NOS Nieuws - Algemeen

Op een emigratiebeurs in Houten wordt dit weekend druk gezocht naar Nederlanders die naar Suriname willen verhuizen. De snel uitdijende olie-industrie heeft vele duizenden mensen nodig - veel meer dan de huidige beroepsbevolking van het land met ongeveer 620.000 inwoners.

"In alle sectoren zijn mensen nodig, we moeten echt een inhaalslag maken", vertelt Mila Bahadoersing van het Ondernemershuis Paramaribo op de beurs. "Suriname heeft maar een heel kleine populatie en wij gaan het gewoon niet redden hier. Over twee jaar verwachten wij die olie naar boven te halen, en voor die tijd moet er heel wat geprofessionaliseerd worden in ons land. We moeten naar een internationale standaard."

Surinaamse ondernemers prijzen hun land aan op de emigratiebeurs:

De afgelopen jaren werden meerdere olievondsten gedaan voor de Surinaamse kust. Meerdere oliebedrijven besloten te investeren en de inkomsten voor Suriname zouden in de honderden miljoenen per jaar kunnen lopen. Vorige week bezocht om die reden ook de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio het land.

"Er ligt hier een geweldige kans, de vooruitzichten zien er goed uit en president Trump wil de relatie met Suriname graag verder versterken", zei Rubio op een persconferentie na zijn gesprek met president Chan Santokhi.

'Land gaat radicaal veranderen'

Maar hoewel er licht gloort zijn de omstandigheden en de salarissen in Suriname anders dan in Nederland. "We hebben natuurlijk een prachtig land en mooie natuur en veel zon te bieden", zegt Bahadoersing. "Maar daar kun je natuurlijk niet van leven. Het salaris is nog niet op hetzelfde niveau, maar de economie in Suriname is aan het groeien. Dus we verwachten straks wel dat we betere salarissen kunnen bieden. Ik denk dat ons land radicaal gaat veranderen."

Op de beurs is in ieder geval wel interesse voor het Zuid-Amerikaanse land. "We zijn het land in ieder geval aan het overwegen", vertelt een bezoeker. "Het is een mooi land en het is natuurlijk ook mooi makkelijk dat we er gewoon Nederlands kunnen praten."

In een leegstaand gebouw in Ugchelen heeft vannacht brand gewoed. De brandweer was urenlang bezig met blussen. Vanochtend is het sein brand meester gegeven. Een woordvoerder van de brandweer zegt tegen Omroep Gelderland dat brandstichting "aannemelijk" is.

De brandweer heeft het vuur bestreden met drie tankautospuiten en een hoogwerker. In het pand waren meerdere brandhaarden. De politie en brandweer doen onderzoek naar de oorzaak.

Ter Apel ontlasten

Het gebouw werd van oktober tot 31 december 2024 door het COA gebruikt als crisisnachtopvang bij drukte in Ter Apel. Rond de komst daarvan was veel onrust. Zo was er in oktober een explosie bij het voormalig schoolgebouw en werden vernielingen aangericht. Eerder hingen dorpsbewoners spandoeken op om hun onvrede te uiten. De voormalige opvanglocatie ligt dicht bij een basisschool.

Het is onduidelijk of de brand van vannacht verband houdt met de crisisopvang. Het pand staat al enkele maanden leeg en werd de laatste weken van 2024 amper nog gebruikt als noodopvang, aldus de gemeente Apeldoorn, waar Ugchelen onder valt.

De politie in Zuid-Korea heeft een man gearresteerd die ervan wordt verdacht dat hij de enorme bosbranden in het land heeft veroorzaakt. De man van 56 jaar oud zou de brand op 22 maart hebben veroorzaakt toen hij een oud ritueel deed op het familiegraf.

Zuid-Koreaanse media melden dat de dochter van de man tegen de politie heeft gezegd dat het een ongeluk was. Volgens haar wilde de man met een aansteker drie takken wegbranden, maar werden de vlammen voor hij het wist meegedragen door de wind en ontstond er een grote brand.

Daarna verspreidde het vuur zich snel naar steden in de buurt. Door de droogte en de harde wind bleef het vuur dagenlang branden. Zeker 30 mensen kwamen om het leven. Volgens de politie bestrijdt de verdachte de beschuldigingen.

Volgens de autoriteiten in Zuid-Korea is ongeveer 48.000 hectare bos in vlammen opgegaan:

Naar schatting zijn 4000 gebouwen verwoest, waaronder de meer dan duizend jaar oude Gounsa-tempel die op de werelderfgoedlijst van Unesco staat.

Het wordt beschouwd als de grootste bosbrand ooit in het land.

Inmiddels zijn de branden grotendeels onder controle. Voor de bestrijding van het vuur zijn tientallen helikopters, duizenden brandweermensen en militairen en meer dan 200 voertuigen ingezet.

Inwoners die getroffen zijn door de brand nemen nu de schade op, zoals de 73-jarige Kwon Eung-Cheol:

De politie heeft gisteren bij een verkeerscontrole in Den Bosch vlak bij een festival veel mensen gesnapt die drugs hadden gebruikt. In totaal werden er 108 automobilisten gecontroleerd. Van hen bleken er zestien drugs te hebben gebruikt. Vier mensen hadden te veel gedronken.

De controle was op de Rietveldenweg, in het westen van Den Bosch. Niet ver daarvandaan was in de Brabanthallen gisteren het jaarlijkse festival Masters of Hardcore, dat enkele tienduizenden bezoekers trekt.

Behalve de drugs- en drankrijders werden er door de politie nog 22 bekeuringen uitgedeeld voor diverse overtredingen. Van één bestuurder werd het rijbewijs ingenomen. Die reed met 118 kilometer per uur over de weg in de bebouwde kom. De toegestane snelheid is daar 50 kilometer per uur. De bestuurder weigerde ook nog om een bloedproef te ondergaan.

Het Masters of Hardcore kwam eerder in het nieuws vanwege het drugsgebruik van de bezoekers. Vijf jaar geleden werd het rioolwater tijdens het festival onderzocht en werd door een onderzoeksbureau vastgesteld dat er flinke hoeveelheden xtc, amfetamine en cocaïne in het water zaten.

Speekselmonster

De politie controleert op drugsgebruik door met een wattenstaafje speeksel af te nemen. Mensen zijn verplicht om daaraan mee te werken. Het speekselmonster wordt meteen getest en toont aan of mensen drugs hebben gebruikt, maar niet hoeveel.

Bij een positieve test moet iemand meewerken aan een bloedonderzoek. Daarmee kan worden vastgesteld welke drugs iemand gebruikt heeft en ook hoeveel. Drugs in het verkeer zijn verboden. Dit geldt voor alle hard- en softdrugs zoals cocaïne, XTC en cannabis.

In Myanmar komt na de aardbeving van vrijdag de hulp van landen uit de regio op gang. Er is hulp onderweg uit India, China, Thailand, Maleisië, Singapore en Rusland. De meeste hulp komt door de lucht of over zee, China stuurde teams met reddingswerkers over land.

Het militaire regime zegt dat er ongeveer 1700 doden zijn geteld, 3400 gewonden en 300 vermisten. Volgens het hoofd van de junta, generaal Min Aung Hlaing, kunnen deze aantallen nog oplopen. Hij noemt de situatie "uitdagend". Herstel van de transportverbindingen en het spoorwegnet moeten van hem prioriteit krijgen en vliegvelden moeten snel weer open.

De Amerikaanse Geologische Dienst heeft berekend dat het dodental kan oplopen tot meer dan 10.000, en de schade aan de economie op meer dan 60 miljard euro kan uitkomen.

Het Internationale Rode Kruis bevestigt dat de vernietiging groot is en de humanitaire nood elk uur toeneemt. "Met hogere temperaturen op komst en het regenseizoen over een paar weken, moet de situatie in de getroffen regio's met spoed worden gestabiliseerd."

Mandalay

De aardbeving van vrijdag had een kracht van 7,7. Het epicentrum lag in het centrale deel van Myanmar, niet ver van de tweede stad Mandalay. Er zijn meerdere naschokken geweest. Het epicentrum van de laatste lag, met een kracht van 5,1, zo'n 21 kilometer ten noordwesten van de stad.

Wegen, bruggen en andere infrastructuur in de stad zijn totaal vernield of zwaar beschadigd. Singapore stuurde er een 78-koppig reddingsteam met honden heen. India bouwt een noodhospitaal.

In Mandalay zitten onder ingestorte gebouwen nog tientallen mensen vast. De meesten kunnen zonder zware machines niet worden gered. Een reddingswerker zei tegen persbureau Reuters dat het gros van het werk door kleine groepen burgers wordt gedaan. Het gereedschap dat ervoor nodig is, hebben ze niet. Zelf lopen ze ook risico. "We zijn op ingestorte gebouwen afgegaan, we werken in gebouwen die instabiel zijn", zei een van hen.

Bekijk in onderstaande fotoserie beelden van voor en na de beving:

De stad Sagaing ligt even ten westen van Mandalay, nog dichter bij het epicentrum dan Mandalay. Veel gebouwen zijn ingestort, de elektriciteit ligt eruit en de drinkwatervoorraad is bijna op. "We hebben nog geen hulp ontvangen en er is nog geen reddingswerker te zien", zei een inwoner tegen Reuters.

Voor beide steden geldt dat de ziekenhuizen de stroom van gewonden niet aankunnen. Daar komt bij dat de ziekenhuizen en het personeel dat er werkt ook door de beving getroffen zijn.

In Myanmar woedt al jaren een oorlog tussen het leger aan de ene kant en opstandelingenbewegingen aan de andere. De BBC schrijft dat de luchtmacht na de aardbeving nog op meerdere plekken heeft gebombardeerd. De mensenrechtenrapporteur van de VN voor Myanmar, Tom Andrews, zegt dat het regime het voorbeeld van de opstandelingen moet volgen en onmiddellijk een staakt-het-vuren moet afkondigen.

Thailand

De beving was tot honderden kilometers van het epicentrum te voelen. In Thailand stortte een flatgebouw in aanbouw in. 17 mensen kwamen om, 32 mensen raakten gewond, tientallen mensen worden nog vermist.

Goedemorgen! Miljoenen moslims over de hele wereld vieren vanaf vandaag Eid al-Fitr, oftewel het einde van de ramadan. En in de eredivisie krijgt PSV koploper Ajax op bezoek.

Eerst het weer: Vanochtend in het oosten nog kans op wat lichte regen. In de loop van de dag vaker zon en het wordt 10 tot 13 graden. Het voelt wel kouder aan door de wind.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Zuid-Korea, China en Japan hebben afgesproken dat ze nauwer willen samenwerken op handelsgebied. De drie landen bereiden zich daarmee voor op de handelstarieven van de Verenigde Staten die komende week ingaan. Vanaf 3 april stellen de Verenigde Staten tarieven van 25 procent in op auto's en auto-onderdelen. Tijdens een bijeenkomst in Seoul spraken de drie landen ook af om verder te praten over een vrijhandelsakkoord.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Bij het Correspondents' Dinner voor Witte Huis-verslaggevers treedt dit jaar geen komiek op. De journalistenvereniging die het diner organiseert, heeft het optreden van komiek Amber Ruffin geannuleerd. Zij steekt vaak de draak met de Trump-regering en vanuit het Witte Huis was er kritiek op de keuze voor haar.

Bekijk hier een video waarin Amber Ruffin kritiek levert op uitspraken van Trump over het leger:

Zuid-Korea, China en Japan willen nauwer samenwerken op handelsgebied. Dat hebben de ministers van Handel van de landen vandaag afgesproken tijdens een ontmoeting in de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul. De bijeenkomst vond plaats terwijl de drie Aziatische exportlanden zich voorbereiden op nieuwe Amerikaanse importheffingen.

Vanaf 3 april stellen de Verenigde Staten tarieven van 25 procent in op auto's en auto-onderdelen, kondigde Washington deze week aan. Momenteel is dat nog 2,5 procent, een vertienvoudiging dus.

Tijdens de bijeenkomst spraken de drie landen af om nauwer samen te werken met als doel "regionale en wereldwijde handel" te stimuleren. Ze beloofden elkaar om verder te onderhandelen over een handelsovereenkomst.

Het gaat om een trilateraal vrijhandelsakkoord dat al sinds 2012 in de steigers staat. Sindsdien werd echter nauwelijks vooruitgang geboekt. Sinds 2019 heeft er helemaal geen overleg meer plaatsgevonden over de overeenkomst.

Naast het trilaterale handelsverdrag willen de landen ook dat de uitvoering van RCEP, een handelsverdrag uit 2020 tussen vijftien landen, wordt versterkt. De ondertekenaars zijn China, Japan, Zuid-Korea, Australië, Nieuw-Zeeland en tien Zuidoost-Aziatische landen. Samen hebben ze ongeveer 30 procent van de wereldeconomie in handen.

Van groot belang

Handel met de VS is voor de drie landen van groot belang. Japan liet eerder deze week al weten dat het tegenmaatregelen overweegt. Zuid-Korea wil "in gesprek gaan met de VS" om de impact op de autobranche te verkleinen.

Vorig jaar exporteerde Zuid-Korea, het land van Hyundai en Kia, voor bijna 35 miljard dollar aan auto's naar de Verenigde Staten. Daarmee is de Amerikaanse markt goed voor bijna de helft van de totale auto-export van het land.

Niet vanzelfsprekend

Als gevolg van groeiende geopolitieke spanningen en tegenvallende economische groei proberen Japan, Zuid-Korea en China de afgelopen jaren nader tot elkaar te komen. Goede samenwerking tussen de landen is echter verre van vanzelfsprekend.

Politici van Japan en Zuid-Korea beschuldigen elkaar regelmatig van provocaties, voornamelijk over verschillende interpretaties van de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Het Chinese beleid omtrent Taiwan bemoeilijkt de relatie met Zuid-Korea en Japan bovendien.

De Syrische interim-president al-Sharaa heeft de leden van zijn nieuwe overgangsregering bekendgemaakt. "De vorming van een nieuwe regering is een blijk van onze gezamenlijke wil om een nieuwe staat te bouwen", zei al-Sharaa in een toespraak. Het kabinet moet het land leiden gedurende een vijf jaar lange overgangsfase.

Het kabinet, dat uit 23 leden bestaat, moet de stabiliteit in het door oorlog verscheurde land herstellen. Al-Sharaa blijft zelf aan het hoofd staan van de regering.

De regering krijgt één vrouwelijke minister, schrijft persbureau Reuters. Het gaat om de christelijke Hind Kabawat, die het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid onder haar hoede krijgt. Kabawat was een felle tegenstander van de verdreven dictator Bashar al Assad en zette zich in voor vrouwenrechten.

Yarub Badr, een alawiet, is benoemd tot minister van Transport. Amgad Badr, die tot de Druzengemeenschap behoort, zal het ministerie van Landbouw gaan leiden. De huidige ministers van Defensie en Buitenlandse Zaken - die gelden als getrouwen van al-Sharaa - houden hun posten in de nieuwe regering.

Grondwet

Anas Khattab, ook een naaste van de interim-president, wordt minister van Binnenlandse Zaken. De regering krijgt geen premier, wat betekent dat Al-Sharaa de regering de komende jaren zelf zal leiden.

Eerder deze maand presenteerden de machthebbers al een tijdelijke grondwet, waarin onder meer vrijheid van meningsuiting en politieke rechten voor vrouwen stonden vastgelegd. De tijdelijke grondwet blijft vijf jaar van kracht, waarna verkiezingen moeten worden gehouden. In de grondwet staat dat het islamitische recht de belangrijkste bron moet zijn van alle wetgeving, zoals ook gold in de oude grondwet.

Sektarisch geweld

Al-Sharaa, de leider van rebellengroep HTS, werd afgelopen januari benoemd tot interim-president van Syrië. Als leider van HTS was hij in feite al de machthebber van het land, nadat zijn groep het regime van Assad ten val had gebracht. De internationale gemeenschap drong sinds de machtsovername aan op het vormen van een regering waarin minderheden zijn vertegenwoordigd.

De druk nam toe door geweldsuitbarstingen in het westen van Syrië. Volgens ooggetuigen hebben milities die verbonden zijn aan het regime zich op grote schaal schuldig gemaakt aan moordpartijen. De gemelde slachtoffers waren alawieten, de minderheid waartoe ook Assad behoort.

De benoeming van leden van minderheidsgroepen zou neer kunnen komen op een boodschap aan westerse landen. Sharaa presenteerde zich na zijn aantreden als gematigd en tolerant, in de hoop dat westerse landen de sancties tegen Syrië zouden terugschroeven. Die waren ingesteld vanwege de onderdrukking van de Syrische bevolking door het Assad-regime.

Op het Correspondents' Dinner, het traditionele diner voor Witte Huis-verslaggevers, zal dit jaar geen komiek optreden. Journalistenvereniging WHCA, die het diner organiseert, heeft het geplande optreden van komiek Amber Ruffin geannuleerd. Het Witte Huis had eerder kritiek op de keuze voor Ruffin, die regelmatig de draak steekt met de regering-Trump.

In een e-mail schrijft de organisatie dat het accent "op dit kritieke moment voor de journalistiek" niet op politieke verdeeldheid, maar op "het uitmuntende werk van journalisten" moet liggen.

WHCA-voorzitter Eugene Daniels kondigde Ruffin vorige maand aan als hoofdact. Ze zou zijn gekozen omdat "haar unieke talenten perfect passen bij het huidige politieke en culturele klimaat".

Perspool

De verhoudingen tussen het Witte Huis en de WHCA zijn gespannen. De journalistenvereniging had sinds 1914 zeggenschap over de perspool - de groep journalisten die verslag doet vanuit het Witte Huis en meereist met president Trump. Onder de nieuwe regering is echter besloten dat het Witte Huis zelf selecteert welke nieuwsorganisaties toegang tot de perspool krijgen.

Vorige maand werd het Amerikaanse persbureau Associated Press (AP) "voor onbepaalde tijd" verbannen uit het Oval Office, het officiële kantoor van president Trump. Ook mag het persbureau niet meer met de president meereizen in Air Force One, het regeringsvliegtuig.

President Trump was ontstemd over het besluit van AP om de watermassa tussen Mexico en de zuidelijke staten van de VS de Golf van Mexico te blijven noemen. De Amerikaanse president had kort na zijn aantreden besloten dat die de naam Golf van Amerika moest krijgen.

WHCA reageerde daarop dat Trump het persbureau "straft omdat het niet meegaat in het taalgebruik dat de regering graag zou zien". Volgens de journalistenorganisatie komt dat neer op discriminatie.

Roast

De persvereniging van het Witte Huis organiseert het Correspondents' Dinner al ruim honderd jaar, waar de Amerikaanse president traditiegetrouw de belangrijkste gast is. Pers, politici en beroemdheden komen samen om te laten zien dat ze elkaar op waarde schatten en om elkaar op de hak te nemen.

Het hoogtepunt van de avond is doorgaans de speech van de president en de roast van een komiek die daarop volgt. Tijdens zijn eerste presidentschap heeft Trump alle edities aan zich voorbij laten gaan.

De dodelijke slachtoffers van de schietpartij in Oosterhout gisteren zijn mannen van 32 jaar. Het derde slachtoffer, dat zwaargewond raakte en in kritieke toestand in het ziekenhuis ligt, is een man van 25. De slachtoffers komen allemaal uit Oosterhout.

De twee overleden mannen zijn een Turkse en een Marokkaanse Nederlander. Dat bevestigen de moskeeën in Oosterhout waar de mannen naartoe gingen aan Omroep Brabant.

Tiental kogelhulzen

Het schietincident was gistermiddag rond 16.00 uur. Toegesnelde agenten vonden in een auto twee zwaargewonde mannen, van wie er een bezweek aan zijn verwondingen. In de buurt van de auto troffen de agenten "een tiental hulzen" aan.

Een paar minuten later was er iets verderop een frontale aanrijding tussen twee andere auto's. In een van deze auto's zat een man met schotwonden, die later op straat aan zijn verwondingen overleed.

De politie houdt er ernstig rekening mee dat er meer betrokkenen waren bij de schietpartij. Er zouden mensen zijn gevlucht nadat de schoten waren gelost. De politie zoekt naar mogelijke schutters, die waarschijnlijk in een auto zaten die later gevonden werd in het nabijgelegen Teteringen.

Over de toedracht van de schietpartij is nog weinig bekend. Buurtbewoners spreken over een drugsconflict, maar de politie kan dat niet bevestigen.

'Rust bewaren'

De schietpartij vond plaats in de wijk waar ook de families van de slachtoffers wonen, zegt de politie. De sfeer in de buurt was enige tijd onrustig en emotioneel. De burgemeester van Oosterhout, Gerdo van Grootheest, riep op de rust te bewaren.

De politie spreekt met buurtbewoners en getuigen van de schietpartij, en roept op om relevante camerabeelden te delen.

Afgelopen donderdag is journalist Dick Verkijk overleden. Hij was 95 jaar. In de jaren 90 heeft hij jarenlang verslag gedaan van de oorlog in voormalig Joegoslavië, onder meer voor de NOS. Verkijk was daar sinds 1984 correspondent.

Hij was een aanzienlijk deel van zijn loopbaan actief in Oost-Europa, in de jaren van de Koude Oorlog. Verkijk was aanwezig bij historische gebeurtenissen als de Praagse Lente in 1968 en de val van de Muur in 1989.

In de jaren 60 werkte hij voor de VARA en later voor de VPRO. Ook schreef hij voor kranten en tijdschriften als Het Vrije Volk, Het Parool en Vrij Nederland.

Hij kreeg een conflict met de VARA toen de programmaleiding de uitzending verbood van een reportage die hij had gemaakt over een verzwegen zeeramp uit 1942.

In de doofpot

Het ging om het zinken van het Nederlandse koopvaardijschip de Van Imhoff bij Sumatra, met bijna vijfhonderd Duitse gevangenen aan boord die naar India moesten worden verplaatst. Toen het schip door de Japanners tot zinken werd gebracht deed de Nederlandse bemanning niets om de Duitse burgers te redden. 411 van hen verdronken.

Verkijk maakte in 1965 een reportage voor het actualiteitenprogramma Achter het Nieuws, waarin hij liet zien hoe de zaak in de doofpot was gestopt. Maar de VARA-leiding verbood uitzending, Verkijk werd de laan uitgestuurd en de reportage verdween spoorloos.

In 2017 heeft de VARA alsnog een documentaire in meerdere delen over dit onderwerp uitgezonden, met medewerking van Verkijk en gebruikmaking van zijn oorspronkelijke materiaal.

Omroep in de oorlog

Een ander wapenfeit van Verkijk is een lijvig boek over de rol de publieke omroep in de Tweede Wereldoorlog, Radio Hilversum, 1940-1945: De omroep in de oorlog (1974), waarin hij kritisch schreef over de meegaande houding van de omroepbestuurders ten tijde van de Duitse bezetting.

Zijn graf had Verkijk al gereserveerd, vertelde hij enkele jaren geleden aan zijn neef, Volkskrantverslaggever Paul Onkenhout. De steen was al gemaakt, die stond klaar in Driehuis bij begraafplaats Westerveld.

Denemarken reageert geprikkeld op de stevige kritiek die de Amerikaanse vicepresident JD Vance gisteren op het land uitte bij zijn bezoek aan Groenland. Minister van Buitenlandse Zaken Rasmussen: "Zo spreek je je naaste bondgenoten niet aan."

"En ik beschouw Denemarken en de Verenigde Staten nog steeds als naaste bondgenoten", ging hij verder. Gisteren beschuldigde Vance Denemarken ervan te weinig te hebben gedaan voor de veiligheid van Groenland en het eiland onvoldoende te beschermen tegen Rusland en China.

Vance stelt dat hier verandering in moet komen en hij ziet een belangrijke rol weggelegd voor de Verenigde Staten. "We zouden ze veel beter kunnen beschermen en ik denk dat ze het ook economisch veel beter zouden doen." President Trump heeft al meermaals aangegeven Groenland te willen inlijven.

In Denemarken zijn de uitspraken van Vance dus niet onopgemerkt gebleven, "We staan open voor kritiek, maar om eerlijk te zijn waarderen we de toon waarop die is geuit niet", zegt Rasmussen in een videoboodschap.

Deense premier op bezoek

De Deense premier Frederiksen gaat volgende week naar Groenland. Op het programma staat onder meer een gesprek met de nieuwe premier van Groenland, Jens-Frederik Nielsen, over de samenwerking tussen Groenland en Denemarken.

"Ik heb het diepste respect voor hoe de Groenlandse bevolking en Groenlandse politici omgaan met deze grote druk. De situatie vraagt om eenheid tussen politieke partijen", stelt Frederiksen, die spreekt over "samenwerking op een respectvolle en gelijkwaardige manier". Groenland was lang een kolonie van Denemarken en is sinds 1979 een gedeeltelijk autonoom gebied dat onder Denemarken valt.

Reisplannen omgegooid

Gisteren brachten Vance en zijn vrouw Usha een omstreden en veelbesproken bezoek aan het eiland. De reis laat zich het beste omschrijven als een bliksembezoek, al was dat oorspronkelijk niet de bedoeling.

Usha Vance had aangekondigd met een van haar zoons een meerdaags bezoek aan Groenland te brengen om de "cultuur en eenheid te vieren". De plannen wekten de nodige ergernis bij zowel de Denen als de Groenlanders, waarna de reisplannen werden omgegooid. De Amerikaanse delegatie bezocht uiteindelijk alleen de Amerikaanse militaire basis Pituffik.

Demonstraties

Honderden mensen verzamelden zich vandaag bij de Amerikaanse ambassade in Kopenhagen en in Aarhus, de op een na grootste stad van Denemarken, om te protesteren tegen de Amerikaanse inmenging. Op protestborden stonden teksten als "Groenland is niet te koop".

"Trump probeert verdeeldheid te zaaien tussen Denemarken en Groenland, maar daar moeten we niet intrappen", zegt een van de organisatoren van de protesten tegen de krant Berlingske. "In plaats daarvan moeten we eensgezind blijven. Ik denk dat we dat hebben laten zien met deze demonstratie, waaraan Denen en Groenlanders zij aan zij hebben deelgenomen."

In het centrum van de Noorse stad Trondheim zijn vier mensen gewond geraakt bij een steekpartij bij een appartementencomplex. Een van hen is zwaargewond en moest worden gereanimeerd. Alle gewonden, waaronder ook de aanvaller, zijn naar het ziekenhuis gebracht.

De politie kon de verdachte ter plekke arresteren, het gaat om een 40-jarige man. Er wordt nog onderzoek gedaan, maar de politie denkt niet dat er meer mensen bij de steekpartij betrokken zijn.

De slachtoffers zijn tussen de 20 en 40 jaar oud. Volgens de politie zijn het geen willekeurige slachtoffers; ze wonen allemaal in hetzelfde gebouw.

Bewoners van dat appartementencomplex zeggen tegen de Noorse publieke omroep NRK dat er eerder ook al gewelddadige incidenten in het gebouw zijn geweest.

De Maasbrug in Gennep is zwaar beschadigd doordat er een graafmachine tegenaan is gereden. De machinist is lichtgewond geraakt.

Ook twee voorbijgaande auto's raakten beschadigd, nadat ze waren geraakt door een graafbak die van de machine afvloog, meldt L1 Nieuws. De inzittenden van de auto's bleven ongedeerd.

Door de botsing schoot de voorkant van de graafmachine omhoog:

Het ongeluk gebeurde vanmiddag toen de graafmachinist de brug tussen de provincies Limburg en Noord-Brabant opreed en door nog onbekende oorzaak met de voorkant van de graafmachine tegen de bovenkant van de brug opreed.

Bestuurder vast

De voorkant van het voertuig schoot omhoog, waardoor de bestuurder vast kwam te zitten. De brandweer heeft hem weten te bevrijden.

De brug over de Maas is onderdeel van de provinciale weg N264 tussen Gennep en Oeffelt. Die was helemaal afgesloten, zodat de machine kon worden weggetakeld en deskundigen konden beoordelen of de brugconstructie nog veilig is.

Het dodental in Myanmar na de aardbeving is verder opgelopen. De militaire junta meldt zeker 1644 doden. Ook het aantal mensen dat gewond is geraakt door de aardbeving is naar boven bijgesteld. Volgens de junta zijn er zeker 3400 gewonden en worden nog 139 anderen vermist. Aangenomen wordt dat de werkelijke aantallen veel hoger liggen.

Vrijdag werd Zuidoost-Azië getroffen door een aardbeving met een kracht van 7,7, gevolgd door een naschok met een kracht van 6,4. Mandalay, de op een na grootste stad van Myanmar, ligt dicht bij het epicentrum. Volgens lokale media zijn daar ook de meeste doden gevallen. Vrijwel alle gebouwen in de stad zijn beschadigd geraakt.

Reddingswerkers zijn nog op zoek naar overlevenden en vermisten die zich onder het puin bevinden. Naar verwachting zullen de doden- en gewondentallen nog verder oplopen. Het Amerikaanse geologische instituut USGS schat in dat het dodental van de aardbeving in Myanmar kan oplopen tot boven de 10.000.

De humanitaire hulp wordt ernstig belemmerd door schade aan de infrastructuur, zoals wegen en vliegvelden. Ook ziekenhuizen zijn beschadigd geraakt door de aardbeving.

De verwoestende gevolgen van de aardbeving in beeld:

Hoe groot de impact van de aardbeving is blijkt uit de oproep van het militaire regime aan de internationale gemeenschap om hulp te sturen. Bij eerdere rampen gebeurde dit niet of pas later. Zo weigerde de junta in 2008 in eerste instantie internationale hulp toen cycloon Nargis het land trof. Er kwamen naar schatting zo'n 140.000 mensen om als gevolg van de natuurramp.

De internationale hulp is inmiddels op gang gekomen. China heeft een team met aardbevingsdetectoren en drones gestuurd. Rusland heeft volgens het Russische staatspersbureau Tass twee vliegtuigen met 120 reddingswerkers en hulpgoederen gestuurd. Beide landen onderhouden nauwe banden met de junta en leveren al langer wapens aan het regime.

Ook India, Maleisië en Zuid-Korea sturen hulp. De Verenigde Naties hebben 5 miljoen dollar toegezegd voor hulpacties. De Europese Unie heeft 2,5 miljoen euro uitgetrokken voor noodhulp. Ook is de EU-satellietdienst Copernicus ingezet. De EU had al 32,5 miljoen euro aan humanitaire hulp begroot voor dit jaar. Ook veel andere landen steunen Myanmar al op humanitair gebied.

Luchtaanvallen gaan door

Volgens hulporganisaties zal de ramp de humanitaire situatie in Myanmar nog verder verslechteren. Al voor de aardbeving was volgens cijfers van de VN ongeveer een derde van de bevolking, zo'n 20 miljoen inwoners, afhankelijk van humanitaire hulp.

De militaire junta kwam begin 2021 aan de macht. Sinds het leger de democratisch gekozen regeringsleider Aung San Suu Kyi terzijde schoof, is er een bloedige strijd gaande tussen de militaire machthebbers en verschillende verzetsgroepen.

Ook zaterdag meldden lokale media dat de junta doorgaat met het uitvoeren van luchtaanvallen op meerdere plekken, ook in het getroffen gebied.

De zomertijd is ingegaan. Om 02.00 uur is de klok een uur vooruitgezet en werd het 03.00 uur. Mensen in de nachtdienst hoeven dus een uurtje minder te werken.

De zomertijd werd in 1977 in Nederland ingevoerd om energie te besparen. In het voorjaar en de zomer is het daardoor 's ochtends langer donker en 's avonds langer licht.

Sinds 1980 is de zomertijd ook Europees geregeld. In 2018 stelde de Europese Commissie voor om binnen de EU permanent de zomertijd aan te houden. Maar na enige discussie veranderde dat in het standpunt dat elk land zelf mag bepalen welke tijd het wordt.

Geen meerderheid

Sindsdien is er weinig van het plan vernomen. Uit een peiling van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken bleek dat er in Nederland voor geen enkele variant (altijd zomertijd, altijd wintertijd of doorgaan met verzetten) een meerderheid te vinden was.

Op zondag 26 oktober wordt de klok een uur teruggezet naar de standaardtijd, die ook wintertijd wordt genoemd.

Een Amerikaanse jury heeft artiest Sean Kingston en zijn moeder schuldig bevonden aan fraude ter waarde van omgerekend bijna 1 miljoen euro. Dat melden Amerikaanse media. Kingston en zijn moeder Janice Turner werden ervan beschuldigd dat ze verschillende bedrijven hebben opgelicht om onder meer luxe horloges en sieraden in bezit te krijgen.

Kingston, wiens echte naam Kisean Anderson is, brak in 2007 door met het nummer Beautiful Girls. Hij werkte samen met Justin Bieber, Nicki Minaj en Chris Brown.

De 35-jarige artiest heeft volgens de jury zijn beroemdheid misbruikt om bedrijven over te halen hun spullen te leveren. Betaling zou dan later volgen, maar de bedrijven wachtten tevergeefs op hun geld. Kingston en zijn moeder toonden valse bankoverschrijvingen en probeerden de spullen te houden.

Zo verklaarde een slachtoffer in de rechtbank dat hij Kingston een horloge van omgerekend ruim 250.000 euro gaf in ruil voor de belofte een ingang in de artiestenwereld te krijgen. In plaats daarvan kreeg het slachtoffer naar eigen zeggen iets dat leek op een betalingsbevestiging, die volgens de bank nep was. Aanklagers noemden het tweetal "meesters in bedrog en fraude".

Huisarrest

Na de uitspraak werd de moeder van Kingston meteen vastgezet, omdat ze volgens de jury het meesterbrein achter de fraudezaak is. Ze heeft al eens een celstraf uitgezeten voor fraude. Kingston is onder huisarrest geplaatst.

In juli horen de twee hun strafmaat. De artiest en zijn moeder kunnen allebei een gevangenisstraf van maximaal twintig jaar krijgen.

Het Openbaar Ministerie zegt dat zijn ICT-systemen weer worden opgestart. Gisteren kwam het werk bijna helemaal tot stilstand. Er was sprake van een hardnekkige storing diep in het systeem, aldus het OM. Het kon niet uitsluiten dat kwaadwillenden waren binnengedrongen. Uit voorzorg werden alle verbindingen met het internet verbroken.

Uit het onderzoek van een crisismanagementteam is naar voren gekomen dat er geen sprake was van een verstoring van buitenaf, maar dat oorzaak waarschijnlijk in het systeem zelf zit. De verwachting is dat deze middag alle eigen systemen weer werken en de verbinding met de buitenwereld wordt hersteld.

Het OM kampt al langer met ICT-problemen. Zo konden officieren van justitie en hun medewerkers steeds vaker geen e-mails ontvangen, versturen en openen. Ook konden ze vaak niet in de gedigitaliseerde dossiers kijken. Het is onbekend of die problemen dezelfde oorzaak hadden als de storing van gisteren.

Het aangepaste cruiseschip MPS De Zonnebloem heeft vanochtend vroeg averij opgelopen in Duitsland. Het schip werd aangevaren en raakte zodanig beschadigd dat alle 149 opvarenden van boord moesten worden gehaald. Voor zover bekend is niemand gewond geraakt.

Het is nog onduidelijk wat er precies is gebeurd. Het schip was met 69 gasten, 65 vrijwilligers en 15 bemanningsleden onderweg op de Rijn toen het niet ver van Nederland werd aangevaren door een vrachtschip. Er ontstond een fors gat in de romp.

Marcel van der Kaa, plaatsvervangend directeur van De Zonnebloem in Breda, is vooral blij dat alle mensen aan boord veilig zijn. "Natuurlijk is iedereen enorm geschrokken. Hun welzijn is dan ook onze grootste zorg", zegt hij bij Omroep Brabant. "Er wordt slachtofferhulp aangeboden voor iedereen die dat nodig heeft."

Iedereen naar huis

De Zonnebloem probeert iedereen zo snel mogelijk thuis te krijgen. "Zowel in Duitsland als in Nederland zijn onze medewerkers bezig om dit te regelen", zegt Van der Kaa. Volgens hem heeft vervoersbedrijf Valys, gespecialiseerd in het vervoer van mensen met een handicap, aangeboden om iedereen met aangepaste busjes terug te brengen naar Nederland.

Het schip MPS De Zonnebloem is ingericht op vervoer van mensen met een beperking. Het is voorzien van allerlei hulpmiddelen zoals tilliften en hoog-laagbedden. Tijdens de vaarvakanties gaan gediplomeerde zorgvrijwilligers mee.

Het schip vaart zo'n 40 weken per jaar over de Rijn van en naar Duitsland en maakt ook cruises over de Belgische en Nederlandse wateren. Per jaar gaan er een kleine 3000 mensen met een lichamelijke beperking mee op vakantie.

Alternatieve vakantie

Maandag zou een nieuwe groep mensen aan boord gaan, maar gezien de schade aan de romp kan dat niet doorgaan. Mogelijk is het schip zelfs geruime tijd niet beschikbaar.

"Het is heel verdrietig dat we deelnemers en vrijwilligers die de komende periode mee zouden varen, moeten informeren dat hun reis niet door kan gaan", aldus Van der Kaa. De Zonnebloem probeert om een alternatieve vakantie te regelen.

Zelfs met het blote oog was het goed te zien: om 12.10 uur vanmiddag was een kwart van de oppervlakte van de zon bedekt. De maan nam eventjes een flinke hap uit de zon. Nederland beleefde voor het eerst sinds oktober 2022 weer een gedeeltelijke zonsverduistering en dat is veel mensen niet ontgaan.

"Het was zo leuk om het enthousiasme van mensen te zien, toen ze merkten dat er écht een hapje uit de zon werd genomen", zegt Mark Kristel, een van de vrijwilligers van Stichting Vesta Sterrenwacht in Oostzaan. Al ver voordat de eclips begon, stonden de eerste bezoekers voor de deur, "We hebben hier de hele tuin vol staan. Overal mensen die door telescopen kijken. Door verrekijkers. Het is echt bijzonder om dat samen mee te maken."

Er was wat meer bewolking dan voorspeld. Toch was in grote delen van Nederland, zeker met een speciale eclipsbril, goed te zien hoe de maan precies tussen de aarde en de zon in schoof. De maan nam in eerste instantie een hap uit de rechterkant van de zon. Rond 12.00 uur bevond die hap zich aan de bovenkant, en tegen het einde van de eclips 'verdween' de maan weer via de linkerkant van de zon.

Kijk hier in anderhalve minuut een versnelde opname van de verduistering terug:

Ook bij de volkssterrenwacht in het Gelderse Bussloo was het druk.

"Sinds 1999 ben ik helemaal verkocht", vertelt een bezoekster bij Omroep Gelderland. "Toen heb ik de totale zonsverduistering gezien. Hier ben ik nu met mijn kleinkinderen, als voorbereiding op de zonsverduistering volgend jaar in Spanje. Daar ga ik met ze naartoe."

Sterrewacht anno 1633

In de Sterrewacht in Leiden, opgericht in 1633 en daarmee "het oudste nog operationele universitaire observatorium ter wereld", was de sfeer minstens even goed als in Oostzaan en Bussloo. Een aantal studenten Sterrenkunde kreeg daar uitleg van gepensioneerd natuurkundige Martien Jacobs (81).

"Er gebeurt nu zo veel in de sterrenkunde - met allerlei mogelijkheden die er vroeger niet waren", legt Jacobs uit bij Omroep West. Hij doelt vooral op de steeds nauwkeurigere metingen van de afstanden van de sterren tot elkaar en de aarde.

Vandaag bedient natuurkundige Jacobs de heliostaat (zonnetelescoop), een apparaat dat met een spiegel boven op de sterrenwacht de zon reflecteert op de muur waardoor je zonder bril naar de gedeeltelijk verduisterde zon kunt kijken.

Astronaut

"Het is de eerste keer dat ik een partiële zonsverduistering zie en dat maakt het heel bijzonder. Ook omdat er zo veel wiskundige principes achter zitten, die nu echt zichtbaar worden", zegt student Dave Kroos.

"Dit is een jongensdroom. Ik wilde altijd astronaut worden vroeger. En ik ben nu niet in de ruimte, maar zo voelt het wel", zegt medestudent Melvin Alken. "Als je zo'n bril op doet wordt alles zwart. Het enige wat je ziet is de zon en nu zit er dan nog wat voor. Ik vind het zelf supercool."

Via NOS Ooggetuige stuurden veel mensen foto's in. Een selectie:

Iedereen met een paar zonnepanelen op het dak kon zien dat de opbrengst terugliep. Maar voor stroombeheerder Tennet betekende de zonsverduistering een 'stresstest'. Als miljoenen panelen in een keer minder stroom leveren, moet je dat kunnen opvangen. Vraag én aanbod van stroom moeten altijd in balans zijn. In het uiterste geval, kondigde Tennet aan, zou zelfs even gas bijgestookt moeten worden. Het is nog onbekend of dat is gebeurd.

De gedeeltelijke zonsverduistering van vandaag was de eerste die in Nederland zichtbaar was sinds 25 oktober 2022. Maar voor de volgende eclips hoeven we niet opnieuw 2,5 jaar te wachten. Op 12 augustus volgend jaar is de volgende gedeeltelijke zonsverduistering al. Op 2 augustus 2027 is er weer een.