Aggregator

'Gehackt lab betaalde losgeld om verdere verspreiding data te voorkomen'

1 week 4 days ago

Het laboratorium waar bij een hack medische gegevens van honderdduizenden mensen zijn buitgemaakt, heeft losgeld betaald aan de cybercriminelen. Dat meldt RTL Nieuws op basis van een bron binnen Clinical Diagnostics en de ransomwaregroep Nova, die volgens RTL verantwoordelijk is voor de hack.

Er zou miljoenen aan losgeld zijn geëist. De bron die RTL bij het lab heeft gesproken zegt niet te weten hoe hoog het bedrag precies was dat betaald zou zijn.

Het laboratorium, Clinical Diagnostics uit Rijswijk, heeft het losgeld volgens RTL betaald in de hoop dat er niet nog meer data op het dark web worden gepubliceerd.

Clinical Diagnostics heeft de hack bevestigd maar niet dat er betaald is om te voorkomen dat er nog meer data worden gepubliceerd. Het lab wil er verder niets over kwijt.

Bevolkingsonderzoek

Bij de hack hebben internetcriminelen de privégegevens van in ieder geval 485.000 vrouwen gestolen uit een laboratorium dat onderzoek deed naar baarmoederhalskanker voor Bevolkingsonderzoek Nederland. Later werd duidelijk dat naast die gestolen gegevens, ook data zijn ontvreemd van huid-, urine-, en penis-, anus-, en wondvochtonderzoek.

De criminelen hebben 300 gigabyte aan data gestolen, zo meldt RTL. Er zou nu zo'n 100 megabyte aan data, van ruim 53.000 patiënten, op het dark web staan, een moeilijk toegankelijk deel van internet.

Volgens het laboratorium betreft het vooral gegevens uit de periode van 2022 tot en met dit jaar.

Dochterbedrijven van schoenenmerk Van Lier failliet, ook webshop dicht

1 week 4 days ago

Alle dochterbedrijven van het schoenenmerk Van Lier zijn failliet verklaard. Dat meldt de rechtbank Zeeland-West-Brabant. Dit jaar werd bekend dat het bedrijf het financieel zwaar had.

Het is nog onbekend hoe ver het faillissement reikt, omdat de uitspraak alleen betrekking heeft op de dochterbedrijven van het bedrijf uit Loon op Zand, niet op het moederbedrijf. Dat meldt de alternatieve beurswebsite Bondex.

Het familiebedrijf leed het afgelopen jaar bijna een miljoen euro verlies, kon de coronaschuld niet meer afbetalen en sloot in mei alle zeven fysieke winkels. Wel waren de schoenen nog te koop in winkels die ook andere merken verkopen en was de webshop nog open. Inmiddels is ook de webshop niet meer bereikbaar, die vermeldt 'Service Temporarily Unavailable'.

China: marineschip van VS verdreven bij rif in Zuid-Chinese Zee

1 week 4 days ago

De Chinese marine beweert dat het een Amerikaans marineschip heeft weggestuurd in de Zuid-Chinese Zee. Washington bevestigt dat er een onderzeebootjager actief is in die zee, maar verwerpt de beschuldiging van Peking dat de USS Higgins iets illegaals heeft gedaan.

Het incident zou hebben plaatsgevonden in de internationaal betwiste wateren bij het Scarborough-rif. De Chinese autoriteiten stellen dat de USS Higgins daar zonder toestemming doorheen probeerde te varen. Peking noemt dat een ondermijning van de Chinese soevereiniteit en van de stabiliteit in de Zuid-Chinese Zee.

Het bevel werd gegeven om het Amerikaanse marineschip "te monitoren, te waarschuwen en te verdrijven", zegt een woordvoerder van de Chinese marine tegen staatspersbureau Xinhua. Of de USS Higgins inderdaad is weggestuurd of van zijn koers is afgeweken, blijft onduidelijk.

Een woordvoerder van de Amerikaanse marine gaat er niet specifiek op in. De onderzeebootjager had volgens Washington vrije doorvaart en de woordvoerder stelt dat het internationale recht daarbij is gerespecteerd. "China's verklaring over deze missie is onjuist", zegt de woordvoerder tegen nieuwszender CNBC.

Achtervolging van Filipijns schip

Het is het tweede geopolitieke incident bij het Scarborough-rif in enkele dagen tijd. De Filipijnen, die net als China het gebied opeisen, beschuldigden de Chinese marine er maandag van "gevaarlijke manoeuvres".

Bij de achtervolging van een Filipijns schip schampten twee Chinese marineschepen elkaar, zo is te zien op deze video die de Filipijnse kustwacht naar buiten heeft gebracht:

Enkele dagen na dit incident liet de VS, een bondgenoot van de Filipijnen, kennelijk een marineschip varen langs het Scarborough-rif. Voor zover bekend is het de eerste Amerikaanse militaire operatie daar in minstens zes jaar tijd, schrijft persbureau Reuters.

Doorn in het oog

Op andere plekken in de Zuid-Chinese Zee voert de VS regelmatig missies uit die de Amerikanen zelf bestempelen als "vrijheid van navigatie-operaties", om te benadrukken dat ze daar mogen varen. Dit soort acties zijn een doorn in het oog van China.

Peking zegt dat het overgrote deel van de Zuid-Chinese Zee bij China hoort. Het Permanente Hof van Arbitrage in Den Haag heeft deze claims in 2016 van de hand gewezen, maar China erkent de legitimiteit van het hof in deze kwestie niet.

Chinacorrespondent Laura van Megen

"Het eerste incident in de Zuid-Chinese Zee tussen de Chinese en Amerikaanse marine onder de regering-Trump lijkt te hebben plaatsgevonden, maar het is niet de eerste keer dat China marineschepen van de VS waarschuwt om te vertrekken uit het gebied. Vorig jaar mei werd ook een Amerikaanse onderzeebootjager "gevolgd en gemonitord" rond de meer oostelijk gelegen Paracel-eilanden. Dat kwam ook enkele dagen na incidenten tussen de Filipijnse en Chinese kustwacht.

De spanningen in de Indische Oceaan en de Stille Oceaan lopen op. China stuurt dagelijks boten en militaire vliegtuigen richting Taiwan en houdt grote militaire oefeningen in de Zuid-Chinese Zee, in mei nog rond het Scarborough-rif. Omliggende landen organiseren hun eigen oefeningen daar, bijvoorbeeld de Filipijnen en de Verenigde Staten halverwege mei en ook India en de Filipijnen voor het eerst samen begin augustus.

De Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi zei onlangs dat een Russisch verlies op het slagveld in Oekraïne niet in Chinees belang is. Dan zouden de Amerikanen de handen vrij hebben voor hun zelfbenoemde hoofdtaak: het afschrikken van een oorlog met China in de Indo-Pacific."

Bedrijfscodes bij Kamer van Koophandel veranderen: 'Controleer je SBI-code'

1 week 4 days ago

Ondernemers controleren zelden of nooit hun eigen bedrijfsgegevens in het handelsregister. De Kamer van Koophandel (KvK) roept alle 2,7 miljoen ondernemers in Nederland op om dat begin september wel te doen. Dan veranderen de zogenoemde SBI-bedrijfscodes en kan het zijn dat een ondernemer niet goed geregistreerd staat.

SBI staat voor Standaard Bedrijfsindeling. Deze codes zijn gekoppeld aan de omschrijving van bedrijfsactiviteiten en worden op veel plekken in Nederland gebruikt. "Bijvoorbeeld door gemeenten om parkeervergunningen uit te geven, maar het heeft ook invloed op vergunningen en financieringen", zegt Sebastiaan van Hattum van de Kamer van Koophandel in het NOS Radio 1 Journaal.

"Op het moment dat je verkeerd geregistreerd staat, kan dat gevolgen hebben en loop je zelfs het risico op een boete", zegt Van Hattum. Ook kan een verkeerde registratie problemen geven bij bijvoorbeeld het aanvragen van een vergunning of subsidie en het kan gevolgen hebben voor belastingtarieven of pensioenpremies.

Elke 15 jaar gewijzigd

De SBI-bedrijfscodes worden eens in de 15 jaar gewijzigd. Dit gebeurt niet alleen in Nederland, maar in heel Europa omdat er nieuwe bedrijfsactiviteiten ontstaan en oude verdwijnen. "Zo hadden we 15 jaar geleden nog geen streamingsdiensten, maar gingen we naar de videotheek. Onze administratie moet mee met die veranderingen", legt Van Hattum uit.

Sommige codes worden opgesplitst, samengevoegd, gewijzigd of veranderen helemaal. Zo zijn er nu nog twee aparte codes voor online verkoop en verkoop via fysieke winkels. Vanaf september wordt daarvoor nog maar één code gehanteerd.

VS wil beruchte Haïtiaanse bendeleider 'Barbecue' vervolgen

1 week 4 days ago

Het Openbaar Ministerie in de VS klaagt de beruchte Haïtiaanse bendeleider Jimmy 'Barbecue' Chérizier aan voor het inzamelen van geld in de VS voor zijn bendeactiviteiten en mensenrechtenschendingen. Ook looft het 5 miljoen dollar (ruim 4,2 miljoen euro) uit voor de tip die leidt tot zijn aanhouding of veroordeling.

Een Amerikaanse medeverdachte in dezelfde zaak is vorige maand in Texas opgepakt.

Chérizier is een voormalige politieagent. Hij zou in de periode 2017-2019 verantwoordelijk zijn geweest voor de moord op meer dan honderd mensen. Zelf ontkent hij dat.

Steeds machtiger

In de jaren daarna werd hij almaar machtiger, doordat meer bendes zich bij hem aansloten. In 2020 plaatste de VS hem op een sanctielijst voor betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen als moord en verkrachting.

Op dit moment heeft het samenwerkingsverband van bendes die hij achter zich heeft 90 procent van de hoofdstad Port-au-Prince onder controle.

Ook daar kan hij zich niet veilig voelen, zegt de FBI tegen persbureau AP. "De FBI is meer dan ooit gemotiveerd om crimineel geweld de kop in te drukken. Er is geen plek waar hij veilig is, ook anderen zoals hij niet."

Nieuwsuur sprak vorig jaar met Chérizier:

Haïti wordt al jaren door bendegeweld geteisterd. Vorig jaar stuurde de VN op verzoek van de toenmalige regering een internationale politiemacht, maar die heeft nog weinig kunnen bereiken.

De VN noemt de situatie in Haïti catastrofaal. "In de dertig jaar dat ik in dit land werk, heb ik dit niveau van geweld en angst niet eerder gezien", zei VN-Haïti-expert Bill O'Neill vorige maand. "Ontvoeringen, seksueel geweld en andere grove mensenrechtenschendingen hebben aangrijpende niveaus bereikt."

Grote schade door storm in Kaapverdië, inzamelingsactie in Nederland

1 week 4 days ago

De schade op de Kaapverdische eilanden São Vicente en Santo Antão door de tropische storm Erin is groot. Zware regenval en modderstromen van de afgelopen dagen hebben de eilanden grotendeels platgelegd. "Veel mensen zijn hun huis verloren", zegt Randolph Nahar uit Almere die een inzamelingsactie is gestart.

Hij is projectontwikkelaar in Kaapverdië en staat in nauw contact met veel mensen op de eilanden. "Er zijn mensen van wie de woning volledig is overstroomd. Niet alleen met water, ook met modder. Veel mensen zijn met niets achtergebleven."

Ook zijn meerdere wegen onbegaanbaar. Bij een groot gedeelte is het asfalt weggevaagd, omschrijft Nahar. Het gebied is heuvelachtig waardoor van alles is weggespoeld. "Op de wegen zie je een laag modder, brokken en allerlei troep liggen."

Het Kaapverdische persbureau Inforpress meldt dat er in sommige gebieden nog geen stroom is en dat er geen telefoonverkeer mogelijk is.

De totale omvang van de schade is nog onduidelijk, maar Nahar durft de inschatting wel te maken die in de miljoenen loopt. "Niemand was hierop voorbereid." Daarom is hij een inzamelingsactie begonnen. "Ondernemers en particulieren hebben de handen ineengeslagen met de gedachte: we weten dat de overheid er een grote kluif aan gaat hebben en dat ze het moeilijk gaan krijgen."

Zijn doel is om minimaal 200.000 euro bij elkaar te krijgen, maar zelfs als dat lukt, is dat volgens hem slechts een druppel op een gloeiende plaat. Het geld dat hij inzamelt, wordt besteed aan de eerste levensbehoeften. "Boodschappen, water en hygiënespullen", zegt hij. "Maar ook aan generatoren, omdat de stroomvoorziening niet stabiel is."

Nationale rouw

Tot nu toe zijn zeker acht mensen om het leven gekomen: zeven als gevolg van overstromingen en een achtste door elektrocutie. Premier Correia e Silva heeft gisteren twee dagen van nationale rouw afgekondigd. "Ik betreur het verlies van mensenlevens, vermiste personen en kinderen. Dat is een onherstelbaar verlies", staat in een verklaring waar het Kaapverdische persbureau Inforpress over schrijft.

Kaapverdië ligt ongeveer 900 kilometer verwijderd van West-Afrika. De eilanden zijn populair bij onder anderen liefhebbers van strandvakanties en watersporters. In Nederland kent Rotterdam een omvangrijke Kaapverdische gemeenschap. Volgens de gemeente wonen er zo'n 30.000 Kaapverdiërs in de stad.

Politie heeft maker en opdrachtgever van deepfake video van BN'ers in beeld

1 week 4 days ago

De politie heeft een 73-jarige man uit Noord-Holland in beeld die een deepfake pornovideo van een bekende Nederlander zou hebben gemaakt. Dat bevestigt het OM na berichtgeving in het AD.

Het OM is nog in afwachting van het onderzoeksdossier. Als dat binnen is, neemt het een beslissing over vervolging van de man.

Volgens de krant werkte de man in opdracht van een Canadees uit Toronto die een internationale website runde waarop dit soort video's waren te zien.

MrDeepFakes

Het OM begon vorig jaar een onderzoek naar de website MrDeepFakes na een bericht in dezelfde krant. Daarin stond dat op de site neppornovideo's met tientallen bekende Nederlanders uit de showbizz, tv-wereld en politiek te zien waren.

De makers hadden met AI de gezichten van bekende vrouwen uit binnen- en buitenland op het lichaam van pornoactrices gemonteerd. De website is inmiddels niet meer actief, maar trok volgens de krant maandelijks 13 miljoen bezoekers. In Nederland deden tientallen vrouwen aangifte.

Uitlevering

De krant schrijft ook dat BBB, VVD en GroenLinks willen dat het OM een uitleveringsverzoek indient bij Canada, om het meesterbrein in Nederland voor de rechter te brengen.

Het is de vraag of dat mogelijk is. In Canada is het verspreiden van pornografische deepfakes niet expliciet strafbaar. De Canadese wet moet eerst op de schop voor het OM een dergelijk verzoek kan doen, schriijft de krant.

Nationale Garde op straat in Washington, twee dagen na aankondiging Trump

1 week 4 days ago

De Nationale Garde is actief in straten van de Amerikaanse hoofdstad Washington D.C. De Amerikaanse president Trump kondigde afgelopen maandag aan dat hij de troepen ging sturen om "de orde in de stad te herstellen".

In het centrum zijn pantservoertuigen gestationeerd en rond verschillende overheidsgebouwen worden barricades opgeworpen. Een woordvoerder van het Witte Huis zegt tegen CNN dat de operatie zich voorlopig richt op "gebieden met veel verkeer en andere drukbezochte plekken".

Volgens het Witte Huis zijn er vannacht 100 gardisten ingezet. In totaal worden er deze week 800 leden van de Nationale Garde naar de stad gestuurd, zei Trump maandag.

De president stelt dat de inzet van de Nationale Garde nodig is "om de buitensporige criminaliteit in de stad aan te pakken". In tegenstelling tot wat de president beweert, blijkt uit cijfers van de politie van Washington dat de totale criminaliteit ten opzichte van vorig jaar juist met 7 procent is afgenomen. Voor geweldsmisdrijven is dat zelfs 26 procent.

'Autoritaire zet'

De Democratische burgemeester van de stad, Muriel Bowser, is fel gekant tegen de inzet van de Nationale Garde in haar stad. In een toespraak beschuldigde ze Trump vannacht van "een autoritaire zet". "We moeten zorgen dat we een Democratisch Huis kiezen, zodat we een vangnet hebben tegen deze autoritaire opmars", zei ze.

Trump stuurde dit jaar ook al honderden leden van de Nationale Garde naar Los Angeles, naar eigen zeggen omdat het Democratische stadsbestuur te weinig zou doen tegen protesten tegen zijn anti-immigratiebeleid. Hij heeft ook gedreigd met soortgelijke troepeninzet in New York en Chicago, waar ook steevast Democratisch wordt gestemd.

Snelweg A2 bij Maarheeze weer open na ongeluk met vrachtwagen

1 week 4 days ago

De A2 ten zuiden van Eindhoven is weer open. Gisteravond schoot tussen de afslag Valkenswaard en de afslag Maarheeze een vrachtwagen door de middenberm. Die kwam in botsing met auto's die richting Maastricht reden.

De ravage was groot. Twee mensen zijn naar het ziekenhuis gebracht. Het is niet bekend hoe ze eraan toe zijn.

De snelweg richting Maastricht werd afgesloten voor hulpverlening en opruim- en herstelwerkzaamheden. Het verkeer werd omgeleid via de A67 en A73. Het verkeer richting Eindhoven kon vannacht alleen de rechterrijstrook gebruiken.

Wekdienst 13/8: EU-leiders videobellen met Trump • PSG en Spurs voetballen om Super Cup

1 week 4 days ago

Goedemorgen! Europese regeringsleiders praten vandaag via een videoverbinding met de Amerikaanse president Trump over Oekraïne, in aanloop naar de ontmoeting van Trump en Poetin. En vanavond wordt er gevoetbald om de Europese Super Cup.

Eerst het weer: het wordt zonnig en met 28 tot 35 graden wordt het vanmiddag zeer warm. Vanaf de late middag en tijdens de avond meer bewolking. Komende nacht valt soms een regen- of onweersbui, maar het koelt niet verder af dan 19 tot 22 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten?

Hier stond eerder dat het hoger beroep in de zaak tegen de zogenoemde Erasmusschutter van vandaag van start gaat. Dat blijkt niet helemaal te kloppen: in de rechtbank wordt gesproken over de voorlopige hechtenis.

Wat heb je gemist?

In Frans Guyana is een nieuwe Europese satelliet gelanceerd om het weer nog preciezer te voorspellen. De weersatelliet gaat rondjes draaien over de Noord- en Zuidpool en kan het hele aardoppervlak in kaart brengen. De satelliet levert niet alleen gegevens aan voor weersverwachtingen, maar kijkt ook naar luchtvervuiling.

Europese landen werken al langer aan de nieuwe generatie weer- en klimaatsatellieten. Bestaande satellieten slijten en gaan uiteindelijk kapot, dus moeten er op tijd opvolgers worden gelanceerd.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

In Nijmegen is een kostbare opgezette tijger gestolen uit een winkel. De eigenaar wil het dier graag terug en looft een beloning uit voor de gouden tip. "De bijbehorende papieren hebben ze niet meegenomen, dus hij is onverkoopbaar", aldus de eigenaar.

Fijne dag!

Chinese producten tegen bodemprijzen in Europa: 'Meer dan 50 procent goedkoper'

1 week 4 days ago

De afgelopen maanden zag de Europese Commissie een forse toename van de import uit China. Sommige producten werden meer dan twintig keer meer geïmporteerd dan een jaar geleden. De prijzen van sommige producten lagen ook veel lager. Ondernemingsorganisaties maken zich grote zorgen.

Sinds de Verenigde Staten hoge heffingen invoerden op Chinese producten is de vrees dat deze tegen bodemprijzen de Europese markt op komen. De eerste geluiden hierover uit het bedrijfsleven zijn hoorbaar.

Vooral machines en chemische producten werden het afgelopen halfjaar veel meer geïmporteerd. Zo werd een groep chemische stoffen ruim 36 keer meer uit China gehaald dan een jaar geleden, tegen een 95 procent lagere prijs. Industriële robots werden bijna 8 keer meer uit China gehaald, tegen een gemiddeld 29 procent lagere prijs.

Sinds eind april houdt de Europese Commissie nauwkeurig bij hoeveel producten uit China komen en tegen welke prijzen. Het is nog te vroeg om te concluderen dat er sprake is van 'dumping', zeggen deskundigen, maar volgens ondernemersvereniging in handel en logistiek EvoFenedex zijn de cijfers zorgwekkend.

Ook branchevereniging voor technologische industrie FME maakt zich zorgen. "We krijgen steeds meer signalen van leden over concurrerende machines uit China die voor prijzen worden aangeboden die soms meer dan 50 procent lager liggen dan bij vergelijkbare Europese machines van een A-merk", zegt een woordvoerder. "In sommige gevallen wordt zelfs tot 40 procent onder de oorspronkelijke offerteprijs gezakt. Dit wijst op een agressieve prijsstrategie."

Ook ondernemer Remco Valk ziet afgelopen maanden een verandering. Zijn bedrijf verkoopt robots die lassen. Het aanbod aan Chinese robots zag hij al langer stijgen. "Ik zie al jaren dat Chinese concurrenten een zeer agressieve prijsstrategie hanteren en de afgelopen maanden zie ik dat ze daarnaast aan een veel agressievere marketing doen via social media."

Chinese robots

Dat de eerste geluiden uit de machine/robotsector komen, is niet gek. Robotica is een van de tien belangrijkste sectoren in China's nationale industriestrategie 'Made in China 2025'.

Chinese meerjarenplannen gaan gepaard met flinke staatssteun, van goedkope leningen en subsidies tot belastingvoordelen. En dat niet alleen: opleidingsprogramma's worden aangepast om het juiste talent voort te brengen en onderzoeksfaciliteiten te openen.

Al deze stimulansen hebben geleid tot een gigantische toename van robotica-bedrijven. Volgens Chinese statistieken telde China vorig jaar ruim 451.000 bedrijven in de intelligente roboticasector, een verdrievoudiging ten opzichte van 2020.

Overproductie

Dit soort innovatie- en productiewedlopen, waarbij lokale overheden allemaal het beste resultaat aan Peking willen kunnen melden, gaan vaak gepaard met inefficiëntie en overproductie. Lokale overheden kampen daardoor met grote schulden en bedrijven kunnen hun producten niet kwijt. Daardoor is er een felle prijzenoorlog in China, die volgens president Xi de economie schaadt.

Onlangs waarschuwde de Communistische Partij dat agressieve prijsverlagingen en oneerlijke concurrentie winstmarges onder druk zetten en economisch herstel bemoeilijken. Het was een duidelijke oproep om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen en overproductie tegen te gaan.

Nog geen maatregelen

Vanwege de Chinese overproductie en de handelsoorlog met de VS is de verwachting dat er de komende tijd nog veel meer Chinese producten tegen lage prijzen naar Europa komen. Volgens de Europese Commissie is het nu nog te vroeg om brede maatregelen te nemen. Wel worden met name de chemie- en machinesector in de gaten gehouden.

De Europese Commissie heeft al voordat president Trump zijn handelsoorlog begon veel gedaan om de Europese industrie te beschermen tegen Chinese concurrentie. Zo gelden er importheffingen op Chinese elektrische auto's van 45 procent.

Ook zijn er importheffingen ingevoerd voor houtproducten uit China, zoals parketvloeren en multiplex, van tussen de 21 en 62 procent.

Die bescherming van de industrie heeft wel een keerzijde voor consumenten: duurdere producten. "Ik snap dat de EU Europese fabrieken wil verdedigen", zegt Alex Oldyck van multiplex-importeur De Gouw Handelmaatschappij. "Maar dit drijft de prijs in sommige gevallen ontzettend op voor klanten en Europese producenten bieden niet altijd een passend alternatief."

Volgens hem is overschakelen op Europees hout niet altijd een optie vanwege capaciteitsbeperkingen. "Fabrieken in Europa draaien vaak al op volle capaciteit. Je kan nu niet zomaar alles uit Europa halen. Wanneer China prijstechnisch niet meer interessant is, zullen importeurs hun heil zoeken in andere Aziatische landen, zoals Indonesië of Maleisië."

Nieuwe klimaat- en weersatelliet gelanceerd: 'Weersverwachting stapje voor stapje preciezer'

1 week 4 days ago

Met de nieuwe Europese weer- en klimaatsatelliet kunnen nog preciezere metingen worden gedaan, om kaarten te maken die laten zien hoe vies of schoon de lucht is en te zien waar de rook van vulkaanuitbarstingen of bosbranden heengaat.

Vannacht werd de satelliet op een Ariane 6-raket van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA gelanceerd in Kourou, Frans-Guyana, waar de Europese lanceerbasis is. De satelliet gaat niet gelijk metingen doen, eerst wordt alles nog gecontroleerd en ingesteld.

Stapje voor stapje beter

De weersatelliet gaat rondjes draaien over de Noord- en Zuidpool en kan het hele aardoppervlak in kaart brengen. Dagelijks meet hij onder meer de temperatuur en het vochtgehalte op elke hoogte in de atmosfeer.

"Die gegevens verwerken wij in onze weermodellen", zegt Jan Fokke Meirink, onderzoeker bij het KNMI. "Dat gaat een positieve impact hebben op de kwaliteit van de weersverwachting." De data worden ook gebruikt voor Europese weermodellen. De satelliet is een samenwerking van dertig Europese landen, waaronder Nederland.

"Door de jaren heen wordt de weersverwachting steeds preciezer", zegt Meirink. Dat kun je precies laten zien door de verwachtingen achteraf te vergelijken met de metingen. Volgens hem is dat een geleidelijk proces. Meirink verwacht dan ook niet dat mensen direct aan het weerbericht merken dat de satelliet straks aan het werk is.

Vocht zien voordat wolken ontstaan

Europese landen werken al langer aan de nieuwe generatie weer- en klimaatsatellieten. Bestaande satellieten slijten en gaan uiteindelijk kapot, dus moeten op tijd opvolgers worden gelanceerd. Meirink: "Zo zijn we weer voor ten minste vijftien jaar van metingen verzekerd." De instrumenten aan boord zijn over de hele linie een stapje sneller of beter dan de vorige generatie.

Eind juli werd ook al een weersatelliet gelanceerd. Aan boord was een instrument dat elk halfuur het vocht in de atmosfeer meet, onder andere boven Europa. "Dat hadden we nog niet", zegt Meirink. Meteorologen kunnen daarmee zien waar in de atmosfeer veel vocht zit, zelfs voordat zich wolken vormen. Meirink verwacht dat dit helpt om (plens)buien aan te zien komen.

Meteorologen gebruiken ook meetgegevens van weerstations op de grond, maar op zee en in dunbevolkte gebieden zijn minder stations. Daarom zijn satellieten belangrijk. Het KNMI gebruikt ook Chinese en Amerikaanse metingen, vooral voor de langetermijnverwachtingen. Vaak komt ons weer vanuit het westen van de Atlantische oceaan.

Luchtvervuiling preciezer meten

Aan boord van de nieuwe satelliet zijn ook instrumenten om de luchtkwaliteit te meten, in opdracht van de Europese Commissie. Onderzoekers van TNO en het Nederlandse ruimteonderzoeksinstituut SRON werkten mee aan de bouw en helpen bij de analyse van de gegevens.

De instrumenten meten onder meer hoeveel stikstofoxiden worden uitgestoten door fabrieken en het verkeer. Ook meten ze hoeveel ammoniak, vooral afkomstig van veehouderijen, in de lucht zit. Nederland probeert sinds een uitspraak van de Raad van State in 2019 de uitstoot van dit soort stikstofverbindingen terug te dringen. Beter inzicht hoeveel er in de lucht zit, kan hier mogelijk bij helpen.

Verder meet de satelliet de uitstoot van methaan, een krachtig broeikasgas. De afgelopen jaren is er dankzij een oudere satelliet meer bekend geworden over de uitstoot van methaan. Zo werden grote methaanlekken in steenkoolmijnen, pijpleidingen en vuilnisbelten ontdekt, die vervolgens konden worden gedicht.

New York Times: Rusland verdacht van hack op Amerikaanse federale rechtbankensysteem

1 week 4 days ago

De Amerikaanse autoriteiten hebben bewijs dat Rusland op zijn minst deels verantwoordelijk is voor een grootschalige cyberaanval op de Amerikaanse federale rechtbank. Dat schrijft The New York Times op basis van anonieme bronnen die betrokken zijn bij het onderzoek naar de hack.

Door de aanval op het computersysteem dat de federale rechtbank gebruikt om processtukken te beheren, konden de daders mogelijk documenten met zeer gevoelige informatie inzien. Het zou onder meer gaan om stukken met namen van mensen die verdacht worden van misdrijven die de nationale veiligheid in gevaar brengen.

Wanneer de cyberaanval precies plaatsvond, is onduidelijk. Nieuwssite Politico bracht de hack vorige week aan het licht. De federale rechtbank zou de digitale aanval begin juli hebben ontdekt.

'Jarenlange poging'

Ingewijden spreken van "een jarenlange poging om het systeem te infiltreren". Ambtenaren zouden het advies hebben gekregen om de meest gevoelige documenten uit het systeem te verwijderen.

Het is niet duidelijk welke entiteiten precies achter de hack zitten, schrijft The New York Times. De Russische inlichtingendiensten zouden in ieder geval deels verantwoordelijk zijn. Of er ook andere landen bij betrokken waren, wordt nog onderzocht.

Twee doden in Frankrijk door eten van met listeriabacterie besmette kaas

1 week 4 days ago

In Frankrijk zijn twee mensen overleden aan listeriose, nadat zij kaas hadden gegeten die besmet was met de listeriabacterie. Dat meldt Santé Publique France, dat deel uitmaakt van het ministerie van Volksgezondheid. In totaal werden er zeker 21 mensen ziek na het eten van de besmette kaas.

De listeriabacterie werd teruggevonden in verschillende zachte kazen met een schimmelkorst, waaronder camembert, geitenkaas, gorgonzola en brie. In Frankrijk zijn meer dan veertig leveringen kaas teruggeroepen.

Volgens Franse media is de besmetting mogelijk te herleiden tot een fabriek in Centraal-Frankrijk. Producten uit de fabriek worden verkocht in veel grote Franse supermarkten. Ook in België zijn enkele producten teruggeroepen.

Listeriose is een infectieziekte en wordt veroorzaakt door de bacterie Listeria monocytogenes. Die bacterie kan via voedsel het lichaam binnenkomen. Voor de meeste mensen is zo'n infectie ongevaarlijk, maar het kan ernstig zijn voor zwangere vrouwen, ouderen en mensen met een verminderde weerstand.