NOS Nieuws - Algemeen

El Salvador is bereid criminelen die in de VS veroordeeld zijn over te nemen en in eigen gevangenissen op te sluiten. Het maakt niet uit welke nationaliteit deze veroordeelden hebben. Ook criminelen met de Amerikaanse nationaliteit komen daarvoor in aanmerking.

Dat hebben de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio en de Salvadoraanse president bekendgemaakt. Wij mogen ze sturen en hij zet ze in de gevangenis", zei Rubio na afloop van een ontmoeting in El Salvador.

Bukele bevestigde dit. Hij zei dat hij de Amerikanen heeft aangeboden om "een deel van hun gevangenissysteem te outsourcen". "De kosten zijn voor de VS relatief laag, maar de opbrengst is substantieel voor ons. Het maakt ons systeem van detentie houdbaar."

El Salvador staat bekend om zijn keiharde aanpak van bendegeweld. Bendeleden en burgers die daarvoor worden aangezien worden van straat geplukt en vaak zonder aanklacht opgesloten. Gedetineerden omschrijven de leefomstandigheden in de gevangenissen als "verschrikkelijk", zegt mensenrechtenorganisatie Amnesty International.

Rubio's eigen ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigt dat. Op een webpagina met informatie over El Salvador staat dat in meerdere gevangenissen "sanitaire voorzieningen, drinkwater, luchtverversing, airco en verlichting tekortschieten of volledig ontbreken".

Voorlopig is de overbrenging van gevangenen niet aan de orde. Er zijn op dit moment geen plannen, zei een bron bij de Amerikaanse regering tegen persbureau AP. Ook zullen wetten veranderd moeten worden. Die staan op dit moment de uitzetting van gevangenen met de Amerikaanse nationaliteit in de weg.

Goedemorgen! De Israëlische premier Netanyahu gaat in Washington langs bij de nieuwe president Trump en in Almelo speelt Heracles tegen FC Utrecht in de eerste kwartfinale om de beker.

Eerst het weer: Vanochtend vriest het op de meeste plaatsen licht. De dag start daarbij grijs met mist of lage bewolking. Vanuit het zuiden breekt geleidelijk de zon door en loopt de temperatuur snel op. Vanmiddag is het zonnig. Bij een matige wind uit het zuiden tot zuidwesten wordt het 6 of 7 graden. Vanavond neemt vanuit het westen de bewolking toe en is er kans op wat regen.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de storingen op en werkzaamheden aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De importheffingen die de Amerikaanse president Trump wilde opleggen aan Canada gaan voorlopig niet door. De Canadese premier Trudeau maakte dat bekend na een telefoongesprek met Trump.

Trump kondigde zaterdag aan voor beide landen een extra importheffing van 25 procent te zullen invoeren. Na gesprekken met de regeringsleiders van beide landen wordt die nu dus uitgesteld. Trudeau zegt met Trump afspraken te hebben gemaakt over betere grensbewaking, zoals een investering van 1,3 miljard dollar voor nieuwe helikopters, technologie en personeel.

Ook komt er één aanspreekpunt om de export van de drug fentanyl te bestrijden en worden drugskartels net als in de VS voortaan geclassificeerd als terreurorganisaties.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Inmiddels zijn de importheffingen opgeschort, maar dagenlang was het in Canada tijdens sportwedstrijden onrustig. Supporters van Canadese sportteams lieten hardop weten wat ze vinden van de importheffingen die de Amerikaanse president Trump wilde instellen: bij wedstrijden tegen teams uit het buurland werd het Amerikaanse volkslied uitgejouwd.

Dat gebeurde bij ijshockeywedstrijden en dat was ook bij een basketbalwedstrijd in Toronto het geval:

Fijne dag!

Westerse scheepseigenaren hebben miljarden verdiend met de verkoop van oude olietankers aan bedrijven die Rusland helpen sancties te omzeilen. Dat blijkt uit onderzoek van Follow The Money (FTM).

Olie is een belangrijke inkomstenbron voor Rusland, maar door de westerse sancties kan het land geen gebruik meer maken van westerse tankers voor de export. In veel havens zijn ook Russische schepen niet meer welkom. En daar komt de zogenoemde schaduwvloot om de hoek kijken. Dat is een vloot van inmiddels zo'n 600 oude olietankers waarvan de namen van de werkelijke eigenaren vaak worden afgeschermd door bedrijven in bijvoorbeeld de Seychellen, Hongkong of Vietnam.

Rusland gebruikt die schepen om toch olie te verschepen. De olie gaat met name naar India, China en Turkije. Soms wordt de olie daar weer verwerkt naar bijvoorbeeld diesel, en komt die vervolgens alsnog in Europa terecht.

Grieken, Britten, Duitsers

Ruim een derde van die vloot is afkomstig van scheepseigenaren uit westerse landen, blijkt nu. De eigenaren verkochten sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne 230 tankers die onderdeel werden van de schaduwvloot. De verkopers hielden meer dan 6 miljard euro over aan de deals.

Verreweg het grootste deel is afkomstig van Griekse rederijen. Maar ook Britten, Duitsers en Noren leverden aanzienlijke aantallen tankers. "Er zaten geen Nederlandse rederijen tussen, alleen wat Amsterdamse brievenbusmaatschappijen van Duitse reders", zegt FTM-journalist Jesse Pinster. "Wat wel opviel was dat er grote Europese spelers tussen de verkopers zaten. Het Deense Maersk bijvoorbeeld."

Milieuramp

In veel gevallen ging het om versleten schepen. Door ze aan schimmige partijen te verkopen hielden de scheepseigenaren veel meer geld over dan de restwaarde. Dat maakt het ook aannemelijker dat de verkopers wisten dat hun oude schepen in de Russische schaduwvloot terechtkwamen, zegt Pinster.

De vrees is dat het gebruik van deze tankers niet alleen de oorlogskas van Poetin spekt, maar ook de kans op milieurampen vergroot. Ook wordt er gevreesd door spionage of sabotage van zeekabels door deze olietankers.

De laatste tijd zijn westerse regeringen begonnen om ook specifieke schepen te sanctioneren in de hoop ze uit de vaart te halen. In januari sanctioneerde de VS in een klap 183 tankers, waardoor het totaal daar opliep naar 235 olieschepen. In de EU staat de teller op 68.

In Washington is begonnen met de berging van het vliegtuig dat vorige week in botsing kwam met een legerhelikopter en in de rivier Potomac terechtkwam. Bergingsploegen hebben onder meer een straalmotor en een groot deel van de romp boven water gehaald.

Ook zijn opnieuw menselijke resten geborgen. Inmiddels zijn de lichamen van 55 van de 67 slachtoffers geborgen en geïdentificeerd. De autoriteiten gaan ervan uit dat uiteindelijk alle lichamen worden gevonden.

Het duurt naar verwachting enkele dagen voordat alle wrakstukken van de Bombardier CRJ700 zijn geborgen. Daarna wordt de Black Hawk-helikopter naar boven gehaald. Alle wrakdelen worden op vrachtwagens geladen en naar een grote hal gebracht waar ze worden onderzocht.

Geen overlevenden

Het ongeluk gebeurde vorige week woensdagavond. Het American Airlines-toestel wilde landen op een vliegveld bij Washington toen het in de lucht op de legerheli botste. Beide toestellen stortten neer in de Potomac. In het vliegtuig zaten 64 mensen, in de helikopter drie. Niemand overleefde het.

Hoe de crash kon gebeuren is nog onduidelijk. Het vliegtuig vloog volgens gegevens uit de zwarte doos op zo'n 99 meter hoogte toen het mis ging. De maximale hoogte voor de helikopter in het gebied is 60 meter.

President Trump stelde al dat de heli "veel te hoog" vloog. De Amerikaanse instantie die de crash onderzoekt zegt uitgebreid onderzoek te gaan doen en vraagt iedereen om geen voorbarige conclusies te trekken.

De crash is vastgelegd op bewakingsbeelden:

In Den Haag is gisteravond bij een achtervolging een politiewagen geramd. Ook andere auto's liepen schade op.

De politie werd gewaarschuwd nadat in de wijk Transvaal een bestelbus was gestolen van iemand die verderop een broodje haalde. Agenten kregen de dief snel in het vizier, maar de bestuurder stopte niet.

Onderweg ramde hij meerdere auto's. De achtervolging eindigde een kilometer verderop, toen een politieauto de weg blokkeerde. De bestuurder reed op de agenten in, maar kon niet meer verder. Hij is aangehouden.

De Haagse politie zegt dat de betrokken agenten zijn nagekeken. Voor zover bekend hoefden ze niet naar het ziekenhuis.

Een ontgroening bij de Hotel Management School Maastricht is afgelopen weekend uit de hand gelopen, schrijft dagblad De Limburger. Studenten vielen flauw en twee mensen zijn naar het ziekenhuis gegaan met uitputtingsverschijnselen.

Volgens De Limburger ging het mis bij een ontgroening van studentenvereniging Amphitryon. Zo'n honderd eerstejaars studenten deden eraan mee.

De ontgroening duurde van vrijdagavond tot maandagochtend. Een bron vertelt aan de krant dat deelnemers urenlang buiten stil moesten staan. Wie bewoog, zou zijn afgesnauwd. Zeven studenten vielen daarbij flauw. Ook raakten er mensen onderkoeld. Een van de jongeren kreeg een epileptische aanval, aldus De Limburger.

Deelnemers kregen volgens bronnen van de krant ook veel te weinig eten en drinken. 's Nachts werden studenten uit hun slaap gehouden door kabaal op potten en pannen.

School start onderzoek

De Hotel Management School Maastricht, die valt onder Zuyd Hogeschool, zegt tegen De Limburger dat een onderzoek is gestart naar de ontgroeningen. De studentenvereniging was voor de krant niet bereikbaar.

In 2018 was er ook een incident bij een ontgroening die was georganiseerd door Amphitryon. Ook toen viel iemand flauw en werden studenten uitgescholden.

De afgelopen weken hebben tal van studentenverenigingen ontgroeningen gehouden. De Universiteit Maastricht ontving eind januari ook signalen van misstanden. De universiteit liet verenigingen en disputen daarop hun intro-activiteiten stilleggen.

De EU-landen zullen stevig reageren als ze oneerlijk en arbitrair worden behandeld door de Verenigde Staten. Dat zei de voorzitter van de Europese Commissie, Von der Leyen, na afloop van een informele top van de leiders van de Europese Unie over veiligheidsvraagstukken.

Ze reageerde op de aankondiging van importheffingen door de Amerikaanse president Trump. Von der Leyen benadrukte dat ze constructieve gesprekken met de VS wil, maar sloot stevige tegenmaatregelen niet uit. Ze waarschuwt dat importheffingen de kosten voor bedrijven doen stijgen, en inflatie aanjagen.

Op de top in Brussel was de trans-Atlantische samenwerking een belangrijk onderwerp. Von der Leyen benadrukte dat de samenwerking met de landen in Noord-Amerika voor de EU-landen van het grootste belang is. "We willen de pragmatische samenwerking met de VS versterken", zei de voorzitter van de Commissie.

Leiders van de 27 EU-lidstaten hielden in Brussel een informele veiligheidstop. NAVO-baas Mark Rutte en de Britse premier Keir Starmer woonden een deel van het overleg bij.

Soepeler regels

Na afloop werd duidelijk dat de EU-lidstaten hebben afgesproken dat ze veel meer geld gaan uitgeven aan defensie. Daarbij is er de mogelijkheid om soepeler om te gaan met de Europese begrotingsregels.

Ook wordt er gekeken naar "innovatieve opties" om geld te lenen, zo werd na afloop gemeld. Daarmee wordt onder meer gedoeld op gezamenlijke leningen. Over die zogeheten eurobonds is veel discussie; Nederland is als een van de weinige landen tegen.

Von der Leyen en de voorzitter van de Europese Raad, de Portugees Antonio Costa, benadrukten de dreigingen waar Europa mee geconfronteerd wordt, zoals de oorlog in Oekraïne, cyberaanvallen en de situatie in het Midden-Oosten.

Von der Leyen noemde de Oekraïense defensie-industrie als lichtend voorbeeld. Die is door de Russische inval in een paar jaar tijd enorm gegroeid. Europa kan daar volgens haar van leren.

De importheffingen die de Amerikaanse president Trump wilde opleggen aan Canada gaan voorlopig niet door. De Canadese premier Trudeau maakte dat bekend na een telefoongesprek met Trump. Enkele uren eerder had die al soortgelijke handelsbeperkingen voor Mexico opgeschort. Tegelijkertijd blijft de importheffing naar China nog staan en kondigde China vandaag tegenmaatregelen aan.

Trump kondigde zaterdag voor Canada en Mexico een extra importheffing van 25 procent te zullen invoeren. Na gesprekken met de regeringsleiders van beide landen wordt die nu dus uitgesteld.

Trudeau zegt met Trump afspraken te hebben gemaakt over betere grensbewaking, zoals een investering van 1,3 miljard dollar voor nieuwe helikopters, technologie en personeel. Ook komt er één aanspreekpunt om de export van de drug fentanyl te bestrijden en worden drugskartels net als in de VS voortaan geclassificeerd als terreurorganisaties. Canada kondigde in december al het grootste deel van die maatregelen aan, maar nu hebben beide landen er opnieuw over gesproken.

Ook Trump laat weten dat hij een uitstekend gesprek heeft gehad met de Canadees. Hij zegt dertig dagen uit te trekken om tot een definitieve overeenkomst te komen met het buurland.

Eerder vandaag meldde Mexico al soortgelijke concessies om een handelsoorlog te vermijden. President Sheinbaum meldde dat er 10.000 militairen naar de grens worden gestuurd. De maatregelen leveren ook dat land dertig dagen uitstel op van Trumps plannen, die eigenlijk morgen al zouden ingaan.

In beide landen werd fel gereageerd op de dreigementen van Trump. Zo werd Amerikaanse drank in verschillende provincies uit de schappen gehaald en werd het Amerikaanse volkslied met gejoel ontvangen bij sportwedstrijden.

Zoals hier bij een basketbalwedstrijd in Toronto:

De importheffingen voor de naaste handelspartners veroorzaakten dit weekend veel onrust in de wereldeconomie. Behalve voor Canada en Mexico kondigde Trump ook sancties aan voor China, dat volgens hem ook zou bijdragen aan illegale immigratie naar de VS en de import van fentanyl. Hij verhoogde de al bestaande heffing met 10 procentpunt.

Tegenreactie China: heffingen op vloeibaar gas

Als tegenreactie kondigde China vandaag een heffing aan van 15 procent op steenkool en vloeibaar gas (lng) uit de VS en 10 procent op ruwe olie, landbouwmachines en grote voertuigen zoals pick-uptrucks.

Behalve de heffingen, kondigde Peking ook exportrestricties aan op verschillende chemische elementen zoals wolfraam en molybdeen. Die worden gebruikt in bijvoorbeeld de productie van smartphones en batterijen voor elektrische auto's, maar ook in infraroodraketten en in munitie.

Ook plaatste het Chinese ministerie van Handel twee Amerikaanse bedrijven op een lijst met onbetrouwbare entiteiten: de PVH Group, eigenaar van Calvin Klein en Tommy Hilfiger; en Illumina, een biotechnologiebedrijf met kantoren in China. Als de maatregelen ingaan mogen de bedrijven onder andere geen producten meer uit China exporteren en nieuwe investeringen in het land doen.

Eerder waarschuwden economen voor een internationale handelsoorlog, omdat Trump ook speculeerde over extra importbarrières voor andere landen. Zo nam hij het de Europese Unie kwalijk dat die meer verkoopt aan de VS dan koopt. Ook dat zou volgens Trump verholpen kunnen worden met een toeslag op de importprijzen.

Dit soort protectionisme door landen van de eigen markt heeft in het verleden tot economische malaise geleid, omdat producenten de hogere kosten doorberekenen aan de consument. Trump redeneert echter dat het tot meer inkomsten voor de Amerikaanse overheid leidt en bedrijven kan overhalen productie te verplaatsen naar de VS.

Bij een woningbrand in het Drentse dorp Valthermond zijn twee mensen gewond geraakt. Volgens een woordvoerder van de veiligheidsregio heeft een van hen "aanzienlijk letsel". Het andere slachtoffer is ter controle naar het ziekenhuis gebracht.

De brand brak aan het begin van de avond uit en door de hulpdiensten werd al snel opgeschaald naar "grote brand". Dat betekent dat meerdere brandweereenheden in de regio werden opgeroepen om te helpen blussen. Samen konden ze voorkomen dat het vuur oversloeg naar de naastgelegen woningen.

In de woning trof de brandweer een zwaargewond persoon aan. Het slachtoffer kon pas na een uur uit de woning worden gehaald en naar het ziekenhuis worden gebracht. Volgens de woordvoerder konden de brandweerlieden er eerder niet bij, omdat het slachtoffer te dicht bij de brand lag. Later bleek dat er nog een tweede gewonde was met brandwonden.

'Vuurwerk in woning'

Volgens de woordvoerder bestaat het vermoeden dat er vuurwerk lag in de woning. Of dat echt zo is, wordt nog onderzocht. Voordat de brand uitbrak werden meerdere explosies gehoord. Inmiddels is het sein brand meester gegeven.

RTV Drenthe schrijft dat het niet de eerste keer zou zijn dat er in dit huis brand uitbreekt na een explosie. In april 2019 was dit ook al het geval. De oorzaak lag toen bij een vlamoverslag na een opeenstapeling van rookgassen in de keuken. Toen raakte niemand gewond: de bewoners waren niet thuis.

Het is crisis bij de BoerBurgerBeweging (BBB) in Overijssel. Zes van de vijftien Statenleden stappen uit de fractie vanwege een "recent onoverbrugbaar verschil", schrijft regionale omroep Oost.

De BBB werd bij de Provinciale Statenverkiezingen in één klap de grootste partij in Overijssel. Van de zeventien zetels die de BBB in 2023 behaalde, zijn er nu nog negen over. Eerder verlieten al twee andere BBB'ers de partij. Zij gingen verder in Overijssel Vooruit.

Door het vertrek van de zes Statenleden dreigt de coalitie de meerderheid te verliezen in de Overijsselse Staten. Het gaat om Annette Nijhuis, Dario Prinsen, Edith du Bois, Luuk Buunk, Sanne Winkels en Aart van den Brink. Zij gaan als nieuwe partij verder onder de naam Provincie Belang Overijssel.

Kernwaarden

De zes zeggen bereid te zijn om aan de coalitie te blijven deelnemen. "Maar dan moeten de andere vijf partijen dat wel willen", zegt Van den Brink in een toelichting.

Volgens hem zijn er binnen de fractie al maanden spanningen over hoe er met individuele en algemene belangen moet worden omgegaan.

"Wij willen de focus behouden op onderwerpen die onze provincie aangaan. We blijven werken aan een weerbare lokale democratie, waarbij we nog steeds streven naar een politiek klimaat waarin we er zijn voor alle inwoners van Overijssel en het algemeen belang voor het individuele belang gaat", schrijft hij.

Ook verwijst hij naar 'de kernwaarden van de BBB'. "Wij staan een andere manier voor hoe je je rol als Statenlid zou moeten invullen", aldus Van den Brink, die door de afsplitsende Statenleden is aangewezen om de nieuwe partij Provincie Belang Overijssel te leiden.

Windmolenplannen

Onder meer de plannen voor nieuwe windmolens in Overijssel hebben de verhoudingen binnen de BBB-fractie op scherp gezet. In het najaar stemde de partij in met een voorstel om de komende jaren zo'n negentig nieuwe turbines in de provincie te realiseren. Op verschillende plekken in de provincie stuit dat besluit op fel verzet van omwonenden.

"Het definitief vaststellen van het windbeleid was lastig voor ons", geeft Van den Brink toe. "Het waren lange sessies, met veel inspraakmomenten waarbij de emoties soms hoog opliepen. Als Statenlid moet je dan je eigen voorkeuren en emoties kunnen uitschakelen en daar hebben we als afsplitsers een ander beeld van dan de rest van de BBB", zegt hij.

Van den Brink ontkent dat de windmolenplannen de reden zijn om te breken met de partij.

Landelijk bestuur teleurgesteld

"Ik ben teleurgesteld dat een aantal collega's ervoor kiest een andere weg in te slaan", reageert Carla Evers, fractievoorzitter van de BBB in Overijssel. "De overgebleven mensen in de fractie blijven zich inzetten voor boeren, burgers en bedrijven in Overijssel."

Ook het landelijke BBB-bestuur betreurt het vertrek van de zes Statenleden. "Het is erg jammer dat het zover heeft kunnen komen", aldus BBB-verenigingsvoorzitter Erik Stegink.

In Sheffield in Engeland is een 15-jarige jongen overleden na een steekpartij op een middelbare school. Hij overleed in het ziekenhuis aan zijn verwondingen. Een andere 15-jarige jongen is aangehouden. De rector zegt tegen Britse media dat het gaat om een leerling van dezelfde school.

Hulpdiensten werden na 13.00 uur gealarmeerd over de steekpartij en troffen de scholier zwaargewond aan. Het is onduidelijk wat aan de steekpartij voorafging.

'Vreselijke steekpartij'

De burgemeester van South Yorkshire, waar Sheffield onder valt, stelt dat elk incident rond messengeweld er een te veel is. "De gevolgen zijn ronduit verwoestend, zoals vandaag het geval is."

In het Britse Lagerhuis reageerde Catherine McKinnell, de bewindspersoon die in de Britse regering verantwoordelijk is voor scholen, emotioneel op de dodelijke steekpartij. "Ik ben er kapot van", zei McKinnell. "Niets is belangrijker dan de veiligheid van onze kinderen."

Premier Starmer heeft het over een "vreselijke steekpartij" en zegt dat zijn eerste gedachten als premier en vader zijn bij de familie van het slachtoffer. "Een jongen is naar school gegaan en niet meer thuisgekomen."

School gesloten

Na de steekpartij ging de middelbare school met ruim duizend leerlingen op slot. Britse media schrijven dat dat de tweede keer was in minder dan een week tijd. Afgelopen woensdag zou een groepje scholieren hebben gedreigd om fysiek geweld tegen elkaar te gebruiken.

Op een persconferentie wilde de politie daar niet op ingaan. "Het politieonderzoek bevindt zich in een heel vroeg stadium."

Messengeweld is een groeiend probleem in het Verenigd Koninkrijk. Het aantal steekincidenten is sinds 2015 met bijna 80 procent toegenomen.

FNV Personeel, dat opkomt voor de eigen vakbondsmedewerkers, stelt het bestuur een ultimatum om vóór donderdag te vertrekken. Het vakbondspersoneel heeft er geen vertrouwen meer in dat het huidige bestuur de vakbond nog goed kan leiden.

De vertrouwensbreuk komt vlak voor de verkiezingen voor het vakbondsvoorzitterschap, begin maart. Afgelopen vrijdag meldden Trouw en de Volkskrant dat vicevoorzitter Zakaria Boufangacha vindt dat hij is tegengewerkt om een gooi te doen naar het voorzitterschap door de huidige voorzitter Tuur Elzinga, die mogelijk opnieuw meedoet aan de verkiezing.

Boufangacha was onderwerp van een onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag tegenover een collega. Volgens hem gaat het om "volledig verzonnen beschuldigingen". Volgens Boufangacha weten Elzinga en de andere bestuursleden dat ook. Er zou niets zijn gebeurd om de beschuldigingen weg te nemen.

'Schoon schip'

FNV Personeel heeft grote zorgen over hoe er met interne procedures en integriteitsonderzoek wordt omgegaan. Volgens Judith Westhoek van FNV Personeel is er sprake van "bestuurlijk chaos".

"Dit tast niet alleen onze eigen werkorganisatie aan, maar ook het vertrouwen van onze leden", zegt Westhoek. "De enige manier om schoon schip te maken, is een volledige reset."

Actie

Het ultimatum komt van de kaderleden van FNV Personeel en is de uitkomst van spoedoverleg vandaag. De overige leden van FNV Personeel hebben dan een dag om het ultimatum goed te keuren.

De woordvoerder van het FNV-bestuur laat weten dat ze afwachten of die overige leden het ultimatum ondersteunen. Het bestuur krijgt vervolgens tot en met donderdag de tijd om te reageren.

Als het bestuur niet opstapt, ontstaat de situatie dat het vakbondspersoneel actie gaat voeren tegen de eigen vakbond. Daarbij sluiten de vakbondsmedewerkers staken niet uit.

Rebellengroep M23 heeft een staakt-het-vuren afgekondigd in het oosten van de Democratische Republiek Congo. De rebellen namen vorige week de stad Goma in, daarbij kwamen zeker 900 mensen om het leven.

Het vredesbestand tussen de M23 en het Congolese leger moet deze dinsdag ingaan. Een woordvoerder van de rebellengroep zegt dat het akkoord volgt uit humanitaire overwegingen. Over een mogelijke terugtrekking uit Goma wordt gezwegen.

Vorige week nam de rebellengroep met veel geweld de stad aan de grens met Rwanda in. Goma is rijk aan kostbare mineralen en andere grondstoffen.

Totale chaos

Het is volgens Vivian van de Perre van de VN totale chaos in het gebied. Ze spreekt van een vreselijke humanitaire situatie in het oosten van Congo, waar zij een vredesmissie leidt. "Er liggen nog zo'n duizend doden in de straten. Er is geen water of elektriciteit, er zijn geen medische voorzieningen, geen internet, geen wifi", zei Van de Perre vrijdag in Nieuwsuur.

De Congolese overheid vreesde dat de rebellengroep zich na de inname van Goma richting een andere grote stad, Bukavu, zou bewegen. "Ik wil duidelijk maken dat wij absoluut niet het plan hebben om Bukavu of andere gebieden te bezetten", aldus de woordvoerder van M23. "Maar we blijven zeggen dat we de burgerbevolking en onze standpunten blijven beschermen."

Rwanda en Congo

Uit bewijsstukken die in het bezit zijn van de VN blijkt dat de rebellengroep wordt gesteund door buurland Rwanda. In het oosten van Congo en in Rwanda strijden de volken Tutsi's en Hutu's al ruim dertig jaar over land en grondstoffen. Sinds de Rwandese genocide in 1994, waarbij naar schatting zeker 800.000 mensen, voornamelijk Tutsi's, werden vermoord binnen 100 dagen, is het onrustig in de regio.

Vele oorlogen en conflicten in de regio hebben geleid tot veel burgerslachtoffers. Tijdens de Eerste Burgeroorlog (1996-1997) en de Tweede Burgeroorlog (1998-2003) in Congo kwamen miljoenen mensen om het leven.

M23, geleid door etnische Tutsi's, zegt het recht te hebben om wapens te dragen om de minderheidsgroep te beschermen in het oosten van de Democratische Republiek Congo. Ze vechten sinds de oprichting in 2012 met het Congolese leger over de macht over het gebied en grondstoffen als goud, koper en kobalt.

President Trump heeft miljardair Elon Musk gevraagd hulporganisatie USAID grondig te reorganiseren en kleiner te maken. Musk vergeleek dat op X met het "door de shredder halen" van het belangrijkste federale agentschap voor buitenlandse hulp, goed voor zo'n 40 procent van de humanitaire hulp wereldwijd.

"Dit is geen appel met een worm erin, het is gewoon een bol wormen. We moeten er helemaal van af, het is niet meer te redden", oordeelde Musk. "We trekken de stekker eruit."

Gevraagd naar de voorstellen van Musk zei Trump dat USAID door "radicale gekken" geleid wordt. "Die gaan we eerst verwijderen en dan nemen we een besluit." Het Witte Huis suggereerde dat USAID meer geïntegreerd kan worden in het ministerie van Buitenlandse Zaken, "om het efficiënter te maken en te verzekeren dat de agenda van de president wordt gevolgd".

Trump reageerde maar kort op de woorden van Musk:

Concrete stappen zijn er al genomen. De VS bevriest drie maanden lang miljarden aan buitenlandse hulp. Topfunctionarissen die niet met Musk wilden samenwerken, moesten vertrekken. Het USAID-hoofdkantoor werd afgegrendeld met politietape, de website ging offline en honderden medewerkers kunnen ineens niet meer inloggen. Buitenlandminister Rubio is aangesteld als voorlopig hoofd.

Het heeft nu al wereldwijd gevolgen, zegt Thea Hilhorst, hoogleraar humanitaire studies aan de Erasmus Universiteit. "In Ethiopië is het gezondheidszorgsysteem in één keer gesloten, in Myanmar staan tuberculosepatiënten op straat, in Sudan is er geen voedsel voor 800.000 mensen die een keer per dag soep kregen. Dit is een ramp van ongekende proporties."

Visitekaartje van de VS

USAID werd in 1961 opgericht door president Kennedy om Amerikaanse hulp in het buitenland te stroomlijnen. Hij meende dat de VS "als rijk volk in een wereld vol armen" de morele verplichting had andere landen te helpen. Het hulpprogramma creëerde bovendien nieuwe afzetmarkten en schiep goodwill voor de VS tijdens de Koude Oorlog.

"USAID is eigenlijk het visitekaartje voor de VS wereldwijd", vat Hilhorst het samen. "Door hulp ben je ook in gesprek met landen en kun je aan diplomatie werken. Hulp is dus eigenlijk ook een investering in vrede."

De VS groeide zo uit tot de grootste speler in internationale hulpverlening. USAID had in 2023 een budget van 44 miljard dollar en was actief in 158 landen. In de loop der jaren ging er bijvoorbeeld geld naar malarianetten in Ethiopië, voedselhulp in Zimbabwe, mijnen ruimen in Vietnam, aardbevingsslachtoffers op Haïti, wederopbouw in Oekraïne en covid-testen voor Honduras.

Opeenvolgende Amerikaanse presidenten prezen het werk dat werd verricht. Ronald Reagan zorgde ervoor dat het budget anderhalf keer zo groot werd en George W. Bush noemde het werk essentieel voor het Amerikaanse buitenlandbeleid. "Door banen te scheppen, markten te creëren, de volksgezondheid te verbeteren en de democratie te helpen groeien wordt de wereld beter en het Amerikaanse volk veiliger."

President Trump heeft er niet over uitgeweid wat zijn probleem is met USAID. Musk daarentegen twitterde vandaag voortdurend onbewezen beschuldigingen over USAID, zoals dat er veel geld aan de strijkstok zou blijven hangen en er geld zou zijn gegaan naar een Chinees laboratorium dat de bron zou zijn geweest van de covid-pandemie. "USAID is een criminele bende", luidde zijn conclusie. "Eén grote zwendel."

"Hoe weet hij dit? Hij is autofabrikant en zou ineens weten dat de humanitaire hulp niet efficiënt is? Dat gaat er bij mij niet in", reageert Hilhorst. "Het is zonder meer waar dat er efficiëntieslagen gemaakt kunnen worden. Maar wat weet Musk daarvan? Waar is zijn bewijs? Ik hoor hem geen rapporten noemen."

Het argument dat de miljarden voor ontwikkelingssamenwerking ook goed besteed kunnen worden aan het oplossen van binnenlandse misstanden, America first, noemt ze kortzichtig. "De wereld stopt niet bij je eigen grenzen. Behalve dat het gaat om solidariteit, vertaalt investeren in vrede en veiligheid in de rest van de wereld zich ook naar vrede en veiligheid in eigen land."

Hilhorst waarschuwt dat zo'n abrupte verstoring van de wereldorde Amerika's rivalen juist in de kaart speelt. "Dat geeft zoveel chaos in de internationale verhoudingen dat het de vraag is of de VS ermee geholpen is. Het geeft ook een vrijbrief aan China om betere banden te krijgen met landen waar de VS nu nog een goede relatie mee heeft."

Bevolkingsonderzoek bij mannen kan helpen om prostaatkanker in een vroeg stadium op te sporen, zeggen experts. Daardoor kunnen uitzaaiingen en sterfgevallen worden voorkomen. Uroloog Pim van Leeuwen van het Antoni van Leeuwenhoek-ziekenhuis in Amsterdam pleit voor een onderzoek op maat voor mannen die het grootste risico lopen op de ziekte.

Uit cijfers van het Integraal Kankercentrum Nederland bleek dat vorig jaar opnieuw meer mensen de diagnose kanker kregen. Bij vrouwen werd borstkanker het vaakst gediagnosticeerd, bij mannen was dat prostaatkanker. Dit type kanker werd bijna net zo vaak vastgesteld als borstkanker.

'Geen houdbare situatie'

Van Leeuwen kijkt niet op van de uitkomsten van het onderzoek. Hij vindt het zorgelijk dat steeds meer mensen op latere leeftijd een diagnose krijgen en daardoor steeds meer mensen komen te overlijden.

"We moeten daarom in actie komen, want het is geen houdbare situatie meer qua zorgbelasting en de toenemende kosten van medicijnen." Hij pleit er daarom voor om in een eerder stadium de ziekte op te sporen. Van Leeuwen: "We kunnen op een gestructureerde manier de mensen die het hoogste risico op prostaatkanker hebben identificeren. Als we deze mannen op tijd een passend screeningsprogramma aanbieden, kunnen we een heel aantal uitzaaiingen en sterfgevallen terugdringen."

Vergrijzing en bewustzijn

Een van de oorzaken dat steeds meer mannen de diagnose krijgen, is de vergrijzing. De stijging komt ook doordat er meer bewustzijn is gecreëerd over de ziekte. "Steeds meer mensen laten zich in een vroeg stadium testen op prostaatkanker." Desondanks vindt de uroloog dat het nog niet vroeg en gestructureerd genoeg gebeurt.

Dat er nog geen bevolkingsonderzoek is, komt omdat de Gezondheidsraad de voordelen niet vindt opwegen tegen de nadelen, vertelt Van Leeuwen. Ook konden onderzoeken volgens hem pijnlijk zijn en kunnen behandelingen bijwerkingen hebben. "Soms hebben patiënten daar de rest van hun leven nog last van."

Maar dankzij nieuwe ontwikkelingen en betere technieken in de diagnostiek is er vooruitgang geboekt. "De overdiagnose is verminderd." Daarmee verwijst hij naar het fenomeen waarbij een 'ziekte' wordt vastgesteld die geen klachten geeft.

Ook zijn de nadelen van het nemen van een pijnlijke biopt, waar vaak risico's op infecties aan kleven, volgens hem minder geworden. "Die worden nu alleen nog gedaan via een MRI-scan en onder verdoving. De kans op infecties is bijna nul geworden en de nadelen ervan veel minder." De uroloog raadt mannen aan om vanaf hun 50e jaar zich te laten informeren over vroegdiagnostiek.

Opsporing borstkanker als voorbeeld

Ook de Prostaatkankerstichting pleit voor een aanpak in een eerder stadium voor het bestrijden van de ziekte. "Wij horen keer op keer de verhalen van mannen die pas een diagnose krijgen als het te laat is", zegt voorzitter Peter Ruigrok. "Dit leidt niet alleen tot enorm veel leed, maar verkleint ook de kans op succesvolle behandeling. Terwijl we weten dat vroege opsporing het verschil kan maken tussen leven en dood."

Volgens de Prostaatkankerstichting is het tijd "dat vroege opsporing van prostaatkanker net zo vanzelfsprekend wordt als die van borstkanker". Daarom pleit de stichting "voor een proeftuin waarin onderzocht wordt hoe screening verantwoord kan worden ingezet".

Ruigrok zegt dat zijn stichting in gesprek is met verschillende partijen in de zorg om dat mogelijk te maken, maar dat blijkt een "complex proces" te zijn.

"Dat heeft te maken met hoe er in het verleden gedacht werd over het diagnosticeren van prostaatkanker", vertelt Ruigrok. "Ook heeft het te maken met de discussie over of ziekenhuizen niet overbelast worden. Wij denken dat het een kwestie is van goed en anders organiseren, zoals het ook bij borst- en darmkanker is georganiseerd."

Lhbti'ers met een kinderwens kloppen steeds vaker aan bij een stichting die hen kan helpen. De stichting Meer dan Gewenst probeert vragen van zogeheten regenboogwensouders te beantwoorden.

Infodagen van de stichting zijn in grootte gegroeid. Jaren geleden kwamen enkele tientallen belangstellenden, afgelopen week waren het er 175.

Er komen allerlei stellen én singles op af: alleenstaande vrouwen en mannen, vrouwenkoppels, mannenstellen, trans personen, stellen met een derde wensouder en nog veel meer. Allemaal hebben ze dezelfde vraag: welke mogelijkheden zijn er voor ons? En hoe makkelijk of moeilijk is het om de kinderwens te laten uitkomen?

'Grootste cadeau'

Marije Severs, Christian Gladel en Marco Peters hebben het traject inmiddels achter de rug. Ze hebben drie kinderen en een co-ouderschapsregeling. Dat betekent dat de kinderen de helft van de tijd bij hun moeder zijn en de andere helft bij hun vaders.

Alle drie hadden ze een kinderwens. "Ik was alleenstaand, maar wilde het niet helemaal alleen doen", zegt Severs erover. Ook de mannen wilden kinderen. Co-ouderschap sprak hen het meeste aan. Met Severs was er een klik en besloten ze om ervoor te gaan. Gladel noemt de kinderen het grootste cadeau van zijn leven.

Geen juridisch ouder

Maar nadelen zijn er ook. Volgens de Nederlandse wet kunnen maximaal twee mensen juridisch gezien ouder zijn van een kind. In enkele Amerikaanse staten en Canadese provincies zijn daarop uitzonderingen mogelijk, hier vooralsnog niet.

Severs, Gladel en Peters moesten dus kiezen. "Niet fijn", zegt Peters, die geen juridisch ouder is. Voor zijn kinderen is hij gewoon een van de papa's, maar voor bijvoorbeeld instanties ligt dat anders.

"Als ik met mijn kind in het ziekenhuis terechtkom, kan ik geen beslissingen nemen voor mijn kind." Ook oudergesprekken op school, officiële documenten aanvragen of het regelen van geboorte- en ouderschapsverlof zijn geen vanzelfsprekendheid als je voor de wet geen ouder bent.

Marije, Christian en Marco zijn samen de gelukkige ouders van drie kinderen:

Zo zijn er voor regenbooggezinnen vraagstukken waar een heterostel doorgaans niet mee te maken krijgt. Voor welke gezinsvorm kies je? Als je in zee wil gaan met een draagmoeder, hoe vind je die dan? Openbaar een oproep doen is verboden. Of als je kiest voor een zaaddonor, wil je dan sperma van iemand die je kent of van een donorbank?

"Er is een enorme behoefte aan informatie", zegt Sara Coster van Meer dan Gewenst, die meehelpt op de infodagen. "Mensen komen met tien vragen binnen en gaan er met honderd weg. Maar dat helpt ze wel verder."

Bij de dagen gaat veel aandacht uit naar de verschillende gezinsvormen die mogelijk zijn. Opties zijn onder meer co-ouderschap, draagmoederschap, eicel- of zaaddonorconceptie, adoptie en pleegzorg.

Ervaringsdeskundigen delen hun verhaal, er zijn groepssessies waarbij je je verdiept in de vorm van je voorkeur en deskundigen vertellen over de psychosociale kant en het familierecht. Ook het ontmoeten van mensen die met dezelfde vragen zitten is voor deelnemers belangrijk.

Wet laat op zich wachten

Ze zitten niet alleen vol vragen. Er is ook frustratie, vooral over het juridische deel. Dat in een meeroudergezin een van de ouders niet dezelfde rechten heeft als de andere twee, is voor de betrokken vaders en moeders moeilijk te verkroppen, zegt Coster. "Een staatscommissie stelde in 2016 unaniem voor om dit te regelen. Toch is er nog steeds geen wetgeving."

Meer dan Gewenst doet een beroep op politiek Den Haag om haast te maken met een wetswijziging. Het familierecht hobbelt nu achter de realiteit van het gezinsleven aan, zegt ze. Ook is zo'n wijziging in het belang van het kind. "Kinderen die opgroeien in deze gezinnen verdienen dezelfde bescherming van ouders als andere kinderen."

Een van de mannen die afgelopen weekend gewond raakten bij een schietpartij in een zalencentrum in Rotterdam, is vandaag in het ziekenhuis aan zijn verwondingen overleden. Het gaat om een 43-jarige man uit Hoorn.

Bij de feestlocatie aan de Galvanistraat werden in de nacht van zaterdag op zondag rond 04.00 uur meerdere schoten gelost. Twee slachtoffers werden in kritieke toestand naar het ziekenhuis vervoerd. Een van hen is nu overleden, meldt Rijnmond.

Het andere slachtoffer, een 24-jarige man uit Amsterdam, is inmiddels aanspreekbaar.

Zalencentrum gesloten

Eerder vandaag werd het zalencentrum voor een periode van twee weken gesloten door burgemeester Schouten. Door de sluiting hoopt de gemeente de rust in de buurt terug te krijgen.

Op het moment van de schietpartij was er in het complex een evenement aan de gang. Veel mensen waren volgens de politie getuige van het incident. Zij werden door agenten naar buiten geleid.

Kort na de schietpartij werden twee verdachten aangehouden. Een 46-jarige man uit Rotterdam is na verhoor vrijgelaten. Hij is geen verdachte meer. Een 43-jarige man uit Amsterdam zit nog vast. Zijn rol wordt nog onderzocht.

De politie heeft vanmorgen op de A15 ter hoogte van Ridderkerk meer dan honderd automobilisten betrapt op het negeren van een rood kruis boven de weg. Zij kunnen binnenkort allemaal een boete van minimaal 290 euro in de brievenbus verwachten.

Om veilig hulp te kunnen bieden aan een automobilist die met pech langs de weg stond, werd de linkerrijstrook afgesloten met een rood kruis, schrijft Rijnmond. Maar volgens de politie werd die waarschuwing door in totaal 110 voertuigen genegeerd.

Daardoor was er sprake van een gevaarlijke situatie. "Het slachtoffer van het pechgeval was erg bang en durfde niet uit te stappen. Met gevaar voor eigen leven gingen wij naar het slachtoffer toe", schrijft de politie op sociale media.

Boete verhoogd

De politie en Rijkswaterstaat vragen al langer aandacht voor de gevaren van het negeren van een rood kruis. "Een rood kruis staat er nooit voor niets. Iedere keer dat eronder wordt doorgereden, levert dit direct gevaar op voor zowel hulpverleners als weggebruikers", zegt de politie.

De boete voor het negeren van een rood kruis is op 1 februari verhoogd van minimaal 250 naar minimaal 290 euro, exclusief 9 euro administratiekosten.

Een Britse oud-militair is in Londen tot veertien jaar en drie maanden celstraf veroordeeld voor spionage voor Iran tussen 2019 en 2022. De 23-jarige Daniel Abed Khalife verzamelde onder meer de namen van speciale eenheden binnen het Britse leger.

Khalife, wiens moeder in Iran werd geboren, ging in 2018 op 16-jarige leeftijd bij het leger. Kort daarna zocht hij contact met een man die mensen kende binnen de Iraanse Revolutionaire Garde. In 2019 ontving hij een eerste bedrag van 1500 pond voor zijn diensten. Dat geld kreeg hij in een hondenpoepzakje in een park in Londen.

Khalife stuurde enkele weken later een e-mail naar de Britse buitenlandse inlichtingendienst MI6. Daarin zei hij, zonder zijn identiteit prijs te geven, geld te hebben ontvangen van de Iraanse regering na het versturen van valse informatie. Ook bood hij aan een 'dubbelagent' te willen zijn voor MI6. De inlichtingendienst ging niet in op zijn bericht. Dat gebeurde opnieuw toen Khalife een tweede poging ondernam bij MI6, korte tijd later.

Beveiligingsfout

Gedurende zijn tijd in het Britse leger nam Khalife met zijn mobiele telefoon foto's van geheime communicatieapparatuur. Ook maakte hij screenshots van vijftien Britse militairen, onder wie zeven leden van de speciale eenheden.

Aanvankelijk had Khalife alleen de achternamen en initialen van de militairen, maar door een fout in het vakantieroostersysteem van het leger kon hij ook de voornamen opzoeken. Foto's hiervan zijn na zijn arrestatie op zijn telefoon gevonden.

Hoeveel foto's en informatie Khalife uiteindelijk heeft gestuurd naar Iran, is onduidelijk. Hij heeft gesprekken met Iraanse contacten verwijderd.

Opgepakt en ontsnapt

Begin 2022 werd Khalife aangehouden voor het verzamelen en verspreiden van geheime informatie, maar werd hij op borgtocht vrijgelaten. Een jaar later werd hij opnieuw opgepakt, dit keer werd hij aangeklaagd. Twee maanden voordat zijn rechtszaak begon in 2023, ontsnapte Khalife uit de Londense Wandsworth-gevangenis.

Dat deed hij door onder een busje te hangen waarin eten werd bezorgd. Na een klopjacht van drie dagen werd hij opnieuw aangehouden. Afgelopen november werd hij schuldig bevonden aan het sturen van gevoelige informatie naar Iran.

'Gevaarlijke stommeling'

Khalife heeft schuld bekend aan het uitbreken uit de gevangenis, maar blijft alle andere aantijgingen ontkennen. Hij heeft naar eigen zeggen alleen maar valse documenten gestuurd naar het Iraanse regime, of documenten die al openbaar waren.

De rechter zei bij het voorlezen van de straf dat Khalife de potentie had om een voorbeeldig militair te worden. "Maar door herhaaldelijk je eed te schenden, heb je laten zien dat je een gevaarlijke stommeling bent."

"Vroeger niet, nu niet, nooit niet: we zullen nooit met de AfD samenwerken." Hij kan het bijna niet duidelijker zeggen: CDU-leider Friedrich Merz wil op de partijdag van de christendemocraten duidelijk maken dat hij niet in een regering met de rechts-radicale partij zal stappen.

Vorige week stemde de CDU voor het eerst samen met de AfD voor een strenger asielbeleid. Vergeefs, want Merz' wetsvoorstel werd door intern verzet weggestemd. Sindsdien klinkt er kritiek en is er protest vanwege de toenadering tot de partij. En ook vandaag in de wandelgangen ging het vooral over de AfD.

De partijdag had eigenlijk vooral om de verwachte verkiezingswinst van de CDU moeten draaien, en wat de partij zo snel mogelijk wil doorvoeren na de verkiezingen. Bij aanvang van de campagne was er volop zelfvertrouwen, want de christendemocraten gaan al dik twee jaar ruim aan kop in de peilingen. Maar na het politieke tumult van afgelopen week is dat zelfvertrouwen iets minder groot geworden.

Migratie in plaats van economie

Op het congres doen CDU'ers er alles aan om te benadrukken dat de partij eensgezind is. Maar na wat doorvragen, zonder camera en microfoon, klinken er wel degelijk zorgen. "De campagne had om de economie moeten draaien. Op dat thema zijn we heer en meester. Nu het vooral om migratie draait, kunnen de verhoudingen schuiven", zegt een kandidaat voor de Bondsdag.

Voor veel kiezers blijft de economie het belangrijkste thema, stelt CDU-Bondsdaglid Gitta Connemann. "Buiten de bubbel van Berlijn gaat het om de inflatie, de hoge belastingen en dat iedere paar seconde een bedrijf failliet gaat. De angst en onzekerheid is extreem groot."

De samenwerking met de AfD wordt door niemand als verkeerd gezien, omdat Merz keer op keer een regeringscoalitie met de rechts-radicale partij uitsluit. Maar er klinken wel zorgen dat kiezers dénken dat de CDU daarvoor openstaat. "Als we dat doen, valt de partij uit elkaar. We hebben geleerd van het CDA in Nederland", zegt een CDU'er uit het grensgebied met Nederland.

Sommigen zien de stap van vorige week juist als groot succes. De kiezer weet nu duidelijk wat Merz' asielplannen zijn. De stap speelt niet de AfD in de kaart, redeneren zij, maar juist andersom. De hoop is dat AfD-kiezers nu naar de CDU worden gelokt. De 'brandmuur' tegen de AfD is niet gevallen, wat hen betreft, de CDU ís de brandmuur.

Merz zat bovendien klem, klinkt het. De CDU-leider had aangekondigd actie te willen in het asieldossier, na de dodelijke mesaanval door een Afghaanse vluchteling. Als hij was ingegaan op het voorstel van de SPD en de Groenen om te zoeken naar een compromis, dan had hij aan geloofwaardigheid ingeboet.

Wie is Friedrich Merz? In Nederland is de 69-jarige politicus nog een grote onbekende, maar in Duitsland gaat hij al heel lang mee:

CDU'ers weten dat de partij als geen ander de verwachte verkiezingsoverwinning zelf kan verspelen, als er scheuren in de eensgezindheid komen. Aan de vorige Bondsdagverkiezingen ging een maandenlange leiderschapsstrijd vooraf; uiteindelijk boekte de partij een historische nederlaag.

Er bestaan echter wel degelijk verschillende 'vleugels' in de partij. Onder Merz is de CDU naar rechts opgeschoven en heeft de partij afstand genomen van de standpunten van oud-leider Merkel, ook over asiel. Merkel sprak zich publiekelijk uit tegen de samenwerking met de AfD en vertrouwelingen van haar weigerden vrijdag voor Merz' asielplan te stemmen.

Ook over de coalitievorming na de verkiezingen klinken verhitte debatten. Markus Söder, leider van de Beierse zusterpartij CSU, laat vrijwel dagelijks weten dat hij tegen een coalitie met de Groenen is. Ook vandaag weer. Daartegenover staat de CDU-deelstaatpremier Günther van Sleeswijk-Holstein, die vindt dat Söder 'eens zijn mond moet houden' over de Groenen.

Permanente grenscontroles en btw omlaag

Merz laat zich vooralsnog nauwelijks uit over de mogelijke coalitiepartner. Zijn vandaag gepresenteerde Sofort-Programm, de plannen die onmiddellijk na de verkiezingen moeten worden doorgevoerd, bestaat uit voorstellen waar SPD en de Groenen tegen zijn. Daaronder de omstreden asielmotie: permanente grenscontroles, het weigeren van alle asielzoekers aan de grens en het stopzetten van gezinshereniging.

Verder gaat het om talloze economische cadeaus, zoals het verlagen van energiebelastingen en btw op voedsel. Hoe dit betaald moet worden, is onduidelijk.