Aggregator

Een dag nadat hij in een rolstoel voor een overvol Sint-Pietersplein de paaszegen urbi et orbi uitsprak, heeft het Vaticaan bekendgemaakt dat paus Franciscus is overleden. De 88-jarige kerkleider kampte al maanden met een broze gezondheid. Hij lag 38 dagen in het ziekenhuis en werd vorige maand ontslagen.

De verkiezing van de Argentijnse kardinaal Jorge Bergoglio kwam op 13 maart 2013 als een verrassing. Met zijn 76 jaar leek hij te oud om nog kans te maken. Ook was hij niet bepaald een theologische scherpslijper zoals zijn voorganger, paus Benedictus XVI, die, tegen alle traditie in, om gezondheidsredenen was afgetreden.

Kardinaal Bergoglio stond bekend om zijn eenvoud en nederigheid. Een warme, zachtmoedige herder, die al bij zijn eerste optreden voor de menigte op het Sint-Pietersplein voor een nieuwe toon koos. Hij begroette de massa met een vriendelijk "Fratelli e sorelle, buonasera," "Broeders en zusters, goedenavond", en vroeg de mensen om voor hem te bidden.

De vonk sloeg over, zowel op het plein als bij de televisiekijkers over de hele wereld. Velen liepen weg met deze eerste jezuïet die het tot paus bracht. Bergoglio nam de naam Franciscus aan. Naar eigen zeggen vanwege zijn verbondenheid met de armen, die hij deelde met zijn grote voorbeeld: de middeleeuwse heilige Franciscus van Assisi.

Jorge Mario Bergoglio werd geboren in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires, in een familie van immigranten uit de Noord-Italiaanse streek Piëmont. Hij studeerde af als chemisch laborant, maar besloot daarna om zijn leven aan het geloof te wijden. In 1969 werd hij priester, in 1992 bisschop en in 1998 aartsbisschop van Buenos Aires. In 2001 maakte paus Johannes Paulus II hem kardinaal.

Stijl

In zijn presentatie week Franciscus af van zijn voorgangers. Hij koos niet voor uiterlijk vertoon. Zijn kleding was eenvoudig wit en zijn pauselijk borstkruis niet van goud en met juwelen bezet, maar van zilver. Ook bleef hij wonen in het gastenverblijf van het Vaticaan in plaats van zijn intrek te nemen in het meer geïsoleerd gelegen pauselijke appartement.

In zijn daden toonde hij zich een vernieuwer. Om de Kerk beter te kunnen besturen, stelde hij een kroonraad in van negen kardinalen uit alle continenten. En hij was de eerste paus die bij de traditionele voetwassing voor Pasen ervoor koos om niet alleen mannen de voeten te wassen, maar ook vrouwen en gevangenen, onder wie moslims.

Op bijna al zijn reizen koos hij bestemmingen waar mensen in moeilijke omstandigheden leven of katholieken zwaar in de minderheid zijn. Zijn eerste reis was naar het Italiaanse eiland Lampedusa, als een aanklacht tegen de verdrinkingsdood van talloze migranten op weg naar Europa.

Homoseksualiteit en vrouwen

Over homoseksualiteit zei Franciscus: "Wie ben ik om te oordelen?" en meerdere malen sprak hij zich uit voor een geregistreerd partnerschap voor homoseksuele stellen. Maar hij veranderde niets aan het officiële standpunt van de Kerk, waarin het homohuwelijk wordt afgewezen.

Hij benadrukte het belang van de theologische en praktische rol van vrouwen. Na verschillende vrouwen te hebben aangesteld in de Curie, het bestuursapparaat van de kerk, vulde hij in 2024 zijn belofte in door een vrouw te benoemen tot hoofd van een belangrijke afdeling. Een andere vrouw, eveneens een non. kreeg de post van gouverneur van de stadstaat Vaticaanstad.

In 2021 liet hij het kerkelijk recht veranderen, zodat vrouwen officieel aangesteld kunnen worden tot lector en acoliet (misdienaar). Aan de roep om vrouwen ook tot diaken te laten wijden gaf hij geen gehoor, al heeft hij de mogelijkheid altijd opengehouden.

Toen Franciscus aantrad, werd de Kerk geplaagd door grote problemen, zoals corruptie, machtsmisbruik en financiële misstanden binnen de Vaticaanse Bank en de Curie. De paus reorganiseerde de Curie, richtte een apart ministerie van Financiën op en verving vele hoofden van afdelingen.

Seksueel misbruik

Bij het aantreden van Franciscus was de storm rond het seksueel misbruik van minderjarigen door geestelijken allerminst geluwd. Franciscus ging voort op de door Benedictus ingeslagen weg om het misbruik te bestrijden, maar verdubbelde zijn inzet na een bezoek aan Chili, toen bleek dat de lokale bisschoppen hem hadden voorgelogen over misbruik.

Hij riep een speciale kerkelijke commissie in het leven, stelde richtlijnen op voor alle bisschoppen en hield een speciale misbruiktop in het Vaticaan. Daar hoorden de bisschoppen rechtstreekse getuigenissen van misbruikslachtoffers. Onder de nieuwe regels zijn een meldingsplicht voor bisschoppen bij de Vaticaanse autoriteiten, mogelijk ontslag bij het niet melden van misbruik en een verlenging van de verjaringstermijn.

Franciscus nam de hoogbejaarde Amerikaanse kardinaal Theodore McCarrick wegens jarenlang seksueel misbruik zijn kardinaalstitel af en zette hem uit het priesterambt. In 2020 werd een uitgebreid, door de paus toegezegd, rapport gepubliceerd over de zaak-McCarrick.

Het is een gedetailleerde beschrijving van hoe deze machtige kardinaal, die deze maand overleed, ongestoord carrière kon maken, ondanks voortdurende geruchten over zijn veelvuldig misbruik van priesterstudenten.

Cultuuromslag en kerkvernieuwing

Zoals duidelijk blijkt uit twee van zijn encyclieken (Laudato si' uit 2015 en Fratelli Tutti uit 2020) was het Franciscus' doel om de Rooms-Katholieke Kerk een nieuwe richting te geven. Niet naar binnen gekeerd en gericht op de zuiverheid van de leer, maar naar buiten gekeerd en midden in de wereld.

Gericht op de bescherming van de armen en de zwakkeren, een rechtvaardigere verdeling van rijkdom en zorg voor de planeet en het klimaat. Dit alles vanuit een diep besef dat alle mensen broeders en zusters zijn, ongeacht hun geloof.

In de laatste jaren van zijn pausschap zette Franciscus een nog verder gaand proces van kerkvernieuwing in gang. Na een raadpleging van alle gelovigen vonden in het Vaticaan twee belangrijke bisschoppensynodes plaats over kerkvernieuwing, waar ook leken en vrouwen aan deelnamen met stemrecht. Doel was te komen tot een synodale kerk, waar geestelijken en leken samen verantwoordelijkheid dragen.

Franciscus heeft een cultuuromslag binnen de kerk in gang gezet. Van een klerikale, soms op macht of carrièregerichte geestelijkheid naar een dienende, herderlijke en synodale kerk. Hij heeft het college van kardinalen die zijn opvolger gaan kiezen veel universeler gemaakt. Met kardinalen uit verre uithoeken van de wereld die in veel opzichten zijn visie delen. Het wachten is nu of zijn opvolger Franciscus' kerkvernieuwing zal willen voortzetten.

Paus Franciscus, geboren als Jorge Mario Bergoglio, schudde het Vaticaan op en kwam op voor de zwakkeren in de samenleving. Maar kritiek was er ook, onder meer uit conservatieve hoek:

Ontwikkelaar CD Projekt Red heeft bevestigd dat Cyberpunk 2077 Nvidia DLSS gebruikt op Nintendo Switch 2. De upscalingtechniek wordt tevens in alle grafische modi van de game gebruikt. Cyberpunk 2077 verschijnt op 5 juni 2025 voor de nieuwe draagbare spelconsole.

At Hackaday, it is always clock time, and clock time is a great time to check in with [shiura], whose 3D Printed Perpetual Calendar Clock is now at Version 2. …read more

Paus Franciscus is overleden. Hij is 88 jaar geworden.

De dood van de paus is bekendgemaakt door de Iers-Amerikaanse kardinaal Kevin Farrell. Hij is de camerlengo, de kardinaal die na het overlijden van een paus verantwoordelijk wordt voor de lopende zaken.

"Vanmorgen om 07.35 uur keerde de bisschop van Rome, Franciscus, terug naar het huis van de Vader", aldus Farrell in een verklaring. "Zijn hele leven was gewijd aan de dienst aan de Heer en zijn Kerk."

Urbi et orbi

De paus kampte al geruime tijd met een slechte gezondheid. Gisteren sprak hij op het Sint-Pietersplein nog het urbi et orbi uit. Hij deed dat in een rolstoel. Eerder gisterochtend was Franciscus niet aanwezig bij de paasmis. Zijn taken werden daar overgenomen door kardinalen.

De paus oogde zwak en kwetsbaar. Wel wenste hij bij zijn entree op het balkon van de Sint-Pietersbasiliek iedereen een zalig Pasen. Daarbij was hij verstaanbaar en groette hij het publiek. De paasboodschap las hij vervolgens niet zelf voor, maar de zegen sprak hij wel uit.

Zo verscheen Franciscus om 12.00 uur voor de menigte:

Eerder dit jaar lag Franciscus enkele weken in het ziekenhuis vanwege een zware longontsteking. Toen werd al gevreesd voor zijn leven. Eind vorige maand mocht hij het ziekenhuis verlaten.

Franciscus liet vorige week de meeste vieringen van de Goede Week, zoals Witte Donderdag en Goede Vrijdag, aan zich voorbijgaan. De vieringen rond de week van Pasen, met als hoogtepunt de Hoogmis van Pasen gisterochtend, zijn de belangrijkste in het jaar voor de paus.

Franciscus was verrassing

Paus Franciscus werd geboren op 17 december 1936 als Jorge Mario Bergoglio, in Argentinië. Op 13 maart 2013 werd hij gekozen tot paus, als opvolger van Benedictus XVI, die een paar weken daarvoor was afgetreden.

De keus voor Franciscus was een verrassing, omdat hij met zijn 76 jaar te oud leek om een serieuze kandidaat te zijn. Verder was hij de eerste paus van buiten Europa sinds de achtste eeuw.

Franciscus kampte de laatste jaren van zijn leven met gezondheidsklachten, waarvoor hij meermaals werd opgenomen in het ziekenhuis. Zo onderging hij in 2021 een zware darmoperatie.

Herder van Christus

Camerlengo Farrell wijst in zijn verklaring erop dat Franciscus vorig jaar een bijgewerkte editie van het liturgische boek voor pauselijke begrafenisrituelen heeft goedgekeurd. Die zal als leidraad dienen voor de uitvaartmis, die nog moet worden aangekondigd,.

In deze editie zijn diverse nieuwe elementen opgenomen, waaronder de wijze waarop met de stoffelijke resten van de paus na zijn dood moet worden omgegaan. Paus Franciscus had ook gevraagd om de begrafenisrituelen te vereenvoudigen.

"De vernieuwde ritus", aldus aartsbisschop Ravelli, die meester van de apostolische ceremonies is, "beoogt nog meer te benadrukken dat de begrafenis van de paus van Rome die van een herder en discipel van Christus is en niet van een machtig persoon van deze wereld."

De paus wordt vandaag om 20.00 uur opgebaard in een kapel van de Domus Sanctae Marthae, waar hij woonde.

Nieuwe paus

Een paar dagen na het overlijden komen Farrell en alle kardinalen die al in Rome zijn bij elkaar om het begin van de rouwperiode en de datum van de uitvaart te bepalen. Daarna zijn er regelmatig bijeenkomsten van alle kardinalen, algemene vergaderingen geheten, waarin ze beslissingen zullen nemen over het verloop van de uitvaartmis en de periode voorafgaand aan het conclaaf, waar een nieuwe paus wordt gekozen.

De officiële rouwperiode duurt negen dagen. Paus Franciscus zal vermoedelijk drie dagen opgebaard liggen voor het hoofdaltaar van de Sint-Pieter, zodat gelovigen en andere geïnteresseerden afscheid van hem kunnen nemen.

Ondertussen wordt ook de Sixtijnse Kapel in gereedheid gebracht voor het conclaaf. Waarschijnlijk zal dat ongeveer twee weken na het overlijden van Franciscus beginnen. In de kapel worden lange tafels neergezet en er worden twee kachels geplaatst.

De ene kachel is voor het verbranden van de stembiljetten na iedere stemming en de andere voor het toevoegen van een zwarte of witte kleurstof. Bij witte rook is er een nieuwe paus.

Een leaker claimt dat AMD aan een professionele Navi 48-videokaart werkt met 32GB aan werkgeheugen. Het gaat hoogstwaarschijnlijk om een Radeon Pro W9000-workstationvideokaart. Het Amerikaanse bedrijf heeft nog niet gereageerd op de geruchten.

China waarschuwt landen tegen het sluiten van economische deals met de Verenigde Staten die ten koste gaan van China. Ook beschuldigt Peking de VS van het misbruiken van de handelstarieven. Er volgen maatregelen tegen iedere partij die een deal sluit ten koste van China, zegt het ministerie van Handel. Wat voor maatregelen dat zijn, is niet duidelijk.

Het ministerie reageert op nieuws van Bloomberg. Dat Amerikaanse persbureau sprak verschillende bronnen die zeggen dat president Trump zich voorbereidt om landen onder druk te zetten om de handel met China te beperken, in ruil voor lagere of zelfs vrijstelling van de handelstarieven.

Deze week roept Peking een informele vergadering bijeen van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Daarin wil China Washington officieel beschuldigen van pesterijen en "het werpen van een schaduw over de wereldwijde inspanningen voor vrede en ontwikkeling" door de heffingen als wapen in te zetten.

"De Verenigde Staten hebben misbruik gemaakt van tarieven voor alle handelspartners onder het mom van zogenaamde gelijkwaardigheid", zegt een woordvoerder van het Chinese ministerie tegen persbureau Reuters. China is naar eigen zeggen vastberaden om zijn rechten en belangen te beschermen, maar zegt ook de band met alle landen te willen versterken.

Trumps einddoel

Het doel van de tarievenoorlog van Trump is om het handelstekort met China te verkleinen. De VS koopt namelijk veel meer in China dan andersom en Trump vindt dat dit anders moet.

Daarvoor moet Trump deals sluiten die ervoor zorgen dat andere handelsblokken, zoals de Europese Unie, ook extra heffingen invoeren op Chinese producten. "Die tweedeling van de wereld zou het einddoel kunnen zijn dat Trump voor ogen heeft", concludeerde Rabobank-econoom Frank van Es vorige week.

Begin deze maand kondigde Trump een pauze aan van negentig dagen voor de wereldwijde importheffingen, maar hij verhoogde ze juist voor China. Inmiddels zijn de Amerikaanse importheffingen voor een groot aantal producten uit China 145 procent.

Met hoge importheffingen wil Trump de handelsbalans tussen Europa en de VS 'eerlijker' maken, maar die balans is niet zo oneerlijk als hij zegt, legt verslaggever Eva Wiessing uit:

De politie heeft in Duiven de ex-partner aangehouden van een 46-jarige vrouw uit het Brabantse Wanroij. Zij werd gistermiddag dood in haar woning aangetroffen. Er werd nog een traumahelikopter opgeroepen, maar die hulp kwam te laat.

De politie startte een technisch onderzoek. De straat waar de woning staat, werd afgezet en de politie plaatste witte schermen om de woning.

's Avonds volgde de aanhouding van de 47-jarige ex-partner. De man komt eveneens uit Wanroij. Wat zich precies in de woning van de vrouw heeft afgepeeld is nog niet bekend.

In Westzaan in de provincie Noord-Holland is brand uitgebroken in een leegstaand voormalig restaurant. De melding kwam even na 01.30 uur binnen.

Inmiddels heeft de brandweer opgeschaald naar een grote brand. Ook vanochtend is er nog veel rook en de brandweer adviseert om ramen en deuren dicht te houden en mechanische ventilatiesystemen uit te zetten.

Het pand wordt als verloren beschouwd. De brandweer laat het gecontroleerd uitbranden. De verwachting is dat het blussen nog wel uren gaat duren.

Google moet de internetbrowser Chrome afstoten van de rest van het bedrijf, vindt justitie in de Verenigde Staten. Die eis moet een einde maken aan het machtsmisbruik van Google. Vandaag begint de rechtszaak die moet uitwijzen of dat inderdaad een oplossing is.

De zaak is het vervolg op een uitspraak van de rechter van afgelopen augustus. Die oordeelde toen dat Google zijn machtspositie op de markt voor zoekmachines heeft misbruikt.

Google betaalde miljarden dollars om de standaard zoekmachine te zijn op iPhones en Android-smartphones. Dat deed het met contracten waarmee het volgens de rechter misbruik maakte van zijn machtspositie. Concurrenten hadden daardoor minder kansen.

Google of Bing

Zo is Google de standaardzoekmachine in de Safari-internetbrowser van Apple, die onder meer op iPhones staat. Om dat zo te houden, gaf Google aan Apple een deel van het geld dat het verdiende met zoekopdrachten via Safari.

Volgens de rechter plaatste dat concurrent Microsoft, dat met zijn zoekmachine Bing ook de standaardzoekmachine in Safari wilde worden, buiten de markt.

Apple koos uiteindelijk voor Google omdat die zoekmachine volgens het bedrijf veel beter was dan Bing. Toch vond de rechter het een voorbeeld dat laat zien hoe moeilijk het is om de strijd aan te gaan met Google. "Geen enkele bestaande zoekmachine op de markt kan daarmee concurreren", oordeelde de rechter. "Laat staan dat een nieuwkomer dat zou kunnen."

Zoekmachine op Android-smartphones

Google sloot ook contracten met makers van Android-telefoons. Daarmee liet het bedrijf zijn zoekmachine verplicht op die telefoons installeren.

Telefoonmakers hadden weinig ruimte om nee te zeggen tegen zo'n contract, omdat het de enige manier was om de appwinkel Play Store te installeren. Die is cruciaal voor het succes van de telefoon: zonder Play Store is een Android-smartphone niets meer dan een baksteen, zei bijvoorbeeld de directeur van Microsoft.

Maar met dat contract waren de telefoonmakers ook verplicht om de zoekmachine-app van Google en zijn internetbrowser Chrome te installeren. Bovendien moest er standaard een aparte Google-zoekbalk op het scherm van de Android-telefoons staan.

Dat gaf concurrenten zoals Samsung en Microsoft veel minder ruimte. Het contract verbood niet expliciet dat zij een extra zoekbalk op het scherm zouden plaatsen, maar in de praktijk werkte dat wel zo.

Toen Microsoft zelf een Android-telefoon op de markt bracht, moest het bedrijf verplicht de Google-zoekbalk installeren. Microsoft had er in theorie een zoekbalk met zijn eigen zoekmachine Bing bij kunnen zetten, maar besloot dat niet te doen, omdat een telefoon met twee zoekbalken volgens het bedrijf minder fijn is.

Ook op andere manieren waren de Android-contracten slecht voor de concurrentie, bleek in de rechtszaak. Zo besloot Samsung om op zijn telefoons wel de Samsung-browser te installeren, naast de verplichte Chrome-app. Maar Microsoft wist dat het zeer onwaarschijnlijk was dat Samsung ruimte zou maken voor een derde app: de Edge-browser van Microsoft.

Justitie zet in op Chrome afstoten

Ruim acht maanden na de baanbrekende uitspraak begint vandaag dus deel twee: wat moet er veranderen?

Justitie zet hoog in. Allereerst moeten de contracten waarmee Google zijn macht misbruikte ontbonden worden, vindt de aanklager. Daarmee krijgen concurrenten meer ruimte en dat is uiteindelijk beter voor de consument, zeggen ze.

Een eis die misschien meer impact heeft, is dat Google afscheid moet nemen van Chrome. De aanklager vindt dat Google niet mag blijven profiteren van de contracten waarmee Chrome verplicht op Android-smartphones kwam te staan.

Volgens justitie is Chrome zo belangrijk voor het zoeken met Google, dat het afstoten van de internetbrowser ervoor zorgt dat er een eerlijker speelveld ontstaat. Mochten de maatregelen niet dat effect hebben, dan stelt justitie zelfs voor dat de rechter kan beslissen dat Google zijn Android-tak moet afstoten.

Google zegt dat de eisen nadelig zijn voor consumenten, omdat Google nu eenmaal de beste zoekmachine heeft. Het afstaan van Chrome of mogelijk ook Android zou ook technisch "vernietigend" kunnen zijn, omdat de diensten zijn verbonden met de de rest van Google.

De komende weken zullen justitie en Google de rechtbank proberen te overtuigen van hun standpunten. De rechter beslist daarna, waarschijnlijk nog deze zomer.

Water is an excellent coolant, but the flip side is that it is also an excellent solvent. This, in short, is why any water cooling loop is also a prime …read more

Nederland brengt in kaart welke wetenschappelijke gegevens veiliggesteld moeten worden voor het geval de Amerikaanse regering de stekker trekt uit onderzoeksinstellingen of -projecten. De Koninklijke Akademie van Wetenschappen (KNAW), de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), universiteitenkoepel UNL en ICT-organisatie voor het hoger onderwijs Surf slaan daarvoor de handen ineen.

De instituten doen dit vanwege de zorgen in de wetenschap over de samenwerking met de Amerikanen. Onderzoekers houden er onder meer rekening mee dat ze op enig moment toegang verliezen tot meetgegevens en andere data op Amerikaanse servers. Die zorgen leven ook voor databases met wetenschappelijke literatuur die veelal in de VS gehost zijn en onmisbaar zijn voor onderzoekers wereldwijd.

Zeker in de klimaatwetenschap en het genderonderzoek vreest men de invloed van de regering-Trump, die weinig opheeft met deze onderzoeksvelden en tal van beperkende ingrepen en bezuinigingen wil doorvoeren. Ook binnen andere disciplines vraagt men zich af of gegevens die in de VS zijn opgeslagen daar wel veilig staan nu de Amerikaanse regering universiteiten en wetenschappelijk onderzoek op de korrel neemt.

'Europese aanpak nodig'

"De zorgen binnen de wetenschappelijke wereld over het veiligstellen van onderzoeksdata delen we", zegt een woordvoerder van de NWO. "We hebben daarom de krachten gebundeld om te inventariseren welke concrete data nu een nieuwe, veilige plek nodig hebben. Er is nog geen goed overzicht en dat is ook moeilijk te krijgen doordat veel organisaties in de VS daarover moeilijk open communiceren."

"Het proces is pas net gestart. We zijn aan het inventariseren welke data precies op de tocht staan vanwege de aanpak van de regering-Trump", zegt ook een woordvoerder van universiteitskoepel UNL. "Omdat we niet alles kunnen, zullen we waarschijnlijk ook prioriteiten moeten stellen. Daarvoor zijn de wetenschappers nu zelf aan zet. Ook brengen we in kaart op welke manier we de data veilig moeten stellen."

De instituten zijn er bovendien van doordrongen dat het ondoenlijk is om álle data uit de VS hier op te slaan. Daarom wordt de samenwerking met andere landen gezocht. "We kijken nadrukkelijk naar Europa", laat UNL verder weten. "Het is enorm inefficiënt, en ook niet haalbaar, als elk land zijn eigen back-up van Amerikaanse servers maakt."

Kennis voorgoed verloren

De operatie komt op het moment dat veel data nog toegankelijk zijn, maar omdat er in de VS veel federaal geld naar de wetenschap gaat en daar onder Trump forse ingrepen te verwachten zijn, wordt het zekere voor het onzekere genomen. Het doel is om te voorkomen dat kennis voorgoed verdwijnt doordat iemand in de VS een schakelaar omzet.

"Het kan best zijn dat we over een aantal jaar terugkijken en denken: 'goh, die situatie is misschien niet uitgekomen'", zegt innovatiemanager Magchiel Bijsterbosch van Surf. "Maar we moeten ons ook realiseren dat het kan gaan om meetgegevens die, als ze eenmaal verloren zijn, niet meer teruggehaald kunnen worden."

Koelkasten uitzetten

Hoewel een verplaatsing van digitale gegevens naar andere landen dan de VS een uitkomst kan zijn voor een deel van de Nederlandse wetenschappers, blijft de situatie onzeker voor anderen. Zo maken bijvoorbeeld de biomedische wetenschappen vaak gebruik van organisch materiaal, zoals weefsel, dat in koelkasten in Amerikaanse instituten ligt. Als die worden uitgezet na een bezuiniging, gaat dat verloren.

Ook in de klimaatwetenschap, met al zijn satellietinstrumenten en jarenlange meetreeksen, volstaat een digitale reddingsoperatie niet. In de paleoklimatologie bijvoorbeeld, die onderzoek doet naar het klimaat van vele honderdduizenden jaren geleden, is men onder meer aangewezen op boorkernen uit de aardbodem. Ook die liggen voor een deel in Amerikaanse koelkasten opgeslagen en zouden dus verloren gaan als die uit gaan.

Goedemorgen! Op tweede paasdag zijn er veel traditionele evenementen te bezoeken. Daarnaast wordt er veel gesport, met onder andere de KNVB-bekerfinale.

Eerst het weer: vanochtend is het in het noorden bewolkt en valt er verspreid over het land regen. Verder naar het zuiden is het droger met wat zon. Vanmiddag buien met lokaal wat onweer. Het wordt 15 tot 18 graden.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De president van El Salvador heeft een gevangenenruil voorgesteld met Venezuela. President Bukele wil de ruim 250 Venezolanen die de VS uit zijn gezet, ruilen tegen evenveel politieke gevangenen in Venezuela. Ook zouden bijna vijftig buitenlandse burgers moeten vrijkomen, onder wie een Nederlander.

Bukele zegt dat de uitgezette Venezolanen allemaal gevaarlijke bendeleden zijn, maar daar is geen bewijs voor. Het lijkt niet waarschijnlijk dat president Maduro van Venezuela instemt met de gevangenenruil. Het Venezolaanse OM spreekt van een cynisch plan van een neofascistische leider.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

Jarenlang was het landschapskunstwerk Spiral Hill/Broken Circle bij Emmen niet te bezoeken, omdat het in een zandafgravingsgebied ligt, maar nu kan er weer onder begeleiding een bezoek worden gebracht. Een uniek werk, het enige buiten de VS van Robert Smithson, pionier van deze kunstvorm.

Bezoekers waren onder de indruk van de kunstmatige heuvel en landtong, ook al staat die laatste inmiddels deels onder water. "Indrukwekkend en veel groter dan je op foto's kunt inschatten", vertelt een man uit Utrecht.

Fijne dag!

De verzwaring van elektriciteitsnetten kan forse vertraging oplopen nu er in de voorjaarsnota geen afspraken zijn gemaakt over stikstofmaatregelen. Dat zegt netbeheerder Liander. Meer dan 300 bouwprojecten zitten in de "gevarenzone", zegt het bedrijf.

"Dat het kabinet geen doorbraak organiseert in het stikstofbeleid, maar uitstelt, is een keuze met enorme gevolgen voor de energieopdracht in Nederland", waarschuwt Huibert Baud, een van de directeuren van de netbeheerder.

Liander heeft op basis van de afspraken in de voorjaarsnota gekeken naar de gevolgen ervan en komt tot de conclusie dat 317 bouwprojecten in het beste geval vertraging oplopen en in het slechtste geval niet kunnen doorgaan.

Transformatorhuisjes

Het gaat met name om bouwprojecten voor de verzwaring van het elektriciteitsnet, zoals de aanleg van dikkere kabels in de grond, het bouwen van transformatorhuisjes in wijken en de bouw van stations waar hoogspanning wordt omgezet naar midden- of laagspanning.

In januari oordeelde de rechtbank in Den Haag in een door Greenpeace aangespannen zaak dat de Nederlandse Staat meer moet doen om de neerslag van stikstof op de natuur te beperken.

In 2030 mag 50 procent van de kwetsbare Natura 2000-gebieden niet meer overbelast zijn door stikstof. Volgens de rechtbank staat dat doel op de tocht als de Staat niet onmiddellijk maatregelen neemt om de stikstofuitstoot te beperken.

Schuiven met vergunningen

Eerder bepaalde de Raad van State al dat er minder mag worden geschoven met stikstofvergunningen (intern salderen). Naar aanleiding van deze uitspraak stelde premier Schoof een ministeriële commissie in die met maatregelen zou komen. Die commissie zou eind maart met een plan van aanpak komen, maar die deadline werd niet gehaald.

Liander kon geregeld een bouwproject laten doorgaan door te schuiven met vergunningen. Zo kon vorig jaar in Harderwijk een onderstation worden uitgebreid door met de voetbalvereniging af te spreken dat twee velden een jaar lang niet worden bemest. Dat leverde genoeg stikstofwinst op om de stikstofuitstoot van de bouw te compenseren.

De netbeheerder had gehoopt dat er, bij gebrek aan snel resultaat uit de ministeriële commissie, in de voorjaarsnota duidelijke afspraken zouden staan.

Liander loopt met name in Gelderland tegen problemen aan, omdat daar de Veluwe ligt, een kwetsbaar Natura 2000-gebied van bijna 90.000 hectare. Vorige week werd bekend dat de provincie Gelderland de komende anderhalf jaar op onder meer de Veluwe geen nieuwe vergunningaanvragen in behandeling neemt voor projecten waarbij extra stikstof vrijkomt.

De netbeheerder vreest dat de verzwaring van het elektriciteitsnet de komende tijd vastloopt. Liander vindt dat zuur, omdat "de transitie naar elektrificatie direct een bijdrage levert aan het voorkomen van stikstofuitstoot, zoals het laden van elektrische auto's".

De netbeheerders willen van het kabinet een uitzonderingspositie voor bouwprojecten waarmee het stroomnet wordt verzwaard. Directeur Baud: "Duidelijkheid vanuit Den Haag is essentieel voor de toekomst. Ermee wachten heeft gevolgen voor de stroomnet-uitdagingen in heel Nederland."

Bij een Amerikaanse aanval op de Jemenitische hoofdstad Sanaa zijn zeker twaalf mensen om het leven gekomen. Dat melden Houthi-bevelhebbers in de stad. Er zouden ook zo'n dertig gewonden zijn gevallen.

Volgens de Houthi's werden een markt en een woonwijk geraakt. Onder de slachtoffers zouden ook kinderen zijn.

Wat het doelwit van de aanval precies was, is niet duidelijk. Het Amerikaanse leger wilde vragen daarover van internationale persbureaus niet beantwoorden.

De VS heeft onder president Trump de aanvallen opgeschroefd tegen de Houthi's, die al sinds 2023 het scheepvaartverkeer in de Rode Zee bemoeilijken met aanvallen op schepen. Afgelopen vrijdag nog werd een oliehaven van de rebellen aangevallen door de VS. Daarbij werden tientallen mensen gedood.

Met de aanvallen wil Trump de druk op de rebellen opvoeren om hun aanvallen definitief te staken.

De Amerikaanse president Trump zegt te hopen dat er deze week een bestand kan worden afgesproken tussen Oekraïne en Rusland. De uitspraak kan een indicatie zijn van hoeveel tijd hij beide landen nog gunt om tot een akkoord te komen. Eerder liet hij al doorschemeren geen eindeloos geduld te hebben.

"Hopelijk kunnen Rusland en Oekraïne deze week een deal sluiten", zette Trump volledig in hoofdletters op zijn sociale medium Truth Social. "Beide kunnen dan goed zaken doen met de VS (dat het heel goed doet) en een fortuin verdienen!"

Trump drong er halverwege maart al bij de strijdende partijen op aan om er snel uit te komen. Oekraïne accepteerde daarop het Amerikaanse voorstel voor een tijdelijk staakt-het-vuren als Rusland dat ook zou doen. President Poetin hield echter de boot af.

Onderhandelingen op het spel

Eind maart viel Trump uit tegen Rusland en dreigde hij dat hij importheffingen op Russische olie zou invoeren als Poetin zich niet bereidwilliger zou opstellen. Afgelopen vrijdag dreigde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio nog met het afblazen van onderhandelingen als er niet snel vooruitgang zou worden geboekt.

Gevraagd op welke termijn dat dreigement zou kunnen worden uitgevoerd, wilde president Trump geen precieze datum noemen. "Het gaat niet om een specifiek aantal dagen. Het moet gewoon snel, we willen het oplossen."

Komende week overleggen de Amerikanen in Londen weer met Oekraïne en andere westerse bondgenoten. Op tafel ligt dan een voorstel dat vorige week bij overleg in Parijs werd gepresenteerd.

Rode lijn

Volgens Amerikaanse media heeft het Witte Huis daarin meerdere voorstellen gedaan, zoals het erkennen van de Russische annexatie van de Krim, het Oekraïense schiereiland dat Poetin in 2014 binnenviel. Ook zou het door Oekraïne gewenste NAVO-lidmaatschap niet langer bespreekbaar zijn. Rusland zou zijn claim op de veroverde gebieden in Oost-Oekraïne moeten opgeven, al liggen er geen suggesties voor een daadwerkelijk eind aan de Russische bezetting daar.

Volgens Amerikaanse bronnen zijn de voorstellen niet een eindbod van het Witte Huis, maar zijn die gedeeld met de Oekraïners en bondgenoten om feedback te krijgen. Zelensky heeft het opgeven van Oekraïens gebied altijd een rode lijn genoemd die hij niet wil overschrijden. Hij wijst erop dat na de Tweede Wereldoorlog landen hebben afgesproken een veroveringsoorlog nooit te tolereren.

Paasbestand

Enkele dagen terug kondigde Poetin een eenzijdig paasbestand af van 30 uur, dat om 23.00 uur Nederlandse tijd gisteravond afliep. Beide partijen beschuldigen elkaar ervan het bestand tientallen keren te hebben gebroken. Volgens Zelensky gingen de gevechten in het oosten gewoon door. Rusland zegt dat juist Oekraïne aanvallen uitvoerde waarbij burgers omkwamen, overigens zonder verdere details te delen.

Desalniettemin stelde Zelensky Poetin voor het bestand te verlengen tot dertig dagen, om welwillendheid te tonen. "Als hij niet akkoord gaat, bewijst dat dat Rusland alleen maar door wil gaan met het vernietigen van mensenlevens en met de oorlog."

President Poetin heeft nog niet op dat voorstel gereageerd. Wel ging vannacht het luchtalarm af in Kyiv en worden er explosies in de zuidelijke stad Mykolajiv gemeld.

China played host to what, presumably, was the world’s first robot and human half-marathon. You can check out the action and the Tiangong Ultra robot that won in the video …read more

Jarenlang was het verboden terrein, maar dit weekend was het landschapskunstwerk Broken Circle/Spiral Hill bij Emmen weer even onder begeleiding te bezoeken. Zaterdag en zondag waren er voor liefhebbers busexcursies naar de voormalige zandafgraving waar het kunstwerk meer dan een halve eeuw geleden werd aangelegd.

Bezoekers worden via een spiraalvormig pad geleid naar de top van Spiral Hill, waarvandaan Broken Circle beneden goed te zien is, een aangelegde landtong met een zwerfkei uit de ijstijd erop, gelegen naast een rond aangelegde zijarm van het meertje. De hele combinatie werd recent uitgeroepen tot provinciaal monument, een landelijke aanvraag is nog in behandeling.

De aanpassing in het landschap is het enige kunstwerk buiten de Verenigde Staten van Robert Smithson, een pionier in kunst op deze schaal. Het was in 1971 een van de eerste landschapskunstwerken in ons land. Voordat hij het kon afmaken kwam Smithson om het leven bij een verkenningsvlucht in Texas voor een nieuw project. Zijn vrouw voltooide het.

Bezoekers leggen uit waarom ze het werk zo bijzonder vinden:

Het kunstwerk was lang niet toegankelijk, omdat het werd aangelegd in een zandafgraving van de Zand- en Exploitatie Maatschappij Emmen. Ook nu is het nog privéterrein, maar er worden dit jaar wel weer excursies toegelaten. De eerste twee dit weekend waren uitverkocht.

"Dit is een iconisch werk binnen de land-art. Het was altijd al mijn wens om het met eigen ogen te zien. En nu kan het weer", vertelt een man uit Utrecht tegen RTV Drenthe. "Indrukwekkend en veel groter dan je op foto's kunt inschatten."

Toch is het kunstwerk niet te zien zoals Smithson het ooit aanlegde: de landtong is door het stijgende grondwaterpeil in de afgraving onder water komen te liggen. Onderaan de heuvel is daardoor niets ervan te zien. Pas boven doemt toch de Broken Circle op onder de oppervlakte.

"Het uitzicht vanaf de Spiral Hill op de Broken Circle is geweldig. Je ziet zelfs vissen door het kunstwerk zwemmen", zegt een bezoekster uit Wageningen over het heldere, groenblauwe water. "Als het water ooit zakt, komen we zeker nog een keer terug."

Anne Reenders van beheerder Land Art Contempory legt uit dat enige tijd geleden het tegenovergestelde juist nog het probleem was. "Een aantal jaren geleden was er juist een hele lage waterstand, waardoor de Broken Circle helemaal droog kwam te liggen. We gaan hem nu dus nog niet restaureren, eerst kijken wat het water gaat doen. Maar droogstaand of helemaal nat: onderhoud is nodig."

De organisatie is van plan dit jaar nog veertien andere excursies naar het monument te organiseren, de eerstvolgende zijn in het weekend van 10 en 11 mei. Ook tijdens Open Monumentendag in september staan er reizen gepland.

De bezoekers dit weekend waren in ieder geval tevreden. "Kunst is niet iets voor wat je in een museum wegzet en dan een keer naar kijkt", redeneerde een vrouw boven op het met gras begroeide kunstwerk. "Je moet er iets mee doen. Het is verweven met het leven."

De Salvadoraanse president Bukele stelt een gevangenenruil voor met Venezuela. De 252 Venezolanen die door Trump uit de VS zijn gezet wil Bukele ruilen tegen een gelijk aantal politieke gevangenen, stelt hij voor op X.

De VS stuurde sinds halverwege maart meerdere keren opgepakte Venezolanen naar El Salvador na afspraken tussen Trump en Bukele. Volgens de beide presidenten gaat het in alle gevallen om gevaarlijke bendeleden, al leverde geen van beide landen daar overtuigend bewijs voor.

In zijn voorstel om de Venezolanen huiswaarts te sturen, herhaalt Bukele claims die door mensenrechtenorganisaties betwijfeld worden. "In tegenstelling tot jullie hebben wij geen politieke gevangenen", schrijft Bukele. "In tegenstelling tot jullie gevangenen hebben die van ons moorden begaan en verkrachtingen. Sommigen zijn meermaals opgepakt voordat ze uitgezet zijn."

Hij voegt eraan toe dat president Maduro juist mensen vastzet "omdat ze vochten tegen jou en je kiesfraude". De 62-jarige Maduro is sinds 2013 aan de macht en begon begin dit jaar aan een derde termijn, hoewel de oppositie en de internationale gemeenschap de uitslag niet erkennen wegens grootschalige fraude.

Het is niet duidelijk of Bukele vindt dat de Venezolanen die hij wil ruilen in hun thuisland weer vastgezet moeten worden. In een eerste korte reactie spreekt het OM in Venezuela van een "cynisch" voorstel van een "neofascistische" leider.

Nederlander

Bukele zegt al expliciet enkele gevangenen op het oog te hebben die hij vrij wil krijgen, zoals journalist Roland Carreño, de schoonzoon van oud-president González en politiek leiders die asiel hebben aangevraagd in de ambassade van Argentinië. Ook de moeder van oppositieleider Maria Corina Machado zou moeten overkomen, vanwege de intimidatie waarmee zij dagelijks kampt.

Verder heeft hij het over bijna vijftig buitenlandse burgers, onder wie een Nederlander. Onbekend is wie hij daarmee precies bedoelt. Behalve over de Nederlander heeft Bukele het over inwoners van bijvoorbeeld de VS, Duitsland, Italië, Tsjechië en verschillende Latijns-Amerikaanse landen.

De uitzetting naar El Salvador door Trump is omstreden omdat gedeporteerden niet de kans kregen zich in een normale rechtsgang te verweren. Trump zette ze uit onder verregaande bevoegdheden van een oude oorlogswet, die voor het laatst in de Tweede Wereldoorlog werd gebruikt om Amerikaanse burgers van Japanse afkomst te interneren.

Het Amerikaanse Hooggerechtshof schortte uitzettingen onder deze wet afgelopen zaterdag op, omdat mogelijk de rechten van mensen die zo werden uitgezet zijn geschonden.

Het hof oordeelde eerder al dat het Witte Huis er alles aan moet doen om een Salvadoraan die per abuis werd uitgezet naar zijn geboorteland terug te krijgen, omdat ook zijn rechten werden geschonden bij zijn deportatie. Dat de regering-Trump die uitspraak naast zich neer lijkt te leggen komt volgens de oppositie neer op een constitutionele crisis omdat een gerechtelijk bevel wordt genegeerd.

President Bukele reageerde al meerdere malen schamper op de opsluiting van deze Kilmar Abrego Garcia. "Oeps", twitterde hij toen een rechter oordeelde dat de man niet uitgezet mocht worden terwijl zijn vliegtuig net vertrokken was.

De Amerikaanse minister Hegseth van Defensie heeft plannen voor een aanval op Houthi-rebellen vooraf ook via Signal gedeeld met mensen die daar helemaal geen weet van hoefden te hebben, onder wie zijn vrouw, broer en persoonlijk advocaat. Dat schrijft The New York Times op basis van meerdere bronnen.

De aanval op de Houthi's leidde al eerder tot ophef, toen bleek dat hoge regeringsfunctionarissen per ongeluk een journalist hadden opgenomen in het het Signal-groepje waarin de plannen werden besproken. Hoofdredacteur Jeffrey Goldberg van tijdschrift The Atlantic kreeg zo tot zijn grote verbazing te zien wat voor vliegtuigen wanneer zouden worden gebruikt en hoe doelen waren uitgekozen.

Hoewel dat om een fout ging die niemand opmerkte tot Goldberg erover publiceerde, lijkt het in dit nieuwe geval te gaan om het moedwillig delen van geheime informatie door de minister van Defensie. Betrokkenen melden aan de krant dat de gedeelde informatie gelijk was met de gegevens die Goldberg per ongeluk onder ogen kreeg.

Het Pentagon wilde niet reageren op het New York Times-artikel. De hoogste Democraat in de Senaat, Chuck Schumer, vindt het tijd dat Hegseth ontslagen wordt. "Telkens weer ontdekken we dat Pete Hegseth levens op het spel zet."

Team Huddle

Het groepje waarin Hegseth de informatie deelde was begin dit jaar opgezet toen hij minister werd, onder de naam Defense/Team Huddle. Hij had er verschillende vertrouwelingen aan toegevoegd, zoals zijn vrouw, broer, advocaat en medewerkers van het Pentagon. In totaal ging het volgens de bronnen om een tiental mensen.

Het groepje lijkt aanvankelijk vooral bedoeld te zijn geweest voor het afstemmen van agenda's. Hegseth bleef zijn privételefoon gebruiken voor berichten, hoewel Signal niet beveiligd genoeg is en medewerkers hem erop wezen dat zijn werktelefoon veiliger was.

Toen de aanval op de Houthi's gepland werd, deelde Hegseth ook daar informatie over, hoewel er mensen in het groepje zaten die helemaal niet over die gegevens mochten beschikken. Zo werken zijn broer Phil en advocaat wel voor het Pentagon, maar hadden ze niets te maken met deze operatie. Zijn vrouw Jennifer Rauchet, ooit producer bij Fox News, heeft helemaal geen band met het ministerie.

Hegseth betrok zijn vrouw Jennifer al vaker bij zijn werk. Zo meldde de Wall Street Journal enkele weken geleden dat ze aanwezig was bij hoog NAVO-overleg over de situatie in Oekraïne. Dat leidde tot verbazing bij Europese bondgenoten omdat het niet gebruikelijk is dat echtgenoten de ministers vergezellen.

Lekken

Ondertussen is het Pentagon druk bezig met het tegengaan van lekken naar de media. Drie hooggeplaatste medewerkers werden afgelopen week ontslagen en onder begeleiding het gebouw uit gezet, vanwege ongeoorloofde gesprekken met de media. Onder hen waren de stafchef van een onderminister, een directe medewerker van Hegseth en zijn eigen vicechef-staf. Een vierde medewerker kreeg opdracht zelf ontslag te nemen.

De leiding van het Pentagon was ontstemd over verschillende lekken naar de media, zoals het bericht dat Elon Musk een geheime briefing zou krijgen over oorlog met China. In de zoektocht naar wie dergelijke informatie naar buiten bracht zou zelfs een leugendetector ingezet kunnen worden, waarschuwde Hegseths chef-staf.

De drie ontslagen medewerkers lieten zaterdag weten onschuldig te zijn en niet eens precies te weten waarom hun de deur is gewezen. "We weten niet eens wat er onderzocht is, of het onderzoek nog gaande is en of er überhaupt wel echt onderzoek naar de 'lekken' gedaan is", schreven ze in een verklaring. Ze zijn boos en teleurgesteld over hoe ze behandeld en zwartgemaakt zijn.

We appear to be edging ever closer to a solid statement of “We are not alone” in the universe with this week’s announcement of the detection of biosignatures in the …read more