Vasthouden aan koers centrale boodschap tijdens Chinees Volkscongres
China's belangrijkste politieke evenement van het jaar, het Volkscongres, begint morgen in Peking. De Chinese economie in een veranderende wereldorde zal het hoofdonderwerp zijn in de vergaderingen met duizenden afgevaardigden.
De verwachting is niet dat er grote koerswijzigingen worden aangekondigd. De centrale boodschap zal zijn dat China doorgaat op de weg die is ingeslagen onder leiding van president Xi Jinping.
Het Volkscongres is een minutieus geregisseerde bijeenkomst waarbij de overheid de behaalde doelen van het afgelopen jaar en de plannen voor het komende jaar presenteert aan de leden van het Nationale Volkscongres. Dat de uitkomsten al praktisch vastliggen, maakt deze bijeenkomst binnenlands niet minder belangrijk. De afgevaardigden worden naar Peking gehaald om de neuzen dezelfde kant op te houden.
Ook voor de rest van de wereld is van belang wat 's werelds tweede economie deze week vastlegt. China is de belangrijkste handelspartner van meer dan honderd landen. Steeds meer van die landen proberen zich te wapenen tegen Chinese producten die hun markten overspoelen en eigen bedrijven wegconcurreren.
De export naar het buitenland is een belangrijke drijver van de Chinese economie. Peking lijkt van dit verdienmodel niet te willen wijken.
Beetje stimuleren, veel in de achterzak houdenDe economie is het belangrijkste onderwerp op de agenda. Want die hapert al een tijd: lokale overheden hebben grote schulden, de vastgoedcrisis duurt voort, consumenten zijn huiverig om geld uit te geven en de buitenlandse handel staat onder druk. Weinig Chinezen hebben het idee dat het hen economisch voor de wind gaat.
De overheid is al begonnen met economische stimuleringsmaatregelen die waarschijnlijk bescheiden zullen worden uitgebreid. Bijvoorbeeld meer staatsobligaties, hogere pensioenen, en lagere rentes en zorgkosten. Peking heeft hiervoor al een begrotingstekort van vier procent van het bnp genoteerd.
Maar een grote herverdeling zal uitblijven. Met het oog op de toenemende Amerikaanse importheffingen en geopolitieke onzekerheid wil de Chinese overheid de achterzak gevuld houden. Ook dit is niets nieuws. Xi heeft de bevolking in de afgelopen jaren herhaaldelijk opgeroepen "de mouwen op te stropen", "ontberingen te leren verdragen" en "op een houtje te bijten".
Iets meer ruimte voor de private sectorWel zal er geld gaan naar de private sector, die de economische groei moet gaan realiseren. De grote particuliere bedrijven zijn een paar jaar op het strafbankje gehouden (denk aan Alibaba-oprichter Jack Ma). Maar nu lijkt de partij te hebben geconcludeerd dat zij voldoende in de pas lopen om weer in woord en daad steun te ontvangen.
Dat geldt althans voor bedrijven in sectoren van strategisch belang. Daaronder vallen bedrijven die ervoor zorgen dat China minder afhankelijk wordt van het buitenland, die technologie en innovatie stimuleren, en ervoor zorgen dat China zijn positie als maker van de wereld behoudt, en dus de positie als 's werelds grootste exporteur.
Zo zaten CEO's van bedrijven in sectoren als greentech, kunstmatige intelligentie, voedselzekerheid en chips, vorige week bij Xi aan tafel. Ook deze prioriteiten staan al jaren vast.
Stabiliteit uitstralen in een instabiele wereldDe consensus onder de bestuurders zal zijn dat Xi Jinping gelijk heeft gekregen met zijn inzet op zelfvoorziening en innovatie. De Chinese leiders zien vanuit hun kantoren in Zhongnanhai, het Binnenhof van China, dat hun onveilige wereldbeeld is bevestigd door de verkiezing van Trump die in de eerste weken van zijn presidentschap openlijk toenadering zoekt met Rusland en heffingen tegen China invoerde. Gebaat bij verdere escalatie met Amerika is China niet, maar voorbereid is het wel.
Het hoofddoel van deze politieke week zal dan ook zijn om "politieke eenheid en gestage vooruitgang" uit te dragen en te benadrukken "dat China onder het leiderschap van president Xi Jinping op de juiste weg is naar grootsheid", stelt analist Nis Grünberg van China-denktank Merics in Berlijn.
Het uitstralen van stabiel leiderschap in onzekere tijden is niet alleen bedoeld voor het eigen land. Het is ook een duidelijke boodschap voor het buitenland. China zal de kans niet onbenut laten om zich te positioneren als verantwoordelijke wereldleider, zeker in vergelijking met Amerika en Rusland. Hoe China verder invulling zal geven aan die rol, bijvoorbeeld in onderhandelingen over de toekomst van Oekraïne, is waar experts op zullen letten in de speeches van Xi en andere leiders.