Aggregator

Afrika-correspondent Elles van Gelder, opgegroeid in een klein dorp in Gelderland, vertelt in deze podcast hoe ze al van jongs af aan wist dat ze naar een plek 'ver weg' wilde. Die plek werd Zuid-Afrika, waar ze al ruim vijftien jaar woont en van waaruit ze ook al zes jaar voor de NOS de rest van het continent bereist.

Ze is een 'rouwdouwer' en werkt altijd door, ook al is het gevaarlijk, of zijn haar persoonlijke omstandigheden zwaar. In 2020 werd ze behandeld voor een agressieve vorm van borstkanker en verscheen ze ook toen haar haar uitviel op de televisie. "Dat vond ik belangrijk", zegt ze daarover, al kan ze naar beelden van zichzelf uit die tijd niet goed meer kijken.

Elles is op veel 'rotplekken' in Afrika geweest, plekken waar ze getuigenissen optekende van gruwelijkheden, etnisch geweld en genocide. Ze vindt het onbegrijpelijk dat de wereld weg lijkt te kijken van dit soort verhalen en het sterkt haar in haar motivatie om juist naar die plekken toe te blijven gaan.

Werken in Afrika is zeer complex. "70 procent van mijn werk is logistiek." Om toegang te krijgen tot landen moet je toestemming hebben, maar soms is er geen officiële regering meer en moet je onderhandelen met rebellen om ergens heen te mogen.

De cultuurtip van Elles: kletsrym (rap) uit Kaapstad, in het bijzonder Nooit genoeg van Matt Levai.

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Redactie: Judith van de Hulsbeek

Reageren of heb je een vraag voor Vaticaan-correspondent Andrea Vreede? Mail dedag@nos.nl

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag 20 minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en De Rooy: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Ruim 9000 inwoners van Deventer krijgen van de gemeente het dringende verzoek om de wc zo min mogelijk door te spoelen. Doordat bij werkzaamheden gisteren een belangrijke rioolbuis is geraakt, kan afvalwater niet afgevoerd worden. RTV Oost schrijft dat de buis per ongeluk vol beton is gestort.

De bedoeling van het advies is dat de rioleringen in het gebied zo min mogelijk afvalwater hoeven te verwerken en om ernstige verstoppingen te voorkomen.

"Als de rioleringen vol raken, kan het leiden tot overloop van vuil water dat terechtkomt in sloten, vijvers en ander open water", waarschuwt de gemeente. "Het risico op vissterfte en ernstige schade aan de natuur is daardoor groot."

Buis vervangen

Het advies geldt voor bewoners en ondernemers in de wijken Colmschate-Zuid en Kloosterlanden. Naast het advies om het toilet zo min mogelijk door te spoelen, vraagt de gemeente mensen ook om de wasmachine of vaatwasser niet te gebruiken, zo min mogelijk te douchen of in bad te gaan en om het wassen van de auto uit te stellen.

Het is nog niet bekend wanneer de problemen voorbij zijn of hoelang het advies geldt. De rioolbuis moet over een grote lengte worden vervangen.

De Amerikaanse regering is gevraagd om mee te werken aan een televisieprogramma waarin immigranten het Amerikaanse staatsburgerschap kunnen winnen. In het programma moeten deelnemers hun kennis over de VS en Amerikaanse tradities bewijzen. In elke aflevering valt één kandidaat af, tot er uiteindelijk één winnaar overblijft die wordt genaturaliseerd.

Het idee is afkomstig van de Canadees-Amerikaanse televisieproducent Rob Worsoff, die zich liet inspireren door zijn eigen naturalisatieproces.

Volgens Worsoff zullen de kandidaten in verschillende Amerikaanse staten tegen elkaar strijden in uiteenlopende opdrachten. In één van de uitdagingen moeten ze bijvoorbeeld als eerste een raket bouwen en lanceren. "We hebben een nationaal gesprek nodig over wat het betekent om Amerikaan te zijn," zegt hij tegen The Wall Street Journal (WSJ). "We moeten herinnerd worden aan hoe trots en hoe groot de eer is om Amerikaan te worden."

Geen 'Hunger Games'

De producent benadrukt dat de show geen strafelement bevat. "Dit is niet: 'Als je verliest, word je op een boot gezet en uitgezet'", zegt hij. "Het is geen Hunger Games voor immigranten. We geven deze mensen en hun reis een gezicht." Als mogelijke presentatoren worden onder anderen Sofia Vergara, Ryan Reynolds en Mila Kunis genoemd. Of ze daadwerkelijk zijn gevraagd ervoor, is niet bekend.

Een woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Veiligheid bevestigt tegenover WSJ dat het idee momenteel in overweging is. Volgens Tricia McLaughlin ontvangt het ministerie jaarlijks honderden pitches voor programma's, variërend van documentaires over grensbewaking tot series over witboordencriminaliteit. "Elk voorstel wordt zorgvuldig beoordeeld voordat het wordt goedgekeurd of afgewezen."

Het is overigens niet de eerste keer dat Worsoff het plan heeft ingediend. Eerder sprak hij al erover met het ministerie tijdens de regeringen van zowel Obama als Biden, maar tot nu toe zonder resultaat.

President Trump heeft aan het begin van zijn presidentschap gezegd dat miljoenen illegale immigranten zo snel mogelijk de Verenigde Staten uit moeten. Onlangs werd bekend dat zijn regering 1000 dollar wil betalen aan illegalen die vrijwillig terugkeren naar het land waar ze vandaan komen.

We love clocks, but we especially love unusual timepieces that aren’t just about showing the hour of the day. [Simone Giertz] built a flip clock moon phase tracker for a …read more

In de Amerikaanse stad New Orleans zijn tien mannen uit een gevangenis ontsnapt. Ze wisten via een gat achter een toilet de benen te nemen. Op beveiligingsbeelden is te zien hoe de mannen uit het gebouw rennen, een hek beklimmen en met dekens het prikkeldraad ontwijken. Sommigen staken daarna rennend een snelweg over.

Inmiddels zijn twee gevangenen opgepakt. Eén man kon gearresteerd worden via gezichtsherkenning. Een camera had de voortvluchtige gefilmd waarna de politie hem in een garage aantrof.

Acht zijn nog op de vlucht. De mannen, in de leeftijd van 19 tot 42 jaar oud, worden verdacht of zijn veroordeeld voor onder meer moord.

De politie vermoedt dat ze hulp kregen van medewerkers binnen de gevangenis. Drie medewerkers zijn vanwege de zaak voorlopig geschorst.

De politie heeft een foto gepubliceerd van het gat waardoor de mannen zijn ontsnapt. Op de celmuur is te lezen: "LOL, dit is te makkelijk,", met een pijl naar het gat.

De autoriteiten waarschuwen dat de mannen mogelijk burgerkleding dragen. Bewoners van New Orleans worden opgeroepen extra alert te zijn.

Recently in material science news from China we hear that [Hailin Peng] and his team at Peking University just made the world’s fastest transistor and it’s not made of silicon. …read more

Scenarioschrijver Gerard Soeteman is op 88-jarige leeftijd overleden na een kort ziekbed. Dat heeft zijn familie aan het ANP gemeld.

Soeteman geldt als een van de meest invloedrijke scriptschrijvers in de Nederlandse filmgeschiedenis. Hij verwierf grote bekendheid door zijn langdurige samenwerking met regisseur Paul Verhoeven. Samen maakten zij filmklassiekers, zoals Turks Fruit (1973), Soldaat van Oranje (1977), Spetters (1980) en Zwartboek (2006).

Zijn doorbraak kwam in 1969 met de televisieserie Floris, die hij samen met Verhoeven ontwikkelde. In de hoofdrol speelde Rutger Hauer de rol van ridder. Floris geldt nog steeds als een mijlpaal in de Nederlandse televisiegeschiedenis.

Een van Soetemans bekendste werken buiten zijn films met Verhoeven was het scenario voor De Aanslag uit 1986, naar het boek van Harry Mulisch. Deze film, die geregisseerd werd door Fons Rademakers, werd bekroond met een Oscar voor beste buitenlandse film.

Gedurende zijn carrière ontving Soeteman meerdere onderscheidingen. In 2017 won Soeteman een Gouden Kalf voor zijn grote bijdrage aan de Nederlandse filmgeschiedenis.

Wie zich ooit heeft afgevraagd hoe een rode kater aan zijn vachtkleur komt, weet dat vanaf nu. Onderzoekers in Japan hebben ontdekt dat een kat de opvallende kleur krijgt door een ontbrekend stuk DNA in een gen.

Al meer dan een eeuw weten wetenschappers dat sommige katten hun rossige vacht te danken hebben aan hun genen. Maar hoe dat precies zat, was nog onbekend. Totdat de Japanse onderzoeker en kattenliefhebber Hiroyuki Sasaki van de Kyushu Universiteit daar onderzoek naar deed.

Sasaki en zijn team onderzochten tientallen katten met en zonder oranje vachtkleur. Ze ontdekten dat alle oranje katten een stukje DNA misten dat het pigment bepaalt. Het gen ARHGAP36 was bij die katten veel actiever dan bij katten met andere vachtkleuren. Daardoor krijgen sommige katten hun oranje uiterlijk, denken wetenschappers.

Hij ontdekte dat het oranje-gen zich bevindt op het X-chromosoom, waar erfelijk materiaal is opgeslagen. Omdat poezen daar twee van hebben en katers maar eentje, is het de kans groter dat het gen ontbreek bij de mannetjes. Daardoor zijn oranje poezen ook zeldzamer.

Het ontbreken van een stukje DNA verklaart volgens wetenschappers ook waarom lapjeskatten en schildpadkatten hun opvallende vlekkenvacht hebben. Een X-chromosoom met het rode of zwarte gen schakelt zich in bepaalde cellen willekeurig uit. Volgens Sasaki resulteert dat in een lappenvacht.

Wetenschappers denken dat het ARHGAP36-gen ook invloed kan hebben op andere cellen in een kat, bijvoorbeeld in de hersenen en hormoonklieren.

"Veel katteneigenaren zweren bij het idee dat verschillende vachtkleuren verband houden met verschillende persoonlijkheden", vertelt Sasaki. "Er is nog geen wetenschappelijk bewijs voor, maar het is een intrigerend idee dat ik graag verder zou willen onderzoeken."

Egyptische katten

Om het onderzoek naar de oranje vachtkleur van katten te financieren, begon Sasaki een inzamelingsactie. Daarmee haalde hij meer dan 11 miljoen yen op, ruim 65.600 euro.

Sasaki wil het hier niet bij laten. Hij wil nu weten wanneer de mutatie van het oranje gen oorspronkelijk begon. Hij wil eeuwenoude schilderijen van Egyptische katten bestuderen. En zelfs het DNA van gemummificeerde katten onderzoeken om erachter te komen hoe lang oranje katten al bestaan.

Op de A4 is ter hoogte van Roelofarendsveen een vrachtwagen gekanteld. Hierdoor zijn er problemen op zowel de snelweg als de naastgelegen hogesnelheidslijn ontstaan.

Zo'n 80 meter geleiderail moet worden hersteld, meldt Rijkswaterstaat. Uit het voertuig is 500 liter diesel gelekt. De vrachtwagen wordt geborgen. De werkzaamheden duren naar schatting tot zaterdagochtend 06.00 uur.

De afrit Roelofarendsveen op de A4 vanuit Amsterdam richting Den Haag is afgesloten. Ook is een rijstrook gesloten.

De gekantelde vrachtwagen ligt vlak bij de hogesnelheidslijn. Vanwege de werkzaamheden is het treinverkeer op deze lijn stilgelegd, meldt een woordvoerder van de NS.

Hoe de vrachtwagen kon kantelen, is nog onduidelijk. Omroep West meldt dat er in de buurt van de vrachtwagen een auto met schade staat.

De brand op een vrachtschip in het Westelijk Havengebied in Amsterdam is rond 20.45 uur geblust, meldt de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland.

De brand woedde sinds gistermiddag. Vanwege de rookontwikkeling werden vier NL-alerts verstuurd met het advies om ramen en deuren te sluiten en de ventilatie uit te schakelen. Omdat de wind draaide werd vanmorgen opnieuw een NL-alert uitgegeven voor het centrum van Amsterdam.

De brand brak gisteren uit in een schip geladen met schroot. Het blussen werd bemoeilijkt doordat de brandhaard zich bevond in een deel van het ruim dat moeilijk bereikbaar was.

Roetdeeltjes

Mensen die roetdeeltjes op hun spullen aantreffen, kunnen deze met warm water en zeep verwijderen, meldt de veiligheidsregio. Als roetdeeltjes in een moestuin zijn terechtgekomen, wordt afgeraden producten uit de tuin te eten.

Bij de brandweer kwamen veel meldingen binnen van ongeruste bewoners, meldt regionale omroep NH. Zij gaven aan last te hebben van benauwdheid en sommigen spraken over een chemische lucht.

Uit metingen van de brandweer bleek echter dat de rook geen verhoogde concentraties giftige stoffen bevatte. "Als je er met gepaste spoed doorheen gaat, dan is het risico acceptabel. Maar het is wel het beste om de boel thuis dicht te houden, zodat er geen roetdeeltjes in huis terecht kunnen komen", liet de veiligheidsregio eerder weten.

Hoe de brand heeft kunnen ontstaan, is nog onduidelijk. In maart dit jaar zorgde brandend schroot in het Westelijk Havengebied ook al voor veel overlast.

Sinds gistermiddag woedde er brand op een vrachtschip in Amsterdam:

Twee inwoners van Katwijk hebben aangekondigd morgenavond te gaan demonstreren "tegen een mogelijke pro-Palestinademonstratie", meldt de gemeente. Er is vooralsnog geen pro-Palestinademonstratie aangekondigd.

De twee Katwijkers hebben aangekondigd om 19.30 uur te gaan demonstreren. Vanavond heeft de burgemeester in overleg met de politie en het Openbaar Ministerie besloten dat betogers op het Strandplein in Katwijk mogen demonstreren.

Afgelopen woensdag verstoorden honderden mensen een pro-Palestijns protest tegen een Israël-viering in de Nieuwe Kerk in Katwijk. De gemeente zei gisteren niet te hebben verwacht dat de tegendemonstratie zo uit de hand zou lopen.

Er was wel rekening gehouden met tegendemonstranten, maar niet dat het er zo veel zouden zijn. Uiteindelijk greep de Mobiele Eenheid in. Twee mensen werden opgepakt en één persoon raakte gewond.

Geen keuze

Buurtbewoners zijn twee dagen later nog verontwaardigd over de gang van zaken. "Ik denk dat het allemaal niet nodig was geweest op deze manier", zegt buurtbewoner Cees van Duijn. "Was die demonstratie op een andere plek geweest, en niet zo midden in het centrum, dan was het veel rustiger verlopen."

De Katwijkse burgemeester Visser zegt dat hij wist dat er risico's waren rond de demonstratie, maar dat hij geen keuze had. "Katwijk is pro-Israël, dus dat ligt gevoelig. Dus ik heb gevraagd: kan dat niet op een andere plek? Kan dat niet aan de buitenkant van het dorp?"

Dat bleek niet mogelijk. Demonstraties moeten volgens het demonstratierecht in het zicht en binnen gehoorsafstand kunnen plaatsvinden van datgene waartegen wordt gedemonstreerd. "En je moet het ook toestaan, want het recht op demonstreren is gewoon een grondrecht", zegt Visser. "En dat gaat voor."

Van Duijn wil daar niets van weten. "Ik denk dat de burgemeester moed had moeten tonen en had moeten zeggen: dat gaat niet op dit moment hier gebeuren. Ik kan een andere plek aanwijzen waar je je mening kan uiten, maar niet hier. Dat werkt alleen polariserend. Dat drijft mensen uit elkaar."

'Het was een heksenjacht'

Deelnemers aan de pro-Palestinademonstratie in Katwijk kijken intussen op een andere manier terug op de escalatie van woensdag. Een vrouw die wilde demonstreren belandde met haar auto midden tussen de tegendemonstranten en de politie.

Ze zag hoe een pro-Palestinabetoger achterna werd gezeten "door de hooligans" en gaf hem een lift. "Toen ik hem verderop weer afzette, vroeg hij: 'Wat overkomt ons?' Ik ben niet gauw bang, maar wat ik die avond heb gezien zal ik nooit meer vergeten", zegt de vrouw, van wie de naam bekend is bij de redactie.

Ze vertelt ook over een man die haar "half huilend" smeekte om weg te gaan. "Jullie zitten in een heel extremistische wijk van Katwijk", zei hij. "Ze zoeken jullie. Een foto van jullie auto gaat al rond." Een andere man riep volgens haar "oprotten" en "we gaan jullie afslachten".

"Er waren mensen die foto's van ons maakten, we zijn uitgescholden en bespuugd", aldus de demonstrant. "De hele wijk deed mee aan deze gekte. Ik ben niet eens bij die kerk aangekomen. Er was heel veel haat. Het was een gewoon een heksenjacht."

De gemeente heeft inwoners op X opgeroepen om "de rust te bewaren en niet af te gaan op geruchten op sociale media". "Er gaan veel geruchten rond waarvan soms niet altijd duidelijk is wie de afzender is. Samen met de politie bekijken we alle signalen goed en kijken we wat er nodig is."

The Mac mini is the closest to an Apple-based SBC you can get, so it lends itself to unusual portable computers. [Scott Yu-Jan] is back to tackle a portable build …read more

Het wordt steeds duidelijker welke tv-programma's volgend jaar verdwijnen als gevolg van de bezuinigingen op de publieke omroep. In 2026 zijn bij Omroep Max geen nieuwe afleveringen meer te zien van De Rijdende Rechter, MAX PubQuiz en TV Monument.

De aanpassingen zijn het gevolg van de bezuinigingen van ruim 20 miljoen euro die komend jaar bij de omroepen moeten worden doorgevoerd. Vanaf 2027 moet de publieke omroep van het kabinet jaarlijks 156 miljoen minder uitgeven.

Blauw Bloed

Andere omroepen maakten eerder bekend welke programma's volgend jaar al van de buis verdwijnen. Bij de EO gaat het royaltyprogramma Blauw Bloed van tv naar online, met een wekelijkse samenvattende uitzending op NPO 2. Daarnaast gaat een geplande reünieaflevering van een nieuw seizoen Hel of Hotel niet door en verdwijnt het jeugdprogramma Enkeltje Verweggistan.

BNNVARA maakt minder afleveringen van First Dates en van de talkshow Van Roosmalen & Groenteman, AVROTROS stopt helemaal met Het Mooiste Meisje van de Klas. Bij KRO-NCRV zijn volgend jaar minder afleveringen van Keuringsdienst van waarde te zien.

De taakomroep NTR schrapt in 2026 alle tv-afleveringen van het geschiedenisprogramma Andere Tijden. Het programma zal wel in een kortere vorm op internet te zien zijn. Twee andere NTR-televisieprogramma's die verdwijnen zijn Top 2000: The Untold Stories en het jeugdprogramma Brainstorm.

Bij WNL, PowNed, VPRO-HUMAN en bij de taakomroep NOS zijn nog geen concrete bezuinigingen bekend.

"We hebben met zijn allen gevoeld hoe pijnlijk het al is om deze bezuinigingen voor volgend jaar te realiseren", zegt voorzitter Arjan Lock van het College van Omroepen, het belangrijkste adviesorgaan van de publieke omroep. "De kijker gaat de verschraling van het programma-aanbod echt merken."

Lock, die ook EO-voorzitter is, roept de politiek op om meer STER-reclames toe te staan op de publieke zenders. Daarmee zou een deel van de bezuinigingen kunnen worden opgevangen, maar de commerciële omroepen en een aantal politieke partijen zijn daar fel op tegen.

Eerder maakten we deze video over de publieke omroep en de aangekondigde veranderingen en bezuinigingen:

De Amerikaanse president Trump heeft op zijn eigen platform Truth Social uitgehaald naar muziekiconen Bruce Springsteen en Taylor Swift.

Volgens Trump is de populariteit van Swift afgenomen "sinds ik heb gezegd dat ik haar haat". Springsteen noemt hij een talentloze artiest die hij nooit heeft gemogen of leuk heeft gevonden en die "zo dom is als een steen".

Trump uitte al vaker zijn ongenoegen over de twee artiesten, die in aanloop naar de presidentsverkiezingen vorig jaar opriepen om op Trumps Democratische tegenstander Kamala Harris te stemmen.

Felle kritiek Springsteen

Het is niet duidelijk waarom Trump nu opnieuw Swift aanvalt. Wat betreft Springsteen lijkt de aanleiding een concert in de Engelse stad Manchester van donderdag, waarin de 75-jarige Amerikaanse rockartiest meerdere keren felle kritiek uitte op de regering-Trump.

"Mijn thuisland, het Amerika dat al 250 jaar een baken van hoop en vrijheid is, is in handen van een corrupte, incompetente en verraderlijke regering", zei hij aan het begin van het concert, dat Springsteens eerste show was sinds de inauguratie van Trump in januari.

Later bekritiseerde hij ook Amerikaanse Congresleden, die er volgens hem niet in geslaagd zijn "het Amerikaanse volk te beschermen tegen de misstanden van een ongeschikte president en een schurkenregering".

Trump noemt Springsteen in zijn bericht "een opdringerige, irritante idioot", die verder zijn mond moet houden tot hij weer terug is in de VS. "En dan zullen we zien hoe het met hem gaat."

Springsteen en Swift hebben nog niet gereageerd op de berichten van Trump.

De Amerikaanse sancties tegen het Internationaal Strafhof (ICC) schaden de internationale rechtsorde, waarschuwen deskundigen. "Het is absoluut schandalig en een gigantische ondermijning van alles waar de internationale samenwerking voor staat", zegt Alette Smeulers, hoogleraar internationale misdrijven aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Gisteren meldde persbureau AP op basis van onder meer gesprekken met ICC-medewerkers dat het strafhof in Den Haag hard geraakt wordt door de sancties van de VS, ingesteld nadat het strafhof arrestatiebevelen uitvaardigde tegen de Israëlische premier Netanyahu en zijn oud-defensieminister Gallant vanwege de oorlog in Gaza. Binnen het strafhof zouden zorgen leven of het hof Trumps presidentschap kan overleven.

Volgens Smeulers zijn zorgen over het voortbestaan van het ICC gegrond. "Je ziet in het algemeen de opkomst van autoritaire leiders die de rechtsorde steeds verder ondermijnen." Als dat doorzet, ontstaat een wereld waar alleen de macht van de sterkste geldt, zegt de hoogleraar. "Als de wereld accepteert dat het voortbestaan van het ICC wordt bedreigd, is het einde zoek."

"Het is belangrijk dat alle landen die bij het ICC zijn aangesloten nu ruggengraat tonen om de internationale rechtsorde te beschermen", zegt Smeulers. Bijvoorbeeld door zich uit te spreken en de persoonlijke gevolgen voor de medewerkers proberen op te vangen.

Het nieuws verraste Göran Sluiter, hoogleraar internationaal strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam. "Toen Trump de sancties aankondigde, werd gezegd dat het pakket binnen zestig dagen zou worden uitgebreid. Daar had ik niets meer over gehoord, dus ik dacht dat het meeviel."

Olie op het vuur

"Wat mij betreft kan dit worden gezien als misdrijf tegen de rechtspleging van het hof", zegt Sluiter. "In artikel 70 van het ICC-statuut staat namelijk dat het strafbaar is om medewerkers van het instituut te intimideren of wraak te nemen op hen."

De VS kan hiervoor worden vervolgd, zegt Sluiter. "Ik begrijp dat dit niet gebeurt, omdat je daarmee olie op het vuur gooit. Maar we moeten ook niet bang zijn om te benoemen wat het is: een misdrijf tegen het functioneren van het hof."

Dat dit nu niet gebeurt heeft te maken met de Amerikaanse president, denkt Sluiter. "Trump wordt vaak gezien als een emotionele razende beer, die je niet boos moet maken door er hard tegenin te gaan. De EU mag wel wat harder van zich afbijten en de VS laten weten dat dit onaanvaardbaar is."

Tegelijkertijd gaat het werk van het ICC wel door, nuanceert Sluiter. "En er is een lichtpuntje: de sancties zijn niet uitgebreid na zestig dagen."

Symbolische waarde

"Ik weet niet in hoeverre het ICC op dit moment doordraait, of dat ze vooral naar buiten toe die indruk proberen te wekken", zegt Smeulers hierover. Het strafhof heeft namelijk ook een belangrijke symbolische waarde, zegt ze. Landen zijn verantwoordelijk om misdadigers te vervolgen, maar als ze dit niet kunnen of willen dreigt een ICC-vervolgening.

Persbureau AP meldde dat niet-gouvernementele organisaties hun banden met het ICC opschorten uit vrees ook te worden getroffen door sancties. Dat herkent Sluiter, al plaatst hij wel een kanttekening. "Daar zijn ook wel weer oplossingen voor te vinden." Zo kunnen ngo's voorwerk verrichten en het daadwerkelijke bewijs of de aanklacht laten indienen door een andere organisatie.

'Stille diplomatie'

De politiek wil problemen graag eerst diplomatiek oplossen, zegt Smeulers. "Maar op een gegeven moment worden er wel rode lijnen overschreden. Dan is het heel belangrijk dat je oplettend bent en zegt: dit gaat te ver."

De kwestie zou wat haar betreft dan ook in VN-verband moeten worden besproken, bijvoorbeeld door een verklaring van de VN-Veiligheidsraad. "Het probleem is dat de VS daar zelf zit en dat Rusland er ook niet happig op is. Nu dat dus niet zal gebeuren zou eigenlijk de algemene vergadering van de VN dat moeten doen."

Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken zei vandaag "het beeld dat het hele strafhof nu in problemen verkeert" niet te herkennen. "Waar ik wel zorgen over heb is een mogelijk aanvullend Amerikaans sanctiepakket dat veel breder zou zijn."

Veldkamp zei in gesprek te blijven met de VS om het risico en de omvang van zo'n pakket zoveel mogelijk te beperken. "Dat is stille diplomatie, dus daar kan ik verder geen uitspraken over doen."

"Het ICC functioneert nog lang niet zoals het moet, maar de symboolwaarde is zo'n gigantische overwinning", zegt Smeulers. "Je zou alles moeten doen om het te versterken, maar nu gebeurt het tegenovergestelde. Dan gaan we echt als wereld ontzettend veel stappen terug."

De Zweedse journalist die in maart in Turkije werd opgepakt, is vrijgelaten en onderweg naar huis. Dat meldt de Zweedse premier Kristersson op X. "Hard werken in relatieve stilte heeft zijn vruchten afgeworpen", schrijft Kristersson in zijn bericht over de vrijlating van Joakim Medin.

Verder bedankt de premier medewerkers van het Zweedse ministerie van Buitenlandse Zaken en zijn buitenlandminister Malmer Stenergard, "die intensief aan deze kwestie hebben gewerkt".

Medin werd op 27 maart na aankomst op het vliegveld van Istanbul opgepakt toen hij daar verslag wilde doen van protesten tegen de regering van de Turkse president Erdogan. Die waren uitgebroken na de arrestatie van burgemeester Imamoglu van Istanbul, Erdogans belangrijkste politieke tegenstander.

Opluchting

Eind april werd Medin veroordeeld tot een voorwaardelijke celstraf van elf maanden voor het beledigen van Erdogan. Hij zat ruim vijftig dagen vast in de beruchte Marmara-gevangenis, ten westen van Istanbul. Dat is de grootste gevangenis in Turkije die bekendstaat om zijn slechte leefomstandigheden.

De hoofdredacteur van Medins krant Dagens ETC, Andreas Gustavsson, zegt op de site van de krant dat hij opgelucht is en dat "de lange vingers van Turkije Joakim nu niet meer kunnen bereiken".

Medin (40) staat in Turkije ook nog terecht in een tweede zaak, waarin hij wordt verdacht van lidmaatschap van een terroristische organisatie. Dagens ETC schrijft dat die zaak mogelijk in september begint.

Het kabinet maakt zich zorgen over de toenemende onrust in Nederland als gevolg van de oorlog tussen Israël en Hamas in Gaza. Dat zei vicepremier Fleur Agema (PVV) gisteravond in radioprogramma Met het Oog op Morgen, op NPO Radio 1. Ze noemde de situatie in Gaza een open zenuw die ook in de Nederlandse samenleving zichtbaar wordt.

"Wat ik merk in het kabinet is dat we zorgen hebben over dat die open zenuw in Gaza steeds meer zorgt voor onrust in Nederland, dat die geïmporteerd wordt en dat je die onrust terugziet in onze straten en op onze universiteiten."

De vicepremier verwijst in het gesprek naar de onrust in Katwijk deze week, waar een demonstratie van pro-Palestijnse betogers werd verstoord door een paar honderd tegendemonstranten die met bierflessen en stenen gooiden. Toen de ME de orde wilde herstellen werd ook die bekogeld.

De demonstratie was gericht tegen een bijeenkomst in een kerk voor de viering van het bestaan van de staat Israël. Onder anderen SGP-leider Chris Stoffer was daarbij aanwezig. Hij sprak na afloop van "respectloze rellen".

Zondag weer demonstratie

Voor komende zondag hebben hulporganisaties een demonstratie tegen de oorlog in Gaza aangekondigd in Den Haag. "Ik ga uit van een vreedzame demonstratie waar mensen hun woede en hun verdriet kunnen uiten en hun zorgen", zei Agema, die zelf niet gaat demonstreren. "Maar dat betekent niet dat ik het leed van mensen niet zie. Gazanen zijn ook vaak tegen Hamas."

Zaterdag is er in Katwijk een door de burgemeester goedgekeurde demonstratie tegen een mogelijke pro-Palestina demonstratie, al is die nog niet formeel aangemeld.

Eerder deze week riep de Amsterdamse burgemeester Halsema het kabinet op om de Israëlische regering tot de orde te roepen. De burgemeesters van een aantal andere steden sloten zich daarbij aan.

Agema maakte vrijdag bekend dat minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken (NSC) op korte termijn zal bellen met Halsema om haar oproep te bespreken. "Maar het is uiteindelijk wel de regering die het buitenlandbeleid bepaalt."

Remember The Clapper? It was a home automation tool (of sorts) that let you turn appliances on and off by clapping. [Kevin O’Connor] has built something rather similar, if more …read more

For a while now part of my email signature has been a quote from a Hackaday commenter insinuating that an article I wrote was created by a “Dumb AI”. You …read more

Palestijnen in Noord-Gaza melden vandaag aanvallen vanuit de lucht, vanaf zee en op de grond. Zowel Israëlische als Arabische media schrijven dat er tanks zijn gesignaleerd in het noorden van de Gazastrook, in Beit Lahiya. Maar ook het zuiden, zoals de stad Khan Younis, ligt onder vuur.

Alles wees er al op dat het Israëlische leger de aanvallen op Gaza aan het opvoeren was. Inmiddels heeft ook een woordvoerder van het Israëlische leger dit bevestigd tegenover persbureau AP.

Bij zware luchtaanvallen zijn vandaag zeker 93 Palestijnen om het leven gekomen. Gisteren, op de herdenkingsdag van de Nakba, zijn zeker 130 mensen gedood. Persbureau Reuters schrijft dat het gaat om een van de dodelijkste reeks bombardementen sinds er in maart een einde kwam aan het staakt-het-vuren na zware aanvallen van Israël.

Voorbereidende aanvallen

Een anonieme Israëlische functionaris laat aan AP weten dat het om voorbereidende aanvallen gaat, in aanloop naar een grotere militaire operatie.

Premier Netanyahu liet weken geleden al weten de oorlog in Gaza te willen intensiveren zodra de Amerikaanse president Trump zijn bezoek aan drie Golfstaten had afgerond. Vandaag stapte Trump in het vliegtuig terug naar het Witte Huis.

Eerder deze maand stemde het Israëlische veiligheidskabinet unaniem in met de uitbreiding van de oorlog in Gaza en werden tienduizenden Israëlische reservisten opgeroepen.

Het doel van de nieuwe fase lijkt om meer gebied in te nemen in Gaza. Dat zou het leefgebied voor Palestijnen in Gaza nog verder verkleinen. Het Israëlische leger controleert momenteel zo'n 70 procent van Gaza.

'Opvangen buiten Gaza'

Netanyahu maakte afgelopen dinsdag duidelijk dat hij nog geen einde wil maken aan de oorlog in de Gazastrook. Hij sprak toen ook over zijn plan om Palestijnen naar plekken buiten de Gazastrook te verplaatsen. "Er is alleen een probleem: we hebben landen nodig die hen kunnen opvangen." De Israëlische premier stelde dat "zeker 50 procent van de Gazanen zou vertrekken als je ze een uitweg geeft".

Volgens hem gaan het uitschakelen van Hamas en de bevrijding van gijzelaars in Gaza hand in hand, hoewel hij onlangs voor het eerst openlijk zei dat hun lot niet de hoogste prioriteit heeft. "De gijzelaars vrij krijgen is een belangrijk doel, maar het hoogste doel is de overwinning op onze vijanden." Families van gijzelaars reageerden woedend.

Door de oorlog is ruim 90 procent van de bevolking van Gaza ontheemd geraakt. Een groot deel van hen verblijft in tentenkampen zonder elektriciteit, gas of stromend water en heeft te maken met een tekort aan warme kleren en dekens. Volgens cijfers van de Gazaanse gezondheidsautoriteit zijn er inmiddels 50.000 doden gevallen in Gaza door de oorlog.

Hongersnood dreigt

De Gazastrook kampt met ernstige tekorten aan voedsel, water en medicijnen, doordat Israël de bevoorrading al ruim twee maanden blokkeert. De mensen in Gaza zijn vrijwel volledig afhankelijk van hulpmiddelen van buiten de Palestijnse gebieden. Volgens een recent rapport van VN-voedselwaakhond IPC dreigt hongersnood voor iedereen in Gaza.

"Veel mensen lijden honger in de Gazastrook", zei Trump op de laatste dag van zijn bezoek aan het Midden-Oosten. "Daar gaan we iets aan doen." Waar de Amerikaanse president op doelt en op welke termijn hij dat ziet gebeuren, maakte hij niet duidelijk.

Een nieuwe, door de VS gesteunde hulporganisatie - de Gaza Humanitarian Foundation - zei eerder deze week dat het deze maand al wil beginnen met het uitdelen van hulp aan burgers in de Gazastrook.

Vrachtwagens aan de grens

De Verenigde Naties en internationale hulporganisaties hebben scherpe kritiek op dit plan. Ze vinden het onduidelijk in hoeverre de Gaza Humanitarian Foundation onafhankelijk kan opereren. Ook wordt er sterk aan getwijfeld of de organisatie kan voldoen aan de grote hulpvraag in Gaza, terwijl vrachtwagens vol noodhulp al weken staan te wachten bij de grens.

Trump herhaalde ook zijn wens om de Gazastrook in te nemen en van het gebied een "vrijheidszone" te maken. Hij legde niet uit wat hij daar precies mee bedoelt en wat zijn toekomstvisie zou betekenen voor de Palestijnen in Gaza, maar zei dat hij "concepten heeft ingezien voor Gaza" waar hij enthousiast over is.

In februari stelde de Amerikaanse president voor om de Palestijnen in Gaza permanent naar andere landen te verplaatsen. Dat voorstel leidde tot felle kritiek. VN-chef Guterres zei hierover dat het zou neerkomen op etnische zuivering.