Quote 500: rijkste Nederlanders nog rijker, samen goed voor 273 miljard
De rijkste Nederlanders zijn het afgelopen jaar nog rijker geworden. Dat meldt zakenblad Quote in zijn jaarlijkse lijst van de 500 Nederlanders met het meeste vermogen. De waarde van hun bezit, zoals aandelen, spaargeld en vastgoed, groeide het afgelopen jaar met een kleine 8 procent. Ter vergelijking: de gehele Nederlandse economie (bbp) groeide met ongeveer één procent.
De rijkenlijst van Quote is een schatting, gebaseerd op onderzoek in jaarverslagen, het Kadaster en andere openbare bronnen.
Wat dit jaar vooral opvalt, is dat het razendsnel kan gaan als je een succesvol bedrijf runt in tech of nog specifieker kunstmatige intelligentie. Volgens Quote duurde het vroeger "decennia of zelfs generaties om een groot vermogen op te bouwen". Dat is tegenwoordig anders. Zo lukte het Douwe Kiela om een vermogen van 200 miljoen euro te vergaren, slechts tweeënhalf jaar na het oprichten van Contextual AI.
De hoogste nieuwkomer in de lijst is David Wyler van Bilt Rewards. Zijn bedrijf biedt loyaliteitsprogramma's aan consumenten in de VS. Mensen die hun rekeningen op tijd betalen, kunnen punten verdienen die ze kunnen gebruiken om korting te krijgen op bijvoorbeeld vliegtickets. Met een geschat vermogen van een miljard euro debuteert Wyler op plek 52.
SelfmademeterSinds zes jaar heeft de rijkenlijst van Quote ook een zogenoemde selfmademeter. Bij elke persoon op de lijst wordt aangegeven in hoeverre hun vermogen uit een erfenis komt (lage selfmade-score) of door het opzetten en runnen van een eigen bedrijf (hoge selfmade-score).
Zo krijgt nummer één op de Quote-lijst de laagste selfmade-score. Heineken-erfgenaam Charlene de Carvalho-Heineken is volgens Quote goed voor 12,3 miljard euro.
De selfmademeter is tot stand gekomen omdat mensen dachten dat er vooral erfgenamen op de lijst stonden, vertelt Tim Jansen, chef van de Quote 500-lijst. "Met de score willen we laten zien waar de rijkdom vandaan komt. Hebben ze een bedrijf en vermogen geërfd of hebben ze hun vermogen helemaal zelf verdiend?"
MiljonairsmytheSommige economen zijn kritisch op het idee dat er überhaupt zoiets als selfmade miljonairs of miljardairs bestaan. Wie erin is geslaagd een succesvol bedrijf op te zetten, heeft dat te danken aan veel andere factoren, stelt econoom en filosoof Ingrid Robeyns.
"Het succes van een ondernemer is bijvoorbeeld afhankelijk van hooggeschoolde arbeidskrachten en onderwijs gefinancierd door belastinggeld, en dat is een gemeenschappelijk project", zegt Robeyns, die onderzoek doet aan de Universiteit Utrecht naar hoe eerlijk het economische systeem is. "Niet alleen ondernemers werken overuren. Ook in het onderwijs wordt keihard gewerkt, zonder uitzicht op hoge salarissen, met het doel bij te dragen aan groei en welvaart in de maatschappij."
Robeyns onderstreept dat ze de waarde van ondernemers niet wil bagatelliseren. "Het idee van de selfmade miljonair is een mythe die we enorm moeten relativeren. Deze mensen zijn omringd geweest door hulp van anderen, die niet even gunstige omstandigheden hebben gehad."
Goed adviesTim Jansen van Quote zegt dat hij de kritiek begrijpt. Er is ook niet één definitie van wat een selfmade miljonair of miljardair is: "Soms horen we van mensen dat ze zelf niet vinden dat ze een hoge selfmade-score hebben verdiend. Ze wijten hun succes eerder aan het feit dat ze een goede opleiding hebben mogen volgen en dat ze heel goede medewerkers hebben gehad."
Welke miljardair is dan het meest selfmade van Nederland, als het aan Quote ligt? Volgens Jansen is dat Remon Vos, de nummer twee op de lijst met 7,1 miljard aan vermogen. Hij heeft zijn geld verdiend met zijn vastgoedbedrijf CTP, inmiddels een van de grootste spelers in Europa.
Jansen: "Vos vertrok jong van school richting Oost-Europa en richtte een bedrijf op in een markt die hij niet kende. Dan ben je natuurlijk stevig selfmade. Maar ja, aan de andere kant heeft hij zeker ook wel goed advies gehad."