Aggregator

Beyoncé wint voor het eerst Grammy voor 'Beste Album'

3 months 1 week ago

Zangeres Beyoncé heeft voor de eerste keer bij de Grammy Awards de prijs gewonnen voor Album van het Jaar. Ze kreeg de belangrijkste Amerikaanse muziekprijs voor haar countryalbum Cowboy Carter. Voor datzelfde album won ze ook de Grammy in de categorie Beste Country-album.

Beyoncé won de afgelopen 30 jaar al tientallen Grammy's, waaronder voor Beste Dance- en Urban-albums, maar nog niet eerder deze prijzen. Ze kreeg het beeldje voor Beste Country-album uitgereikt door zangeres Taylor Swift, die ook genomineerd was voor Album van het Jaar.

Een impressie van de awardshow:

Rapper Kendrick Lamar was de andere grote winnaar. Hij kreeg twee Grammys voor het nummer Not Like Us, in de categorie Song of the Year en Record of the Year. De eerste prijs is een onderscheiding voor de schrijver van een nummer, en de tweede is een erkenning voor de volledige productie, waarmee dus ook de artiesten, producers en technici erkenning krijgen.

De raphit, die de genadeklap was in Lamars langlopende rapvete met zijn rivaal Drake, sleepte alle vijf de prijzen in de wacht waarvoor die genomineerd was. Dat betekende dat Lamar ook nog Grammys voor het Beste Rapoptreden, Beste Rapnummer en de Beste Muziekvideo kreeg. Het is daarmee de eerste keer dat een disstrack, een muzikale belediging, een Grammy krijgt.

Beatles en Rolling Stones in de prijzen

Voorafgaand aan het hoofdevenement werd bekendgemaakt dat zowel The Beatles als The Rolling Stones een Grammy hadden gewonnen. The Beatles kregen die voor het nummer Now And Then, dat is gebaseerd op een demo van John Lennon en is afgemaakt met behulp van kunstmatige intelligentie.

De Stones kregen de award voor het album Hackney Diamonds, dat in 2023 hun comeback betekende.

Andere winnaars waren onder meer zangeres Sabrina Carpenter, die het beste popsolo-optreden won voor het nummer Espresso; en de Britse artiest Charli XCX, die drie prijzen in de wacht sleepte, waaronder die voor beste dance/popalbum voor Brat.

Ook de in december overleden oud-president Jimmy Carter viel in de prijzen. Hij won in de categorie Best Audio Book, Narration, and Storytelling Recording. De voormalige president is te horen op een album dat Last Sundays in Plains: A Centennial Celebration heet. Het ging om opnames van de laatste zondagsschoollessen die Carter gaf in de baptistenkerk in zijn woonplaats Plains.

Natuurbranden herdacht

De awardshow in de Crypto.com-arena in Los Angeles stond ook in het teken van de hevige natuurbranden in die stad. Er werd geld ingezameld voor de mensen die getroffen waren door de branden en de show werd geopend met een speciaal optreden van de lokale band Dawes, waarvan de bandleden hun huizen kwijt waren geraakt door het vuur.

Later brachten Lady Gaga en Bruno Mars een opzwepende versie van California Dreamin' van The Mamas & Papas ten gehore, opgedragen aan de hulpdiensten die hielpen bij het bestrijden van de branden.

Talkshowhost en comedian Trevor Noah, die de show presenteerde, zei dat het tot voor kort niet zeker was of de show überhaupt kon plaatsvinden. "Gelukkig zijn de branden nu, dankzij de heldhaftige inspanningen van de brandweerlieden, onder controle", zei hij.

Wekdienst 3/2: Defensietop EU-leiders • België presenteert kabinet

3 months 1 week ago

Goedemorgen! Vandaag komen EU-leiders in Brussel samen voor een defensietop. Verder wordt in België na lange onderhandelingen een nieuw kabinet gepresenteerd.

Eerst het weer: na een lokaal grijze start schijnt de zon vandaag uitbundig. Bij een zwakke zuidenwind wordt het 4 tot 6 graden. De komende dagen wisselen zon en wolken elkaar af. Daarbij wordt het overdag maximaal rond 8 graden. Daarnaast worden de nachten minder koud.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de storingen op en werkzaamheden aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Vorig jaar is het aantal orgaandonoren toegenomen ten opzichte van het jaar ervoor. 360 overledenen doneerden minstens één orgaan in 2024, dat zijn 68 donoren meer dan in 2023. "Meer mensen willen én kunnen doneren", zegt de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS).

In Nederland vonden vorig jaar 1066 orgaandonaties plaats met organen van overledenen. Dat betekent dat per donor gemiddeld drie organen werden gedoneerd. Het aantal donaties wordt geregistreerd sinds 2001, toen 187 overledenen een orgaan doneerden.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Een recordaantal mensen nam dit weekend hun diploma in ontvangst voor het molenaarsexamen. Nederland heeft er daardoor 110 nieuwe molenaars bij. Uiteindelijk wisten 95 mensen te slagen voor het examen voor windmolenaar en 15 voor watermolenaar.

Niet eerder waren het er zo veel, zegt de Hollandsche Molen, de vereniging die zich inzet voor de monumentale wind- en watermolens. "Ze zijn hard nodig om de molens te laten draaien en malen", zegt directeur Nicole Bakker.

Fijne dag!

Diagnose prostaatkanker nu bijna net zo vaak als borstkanker, vorig jaar 15.000 keer

3 months 1 week ago

Opnieuw kregen vorig jaar meer mensen de diagnose kanker, blijkt uit cijfers van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). Bij 130.000 mensen werd kanker vastgesteld, 3000 meer dan in 2023.

Dat er meer kankerpatiënten bij komen, was door de bevolkingsgroei en de vergrijzing te verwachten. Bij vrouwen komt borstkanker het vaakst voor, bij mannen prostaatkanker.

Bij prostaatkanker zet de toename flink door, ziet het IKNL. Met ruim 15.000 nieuwe diagnoses in 2024 wordt deze diagnose bijna even vaak gesteld als borstkanker bij vrouwen.

Op het moment dat prostaatkanker wordt gediagnosticeerd zijn er veel vaker uitzaaiingen dan bij borstkanker (in 2023 3000 bij prostaatkanker en 1000 bij borstkanker).

"Dit laat zien dat er nog veel te winnen valt in vroege opsporing en toegankelijke zorg", zegt Harm van Melick, uroloog in het St. Antonius Ziekenhuis.

Leo van der Linde (67) kreeg in 2019 te horen dat hij prostaatkanker had. "Toen ik 's avonds naar bed ging, kreeg ik steken in mijn lies. Ik kon niet slapen. Ook na twee aspirientjes niet."

Van der Linde: "Dat was heel vreemd, want ik ging nooit naar een dokter. Die nacht ben ik naar de huisartsenpost gegaan. Daar zag men iets dat niet goed was."

Drie weken later bleek dat hij ongeneeslijke uitzaaiingen had in zijn botten. "Mijn organen zijn gelukkig niet aangetast. Ik word nu behandeld met hormoontherapie. Dat moet dit jaar waarschijnlijk een andere behandeling worden."

Van der Linde zal dus waarschijnlijk komen te overlijden door de ziekte. De afgelopen decennia is het aantal sterfgevallen door prostaatkanker gestegen, bij borstkanker is dit licht gedaald. In 2023 was de prostaatkankersterfte voor het eerst hoger dan de borstkankersterfte.

Bevolkingsonderzoek

Omdat prostaatkanker in het begin meestal geen klachten geeft wordt het vaak pas opgemerkt als er uitzaaiingen zijn. Dit roept de vraag op of er geen bevolkingsonderzoek zou moeten komen, zoals er bij borstkanker al is.

"Er is nu wereldwijd geen bevolkingsonderzoek naar prostaatkanker, maar in Europa is de discussie erover wel begonnen", vertelt Van Melick. "Tot een jaar of vijf geleden waren de nadelen groter dan de voordelen.

Dan moesten er vaak veel pijnlijke biopten worden genomen, met kans op infecties. Een deel van de kankers die zo werden gevonden was mild en hoefde eigenlijk niet eens behandeld te worden, dus dat zorgde vooral voor overlast."

Inmiddels heeft de diagnostiek zich verder ontwikkeld en is met MRI-scans beter het verschil te zien tussen deze milde en meer agressieve kankers, zegt uroloog Van Melick.

"Zo hoeven we bij veel minder mannen een biopt te nemen, en dat kan veel gerichter. Met deze verbeteringen en de toename in diagnoses is het belangrijk om te verkennen of een bevolkingsonderzoek mogelijk zou zijn."

Lotgenotengroep

Zo'n onderzoek zou "geweldig" zijn, vindt prostaatkankerpatiënt Van der Linde. "Het biopt afnemen was zeer pijnlijk. Ik zong het hele ziekenhuis bij elkaar."

Momenteel heeft Van der Linde veel aan een mannenlotgenotengroep in een IPSO-centrum in Purmerend, een soort inloophuis voor (ex-)kankerpatiënten.

"Sommigen zijn uitbehandeld, anderen zijn door het oog van de naald gekropen. We delen van alles met elkaar. Ik vind veel steun bij lotgenoten."

Santorini getroffen door honderden aardbevingen, scholen vandaag dicht

3 months 1 week ago

De omgeving van het Griekse eiland Santorini is afgelopen weekend getroffen door ongeveer 200 aardbevingen. De zwaarste had een kracht van 4,7, melden Griekse autoriteiten. Scholen blijven daardoor dicht vandaag op het eiland, net als op de eilanden Amorgos, Ios en Anafi.

Mensen wordt geadviseerd verschillende havens te mijden en zich niet in grote groepen op te houden in binnenruimtes. Het gaat om de kleine havens van Ammoudi, Armeni, Korfos en Fira, waar cruiseschepen aanmeren. Veel van de havens van Santorini zijn omgeven door steile rotswanden.

De autoriteiten van Santorini bereiden zich inmiddels ook voor op een mogelijke evacuatie. In een openluchtstadion zijn tenten opgezet en de politie, brandweer en speciale rampenbestrijdingsteams staan paraat. Volgens experts kan de kracht van een volgende beving oplopen naar boven de 6,0.

Breuklijnen

"Dit betekent niet noodzakelijkerwijs dat er een sterke aardbeving zal plaatsvinden. Het kan heel goed zijn dat de thermische energie verdwijnt en er een kleinere aardbeving op Santorini gaat komen. Maar we moeten maatregelen nemen", zei een hoogleraar seismologie tegen de nieuwssite Protothema.

Griekenland ligt op meerdere breuklijnen en wordt geregeld getroffen door aardbevingen. Santorini, dat bekendstaat om de witgekalkte gebouwen, steile kliffen en zwarte zandstranden, wordt jaarlijks door ongeveer 3 miljoen mensen bezocht.

Het eiland dankt zijn vorm aan een van de grootste vulkaanuitbarstingen uit de geschiedenis, rond 1600 voor Christus. Volgens experts zijn de recente trillingen echter niet het gevolg van vulkanische activiteit.

Nederlandse vrouw (21) omgekomen na skiongeluk in Frankrijk

3 months 1 week ago

Een 21-jarige Nederlandse vrouw is gisteren overleden na een val in het skigebied Val Thorens, melden lokale media. Ze kwam uit Hilvarenbeek, schrijft Omroep Brabant.

De jonge vrouw was aan het skiën op een blauwe piste en kwam daar ten val. Na haar val kwam ze terecht in de nabijgelegen wedstrijdpiste, meldt France Bleu. Toen hulpverleners aankwamen, was de vrouw al bewusteloos.

De hulpdiensten hebben nog geprobeerd haar met een defibrillator te reanimeren. Ze is met spoed naar het ziekenhuis van Grenoble gebracht, waar ze overleed. Volgens de algemeen directeur van het skigebied waren de weersomstandigheden ten tijde van het ongeluk goed.

Aantal orgaan- en weefseldonoren flink gestegen in 2024

3 months 1 week ago

Vorig jaar is het aantal orgaandonoren toegenomen ten opzichte van het jaar ervoor. 360 overledenen doneerden minstens één orgaan in 2024, dat zijn 68 donoren meer dan in 2023. "Meer mensen willen én kunnen doneren", zegt de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS).

In Nederland vonden vorig jaar 1066 orgaandonaties plaats met organen van overledenen. Dat betekent dat per donor gemiddeld drie organen werden gedoneerd. Het aantal donaties wordt geregistreerd sinds 2001, toen 187 overledenen een orgaan doneerden.

Door de coronapandemie daalde het aantal orgaan- en weefseldonoren in 2020 tijdelijk, maar sinds het jaar daarop blijft het aantal groeien. De stijging is volgens de NTS te danken aan verschillende factoren, bijvoorbeeld de gewijzigde Donorwet.

Sinds 2021 staat elke Nederlander in principe geregistreerd als orgaandonor. Dat wil zeggen: iedereen is in het Donorregister opgenomen met de vermelding "geen bezwaar tegen orgaandonatie".

Nederlanders moeten actie ondernemen als zij niet, of alleen gedeeltelijk donor willen zijn na het overlijden. Het aantal aantal mensen met een 'ja'-registratie steeg door de nieuwe Donorwet, en daarbij kwam nog de 'geen bezwaar'-registratie.

Medische innovaties

Ontwikkelingen in de medische wereld, die ervoor zorgen dat meer organen geschikt zijn voor donatie, dragen ook bij aan de groei. "Door medische innovaties kunnen steeds meer overledenen doneren. De gift van een orgaan- of weefseldonatie kan daardoor beter worden benut. Zo kan donatie steeds meer mensen redden en levens verrijken", zegt Naomi Nathan, directeur van de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS).

De nier is het orgaan dat het vaakst werd gedoneerd, zowel door levende als overleden donoren. Het aantal nierdonaties bij leven daalde vorig jaar met 4 procent ten opzichte van 2023, maar levertransplantaties met een levende donor stegen in 2024 met 20 procent ten opzichte van het jaar daarvoor.

Weefseldonaties

Ook het aantal weefseldonoren stijgt. 2775 overledenen doneerden in 2024 weefsel zoals oogweefsel, hartkleppen, huid- en botweefsel, 232 meer dan in 2023. "We hebben het vaak over orgaandonatie omdat dit levens redt, maar vergeet niet: met weefseldonatie wordt de kwaliteit van leven van heel veel mensen sterk verbeterd", aldus Nathan. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om slachtoffers met brandwonden en hartkleptransplantaties voor baby's met een aangeboren hartafwijking.

Desondanks blijven donoren volgens de stichting hard nodig. "Er is nog steeds een grote groep patiënten die afhankelijk is van een transplantatie", zegt Nathan. Eind december vorig jaar stonden 1414 patiënten op de wachtlijst voor een orgaan.

55 lichamen na vliegtuigcrash bij Washington geborgen en geïdentificeerd

3 months 1 week ago

De lichamen van 55 van de 67 mensen die zijn omgekomen bij de vliegtuigcrash bij Washington D.C. vorige week, zijn geborgen en geïdentificeerd. Dat heeft de brandweercommandant van de Amerikaanse hoofdstad gemeld. Hij zei er vertrouwen in te hebben dat ook de andere lichamen gevonden zullen worden.

Een woordvoerder van het geniekorps van het Amerikaanse leger zei dat duikers en bergingswerkers iedere keer als er een lichaam wordt gevonden het verplaatsen van wrakstukken stopzetten. Het op een "waardige manier" bergen van de stoffelijke resten gaat voor al het andere, zei hij.

Afgelopen woensdag kwam een vliegtuig van een dochtermaatschappij van American Airlines in botsing met een Black Hawk-legerhelikopter. Alle 64 inzittenden van het vliegtuig kwamen om het leven, evenals de drie militairen in de helikopter. Het is daarmee de dodelijkste vliegramp in de VS in twee decennia. De botsing was boven de Potomac-rivier.

Toedracht wordt onderzocht

Vandaag begint de operatie om het vliegtuigwrak uit het water te halen. De wrakstukken worden verplaatst naar een hangar op Washington Reagan National Airport. Een groot deel van de Potomac-rivier blijft afgesloten voor alle schepen, behalve voor de vaartuigen die daarvoor speciale bevoegdheid hebben gekregen.

De precieze toedracht van het ongeluk wordt nog onderzocht. Een paar dagen na de crash werd de zwarte doos van de helikopter veiliggesteld. De recorders met gegevens van het passagiersvliegtuig waren donderdag al gevonden.

Drukte in de lucht

Na het ongeluk was er veel te doen over de hoogte waarop de helikopter zou hebben gevlogen. Volgens vluchtgegevens van de website Flightradar24 vond de botsing plaats op circa 90 meter. De maximale hoogte waarop de helikopter mocht vliegen was ongeveer 60 meter. President Trump stelde vrijdag dat de Black Hawk "veel te hoog" vloog.

Er is ook kritiek op de drukte in de lucht rond Washington. Naast het luchtverkeer van drie vliegvelden zijn er meerdere militaire luchtbases in de omgeving. Daarnaast laten bewindslieden zich per helikopter vervoeren.

Leden coalitiepartijen België stemmen in met regeerakkoord, vandaag beëdiging

3 months 1 week ago

Leden van de vijf beoogde regeringspartijen in België hebben toestemming gegeven voor het vormen van een nieuw kabinet. Ook zijn de meeste namen van bewindslieden bekendgemaakt.

Vandaag zullen zij vanaf 09.00 uur de eed afleggen bij koning Filip, om daarna gezamenlijk op de foto te gaan. De Vlaamse nationalist Bart De Wever mag zich dan premier van België noemen.

Ruim zeven maanden na de verkiezingen bereikten de vijf formerende partijen vrijdagavond een regeerakkoord. De Vlaams-nationalistische N-VA van De Wever, het sociaaldemocratische Vooruit, de Franstalige liberale partij MR en de christendemocraten van CD&V en Les Engagés werden het toen eens over belangrijke hervormingen.

Zaterdag stemden leden van Vooruit al voor deelname aan de nieuwe Belgische regering. Gisteren waren de congressen van de vier andere partijen.

Geen vrouwelijke vicepremiers

De vijf partijen lijken allemaal een mannelijke vicepremier te leveren. Teleurstellend, vindt Annelies Verlinden, de toekomstige minister van Justitie. "Een volledig mannelijk kernkabinet is niet het beeld dat we in 2025 moeten geven", zegt ze tegen Het Laatste Nieuws. De Wever noemt het "onverwacht en jammer".

"Dat had ik niet zo verwacht, maar elke partij kiest natuurlijk haar eigen mensen. In de Vlaamse regering waren er heel veel vrouwen en hier is het een beetje de andere richting opgegaan."

Wildplassen

Op sociale media maakten de benoemingen meteen wat los, vooral bij Theo Francken, de toekomstige minister van Defensie. Zijn voorganger confronteerde hem op X met een video uit 2022.

Daarop is te zien hoe de politicus in het centrum van Brussel in een plantenbak plast. "Ziehier uw nieuwe minister van Defensie", schrijft oud-minister Dedonder bij een screenshot uit de video.

"Uw niveau blaast me omver. Laat uw rancune u niet verbitteren, mevrouw. Het is maar politiek", reageert Francken die destijds zei dat het "een vrije avond met te veel drank en dom gedrag" betrof. "Wildplassen is niks om fier op te zijn en dat ben ik ook niet."

Opvallende comeback

Opvallend is de benoeming van Rob Beenders als minister van Consumentenzaken, Sociale Fraude en Gelijke Kansen. Hij had de politiek in 2019 verlaten vanwege gehoorproblemen. Hij kon geen debatten meer volgen en was snel moe, vertelt hij aan de krant De Standaard.

Beenders heeft inmiddels een implantaat en een hoortoestel, maar hij zag zijn comeback in de politiek niet aankomen. "Ik zou normaal maandag voor mijn job naar Australië afreizen. Nu ga ik dus niet naar Sydney, maar naar het paleis om de eed af te leggen."

Ook Georges-Louis Bouchez staat meteen in de schijnwerpers. Deze Franstalige liberaal wordt genoemd als de nieuwe minister van Binnenlandse Zaken, maar spreekt alleen Frans.

Op vragen daarover van de media reageert De Wever dat het beter is als ministers beide talen spreken, al stelt hij ook dat politici hier zelf verantwoordelijk voor zijn.

Opnieuw grote demonstratie tegen AfD, 160.000 mensen in Berlijn

3 months 1 week ago

In Berlijn hebben tienduizenden mensen gedemonstreerd tegen de samenwerking tussen CDU/CSU en de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD). De politie zegt dat ongeveer 160.000 mensen op de been waren. De organisatoren achter het protest spreken van 250.000 mensen.

Een veelbesproken stemming in de Bondsdag vormt de aanleiding voor de protesten. Woensdag haalde een motie van CDU/CSU voor strengere asielplannen een kleine meerderheid dankzij steun van AfD. Het bracht een schok teweeg in Duitsland, waar samenwerking met de radicaal-rechtse partij door de andere partijen tot dan toe altijd werd uitgesloten.

Volgens een demonstrant kan de toenadering van CDU/CSU 'niet zonder consequenties blijven':

Tegenstanders willen niets met AfD te maken hebben. Meerdere afdelingen van AfD zijn door de Duitse inlichtingendienst als extreemrechts bestempeld. Ook beschouwen ze de partij als een potentieel gevaar voor de democratie.

Vrijdag werd een wetsvoorstel over asielmaatregelen van de christendemocraten verworpen.

Harde kritiek

Op het besluit van CDU/CSU-partijleider Merz om AfD niet langer uit te sluiten kwam dan ook harde kritiek. Zo sprak oud-bondskanselier Merkel harde woorden over de stap van Merz. Ook verliet de bekende publicist Michel Friedman de CDU. Op de demonstratie in Berlijn noemde hij AfD niet bij naam, maar sprak hij over "de partij van haat".

Friedman stelt dat de CDU "een onvergeeflijke fout" heeft gemaakt, maar verdedigt zijn voormalige partij ook. "Ondanks alle terechte kritiek op de CDU mag één ding niet vergeten worden: de CDU is een democratische partij." En dat laatste kan volgens hem over AfD niet worden gezegd.

De duizenden demonstranten in Berlijn verzamelden zich bij de Brandenburger Tor, vlak bij de Bondsdag, en liepen naar het partijkantoor van de CDU. Veel deelnemers hadden spandoeken en borden bij zich waar onder meer "Geen Merz in februari" en "CDU geef ons de C terug" op stond. Eind deze maand zijn er parlementsverkiezingen in Duitsland.

Ook in onder meer Kiel, Potsdam en Keulen waren demonstraties. In de laatstgenoemde stad gingen honderden kanovaarders de Rijn op. Er waren regenboogvlaggen en spandoeken te zien waar onder meer "Geen racisme" en "Voor democratie en diversiteit" op stond.

In Hamburg kwamen gisteren volgens de politie 65.000 actievoerders naar het centrum. De organisatoren van de demonstratie spraken over 80.000 deelnemers. Ook in Keulen, Leipzig en Essen gingen actievoerders de straat op.

Man (23) aangehouden voor zedenincidenten Oud-Beijerland

3 months 1 week ago

De politie heeft in Oud-Beijerland een man aangehouden in een onderzoek naar zedenincidenten. Het gaat om een man van 23 uit Oud-Beijerland.

De afgelopen tijd waren er in de plaats meerdere meldingen over een man die kinderen benaderde, waarna de politie samen met het Openbaar Ministerie een onderzoek begon. In zeker een geval heeft de man ook daadwerkelijk ontucht gepleegd met een kind, zegt de politie.

De man zou zowel jongens als meisjes op straat hebben benaderd in Oud-Beijerland in de gemeente Hoekse Waard, ten zuiden van Rotterdam.

Met het oog op de privacy van de slachtoffers deelt de politie geen verdere details over de zaak.

Bezoek aan commandopost Donetsk: 'Hier zet vijand de meeste infanteristen in'

3 months 1 week ago

Op een verlaten industrieterrein buiten een middelgrote Oekraïense provinciestad staat een enkele auto geparkeerd. Meteen is het duidelijk: die wacht ons op.

De chauffeur keert zijn voertuig, wij volgen. Tussen de kapotte, duistere fabriekshallen staat een aantal wagens geparkeerd, gewone personenauto's, allemaal van militairen.

We gaan op bezoek in een legerhoofdkwartier vanwaaruit de strijd rond Pokrovsk in de felbevochten provincie Donbas in Oost-Oekraïne wordt geleid. De stad waarvan al maanden wordt gezegd dat die ieder moment kan vallen.

Oprukkende Russen

Bij de ingang staat: telefoon in vliegtuigmodus. Telefoons zijn de grootste verraders in deze oorlog. Het gaat om een relatief nieuw hoofdkwartier dat op wat grotere afstand van Pokrovsk is geplaatst, voor het geval de stad verder in het nauw komt door de oprukkende Russen. En dat gebeurt, zo zullen we zelf meemaken in de komende uren.

Het hoofdkwartier bevindt zich onder een voormalig defensiebedrijf. Die werden in de Sovjettijd allemaal voorzien van zware schuilkelders, zodat ze altijd konden blijven produceren. Dat komt nu van pas. De inrichting van de kelder is nog in volle gang.

Er klinkt een schreeuw van achter een wand van blauw plastic. Een teken dat we welkom zijn in het kloppend hart van het hoofdkwartier. Er gaat een gordijn omhoog en dan staan we plotseling in een ruimte vol beeldschermen en computers.

Bevelen en scheldwoorden

De commandant van het 91e antitankbataljon schudt ons stevig de hand. Nazari Kisjak duikt meteen weer achter zijn microfoon, waarin hij bevelen en scheldwoorden tettert. Het zijn veel codes en militair jargon.

Ik begrijp dat Kisjak een groepje 'pideri' wil laten beschieten. Pideri is slang voor pedofielen, waarmee de luitenant-kolonel Russen bedoelt. Kisjak praat het hardst van iedereen. Er is geen twijfel: hij is hier de baas.

Kisjak: "Pokrovsk, hier wordt nu het hardst gevochten. Überhaupt van de hele oorlog. Ook op andere fronten wordt hard gevochten. Maar hier zet de vijand de meeste infanteristen in, die we allemaal moeten vermoorden."

Op de beeldschermen met dronebeeld is duidelijk te zien hoe de bemanningsleden van twee Russische pantservoertuigen zich klaarmaken voor vertrek, ergens in een kapotgeschoten dorpje. Vanuit het niets duikt er een groepje soldaten op dat zich opstelt, strak achter de twee de zogeheten BMP's. Dan zet de formatie zich in beweging, richting Oekraïners.

"De vijand neemt ons in de tang. Ze proberen een dorp te omsingelen. Wij willen de situatie stabiliseren en een tegenaanval doen.

"Onze jongens trekken zich niet terug. Maar de vijand heeft twee groepen stormtroepen, die blijven maar komen. Ze vallen, ze sterven en de anderen gaan toch weer verder," legt Kisjak uit, als hij zich even wegdraait van de schermen.

Ondertussen kijken we naar de resultaten van een eerdere aanval vanochtend. De camera zoomt in op twee Russen. Het onderbeen van de ene ligt een meter verderop. De andere beweegt nog een beetje met zijn arm.

Een drone werpt een granaat op hem. Mij is eerder uitgelegd dat dit geen sadisme is. De overtuiging hier is: een nog levende Rus trekt weer nieuwe Russen aan. Kisjak: "De vijand blijft komen, omdat hij met zoveel meer is. Hij heeft een groot voordeel, maar dat voordeel is niet beslissend, omdat het klunzen zijn."

"We hebben in onze sector nog geen grote doorbraak gehad. Ze gooien hun hele hoeveelheid kanonnenvlees naar voren. We zijn met minder, maar we moeten blijven staan. Anders is morgen Dnipro en overmorgen Kyiv aan de beurt."

Op de nullijn

Ondertussen zit een groepje van zijn mannen flink in de verdrukking, in een bosrand. Op de aanstormende Russen stuurt Kisjak drones af en hij organiseert artillerievuur: "Ja, ze zitten daar, maar je kunt er werken." Aan de andere kant van de lijn zit een artillerist die bang is om zijn eigen kameraden overhoop te schieten.

Kisjak is er niet de man naar om af te wachten in zijn stoel. Resoluut staat hij op. Pakt zijn scherfvest en trekt het over zijn hoofd, over zijn zwarte t-shirt. Aan uniformen wordt in dit hoofdkwartier niet zo gehecht. "Ik ga mijn mannen steunen, op de nullijn," zoals de Oekraïners de voorste linie van de eigen troepen noemen.

Later op de dag wordt duidelijk, dat de twee dorpjes die de Russen aanvielen ten zuidwesten van Pokrovsk toch gevallen zijn, ondanks de fysieke aanwezigheid van de commandant. En zo sluit het net rond deze stad zich weer een stukje verder.

Architect Carel Weeber, van de 'Zwarte Madonna', overleden

3 months 1 week ago

De bekende Curaçaose architect Carlos 'Carel' Weeber is overleden. Dat heeft zijn broer bekendgemaakt op Facebook. Weeber leed al een tijd aan de ziekte van Alzheimer. Hij is 87 jaar geworden.

Weeber was een invloedrijke Nederlandse architect, die een groot deel van zijn leven op Curaçao woonde en daar bekend werd met bijvoorbeeld ontwerpen waarbij wind werd gebruikt als koeling in plaats van airconditioning.

Weeber stond bekend om zijn kritische houding ten opzichte van de kleinschalige woningbouw van de jaren 70, die hij "nieuwe truttigheid" noemde. Als reactie hierop ontwierp hij enkele monumentale gebouwen, waaronder de Zwarte Madonna in Den Haag en De Peperklip in Rotterdam.

Opengebogen paperclip

De Zwarte Madonna, opgeleverd in 1985, was een groot wooncomplex dat in 2007 tot grote woede van een kleine groep bewoners werd gesloopt om plaats te maken voor nieuwe ontwikkelingen. Het was onderdeel van een stedenbouwkundig plan van Weeber voor de buurt rond het Spui.

De Peperklip, voltooid in 1982, is een opvallend appartementencomplex in de vorm van een opengebogen paperclip in de wijk Feijenoord en biedt plaats aan 549 woningen.

'Sink or swim' voor de Europese Unie: defensie staat centraal op top

3 months 1 week ago

Het is niet zomaar een EU-top, die morgen in Brussel begint. De 27 EU-leiders gaan iets nieuws doen: de hele dag praten over maar één onderwerp, defensie. Dat is hard nodig: voor Europa is het "sink or swim", erop of eronder, schrijft The Economist. Ook EU-ambtenaren maken vergelijkingen met een levensreddende operatie die ze "superbelangrijk, maar heel moeilijk" noemen.

Voor de lunch is NAVO-baas Mark Rutte uitgenodigd. De EU is voor zijn veiligheid nu grotendeels afhankelijk van belangrijkste NAVO-partner, de VS. Bij het diner schuift de Britse premier Starmer aan. Het is de eerste keer na de Brexit dat de regeringsleider van het Verenigd Koninkrijk bij een EU-top is. Als het over de veiligheid van Europa gaat, hoort hij erbij.

Die veiligheid staat onder druk, meent The Economist. Dat vergelijkt de EU met een schip dat ronddobbert op zee, en een 'superstorm' op zich af ziet komen, een Trumpnado.

De Amerikaanse president is onvoorspelbaar. Hij wil Groenland hebben, autonoom onderdeel van NAVO- en EU-lid Denemarken. Trumps verontrustende woorden komen boven op de dreiging vanuit Rusland, dat al bijna drie jaar oorlog voert in Oekraïne. Ook China wordt militair steeds sterker.

'Hogere uitgaven en meer samenwerking'

De urgentie blijkt ook uit de uitnodigingsbrief aan de regeringsleiders. Het doel is om discussie te voeren "om de weg vrij te maken" voor besluiten over de toekomst van de Europese defensie. Er moet nogal wat gebeuren, schrijft de voorzitter van de top, Antonio Costa. Hij heeft het over "twee hoofdbeginselen" waar hij de gesprekken over wil voeren.

Ten eerste moet Europa meer verantwoordelijkheid nemen voor zijn eigen defensie. Het moet veerkrachtiger, efficiënter, autonomer en betrouwbaarder worden. Daarbij horen 'aanzienlijk' hogere uitgaven.

In Brussel worden grote bedragen genoemd, tot 500 miljard euro. Ook daar wordt morgen over gesproken. "Welke gemeenschappelijke opties kunnen we gezien de aanzienlijke financieringsbehoeften overwegen?", schrijft Costa.

Daarnaast moeten de EU-landen meer gaan samenwerken, bijvoorbeeld om contracten te sluiten met de defensie-industrie, schrijft Costa. Zo kunnen landen goedkoper uit zijn dan als elke lidstaat op eigen houtje bestellingen doet.

Cursus Russisch

De discussie over Europese veiligheid is zo lastig, omdat EU-lidstaten gewoonlijk zélf beslissen over hun defensie. Meer samendoen is daarom een principiële kwestie. Eerder deze week bleek dat de PVV en BBB helemaal niets zien in nóg meer geld naar defensie.

Als alle NAVO-landen aan hun verplichtingen zouden voldoen, komt volgens de regering 60 miljard euro vrij. Maar Nederland dreigt achter te lopen op de Europese werkelijkheid.

Zowel NAVO-baas Rutte als Donald Trump zegt dat het onvermijdelijk is dat er fors meer geïnvesteerd wordt. "Als je dat niet doet, volg dan een cursus Russisch", zei Rutte eerder in het Europarlement.

Geld vrijmaken

Als er al overeenstemming zou zijn dat er aanzienlijk meer geld moet komen voor defensie, dient de volgende discussie zich aan. Want waar zouden al die miljarden dan vandaan moeten komen? In Brussel is het gesprek daarover al volop losgebarsten.

Er lijkt voorgesorteerd te worden op zogeheten eurobonds, gezamenlijke leningen waarmee de EU geld ophaalt op de kapitaalmarkt. Ook daar is Nederland fel tegen, omdat het niet te maken wil hebben met de begrotingen van andere lidstaten.

Toch gaan er al allerlei concrete ideeën rond om geld vrij te maken. De focus ligt vooral op het gebruiken van honderden miljarden die er al zijn, maar nog niet gebruikt worden voor defensie. Geld dat over is uit het coronaherstelfonds bijvoorbeeld, of miljardenleningen via het ESM, het Europese noodfonds.

Geen conclusies

Over dat andere belangrijke punt, met EU-landen samen contracten sluiten bij defensiebedrijven, denken landen ook heel verschillend. De Franse president Macron wil bijvoorbeeld dat alleen bij Europese bedrijven wapens gekocht kunnen worden met Europees geld.

Frankrijk heeft een grote wapenindustrie. Maar landen die aan Rusland grenzen, willen juist ook wapens bij de Amerikaanse industrie kopen, om Donald Trump aan boord te houden als het gaat om de Europese veiligheid.

De defensietop moet vooral gezien worden als brainstorm, het kost tijd om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. En dus volgen morgen aan het eind van de dag dan ook geen conclusies.

Maar erg lang kan de discussie niet duren. Half maart presenteert de Europese Commissie een voorstel over defensie, eind juni is de NAVO-top in Den Haag. Die kan alleen een succes worden als de Europese NAVO-landen Trump tevreden kunnen stellen. Daarvoor moeten harde toezeggingen komen van EU-landen om fors meer geld te gaan uitgeven aan Europa's eigen verdediging.

Handelsoorlog komt ook naar Europa: 'Spel kent alleen maar verliezers'

3 months 1 week ago

Met de reactie van Mexico en Canada op de importheffingen van president Trump lijkt het erop dat de eerste stappen in een handelsoorlog zijn gezet. De twee landen komen met een eigen belasting op producten uit de Verenigde Staten.

Canada doet er 25 procent bovenop, van Mexico is nog niet bekend hoe hoog de heffing zal zijn. Ook China is bezig met een reactie op de heffingen in de VS, die komende dinsdag ingaan.

Hoewel het nu nog gaat om deze drie landen, staat ook de Europese Unie een extra belasting te wachten op producten die naar de VS worden geëxporteerd. En dat kan er op termijn voor zorgen dat wij in Europa flink meer moeten gaan betalen voor spullen die we uit Amerika halen.

Want deze verhoging van tarieven komt grotendeels terecht bij de eigen burger. Nu nog zijn dat vooral de Amerikanen, zegt Bert Colijn, hoofdeconoom bij ING. "Dit is gewoon een extra belasting. Bedrijven zullen de extra kosten voor het grootste deel aan de consument doorrekenen."

Sterk en concurrerend

Dat is Klaas Knot, econoom en topman bij de Nederlandsche Bank, met hem eens. "Dit spel kent alleen maar verliezers. De wereldeconomie heeft ons ontzettend veel welvaart gebracht, maar de consument gaat hiervoor betalen", zei hij in het tv-programma Buitenhof.

Er zijn nog geen concrete belastingen aangekondigd voor de Europese Unie, maar die komen er volgens president Trump wel aan. Hoeveel dat gaat worden en wanneer die dan zouden ingaan, is niet duidelijk.

Volgens Knot is Europa wel voorbereid op eventuele heffingen. "Europa is een machtig handelsblok met 400 miljoen consumenten. We moeten Europa sterk en concurrerend maken. De grootste markt waar we verkopen is Europa zelf."

Hogere inflatie

Door het opleggen van tarieven zal de inflatie weer toenemen, wat betekent dat producten duurder worden. Dat gebeurde in de eerste termijn van Trump ook al. Econoom Colijn: "In 2018 verhoogde Trump de heffingen op wasmachines. De eerste drie maanden was er geen effect omdat er nog oude voorraad was, maar daarna stegen de prijzen toch echt."

Ook zal de dollar sterker worden ten opzichte van de euro, zegt Knot, maar dat is niet per se slecht nieuws. Als Amerikanen meer Europese waar krijgen voor hun dollar kan dat ervoor zorgen dat de Europese export toeneemt. Het is trouwens al jaren zo dat Europa veel meer producten aan Amerika verkoopt dan andersom.

Volgens Colijn is dat gat moeilijk te verkleinen met importheffingen: de Amerikanen kopen nu eenmaal veel spullen.

De aangekondigde importheffingen zijn overigens niet nieuw in de wereldhandel. Ook oud-president Biden voerde meerdere belastingen in, waaronder een die ertoe leidde dat elektrische auto's uit China 100 procent duurder werden. Daar komt met de nieuwe heffing nog eens 10 procent bovenop.

Maar ook de Europese Unie kan er volgens Knot wat van. In de eerste termijn van Trump dreigde de EU met forse heffingen op Amerikaanse producten.

De Europese Commissie werkt ook nu aan een reactie voor als er heffingen komen voor Europa, denkt Colijn. Zover is het nog niet, Europa is nog in overleg met de Amerikanen over de wederzijdse handel. De EU kan bijvoorbeeld meer vloeibaar aardgas en wapens kopen van de Amerikanen, waardoor de handel iets meer gelijkgetrokken wordt. Toch acht Colijn een harde reactie niet uitgesloten. "Maar daar wordt niemand beter van."

De Nederlandse consument merkt nu nog niks van de opkomende handelsoorlog. Dat is pas als er ook tarieven worden opgelegd aan producten vanuit de EU. Mocht het zover komen, dan zullen de prijzen in heel Europa gaan stijgen.

Kilometerslange oase van zoet water langs kust Terschelling

3 months 1 week ago

Langs de kust van Terschelling is een kilometerslange oase met zoet water ontstaan. Het zogenoemde groene strand is acht tot tien kilometer lang en dat is bijzonder, zegt hoogleraar kustecologie Tjisse van der Heide tegen Omrop Fryslân: "Ik heb dit op die schaal, met die lengte, nog nooit gezien."

De zoetwateroase is ontstaan aan de rand van de Noordzee, van Midsland aan Zee tot net voorbij Oosterend. Het fenomeen is niet nieuw op de Waddeneilanden, maar dit formaat wel.

"Ik vind het heel bijzonder. Het heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld en dit wordt eigenlijk een nieuwe natte duinvallei met een zoetwatermilieu", zegt boswachter Remi Hougee van Staatsbosbeheer.

Een groen strand ontstaat door het natuurlijke proces van stranden die breder worden. "Dan is er meer zand en dat hoopt zich op. Dan kunnen er kleine duintjes ontstaan voor de hoge duinen. Tussen die hoge en lage duinen ontstaat een luwte die ook minder overstroomt", legt Hougee uit.

Dynamiek van de duinen

Het water wordt gefilterd door de duinen. "Bij storm komt er zo nu en dan wat zout water overheen, maar over het algemeen wordt dat water juist heel zoet", legt kustecoloog Van der Heide uit.

De oase van zoet water is positief voor de natuur op het eiland, zegt de boswachter. De afgelopen tijd zijn al meerdere zoetwatersoorten gespot, zoals de bruine pad en de watermunt. "Dat is heel uniek om op het strand tegen te komen. Bovendien is dit weer een mooi broedgebied voor strandbroeders. Dus ik ben heel benieuwd wat het uiteindelijk gaat opleveren."

Dat de zoetwateroase nu zo lang is, betekent niet dat hij er ook permanent blijft. Van der Heide: "Wat bijzonder is aan dit soort systemen is dat ze ook zomaar weer kunnen verdwijnen. "De stranden kunnen ook smaller worden, en dan komt het zoute water weer dichterbij. Maar dat hoort bij de dynamiek van de duinen."