NOS Nieuws - Algemeen

Een anonieme vrouw heeft haar rechtszaak tegen rappers Jay-Z en Sean 'Diddy' Combs laten vallen. In een reactie spreekt Jay-Z van een overwinning na "lichtzinnige, verzonnen en walgelijke beschuldigingen".

Tegen Diddy liepen al langere tijd verschillende beschuldigingen van seksueel wangedrag toen in december vorig jaar plotseling Jay-Z ook werd genoemd in een civiel proces. Het was voor het eerst dat er een dergelijke beschuldiging werd geuit tegen de invloedrijke hiphopartiest, bekend van nummers als Empire State of Mind, Crazy in Love en 99 Problems en echtgenoot van zangeres Beyoncé.

De anonieme vrouw zei dat ze als 13-jarige was verkracht toen ze in 2000 probeerde binnen te komen bij de afterparty van een MTV-awardshow. Een chauffeur zou haar voor Diddy hebben meegenomen, waarna Jay-Z zich aan haar zou hebben vergrepen. Ze eiste een niet nader gespecificeerde schadevergoeding.

'Traumatisch'

Jay-Z ontkende de beschuldigingen fel. Hij zegt nu blij te zijn dat de zaak van tafel is. "Er was niets van waar en een proces zou tot niets hebben geleid."

"Het was een belachelijk verhaal geweest als de aantijgingen niet zo ernstig waren geweest. Zo'n ervaring wens ik niemand toe. Het trauma dat mijn vrouw, kinderen, geliefden en ik hebben opgelopen zal ons altijd bijblijven."

De advocaat van de vrouw zegt dat ze haar zaak vrijwillig heeft laten vallen. Wat de redenering daarachter is, wordt niet vermeld in de rechtsbankstukken.

Diddy zit nog altijd opgesloten in afwachting van tientallen verkrachtingszaken die tegen hem lopen. Hijzelf zegt onschuldig te zijn. Volgens hem proberen mensen een slaatje te slaan uit de beschuldigingen.

In de haven van Antwerpen zijn gisternacht zeven Nederlanders opgepakt die mogelijk drugs wilden ophalen, meldt de Belgische justitie. Onder de verdachten zijn twee minderjarigen.

Vijf Nederlanders werden aangehouden bij kades waar vaker drugs uit containers zijn gehaald. De andere twee verdachten werden opgepakt bij een depot van een bedrijf dat onder meer containers repareert.

De vijf volwassen verdachten horen binnenkort bij de onderzoeksrechter of ze langer blijven vastzitten. De twee minderjarigen moeten voor een jeugdrechter verschijnen.

Of er bij de actie drugs zijn gevonden, is nog niet bekend. Het onderzoek loopt nog.

Een goederentrein is in het Botlekgebied tegen een busje gereden van de ProRail-incidentenbestrijding. Het busje raakte zwaar beschadigd, de trein liep minder schade op.

Het incident vond rond 21.40 uur plaats bij een onbewaakte spoorwegovergang op de Merseyweg. De regionale omroep Rijnmond schrijft dat de trein op dat moment achteruit reed. Hoe het busje in het pad van de trein terecht kon komen is nog niet duidelijk.

De inzittenden van het busje zijn nagekeken door ambulancepersoneel, maar er bleek niemand gewond. De brandweer heeft de trein met ontvlambare stoffen gecontroleerd, maar er was geen sprake van lekkage.

Het Amerikaanse persbureau Associated Press (AP), een van de grootste ter wereld, is door het Witte Huis 'voor onbepaalde tijd' verbannen uit het Oval Office, het officiële kantoor van president Trump. Ook mag het persbureau niet meer met de president meereizen in Air Force One, het regeringsvliegtuig.

President Trump is ontstemd over het besluit van AP om vast te houden aan de benaming Golf van Mexico, de watermassa tussen Mexico en de zuidelijke staten van de VS. Trump besloot vlak na zijn aantreden vorige maand dat die de naam Golf van Amerika moest krijgen.

Hij kreeg techbedrijven als Apple en Google zover om daarin mee te gaan, maar AP weigert dat. Omdat het gebied deels buiten Amerikaans territorium ligt, houdt AP vast aan de traditionele benaming, met de toevoeging dat de regering-Trump een andere benaming verkiest. AP voegt eraan toe dat het wereldwijd klanten heeft en dus de meest gangbare naam wil gebruiken.

'Leugens'

Afgelopen dinsdag werden verslaggevers van AP voor het eerst geweerd van een persconferentie in het Oval Office. In de dagen erna gebeurde dat vaker bij officiële regeringsevenementen waarbij andere journalisten wel welkom waren. Gisteren werd AP geweigerd bij een persconferentie van Trump samen met de Indiase premier Modi, de leiders van twee van de grootste landen ter wereld.

Trumps woordvoerder Karoline Leavitt zei gisteren dat het aan de president is om te beslissen wie er welkom is bij zijn persmomenten, en dat AP nu de gevolgen ondervindt voor zijn "leugens" over de Golf van Amerika. "Het is gewoon een feit dat het water ten zuiden van Louisiana de Golf van Amerika heet. Ik snap niet waarom media het niet zo willen noemen."

Een andere medewerker uit Trumps entourage, Tyler Budowich, zei dat AP "verdeeldheid zaait, en vasthoudt aan desinformatie" door vast te houden aan de naam Golf van Mexico. "Hun recht op onverantwoordelijke en oneerlijke journalistiek wordt beschermd door het Eerste Amendement, maar ze hebben geen garantie op onbelemmerde toegang tot bepaalde beperkte plekken, zoals het Oval Office en Air Force One."

'Zeer verontrustende escalatie'

Het besluit van het Witte Huis is volgens AP-topvrouw Julie Pace "een zeer verontrustende escalatie" en "een overduidelijke schending van het Eerste Amendement", het onderdeel van de Amerikaanse grondwet dat de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting garandeert.

De White House Correspondents' Association, de organisatie van journalisten die verslag doen vanuit het Witte Huis, zegt in een verklaring dat Trump het persbureau "straft omdat zij niet meegaan in het taalgebruik dat de regering graag zou zien. Dit is discriminatie."

Associated Press is een coöperatie zonder winstoogmerk, opgericht in de 19e eeuw en al sinds die tijd standaard aanwezig bij nieuwsgebeurtenissen in het Witte Huis. De verslaggeving van AP wordt gebruikt door duizenden andere nieuwsmedia ter wereld, ook de NOS. Die zijn nu dus verstoken van bepaalde eerstehands nieuws over de regering-Trump.

De bemanning van de helikopter die eind januari boven de Amerikaanse hoofdstad Washington op een passagiersvliegtuig botste, heeft mogelijk een cruciale instructie van de vluchtleiding gemist. Ook vloog het toestel hoger dan is toegestaan, blijkt uit een eerste voorlopig onderzoek.

De helikopter was in de buurt van de Ronald Reagan-luchthaven bezig met een trainingsvlucht toen die in het pad van het landende toestel terechtkwam. Bij de botsing kwamen alle inzittenden van beide toestellen om het leven: drie in de helikopter, 64 in het vliegtuig. Daarmee was het het ergste Amerikaanse vliegtuigongeluk sinds 12 november 2001, toen een toestel neerstortte bij New York.

De verkeerstoren had vlak voor het ongeluk de helikopter opgedragen achter het vliegtuig langs te vliegen. Opnames uit de cockpit van de helikopter legden vast dat die instructie deels werd gemist doordat iemand aan boord de microfoon openzette. Daardoor werd het signaal van de toren weggedrukt.

Hoogtemeter defect?

Bovendien lijkt het erop dat de bemanning onzeker was over op welke hoogte er werd gevlogen. De piloot had het over 300 voet, maar de instructeur aan boord sprak over 400 voet. Beide metingen zouden te hoog zijn geweest: op deze plek mogen helikopters niet hoger vliegen dan 200 voet.

Volgens de onderzoekers gebeurde de botsing uiteindelijk op een hoogte van zo'n 325 voet. Een hoogtemeter in de cockpit gaf op dat moment een hoogte aan rond 278 voet. De onderzoekers gaan er dan ook van uit dat de bemanning niet over de juiste vluchtgegevens beschikte.

Definitieve conclusies kunnen waarschijnlijk pas over een jaar bekendgemaakt worden na verder onderzoek. President Trump legde direct na de crash al de schuld bij het diversiteitsbeleid van de luchthaven, waardoor de strenge criteria voor werknemers veronachtzaamd zouden zijn. De onderzoekers noemen daarover niets in hun tussenrapportage.

De provincie Friesland mag van de rechtbank voorlopig geen damherten laten afschieten. Volgens de provincie vormen zo'n 950 damherten bij Heerenveen een gevaar voor de verkeersveiligheid. Maar volgens de rechtbank heeft de provincie onvoldoende gemotiveerd waarom de populatie verkleind zou moeten worden.

De provincie wil een deel van de dieren afschieten en daarom werd afgelopen november een vergunning afgegeven. Het plan was om jaarlijks ongeveer 200 dieren te doden en er uiteindelijk 80 tot 90 over te laten in het gebied.

Volgens gedeputeerde Matthijs de Vries zijn er in 2023 in het betreffende gebied ruim dertig auto-ongelukken geweest door overstekende damherten. "Het moment dat er een fataal ongeluk plaatsvindt als gevolg van damherten die onverwacht oversteken komt steeds dichterbij", zei hij eerder tegen Omrop Fryslân.

Motivering onvoldoende

Dierenrechtenorganisaties Animal Rights en Fauna4Life tekenden bezwaar aan. Ze vonden de argumenten voor afschot niet sterk genoeg en vroegen de rechtbank om een voorlopig oordeel te vellen.

De voorzieningenrechter is het met Friesland eens dat beheer van de populatie nodig is, maar vindt dat de provincie onvoldoende heeft onderbouwd bij hoeveel dieren de verkeerssituatie wel veilig genoeg zou zijn. Verder is onvoldoende gemotiveerd of het afschieten zoals dat nu is vergund ook het gewenste effect zal hebben, oordeelt de rechter. Ook ontbreekt een vastgesteld faunabeheerplan, waarin staat hoe moet worden omgegaan met zulke dieren.

De vergunning wordt voorlopig geschorst en de provincie moet van de rechter de bezwaren van Animal Rights en Fauna4Life behandelen. Dat leidt mogelijk tot aanpassingen in de vergunning.

"Het coole aan olifanten is dat ze echt heel lange slurven hebben." Met die inspirerende woorden werd bijna 20 jaar geleden een van de populairste sites ter wereld afgetrapt. YouTube ging op Valentijnsdag 2005 live, maar de eerste video werd pas twee maanden later geüpload. Mede-oprichter Jawed Karim deed daarin kort verslag van een bezoekje aan de dierentuin in San Diego. Naar de maatstaven van nu is het een saaie video:

Karim bouwde de site samen met mede-oprichters Chad Hurley en Steve Chen om het voor gewone internetgebruikers mogelijk te maken filmpjes te delen: privébeelden, maar ook belangwekkend nieuwsbeeld zoals de Super Bowl of de grote tsunami van 2004. Het bleek een gouden zet: YouTube groeide in 20 jaar uit tot een van de meest bezochte sites ter wereld. Een greep uit belangwekkende en opvallende momenten:

2006: overname door Google, Time Person of the Year

Al na een paar maanden werd YouTube miljoenen keren per dag bezocht. Populaire content in de beginfase waren sketches uit komische tv-programma zoals Saturday Night Live, die door kijkers zelf werden geüpload. Een sketch als Lazy Sunday van The Lonely Island kreeg op die manier miljoenen nieuwe kijkers, buiten het reguliere tv-publiek om:

TV-zender NBC greep in 2006 in tegen wat het bedrijf zag als inbreuk op het auteursrecht en liet de illegaal geüploade video's later vervangen door eigen versies. Maar toen had YouTube al ruimschoots zijn bereik vergroot. Tech-gigant Google had zijn ogen laten vallen op de start-up en lijfde het bedrijf in de herfst van 2006 in voor 1,65 miljard dollar.

Vlak voor Kerst datzelfde jaar riep Time Magazine 'You' uit tot persoon van het jaar, in plaats van de traditionele politicus of andere notabele die zijn of haar stempel op het nieuws had gedrukt. Met 'You' werden alle gewone mensen bedoeld die via sociale media als Facebook of MySpace hun stem lieten horen, of bijdroegen aan Wikipedia, maar de vormgeving van het tijdschrift verwees onmiskenbaar naar YouTube:

2007: het Rickrollen wordt uitgevonden

Een van de eerste opvallende internettrends die geboren werd op YouTube, is het rickrollen: een op eerste gezicht bloedserieuze hyperlink verspreiden, die pas na aanklikken blijkt te leiden naar Rick Astley's hit Never Gonna Give You Up uit 1987. Waarom Rick Astley? Waarom niet! Het leverde de wat vergeten Britse zanger in ieder geval een heropleving in zijn carrière op, die tot vandaag voortduurt:

2012: tijdperk van de creator

Gebruikers die video's uploaden kunnen al sinds 2007 meedelen in de advertentie-inkomsten van YouTube, als ze maar genoeg kijkers trekken. Een van de mensen die daar het beste gebruik van weet te maken is de Amerikaan Jimmy 'MrBeast' Donaldson, die in 2012 begon met het uploaden van simpele filmpjes over computerspellen zoals Minecraft:

MrBeast is nu de populairste YouTuber ter wereld, met meer dan 360 miljoen volgers.

2016: Baby Shark (doo, doo, doo)

De meest bekeken video ooit werd in de zomer van 2016 geüpload door het Zuid-Koreaanse mediabedrijf Pinkfong, dat vooral liedjes en filmpjes maakt voor baby's en peuters. Wat het liedje zo bijzonder maakt is moeilijk te zeggen, maar Baby Shark is inmiddels meer dan 15,6 miljard keer bekeken:

2020: YouTube Shorts

Google blijkt niet te beroerd om ideeën te jatten van concurrenten die bepaalde dingen beter doen. In 2020 lanceert het bedrijf Shorts, verticale video's die niet langer dan 3 minuten duren, om de strijd aan te gaan met het snel opgekomen Chinese bedrijf TikTok. Dat bedrijf wordt er niet mee uit de markt gedrukt, maar YouTube is met deze shorts alsnog zo succesvol dat deskundigen zich zorgen gaan maken over de verslavende werking van deze korte snackvideo's op jongeren.

...en de NOS op YouTube?

Van de NOS is vooral het Jeugdjournaal populair: het programma ging al in 2009 van start op YouTube, en het kanaal groeide uit tot het populairste van de NOS, met zo'n 867.000 abonnees. De populairste video van de hele NOS is ook van het NOS Jeugdjournaal, deze video over het leven van de Nederlandse prinsessen, uit 2017:

Een Britse astronaut heeft toestemming gekregen om als eerste persoon met een lichamelijke beperking deel te nemen aan een missie in het internationale ruimtestation ISS. Dat heeft de Europese ruimtevaartorganisatie ESA bekendgemaakt.

John McFall (43) werd in 2022 door de ESA geselecteerd voor een haalbaarheidsstudie waarin onderzocht werd of een fysieke beperking ook een beperking vormt om aan een ruimtemissie te kunnen deelnemen. Hij moest bewijzen dat hij dezelfde taken kon uitvoeren als andere kandidaat-astronauten.

Ook zijn beenprothese werd uitvoerig getest. Nu hij zijn opleiding succesvol heeft afgerond staat niets hem meer in de weg om de ruimte in te kunnen voor een langdurige missie.

McFall zegt tegen SkyNews dat het "geweldig" is dat de studie heeft aangetoond dat er geen obstakels zijn voor zijn vlucht naar het ISS. Maar voor hem is het "veel meer dan dat", namelijk een omslag in de manier waarop mensen met een beperking worden behandeld.

"En hoewel dit nu toevallig de ruimtevaartindustrie betreft, wil het niet zeggen dat het niet ook in veel andere sectoren mogelijk is."

Datum missie nog onbekend

McFall raakte op 19-jarige leeftijd zijn rechterbeen kwijt door een motorongeluk. Daarna leerde hij opnieuw hardlopen en werd in 2005 een professioneel atleet. Hij vertegenwoordigde Groot-Brittannië als paralympisch sprinter op de 100 meter en won meerdere medailles, waaronder brons op de Paralympische Spelen van 2008. Na zijn sportcarrière werd hij orthopedisch chirurg.

Wanneer hij de ruimte ingaat, is nog niet bekend.

De ontnuchterende boodschap van de Amerikaanse minister van Defensie afgelopen woensdag kwam hard aan in Europa. Oekraïne moet door Rusland bezet grondgebied wat hem betreft opgeven en kan het lidmaatschap van de NAVO wel vergeten. Veiligheidsgaranties voor Oekraïne zouden door Europese militairen kracht worden bijgezet; er gaan geen Amerikanen naar de grens met Rusland.

De dag na zijn uitspraken benadrukte minister Hegseth dat Amerika nog veel waarde hecht aan de NAVO, maar dat Europa wel meer zal moeten bijdragen en dat het tijd is om te onderhandelen met Poetin over vrede. De Amerikaanse vicepresident JD Vance kwam op zijn beurt met een tegenstrijdige boodschap. Hij sloot een Amerikaanse militaire bijdrage juist niet uit als Moskou een langdurig vredesakkoord weigert.

Er is kortom nog veel onduidelijk, maar het roept wel de vraag op of Europa militair in staat is om op eigen kracht geloofwaardige veiligheidsgaranties te geven aan Oekraïne.

Geen nucleaire paraplu

"Nee", zegt oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif resoluut. Hij noemt als voorbeeld de gebrekkige nucleaire afschrikking van Europa. "Groot-Brittannië en Frankrijk hebben samen nog geen 200 kernwapens, Rusland meer dan 5000."

De Kruif haalt ook de evacuatie van de Afghaanse hoofdstad Kabul aan, in de zomer van 2021. Europese NAVO-landen waren volgens hem voor grote transportvliegtuigen en inlichtingen via satellietcommunicatie afhankelijk van de Amerikanen. "Als Amerika niet meedoet, missen we een commandostructuur die alles aan elkaar knoopt, met de juiste inlichtingen op de juiste plaats en tijd."

Bovendien zijn er voor een geloofwaardige militaire afschrikking aan de lange Russisch-Oekraïense grens volgens De Kruif al snel 200.000 militairen nodig. "Die moeten ook nog eens om de vier of zes maanden worden afgelost." De oud-generaal heeft grote twijfels of het Canada en de Europese NAVO-landen zou lukken om zo'n missie op poten te zetten zonder de Amerikanen.

Nederlandse rol

Over de militaire rol van Nederland in de NAVO is De Kruif ook duidelijk. "Wij hebben geen militair voortzettingsvermogen, we missen munitie en reserveonderdelen."

Nederland blijft in elk geval voorlopig militairen leveren aan de NAVO-missie in Litouwen, bevestigt minister Brekelmans van Defensie. Dat zijn er nu zo'n 300 en worden er misschien meer, zei hij vandaag.

Ook hoogleraar oorlogsstudies Frans Osinga ziet dat Europese NAVO-landen militair afhankelijk zijn van de VS, maar wijst erop dat de Europese defensie-industrie langzaam maar zeker groter wordt. "En Oekraïne produceert inmiddels 40 procent van zijn munitie in eigen huis."

Belangrijker is volgens hem dat de Amerikaanse politieke steun voor Oekraïne lijkt weg te vallen. "Trump is iemand die niet gelooft in internationale instituten en op weg is naar een imperialistisch buitenlands beleid. Daar hebben wij niets mee te winnen."

De toespraak van JD Vance vandaag was "onacceptabel", vindt de Duitse defensieminister Boris Pistorius. Hij sprak kort na de toespraak van de Amerikaanse vicepresident op de veiligheidsconferentie in München.

Pistorius begon zijn toespraak door te zeggen dat hij een tekst had voorbereid die over de veiligheid in Europa ging, maar zei dat hij de woorden van Vance niet onweersproken kon laten. "Wij staan voor het recht om kritiek te leveren. Dat is vanzelfsprekend in een democratie."

Volgens de defensieminister vergeleek Vance toestanden in delen van Europa met autoritaire regimes. "Dat is niet acceptabel."

Pleidooi voor democratie

Pistorius zei dat iedereen in de democratie recht heeft op een mening. Hij benoemde daarbij ook de rechts-radicale Alternative für Deutschland (AfD), die hij een "extremistische partij" noemde.

Vance heeft vanavond een ontmoeting gehad met de leider van de AfD, Alice Weidel. Volgens een woordvoerder van de AfD hebben ze een half uur gesproken en ging het onder meer over de oorlog in Oekraïne, het politieke beleid in Duitsland en de vrijheid van meningsuiting.

Elon Musk, de belangrijkste en machtigste bondgenoot van president Trump, voert campagne voor de AfD. Minister Pistorius zei dat de AfD, net als iedere Duitse partij, op een normale manier campagne kan voeren. "Als vicepresident Vance van de gelegenheid gebruik had gemaakt om de televisie aan te zetten, dan had hij gezien dat de lijsttrekker van deze partij primetime op tv te zien was."

Democratie betekent niet dat de luide minderheid de waarheid in pacht heeft, stelt hij. "Een democratie moet zich kunnen weren tegen extremisten die de democratie willen verstoren. Ik ben blij en dankbaar om in een Europa te leven dat deze democratie en onze vrijheid iedere dag verdedigt."

Pistorius weersprak de woorden van de Amerikaanse vicepresident dat minderheden onderdrukt en tot zwijgen worden gebracht. "Wij weten niet alleen tegen wie we ons land verdedigen, maar ook waarom. Voor de democratie, de vrijheid van meningsuiting en de rechtsstaat".

Ruzie

EU-buitenlandchef Kaja Kallas reageerde ook ontzet op de toespraak van Vance. "Het voelde alsof de Verenigde Staten ruzie zochten met Europa", zei ze. "En we willen geen ruzie met onze vrienden".

Daarnaast benadrukte ze dat bondgenoten zich op grotere dreigingen zouden moeten richten, zoals de Russische agressie richting Oekraïne.

Een groep van bijna vijftig VVD-wethouders uit het hele land luidt de noodklok over het geldtekort van de gemeenten. In een brandbrief aan het VVD-hoofdbestuur en de Tweede Kamerfractie van de VVD zeggen ze dat het niet langer lukt "om te staan voor onze inwoners en ondernemers".

"Het werken wordt ons onmogelijk gemaakt", zegt Jeroen Verwoort, wethouder Financiën uit Velsen en een van de ondertekenaars. "De VVD is de enige partij in het kabinet die ook in gemeentebesturen zit. Je zou verwachten dat de partij dan ook staat voor zijn lokale bestuurders."

Verwoort noemt het pijnlijk en teleurstellend dat de VVD-fractie weinig begrip toont. "Kamerleden rijden toch ook over gemeentelijke wegen, sporten in de gemeentelijke gymzaal en vinden het prettig als hun afval wordt opgehaald?"

Belastingverhogingen

In de brief staat een duidelijke waarschuwing voor partijleider Yesilgöz, die onlangs de Agenda voor hardwerkend Nederland presenteerde. "Mooie ambities, maar de uitvoering ervan wordt tegelijkertijd ondergraven." De Bredase wethouder van Financiën Carla Kranenborg is initiatiefnemer van de brief. "Er moet heel wat gebeuren voor je VVD-wethouders zo boos krijgt, maar we zitten met de handen in het haar", zegt ze in een toelichting.

Voor 2026 is het tekort 2,3 miljard euro, terwijl wettelijke taken als jeugdzorg of huishoudelijke hulp gewoon moeten doorgaan. Gemeenten voelen zich gedwongen daarvoor meer geld op te halen bij hun inwoners. Bijvoorbeeld door het verhogen van de parkeertarieven en de ozb (onroerendezaakbelasting).

Dat is pijnlijk voor VVD-wethouders: hun partij belooft de kiezer juist van oudsher lastenverlichting. De VVD in de Tweede Kamer wil dan ook liever geen hogere gemeentelasten voor burgers. Deze houding wordt door de VVD-wethouders totaal niet begrepen. Hoe moeten we anders onze begroting rondkrijgen, vragen zij zich af. "De maat is vol. Geen nieuwe commissies, geen eindeloos overleg. Het is tijd voor boter bij de vis", schrijven ze.

De wethouders halen in hun brief ook uit naar VVD-Kamerlid Aukje de Vries. Die plaatste vorige week een bericht op X met kritiek op de hogere gemeentelasten. Zij verweet gemeenten de auto en de eigen woning "als melkkoe" te gebruiken en riep het kabinet op snel met plannen te komen om de gemeentelijke belastingen in de hand te houden. "Dat bericht schiet ons in het verkeerde keelgat", schrijven de boze wethouders.

Het "zeer pijnlijke" bericht op X was volgens wethouder Verwoort de lont in het kruitvat. Al langer maakt hij zich zorgen over de verhouding tussen het Rijk en de andere overheden. "We zijn verworden tot een uitvoeringsloket van het Rijk. Onder aan de streep staan we in de gemeenten aan de frontlinie van de democratie. De gemeente is het fundament van het Huis van Thorbecke en het Rijk is dat fundament aan het verwaarlozen."

Woensdagavond reisde een deel van de wethouders naar het gebouw van de Tweede Kamer voor overleg met de VVD-fractie. Initiatiefnemer Kranenborg noemt dat gesprek "positief om elkaars positie te begrijpen". Maar er zijn geen toezeggingen gedaan, zegt zij.

VVD-Kamerlid Van Eijk was namens de fractie bij het gesprek: "De discussie gaat over hoe we gemeenten voldoende ruimte geven om de juiste keuzes te maken en de goede dingen te doen voor hun inwoners. Tegelijkertijd willen we allemaal de lasten voor de hardwerkende Nederlander zo laag mogelijk houden."

De gesprekken zijn soms scherp, geeft Van Eijk toe, maar de VVD'ers blijven met elkaar praten. Wethouder Kranenborg: "We blijven in gesprek, maar een gesprek is niet goed genoeg. Als er geen extra geld komt, dan zijn we genoodzaakt om de parkeertarieven en de belastingen te verhogen. Niet als melkkoe maar uit noodzaak."

We hebben nog een paar koude en ook zonnige dagen voor de boeg, maar de weerkaarten voor de komende dagen geven toch wel een overgang aan.

Van winters koud en wellicht nog wat sneeuw in grotere delen van Nederland, naar temperaturen mogelijks zelfs in de dubbele cijfers richting het tweede gedeelte van volgende week.

In de pluimverwachting zie je dan ook die verandering langzaam dichterbij komen. Tegelijkertijd geeft het grijze gebied rondom de rode lijn aan dat er ook nog veel onzekerheid zit.

Hoe meer grijs je ziet, hoe onzekerder de verwachting is:

Voorlopig hebben we te maken met een uitloper van een hogedrukgebied bij Groenland. In de meteorologie noemen we zo'n uitloper een rug. Zones met wolken en neerslag lopen vaak 'stuk' op zo'n rug, met andere woorden: die bereiken ons land dan niet.

Soms kunnen wat resten ervan toch doordringen en dat gaan we morgenavond tijdelijk merken. De positie van dat hogedrukgebied levert bij ons kou op en dat staat de komende dagen nog volop op het weerprogramma.

Valentijnsdag is vanochtend voor menigeen vrij koud begonnen, in het zuiden van Nederland vroor het matig. Het was wel droog en vooral in het zuidwesten werd er in de ochtenduren al een paar uur zon geregistreerd. Ondanks dat lagen de gevoelstemperaturen vrijwel overal onder het vriespunt.

Komende nacht gaat het op uitgebreide schaal licht vriezen en het blijft overal droog. Zaterdag overdag blijft het ook droog, met wat zon in het zuiden maar verder vooral veel wolkenvelden en de winterjas is nog steeds geen overbodige luxe.

De temperatuur komt overdag niet veel hoger uit dan 1 tot 5 graden, de hoogste waardes in het zuiden van het land. 's Middags wordt de bewolking dikker en 's avonds kan er lichte sneeuw gaan vallen, vooral in het westen en later ook in het midden en zuiden van Nederland. Voor dat gebied is vanaf zaterdagavond code geel van kracht, meldt het KNMI.

Na een grijze zondagochtend gaan we dan op steeds meer plekken die zon zien. Wel blijft de oostenwind het voor het gevoel nog wat kouder maken. Maandag wordt het een koude en zonnige dag. Dinsdag begint zonnig maar in de loop van de dag neemt de bewolking iets toe en loopt ook de temperatuur in het zuiden op.

Zacht, maar wisselvallig

Zoals het er nu naar uitziet, dringt de dagen erna de zachtere lucht verder op. Het kwik komt in de dubbele cijfers uit, op vrijdag is zelfs ruim 15 graden mogelijk en dat doet voorjaarsachtig aan. Tegelijkertijd gaat dat ook gepaard met wat wisselvalligheid.

Veel weerliefhebbers met uiteenlopende smaken lijken dus aan hun trekken te komen: met zonnig en koud winterweer of juist dat lentegevoel van later in de week.

Jacqueline Sanders-van Maarsen, een vriendin en klasgenoot van Anne Frank, is gisteren op 96-jarige leeftijd overleden. Dat meldt de Anne Frank Stichting. Van Maarsen en Anne Frank leerden elkaar kennen op het Joods Lyceum in Amsterdam.

Van Maarsen werd op 30 januari 1929 in Amsterdam geboren als dochter van een Joodse vader en een Franse moeder. Nadat Nederland bezet was door nazi-Duitsland, moest ze in 1941 van een openbare school naar het Joods Lyceum.

Daar raakte ze bevriend met Anne Frank. "Jacqueline van Maarsen heb ik pas leren kennen op het Joods Lyceum en zij is nu mijn beste vriendin", schreef Anne Frank op 15 juni 1942 in haar dagboek.

Nooit-verstuurde afscheidsbrief

Op 25 september 1942, toen Anne Frank al zat ondergedoken in het Achterhuis, schreef ze een niet-verstuurde afscheidsbrief aan Van Maarsen in haar dagboek. "Ik hoop dat wij elkaar spoedig weer zullen zien, maar het zal vermoedelijk toch niet voor het einde van de oorlog zijn."

De moeder van Van Maarsen slaagde er uiteindelijk in om haar dochters als niet-Joods te laten aanmerken. Het hele gezin, inclusief haar vader, heeft de oorlog overleefd. Veel familieleden van haar vader zijn wel vermoord in vernietigingskampen. Anne Frank en haar zus zijn in het voorjaar van 1945 overleden in het concentratiekamp Bergen-Belsen, waarschijnlijk aan de gevolgen van tyfus.

Zilveren griffel

Van Maarsen schreef meerdere boeken over haar vriendschap met Anne Frank. Het jeugdboek Je beste vriendin Anne werd in 2012 bekroond met de Zilveren Griffel.

Twee mannen van 59 en 65 jaar zijn veroordeeld tot taakstraffen van respectievelijk 100 en 140 uur voor hun betrokkenheid bij een dodelijk speedbootongeluk in 2021 op de Maas. Ook zijn ze allebei voor een jaar hun vaarbewijs kwijt. Een derde betrokkene is veroordeeld tot schuld zonder straf.

De drie mannen zaten in twee speedboten die op 5 september bij Roermond met hoge snelheid op elkaar botsten. Alle vijf opvarenden raakten gewond. Een slachtoffer, een 20-jarige man, overleed later aan zijn verwondingen. Zijn destijds 18-jarige vriendin raakte blijvend verlamd.

Een van de bestuurders, de 65-jarige verdachte, zat alleen op de boot. De andere bestuurder, de 55-jarige man, zat samen met de derde verdachte en de twee slachtoffers in de andere speedboot.

Schuld aan het ongeluk

De rechtbank is net als het Openbaar Ministerie van mening dat alle drie de mannen schuld hebben aan het ongeluk, meldt de regionale omroep L1. Volgens de rechtbank hebben beide bestuurders onvoorzichtig gevaren.

Daarnaast had de 55-jarige verdachte geen vaarbewijs. De 59-jarige man die naast hem zat had dat wel, en was daarmee gezagvoerder. Volgens de rechtbank had hij daarom moeten ingrijpen, wat hij niet deed. "Doordat hij heeft verzuimd in te grijpen, heeft de verdachte onachtzaam en nalatig gehandeld", aldus de rechters.

De 65-jarige bestuurder van de andere speedboot heeft volgens de rechtbank te hard gevaren. Daarnaast week hij ook uit naar de verkeerde kant om een aanvaring te voorkomen. "Daardoor voeren beiden boten recht op elkaar af en is een aanvaring ontstaan", stelt de rechtbank.

De straffen vallen iets lager uit dan het Openbaar Ministerie had geëist, dat voor beide mannen om taakstraffen van 180 uur had gevraagd. De rechtbank heeft bij het bepalen van de strafmaat meegewogen dat het ruim drie jaar heeft geduurd voordat de zaken werden behandeld.

'Ongeluk heeft grote impact gehad'

Omdat de 55-jarige bestuurder door het ongeluk zijn 20-jarige zoon is verloren, is de man veroordeeld tot schuld zonder straf. Dit is ook wat het OM had geëist. Volgens de rechtbank heeft het ongeluk een grote impact gehad op hem. "Dat heeft het nog steeds, nu het dodelijk slachtoffer zijn eigen zoon is."

De verdachten moeten verder een schadevergoeding betalen, onder meer aan het zwaargewonde slachtoffer. Mede vanwege haar medische toestand werd een schadevergoeding van 2,2 miljoen euro geëist. Daar ging de rechtbank niet in mee. Wel werd de drie verdachten een schadevergoeding van ruim 390.000 euro opgelegd.

Rebellengroep M23 trekt momenteel Bukavu binnen, een grote stad in het oosten van de Democratische Republiek Congo. Dat zegt de leider van de Congo River Alliance, een coalitie waar ook rebellengroep M23 bij hoort, tegen persbureau Reuters. Bewoners zeggen dat de rebellen het noorden van de stad zijn binnengevallen en oprukken naar het centrum.

Eerder vandaag veroverde de door Rwanda gesteunde rebellengroep al een vliegveld dat vlak bij de stad ligt. De Kuvamu-luchthaven was voor het Congolese regeringsleger in en rond Bukavu essentieel voor de bevoorrading. Dat maakte de val van de stad, met pakweg een miljoen inwoners, een kwestie van tijd. "Bukavu kan niet meer gered worden", zei een hulpverlener in de stad vanmiddag tegen persbureau Reuters.

Deze inwoner zei eerder vanavond al dat regeringstroepen vertrekken uit de stad:

Eind januari kreeg M23 Goma in handen, de grootste stad in Oost-Congo. Bij die inname en de gevechten eromheen vielen duizenden burgerdoden. M23 trok daarna op naar het zuiden, langs het Kivu-meer dat Congo scheidt van Rwanda, en nam daarbij verschillende stadjes in.

Zowel Goma als Bukavu ligt aan het Kivu-meer, aan de grens met Rwanda:

In de Democratische Republiek Congo woedt al jaren een bloedige oorlog. M23 en andere rebellengroepen in Oost-Congo strijden tegen het regeringsleger. De inzet voor de strijdende partijen is niet alleen grondgebied, maar vooral de mijnen waarin dure en belangrijke grondstoffen voor de wereldwijde tech-industrie worden gewonnen.

M23 wordt gesteund door buurland Rwanda, al ontkent de Rwandese regering stellig dat ze dit doet. Het is aangetoond dat Rwanda wapens en geld levert aan M23. Uit een VN-rapport blijkt daarnaast dat er vorig jaar ongeveer 4000 Rwandese militairen in Congo waren gelegerd. Bovendien verdient het land bakken met geld aan de export van grondstoffen die vanuit Oost-Congo naar Rwanda worden gesmokkeld.

350.000 mensen op de vlucht

Voor burgers in Oost-Congo, die toch al jarenlang oorlogsgeweld te verduren hebben gehad, is de situatie nog uitzichtlozer dan voorheen. Volgens de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, "zijn er nu duizenden mensen dakloos, die schuilen in overvolle schuilplaatsen, kerken, scholen en ziekenhuizen. De situatie wordt snel erger." Door het oorlogsgeweld zijn zo'n 350.000 mensen op de vlucht geslagen, meldt de UNHCR.

Vanavond vliegt de Congolese president Tshisekedi naar de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba voor een jaarlijkse top van de Afrikaanse Unie, waar hij met andere Afrikaanse leiders zal overleggen over een mogelijke oplossing voor het conflict. Afgelopen weekend riepen de leiders van buurlanden de strijdende partijen al op om te stoppen met vechten, inclusief de presidenten van Rwanda en Congo. Dat sorteerde geen effect.

Huishoudens met een laag inkomen en een hoge energierekening kunnen toch rekenen op steun van de overheid. Het kabinet, energiebedrijven en netbeheerders zijn het eens geworden over voortzetting van het Noodfonds Energie.

De afgelopen wintermaanden verliepen de gesprekken over het noodfonds, dat eind vorig jaar werd stilgelegd door onenigheid over de financiering, moeizaam. Het bedrijfsleven wilde volgens het kabinet te weinig bijdragen. Met hulp van de netbeheerders is er nu toch overeenstemming bereikt en kan het noodfonds doorgaan.

"Veel huishoudens maken zich zorgen of ze de energierekening wel kunnen betalen. Voor hen is het goed nieuws dat ze dit jaar alsnog steun kunnen aanvragen", zegt verantwoordelijk staatssecretaris Nobel van Sociale Zaken.

Derde jaar

Zo'n 100.000 mensen maakten afgelopen jaar gebruik van het noodfonds. Het gaat om mensen die minder dan twee keer het sociaal minimum verdienen en meer dan 10 procent van hun bruto inkomen kwijt zijn aan energie.

Het noodfonds betaalde in deze gevallen het deel van de energierekening dat boven die 10 procent uitkwam. Het gaat om alleenstaanden met minder dan 2980 euro bruto per maand en samenwonenden die minder dan 4180 euro bruto per maand binnenkrijgen.

Gemiddeld kregen de mensen die een beroep deden op het noodfonds, zo'n 100 euro per maand uitgekeerd.

Op dezelfde manier

De voorwaarden om gebruik te maken van de regeling zijn nog niet bekend gemaakt, maar staatssecretaris Nobel liet na afloop van de ministerraad weten dat de regeling op dezelfde manier moet worden voortgezet. Het gaat naar verwachting nog zeker acht weken duren voordat mensen weer een aanvraag kunnen doen voor hulp bij het betalen van de energierekening.

Mensen kunnen op de website van het Tijdelijk Noodfonds Energie hun gegevens achterlaten. Zij krijgen dan bericht op het moment dat duidelijk is wanneer het energiefonds weer opengaat.

Officieel moet de financiële bijdrage van de netbeheerders nog worden voorgelegd aan hun aandeelhouders. Dat zal in de komende weken gebeuren.

Gemeenten krijgen van het Rijk 30.000 euro als zij een statushouder opnemen die nu nog in een asielzoekerscentrum van het COA wacht op een huis. Dat schrijft minister Faber van Asiel en Migratie (PVV) aan de Tweede Kamer.

Een statushouder is een asielzoeker die een verblijfsvergunning heeft gekregen en dus legaal in Nederland verblijft. Het is de bedoeling dat zij een zelfstandig bestaan opbouwen door werk en een woning te vinden. Maar die woningen zijn er nauwelijks, zodat zij vaak in de toch al overvolle opvangcentra moeten blijven.

"Op de korte termijn ziet het kabinet zich genoodzaakt om maatregelen te nemen om het COA te ontlasten", schrijft Faber in haar brief. Ze hoopt dat gemeenten met een hogere beloning hun woningvoorraad met (onzelfstandige) wooneenheden uitbreiden en "efficiënter" omgaan met sociale huurwoningen via woningdelen.

Woonruimte of hotel

Als een gemeente een statushouder opneemt in een 'normale' woonruimte, zelfstandig of gedeeld, dan geeft het Rijk eenmalig 30.000 euro. Het COA is dan niet meer verantwoordelijk. De gemeente moet financiële ondersteuning geven, zoals bijstand, begeleiding naar werk, onderwijs en inburgering en een vergoeding voor de woonruimte.

Als een gemeente tijdelijk onderdak biedt aan een statushouder, zoals bijvoorbeeld een hotel, dan geeft het Rijk eenmalig 38.000 euro voor een jaar verblijf. Het COA blijft dan verantwoordelijk voor de financiële ondersteuning van een statushouder tot die wel naar een 'normale' woonruimte kan.

60 euro per dag

Gemeenten worden ook aangespoord 'doorstroomlocaties' in te richten waar statushouders kunnen wachten op een van de twee andere opties. Gemeenten krijgen daar 60 euro per dag per persoon voor.

De Rijksoverheid bepaalt elk half jaar hoeveel statushouders gemeenten moeten huisvesten. Voor alle ruim 340 gemeenten samen gaat het om iets meer dan 25.000 mensen. Per 1 januari 2025 wachten 12.000 van hen nog op een woning. Dat komt door het tekort aan sociale huurwoningen.

Burgers kunnen compleet vastlopen in hun relatie met de overheid en andere instanties, was de les van het toeslagenschandaal. Organisaties in onder meer Zeeland schieten de burger daarbij sinds een aantal jaren te hulp. Maar nu dreigt die hulp daar weer te verdwijnen, omdat de overheidssubsidie stopt.

Terwijl de ambities op dit vlak toch zo groot zijn. NSC-staatssecretaris Struycken van Rechtsbescherming vatte dat in december zo samen: "Iedereen in Nederland kan een passende en duurzame uitkomst vinden bij een (juridisch) probleem." De Tweede Kamer nam een motie van SP en NSC aan, waarin werd aangedrongen op "een landelijk dekkend netwerk van laagdrempelige voorzieningen" voor dit doel.

Voorbeeld is Samen Recht Vinden (SRV) in Zeeland, dat sinds 2021 bestaat en dat sindsdien bijna 700 zaken heeft opgepakt. Laagdrempelig is SRV beslist: ervaren vrijwilligers en medewerkers houden spreekuur in bibliotheken en buurthuizen. Iedereen die met een probleem worstelt waar hij zelf niet meer uit komt, kan aankloppen.

Stress wegnemen

"Wij luisteren, ook naar onderliggende emoties", legt directeur-bestuurder Monique van Doorn van Samen Recht Vinden uit. "Dat geeft mensen het gevoel dat zij serieus worden genomen, vaak voor het eerst in jaren. Zeker ook omdat we vervolgens contact opnemen met zo'n gemeente, woningcorporatie of welke instantie dan ook. Om te kijken of er een oplossing mogelijk is waar iedereen mee verder kan. Zo neem je stress weg en kun je langslepende juridische procedures voorkomen."

In een kwart van de gevallen lukte het SRV de afgelopen jaren inderdaad een oplossing te vinden, terwijl een even grote groep zelfstandig verder kon. Conclusie van een evaluatie in opdracht van het ministerie: dit is veelbelovend als het gaat om "meer problemen oplossen en minder escalatie van geschillen".

Gemeenten en provincie springen bij

En toch weet Van Doorn niet zeker of haar organisatie na dit voorjaar nog bestaat. SRV begon in 2021 als onderdeel van een proef van het ministerie van Justitie en Veiligheid met 34 van dit soort initiatieven. Maar zoals vaker gebeurt: na twee jaar verliep de subsidie, zonder dat er op dat moment al was bedacht of de 'pilots' een vervolg moesten krijgen.

Samen Recht Vinden wist dat in eerste instantie tijdelijk op te lossen met geld van lokale Zeeuwse overheden en een aanvulling van het ministerie. Maar inmiddels moet Van Doorn opnieuw aan de bak om fondsen bij elkaar te sprokkelen.

Ankie Bostelaar zou het doodzonde vinden als dat niet lukt. Zij heeft "alleen maar lof" voor de hulp van SRV bij haar zorgen over de verkrotting van het koophuis naast haar in Vlissingen. Zo'n achttien jaar is de buurvrouw al verdwenen en inmiddels groeien de bramen vanuit de tuin naar binnen, is de schutting in elkaar gezakt en ligt het buurhuis vol met muizenkeutels en schimmel.

Bij de gemeente kreeg zij telkens dezelfde boodschap: wij kunnen niet meer doen dan ongediertebestrijding inzetten tegen de overlast. Juridisch is er nou eenmaal weinig te doen bij particulier bezit.

Ze voelde zich pas gehoord toen Samen Recht Vinden zich ermee ging bemoeien. De wethouder kwam daarna langs en de eigenaresse werd opgespoord. Juristen van de gemeente zijn bezig met de voorbereiding van beleid voor leegstaande, verkrotte woningen. "Ze zitten er nu bovenop", ziet Bostelaar.

Rijbewijs verliezen

John Steel uit Terneuzen heeft dezelfde ervaring: "Alleen kom je er gewoon niet uit als burger." Hij dreigde zijn rijbewijs te verliezen nadat hij was gevallen en ambulancepersoneel vermoedde dat dit misschien wel kwam door een epileptische aanval. Maar in het ziekenhuis werd later vastgesteld dat dit niet klopte.

Bemiddeling van Samen Recht Vinden richting CBR hielp, al kon dat niet voorkomen dat hij over twee jaar gekeurd moet worden. Hij kan er inmiddels mee leven. Erger is voorkomen en er is in elk geval geluisterd.

Huis van het recht

SP-Kamerlid Michiel van Nispen zou het liefst zien dat niet alleen SRV blijft, maar dat er overal in het land dit soort initiatieven komen om mensen te helpen met sociaal-juridische problemen. Zoals het 'Huis van het Recht', dat sinds 2020 bestaat in Heerlen en dat later dit jaar ook een vestiging krijgt in Breda.

Van Nispen, die voorzitter was van de parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid, lanceerde ooit een voorstel voor 300 van dit soort 'huizen' in het hele land, één op elke 60.000 Nederlanders. Dat is nog lang niet gelukt. Maar hij is in elk geval blij dat de staatssecretaris een 'kwartiermaker' heeft aangekondigd, die gaat kijken naar de vormgeving van het landelijk dekkende netwerk dat de Tweede Kamer wil. "Ik zie lichtpuntjes."

Een slachthuis in het midden van het land mag vanwege herhaaldelijke overtredingen voorlopig niet meer slachten, meldt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Deze maand constateerden toezichthouders dat 22 geitenbokjes voordat ze zouden worden geslacht al waren doodgegaan in het desbetreffende slachthuis. Dat kwam waarschijnlijk door de lage temperatuur in de stal en een slechte weerstand bij de dieren.

RTV Utrecht schrijft dat het gaat om een slachthuis in de provincie Utrecht, maar het is niet bekend om welke slachterij het gaat. De NVWA had het bedrijf, dat schapen en geiten slacht, al meermaals op de vingers getikt omdat het de hygiënische normen niet had nageleefd. Eerder al stelde de toezichthouder vast dat het meerdere bedrijfsruimtes en materialen niet goed had schoongehouden.

Daarnaast ontsmette het slachthuis zijn messen op een te lage temperatuur. Ook werden gedode dieren niet op de juiste manier opgehesen, waardoor de hoofden en nekken van grote schapen in contact kwamen met de vloer.

Verscherpt toezicht

Vanwege de eerdere incidenten stond het bedrijf al onder verscherpt toezicht. Deze laatste overtreding is voor de NVWA reden om het bedrijf het recht om te slachten voorlopig te ontnemen. Het slachthuis kan dit ongedaan maken door een verbeterplan op te stellen.

"Hierin moet het bedrijf aantonen dat er in de toekomst geen herhaling zal plaatsvinden", meldt een woordvoerder van de NVWA. Als de instantie hier geen vertrouwen in heeft, kan het besluiten om het slachthuis definitief te sluiten. De slachterij in kwestie heeft eerder ook al een verbeterplan ingediend, maar wat daarin stond is onbekend.

De Amerikaanse vicepresident JD Vance heeft in een toespraak op de veiligheidsconferentie in München hard uitgehaald naar Europa. Hij vindt dat het continent zich minder zorgen moet maken over krachten van buiten, zoals China en Rusland, en stelt dat het zich vooral moet richten op gevaren die "van binnenuit komen".

Dat zijn wat hem betreft bijvoorbeeld massamigratie en censuur. Zo sprak hij over de verkiezingen in Roemenië en noemde dat land terloops een wankele democratie. In Roemenië werden de verkiezingen ongeldig verklaard vanwege een desinformatiecampagne. Vance vindt dat het inkopen van socialemediaruimte geen reden tot zorg zou moeten zijn in een weerbare democratie.

Hij haalde ook uit naar de moderatie op sociale media, die hij "censuur" noemde, en trok fel van leer over voorvallen in Europa die volgens hem aantonen dat censuur in Europa steeds vaker voorkomt. Zo sprak hij over de arrestatie van een Britse anti-abortusactivist.

Hij noemde censuur "de snelste manier om een democratie te vernietigen":

"Het is zorgwekkend dat in Groot-Brittannië een veteraan is opgepakt die in de buurt van een abortuskliniek stond". Hij voegde daaraan toe dat deze man in een bufferzone stond, waar het verboden is voor- of afkeur over abortus te uiten en sprak van een "voorbeeld van een slecht geschreven wet".

Verder veroordeelde Vance de uitsluiting van populistische partijen op de veiligheidsconferentie en benadrukte dat de dialoog met mensen met uiteenlopende meningen belangrijk is. Hij sprak meermaals over gelijkenissen met de Verenigde Staten, waar president Trump en hijzelf zijn verkozen omdat ze "niet bang zijn voor de kiezer".

"Ik denk dat er geen veiligheid is als je bang bent voor andere stemmen en opinies", zei Vance. Volgens hem is het belangrijkste probleem massamigratie, die in zijn ogen zowel in Europa als in de Verenigde Staten "ongekend hoog" is. Hij verwees naar de aanslag gisteren in München, die hij beschouwt als een direct gevolg van migratie. "Dat is niet zomaar gebeurd", zei hij.

De verwachting was dat de vicepresident ook iets zou zeggen over de oorlog in Oekraïne en wellicht zou oproepen tot het verhogen van de defensiebudgetten. Hij stipte dat onderwerp slechts kort aan en zei dat Europa meer moet bijdragen aan de veiligheid, "maar dat voor Europa wel duidelijk moet zijn wat verdedigd moet worden."

De oorlog in Oekraïne geldt als het belangrijkste thema op de veiligheidsconferentie in München, die jaarlijks wordt gehouden. Meer dan 300 staatshoofden en ministers zijn er aanwezig. Namens Nederland gaan premier Schoof en defensieminister Brekelmans er in het weekend heen.

Nuttig gesprek

Eerder deze week zei de Amerikaanse defensieminister Hegseth dat Oekraïne zijn door Rusland bezette grondgebied moet opgeven, net als de wens om lid te worden van de NAVO. Hegseth stelde dat het niet realistisch is dat Oekraïne dezelfde landsgrenzen krijgt als van voor 2014, toen Rusland de Krim annexeerde.

Later die dag meldde president Trump dat hij ruim anderhalf uur met de Russische president Poetin had gebeld en dat ze hadden gesproken over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Kort daarop sprak hij telefonisch met de Oekraïense president Zelensky.

Daarover zei Zelensky dat hij "een nuttig gesprek" had gevoerd met Trump waarin het lang was gegaan over "de mogelijkheden om vrede te bereiken".