Aggregator

Geweld tegen politie neemt niet af: 'Samenleving is verhard'

1 week ago

De politie telde het afgelopen jaar 12.500 keer agressie en geweld tegen agenten. Dat is ongeveer net zo veel als eerdere jaren en nog altijd veel te hoog, vindt de politie.

"De samenleving is sinds corona verhard", verklaart Henk van Dijk, programmamanager geweld tegen politieambtenaren. "Mensen staan op tegen elkaar, maar ook tegen de overheid. Als politie zitten wij in de frontlijn."

Voor de coronaperiode schommelde het aantal geweldsincidenten rond de 10.000 per jaar, daarna steeg het naar ruim 12.000. Zolang de sfeer in de samenleving niet verbetert, zal het geweld volgens Van Dijk vermoedelijk niet snel afnemen.

Mishandeling

Vorig jaar ging het in bijna de helft van de gevallen om verbaal geweld. De politie telde ruim 5300 beledigingen. Daarnaast werd bijna 3000 keer verzet gepleegd tijdens een aanhouding.

Meer dan duizend agenten maakten melding van een vorm van mishandeling. Zo werden politiemensen belaagd tijdens pro-Palestijnse protesten en door voetbalhooligans. De politie registreerde vorig jaar 139 pogingen tot doodslag en 46 zware mishandelingen.

Volgens Van Dijk heeft al het geweld grote impact op politiemensen. "Mensen beseffen niet welke schade ze aanrichten. Fysiek en mentaal."

ME'er Sharon kreeg tijdens haar werk ammoniak in haar gezicht. In de video vertelt ze over haar ervaringen:

De politie telde ruim 1200 gevallen van bedreiging. Doxing, het online zetten van namen, adressen of telefoonnummers van agenten, werd vorig jaar 23 keer gemeld. Het is voor het eerst dat dit cijfer landelijk is bijgehouden.

"De absolute aantallen lijken misschien niet hoog, maar zo'n aantal zegt niets over de enorme impact die het heeft", zegt Van Dijk. "Het bedreigen en intimideren van politiemedewerkers in hun privéleven gaat ver over de grens." Sinds vorig jaar is doxing strafbaar en zijn er ook enkele mensen voor veroordeeld.

Jaarwisseling

De politie noemt de jaarwisseling een "terugkerend jaarlijks dieptepunt" waarbij politiemensen op straat bekogeld worden met vuurwerk. De politie is dan ook blij dat de Tweede Kamer heeft ingestemd met een landelijk vuurwerkverbod.

Toch is zo'n verbod niet zaligmakend, waarschuwt Van Dijk. Zeker de komende jaarwisseling niet, wanneer er nog wel vuurwerk afgestoken mag worden. Hij verwacht dat er pas op de langere termijn minder vuurwerkgeweld zal zijn.

Publieke taak

Niet alleen agenten, maar ook andere hulpverleners krijgen regelmatig te maken met geweld. Onder werknemers van ov-bedrijven, zorgverleners en andere mensen met een publieke taak daalde het aantal incidenten licht, van 3561 incidenten in 2023 naar 3458 vorig jaar.

Volgens Van Dijk is dat allerminst goed nieuws. Hij denkt dat er simpelweg minder vaak aangifte is gedaan en zegt dat daaraan gewerkt moet worden.

Het Openbaar Ministerie registreerde het afgelopen jaar 9100 verdachten van geweld tegen mensen met een publieke taak. Zo'n 60 procent van de zaken wordt aan de rechter voorgelegd, de rest handelt het OM zelf af met bijvoorbeeld een boete of een (voorwaardelijk) sepot.

Milieuorganisaties stellen Wiersma ultimatum, anders nieuwe stikstofrechtszaken

1 week ago

Milieuorganisaties willen binnen twee weken met landbouwminister Wiersma om tafel om het over haar stikstofbeleid te hebben, anders volgt een reeks nieuwe rechtszaken. Dat schrijven de organisaties in een brief aan de minister, die in handen is van de NOS.

Mobilisation for the Environment en Vereniging Leefmilieu, bekend van vele rechtszaken tegen de overheid over stikstof, schrijven in hun brief dat de stikstofplannen van het kabinet tekortschieten. Die plannen zijn gemaakt door een ministeriële commissie, die speciaal werd opgericht om de stikstofcrisis te lijf te gaan, en werden eind april openbaar gemaakt.

Omdat de milieuorganisaties ontevreden zijn met de plannen stellen ze de minister een ultimatum. Ze willen binnen twee weken een gesprek "met als doel een evenwichtig maatregelenpakket".

De milieuorganisaties hebben de brief vandaag verstuurd. Een woordvoerder van het ministerie van Landbouw laat weten dat er op dit moment nog geen reactie op het ultimatum van de milieuorganisaties kan worden gegeven.

"Ook tijd nodig voor uitvoering"

"De te nemen besluiten dulden geen langer uitstel omdat ook voldoende tijd nodig is voor de uitvoering", schrijven de milieuorganisaties aan de minister. "En naarmate eerder duidelijkheid wordt gegeven aan alle partijen hebben zij meer tijd om zich op de maatregelen in te stellen."

In de Nederlandse wet is vastgelegd op welke termijn de stikstofneerslag in beschermde Natura 2000-gebieden moet worden teruggedrongen. Nu is 28 procent van de oppervlakte van stikstofgevoelige natuur niet overbelast. In 2030 moet dat de helft zijn en in 2035 moet het zijn opgelopen tot 74 procent.

Ingrijpende uitspraak

In januari kwam daar een ingrijpende uitspraak bovenop. De rechter oordeelde toen in een rechtszaak die Greenpeace had aangespannen dat de overheid te weinig doet om stikstofneerslag in overbelaste natuurgebieden terug te dringen. Bovendien droeg de rechter de Staat op om voorrang te geven aan de kwetsbaarste gebieden.

Voldoen aan die uitspraak van de rechter is "volledig onmogelijk" met de aangekondigde plannen, schrijven de milieuorganisaties aan de minister. Dat punt onderbouwen ze met "eenvoudige prognoseberekeningen".

Eerlijke kans

Dat de ministeriële commissie de stikstofmaatregelen de komende maanden nog verder gaat uitwerken verandert daar niets aan, zeggen de milieuorganisaties. Ze schrijven aan de minister dat ze afgelopen maanden "pas op de plaats" hebben gemaakt door geen nieuwe rechtszaken aan te spannen "om de ministeriële stikstofcommissie een eerlijke kans te geven".

Die houding gaat veranderen als de minister niet ingaat op de uitnodiging, is te lezen in de brief. Dan spannen de milieuorganisaties nieuwe rechtszaken aan over megastallen en veehouderijen die veel stikstofneerslag veroorzaken. Ook boeren die buiten hun schuld om zonder geldige vergunning zitten, kunnen met rechtszaken te maken krijgen.

Pulitzer voor opgestapte cartoonist Ann Telnaes

1 week ago

Ann Telnaes, de cartoonist die ontslag nam bij de Washington Post omdat een van haar tekeningen werd geweigerd door de krant, heeft een Pulitzerprijs gewonnen. De Pulitzers zijn de belangrijkste journalistieke onderscheidingen van de VS.

De winnaars werden vannacht bekendgemaakt in New York. Telnaes won in de categorie geïllustreerde verslaggeving en commentaar.

Ze stapte begin dit jaar op bij de Washington Post nadat een cartoon was afgewezen waarop Amazon-oprichter Jeff Bezos en andere media-topmannen knielen voor een beeld van Trump. Bezos is eigenaar van The Washington Post. De Pulitzer-jury prijst Telnaes voor haar "onverschrokkenheid, die leidde tot haar vertrek bij de nieuwsorganisatie".

De schets van Ann Telnaes die door de Washington Post werd geweigerd:

Telnaes won een keer eerder een Pulitzer, in 2001. In 2022 en 2023 was ze onder de genomineerden.

Vier andere Pulitzers gingen naar The New York Times en de New Yorker won er drie, voor artikelen over fentanyl-verslaafden, het Amerikaanse leger en de aanslag op Donald Trump in de zomer van vorig jaar. De Wall Street Journal won een prijs voor de verslaggeving over Elon Musk, diens drugsgebruik en contacten met de Russische president Poetin.

De winnaars krijgen 15.000 dollar.

Mijnbouw in noorden Peru stilgelegd na moord op mijnwerkers

1 week ago

De mijnbouw in een noordelijke regio van Peru is voor een periode van dertig dagen stilgelegd. De maatregel is een reactie op de moord op dertien mijnwerkers. De politie ontdekte hun lichamen afgelopen zondag in een goudmijn. De regering van Peru wil ook een militaire basis opzetten in het gebied en een avondklok instellen.

Volgens mijnbedrijf Poderosa zijn de afgelopen tijd bijna veertig mensen vermoord door bendes in de regio. Sinds 2020 hebben illegale mijnwerkers delen overgenomen van het gebied waar Poderosa actief is.

Illegale mijnwerkers worden ook verantwoordelijk gehouden voor de dood van de dertien mijnwerkers die zondag werden teruggevonden. Ze waren vorige maand ontvoerd.

Noodtoestand

De Peruaanse president Boluarte heeft aangekondigd dat het leger de controle over het district Pataz overnemen. In het gebied was al de noodtoestand van kracht vanwege eerdere aanvallen op Poderosa's mijnwerkers. Energieminister Jorge Montoro zei dat het stilleggen van de mijnen na dertig dagen kan worden verlengd.

Peru is een van de grootste koperproducenten ter wereld. Dat metaal wordt in het zuiden van het land gewonnen. In het noorden, waar ook Pataz ligt, gaat het vooral om goud en zilver.

Twee motorcoureurs verongelukt bij crash op Brits circuit

1 week ago

Twee motorcoureurs zijn overleden na een ongeluk kort na de start van een race in het noorden van Engeland. Een derde raakte ernstig gewond.

Bij de crash op het circuit Oulton Park, dertig kilometer ten zuiden van Manchester, waren elf coureurs betrokken. De Brit Owen Jenner (21) liep ernstig hoofdletsel op en werd langs het circuit behandeld. Hij overleed later in een medisch centrum bij het circuit.

Nieuw-Zeelander Shane Richardson (29) had zware verwondingen aan zijn borst en overleed in het ziekenhuis in Stoke-on-Trent. De Britse coureur Tom Tunstall (47) werd opgenomen met zware verwondingen aan zijn rug en buik. Vijf anderen liepen lichte verwondingen op.

De coureurs kwamen in botsing bij de eerste bocht. Na het ongeluk werd het race-evenement onmiddellijk stilgelegd. Organisator Motor Sport Vision (MSV) spreekt van "een catastrofaal ongeluk". Volgens de organisator was er sprake van een "kettingreactie", waardoor elf deelnemers ten val kwamen.

MSV zegt samen te werken met de politie en de Motorcycle Circuit Racing Control Board (een toezichthouder in de motorsport) bij het onderzoek naar het ongeluk.

Opnieuw onrustig in Brussel na voetbalgeweld rond bekerwedstrijd

1 week 1 day ago

In Brussel hing gisteravond een grimmige sfeer na geweldsoproepen op sociale media. Op verschillende plekken in het centrum moest de politie ingrijpen, meldt de Belgische omroep VRT. Zondag waren er al rellen tussen groepen hooligans van Club Brugge en RSC Anderlecht, die de bekerfinale speelden. Tegen middernacht was de situatie onder controle.

De politie heeft twaalf relschoppers opgepakt. Eerder op de avond waren al twintig minderjarigen preventief aangehouden. "Ze gooiden met projectielen om een controle te ontlopen", zegt een woordvoerder van de politie tegen de VRT.

Op beelden van de VRT is te zien hoe relschoppers kleine brandjes stichtten en een bushokje vernielden:

Op sociale media gingen eerder oproepen rond om een pro-Palestijns protest in Brussel te verstoren. Daar is de onrust volgens de politie begonnen. Verschillende groepen jongeren zouden zich daar tegen elkaar en tegen de politie hebben gekeerd.

Gemaskerd

Voorafgaand aan de bekerwedstrijd tussen Club Brugge en RSC Anderlecht zondag was er al geweld in de stad. Club Brugge-supporters op weg naar het Koning Boudewijnstadion vielen buurtbewoners en bedrijven aan in de wijken Sint-Jans-Molenbeek en Jette. Sommige hooligans waren gemaskerd. Ook bij het Centraal Station was het onrustig.

Na de door Club Brugge gewonnen wedstrijd volgde wat lijkt op vergelding door supporters van de Brusselse club Anderlecht. In de metro werden Club Brugge-aanhangers aangevallen. Daarbij is ook met messen gestoken. Een van de slachtoffers raakte gewond aan een onderbeen toen hij werd beschoten.

De politie pakte 63 mensen op voor het geweld. Er zouden in totaal enkele tientallen slachtoffers zijn, onder wie ook enkele agenten. De Brusselse vervoersmaatschappij meldt dat twee metrostellen vernield zijn en er ook op metrostations schade is.

Minister Bernard Quintin van Binnenlandse Zaken riep op tot kalmte en zei op X dat de verantwoordelijken voor het geweld streng gestraft moeten worden.

Podcast De Dag: hoe de blik op de bevrijding is veranderd

1 week 1 day ago

Wie beelden van de bevrijding oproept, denkt aan grote mensenmassa's met vlaggetjes in de hand, colonnes met legervoertuigen en soldaten door de straten en vooral grote blijdschap verlost te zijn van de nazi's. Maar in die meidagen van 1945 gebeurde er veel meer dan dat. De blik op dat deel van de bevrijding is in de afgelopen 80 jaar flink uitgebreid.

In Podcast De Dag historicus Tijmen Dokter over de andere kant van de bevrijding. Aan de hand van drie ooggetuigen vertelt hij hoe bijvoorbeeld Joden werden opgevangen na de verschrikkingen die ze meemaakten in de concentratiekampen. Tot in de jaren 60 was er geen oog voor hun leed. Nu komen de verhalen van collaborateurs steeds vaker naar boven, door het openstellen van archieven en mensen die in hun eigen familiegeschiedenis duiken. Dat noemt Dokter goed: ook hun perspectief is belangrijk om te vertellen voor de hele maatschappij.

Reageren: mail naar dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek

Redactie: Judith van de Hulsbeek

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag 20 minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en De Rooy: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

'Verijdelde bomaanslag concert Lady Gaga gericht op lhbti-gemeenschap'

1 week 1 day ago

De twee verdachten die zaterdag van plan zouden zijn geweest een aanslag te plegen tijdens een gratis concert van Lady Gaga in Rio de Janeiro, hadden het gemunt op de lhbti-gemeenschap. Dat maakte de Braziliaanse politie bekend op een persconferentie.

"Ze gaven duidelijk aan een aanslag te beramen tijdens het concert van zangeres Lady Gaga, met als expliciet motief haat tegen seksuele geaardheid, met andere woorden tegen de lhbti-gemeenschap", zei Felipe Cury van de civiele politie van Rio de Janeiro.

De 39-jarige Amerikaanse zangeres spreekt zich vaak uit voor de lhbti-gemeenschap, waartoe veel van haar fans behoren. Zo zei ze in een toespraak tijdens World Pride in New York dat ze "een kogel voor hen" zou opvangen.

In een podcast zei Lady Gaga dat mensen "gevuld zijn met haat en onwetendheid" en zouden moeten kijken naar de queer gemeenschap om meer te weten te komen over "liefde, genade en vriendelijkheid."

Haar nummer Born This Way is een bekend lhbti-lied. Het gaat over zelfacceptatie en het omarmen van je identiteit.

De Braziliaanse politie liet zondag na afloop van het concert weten een bomaanslag te hebben verijdeld. Een man, de veronderstelde bedenker van het plan, en een minderjarige werden opgepakt.

De minderjarige bleek ook kinderporno in bezit te hebben. Bij een reeks invallen in vijftien woningen van andere verdachten in verschillende Braziliaanse deelstaten namen de autoriteiten telefoons en andere elektronische apparaten in beslag.

Cury zei dat een verdachte wiens huis in de stad Macaé, vlakbij Rio de Janeiro, werd doorzocht, "een religieuze motivatie had" en "beweerde dat [Lady Gaga] een satanist was".

De verdachte was van plan een satanistisch ritueel uit te voeren tijdens het concert door een kind of baby te doden. De politie heeft de verdachte opgepakt wegens terrorisme

De politiechef van Rio zei dat de groep die vermoedelijk achter de geplande aanslag zit, online haatzaaien, pedofilie en zelfbeschadiging promootte. Het doel van de aanslag was om meer bekendheid te vergaren, met name onder tieners en kinderen.

Twee miljoen bezoekers

Lady Gaga heeft nog niet gereageerd, maar vertelde via mediaberichten op de hoogte te zijn gesteld van de aanslag. "Vóór en tijdens de show waren er geen bekende veiligheidszorgen, noch enige communicatie van de politie of autoriteiten naar Lady Gaga over mogelijke risico's", zegt haar woordvoerder.

Lady Gaga trad zaterdagavond op het strand van Copacabana. Ongeveer twee miljoen fans woonden haar gratis concert bij. Het was volgens de BBC het grootste concert dat ze ooit heeft gegeven. De gemeente Rio de Janeiro betaalde voor haar komst, om zo de economie een impuls te geven.

Beschonken wethouder veroorzaakt ongeluk na bezoek aan bierbrouwerij

1 week 1 day ago

Een wethouder van het Limburgse Beekdaelen heeft gisteren een ongeluk veroorzaakt nadat hij beschonken achter het stuur was gestapt. Zijn bijrijder raakte daarbij lichtgewond. Dat bevestigt de wethouder aan De Limburger.

De 31-jarige wethouder Levin de Koster reed weg bij een bierbouwerij, maar drukte daarbij naar eigen zeggen een verkeerd pedaal in. Hij verloor de macht over het stuur, waarna hij eerst tegen een tuinmuurtje reed en daarna tegen een geparkeerde auto.

De Koster spreekt zelf van "een grote fout". "Er is schade veroorzaakt en daar heb ik veel spijt van. Daarom vind ik ook dat ik het eerlijke verhaal moet vertellen. Ik kan het niet meer terugdraaien", aldus de wethouder tegen De Limburger. De wethouder zegt zelf dat hij meer had gedronken dan de toegestane grens van 0,5 promille.

Het is onduidelijk of de wethouder is aangehouden. De politie kon daar nog niets over zeggen.

Gemeente

De Koster zegt dat hij zijn werkgever, de gemeente Beekdaelen, heeft ingelicht over het incident. Het is nog niet duidelijk of er consequenties zijn voor zijn baan. De Koster zegt ook dat hij de fractievoorzitters van de politieke partijen in de gemeenteraad heeft gebeld om te vertellen over het voorval.

De fractievoorzitter van zijn eigen partij Vernieuwingsgroep, Hugo Schaffrath, zegt dat Koster geluk heeft gehad dat er geen zwaargewonden zijn gevallen. "We gaan hem er in de partij zeker op aanspreken. Ik hoop dat hij dat gebruikt voor iets goeds, om anderen duidelijk te maken wat de gevaren zijn van alcohol in het verkeer. Hij heeft toch een voorbeeldfunctie als wethouder."

De Koster heeft ook met de burgemeester gesproken. Die zegt in een korte reactie dat het "niet fraai is". "Er zijn gelukkig geen gewonden gevallen."

Premier Roemenië stapt op na overwinning radicaal-rechtse kandidaat

1 week 1 day ago

De Roemeense premier Marcel Ciolacu is afgetreden. Na de overwinning van de radicaal-rechtse kandidaat George Simion in de eerste ronde van de presidentsverkiezingen gisteren, trekt de sociaal-democraat zichzelf en zijn partij terug uit de regeringscoalitie.

De kandidaat van Ciolacu's partij slaagde er niet in de tweede ronde te halen. Hij kreeg in de eerste ronde 20 procent van de stemmen en eindigde daarmee achter de burgemeester van Boekarest, die met 21 procent tweede werd.

Over twee weken neemt burgemeester Nicusor Dan, een partijloze pro-Europese centrist, het in de tweede ronde op tegen Simion.

Tweede ronde op 18 mei

Ciolacu zei tegen aanhangers van zijn sociaaldemocratische partij (PSD) dat de coalitie haar doel niet heeft bereikt en na deze verkiezingsuitslag haar geloofwaardigheid heeft verloren. "Daarom heb ik voorgesteld dat de PSD uit de coalitie stapt." In plaats van te wachten totdat de toekomstige president hem vervangt, treedt hij zelf af, zegt hij.

De partij van Ciolacu heeft ingestemd met zijn ontslag. Om politieke chaos te voorkomen blijven de andere sociaaldemocratische ministers voorlopig aan. Een nieuwe regering wordt gevormd na de tweede ronde van de verkiezingen op 18 mei.

Simion won gisteren overtuigend de eerste ronde met 40 procent van de stemmen en maakt een goede kans om ook de tweede ronde te winnen. Als de 38-jarige radicaal-rechtse kandidaat de presidentsverkiezingen wint, zou dat een uitbreiding betekenen van de groep eurosceptische leiders binnen de EU, waartoe ook de Hongaarse en Slowaakse premiers behoren.

Simion wil een volledige stop op militaire en financiële steun aan buurland Oekraïne en pleit voor een eigen koers die losstaat van Brussel. Verder is hij fan van de Amerikaanse president Trump. Critici vrezen dat een overwinning van de rechts-radicale kandidaat kan leiden tot verslechtering van de relatie met de EU en de NAVO.

Verkiezingsfraude

In november hield Roemenië al de eerste ronde van de presidentsverkiezingen, maar die uitslag werd ongeldig verklaard door het constitutioneel hof. De rechter oordeelde dat kiezers waren misleid, en besloot dat de volledige verkiezing moest worden overgedaan.

De presidentsverkiezingen werden geheel verrassend gewonnen door de pro-Russische en ultrarechtse Calin Georgescu, die dankzij TikTok plotseling razend populair was geworden. Met de hulp van influencers en nepaccounts wist hij in korte tijd een grote aanhang te verzamelen.

Georgescu wordt vervolgd voor verkiezingsfraude en mag niet meer meedoen aan nieuwe verkiezingen. De aanhang van Georgescu schaart zich nu grotendeels achter Simion. Veel Roemenen hebben vragen bij het nietig verklaren van de vorige ronde. Sommige aanhangers beschouwen het proces als politiek gemotiveerd.

Kandidaat-paus geliefd in Filipijns stadje, 'maar progressief is hij niet'

1 week 1 day ago

Dat kardinaal Luis Antonio Tagle geliefd is in het Filipijnse Imus, een stadje ten zuiden van hoofdstad Manila, is niet zo gek. Als je de kathedraal van Imus binnenwandelt, is de kans groot dat de eerste persoon die je aanspreekt hem persoonlijk kent. Al was het maar omdat hij hier zijn eerste stappen als bisschop zette.

"Ik ben een jeugdvriend van de kardinaal," zegt Conrado Crisostomo. "Ik kan het nog moeilijk bevatten dat hij kans maakt om paus te worden."

Want een kanshebber is de 67-jarige Filipijn zeker. Als je de geografisch en cultureel grijze periode tot en met de 8ste eeuw niet meetelt (negen pausen zijn in de eerste eeuwen na Christus technisch gezien geboren op wat nu Aziatisch grondgebied is), zou hij daarmee de eerste Aziatische paus zijn.

"Hij is niet alleen de trots van Imus en van de Filipijnen, maar van heel Azië", aldus Victoria Ilas. Ze is een vriendin van de moeder van Tagle.

Tagle staat bekend als de Aziatische Franciscus. Als een progressieve kandidaat voor paus. Maar als je je wat dieper in hem verdiept, merk je dat het label progressief niet helemaal klopt. Of op zijn minst relatief benaderd moet worden.

Invloed van de Katholieke Kerk

"Ik ken hem persoonlijk, want ik heb met zijn nichtje in een hotel gewerkt", zegt Bernadette Castino. Ze ziet Tagle graag als nieuwe paus, hoewel zijn Filipijnse Katholieke Kerk haar al decennia dwarszit. In haar bescheiden huisje twee wijken van de kathedraal vandaan, wijst ze naar de foto van haar zeven dochters. Die kreeg ze met haar man die alcoholist was, en zeer gewelddadig.

"Hij sloeg me met zijn vuisten. En een keer nam hij een heel groot mes mee omdat hij me wilde doodsteken. Een van mijn dochters stopte hem door te dreigen om hem aan te geven bij de politie." Haar katholieke geloof en het bijbehorende belang van de familie hielden haar bij haar man. Maar zestien jaar geleden overtuigden haar kinderen haar ervan om toch te vertrekken.

Toch is ze nog altijd met de man getrouwd. "Want in de Filipijnen kun je niet scheiden. Dus blijf je met je man getrouwd tot je sterft." Als je Vaticaanstad niet meetelt, zijn de Filipijnen het enige land op aarde waar scheiden verboden is. Dat komt door de invloed van de machtige Katholieke Kerk.

"De kerk bestaat uit families. Dus als een familie in de problemen komt, heeft de kerk problemen." Het echtpaar Wayne en Maria Fe Belizar vormt de directie van de Familie en Leven-stichting van het bisdom Novaliches in de grootste stad van de Filipijnen, Quezon City. Ze ondersteunen mensen om hun huwelijk intact te houden, maar voeren vooral actie om scheiding te voorkomen.

"Als je getrouwd bent moet je problemen zelf oplossen. Het was je eigen keuze om te trouwen", zegt Wayne. De miljoenen vrouwen die weliswaar van hun grensoverschrijdende mannen af zijn maar niet kunnen scheiden, krijgen een Filipijns gezegde voorgeschoteld. "Als je hete rijst eet, dan spuug je dat ook niet meteen uit. Voor een huwelijk moet je hard werken."

Je kunt een huwelijk annuleren in de Filipijnen. Dat kan een half jaar duren en ruim 3500 euro kosten. Bovendien wordt slechts 2 procent van de aanvragen goedgekeurd. Dus doen mensen het nauwelijks.

Meerderheid

In de tussentijd ben je eeuwig verbonden aan iemand, die als je sterft al je eigendom krijgt. Ook al heb je het verkregen nadat je uit elkaar bent gegaan. "Het is een levenslange lijdensweg", zegt Bernadette Castino.

Zo'n 50 procent van de Filipijnse bevolking wil scheiding legaliseren, tegen krap een op de drie mensen die ertegen zijn. Het Huis van Afgevaardigden heeft al een scheidingswet aangenomen. Maar de Senaat heeft al een jaar lang niks gedaan om de wet goed te keuren.

Dit is uit angst voor de druk van de Katholieke Kerk, waar zo'n 80 procent van de Filipijnen zich mee vereenzelvigt. Vooral in de aanloop naar de parlementaire verkiezingen volgende week zou goedkeuring politieke zelfmoord kunnen betekenen.

'Helemaal niet progressief'

Ook kardinaal Tagle ziet geen enkele reden om de wet te veranderen om scheiding te legaliseren. Hij is daar net zo conservatief in als met andere onderwerpen als abortus en anticonceptie.

"Hij is helemaal niet progressief", zegt priester Robert Reyes. De links-activistische priester zat in zijn tienerjaren op het seminarie met Tagle. "Hij was een centrist, gematigd. Hij waarschuwde mij altijd om de posities die ik innam."

Bernadette Castino vind het jammer, maar niet meer dan dat. Ze steunt Tagle nog altijd. Want wat haar betreft zijn het katholieke dogma en zijn geloof twee verschillende dingen. "Hij vecht altijd voor het volk. Daarom ben ik blij als hij paus wordt. Ik zal voor hem bidden."

Tagle heeft haar zegen dus. Maar als hij in het Vaticaan gaat wonen, zal ze haar eigen verlossing daar niet vinden.

Maatschappijen vliegen niet meer over Pakistan vanwege spanningen met India

1 week 1 day ago

Een aantal westerse luchtvaartmaatschappijen heeft besloten niet meer over Pakistan te vliegen naar aanleiding van de oplopende spanningen tussen Pakistan en India. Onder andere Lufthansa en AirFrance mijden het Pakistaanse luchtruim "tot nader order".

Volgens persbureau Reuters is op vluchtradars te zien dat sommige vliegtuigen van British Airways en Emirates ook om Pakistan heen zijn gevlogen. KLM vliegt nog wel over het land, maar zegt tegen persbureau ANP de veiligheidssituatie continu te beoordelen.

Op sommige routes van Europa naar Azië leiden de omleidingen tot langere vluchttijden. India sloot vorige week al het luchtruim voor Pakistaanse luchtvaartmaatschappijen en vliegtuigen met een Pakistaanse registratie.

Aanslag Kashmir

Twee weken geleden vermoordde een groep terroristen 26 toeristen in het Indiase deel van Kashmir. Die regio met een moslimmeerderheid ligt deels in India en deels in Pakistan en wordt door beide kernmachten opgeëist.

De moord op de toeristen was de grootste terreuraanslag op burgers in India in bijna twintig jaar. India zegt dat de terroristen werden gesteund door Pakistan. Pakistan ontkent alle betrokkenheid.

Sinds de aanslag is het wachten op een reactie van India. De Pakistaanse regering zei woensdag "betrouwbare informatie" te hebben dat India binnen 36 uur zou overgaan tot een militaire wraakactie, maar tot nog toe is dat niet gebeurd. De Indiase autoriteiten zeggen dat ze drie terroristen hebben geïdentificeerd, van wie twee de Pakistaanse nationaliteit hebben. De derde is een Indiër uit Kashmir.

Het kwam in de afgelopen weken meermaals tot een schotenwisseling aan de grens tussen militairen van beide landen. De VN en de VS roepen de landen op om terughoudend te zijn.

Bemiddeling Iran

Meerdere landen hebben aangeboden te bemiddelen. Vandaag heeft de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken als eerste buitenlandse hoogwaardigheidsbekleder een bezoek gebracht aan Pakistan. In de hoofdstad Islamabad sprak minister Araghchi met de Pakistaanse president Zardari en premier Sharif. Later deze week reist Aragchi ook naar India.

De Pakistaanse minister van Buitenlandse Zaken Dar zei eerder deze week dat hij al telefonisch heeft gesproken met meerdere buitenlandse functionarissen, onder wie zijn Amerikaanse evenknie Rubio en ook met de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov. "Wij zullen niet als eerste escaleren, maar Pakistan zal resoluut reageren op een daad van agressie door India."

Nieuwsuur maakte deze video over het Pakistan-India-conflict:

Europa: 600 miljoen euro om Amerikaanse wetenschappers aan te trekken

1 week 1 day ago

Frankrijk en de Europese Unie willen op grote schaal wetenschappers uit het buitenland, en met name uit de Verenigde Staten, aantrekken. Daarvoor stellen ze samen 600 miljoen euro beschikbaar. President Macron en Commissievoorzitter Von der Leyen maakten dat in Parijs bekend op een internationaal congres over wetenschappelijk onderzoek, 'Choose Europe for Science'.

Aanleiding zijn de bezuinigingen op wetenschappelijk onderzoek door president Trump. Hij heeft op grote schaal subsidies geschrapt voor universiteiten en instellingen die zich bezighouden met onderwerpen die hem niet zinnen, zoals klimaatverandering en gender. Veel onderzoekers zijn daardoor hun baan kwijtgeraakt. Bij sommige instellingen zijn onderzoeksgroepen en -programma's opgeheven.

"Onderzoekers zijn hier welkom"

Macron was vandaag kritisch over het beleid van zijn Amerikaanse collega. "Wie had ooit kunnen denken dat zo'n grote democratie, met een economie die juist steunt op vrije wetenschap, zo'n grote fout zou maken", zei Macron. Amerikaanse onderzoekers zijn hier welkom, voegde hij eraan toe. En om ze op te vangen heeft Parijs 100 miljoen euro beschikbaar. "Europa moet een toevluchtsoord zijn voor wetenschappers die worden bedreigd."

Von der Leyen sloot zich daarbij aan. De voorzitter van de Europese Commissie kondigde aan dat de EU voor de periode 2025-2027 500 miljoen euro uittrekt om Europa aantrekkelijk te maken voor onderzoekers. "Wetenschap staat ter discussie. Investeringen in vrij en open onderzoek staan ter discussie. Dat is een enorme vergissing. Wetenschap is de sleutel tot onze toekomst in Europa."

De EU gaat de toelatingsprocedures voor toponderzoekers versimpelen. Wetenschappelijke instellingen zullen geholpen worden bij het aantrekken van buitenlandse onderzoekers. En de vrijheid van wetenschappelijk onderzoek moet wettelijk worden vastgelegd, aldus Von der Leyen.

Honderden aanvragen

Frankrijk is al langer bezig met het aantrekken van Amerikaanse onderzoekers. Begin dit jaar al vroeg de regering universiteiten met plannen te komen om hun Amerikaanse collega's onderdak te bieden. Verschillende instellingen, waaronder de beroemde Sorbonne universiteit in Parijs, zijn daar nu mee bezig.

De universiteit Aix-Marseille zegt al zo'n 300 aanvragen binnen te hebben voor wat wordt genoemd "wetenschappelijk asiel". Ook onderzoekers van prestigieuze instellingen als Yale en Stanford willen komen. De eersten zullen in juni aan het werk gaan aan de Zuid-Franse universiteit.

"Haal ze snel binnen"

Uit onderzoek van wetenschappelijk tijdschrift Nature bleek dat 75 procent van de Amerikaanse onderzoekers nadenkt over vertrekken naar het buitenland in reactie op Trumps beleid en bezuinigingen. Canada en de Europese Unie zijn favoriete bestemmingen.

De Franse oud-president Hollande riep vorige maand op Amerikaanse onderzoekers zo snel mogelijk langdurige visa te verlenen. Volgens hem is dat ook nodig omdat overal landen nu proberen Amerikaans toptalent binnen te halen. "We moeten snel zijn", aldus Hollande.

Israëls nieuwe plan voor Gaza, 'de volgende stap is genocide'

1 week 1 day ago

"Het veiligheidskabinet heeft gisteravond unaniem ingestemd met een nieuw plan om Hamas te verslaan en de gijzelaars te bevrijden. Het plan omvat de verovering van Gaza-stad, inname van gebieden en het verplaatsen van de bevolking van Gaza naar het zuiden."

Zo klonk het journaal van de Israëlische publieke omroep KAN vanochtend. En dat nieuws kwam hard aan in Gaza: "Ik ben verbaasd dat ze een uitbreiding aankondigen. Het Israëlische leger heeft iedere stad, iedere centimeter van Gaza al verwoest. Wat hebben ze nog niet gedaan?", zegt Matar Al-Rizk in Gazastad tegen persbureau Reuters.

Ook in Israël klinkt kritiek: "De militaire operaties brengen elke gijzelaar in gevaar. Het bedreigt ook de levens van onze soldaten en verergert de tol voor talloze Israëlische families", zegt het Hostages and Missing Families Forum in een statement.

Het Forum wijst erop dat volgens recente peilingen 70 procent van de Israëliërs vindt dat terugkeer van de gijzelaars de eerste prioriteit zou moeten zijn. Het kabinet deelt die mening niet. "De gijzelaars vrij krijgen is een belangrijk doel, maar het hoogste doel is de overwinning op onze vijanden", zei premier Netanyahu vorige week.

'Voor eens en altijd veroveren'

Israël zegt de oorlog in Gaza te willen uitbreiden om Hamas te verslaan en de gijzelaars te bevrijden, maar anderhalf jaar oorlog laat zien dat deze twee doelen moeilijk te bereiken zijn met militaire offensieven. Volgens Midden-Oostendeskundige Koert Debeuf van de Vrije Universiteit Brussel zitten er dan ook andere motieven achter de uitbreiding.

"Hoe langer de oorlog duurt, hoe langer deze regering - en Netanyahu - in het zadel blijft", zegt Debeuf. "De tweede reden is dat de extreemrechtse partijen in het kabinet op deze manier hun doelstellingen kunnen bereiken: Gaza overnemen en de kolonisatie uitbreiden."

Dat bleek ook uit de reactie van de uiterst rechtste minister van Financiën, Smotrich. "Er zal geen terugtrekking plaatsvinden uit de gebieden die we hebben veroverd, ook niet in ruil voor gijzelaars", zei hij vandaag. "We gaan de Gazastrook voor eens en altijd veroveren."

Israëlisch militair expert Yossi Melman verwacht niet dat dat echt zal gebeuren. "Smotrich wil Gaza permanent bezetten en er joodse nederzettingen bouwen, maar wie gaat het gebied beveiligen? Dan heb je duizenden militairen nodig en we zien nu al dat reservisten zich verzetten tegen deze oorlog." Ook Melman denkt dat Netanyahu de oorlog uitbreidt om rechtste partijen tevreden te houden en zo aan de macht te blijven.

Etnische zuivering

Israël wil alle inwoners van Gaza naar het zuiden evacueren om hen 'te beschermen', maar ook gebieden die Israël eerder bestempelde als 'veilige zones', werden vervolgens aangevallen. Daarnaast heeft het Israëlische leger zo'n 70 procent van de Gazastrook in handen, wat betekent dat de Palestijnen al beperkt zijn tot een klein deel van de strook.

"Dit is op het randje van etnische zuivering", zegt Melman. "Gaza is 360 vierkante kilometer groot, niet veel groter dan Amsterdam en in het overgrote deel van dat kleine gebied mogen de ruim 2 miljoen Palestijnen al niet meer komen."

Hoogleraar internationaal strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam Göran Sluiter bevestigt dat. "Etnische zuivering betekent een gebied vrijmaken van een bepaalde groep en dat is wat hier speelt, onder meer door de plek onbewoonbaar te maken, het gedwongen overbrengen van de groep naar ander gebied en nu de groep op een heel klein stukje land laten wonen. De volgende stap is genocide."

De plannen van Israël doen denken aan een voorstel van president Trump om de Palestijnen uit Gaza te 'verplaatsen' naar andere landen, zoals Somalië of Sudan.

Volgens Netanyahu lopen er nog gesprekken met landen over het opvangen van Palestijnen uit Gaza, maar geen enkel land ziet hier wat in. "Niemand wil daaraan meewerken", zegt Debeuf. "Ik verwacht niet dat dat zal veranderen."

Het onvrijwillig verplaatsen van Palestijnen, binnen of buiten Gaza, zonder zicht op terugkeer is in strijd met het internationaal recht, maar Israël heeft daar iets op bedacht: een vrijwillig migratiebureau waar Palestijnen zich kunnen aanmelden voor vertrek.

Een kansloos plan, zegt Melman. "Ik snap dat sommige Gazanen weg willen, maar er is geen land dat bereid is om hen op te vangen. En zelfs als 100.000 of 200.000 Palestijnen vrijwillig vertrekken, dan zit je nog steeds met bijna 2 miljoen mensen. Het is geen oplossing."

Canadezen willen zakendoen in Nederland: 'we weten nu wie onze echte vrienden zijn'

1 week 1 day ago

Een groeiend aantal Canadese bedrijven ziet zich door de handelsoorlog met de Verenigde Staten gedwongen relaties met andere handelspartners te versterken. Ze richten zich hierbij sterk op Europa, in het bijzonder op Nederland, blijkt uit gesprekken die de NOS heeft gevoerd met Nederlandse bedrijven.

"Het inwisselen van Amerikaanse leveranciers voor Europese, of specifiek Nederlandse, is makkelijk te doen. Het is zeker iets waar we naartoe werken", zegt Adam Barbolet, de handelsdiplomaat van de Canadese ambassade in Den Haag. "In moeilijke en uitdagende tijden zoals deze, zijn we erachter gekomen wie onze echte vrienden zijn."

Nederlandse bedrijven merken een groeiende interesse vanuit Canada. Ook de handelsdiplomaat ziet een "enorme toename" aan belangstelling van Canadese bedrijven voor Nederland. "Canadese bedrijven die nog geen zaken deden in Nederland, bellen ons nu geïnteresseerd op." Ook reizen vertegenwoordigers van het Canadese bedrijfsleven naar Nederland om mogelijke handelspartners te ontmoeten, vertelt hij.

'Relatie met Europa versterken'

Premier Mark Carney, die vorige week de Canadese verkiezingen won, benadrukt eveneens het belang van de Canadese banden met Europa. "We zijn over de schok heen van het Amerikaanse verraad, maar we moeten de lessen niet vergeten", zei hij vorige week in zijn overwinningstoespraak. "We moeten onze relatie met betrouwbare partners in Europa, Azië en op andere plekken versterken."

Een jaar geleden zou niemand deze woorden van een Canadese premier hebben verwacht. De handelsstromen van de Verenigde Staten en Canada zijn stevig met elkaar verstrengeld, en de VS is al eeuwen de grootste handelspartner van de Canadezen. De afgelopen decennia is deze relatie alleen maar versterkt, maar dat veranderde snel vanaf het moment dat Trump op 20 januari opnieuw aan de macht kwam en duidelijk afstand nam van zijn noorderburen.

De handelsdiplomaat nuanceert de omvang van de Canadese economische verwevenheid met de VS. "Als je diensten niet meerekent, daarvan hebben we een handelsoverschot met de VS, en als je olie ook buiten beschouwing laat, dan is het niet zoveel handel." Dat neemt niet weg dat de heffingen pijn doen, voegt hij eraan toe.

De meeste Canadese bedrijven kijken nog wel de kat uit de boom, in de hoop dat de VS snel terugkomt van de hoge invoerheffingen, maar zeker is dat de VS voor veel bedrijven niet langer een betrouwbare handelspartner is. In Nederland of elders in Europa, hopen ze deze betrouwbaarheid en zekerheid wel te vinden.

Dat is niet het enige wat de Canadezen aantrekt. Nederland en Canada delen waarden en hebben beide grote liefde voor handel, aldus Barbolet.

Kikkererwten en geweren

Canadese bedrijven hebben veel interesse in Nederlandse landbouwtechnologie. Ook worden bijvoorbeeld gesprekken gevoerd over het opslaan van data.

En de interesse is wederzijds, ziet handelsdiplomaat Barbolet. Ook meer Nederlandse bedrijven kloppen bij hem aan over zakendoen in Canada. Ze zoeken naar vervanging van de nu duurdere Amerikaanse producten.

Nederland haalt uit Canada onder meer agrarische producten als kikkererwten en sojabonen en chemische producten. Andersom bevat de handel veel landbouwmachines en farmaceutische producten. De verwachting is dat de handel door de handelsoorlog van Trump de komende jaren zal toenemen.

Ondernemer Niels Postma wordt de afgelopen tijd geregeld benaderd door potentiële Canadese klanten. Zijn bedrijf, Tapp, maakt apparaatjes die temperaturen en luchtvochtigheid kunnen meten in pakketjes, wat bijvoorbeeld handig is bij het vervoer van verse producten. Dit soort duurzame producten slaan nu goed aan in Canada, merkt hij, een land dat duurzaamheid belangrijker vindt dan de VS.

"Trump heeft een steen in het water gegooid. Dat maak het voor iedereen lastiger, maar het biedt ook kansen", zegt Postma. "We zijn nu in gesprek met een aantal Canadese bedrijven, waaronder een hele grote supermarkt."