zeven uur. De Sint-Pieter bleef in de nacht van woensdag op donderdag tot 's ochtends vroeg open, zodat de vele belangstellenden langs de kist konden lopen.
Eenvoudige kistIn tegenstelling tot eerdere pausen lag Franciscus opgebaard in een eenvoudige houten kist, die op de vloer was neergezet. Emeritus-paus Benedictus XVI lag op een verhoging voor het altaar.
De toegang tot het Sint-Pietersplein werd om 17.00 uur afgesloten en een uur later werd de wachtrij voor de ingang van de basiliek gesloten. Honderden mensen die de paus nog hadden willen zien, werden weggestuurd. Op het plein zijn de voorbereidingen van de uitvaart begonnen.
UitvaartplechtighedenHonderdduizenden bezoekers zijn daarvoor naar Rome gekomen. De kist wordt na de uitvaartplechtigheden op het Sint-Pietersplein naar de Basiliek van Santa Maria Maggiore gebracht, waar de paus begraven wordt.
Bij de uitvaart zullen veel religieuze leiders, staatshoofden en regeringsleiders aanwezig zijn. Zo zijn de Amerikaanse president Trump en de Argentijnse president Milei naar Rome gevlogen. Namens de Nederlandse regering zijn premier Schoof en minister van Buitenlandse Zaken Veldkamp bij de plechtigheid.
Een Amerikaanse rechter heeft het voormalige Congreslid George Santos veroordeeld tot een celstraf van ruim zeven jaar. De 36-jarige Republikein had eerder al toegegeven dat hij zich schuldig had gemaakt aan fraude en identiteitsdiefstal.
Santos werd in 2022 verkozen als parlementslid voor een rijk district in New York. Nog voor zijn beëdiging werd duidelijk dat hij een groot deel van zijn cv bij elkaar had verzonnen. Ook had hij werkloosheidsuitkeringen ontvangen, terwijl hij gewoon werk had.
Tijdens zijn campagne beweerde Santos dat hij Joods was en dat zijn grootouders tijdens de Tweede Wereldoorlog waren ontsnapt aan de Holocaust. Die bewering bleek niet waar. In een reactie zei Santos destijds dat hij nooit had gezegd "Jewish" te zijn, maar dat hij "Jew-ish" (Joods-achtig) bedoelde.
Verder had hij gedaan alsof hij de New York University had afgerond en bij de banken Goldman Sachs en Citigroup had gewerkt.
Uit parlement gezetEind 2023 werd Santos uit het Huis van Afgevaardigden gezet, toen aan het licht was gekomen dat hij campagnegeld had gebruikt voor persoonlijke doeleinden. Zo gaf hij duizenden dollars uit aan botox, luxe kleding en abonnementen op OnlyFans, een platform voor seksueel expliciete content. Ook had hij de identiteit van meerdere mensen, onder wie familieleden, gestolen om zijn campagne te financieren.
"Woorden hebben gevolgen", zei de rechter tegen Santos bij de uitspraak. "U werd verkozen met uw woorden, waarvan de meeste leugens waren."
In totaal liepen er 23 aanklachten tegen Santos. De straf die de dertiger krijgt, is gelijk aan de eis van de openbaar aanklagers. Santos moet zich voor 25 juli melden bij de gevangenis.
De uitvaart van paus Franciscus is de grootste veiligheidsoperatie ooit voor Rome. Op de dag voor de begrafenis zijn veel plekken al niet meer begaanbaar.
Boven Rome hangt een constant gezoem van surveilleerde helikopters en aan de rand van het Sint-Pietersplein vallen ook de laaghangende drones van de politie op. Maar dat zijn meteen ook de enige vliegende objecten in de lucht, want boven de Italiaans hoofdstad is in aanloop naar de uitvaart van paus Franciscus een no-flyzone afgekondigd.
De Romeinse autoriteiten zijn op alles voorbereid: "We hebben een instrument op onze wagen dat een infraroodscan maakt van de hele omgeving van de Sint-Pietersbasiliek", zegt een brandweerman die het systeem aanstuurt. "Dat kan gassen en eventuele chemische stoffen analyseren, die gevaarlijk kunnen zijn voor de bevolking."
DetectiepoortjesSinds 17.00 uur is het Sint Pietersplein afgesloten voor het publiek. De afgelopen dagen werden pelgrims streng gecontroleerd voor ze het plein opliepen afscheid te nemen van de maandag overleden paus Franciscus.
Bij de toegangshekken moeten de tassen open en op sommige plaatsen staan detectiepoortjes. Zo'n 4000 vrijwillige burgerwachten helpen alles in goede banen te leiden en er zijn duizenden politieagenten en militairen op de been.
Alle verloven zijn ingetrokken. "Vanaf het moment dat we maandagochtend het nieuws hoorden zijn we bezig geweest deze operatie te coördineren", zegt politiecommandant De Sclavis. "We werken intensief samen met de staatspolitie, de carabinieri, het regiobestuur en de burgemeester." De politie is op de hoede voor een terroristische aanslag, maar laat weten dat er geen concrete dreiging is.
ControlekamerDe hele operatie wordt gecoördineerd vanuit een controlekamer op het hoofbureau van politie in hartje Rome. De verschillende diensten werken nauwgezet samen en sturen hun mensen op straat aan. Agenten en militairen houden dag en nacht de enorme wand met videoschermen in de gaten, waar 2000 videosignalen binnenkomen van camera's die door de hele stad hangen.
"Dit zijn drie dagen die we nog nooit hebben meegemaakt. De stad Rome niet, heel Italië niet", zegt de leider van de controlekamer van de politie Tomasso Niglio. "Dit is de grootste veiligheidsoperatie die we ooit op poten hebben gezet."
Want anders dan andere recente pauselijke begrafenissen zal de kist van paus Franciscus na de uitvaartmis in de Sint-Pieter een route van 6 kilometer afleggen dwars door het oude Rome. Langs het Forum Romanum (de ruïnes van het oude Rome) en langs het Colosseum, waar lang geleden de gladiatoren vochten en deze paus altijd de lijdensweg van Christus op Goede Vrijdag herdacht.
Daarvandaan gaat de processie naar de Santa Maria Maggiore, de basiliek waar paus Franciscus begraven wil en zal worden. De hele rijtoer zal ongeveer een uur in beslag nemen. Een groot deel van de oude binnenstad moet dus beveiligd worden, want verwacht wordt dat er mogelijk wel een half miljoen mensen op de been zullen zijn.
8000 vrijwilligersBurgemeester Roberto Gualtieri belooft dat er 8000 vrijwilligers en ordetroepen paraat staan om de veiligheid te waarborgen. "Zodat iedereen die normaal geen toegang heeft tot de pauselijke begrafenis nu langs de kant van de weg de laatste eer kan bewijzen aan paus Franciscus."
Naast het gewone publiek zijn er 170 internationale delegaties van wereldleiders in de stad, ieder met een eigen veiligheidsteam. De wijk rondom de Amerikaanse residentie, normaal gesproken het woonhuis van de Amerikaanse ambassadeur in Rome, is hermetisch afgesloten. President Trump zal daar vannacht verblijven. Net als vicepresident JD Vance dat afgelopen weekend deed, voordat hij als een van de laatsten de paus de hand schudde.
Verwacht wordt dat het lichaam van paus Franciscus rond 13.00 uur zal aankomen bij de Santa Maria Maggiore. Die staat schuin tegenover de ambassade van Argentinië, het geboorteland van paus Franciscus. Vanaf zondag mag het publiek langs zijn graf lopen.
De extra waakzaamheid zal van kracht blijven tot er een nieuwe paus gekozen is.
De brandweer werd gisterochtend in Amsterdam tijdens een spoedrit tegengehouden door een man op de weg. De 36-jarige Rotterdammer ging voor de brandweerauto staan, waarna de chauffeur van de wagen hem eerst wegduwde en daarna wegtrok. De man is aangehouden.
Een duikteam van de brandweer was gisteren rond 06.00 uur met spoed onderweg naar een brand in het Westelijk Havengebied. Vlak nadat de wagen vanaf de kazerne was vertrokken, moest het voertuig op de Prins Hendrikkade stoppen omdat er een man op de weg stond.
Op beelden in handen van videowebsite Dumpert is te zien dat de man tegen de motorkap staat terwijl de brandweerwagen gas probeert te geven. De chauffeur stapt vervolgens uit en probeert de man tevergeefs aan de kant te trekken. De man gaat vervolgens weer voor de wagen staan. Daarna trekt de brandweerman hem omver, waarna hij alsnog instapt en doorrijdt.
HeftigDe politie laat aan stadszender AT5 weten dat de man is aangehouden voor vernieling. Volgens een woordvoerder had de verdachte vlak voor het incident ook een lijnbus geblokkeerd en daarbij vernielingen aangericht.
Bij de brandweerwagen heeft de verdachte ook aan de ruitenwissers gehangen, aldus de woordvoerder. Agenten wisten hem uiteindelijk aan te houden.
Een woordvoerder van de brandweer laat aan AT5 weten dat het voor het duikteam heftig was. "Je wordt 's ochtends vroeg wakker gepiept voor een melding en wil zo snel mogelijk daarheen. Dan word je opgehouden en ook nog door iemand die daarin volhardt." Waarom de verdachte voor de brandweerwagen ging staan, is niet duidelijk.
Geen voedsel, geen water, geen medicijnen. Al 55 dagen laat Israël geen noodhulp toe tot de Gazastrook. Het Wereldvoedselprogramma (WFP) van de Verenigde Naties kondigde aan dat het door zijn laatste voorraden heen is. Ondertussen gaan de bombardementen in alle hevigheid door en drijft het Israëlische leger Palestijnen een steeds kleiner deel van Gaza in.
Hulporganisaties slaan nog maar een keer alarm. "Vandaag hebben we onze laatste overgebleven voedselvoorraden afgeleverd bij gaarkeukens in de Gazastrook", zegt het WFP. Deze keukens hebben nu nog voor een paar dagen eten, terwijl vrijwel de hele bevolking ervan afhankelijk is.
Andere hulporganisaties kampen met hetzelfde probleem. "Onze voorraad voedsel en hulpgoederen is bijna uitgeput", schrijft de Palestijnse Rode Halve Maan. Gisteren waarschuwde ook Unicef hiervoor. De VN-kinderrechtenorganisatie is nu de laatste hygiënepakketten, babyvoeding en tentzeilen aan het uitdelen, en moet kiezen wie er wel en wie er geen hulp meer krijgt.
"Er is massale ondervoeding en een totaal gebrek aan schoon water", zei Wouter Booij, woordvoerder van Unicef. "Het gevolg is dat kinderen die al 18 maanden lang lijden door deze oorlog, nu nog acuter en kritieker worden getroffen. Met een uitzonderlijk groot risico dat zij zullen sterven."
Langste hulpblokkadeIn de eerste weken van de oorlog in oktober 2023 blokkeerde Israël ook alle hulp, en in de maanden daarna beperkte het de instroom, maar niet eerder werd er zo'n lange periode niets toegelaten. "Het voedseltekort is nog nooit zo erg geweest", zegt Karam, een inwoner van Khan Younis in Gaza. "Zonder gaarkeukens hongeren mensen uit."
VN-noodhulporganisatie OCHA zei vorige week dat de humanitaire crisis nu erger is dan op enig ander moment in de oorlog. "Hongersnood is niet slechts een risico, maar verspreidt zich waarschijnlijk snel in vrijwel elk deel van Gaza", waarschuwden de CEO's van twaalf internationale hulporganisaties. "Kinderen eten minder dan één maaltijd per dag", aldus een medewerker van Oxfam.
"Een massagraf voor Palestijnen", omschreef Artsen zonder Grenzen de situatie. "We zijn getuigen van de verwoesting van de hele bevolking van Gaza." Duitsland, het VK en Frankrijk riepen Israël eerder deze week op "per direct snelle en ongehinderde toevoer van hulp" te hervatten. "Palestijnse burgers, onder wie een miljoen kinderen, lopen een acuut risico op hongersnood, epidemische ziekten en de dood", zeiden de landen.
Israël zegt dat het hulp blokkeert om Hamas te dwingen de overgebleven gijzelaars in Gaza vrij te laten. Het ontzeggen van hulp en daarmee in feite een burgerbevolking uithongeren is een oorlogsmisdaad. Hamas zegt dat het de 59 gijzelaars, van wie er naar schatting 24 nog in leven zijn, wil vrijlaten als Israël zich terugtrekt uit Gaza en er een einde komt aan de oorlog.
Dat zou al zijn gebeurd als op 2 maart, zoals oorspronkelijk afgesproken, de tweede fase van het bestand tussen Israël en Hamas was ingegaan. Israël wilde zich niet committeren aan een volledige terugtrekking en het beëindigen van de oorlog, omdat het eerst Hamas wil vernietigen. Op 18 maart hervatte het de bombardementen op de Gazastrook.
Sindsdien zijn er volgens Palestijnse cijfers meer dan 2000 mensen gedood bij Israëlische aanvallen, van wie 78 in de afgelopen 24 uur. Onder de slachtoffers zijn honderden kinderen. "Sinds de ineenstorting van het staakt-het-vuren, en met name afgelopen week, zijn de Israëlische aanvallen op Palestijnen in een stroomversnelling geraakt", zegt de VN-mensenrechtencommissaris.
Voortbestaan Palestijnen bedreigdBegin deze week heeft het Israëlische leger bovendien 36 graafmachines, waterwagens en rioolzuigtanks verwoest, waardoor reddingswerkzaamheden, puinruimen en het leveren van hulp en voorzieningen verder worden bemoeilijkt, zegt het bureau. "Het lijkt erop dat dit beleid is gericht om de bevolking levensomstandigheden op te leggen die onverenigbaar zijn met hun voortbestaan als groep in Gaza."
Andere VN-commissies en internationale mensenrechtenorganisaties kwamen eerder al tot een vergelijkbare conclusies en zeiden daarbij dat Israëls acties neerkomen op genocide.
Het Israëlische leger dwingt ondertussen de bevolking naar steeds kleiner wordende, van elkaar gescheiden gebieden in Gaza. Ruim 30 procent van de Gazastrook is inmiddels door Israël als "bufferzone" aangemerkt. Palestijnen zijn hieruit verdreven en de overgebleven bebouwing, infrastructuur en akkers worden vernield. Israël zegt niet van plan te zijn hier weg te trekken of Palestijnen er te laten terugkeren. Buiten deze zones zijn er ook nog aanzienlijke delen van de Gazastrook die het leger heeft ingenomen of waar Israël evacuatiebevelen voor heeft uitgevaardigd.
De gebieden in de Gazastrook waar Palestijnen uit weg moeten, omdat Israël ze heeft uitgeroepen tot no-gozones of er een evacuatiebevel voor heeft uitgegeven:
