NOS Nieuws - Algemeen

"Kort en bondig", "overzichtelijk" en "zonder poppenkast". Zo typeren gebruikers van NOS Teletekst het medium dat vandaag precies 45 jaar geleden voor het eerst op de Nederlandse televisie te zien was.

Op 1 april 1980 waren er nog maar zo'n 2000 mensen die het nieuwe nieuwsmedium op hun televisie konden oproepen, maar dat aantal groeide in de jaren 90 en het eerste decennium van het nieuwe millennium gestaag door.

In 2010, op de dertigste verjaardag van Teletekst, maakten 11 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder geregeld gebruik van het medium, zo'n 81 procent van de bevolking. Daarna begon het bereik op televisie te dalen, maar nam het gebruik via de app op de smartphone juist toe.

Vorig jaar werd de Teletekst-app dagelijks door gemiddeld 690.000 mensen geraadpleegd. Zij openden de app gemiddeld 2,4 miljoen keer per dag. De nieuwsindex op pagina 101 werd met 1,9 miljard keer in 2024 het vaakst geopend, gevolgd door de voetbalindex 801, met 530 miljoen bezoeken.

Sigaren en Chesterfields

Teletekst is na 45 jaar dus nog onverminderd populair en wij vroegen een aantal fans waarom ze van Teletekst houden. Een van hen is de beheerder van het TT p.101-fanaccount op Instagram, die liever anoniem blijft.

"Ik ben van de generatie van Teletekst en een van de laatsten die een smartphone kregen. 'En dan ga je er Teletekst op kijken', lachten mijn kinderen me uit", vertelt de enthousiaste veertiger.

Hij begon zijn fanpagina vanwege zijn liefde voor het product en zijn interesse in hoe Teletekstberichten tot stand komen. Daar fantaseerde hij vaak over met een vriend die ook teletekstfan is. "We zagen dan een redactie van wijze mannen voor ons met grote sigaren in hun mond, die vanuit Chesterfields koppen dicteerden aan iemand anders die ze dan opschreef", vertelt hij lachend.

Wat hij het fijnste vindt is dat Teletekst de wereld in een beperkt aantal regels weergeeft. "Dat geeft rust en overzicht in een wereld van desinformatie. Ik beschouw het als een betrouwbaar en onafhankelijk medium waar een goede redactie achter zit."

Hoe laat komt het licht?

De gepensioneerde teletekstliefhebber Hans Krijgsman kijkt ook al zo lang het medium bestaat naar Teletekst. Hij heeft een speciale belangstelling voor pagina 718 met de Zon & Maan. "Hoe laat komt het licht? Dat wil ik weten. 's Winters zie ik dan in één oogopslag dat de zon wat eerder op begint te komen en dat stemt mij positief richting de zomer."

Maar ook pagina 101, de beurskoersen op 520, de storingen op het spoor op 751 ("want vroeger reisde ik veel met het ov") en de 600- en 800-serie slaat hij nooit over. "Juist de compactheid van Teletekst vind ik goed. Het is kort en krachtig. Hoe ik hutspot moet koken, dat hoeft voor mij allemaal niet. Dit is de kern en dat is goed."

Zonder nutteloze poppenkast

Een groot fan van Teletekst is Maarten van Rossem, zo liet hij zich eerder al eens ontvallen in een aflevering van De slimste mens. "Ik ben al jaren en jaren een fan van Teletekst, het meest informatieve en minst ergerniswekkende tv-programma", zegt hij nu ook tegen de NOS. "Er is geen presentator, geen overbodig gelul, het is zonder nutteloze poppenkast."

Bekijk het fragment uit De Slimste Mens hieronder:

Hij kijkt meerdere malen per dag naar de nieuwsrubrieken op Teletekst. Ook naar het weer, want "dat heeft zo'n handig weekoverzichtje".

Opmerkelijk genoeg vindt de historicus en Amerikakenner dat er soms wel erg veel aandacht is voor de VS. "Dat is natuurlijk gek dat ik dat zeg, maar als je dat relateert aan nieuws over de Europese Unie of onze buurlanden, dan is de verhouding wel een beetje zoek. De meeste mensen zijn scherp op de hoogte van de schoenmaat van Trump, maar van België weten ze helemaal niets."

Vroeger keek hij ook altijd naar pagina 717, waarop een historisch weerbericht stond. "Dat was een voortreffelijke servicepagina. Die zou ik heel graag weer terug zien komen als jubileumgeschenk aan de kijkers."

En over historische pagina's gesproken: Van Rossem zou ook graag dagelijks een historische nieuwspagina willen lezen. "Wat gebeurde er 50 jaar geleden op deze dag? Dat je dan even beseft hoe opmerkelijk het historisch verloop meestal is."

Maar verder hoeft er van hem niks te veranderen en hoopt hij nog "tot het einde van mijn tijd te kunnen blijven genieten van Teletekst".

Ook onder de jongere generatie heeft Teletekst fans, zoals de 24-jarige Siem Lindhout en zijn leeftijdsgenoot Jonte Beukema. Beiden ontdekten Teletekst via hun vader. "Tijdens reclameblokken zappte hij altijd even naar Teletekst", aldus Beukema.

Lindhout prijst vooral de lengte van de berichten. "Ik volg de hele dag door nieuws, ik wil alles lezen. Teletekst is super kort en bondig, maar je bent wel helemaal op de hoogte."

Beukema is daarnaast ook enthousiast over het lage dataverbruik van de app. "Ook met langzaam internet op reis kun je nog steeds goed het nieuws volgen."

'Uitgelachen door mijn vrienden'

Oud-wielrenner en meervoudig wereldkampioen Annemiek van Vleuten heeft haar liefde voor Teletekst eveneens aan haar vader te danken. "Die had het altijd aanstaan. Vooral de voetbaluitslagen op pagina 651, die later naar de 800 verhuisden. Er kwam dan een plusje bij de laatst scorende partij. Op zondagmiddag stond dat bij ons standaard aan. Dan kwam ik vaak naar de huiskamer om even te kijken."

Ook nu kijkt ze nog dagelijks Teletekst op de app, vooral naar pagina 101 en 601. "Mijn vrienden, en ook zeker mijn huidige vriend, lachen me daar heel erg over uit. 'Het is de omgedraaide wereld dat je de 101 gaat installeren op je telefoon', zeggen ze dan. Maar ik vind het juist heel geschikt voor een app, omdat het heel overzichtelijk en snel is."

Ze noemt het ook "een beetje eigenwijsheid" om zo vast te blijven houden aan Teletekst. "Ik zie het ook als een soort eerbetoon aan mijn overleden vader. Het is gewoon een beetje nostalgie."

De twee kinderen die gisteren werden ontvoerd in Dalfsen zijn teruggevonden in België. De kinderen van 6 en 11 jaar zijn afgelopen nacht in goede gezondheid gevonden in Oudenaarde, meldt de politie.

De kinderen werden rond 02.30 uur aangetroffen in een woning samen met hun biologische ouders. Zij zijn aangehouden. Ze worden verdacht van het onttrekken van de kinderen aan het wettelijk gezag.

De jongen en het meisje wonen in Dalfsen in een pleeggezin. Na hun vermissing werd groot alarm geslagen en een amber alert uitgegeven. Dat is het allerzwaarste middel dat de politie heeft bij vermissingen, waarbij ook de namen en foto's van de vermisten worden gedeeld.

Inval in Enschede

Ook werd er onder leiding van het Openbaar Ministerie een grootschalig opsporingsonderzoek ingesteld. Dat leidde gisteravond onder meer tot een inval in een huis in Enschede. Daar zou de vader van de kinderen wonen.

Met hulp van de Belgische autoriteiten werden de kinderen uiteindelijk gevonden in Oudenaarde, in Oost-Vlaanderen, even ten zuiden van Gent. De politie zegt dat er is geprobeerd om zo voorzichtig mogelijk op te treden. "De afgelopen dagen zullen een enorme impact hebben gehad op de kinderen, maar we doen er alles aan om ze de juiste zorg te geven", zegt een woordvoerder.

Opgelucht en dankbaar

De kinderen worden nu overgedragen aan hun pleegouders. Die zijn opgelucht en ontzettend dankbaar dat de twee weer gezond zijn teruggevonden. Ze bedanken de media en iedereen die zich heeft ingezet. In een verklaring via Slachtofferhulp vragen zij de media om nu terughoudend te zijn, zodat de verzorgers en de kinderen de gebeurtenissen in alle rust kunnen verwerken.

Ook op de basisschool van de kinderen in Dalfsen is de opluchting groot. De leerkrachten besteden met de leerlingen extra aandacht aan de ontvoering, zegt directeur Gert Jan Grotenhuis: "We beginnen zoals altijd in de kring en praten erover. We zorgen dat de kinderen goed worden opgevangen, dat is de prioriteit. Geen dagelijkse kost dit, maar je hebt er protocollen voor. En we gaan iets moois maken voor de kinderen, voor als ze weer naar school komen."

De politie benadrukt dat het onderzoek nog volop loopt, waardoor er niet meer details gedeeld kunnen worden. Een amber alert wordt alleen ingezet bij grote zorgen over het welzijn van vermiste kinderen. Daar was in dit geval sprake van, zegt de politie. Door het amber alert is er volop meegedacht en getipt bij de politie, waarvoor het onderzoeksteam iedereen hartelijk bedankt.

China is bezig met een militaire oefening rond Taiwan. Ook de marine en de luchtmacht doen mee aan de oefening. Het eiland is inmiddels omsingeld door het Chinese leger.

Volgens Taiwan zijn er 19 Chinese oorlogsschepen gezien en is er ook een vliegdekschip ingezet. Het Taiwanese ministerie van Defensie zegt de vloot in de gaten te houden.

China zegt de oefening te houden "als een strenge waarschuwing en krachtig afschrikmiddel tegen de Taiwanese onafhankelijkheid". Ook noemt het leger de Taiwanese president Lai een "parasiet". Volgens persbureau Reuters is er nog niks afgevuurd door het Chinese leger.

Taiwan heeft als reactie ook eigen oorlogsschepen gestuurd. Het Taiwanese ministerie van Defensie beschuldigt China van het "opvoeren van de militaire activiteiten rond Taiwan" en noemt de Chinese Communistische Partij "de grootste onruststoker in de internationale gemeenschap".

Afvallige provincie

Taiwan wordt al decennia onafhankelijk bestuurd, maar China ziet het eiland als een afvallige provincie die moet worden ingelijfd. Het Chinese leger voert de laatste jaren vaker militaire oefeningen uit om druk uit te oefenen op Taiwanese leiders.

Het Taiwanese ministerie van Defensie maakte vorige maand bekend zich voor te bereiden op een Chinese invasie in 2027. Het is niet duidelijk hoe die voorbereiding eruitziet.

De spanningen tussen Taiwan en China zijn toegenomen sinds Lai in mei vorig jaar aan de macht kwam. Hij is de leider van de progressief-democratische partij van Taiwan en wordt gezien als separatist.

De Bosnisch-Servische leider Milorad Dodik, tegen wie een internationaal arrestatiebevel geldt, is opgedoken in Rusland. In een video op X zegt hij dat hij in Moskou is en prijst hij president Poetin.

Dodik is in Bosnië en Herzegovina veroordeeld tot een jaar cel. Ook mag hij zes jaar geen politieke functies uitoefenen. Hij kreeg die straf voor het ondermijnen van het gezag en het tegenwerken van vredesakkoorden.

Dodik vertrok na het arrestatiebevel naar Israël en is nu dus doorgereisd naar Rusland. Hij is te zien bij het Graf van de Onbekende Soldaat bij het Kremlin, naar eigen zeggen "om respect te betuigen aan de 28 miljoen Russen die zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog".

Dodik zegt dat hij op 9 mei weer in Rusland zal zijn, op uitnodiging van president Poetin, om de "80e verjaardag van de overwinning op het fascisme te herdenken". Hij noemde Poetin "de historische leider van het Russische volk".

Republika Srpska

Milorad Dodik is de leider van de Servische deelrepubliek Republika Srpska, die hij wil afscheiden van Bosnië. Na zijn veroordeling kwam hij met een wet waarbij de landelijke politie niet meer werd toegestaan in de deelrepubliek.

Ook erkent hij de hoge vertegenwoordiger niet die is aangesteld om ervoor te zorgen dat de stabiliteit in Bosnië en Herzegovina behouden blijft. Dodik is het er niet mee eens dat die vertegenwoordiger wetten kan doorvoeren en terugdraaien.

Zo ziet Bosnië en Herzegovina eruit. De rode delen zijn de Republika Srpska:

Virginia Giuffre, de vrouw die de Britse prins Andrew ervan beschuldigt dat hij haar seksueel heeft misbruikt, ligt in het ziekenhuis. Ze schrijft op Instagram dat ze een zwaar auto-ongeluk heeft gehad en dat ze volgens de artsen nog maar een paar dagen te leven heeft.

Giuffre stelt dat ze met haar auto is aangereden door een schoolbus met een snelheid van 110 kilometer per uur. Ze is naar een specialistisch ziekenhuis gebracht: "Ik heb nierfalen, ze zeggen dat ik nog vier dagen te leven heb", schrijft ze bij een foto van haar gezicht waarop de verwondingen aan haar hoofd te zien zijn.

De 41-jarige Giuffre schrijft verder dat ze "klaar is om te gaan", maar niet voordat ze haar kinderen nog een laatste keer heeft gezien. Een PR-medewerker zegt tegen internationale media alleen dat Giuffre is opgenomen na een ongeluk en geeft verder geen details. Waar het ongeluk heeft plaatsgevonden, is niet duidelijk.

Britse media schrijven dat Giuffre volgens de laatste berichten in Australië woonde. Begin maart zou ze in Perth zijn geweest. De politie daar zegt dat er op 24 maart een "kleine botsing" is geweest tussen een schoolbus en een auto. De buschauffeur zou het ongeluk een dag later hebben gemeld en de schade aan de auto zou 2000 Australische dollar zijn geweest, zo'n 1150 euro. Meldingen over verwondingen warren er volgens de politie niet.

Val Andrew na beschuldiging

Giuffre werd bekend doordat ze de Britse prins Andrew beschuldigde haar meerdere keren seksueel te hebben misbruikt toen ze minderjarig was. Het misbruik zou hebben plaatsgevonden in huizen van de Amerikaanse zedendelinquent Jeffrey Epstein.

Andrew zou via Epstein en zijn partner Ghislaine Maxwell in contact zijn gekomen met Giuffre. Ze zegt dat ze door Epstein en Maxwell gedwongen werd tot seks met de prins.

In 2022 trof Andrew een schikking met Giuffre, voor naar verluidt zo'n 14 miljoen euro. Ook werd afgesproken dat de prins een donatie zou doen aan een liefdadigheidsinstelling van Giuffre die opkomt voor de rechten van slachtoffers. Andrew verloor door de zaak een aanzienlijk deel van zijn koninklijke titels.

De meeste Nederlanders denken genuanceerd over de komst van asielzoekers, hoewel debatten in de Tweede Kamer en berichten in de media een andere indruk wekken. Dat staat in een onderzoeksrapport over migratie van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).

Volgens het onderzoek is er een grote variatie in opvattingen in dit "verhitte politieke debat". Een derde van de bevolking vindt dat Nederland de grenzen moet sluiten voor asielzoekers, terwijl een op de tien (9 procent) juist meer asielzoekers wil opnemen dan nu. Maar tegelijkertijd is een grote groep (58 procent) van mening dat Nederland de plicht heeft om 'echte vluchtelingen' op te vangen. Daarmee wordt gedoeld op mensen die vluchten voor oorlog en geweld.

Onderzoeker Jaco Dagevos ziet dat mensen ook genuanceerd denken over arbeidsmigranten. "De gedachte daar is: er moeten grenzen worden gesteld, maar Nederland kan om economische redenen ook niet zonder."

Meer dan zomaar een politiek issue

Dat het debat over migratie desondanks zo gepolariseerd is, komt volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau onder meer door de emoties die het onderwerp oproept. Onderzoek laat zien dat mensen die veel zorgen hebben over migratie, ook vinden dat het de verkeerde kant op gaat met de samenleving en dat de politiek er niet voor hen is. Dat maakt migratie tot veel meer dan zomaar een politiek onderwerp.

"Het raakt ook aan fundamentele discussies over wat het betekent om Nederlander te zijn en aan het gevoel erbij te horen en mee te tellen", schrijft het SCP.

Voor- en tegenstanders staan in die emotionele sfeer tegenover elkaar en luisteren niet meer naar elkaars argumenten. Er is in de waarneming van het SCP sprake van een "dovemansgesprek", wat een evenwichtige discussie over het te voeren migratiebeleid in de weg staat.

Onvrede is zichtbaarder

Ondertussen, laat het SCP zien, zijn Nederlanders de voorbije twintig jaar eerder positiever dan negatiever gaan denken over toelating van migranten. Een van de redenen kan zijn dat jongere generaties meer gewend zijn aan een diverse maatschappij dan hun ouders en grootouders.

Tegelijkertijd zijn er in diezelfde periode verschillende politieke partijen in de Tweede Kamer gekomen die vooral campagne voeren op de zorgen over migratie en de problemen met integratie van nieuwkomers. Mensen die zich zorgen maken over migratie, voelen zich ook minder dan voorheen geremd om zich in het openbaar te uiten. Daarmee is die onvrede zichtbaarder geworden en is migratie bij kiezers centraal komen te staan in het denken over hun politieke identiteit, aldus het SCP.

'Groei verstandig matigen'

SCP-onderzoeker Dagevos hoopt dat het nieuwe rapport tot meer aandacht leidt voor de grote middengroep in het migratiedebat, die vindt dat migratie zowel positieve als negatieve kanten heeft. "Dat is in lijn met de aanbevelingen van de 'staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050'. Die pleitte ervoor de groei van de bevolking op een verstandige manier te matigen. Om dat voor elkaar te krijgen, moeten er nu beslissingen worden genomen, bijvoorbeeld over de vraag welke economische sectoren we bijvoorbeeld wel en niet essentieel vinden voor de toekomst", zegt Dagevos. "Lukt dat, dan hebben Nederlanders hopelijk meer het gevoel dat de politiek weer greep heeft op migratie."

De SCP-onderzoeker ziet in de uitslag van de laatste Kamerverkiezingen een duidelijke oproep om daar werk van te maken.

Op de A50 bij Epe zijn meerdere auto's over de kop gegaan. Volgens Omroep Gelderland zijn er gewonden gevallen en waren de hulpdiensten massaal aanwezig.

Het ongeluk gebeurde even na 21.30 uur op de A50 van Vaassen richting Zwolle. De snelweg tussen Epe en Heerde-Zuid was daardoor een groot deel van de nacht dicht.

De politie onderzoekt wat er precies is misgegaan. Het verkeer richting Zwolle werd omgeleid via de A1 en A28.

De politie heeft in het onderzoek naar de ontvoering van de twee kinderen uit Dalfsen een inval gedaan in een huis in Enschede. Voor de vermissing van de kinderen werd eerder vandaag een amber alert uitgegeven.

Omwonenden vertellen tegen Oost dat de kinderen tot een aantal jaar geleden op het adres in Enschede woonden totdat ze uit huis werden geplaatst. Daarna zouden ze zijn ondergebracht bij een pleeggezin in de regio Dalfsen, waar ze vanochtend op het station ook voor het laatst werden gezien.

Volgens buurtbewoners woont de vader op het adres in Enschede waar de inval werd gedaan.

Vreemd gedrag

In gesprekken met de regionale omroep komt een beeld naar voren van een man die zich de afgelopen dagen "vreemd gedroeg". Zo zou hij 's nachts druk in de weer zijn geweest en zijn auto hebben volgeladen met spullen.

Buurtbewoners reageren verder vooral geschrokken op het nieuws. "Toen ik vanmiddag thuiskwam stond het ineens zwart van de politie en zeiden agenten dat hij zijn kinderen zou hebben ontvoerd", zegt een buurvrouw.

Anderen vragen zich af hoe het met de kinderen gaat en hopen vooral dat ze in goede gezondheid verkeren. "Zit hij al in het buitenland? Als hij ze maar niet iets heeft aangedaan."

De politie heeft inmiddels bevestigd dat de inval verband houdt met de vermissing. "We halen alles uit de kast om de kinderen in veiligheid te brengen. Wat we precies doen, waarom we deze inval deden en wat de link is, kunnen we niet delen."

Eerder maakten ze al bekend dat het vermoedelijk gaat om een ontvoering in de relationele sfeer en dat er zorgen zijn over de vermissing van de kinderen. Daarom is ook een amber alert ingezet: "Het allerzwaarste middel dat we als politie inzetten bij vermissingen", aldus een politiewoordvoerder.

Het Rode Kruis is woedend over het doden van hulpverleners van het Rode Kruis in de stad Rafah in Zuid-Gaza, staat in een verklaring van de hulporganisatie. Gisteren werden de lichamen van vijftien hulpverleners aangetroffen in een massagraf. Volgens de VN "blijkt uit beschikbare informatie dat het team op 23 maart door Israëlische troepen werd gedood".

Het gaat om acht ambulancemedewerkers van de Palestijnse Rode Halve Maan (PRCS), zes medewerkers van de burgerbescherming en een lid van VN-organisatie UNRWA. Ze werden samen met hun voertuigen onder het zand teruggevonden. Het graf was gemarkeerd met de koplamp van een van de verwoeste ambulances.

De hulpverleners waren sinds 23 maart vermist. Het Israëlische leger had die dag een evacuatiebevel uitgevaardigd voor het district Tel al-Sultan in Rafah, omdat er Hamas-militanten actief zouden zijn.

Een team van negen medewerkers van de Palestijnse Rode Halve Maan was rond het middaguur uitgerukt om slachtoffers van een Israëlische aanval te helpen, toen ze onder vuur van Israëlische militairen kwamen te liggen. Andere teams die werden gestuurd om het eerste team te redden, werden vervolgens ook beschoten. PRCS stelt dat er bewijs is dat de armen van minstens een van de slachtoffers waren vastgebonden voordat hij werd gedood .

'Ze waren hier om levens te redden'

Jagan Chapagain, hoofd van de Internationale Federatie van hulporganisatie Rode Kruis (IFRC), sprak zich fel uit over het doden van de hulpverleners. "Ik ben er kapot van. Deze toegewijde ambulancemedewerkers kwamen om gewonden te helpen. Ze droegen emblemen die hen hadden moeten beschermen, hun ambulances waren duidelijk gemarkeerd."

Het hoofd van VN-mensenrechtenorganisatie OCHA, Jonathan Whitehall, zegt dat de medewerkers "een voor een werden gedood". Vervolgens werden hun lichamen verzameld en in het massagraf begraven. "We hebben ze opgegraven in hun uniformen, met hun handschoenen aan", zei Whitehall.

"Dit is een massagraf met hulpverleners, gegraven met Israëlische bulldozers", zei Whitehall:

Philippe Lazzarini, hoofd van VN-hulporganisatie UNRWA, zegt dat de hulpverleners in ondiepe graven werden gedumpt. "Een ernstige schending van de menselijke waardigheid", schrijft hij op X. "Het doden van of het in gevaar brengen van hulpverleners, journalisten of humanitaire werkers is een flagrante schending van het internationaal recht. In Gaza zijn deze moorden routine geworden."

Het Israëlische leger stelde die dag dat militairen het vuur hadden geopend op voertuigen die "verdacht" op hen afkwamen zonder noodsignalen. Uit "een eerste beoordeling" zou gebleken zijn dat de troepen een Hamas-militant met de naam Mohammed Amin Shobaki en acht andere militanten hadden gedood.

Geen van de gedode hulpverleners droeg die naam. Er zijn ook geen andere lichamen aangetroffen op de locatie. Israël heeft nog niet gereageerd op de vondst van het massagraf.

'In koelen bloede'

De gedode hulpverleners werden vandaag begraven. De vader van de gedode Ashraf Abu Labda zei tegen de BBC dat de Israëlische militairen "zich eerst op het eerste voertuig richtten, toen op het tweede en toen op het derde". "Ze doodden ze in koelen bloede", zei Nasser Abu Labda.

Het Rode Kruis spreekt van de dodelijkste aanval op zijn hulpverleners sinds 2017. In de oorlog in de Gazastrook zijn tot nu toe dertig Rode Kruis-medewerkers gedood. In totaal zijn er sinds het begin van de oorlog minstens 1060 zorgmedewerkers gedood, zeggen de Verenigde Naties.

Oorlogsrecht

Volgens het internationaal humanitair oorlogsrecht moeten hulpverleners zich altijd vrij kunnen bewegen in een crisisgebied. Het embleem van het Rode Kruis - dat op de ambulances van de gedode hulpverleners stond - geldt als een herkenningsteken. "Ons embleem betekent 'niet schieten'", schrijft het Rode Kruis in een reactie.

Rotterdam is de eerste stad in Nederland die cruiseschepen aan de kade stroom aanbiedt. Een felgroene kabelkar brengt de stroom voortaan van de wal naar het schip. Dat betekent voor bewoners aan de Kop van Zuid dat zij aanzienlijk minder last zullen hebben van uitstoot en geluidsoverlast van de stroomgeneratoren.

Onder een oorverdovend trommelspektakel werd de walstroom vandaag officieel ingewijd op de Holland Amerikakade waar het cruiseschip de Aida is aangemeerd. Duizenden passagiers en bemanningsleden krijgen hun elektriciteit aan boord niet meer via dieselgeneratoren in het schip, maar via een stroomkabel aan de wal.

Langs de kade is een kabelgoot getrokken van 230 meter. Een groene kar kan de kabels op elk gewenst punt van de kade naar het schip trekken. Volgens havenwethouder Robert Simons, die de openingsceremonie mede verrichte, is het een primeur in Nederland. "Er wordt met jaloezie naar ons gekeken", zei hij. "Het geluid en de uitstoot is nu tot nul gereduceerd, er zijn alleen maar winnaars."

Grote verbetering

Bewoner Rob Punselie is al jaren kritisch op de uitstoot van de zeeschepen, die pal voor zijn balkon aanmeren. Net als zijn medebewoners keek hij reikhalzend uit naar de overgang op walstroom. Punselie ziet het als een grote verbetering. Toch zijn nog niet al zijn bezwaren verdwenen. "De twee uur heen en terug heb je de normale uitstoot. En dat ruik je in de stad."

Van alle schepen die in Rotterdam aanmeren, kan 70 tot 95 procent al aan de walstroom. Vanaf 1 januari 2027 geldt dat voor alle cruiseschepen, schrijft Rijnmond. Schepen die dan nog niet uitgerust zijn voor walstroom moeten ergens ander heen.

Marine Le Pen stelt dat ze om politieke redenen is veroordeeld. "Dit is een tragische dag voor de Franse democratie", zegt de voormalige presidentskandidaat in een interview op tv. "Ik ben uitgeschakeld, maar effectief ook miljoenen Fransen."

De leider van de radicaal-rechtse partij Rassemblement National kreeg vandaag vier jaar cel opgelegd wegens verduistering van miljoenen euro's aan EU-geld. Van die vier jaar moet ze er twee in huisarrest doorbrengen met een elektronische enkelband. De overige twee jaar cel zijn voorwaardelijk.

Het huisarrest van Le Pen gaat pas in zodra het hoger beroep tegen haar heeft gediend, maar ze mag zich vanwege de veroordeling niet kandidaat stellen voor de presidentverkiezingen in 2027. Het nieuws is als een bom ingeslagen in Frankrijk.

'Hoger beroep waarschijnlijk te laat'

Le Pen (56) liep de rechtszaal uit tijdens het voorlezen van het vonnis. Vanavond reageerde ze voor het eerst, zonder op de inhoud van het vonnis in te gaan. Ze zei dat ze niet verwacht dat het hoger beroep dat ze wil instellen tegen de veroordeling op tijd wordt behandeld om in 2027 mee te kunnen doen aan de presidentsverkiezingen.

Marine Le Pen reageerde in het Franse journaal op de uitspraak:

Ze zal naar eigen zeggen alle juridische mogelijkheden benutten. "Er is er is een erg nauw pad, maar het is mogelijk." Mocht het hoger beroep wél binnen twee jaar worden gestart en leiden tot een voor Le Pen gunstig vonnis, dan wil ze alsnog aan de presidentsverkiezingen meedoen. Ze is niet van plan uit de politiek te stappen.

Al sinds de start van de rechtszaak probeert Le Pen de zaak weg te zetten als een politiek gemotiveerd proces. De rechter heeft echter vastgesteld dat Le Pen en acht Europarlementariërs van haar partij voor ruim 4 miljoen euro aan Europees geld hebben verduisterd. Geld dat bedoeld was voor de betaling van assistenten in Brussel werd gebruikt door de partij om kosten in Frankrijk te dekken.

Bij de presidentsverkiezingen in 2017 en 2022 werd Le Pen tweede achter Emmanuel Macron. De huidige president is in 2027 na tien jaar niet meer herkiesbaar.

De schipper van het vrachtschip dat zaterdag op de Rijn in Duitsland tegen riviercruiseschip De Zonnebloem voer, was onder invloed van alcohol. De Duitse politie meldt dat de man positief is getest.

Er is ook een bloedtest gedaan, maar daarvan zijn de resultaten nog niet bekend. De schipper mag voorlopig niet verder varen. Mogelijk wacht hem een strafrechtelijke procedure, meldt omroep Gelderland.

De Zonnebloem is een Nederlands vakantieschip voor mensen met een lichamelijke beperking. Het schip was vanuit Duitsland op weg naar Arnhem.

Uit de vaart

In de nacht van vrijdag op zaterdag werd het schip in de buurt van Wesel frontaal aangevaren. Aan boord waren meer dan 140 gasten, vrijwilligers en bemanningsleden, Niemand raakte gewond.

De Zonnebloem is vooral aan de voorkant beschadigd geraakt. Het enige schip van de vrijwilligersorganisatie is mogelijk maandenlang uit de vaart.

Nederlandse bedrijven bereiden zich voor op strenge regels uit de VS op het gebied van diversiteit, gelijkheid en inclusiviteit. Aanleiding is het decreet dat Trump op zijn eerste dag als president ondertekende. Hij eist dat bedrijven uit de EU die met de Amerikaanse overheid zaken willen doen, een punt zetten achter hun diversiteitsbeleid.

Belgische en Franse bedrijven hebben van de Amerikaanse ambassade in hun land een anti-diversiteitsbrief gekregen. Nederlandse bedrijven hebben, voor zover bekend, nog niet zo'n brief ontvangen, maar verwacht wordt dat dat wel gaat gebeuren.

Bij de brief van Amerikaanse ambassades zit een formulier waarop ondernemingen binnen vijf dagen moeten verklaren dat ze hun diversiteitsbeleid hebben geschrapt. Doen ze dat niet, dan moeten ze schriftelijk een verklarende toelichting geven. Vervolgens bepaalt de Amerikaanse overheid of ze met deze bedrijven nog zaken wil doen.

President Trump noemt het diversiteits- en inclusiebeleid van bedrijven een "onwettig en verderfelijk en identiteitsgericht systeem". Het Amerikaanse bedrijfsleven moet volgens hem weer draaien op "traditionele Amerikaanse waarden als hard werken, uitblinken en goed presteren".

Deze uitgangspunten beperkt Trump dus niet tot de grenzen van de VS. In de brief aan Franse en Belgische bedrijven staat dat het presidentieel decreet ook van toepassing is op alle leveranciers en contractanten van de Amerikaanse overheid, ongeacht hun nationaliteit of het land waarin zij actief zijn.

'Lastig om positie te bepalen'

De NOS sprak erover met enkele grote Nederlandse ondernemingen. Ze willen niet bij naam worden genoemd. Sommige ondernemingen vinden het moeilijk om hun positie te bepalen.

Een bedrijf laat weten uiteraard de wetten te volgen van het land waarin het actief is. "Maar uiteindelijk gaan wijzelf over wie we aannemen in de VS."

Een ander bedrijf zegt dat je diversiteit moet binnenhalen voor de kwaliteit van de beslissingen. Maar hetzelfde bedrijf zegt ook dat het niet uitsluit dat het de opgeschreven diversiteitsdoelen moet wijzigen.

Werkgeversorganisatie VNO NCW bevestigt het beeld. "Dit leidt zeker tot reuring bij bedrijven," zegt een woordvoerder.

Morele dilemma's

"Het is pure intimidatie," zegt Mijntje Luckerath, hoogleraar ondernemingsbestuur aan de Universiteit Tilburg. Zij schreef het boek 'Morele dilemma's in de bestuurskamer'. De anti-diversiteitseis van het Witte Huis leidt volgens Luckerath tot zo'n dilemma.

"Het is heel makkelijk om te zeggen dat je stand moet houden met je diversiteit- en inclusiebeleid. Maar als je weet dat je daardoor opdrachten misloopt, wordt het een ingewikkelde zaak. Het gaat niet alleen om geld, het heeft ook gevolgen voor je medewerkers."

Bedrijven in de VS zijn al gestopt met DEI (diversiteit, gelijkheid en inclusie). Luckerath verwacht dat ook in de EU ondernemingen op de Amerikaanse eisen zullen inspelen.

"Bedrijven gaan waarschijnlijk op papier teksten wat afzwakken. Dat je veel meer teksten krijgt als: 'wij willen talent ruim baan geven'. Of 'wij willen een innovatief creatief bedrijf zijn en we zoeken naar alle talenten die we daarvoor kunnen gebruiken'."

Er wordt dan dus gekozen voor omfloerste woorden, zegt de hoogleraar. "Het zou wel heel jammer zijn als ook bestuursvoorzitters in gesproken taal op hun woorden gaan letten, omdat ze bang zijn voor juridische gevolgen."

'Schiet niet in een kramp'

Wat te doen als ook aan die Nederlandse bedrijven de anti-diversiteitseis wordt gesteld? De Amerikaanse Kamer van Koophandel adviseert Nederlandse bedrijven met grote belangen in de VS.

"Stop, look and listen," zegt directeur Marc ter Haar. "Schiet niet in een kramp, win advies in, vooral juridisch en ga in gesprek met Amerikaanse overheid. Stel dan de vraag: is dit een wet en zo ja wat betekent het precies? De strategie van Trump lijkt erop gericht om maximale aandacht te trekken. De snelheid waarmee hij decreten uitvaardigt is zo ongelooflijk groot. Dat creëert onrust. De grootste uitdaging is nu om kalm te blijven."

Frankrijk, België en de Europese Commissie hebben de Amerikaanse brief aan de bedrijven inmiddels scherp veroordeeld. "Het is ronduit betreurenswaardig dat de VS, een land waarvan de regering ooit vooropliep in de verdediging van gedeelde waarden zoals diversiteit, nu een stap terugzet", zegt de Belgische minister Prévot. "België zal geen millimeter wijken."

In de Duitse stad Baden-Baden is een brug vernoemd naar de Nederlands-Joodse schrijver G.L. (Gerhard) Durlacher. "Ik vind het groots en betekenisvol dat de stad op deze manier mijn vader weer een plek in haar midden geeft", zei zijn dochter Jessica bij de onthulling van het naambordje.

Naast de drie dochters en weduwe van G.L. Durlacher was ook de burgemeester van de stad, Dietmar Späth, aanwezig. Na een korte ceremonie werd de brug in het stadscentrum officieel omgedoopt tot Gerhard Durlacher Brücke.

De schrijver werd in 1928 geboren in Baden-Baden in de deelstaat Baden-Württemberg. Hij vluchtte in de jaren 30 met zijn ouders naar Nederland. Tijdens de Jodenvervolging werd het gezin in Apeldoorn door de Duitsers opgepakt en gedeporteerd. Gerhard Durlacher overleefde Westerbork, Theresienstadt en Auschwitz. Zijn ouders werden vermoord.

Vele jaren na de bevrijding verwerkte Durlacher zijn oorlogservaringen in zijn debuutroman Strepen aan de hemel (1985), later gevolgd door ander literair werk waarin de Shoah een rol speelt.

Voor de verhalenbundel Quarantaine, over zijn tijd in Westerbork, kreeg Durlacher in 1994 de AKO Literatuurprijs (nu de Boekenbon Literatuurprijs). Hij overleed in 1996 op 67-jarige leeftijd.

'De stad had hen verraden'

"Het is een eer en tegelijk ook een waardig herstel", zei dochter Jessica vandaag in Baden-Baden. Ze vertelde dat het haar vader altijd pijn heeft gedaan dat de inwoners van de stad in korte tijd in de greep kwamen van het fascisme en antisemitisme.

"De schoonheid, het zoet, het geluk en de veiligheid van Baden-Baden waren een farce gebleken. De stad had hen verraden", zei Jessica, die zelf ook schrijver is. Ze bedankte het stadsbestuur voor het besluit om haar vader tachtig jaar na de oorlog alsnog te eren. "Het is een gebaar dat helpt tegen de pijn om de vijandschap en uitsluiting van vroeger."

De coalitiepartijen (VVD, PVV, NSC en BBB) hebben nog een paar weken de tijd voor de gesprekken over de Voorjaarsnota, het stuk waarin de coalitiepartijen de begroting voor dit jaar kunnen aanpassen. Zo moeten ze beslissen of er bijvoorbeeld meer geld naar defensie moet. Maar over de kernvraag zijn de coalitiepartijen het nog altijd oneens: hoeveel geld mag het kabinet in totaal uitgeven?

PVV, NSC en BBB willen meer geld uitgeven dan de strikte begrotingsregels toelaten. Minister Eelco Heinen van Financiën (VVD) blijft bij zijn "sombere boodschap": meer geld uitgeven leidt tot een hoger begrotingstekort en tot een hogere staatsschuld. Hij voelt dan ook niets voor extra uitgaven.

Defensie-investeringen

De hoop van de coalitiepartijen die meer willen uitgeven, ligt bij de Europese Commissie. Landen die meer investeringen doen in defensie mogen van de commissie de begrotingstekorten verder laten oplopen dan normaal. Wat betreft BBB moet Nederland die optie openhouden, omdat alle Europese landen uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor de gezamenlijke schulden. "Straks heeft de rest wel geïnvesteerd en wij niet, maar moeten we toch meebetalen", zegt BBB-Kamerlid Henk Vermeer.

De grote investeringen mogen wat betreft BBB gedaan worden in infrastructuur. "Alleen in defensie investeren is voor een deel weggegooid geld", zegt BBB'er Vermeer. "Als we willen dat defensie opschaalt, moeten we ook bruggen verzwaren en onze wegen verbeteren. Daarnaast moeten we investeren in de economie."

Minister Heinen ziet niets in dit plan en wil dat landen de defensie-uitgaven binnen de begrotingsregels dekken. "Het gaat erover hoe wij in Europa onze veiligheid vorm geven. Daar hoort een rekening bij. Elke uitgave moet gedekt worden en dat vergt keuzes", zegt Heinen.

NSC wil op een andere manier extra geld op de begroting regelen. De partij kijkt daarvoor naar de ramingen, de voorspellingen van de in- en uitgaven die het Centraal Planbureau maakt. Die zijn de afgelopen jaren niet altijd goed ingeschat, onder meer doordat het ministeries niet lukte om de plannen uit te voeren.

Volgens NSC-leider Pieter Omtzigt blijven er daardoor elk jaar miljarden euro's liggen die aan nuttige zaken hadden kunnen worden uitgegeven. "Als deze ramingen trefzekerder waren geweest, had het Hoofdlijnenakkoord er anders uitgezien", zei Omtzigt in een commissiedebat over zijn initiatiefnota, die hij samen met partijgenoot Folkert Idsinga opstelde. "Als je als gezin 6000 euro per jaar over hebt, dan denk je: had ik mijn dak maar gerepareerd."

Maar ook over dit idee is minister Heinen niet enthousiast. Volgens hem komen er ook met andere ramingen niet opeens "miraculeus miljarden bij". Hij wijst erop dat veel bedragen misschien nog niet zijn uitgegeven, maar dat dat nog wel gaat gebeuren. Als je dat geld intussen al ergens anders voor gebruikt, "ben je het eigenlijk twee keer aan het uitgeven", vindt de minister.

Om tafel

Naast de vraag hoeveel geld er is, is het natuurlijk ook de vraag aan wat het zal worden uitgegeven. Minister Heinen heeft de afgelopen weken met alle bewindslieden om de tafel gezeten om hun wensen te bespreken en om te kijken waar er tegenvallers en meevallers zijn. Vanaf volgende week spreekt hij ook met de coalitiepartijen.

Het idee is nog altijd dat op 11 april de eerste versie van de Voorjaarsnota in de ministerraad wordt besproken. Maar in Den Haag houdt iedereen er eigenlijk al rekening mee dat het nog een aantal weken langer gaat duren.

De Open Universiteit (OU) in Heerlen ziet zich door financiële problemen gedwongen om banen te schrappen. 56 medewerkers worden ontslagen en door natuurlijk verloop zullen er op termijn nog eens 43 arbeidsplaatsen verdwijnen. Zo krimpt het personeelsbestand met 10 procent in. Met het reorganisatieplan moet ruim 6 miljoen euro worden bespaard.

Volgens het college van bestuur zijn deze maatregelen noodzakelijk om de inkomsten en uitgaven weer in balans te brengen. De onderwijsinstelling lijdt al voor het vierde jaar op rij verlies en heeft sinds 2022 een schuld opgebouwd van ruim 18 miljoen euro.

In de coronatijd maakte de OU nog een forse groei door en werden meer dan 100 medewerkers aangenomen. Maar inmiddels is het aantal studenten teruggezakt naar het oude niveau en kan de instelling die lasten niet meer dragen, schrijft L1.

Grote klappen

Eerder besloot het college van bestuur al te kiezen voor minder inhuur en een selectieve vacaturestop. Nu blijkt dat deze maatregelen te weinig opleverden. De onderwijsinstelling kon naar eigen zeggen niet langer voorkomen dat er mensen ontslagen moesten worden.

Veruit de grootste klappen vallen bij de faculteit onderwijswetenschappen. Binnen deze groep wordt met name de kwaliteit van het onderwijs bestudeerd. De kosten zijn hier bijna twee keer zo hoog als de inkomsten. Ook andere faculteiten lijden verlies, maar in mindere mate.

Het reorganisatieplan ligt de komende weken ter advies voor bij de ondernemingsraad. Daarna zal het door het college van bestuur worden vastgelegd.

Meer ontslagen

De OU is niet de enige universiteit die kampt met financiële problemen. Eerder deze week werd al bekend dat de Universiteit Twente en University College Roosevelt in Middelburg respectievelijk veertig en twintig medewerkers zullen ontslaan. Ook de Vrije Universiteit in Amsterdam verwacht te moeten gaan snoeien in het personeelsbestand.

In Myanmar is het dodental na de zware aardbeving van vrijdag opgelopen tot 2065. Dat meldt staatsomroep MRTV. De zender maakt ook melding van meer dan 3900 gewonden en 270 vermisten. Hulporganisaties vrezen dat de werkelijke aantallen stukken hoger liggen.

Vier dagen na de zwaarste aardbeving van de afgelopen eeuw in Myanmar is de omvang van de ramp nog altijd niet duidelijk. Internationale media komen het zeer gesloten land niet binnen en door de verwoeste infrastructuur verloopt communicatie met het getroffen gebied in en rond de tweede stad Mandalay moeizaam.

Afgesneden van de buitenwereld

Na een eerste analyse van satellietbeelden concludeert het Amerikaanse techbedrijf Microsoft dat in Mandalay, een stad met zo'n 1,5 miljoen inwoners, ruim 2000 gebouwen duidelijke schade hebben opgelopen, van beperkte schade tot complete verwoesting. Zeker 515 gebouwen zouden voor 80 tot 100 procent zijn vernietigd.

"We hebben nog steeds niet echt een goed beeld van de omvang van de verwoesting", zegt Lauren Ellery, die bij het International Rescue Committee (IRC) verantwoordelijk is voor hulpprogramma's in Myanmar, tegen persbureau AP. Groepen waar het IRC lokaal mee samenwerkt melden dat sommige plekken van de buitenwereld zijn afgesneden door aardverschuivingen.

Het militaire regime heeft na de aardbeving om buitenlandse hulp gevraagd, maar laat tot nog toe maar mondjesmaat reddingswerkers toe, onder meer uit de buurlanden China en Thailand. Zij beschikken in het door een burgeroorlog verscheurde land over beperkte middelen. Zo is er een gebrek aan graafmachines, waardoor inwoners vaak geen andere optie zien dan zelf te gaan zoeken.

Onbelemmerde toegang

De Verenigde Naties roepen het regime ertoe op hulpkonvooien, medisch personeel en experts die de schade kunnen opnemen vrije toegang te verschaffen tot het land. "Deze laatste tragedie verergert een toch al ernstige crisis en dreigt de veerkracht van gemeenschappen die al gehavend zijn door conflicten, ontheemding en rampen uit het verleden verder uit te hollen."

De VN-vertegenwoordiger voor Myanmar, Marcoluigi Corsi, wijst erop dat "zelfs vóór deze aardbeving al bijna 20 miljoen mensen in Myanmar humanitaire hulp nodig hadden". Door de burgeroorlog die in 2021 uitbarstte zijn miljoenen inwoners binnen de landgrenzen op de vlucht geslagen. Leger en verzetsgroepen strijden in verschillende regio's om de macht.

De schade die de aardbeving heeft veroorzaakt wordt steeds duidelijker:

Ondanks die moeilijke omstandigheden lukt het het Rode Kruis om 600 medewerkers en 640 vrijwilligers hulp te laten verlenen in Myanmar. "Midden in de hitte, te midden van de chaos en mensen die op straat of in tentjes wonen", zegt directeur Harm Goossens. "Ambulances van het Rode Kruis rijden af en aan en mensen krijgen zelfs buiten het ziekenhuis medische hulp."

De ruim 500.000 euro die sinds vrijdag op giro 7244 is binnengekomen voor de getroffenen van de aardbeving in Myanmar en Thailand noemt Goossens "een mooi begin". "Maar er is nog veel meer nodig. Helemaal nu het al meer dan 40 graden is en nog warmer wordt, kan onze hulp levens redden: schoon water, voedsel, onderdak en medicijnen voorop."

Direct nadat The Voice of Holland in januari 2022 van de buis werd gehaald vanwege machtsmisbruik en seksueel grensoverschrijdend gedrag door medewerkers, kwamen er speculaties over een mogelijke terugkeer. Was dat wel mogelijk bij een programma dat zo onder vuur kwam te liggen en waarvan het imago een flinke deuk had opgelopen? Toch kon het volgens kenners niet anders dan dat het programma terug zou keren op tv, een comeback die vanochtend werd aangekondigd.

Na het vaststellen van de misstanden zond RTL drie jaar lang geen muzikale talentenjacht meer uit, met uitzondering van het gevestigde Holland's Got Talent. Daarin kwam enkele maanden geleden verandering met The Headliner. In het programma met een bewegend podium werd flink geïnvesteerd om een nieuw debacle als bij The Voice af te wenden. Externe vertrouwenspersonen en extra aandacht voor gedragsregels moeten nieuwe slachtoffers voorkomen.

Die maatregelen worden ook doorgevoerd bij het nieuwe seizoen van The Voice, dat volgend jaar op tv verschijnt en waarvoor de aanmeldingsperiode vandaag is gestart.

Een goed format

Mediadeskundige Ron Vergouwen snapt de terugkeer vanuit RTL wel. "Het is een programma waar veel geld aan wordt verdiend, maar er moesten natuurlijk stappen worden gezet om het programma weer terug te brengen."

Tv-expert en voormalig zenderdirecteur van SBS6 Tina Nijkamp vindt de terugkeer van de talentenjacht niet meer dan logisch. "De ophef is nu vier jaar geleden en je kan dat niet altijd blijven wegstoppen." The Voice is volgens haar een programma waarbij alles klopt. "Het zit heel goed in elkaar en die draaiende stoelen bleken vanaf de eerste aflevering een schot in de roos."

"Een goed format is in een paar zinnen uit te leggen", zegt Vergouwen, en dat is volgens hem bij The Voice erg goed gelukt.

De kracht van de draaiende stoelen

In de tv-show draait het in de basis om de stem van de kandidaten. Ze doen auditie op een podium en de coaches zitten met de rug naar de deelnemers. Door op een rode knop te drukken, draaien de stoelen naar het podium en zien de coaches de artiest. Daarmee ligt voor de kandidaat de weg naar de volgende ronde open.

De start van The Voice in 2010 kwam op een moment dat volgens Vergouwen het fenomeen talentenjacht uitontwikkeld leek. "Shows als Idols bouwden op van audities naar liveshows en een finale en dat was het. Door die draaiende stoelen toe te voegen kreeg het genre een nieuwe impuls."

Daarin verschilt volgens Nijkamp The Voice van alle andere talentenjachten. "Het draait echt om je talent." Daarnaast brengen de draaiende stoelen een spanning met zich mee die bij andere talentenjachten volgens haar ontbreekt. "Die mislukken omdat er niets bijzonders gebeurt. Een bewegend podium als bij The Headliner is gewoon leuk erbij bedacht, maar voegt niet veel toe."

Weinig successen

De eerste seizoenen van het programma trokken miljoenen kijkers. In latere seizoenen nam dat wat af, maar bleven bijna twee miljoen mensen kijken. Voor Nijkamp staat het vast dat het nieuwe seizoen opnieuw een succes wordt, maar ze verwacht dat het programma niet meer zo goed zal scoren als voorheen. Dat heeft niet te maken met alle ophef, maar met het aanbod. "De kijker is de laatste jaren overvoerd met alle talentenjachten." Vooral SBS6 lanceerde de laatste jaren veel muziekshows als The Talent Scouts en The Tribute: Battle of the Bands.

Daarnaast is ze kritisch op het talent. "In al die jaren zijn er maar weinig winnaars écht succesvol gebleken, met uitzondering van zangeres Maan." Als het programma ieder jaar een nieuwe ster aflevert, zijn volgens Nijkamp meer mensen geneigd om het programma te volgen.

Brave jury

Vergouwen twijfelt of het programma last krijgt van imagoschade. "The Voice is in Nederland symbool komen te staan voor grensoverschrijdend gedrag in Hilversum. Kijkers zullen het daarmee blijven associëren." Maar omdat mensen ook gewoon een goed programma willen zien, verwacht hij dat een deel van de kijkers vergevingsgezind is.

Nijkamp wuift imagoschade weg. "Het wordt waarschijnlijk allemaal heel braaf. Dat zag je al bij The Headliner, daar was alles leuk en fantastisch. Dat is ook logisch, maar als kijker hoop je soms op vuurwerk."

Daarom vindt ze de nieuwe juryleden Willie Wartaal, Dinand Woesthoff, Suzan en Freek en terugkerend coach Ilse DeLange wat saai. Ze verwacht met deze samenstelling niet het ongezouten commentaar dat zangeres Anouk jarenlang aan de deelnemers gaf.

Vergouwen denkt dat dat wel mee zal vallen. "Je verwacht toch ook een eerlijk jurycommentaar. Als het alleen maar positief is, prik je daar als kijker snel doorheen."

Het nieuwe seizoen van The Voice is vanaf januari te zien.

Minister Van Hijum (Sociale Zaken) vindt het "onwenselijk" dat cabinepersoneel van Transavia vrij heeft, terwijl ze intussen een WW-uitkering ontvangen. Dat schrijft Van Hijum in antwoord op Kamervragen.

De opvallende constructie werd eerder deze maand beschreven door onderzoeksplatform Follow the Money (FTM). Door een 'piek-dalcontract' kunnen Transavia-werknemers 46 weken per jaar werken en 6 weken per jaar niet. Over die laatste weken ontvangen ze 75 procent van hun salaris, in de vorm van een WW-uitkering. Ze hebben dan wel een sollicitatieplicht.

Volgens FTM hebben op dit moment honderden Transavia-werknemers zo'n vast contract. Zij zijn rond de kerst lang vrij, zonder dat het vakantiedagen of veel geld kost. Ook voor Transavia is het voordelig: zij hoeven in een rustigere periode geen mensen in te zetten, terwijl het UWV de WW-uitkeringen betaalt.

De contractvorm bestaat bij Transavia sinds 2013. Sindsdien gaat het naar schatting om miljoenen euro's aan uitkeringen.

Recht op loon

Het UWV geeft die WW-uitkering, omdat de Transavia-werknemers aan alle regels daarvoor voldoen. Het maakt voor de uitkeringsinstantie niet uit of een arbeidscontract daadwerkelijk is beëindigd, want het kijkt of werknemers wel of geen recht op loon hebben.

Desondanks is ook de uitkeringsinstantie niet blij met de constructie van Transavia. "Het UWV heeft deze constructie eerder gesignaleerd bij het ministerie van Sociale Zaken, maar dat heeft nog niet geleid tot verandering", laat een woordvoerder weten.

'Werkgevers ontlopen verantwoordelijkheid'

Ook minister Van Hijum ziet dit soort contracten dus liever niet. Volgens hem zoekt Transavia "de randen van het arbeids- en socialezekerheidsrecht op". Hij verwacht in 2027 een nieuwe wet voor oproepcontracten in te voeren, waardoor de constructie van Transavia uiteindelijk niet meer mogelijk is.

"Door de arbeidsovereenkomst op deze manier vorm te geven, wordt dit ondernemersrisico volledig afgewenteld op de samenleving", schrijft hij aan de Tweede Kamer. "Dit vind ik onwenselijk, omdat werkgevers op deze manier hun verantwoordelijkheid ontlopen."

Transavia zegt in een reactie dat het als seizoensbedrijf verschillende contractvormen hanteert voor cabinepersoneel, waaronder het zogeheten piek-dalcontract.

"Het contract is, zoals al onze arbeidsovereenkomsten, vastgelegd in de cao en betreft een contract voor onbepaalde tijd. Dit contract voldoet volledig aan de geldende wet- en regelgeving", zegt een woordvoerder. "Dat er met deze constructie aanspraak kan worden gemaakt op WW vindt buiten Transavia om plaats en wordt getoetst door het UWV."

Drie mannen die vorig jaar een Israëlisch-Moldavische rabbijn vermoordden in de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) zijn veroordeeld tot de doodstraf. Dat meldt het staatspersbureau van de VAE. Een vierde verdachte kreeg levenslang voor betrokkenheid bij de moord.

De 28-jarige rabbijn Zvi Kogan raakte eind november vermist. Een aantal dagen later werd hij dood aangetroffen in Al Ain in de VAE. Diezelfde dag werden drie mannen uit Oezbekistan gearresteerd in Turkije.

Afgelopen december meldde The Wall Street Journal dat de moordenaars Kogan hadden ontvoerd en van plan waren hem mee te nemen naar buurland Oman. Volgens de krant hadden de drie verdachten Kogan meegenomen naar de grens, maar werden hun plannen daar verstoord.

Hoewel de Israëlische regering geen publieke uitspraken deed over een mogelijk motief, schreven Israëlische media al voor de vondst van het lichaam over een moord die mogelijk werd aangestuurd vanuit Iran. De Iraanse ambassade ontkent betrokkenheid. In het persbericht van het staatspersbureau wordt het motief van de daders niet benoemd.

Olijfberg

Kogan woonde in de VAE en runde een koosjere supermarkt in Dubai. Hij was daarnaast actief voor de orthodox-joodse beweging en wereldwijde organisatie Chabad. Hij werd in november begraven op de begraafplaats op de Olijfberg in Jeruzalem.

De Joodse gemeenschap groeit al jaren in de VAE. In 2020 besloten Israël en de Emiraten hun onderlinge relaties te normaliseren en tekenden ze de zogeheten Abraham-akkoorden. De landen stuurden ambassadeurs en er kwamen steeds meer onderlinge zakenbezoeken. Sinds de dood van Kogan raadt de Israëlische veiligheidsraad Israëliërs niet-essentiële reizen naar de VAE af.