NOS Nieuws - Algemeen

Goedemorgen! Feyenoord speelt in de achtste finales van de Champions League tegen Internazionale uit Milaan. En de NS maakt bekend hoe het vervoersbedrijf heeft gepresteerd in 2024.

Eerst het weer: in het westen begint de dag grijs, maar het wordt weer zonnig. De maxima liggen rond 14 graden en er staat een matige zuidwestenwind.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Oekraïense president Zelensky is bereid om de grondstoffendeal met de VS te ondertekenen. Dat heeft president Trump in een bijna twee uur durende toespraak tot het Congres gezegd. De New York Times spreekt van "de langste presidentiële toespraak tot het Congres ooit". Senatoren en afgevaardigden onderbraken Trump veel en lang met applaus.

Trump zei in de toespraak dat hij een belangrijke brief van Zelenksy had gehad over de grondstoffen, maar verder liet hij weinig los over wat de VS er nu wel of niet mee wil gaan doen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Duizenden mensen hebben tot nu toe het condoleanceregister voor Dieuwertje Blok getekend op de website van het Sinterklaasjournaal.

De presentatrice overleed zondag op 67-jarige leeftijd. Blok begon als omroepster bij de KRO en presenteerde later het Sinterklaasjournaal ruim twintig jaar.

Fijne dag!

Scholieren kunnen al jarenlang gratis lid worden van de bibliotheek en steeds vaker biedt de bieb ook een gratis abonnement aan voor mensen van 18 jaar en ouder. Twee jaar geleden was in bijna een vijfde van de gemeenten al zo'n gratis lidmaatschap beschikbaar, inmiddels is dat aantal verdubbeld, blijkt uit een inventarisatie.

Vaak gaat het om een verlenging van het gratis lidmaatschap tot 27 jaar, maar er zijn ook voorbeelden tot 23, 24 en zelfs 30 jaar. "In sommige gevallen is dit jongerenabonnement wel beperkt tot bijvoorbeeld 12 of 20 uitleningen per jaar", zegt onderzoeker en bibliothecaris Mark Deckers, die de cijfers verzamelde. "Wil je meer, dan moet je een volledig abonnement nemen."

De bibliotheken willen hiermee volgens hem uitstralen dat "eigenlijk iedereen die nog studeert of daar net mee klaar is, nog gratis gebruik kan maken van de openbare bibliotheek".

Het gratis lidmaatschap tot 18 jaar maakt dat veel kinderen een bibliotheekpas hebben. In de leeftijdsgroep boven de 18 jaar is vaak nog maar een klein aantal mensen vaste klant van een bibliotheek. Eind vorige eeuw hadden de openbare bibliotheken nog 2,3 miljoen volwassen leden, veelal betalend. Twee decennia later is dat aantal teruggelopen naar 1,2 miljoen.

Deckers: "Na 2021 zien we wel een kentering. Die komt deels op het conto van het gratis lidmaatschap boven de 18 jaar."

Financiële drempel

Bibliotheek Zuid-Hollandse Eilanden in Spijkenisse heeft al jaren ervaring met een gratis abonnement voor 18-plussers. "Wij zijn in 2018 als de toenmalige Boekenberg begonnen met een gratis basis-abonnement voor 18 tot 30 jaar. Binnenkort willen we dat verder uitbouwen tot 65 jaar", aldus directeur Victor Thissen. Ook hier geldt een beperking: leden met zo'n gratis abonnement kunnen maar vijf boeken per jaar lenen.

De bieb wil dat zijn dienstverlening voor iedereen, zonder enige financiële drempel, beschikbaar is. "We zagen dat heel veel jongeren vlak voordat ze 18 werden afhaakten. Ze konden dat tientje of die 20 euro per jaar niet betalen of hadden het er niet voor over. Die lieten zich dan uitschrijven. Nou, zie die dan maar eens terug te krijgen."

Volgens Frederique Westera van de Bibliotheek Twente is die specifieke groep jongeren van 18+ belangrijk om aan te spreken. Volgens haar is het slecht gesteld is met hun leesvaardigheid en leesmotivatie. Die drempel probeert ze te verlagen door sinds een jaar een gratis abonnement van 18 tot 27 jaar aan te bieden: "Als ze lid zijn, heb je goed zicht op ze."

Met zo'n gratis basis-abonnement tot 30 jaar houdt de bibliotheek in Spijkenisse contact met de jongeren. "We hebben 5700 extra leden in die categorie. Dat is gigantisch veel. Om ze aan ons te binden, organiseren we filmvoorstellingen, cursussen, lezingen", vertelt directeur Thissen.

"En wat dacht je van voorleesactiviteiten voor kleine kinderen? Want we hebben het niet alleen over jongeren en/of studenten, maar ook over jonge vaders en moeders. Zodat, als ze wat ouder zijn en weer gebruik willen maken van de bieb, de bibliotheek voorin the mind hebben."

Extra horeca-omzet

De bibliotheek in Spijkenisse kan dit alles betalen dankzij onder meer een hogere horeca-omzet. Thissen: "Voor de activiteiten die we organiseren, vragen we een kleine vergoeding. En om nog even op dat gratis terug te komen: in ons geval mag je vijf boeken gratis lenen. Wil je meer, dan moet je een vorm van een abonnement nemen. Dus we proberen hen te triggeren: 'kom maar naar ons huis toe, laat je inspireren door de bibliotheek'. Bevalt het je en maak je er gebruik van, moet je een abonnement afnemen."

Bibliotheek Rozet in Arnhem heeft een speciaal potje van de gemeente om de gratis lidmaatschappen van 18 tot 24-jarigen te bekostigen. De bibliotheek is een speciale campagne gestart om jongeren te bereiken. Met succes, vertellen medewerkers: "De campagne loopt deze week op zijn eind, maar in de categorie 18 tot 24 jaar is het aantal leden al met 50 procent toegenomen ten opzichte van vorig jaar."

Onderzoeker Deckers: "Ik ben blij met de bibliotheken die stappen zetten. Daarom is het goed dat onderzocht wordt wat een goede manier is om het bereik van de bibliotheek te vergroten."

Een State of the Union mag het officieel niet heten, zo aan het begin van een nieuwe regeerperiode, maar voor veel leden in het Congres zal de lange speech van Donald Trump gevoeld hebben alsof hij nooit is weggeweest. "We hebben in 43 dagen meer bereikt dan de meeste andere regeringen bereiken in vier of acht jaar", stak de president van wal. "En we zijn nog maar net begonnen", vertelde hij de zaal met Senatoren en Afgevaardigden, die hem vaak en lang onderbraken met applaus.

"In de afgelopen zes weken heb ik bijna 100 presidentiële bevelen ondertekend en meer dan 400 acties ondernomen om gezond verstand, veiligheid, optimisme en welvaart in ons prachtige land te herstellen", stelde Trump. "Het volk heeft mij gekozen om de klus te klaren, en dat doe ik ook."

Kijk hier naar delen van de speech van president Trump:

Trump stipte ook aan dat de Oekraïense president Zelensky bereid is om alsnog de grondstoffendeal met de VS te ondertekenen. Hij zei dat hij een belangrijke brief van Zelensky daarover heeft gehad, maar verder liet hij er weinig over los.

Veel superlatieven

Bij vlagen klonk zijn speech als een campagnetoespraak, zoals hij die ook op zijn MAGA-rally's (Make America Great Again) in verkiezingstijd liet horen. Hij kwam superlatieven tekort om zijn eigen politieke wederopstanding onder woorden te brengen. "Velen hebben verklaard dat de eerste maand van ons presidentschap de succesvolste is in de geschiedenis van onze natie", zei Trump. "Erg indrukwekkend, gezien de nummer twee: George Washington."

Al binnen enkele minuten moest Trump zijn toespraak kort staken, nadat de Democratische Afgevaardigde Al Green uit Texas de president had uitgejoeld. "Hij heeft geen mandaat", riep Green. Kort daarna werd hij door een ordehandhaver uit de zaal gehaald.

Andere Democraten hielden bordjes de lucht in met teksten als 'Red Medicaid', 'Bescherm veteranen' en 'Musk steelt', gekleed in roze als anti-Trump-statement:

"Het momentum van Amerika is terug", ging Trump verder. "Onze energie, onze trots, ook ons zelfvertrouwen is terug. En de American Dream is groter en beter dan ooit tevoren."

Trump claimde ten onrechte dat het midden- en kleinbedrijf optimistischer is. Recente cijfers laten zien dat het vertrouwen onder ondernemers juist is gedaald, vooral vanwege voorgenomen of reeds doorgevoerde importheffingen.

Ook consumenten maken zich zorgen over kosten voor levensonderhoud. Trump beloofde in zijn verkiezingscampagne lagere prijzen. "We hebben een totale puinhoop geërfd van de vorige regering", zei Trump daarover. "Een economische catastrofe en een inflatienachtmerrie. Als president vecht ik elke dag om dit om te keren en Amerika meer betaalbaar te maken."

Heffingen

Trump herhaalde prijzen voor energie omlaag te willen brengen door energiecentrales te bouwen en meer olie en gas op te boren. Hij beschuldigde zijn voorganger Joe Biden ook van het sluiten van meer dan honderd elektriciteitscentrales. Biden sloot weliswaar tientallen kolencentrales, maar over het geheel genomen kwam er onder Trumps voorganger juist veel capaciteit bij.

Dinsdag voerde Trump heffingen van 25 procent in op vrijwel alle producten uit Canada en Mexico. Canada reageerde daar al op met een pakket aan heffingen dat 155 miljard dollar aan Amerikaanse producten kan raken. Verwacht wordt dat hij de leiders van Canada en Mexico in de komende dagen zal spreken. Trump zei niet of hij de vers ingevoerde heffingen mogelijk nog zal terugdraaien in ruil voor een handelsdeal.

Wel herhaalde hij vanaf 2 april wederkerige heffingen in te zullen voeren op producten uit landen die Amerikaanse producten zo'n zelfde heffing opleggen. 1 april zou ongeloofwaardig zijn, was zijn lezing. Of heffingen zo snel kunnen worden ingevoerd, is onduidelijk. Eerder stelde de Amerikaanse overheid zes maanden, mogelijk meer tijd kwijt te zijn om de boel te implementeren.

Geen bewijs

"Mijn regering zal de macht op de bureaucratie heroveren, we brengen ware democratie terug naar Amerika. Iedereen die daartegen in verzet komt zal van zijn plek worden verwijderd", ging Trump verder. "De dagen waarin we werden geregeerd door ongekozen bureaucraten zijn over", zei hij, in aanwezigheid van Elon Musk, die op een staande ovatie kon rekenen van de aanwezige Republikeinen.

Over Musks zogenoemde 'Departement van Overheid efficiëntie', kortweg DOGE, beweerde Trump dat er reeds 'honderden miljarden aan fraude' is gevonden. Bewijs voor die claims gaf hij andermaal niet. "Laten we samenwerken en Amerika echt weer groot maken", sprak Trump.

Achter hem klapten vicepresident JD Vance, tevens voorzitter van de Senaat, en Mike Johnson van het Huis van Afgevaardigden hun handen stuk.

Panama en Groenland

"We nemen het Panamakanaal terug, daar zijn we al mee begonnen", zei Trump. Dinsdag maakte het Amerikaanse Blackrock bekend twee havens rond het kanaal te hebben overgekocht van het Hongkongse CK Hutchison, een overwinning voor Trump, die ook een boodschap had voor de inwoners van Groenland. "We steunen jullie recht om jullie eigen toekomst te bepalen", zei Trump. "Maar we hebben het hard nodig voor onze nationale veiligheid en we werken met iedereen samen om het in handen te krijgen. Linksom of rechtsom zullen we het krijgen."

Op Canada, dat hij eerder zei te willen inlijven als 51e staat, ging hij vanavond niet in. Eerder op de dag postte Trump wel een bericht op zijn sociale medium, waarin hij premier Trudeau gouverneur noemde: "Leg alsjeblieft aan gouverneur Trudeau van Canada uit dat wanneer hij een vergeldingstarief oplegt aan de VS, ons wederkerig tarief onmiddellijk met een gelijk bedrag zal stijgen."

De Oekraïense president Zelensky is bereid om de grondstoffendeal met de VS te ondertekenen. Dat heeft president Trump in een bijna twee uur durende toespraak tot het Congres gezegd. De New York Times spreekt van "de langste presidentiële toespraak tot het Congres ooit".

Trump zei in die toespraak dat hij eerder vandaag een belangrijke brief van Zelenksy heeft gehad. Verder liet Trump weinig los over wat de VS nu wel of niet daarmee wil gaan doen.

In die brief staat volgens Trump ook dat Oekraïne bereid is zo om snel mogelijk aan de onderhandelingstafel te komen zitten. "Niemand wil liever vrede dan de Oekraïners", schrijft Zelensky volgens Trump.

Ook zei de Amerikaanse president dat hij de brief van Zelensky waardeert. "Het is tijd om deze gekte en het doden te stoppen. Als je deze oorlog wil stoppen, moet je met beide kanten praten."

Vrijdag kregen Trump en Zelensky ruzie in het Witte Huis en ging de grondstoffendeal niet meer door. Gisteren kondigde Trump aan dat hij alle militaire steun aan Oekraïne stopt. Daarover heeft hij in zijn toespraak verder niets meer gezegd.

Gisteravond meldde persbureau Reuters op basis van vier anonieme bronnen dat Oekraïne en de VS van plan waren alsnog een akkoord over grondstoffen te sluiten. Dat nieuws bevestigde Trump dus niet tijdens zijn toespraak. Hij liet in het midden wat de VS nu precies wil doen met de deal en hoe die deal er uit komt te zien.

'Einde nog niet in zicht'

Trump zei verder onder andere dat hij bezig is om de oorlog tussen Rusland en Oekraïne te beëindigen. "Miljoenen Oekraïners en Russen zijn onnodig gedood of gewond geraakt in dit afschuwelijke en wrede conflict, waarvan het einde nog niet in zicht is."

"Ik wil dat het stopt", zei hij over de oorlog. Ook stelde hij dat Europa "helaas veel meer geld heeft uitgegeven aan de aankoop van Russische olie en gas dan aan de verdediging van Oekraïne."

Trump sprak in Washington de Senaat en het Huis van Afgevaardigden toe. Normaal gesproken spreekt de Amerikaanse president die gezamenlijke vergadering alleen toe bij de State of the Union, de Amerikaanse versie van onze troonrede. In zijn toespraak ging Trump in op de stand van zaken in de Verenigde Staten en ook op de gespannen relatie met Oekraïne.

Deal geannuleerd

Afgelopen vrijdag was president Zelensky in het Witte Huis om de grondstoffendeal te ondertekenen, maar zijn gesprek met Trump en vicepresident Vance liep uit op een diplomatiek debacle. De Oekraïense leider werd voor de camera's door Trump en Vance de les gelezen en ondankbaarheid verweten.

De ondertekening van de deal werd geannuleerd, waarna Zelensky verzocht werd het Witte Huis te verlaten. De Oekraïense president nam daarna het vliegtuig naar Londen, waar op zondag een Oekraïnetop tussen Europese leiders werd gehouden.

Gisternacht besloot de VS om de militaire hulp aan Oekraïne op te schorten. Zelensky zocht daarna toenadering tot Trump. Ook prees hij nadrukkelijk het "sterke leiderschap" van Trump.

Kritiek grondstoffen

Op papier bulkt Oekraïne van de grondstoffen die geld opleveren. Volgens een VN-rapport bevat het land vijf procent van de wereldwijde reserves van een reeks kritieke grondstoffen. Dat zijn mineralen die, bijvoorbeeld door de Europese Commissie zijn bestempeld als strategisch onmisbaar voor onze economie, maatschappij en de energietransitie.

Veel van de beoogde kritieke grondstoffen zitten echter in door Russisch bezet gebied in de bodem. Volgens The New York Times is dit deel naar schatting goed voor 66 procent van de inkomsten.

In deze video zie je welke waardevolle grondstoffen er in de grond zitten in Oekraïne:

De politie heeft nieuwe informatie gedeeld over de dodelijke schietpartij tijdens een feest in een zalencentrum in Rotterdam, begin februari. Daarbij viel een dode en raakte iemand gewond. In de uitzending van Opsporing Verzocht toonde de politie voor het eerst beelden van de mogelijke dader(s).

Op de nieuwe beelden is onder meer te zien dat twee mannen vlak voor het feest "rommelden" bij een hek aan de zijkant van de feestlocatie, zegt de politie. Mogelijk smokkelden ze een vuurwapen naar binnen door dat aan iemand te geven die al binnen was. Het partycentrum aan de Galvanistraat was namelijk goed beveiligd met detectiepoortjes en bewakers, schrijft Rijnmond.

Rond 02.00 uur gingen er vier mannen het pand binnen. Er waren twee feesten gaande. Op de nieuwe beelden is te zien dat twee van de vier zich bij het hek aan de zijkant van het gebouw bevinden, maar wat ze daar doen is dus niet duidelijk. Uiteindelijk werden er rond 04.00 uur schoten gelost.

Dit zijn de nieuwe beelden:

De bewakingsbeelden van buiten tonen ook drie mannen die vlak na de schietpartij wegrennen. Als een andere feestganger hen achterna wil gaan, wordt op hem geschoten door een van de drie. De man ontsnapte "ternauwernood aan de kogel", zegt de politie, net als een vrouw die vlak bij hem stond. "Zij wordt echt maar net niet geraakt".

De vrouw is "een hele belangrijke getuige", zegt de politie. "We willen haar ook heel graag spreken." Volgens de politie is de schutter buiten mogelijk ook degene die binnen heeft geschoten.

Vrijgelaten

Bij de schietpartij in een zalencentrum in de Rotterdamse wijk Delfshaven raakten begin februari twee mensen ernstig gewond. Een van hen, een 43-jarige man uit Hoorn, overleed later in het ziekenhuis. Kort na de schietpartij werden twee verdachten aangehouden, maar zij zijn allebei vrijgelaten. Ze zijn ook geen verdachten meer.

Netbeheerder Stedin roept nogmaals op om een paar uur per dag minder stroom te gebruiken. Vooral tussen 16.00 uur en 21.00 uur is dat nodig, om storingen en uitval te voorkomen. Het stroomnet is te vol.

Deze oproep om op piekmomenten zuinig te zijn met stroom is niet nieuw en het zal ook niet de laatste zijn, zegt een woordvoerder van de netbeheerder.

De energierekening wordt de komende jaren hoger, zegt hij. "Maar als we ons gedrag aanpassen, hoeven we minder kabels te leggen, minder te investeren en kunnen we zo een aantal miljarden uitsparen."

Reservecapaciteit

Stedin beheert de stroom van zo'n 2,3 miljoen klanten in Utrecht, Zeeland en delen van Zuid-Holland. Het afgelopen jaar investeerde het bedrijf ruim een miljard euro in het elektriciteitsnet.

Toch moest in de drie provincies regelmatig reservecapaciteit worden ingezet om stroompieken op te vangen. Die reservecapaciteit wordt normaliter alleen gebruikt bij storingen of groot onderhoud.

Noodaggregaten

Op Walcheren is de stroomnood extra hoog, schrijft Omroep Zeeland. Daar is de vraag naar elektriciteit in de wintermaanden zo groot, dat Stedin ingrijpende maatregelen moest nemen om stroomuitval te voorkomen.

Vooral met kerst kon niet aan de vraag worden voldaan, ook niet met de inzet van reservecapaciteit. Daarom werden rond de kerstdagen twee grote noodaggregaten geplaatst.

De aggregaten worden met Pasen, eind april, opnieuw ingezet. Walcheren is het enige gebied van de netbeheerder waar dat nodig is. Dat is te wijten aan het toerisme daar, maar ook aan de eilandstructuur van Zeeland. "Landinwaarts heb je meer ruimte en mogelijkheden om de energie te verdelen."

Klimaatdoelen

Om klimaatdoelen te halen, stapt Nederland steeds meer over op elektriciteit. Koken gaat in toenemende mate elektrisch, steeds meer auto's hebben laadpalen nodig. Op dit moment is er nog niet genoeg infrastructuur om aan die toegenomen vraag te voldoen.

Vorige week bleek uit een ambtelijk advies dat er de komende jaren zo'n 195 miljard euro nodig is om het stroomnet goed te laten werken.

De invoerheffing van 25 procent die de VS vanaf vandaag op goederen uit Canada heft, heeft een woedende reactie van de Canadese premier Trudeau opgeleverd. Hij noemt de maatregel "heel stom" en zegt dat zijn land als tegenmaatregel 25 procent belasting gaat heffen op goederen uit de VS.

De Amerikaanse president Trump dreigde op zijn socialemediakanaal Truth Social daarop met het verdubbelen van de heffing op producten uit Canada, waarbij hij premier Trudeau pesterig 'gouverneur' noemt. "Leg gouverneur Trudeau alstublieft uit dat als hij met een wraakheffing tegen de VS komt, onze wraakheffing net zo groot zal zijn."

Behalve voor Canadese producten gelden in de VS nu ook importheffingen op goederen uit Mexico en China. Trump hoopt dat de Amerikanen daardoor meer Amerikaanse producten gaan kopen.

Daarnaast zijn de importheffingen een vergelding voor de grote hoeveelheden van de verslavende drug fentanyl, die volgens Trump via de drie landen veel te makkelijk de VS binnenkomt. Ook wil hij afdwingen dat Canada en Mexico meer doen tegen migranten die illegaal de grens met de VS oversteken.

Vrienden en bondgenoten

Premier Trudeau heeft in januari zijn vertrek aangekondigd. Mogelijk voelt hij zich daardoor vrij om zijn boosheid te uiten over de Amerikaanse president, die al dan niet voor de grap zei dat hij Canada bij de VS wil voegen. Volgens Trudeau is de vernietiging van de economie voor Trump de eerste stap naar annexatie.

In een boodschap aan de Amerikaanse burgers zei hij dat Canada deze handelsoorlog niet wil. Doelend op Rusland vroeg hij zich af hoe Amerikanen denken "over het afdanken van vrienden en bondgenoten" ten gunste van een land dat het nooit goed met de Amerikanen zou hebben voorgehad.

Starlink

De premier van de Canadese provincie Ontario zegt dat hij 25 procent belasting gaat heffen op de elektriciteit die Ontario naar de VS exporteert. Dat treft 1,5 miljoen Amerikaanse huishoudens. Hij zei ook dat de export helemaal stopt als de VS zijn heffingen niet intrekt.

Ontario zegt ook een contract ter waarde van 65 miljoen euro met Elon Musks satellietbedrijf Starlink op. En Amerikaanse bedrijven kunnen niet meer meedingen naar opdrachten van deze provincie.

De Duitse coalitie in wording van de christendemocraten (CDU/CSU) en sociaaldemocraten (SPD) zijn met een plan gekomen om miljarden te kunnen investeren in defensie en infrastructuur. Ze willen de zogenoemde Schuldenbremse (schuldenrem) deels loslaten. Dat is een wet waardoor de overheid globaal niet meer geld mag uitgeven dan zij binnenkrijgt.

Als het plan met een tweederdemeerderheid door het parlement wordt aangenomen, worden alle defensieuitgaven boven 1 procent van het bruto binnenlands product vrijgesteld van de beperkingen van de schuldenrem. Ook komt er, als het aan de formerende partijen ligt, een nieuw speciaal fonds van 500 miljard euro voor infrastructuuruitgaven over een periode van tien jaar.

Noodzakelijke stappen

"We zijn ons bewust van de omvang van de taken die voor ons liggen", zei CDU-leider en beoogd bondskanselier Friedrich Merz in een gezamenlijke verklaring samen met SPD-leider Lars Klingbeil. "En daarom willen we met deze besluiten de eerste noodzakelijke stappen zetten."

Merz en Klingbeil willen dat nog voor de beëdiging van het nieuwe parlement over het voorstel wordt gestemd. Op dit moment hebben CDU/SCU en SPD de benodigde tweederdemeerderheid voor een wetswijziging, mits de Groenen of FDP ook met het plan instemmen.

Als het nieuwe parlement wordt beëdigd hebben de middenpartijen samen geen tweederdemeerderheid meer, en kunnen de AfD en de Linke samen voorstellen voor grondwetswijzigingen tegenhouden.

Duizenden mensen hebben tot nu toe het condoleanceregister voor Dieuwertje Blok getekend op de website van het Sinterklaasjournaal.

De presentatrice overleed zondag op 67-jarige leeftijd. Blok presenteerde het Sinterklaasjournaal ruim twintig jaar. Rond 18.30 uur hadden ruim 9000 mensen het register ondertekend, meldt de NTR, de omroep die het Sinterklaasjournaal uitzendt. "Het blijft doorgaan", meldt woordvoerder René Takken.

De reacties komen van kinderen, maar ook van ouders en grootouders. "Het zijn korte en lange berichten met reacties met mooie herinneringen" zegt Takken. Van een meisje dat schrijft "Lieve Dieuwertje, ik ga je heel erg missen" tot een 70-jarige die zei het nog altijd een feest te vinden om het Sinterklaasjournaal te kijken.

Condoleanceboek

In museum Beeld & Geluid ligt een condoleanceboek. Dat boek, dat in het gratis toegankelijke deel van het museum ligt, werd op de eerste dag door ruim 150 mensen getekend.

"Een iemand kwam speciaal langs om een bloemetje te leggen. Dat hadden we nog nooit meegemaakt", zegt woordvoerder Dennis de Bruin. De leeftijd van de mensen die het boek tekenen loopt enorm uiteen, ziet hij.

"Er zijn oudere mensen die herinneringen delen en haar bedanken voor de vele jaren dat zij op televisie is geweest, maar ook reacties van kinderen, zoals een jongetje van acht."

"Het zal in de decembertijd weer even slikken zijn", zegt een van de bezoekers van Beeld & Geluid:

Op een groot scherm bij het register zijn beelden te zien uit Bloks carrière. Ook staan er schermen waar bezoekers altijd al programma's kunnen opzoeken. De Bruin: "Als je zoekt op 'Dieuwertje Blok' zijn onder meer afleveringen van het Sinterklaasjournaal terug te kijken en we zien dat mensen dat ook doen."

Het boek ligt nog zeker tot en met volgende week dinsdag in het museum, daarna wordt het aan de familie en nabestaanden van Blok aangeboden. De reacties op de website van het Sinterklaasjournaal worden uiteindelijk ook gebundeld en aan de familie aangeboden. Het digitale register blijft open zolang mensen berichten blijven sturen.

Techgigant Apple onderneemt juridische stappen tegen de Britse overheid, die toegang wil tot Apples iCloud-opslagsysteem. Dit meldt de Financial Times. Apple en de Britse overheid liggen al langer overhoop over de extra sterke beveiliging van de cloud. Daardoor kan niemand anders dan de gebruiker bij zijn of haar gegevens, ook Apple zelf niet.

Vorige maand zette het techbedrijf deze extra sterke beveiliging van de iCloud stop in Groot-Brittannië, omdat de overheid had bevolen dat ze bij de gegevens moet kunnen komen. Dat wordt noodzakelijk geacht om bijvoorbeeld terroristische dreigingen te kunnen onderzoeken.

Maar dit was niet wat de overheid voor ogen had: die wil dat Apple nog een stap verder gaat en een soort achterdeur in de cloud inbouwt, waardoor de overheid bij persoonlijke gegevens kan als een rechter hiervoor toestemming geeft. Maar Apple wil dit niet en heeft een klacht ingediend bij de Investigatory Powers Tribunal, een onafhankelijk rechtsorgaan. Dat zal beoordelen of het bevel van de overheid wettig is.

Gesloten deuren

In 2016 stelde Groot-Brittannië een wet in die de overheid toestaat om breder te surveilleren, zodat ze bijblijven met alle technologische ontwikkelingen. Volgens de Financial Times is dit voor het eerst dat een actie van de overheid onder deze wet onder de juridische loep wordt genomen. De verwachting is dat de overheid een beroep zal doen op de nationale veiligheid om de zaak achter gesloten deuren te kunnen laten afhandelen.

De Amerikaanse president Trump vindt dat de Britse overheid zijn eis moet intrekken en vergeleek die met de manier waarop de Chinese overheid toezicht houdt op haar burgers. Negen jaar geleden lag Apple in de VS al overhoop met de FBI, die ook wilde dat de techgigant een achterdeur zou inbouwen in iCloud. Apple weigerde dit toen vanwege de privacy van zijn klanten.

Ondanks strenge EU-regels blijven schepen en andere vaartuigen Europese zeeën vervuilen. Dat concludeert de Europese Rekenkamer (ERK). Onder andere vrachtschepen, vissersboten en cruiseschepen zijn door afval- en oliedumpingen verantwoordelijk voor de verontreiniging, stelt de Rekenkamer.

Om vervuiling tegen te gaan hebben de 22 aan zee gelegen lidstaten van de Europese Unie in 2022 strenge regels vastgesteld. De Rekenkamer stelt echter dat de ambitie van de EU om in 2030 de verontreiniging van zeewater naar nul te hebben teruggebracht "zeer ambitieus" is.

Meer dan driekwart van de Europese zeeën is vervuild. "Controles zijn ontoereikend, sancties worden zelden opgelegd en zijn te mild", stelt de Rekenkamer.

Zo worden schepen die zich aan vervuiling hebben schuldig gemaakt bijna nooit strafrechtelijk vervolgd. Ook kunnen rederijen recyclingverplichting ontduiken door onder een niet-Europese vlag te varen voordat een schip ontmanteld wordt.

Ook is het niet verplicht om overboord geslagen containers te melden, en worden maar weinig verloren containers teruggevonden.

Controleren van schepen

Volgens de Rekenkamer maken EU-lidstaten weinig gebruik van Europese instrumenten die kunnen helpen bij het vaststellen van waterverontreiniging door schepen. Zo is er een Europees netwerk van schepen dat ingeschakeld kan worden voor het opruimen van olie. Ook kunnen drones worden ingezet bij de opsporing van een schip.

Bij de Europese dienst voor satelliettoezicht op olielekkages werden in 2022 en 2023 ruim 7700 meldingen gedaan van mogelijke lozingen in Europese wateren. In slechts 7 procent van de gevallen werd daadwerkelijk bevestigd dat het om een vervuilende lozing ging.

"De werkelijke hoeveelheid gelekte olie, verontreinigende stoffen en zwerfvuil van schepen blijft grotendeels onbekend, net als de identiteit van de vervuilers", aldus de Rekenkamer.

Vanochtend gingen in de VS de uitgestelde invoerheffingen op spullen uit Canada en Mexico in. Voortaan zullen bedrijven die producten uit de buurlanden importeren 25 procent importbelasting moeten betalen. En ook China kreeg er weer van langs. Boven op de in januari al ingevoerde 10 procent, gaat de VS vanaf vandaag nog eens 10 procent extra heffen op Chinese goederen.

De heffingen zijn geen verrassing. Wel was het even de vraag of ze er daadwerkelijk zouden komen. De VS stelde de heffingen voor Canada en Mexico aanvankelijk uit nadat, beide landen hadden beloofd geld vrij te maken voor grensbewaking.

Maar nu de nieuwe heffingen van kracht zijn, heeft Mexico direct tegenmaatregelen genomen. President Sheinbaum veroordeelde de importheffingen meteen. "Niemand wint met deze tarieven", zei ze, waarna ze benadrukte hoeveel haar land de afgelopen tijd heeft gedaan om Trump tegemoet te komen.

Grote gevolgen

De handelsoorlog kan grote gevolgen hebben voor alle landen. Voor buurlanden Mexico en Canada zijn de Verenigde Staten de belangrijkste handelspartner. Jaarlijks gaan er voor honderden miljarden dollars aan goederen over en weer.

"De omvang van de Amerikaanse markt is echt heel groot en het is ook nog eens hun buurland", zegt Philip Marey, VS-econoom van de Rabobank. "Daar handel je over het algemeen wel het meeste mee. Het zou voor ons net zo zijn als Duitsland importheffingen zou gaan invoeren op producten uit Nederland."

Dat er harde economische klappen gaan vallen voor de landen lijkt dan ook wel zeker. Maar wat kunnen ze eigenlijk doen in deze handelsoorlog?

Correspondent China Laura van Megen:

"Meteen toen de Amerikaanse heffingen van kracht werden, stonden de Chinezen klaar met een uitgebreid pakket aan tegenmaatregelen, variërend van individuele Amerikaanse bedrijven sanctioneren en bepaalde heffingen instellen, tot het stopzetten van de import van Amerikaans hout.

Zo kondigde China heffingen aan van 10 en 15 procent op bepaald voedsel uit de VS, waaronder sojabonen, varkens- en kippenvlees, maïs en tarwe. Het zijn voor de VS de grootste voedselexportproducten naar China. De heffingen zijn gericht op een plek waar het Trump pijn doet: zijn agro-achterban.

Daarnaast heeft China vijftien Amerikaanse bedrijven op een exportcontrolelijst gezet. Dit zijn voornamelijk hightechbedrijven, die nu veel moeilijker hun producten naar China kunnen exporteren. Tien andere bedrijven zijn direct op de zwarte lijst terechtgekomen. Volgens China zouden zij onder andere door wapenverkoop aan Taiwan een gevaar vormen voor China's nationale veiligheid."

Canada overweegt procedure

Ook de Amerikaanse noorderburen laten het er niet bij zitten. Premier Trudeau kondigde een tegenheffing aan van 25 procent op 30 miljard dollar aan Amerikaanse goederen en over drie weken op nog eens 125 miljard dollar aan goederen. Deze worden pas opgeheven als Amerika ook stopt met de heffingen.

De Canadese ambassade laat aan de NOS weten nog te kijken naar andere maatregelen. Zo overweegt het land net als China een procedure te beginnen tegen de VS bij de Wereldhandelsorganisatie.

Correspondent Midden-Amerika Boris van der Spek:

"President Sheinbaum heeft gezegd dat Mexico vergeldingsmaatregelen kan invoeren. Ze wil hier zondag meer duidelijkheid over geven. Denk aan heffingen op producten uit Republikeinse staten. Dat zou echter een handelsoorlog kunnen ontketenen die Mexico zich niet kan veroorloven. De peso kunstmatig verzwakken om de impact van de tarieven te verminderen is een andere mogelijkheid.

Mexico zal vooral kijken naar manieren om Trump ervan te overtuigen de heffingen weer in te trekken. Want economen in het land zijn ervan overtuigd: op de lange termijn zullen deze tarieven een desastreus effect hebben, met groeiende werkloosheid en faillissementen tot gevolg. Sommige analisten voorspellen zelfs een economische krimp dit jaar, als de situatie niet snel verandert."

Enorm veel welvaart

De handel met de VS heeft de drie landen veel welvaart gebracht. De economieën van Mexico en Canada hebben geprofiteerd van handelsverdragen met de VS. Maar nu de buurman niet langer zo'n betrouwbare handelspartner blijkt te zijn, zullen ze verder om zich heen kijken.

Chinese bedrijven openen al langere tijd productielocaties in andere landen om de importheffingen te omzeilen. En volgens de Canadese handelsdiplomaat Adam Barbolet kijkt Canada steeds meer naar Europa. "Bedrijven gaan meestal voor de weg van de minste weerstand. Afgelopen maanden zien we dat Canadese bedrijven flink meer interesse tonen in zaken doen met Europa."

Prijzen zullen stijgen

Toch zullen nieuwe handelspartners de VS niet volledig kunnen vervangen. De landen hopen dat president Trump zich snel zal realiseren dat deze importheffingen op producten van de belangrijkste handelspartners van de VS ook de Amerikaanse economie zullen schaden.

Dat de Amerikanen wat gaan merken van de heffingen is vrijwel zeker. De prijzen van producten zullen zeer waarschijnlijk stijgen. Zo heeft het grote warenhuis Target Trump gewaarschuwd dat de tarieven de winst flink kunnen drukken.

En ook de auto-industrie is zeer afhankelijk van onderdelen uit Mexico en Canada. Het is nu afwachten welk land zich als eerste gewonnen geeft.

Een vader en moeder uit Enschede moeten allebei acht jaar de gevangenis in voor het seksueel misbruiken van hun zoon toen hij 12 jaar was. Voor de moeder is de straf hoger dan de eis van zes jaar die het Openbaar Ministerie had gesteld.

In de zomer van 2023 werd de jongen meerdere keren door zijn moeder Razan A. verkracht. Dat werd steeds vastgelegd op beeld.

De rechtbank neemt het de ouders kwalijk dat zij "ernstige inbreuk" hebben gemaakt op de lichamelijke en geestelijke integriteit van het slachtoffer. "In de eigen woning, waar kinderen zich bij uitstek veilig en geborgen zouden moeten voelen, werd het slachtoffer misbruikt."

Bang voor eerwraak

Volgens A. werd ze tot het misbruik gedwongen door haar man Mohammad M., aan wie ze de beelden toestuurde. De beelden werden verder verspreid op een kinderpornonetwerk, schrijft regionale omroep Oost.

Het echtpaar is gevlucht uit Syrië. De vrouw zei in een eerdere zitting spijt te hebben van wat ze haar zoon heeft aangedaan. Ze vertelde toen ook dat ze bang is voor eerwraak. "Ik heb iets gedaan dat streng verboden is in onze cultuur. Wij zijn moslim, en wat er is gebeurd staat haaks op de islam."

Weerstand

De rechter acht bewezen dat M. via chatberichten aanwijzingen stuurde aan A. over welke posities ze moest aannemen tijdens het misbruik. Ook is bewezen dat hij haar mishandelde.

De rechtbank stelt dat A. zelfstandig, verantwoordelijk en overwegend stabiel is. De angst voor haar man rechtvaardigt haar daden niet. Ze had weerstand "kunnen en moeten" bieden tegen hem.

Daarom zien de rechters geen reden om de vrouw minder te straffen dan de man. Tegen haar was zes jaar geëist, maar "het is de moeder die feitelijk het slachtoffer misbruikt heeft", aldus de rechter. De gevangenisstraf van M. is wel gelijk aan de eis.

Buurvrouw

Het misbruik kwam aan het licht toen de jongen aan een buurvrouw vroeg of zij de politie voor hem wilde bellen. Diezelfde dag werden zijn vader en moeder aangehouden voor huiselijk geweld.

Op hun telefoons vond de politie acht filmpjes en elf foto's, waarop te zien is dat de moeder seks heeft met haar dan 12-jarige zoon. De vrouw gaf toe dat zij het was.

De voorzitter van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO), Frederieke Leeflang, legt haar functie neer. "De publieke omroep staat voor grote opgaven en heeft een essentiële rol in onze samenleving. Het mag niet zo zijn dat discussie over mij dat belang in de weg staat", zegt ze in een persbericht dat door de NPO is verspreid.

Twee weken geleden waren er publicaties van platform Investico en het AD over de cultuur bij de NPO. Investico sprak van "aanhoudende klachten" gedurende anderhalf jaar. In het AD getuigden (oud-)medewerkers van een onveilig werkklimaat met onder meer intimidatie en verbaal geweld.

Tjibbe Joustra, de voorzitter van de raad van toezicht van de NPO, bevestigde dat er klachten waren binnengekomen via de ondernemingsraad en de vertrouwenspersoon, maar zei dat ze "op één, hooguit twee handen te tellen" waren. Leeflang zelf ontkende dat ze zich grensoverschrijdend heeft gedragen, en zei tegen het AD dat de onvrede waarschijnlijk komt door de veranderingen die ze aan het doorvoeren is.

Minister Bruins

Cultuurminister Eppo Bruins, die ook de publieke omroep in zijn portefeuille heeft, heeft vrijdag over Leeflang gesproken met Joustra. Volgens het ANP heeft Joustra Bruins in dat gesprek beloofd "op de kortst mogelijke termijn gepaste actie te ondernemen".

De taken die Leeflang had worden voorlopig uitgevoerd door Lucien Brouwer van de raad van bestuur. De raad van toezicht hoopt op korte termijn met een interim-oplossing te komen voor het voorzitterschap.

Leidinggevenden vertrokken

De NPO is de overkoepelende organisatie van alle publieke omroepen en regelt onder meer het uitzenden van programma's op radio en tv die de verschillende omroepen maken. In februari vorig jaar kwam een onderzoeksrapport naar buiten van de onderzoekscommissie Gedrag en Cultuur Omroepen onder leiding van oud-minister Martin van Rijn.

Die deed vanaf 2022 onderzoek naar de werkcultuur binnen de publieke omroep en de conclusie was dat grensoverschrijdend gedrag breed speelt bij omroepen. Sinds het begin van dat onderzoek zijn leidinggevenden bij verschillende omroepen vertrokken.

Leeflang was sinds 2022 voorzitter van de NPO. Ze volgde Shula Rijxman op, die aan het eind van haar termijn was gekomen. Voor die tijd had ze vooral gewerkt als advocaat en verschillende bestuursfuncties bekleed.

De Utrechtse serieverkrachter Gerard T. komt niet eerder vrij. De rechtbank willigt daarmee een verzoek van het Openbaar Ministerie in, dat de risico's te groot vindt. Justitie wil dat T. eerst in een kliniek met een hoog beveiligingsniveau wordt behandeld.

De inmiddels 61-jarige man werd in 2017 in hoger beroep veroordeeld tot een celstraf van 16 jaar voor vier verkrachtingen in 1995 en 2001. De slachtoffers waren twee meisjes van 16, een vrouw van 27 en een vrouw van 28.

Het Openbaar Ministerie verdacht T. van nog achttien zedenzaken, maar beschikte over te weinig bewijs om hem daarvoor te vervolgen.

Mountainbike

T. was actief in de jaren 90 en in 2001. Hij sloeg telkens toe in het gebied tussen Utrecht en De Bilt, waar hij jonge vrouwen achtervolgde met zijn mountainbike. Hij bedreigde hen met een mes en dwong hen mee te gaan naar een afgelegen plek.

In 2014 werd hij opgepakt voor het stelen van een fiets, waarna hij DNA moest afstaan. Dat bleek overeen te komen met het DNA-profiel van de Utrechtse serieverkrachter. Hij was in de jaren 90 ook al in beeld geweest bij de politie, maar weigerde toen DNA af te staan.

Voorwaardelijke invrijheidstelling

Omdat de Nieuwegeiner inmiddels twee derde van zijn straf heeft uitgezeten (inclusief twee jaar voorarrest), kwam hij in aanmerking voor een voorwaardelijke invrijheidstelling. Dat zou op z'n vroegst op 19 maart kunnen gebeuren.

Maar volgens het OM was T. er nog niet klaar voor en zou het risico op herhaling te groot. De man erkende zelf ook dat hij "altijd hulp en begeleiding" nodig zal hebben om niet terug te vallen in zijn oude gedrag, schrijft RTV Utrecht.

De rechtbank gaat daarin mee. Er zijn te veel risicofactoren, zoals een persoonlijkheidsstoornis en impulsiviteit. Daarom moet T. eerst naar een gespecialiseerde kliniek, zodat hij stapsgewijs kan terugkeren in de maatschappij.

De vrijlating is met maximaal 180 dagen uitgesteld, wat betekent dat T. uiterlijk 15 september vrijkomt.

Voor het eerst gesproken

Twee weken geleden sprak T. voor het eerst over zijn daden. Hij kan zich naar eigen zeggen niets herinneren van de vier gewelddadige verkrachtingen, omdat hij zwaar cocaïneverslaafd was. Wel zei hij verantwoordelijkheid te nemen. "Ik weet dat ik goed fout ben geweest en dat dit niet meer moet gebeuren."

Hij noemde het verder een "tegenvaller" dat het OM hem naar een kliniek wilde sturen, maar zei dat hij er niet op tegen was. "Ik sta overal voor open."

Nederlandse ziekenhuizen stoppen met het voorschrijven van weeënremmers aan vrouwen die 30 weken zwanger zijn en bij wie vroeggeboorte van hun kind dreigt. Weeënremmers verbeteren de gezondheid van het ongeboren kind niet.

Dat blijkt uit internationaal onderzoek onder leiding van het academische ziekenhuis Amsterdam UMC. In totaal deden 24 Nederlandse ziekenhuizen en twee ziekenhuizen in Engeland en Ierland mee aan het onderzoek waarin 755 zwangere vrouwen werden gevolgd over een periode van zeven jaar. De resultaten daarvan verschenen vandaag in het medisch vakblad The Lancet.

Tussen 2017 en 2023 deden de medici onderzoek bij vrouwen die tussen de 30 en 34 weken zwanger waren en bij wie het kind te vroeg geboren dreigde te worden. Ongeveer de helft van de vrouwen kreeg weeënremmers via een infuus om de bevalling uit te stellen, de rest kreeg een placebo, een middel zonder werking, om de uitkomsten te controleren. Een normale zwangerschap duurt 37 tot 42 weken.

Een van de belangrijkste redenen voor het voorschrijven van weeënremmers is om de geboorte uit te stellen en de baby meer tijd te geven zich te ontwikkelen. Maar de medicijnen vertragen de bevalling gemiddeld niet meer dan een placebo, bleek uit het onderzoek.

Ook hadden baby's van vrouwen met weeënremmers evenveel longproblemen als die van vrouwen die een placebo kregen. De onderzoekers volgden in totaal 884 kinderen, inclusief tweelingen, tot drie maanden na de geboorte.

Nooit wetenschappelijk onderbouwd

Het onderzoeksteam trekt hiermee een praktijk in twijfel die al 70 jaar gangbaar is in Nederland. "Sinds de jaren 50 worden weeënremmers gebruikt in verschillende vormen om de zwangerschapsduur met een paar dagen te verlengen", zegt arts-onderzoeker Larissa van der Windt, die op het onderzoek promoveert. "Maar het is nog nooit op grote schaal onderzocht of deze medicatie de gezondheid van de baby bij geboorte daadwerkelijk verbetert."

De gebruikelijke gedachte was dat als een kind langer in de baarmoeder zit, de kans op gezondheidsproblemen vermindert. Maar dat was nooit wetenschappelijk onderbouwd. "Oudere studies richtten zich vooral op het verlengen van de zwangerschapsduur, niet op de uitkomsten voor het kind", zegt Van der Windt. Volgens de arts-onderzoeker is dit de eerste grote studie die specifiek kijkt naar wat weeënremmers opleveren voor de gezondheid van het kind.

Genoeg bewegen

Volgens hoofdonderzoeker en hoogleraar verloskunde aan het Amsterdam UMC Martijn Oudijk moet de focus bij vroeggeboorte verschuiven naar preventie. "Er is nog veel ruimte voor verbetering." Zo raadt hij vrouwen aan om zo gezond mogelijk de zwangerschap in te gaan. "Genoeg lichaamsbeweging en niet roken spelen hierbij een belangrijke rol."

Ook kunnen zwangere vrouwen tijdens de 20 wekenecho een inwendige echo krijgen, waarbij de arts of verloskundige de lengte van de baarmoedermond opmeet. Bij een korte baarmoedermond is de kans op een vroeggeboorte groter en kunnen vrouwen daarvoor preventief medicijnen innemen. "Dat is nog een groot aandachtspunt voor verloskundigen en artsen", aldus Oudijk. "Die kunnen dit aanbieden, maar het is helaas nog geen standaard praktijk."

Longrijpingsprikjes

Bij een acute vroeggeboorte geven ziekenhuizen in Nederland longrijpingsprikjes aan de moeder. Deze prikken versnellen de rijping van de longen van de baby, waardoor de kans op ademhalingsproblemen na de geboorte afneemt. "Dit is zinvol om te geven en levert werkelijk gezondheidswinst op, weten we uit eerder onderzoek", zegt Van der Windt.

Of de resultaten ook opgaan voor vrouwen die minder dan 30 weken zwanger zijn, is niet bekend. Die groep is niet onderzocht. Artsen geven vrouwen die langer dan 34 weken zwanger zijn geen weeënremmers, omdat hun kinderen bij de geboorte minder kans hebben op complicaties.

Jaarlijks worden er in Nederland zo'n 12.000 kinderen te vroeg geboren, oftewel voordat de zwangerschap 37 weken duur. Het gaat om zo'n 7 procent van alle geboortes. Wereldwijd leidt 1 op de 10 zwangerschappen tot een vroeggeboorte.

De Oekraïense president Zelensky schrijft op X dat hij zo snel mogelijk en onder het "sterke leiderschap" van president Trump aan een duurzame vrede voor Oekraïne wil werken. "We waarderen echt hoeveel Amerika heeft gedaan om Oekraïne te helpen bij het behoud van zijn soevereiniteit en onafhankelijkheid", zegt hij. Rusland viel Oekraïne drie jaar geleden binnen.

Zelensky's boodschap leest als een poging om de breuk tussen Oekraïne en de VS te herstellen. Vrijdag liep zijn ontmoeting met Trump in het Witte Huis uit op een ruzie. Als gevolg daarvan heeft de VS de levering van wapens en munitie aan Oekraïne opgeschort. Daardoor kan Oekraïne zich waarschijnlijk op korte termijn niet goed meer verdedigen tegen de aanvallen van Rusland.

Te betreuren

"Onze ontmoeting in Washington ging niet zoals die had moeten gaan", schrijft Zelensky op X. "Het is te betreuren dat het zo is gegaan. Het is tijd om dit te herstellen. We willen in de toekomst constructief samenwerken en communiceren."

Daarvoor wil Zelensky zo snel mogelijk weer in gesprek met de VS. Hij doet een aantal concrete voorstellen. In de eerste fase van een eventueel bestand zouden Rusland en Oekraïne gevangenen kunnen uitwisselen en de oorlog in de lucht en op zee kunnen opschorten. Frankrijk stelde gisteren iets vergelijkbaars voor.

Veiligheidsgaranties

Door de ruzie van vrijdag ging het sluiten van een akkoord over het gezamenlijk winnen van Oekraïense grondstoffen niet door. Zelensky wilde daar veiligheidsgaranties van de VS voor, maar kreeg die niet. Trump zei dat Zelensky "ondankbaar" en "respectloos" was en geen vrede wil.

Vandaag lijkt Zelensky zich meegaander op te stellen. Hij zei dat hij het grondstoffenverdrag "op elk moment" en "in elke vorm" wil tekenen. "We zien dit akkoord als een stap voorwaarts naar meer veiligheid en solide veiligheidsgaranties en ik hoop echt dat dit gaat werken."

De Tweede Kamer wil zo snel mogelijk dat het alcoholslot weer wordt ingevoerd. Vrijwel alle politieke partijen hebben ingestemd met een motie daarover van VVD-Kamerlid Veltman.

Eerder lieten minister Madlener (Infrastructuur) en minister Van Weel (Justitie en Veiligheid) ook al weten positief tegenover een alcoholslot staan. Daarmee lijkt de herinvoering steeds dichterbij te komen.

Een alcoholslot is een apparaat in de auto waarin bestuurders voor vertrek moeten blazen. Als ze hebben gedronken, start de motor niet. Het inbouwen van zo'n slot kostte ruim tien jaar geleden zo'n 5000 euro en dat moesten bestuurders zelf betalen.

Te ingrijpend

Vanaf 2011 hebben 12.000 automobilisten die dronken achter het stuur zaten een slot moeten laten inbouwen. Deden ze dat niet, dan waren ze vijf jaar hun rijbewijs kwijt. Bijna 5000 bestuurders hebben het slot laten plaatsen.

Maar de plaatsing van alcoholsloten werd in 2014 stilgelegd, omdat er twijfels waren over de juridische onderbouwing van de maatregel. Rechters oordeelden dat het te ingrijpend was en te weinig rekening hield met persoonlijke omstandigheden.

Goedkoper

Nu gaan er dus stemmen op om het alcoholslot opnieuw in te voeren, omdat het aantal doden door drank in het verkeer flink is toegenomen. Een alcoholslot inbouwen is nu ook een stuk makkelijker en goedkoper dan een aantal jaar geleden, omdat nieuwe auto's daarvoor geschikter zijn.

Minister Madlener heeft onderzoek laten doen naar de haalbaarheid van de herinvoering van het alcoholslot. Dat is afgerond en hij stuurt het binnenkort naar de Tweede Kamer. Dan zal ook duidelijk worden of het alcoholslot ook echt weer wordt ingevoerd.

Nederlanders hebben vorig jaar opnieuw meer geld uitgegeven aan het luisteren van muziek op streamingdiensten zoals Spotify, Apple Music en Deezer. In totaal steeg de omzet in de Nederlandse muziekindustrie met 12 procent naar 334 miljoen euro, zo blijkt uit cijfers van brancheorganisatie NVPI.

Streamingplatforms zoals Spotify, Apple Music en Deezer waren verantwoordelijk voor 83 procent van die omzet. Toch betekent die omzetgroei niet direct dat artiesten vorig jaar ook meer zijn gaan verdienen. "Hoe meer er gestreamd wordt, hoe minder een stream waard wordt", zegt Koen Beerkens van de NVPI.

"De streamingmarkt heeft de muziekindustrie enorm veranderd", legt Beerkens uit. Als consument betaal je een vast bedrag per maand voor het onbeperkt beluisteren van muziek. Zodra het aantal streams stijgt, maar het bedrag van het abonnement ongewijzigd blijft, komen er bij de muziekindustrie geen extra inkomsten binnen.

Verdeling

Spotify zag de omzet afgelopen jaar stijgen nadat het de kosten van een abonnement met een euro verhoogde naar 10,99 euro per maand. Maar voor kleinere artiesten betekent die hogere omzet niet direct meer inkomen.

Platforms als Spotify verdelen de inkomsten uit streams over alle artiesten die er muziek aanbieden. Een artiest ontvangt een percentage van de totale inkomsten op basis van hoe vaak liedjes er van hem of haar zijn beluisterd. Dit betekent in de praktijk dat de grote wereldartiesten veel meer verdienen dan minder bekende artiesten met een kleiner publiek.

"De groei in streaming is positief, maar de impact op de verdiensten is beperkt", aldus Beerkens. "De 10,99 euro per maand voor een Spotify-abonnement wordt misschien als veel ervaren, maar voor onbeperkte toegang tot alle muziek ter wereld is het eigenlijk niet zo veel."

Fleetwood Mac

Hoewel streaming duidelijk de belangrijkste inkomstenbron is voor de Nederlandse muziekindustrie, blijft vinyl ook populair op de muziekmarkt. "Vinyl is niet alleen een trend, het is een medium dat blijft", zegt Beerkens. "De verkoop van vinyl stabiliseert en we zien een trouwe basis fans die het blijft kopen. Vinyl biedt hen de mogelijkheid om iets fysieks te bezitten, een tastbaar stukje van de muziek dat ze kunnen koesteren."

Ook een opvallen gegeven: albums die ondanks hun leeftijd populair blijven. Zo verscheen Rumours van Fleetwood Mac afgelopen jaar weer in de top 10 van bestverkochte albums binnen Nederland, terwijl de plaat in 1977 is verschenen.

"Sommige albums zijn tijdloos en worden opnieuw ontdekt door nieuwe generaties", vertelt Beerkens. "Het is een klassieker die veel vinylverzamelaars graag in hun collectie hebben."

In Spanje bereiden de regio's Valencia en Alicante zich voor op zware regenbuien. In de regio Valencia geldt sinds gisteren al code oranje vanwege de hevige regenval.

Volgens de meteorologische dienst Aemet kan in beide regio's tot en met donderdag elke dag 150 millimeter regen vallen.

In de regio Valencia zijn scholen uit voorzorg gesloten. Ook wordt inwoners gevraagd om alert te zijn op overstromingen vanwege het naderende noodweer. Zestien wegen zijn vanwege de regen onbegaanbaar geworden. Eind oktober veroorzaakten hevige hagel- en regenbuien in dat gebied grote overstromingen, die ruim 220 mensen het leven kostten. Tientallen mensen worden nog altijd vermist.

De weerdienst verwacht dat het noodweer nu minder zwaar zal zijn dan in oktober. Toen viel op sommige plekken in Valencia in acht uur tijd evenveel als anders in een heel jaar.

In het hele kustgebied tussen Valencia en Barcelona geldt vanaf morgen code oranje. De zwaarste neerslag is naar verwachting donderdag voorbij.

Auto's meegesleurd

Ook op de Canarische Eilanden heeft een grote hoeveelheid regen voor problemen gezorgd. Onder meer de eilanden Gran Canaria en Tenerife zijn de afgelopen twee dagen getroffen door overstromingen. Op beelden op sociale media is te zien hoe auto's door het water worden meegesleurd.

Op de twee eilanden geldt nog code geel. De weerswaarschuwing wordt naar verwachting morgen ingetrokken.

In de video is te zien dat een auto vastzit in het water en de bestuurder wordt gered: