Aggregator

When a Loch Ness Monster story appears at the start of April, it pays to check the date on the article just to avoid red faces. But there should be …read more

Verlaag de btw op reparaties en schrap die helemaal op tweedehandsspullen. Dat staat in een oproep van Bol.com, Zeeman en acht andere bedrijven in een brief aan het kabinet.

De maatregelen moeten helpen om de samenleving circulair te maken. Circulair is een economie zonder afval, waarin alle grondstoffen uit herbruikbare spullen en materialen komen, zegt het RIVM.

Het doel van de overheid is ambitieus: in 2030 moet de helft van de economie circulair zijn, twintig jaar later helemaal. Het Planbureau voor de Leefomgeving is sceptisch en waarschuwde recent dat de doelen voor 2030 niet haalbaar lijken te zijn.

Kan het schrappen of verlagen van de btw helpen om de circulaire economie een impuls te geven?

Onderzoek andere landen

In veel landen heeft dat wel gewerkt. Dat zegt Devrim Yazan, onderzoeker duurzame toeleveringsketens en circulaire economie aan de Universiteit in Twente. Hij verwijst onder meer naar onderzoek naar btw-verlagingen op gerecyclede materialen in China, Canada en de VS.

"De btw verlagen of schrappen heeft een sterke signaalwaarde voor consumenten. Zij ervaren zo'n maatregel als een directe beloning van de overheid. Dat leidt ertoe dat burgers positiever staan tegenover circulaire producten. Zo groeit de vraag en vervolgens het aanbod", zegt Yazan.

Voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal beaamt dit. "Een btw-verlaging zou er zeker voor kunnen zorgen dat er meer vraag komt naar circulaire producten en diensten. Dat zie je ook terug in andere landen", zegt woordvoerder Sandra Koopmans.

Omdat Milieu Centraal geen beleidsadviezen geeft, wil de organisatie niet zeggen of een btw-verlaging op circulaire producten en diensten goed of slecht is voor het milieu (wat het doel is van de circulaire economie).

Wel beaamt Milieu Centraal dat als circulaire producten aantrekkelijk geprijsd zijn mensen afzien van splinternieuwe spullen. En dat is de meest efficiënte manier om de circulaire economie te laten groeien, zegt Milieu Centraal.

Fast fashion-verbod

Deskundigen onderstrepen dat alleen aanpassing van de btw niet genoeg is om Nederland circulair te maken. Dit wordt ook onderkend door de bedrijven in hun brief aan de Tweede Kamer. Daarom komen ze met meer suggesties. Zo stellen ze onder meer een verbod voor op heel goedkope kleding van slechte kwaliteit en strengere sorteerregels bij het vuilnis.

Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving is het lastig voor bedrijven om een lening te krijgen voor het ontwikkelen en maken van producten die circulair zijn. Dat komt doordat dit soort producten relatief onbekend zijn. Daardoor blijft het aanbod achter.

"In de hele toeleveringsketen moeten we meer doen, ook de bedrijven zelf", zegt onderzoeker Yazan van de Universiteit in Twente. Een circulaire economie betekent dat je helemaal geen olie, mineralen en andere grondstoffen meer uit de grond haalt om de maatschappij te laten draaien.

Essentiële grondstoffen

Nederland kent schaarste wat betreft essentiële grondstoffen. Dat zijn nikkel, koper, kobalt en 31 andere stoffen die volgens de Europese Commissie extra belangrijk zijn om de Europese industrie draaiend en veerkrachtig te houden.

"Nederland is heel afhankelijk van de import van dit soort grondstoffen", zegt Yazan. Daarom is het economisch extra interessant om in te zetten op circulariteit." Het zou volgens hem de Nederlandse economie veel sterker en onafhankelijker kunnen maken.

Microsoft brengt bepaalde Copilot+-functies naar pc's met Intel- en AMD-socs. Het gaat om functies die voorheen alleen voor pc's met Snapdragon X-soc beschikbaar waren, zoals een ondertitelingsfunctie en Cocreator in Paint.

Bax Music is door de rechtbank failliet verklaard. Het bedrijf vroeg vorige week uitstel van betaling. Bax Music is een van de grootste winkels voor muziekinstrumenten en -apparatuur in Europa.

Het bedrijf kampte al langer met financiële problemen. Zo had het een schuld bij de Belastingdienst als gevolg van de coronapandemie. Ook zou een brand in een pand in Goes twee jaar geleden geldproblemen hebben opgeleverd.

Bax Music werd in 2003 opgericht door twee broers, Nathanael en Jochanan Bax. Vanwege een conflict met de andere aandeelhouders werd Jochanan, het enige directielid, begin dit jaar ontslagen.

Het bedrijf had een plan voor een saneringstraject, maar vanwege een "verschil van inzicht" tussen de aandeelhouders is dat niet uitgevoerd.

Vorige week zei Jochanan Bax tegen de NOS dat hij met het bedrijf een doorstart wil maken bij een faillissement.

'Slechtste werkgever'

Vakbond CNV hoopt ook op een doorstart, maar dan wel zonder Jochanan. CNV-onderhandelaar Henry Stroek noemt de oud-directeur "verreweg de slechtste werkgever die ik in de afgelopen jaren ben tegengekomen".

"Hij heeft het bedrijf op een vreselijke manier geleid, daar hebben we helaas talloze voorbeelden van gezien. We zien het daarom totaal niet zitten als hij in de toekomst hier nog een rol krijgt."

Volgens Stroek willen de ondernemingsraad en de werknemers van Bax Music dat ook niet. De vakbond heeft de curator op de hoogte gesteld van de zorgen.

Doorstart

"We gaan er als vakbond natuurlijk niet over, maar we hopen dat hij er rekening mee houdt in de gesprekken met mogelijke geïnteresseerden voor de doorstart. Deze werknemers verdienen een goede werkgever en een gezond werkklimaat", aldus CNV.

De curator zegt dat meerdere partijen zich hebben gemeld voor een doorstart. Een daarvan is oud-directeur Jochanan Bax. Hoeveel geïnteresseerden er zijn, is niet bekend. De komende dagen wordt volgens de curator besloten of de webshop en winkels weer open kunnen.

Bij Bax Music werken zo'n 300 mensen. Het bedrijf heeft naast de webwinkel zes winkels in Nederland en België.

Een dag na de geruchtmakende veroordeling van Marine Le Pen proberen kopstukken van haar partij het protestvuur onder Fransen op te stoken. De radicaal-rechtse Le Pen, een van de populairste politici van Frankrijk, werd gisteren veroordeeld tot jarenlange celstraf en vijf jaar onverkiesbaarheid vanwege fraude met Europese subsidies.

In een toespraak tegenover parlementariërs van haar partij noemt zij dat vonnis een 'atoombom' waarmee het politieke establishment haar probeert uit te schakelen: haar kandidatuur voor het presidentschap in 2027 wordt nu vrijwel onhaalbaar.

Le Pens rechterhand binnen de rechts-radicale partij Rassemblement National, Jordan Bardella, noemde het vonnis gisteren al "de doodsteek van de Franse democratie". Hij riep zijn landgenoten vandaag op om massaal de straat op te gaan.

"Ik zeg tegen alle Fransen: wees woedend", zo zei hij tegen Franse media. "We gaan komend weekend massaal protesteren, overal in Frankrijk. We zijn nu overal bijeenkomsten aan het organiseren en gaan overal flyers uitdelen." Hij voegde eraan toe dat dat protest wel "democratisch en vredig" moet verlopen.

Gisteren noemde Le Pen de uitspraak ook al een politieke uitspraak "die tegen de rechtsstaat ingaat":

Bardella kan in sommige peilingen al op meer stemmen rekenen dan Le Pen, maar er is nog geen sprake van dat hij het stokje gaat overnemen. Zij zei gisteren: "Ik ga mezelf niet laten uitschakelen op deze manier" en gaat in beroep tegen haar veroordeling. Bardella schaart zich achter haar.

Inhoudelijke argumenten waarom het vonnis niet terecht is heeft Le Pen nog niet gegeven. De rechter verwees in de uitspraak naar de grote hoeveelheid bewijzen die er in deze zaak zijn tegen de politica.

Le Pen heeft al eerder gezegd dat ze in 2027 voor het laatst wil meedoen aan de verkiezingen: sinds 2012 probeert ze elke vijf jaar president te worden, en ze kwam de afgelopen jaren steeds dichter bij dat doel. "We geven niet op", zei ze tegen haar partijgenoten.

Ondertussen lijken de meeste Fransen zich te kunnen vinden in het vonnis: uit een eerste peiling in opdracht van de nieuwszender BFMTV blijkt dat 57 procent van hen de celstraf en uitsluiting uit de politiek als een passende straf zien voor Le Pens misdrijven.

42 procent ziet het vonnis als politiek gemotiveerd. Van de ondervraagden is 42 procent blij met het vonnis, 29 procent is er niet tevreden over en 29 procent heeft geen mening.

'Shock in publieke opinie'

Politieke tegenstanders van Le Pen doen dan ook schamper over Bardella's oproep aan Fransen om de straat op te gaan. "Geloof je nou echt dat er 300.000 mensen door Parijs gaan marcheren om Le Pen te steunen? Welnee", zo zei Pieyre-Alexandre Anglade, een parlementariër uit de partij van president Macron. De president zelf, die in 2027 hoe dan ook moet aftreden, heeft nog niet gereageerd op het vonnis, evenmin als andere kopstukken uit zijn partij Renaissance.

Een opvallende reactie kwam wel van Macrons premier Bayrou, die gisteren tegen journalisten zei "bezorgd" te zijn over de veroordeling van Le Pen. "Als zij niet kan meedoen aan de verkiezingen, riskeren we een shock in de publieke opinie."

De centristische Bayrou werd jaren geleden aangeklaagd voor precies hetzelfde misdrijf als Le Pen, maar vorig jaar vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs. Zijn partij MoDem en acht functionarissen daarvan werden wel veroordeeld tot hoge boetes en uitsluiting uit de politiek.

Zo snel mogelijk beroep

De stelling van Bayrou kwamen hem op kritiek van linkse politici te staan, die hem verweten het gezag van de rechterlijke macht te ondermijnen. Vandaag kwam hij van zijn uitspraken terug tijdens het vragenuur in het parlement: de premier zei de rechters die Le Pen veroordeelden "onvoorwaardelijk te steunen" en hun vonnis ook niet te zien als gevaar voor de democratie.

Wel vindt hij het nog steeds een probleem dat Le Pen per direct uitgesloten wordt van gekozen functies, nog voordat ze in hoger beroep heeft kunnen gaan. Hierin wordt de premier gesteund door minster Darmanin van Justitie, die tijdens het vragenuur zei dat hij het hoger beroep van Le Pen graag behandeld ziet "op een zo redelijk mogelijke termijn". De Franse justitie staat erom bekend traag te functioneren.

Maar het kabinet gaat niet over de planning van de rechtbank. Het wordt gezien als een teken dat de ministersploeg van Macron toch wat in zijn maag zit met het mogelijke verbod voor Le Pen op de kandidatuur voor haar partij.

In podcast De Dag een analyse van de politieke en juridische context waarbinnen de rechters tot hun uitspraak en strafmaat kwamen. En de gevolgen die de zaak heeft voor het politieke landschap en het vertrouwen in de rechtsspraak.

De celdeuren in een Belgische gevangenis gaan 's nachts soms ongecontroleerd van het slot af. Dit zou komen door een softwarefout. Door de fout kunnen gedetineerden de deur zelf opendoen en moet personeel de deur barricaderen met een houten balk.

While there’s still a vaguely robot-shaped hole in our heart from the loss of the New York World Maker Faire, we do take comfort in the fact that smaller Maker …read more

Werknemers van Tata Steel krijgen volgend jaar een eenmalige uitkering van minimaal 700 euro netto. Daarover hebben de vakbonden en het noodlijdend staalbedrijf een akkoord bereikt. Het betreft een crisis-cao van één jaar, die loopt van 1 april dit jaar tot 31 maart 2026.

Tegenover de eenmalige uitkering staat wel dat werknemers geen loonsverhoging krijgen, terwijl de inflatie tegen de 4 procent loopt. De bonden hadden gevraagd om de inflatie te compenseren, zodat werknemers er financieel niet op achteruit gaan. Maar vanwege de financiële situatie van Tata Steel en de verplichting om minder CO2 en schadelijke stoffen uit te stoten, is dat niet gelukt. Het betekende ook dat een cao met een looptijd van meerdere jaren er niet inzat.

Het personeel van het staalbedrijf kan ook nog in aanmerking komen voor een extra uitkering van 300 euro netto als Tata Steel het komend boekjaar een brutowinst behaalt van 500 miljoen euro. Die winst is in de afgelopen tien jaar vijf keer behaald.

Duizend euro

"Het gaat dus mogelijk om 1000 euro en omdat de uitkeringen netto zijn, betekent dat de onderste loonschalen er naar verhouding het meest mee opschieten", zegt CNV-bestuurder Marten Jukema. Volgens de vakbond zeggen de gemaakte afspraken veel over de situatie waarin Tata zich bevindt.

"De hele Europese staalmarkt heeft zwaar te lijden onder hoge energieprijzen, importbeperkingen en goedkoop staal van buiten de EU. In Groot Brittannië is onlangs besloten de laatste hoogovens te sluiten", zegt CNV'er Jukema. De vakbond heeft begrip voor de problemen van Tata en wil meedenken om de overgang naar Groen Staal zo goed mogelijk te laten verlopen, zonder dat de medewerkers daar te veel voor moeten inleveren.

In het overleg tussen de bonden en Tata Steel is ook afgesproken dat de pensioenpremie ongewijzigd blijft tot 2029.

Tata zegt dat er goed is nagedacht over de crisis-cao in zware tijden. "Het is verantwoord, gezien de financiële situatie waarin we ons bevinden en waar we uit willen komen om aan onze groene toekomst te blijven werken."

Het kabinet moet bij NAVO-partner Turkije aandringen op de onmiddellijke vrijlating van burgemeester Imamoglu van Istanbul. Dat wil een ruime meerderheid in de Tweede Kamer. Ook moet dit standpunt actief binnen de NAVO worden uitgedragen. Imamoglu is gearresteerd op verdenking van corruptie en terrorisme, al is die laatste aanklacht inmiddels ingetrokken. Hij zit vast in afwachting van zijn proces.

De Kamer noemt de arrestatie van Imamoglu "een zeer zorgelijke en onwettige ontwikkeling" die "past in een inmiddels lange rij van politiek gemotiveerde vervolgingen van politici, journalisten en activisten". De steun is breed: regeringspartijen PVV, VVD, NSC en BBB en oppositiepartijen GL-PvdA, SP, PvdD, Volt, D66, CDA, CU, SGP en JA21 stemden allemaal voor deze oproep.

Denk-leider Van Baarle gaf voorafgaand aan de stemming een stemverklaring af. Hij stelde dat de Nederlandse Tweede Kamer niet over de rechtsgang in Turkije moet oordelen en houdt het voor mogelijk dat de beschuldigingen aan het adres van Imamoglu terecht zijn. "Dat kunnen wij vanuit de Tweede Kamer niet beoordelen."

Presidentskandidaat

De populaire Imamoglu van de centrumlinkse partij CHP wil het in 2028 als presidentskandidaat opnemen tegen president Erdogan. Zijn aanhangers zijn ervan overtuigd dat de aanklachten politiek gemotiveerd zijn en dat justitie van hogerhand de opdracht heeft gekregen om iets te vinden om Imamoglu politiek uit te schakelen. Sinds zijn arrestatie wordt er in het hele land op grote schaal gedemonstreerd.

Minister van Buitenlandse Zaken Veldkamp heeft in een telefoongesprek met zijn Turkse collega Fidan zijn bezorgdheid uitgesproken over de arrestatie. De Nederlandse ambassadeur in Turkije deed dat meteen na de arrestaties van Imamoglu en zijn medewerkers. De EU zet vraagtekens bij de aanhouding en heeft bij EU-kandidaat Turkije aangedrongen op naleving van de democratische principes.

De A9 tussen Holendrecht en Badhoevedorp blijft de hele avond en nacht dicht, meldt Rijkswaterstaat. Het is daardoor extra druk op de wegen rond Amsterdam.

Er was sprake van een drukke avondspits. Rond 17.30 uur was de vertraging op de A2 tussen Utrecht en Amsterdam bij tussen Vinkeveen en knooppunt Amstel zo'n drie kwartier.

De snelweg richting Alkmaar is sinds gisteravond dicht vanwege een spoedreparatie aan de Schipholbrug. Een aannemer boorde daar afgelopen weekend een gat in het beton voor de voegoverweg en raakte daarbij per ongeluk het betonijzer. Dat ijzer is de verbinding tussen de brugdelen onderling, zei Lammert Postma van Rijkswaterstaat tegen de regionale omroep NH.

De reparaties duren langer dan verwacht. Eigenlijk zou de A9 vandaag na de ochtendspits weer opengaan. Rijkswaterstaat verwacht dat het verkeer woensdag in de ochtendspits wél weer over de A9 kan rijden.

Spotify heeft de Nederlandse en Belgische prijzen van Premium verhoogd. De prijswijzigingen lopen op tot vier euro extra per maand en zijn in Nederland hoger dan in België. Spotify informeert bestaande klanten nu over de prijsverhoging.

De Belgische consumentenorganisatie Testaankoop is een collectieve rechtszaak gestart tegen Apple. Het bedrijf zou een 'te hoge' toeslag vragen voor abonnementen die via de App Store worden afgesloten. Testaankoop wil met de rechtszaak dat geld terugvorderen.

Afgelopen maand was in Nederland de droogste maart sinds het begin van de metingen in 1906. Dat valt op te maken uit de nieuwste gegevens van het KNMI hierover. En dat terwijl het instituut eigenlijk pas vanaf vandaag, 1 april, traditiegetrouw begint met het monitoren van de droogte in Nederland.

Gemiddeld werd er door de automatische weerstations in maart ongeveer 6 millimeter neerslag gemeten, waar dat normaal gesproken 53 millimeter is. Het vorige record stamt uit 1993. Toen viel er in maart 9 millimeter regen in Nederland.

Niet alleen in maart viel weinig neerslag, ook in februari werd slechts 28 millimeter gemeten, waar het langjarig gemiddelde voor februari op 58 millimeter ligt. "Als we op 1 januari van dit jaar waren begonnen met het bijhouden van het neerslagtekort, dan had het nu op 35 millimeter gestaan", aldus het KNMI.

Hoewel de hoeveelheid neerslag de afgelopen decennia gemiddeld ongeveer gelijk is gebleven, nam vooral de verdamping toe, legt klimaatexpert Peter Siegmund van het KNMI uit. Het verschil tussen de verdamping en de neerslag is dus groter geworden. "Dat is ook logisch, want het is warmer en dan krijg je meer verdamping. Dat is een keiharde klimaatzaak." Ook de toegenomen zonnestraling speelt hierbij een rol.

Honderd natuurbranden

Een van de gevolgen van de toenemende droogte is een verhoogd risico op natuurbranden. In de afgelopen weken was het al vaak raak. Inmiddels is het aantal natuurbrandmeldingen voor maart opgelopen tot honderd, meldt het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid. In delen van Noord- en Zuid-Holland en Brabant is het risico op natuurbranden groter dan normaal.

De droogte is niet onopgemerkt gebleven bij volkstuincomplex Het Kloosterpark, pal naast het KNMI. "De regentonnen zijn al flink leeg", vertelt Frank Bottenberg, terwijl hij met een grondboor laat zien hoe droog de bovenste laag grond is. "Ik heb ze dit jaar ook niet geleegd in de winter. Dat doe ik normaal gesproken wel, tegen de vorst. Dus ik heb ze gewoon vol gelaten en ze waren dus écht vol. Dan raken ze nu dus al behoorlijk leeg."

Het water gaat op aan de plantjes die al in de grond staan. "Ik heb de kers water gegeven, de radijs. De spinazie heb ik al water gegeven. Die moet je goed in de gaten houden, want die is natuurlijk net gezaaid." Niet vaak heeft hij al zo vroeg in het jaar de gieter moeten pakken als nu. "Ik kan me eigenlijk niet herinneren wanneer dat eerder is geweest."

Begin april blijft droog

In de komende weken valt er weinig verbetering te verwachten. "We kunnen zo'n twee weken vooruitkijken en dan komt er echt weinig regen", vertelt Siegmund. "Er wordt maar iets van 6 millimeter verwacht, terwijl er normaal gesproken in de eerste twee weken van april zo'n 20 millimeter valt. En de verdamping zal ook groter zijn dan gebruikelijk, omdat er de komende dagen veel zon wordt verwacht."

Het nieuwe droogterecord leidt bij het KNMI tot discussie, merkt ook Siegmund. Historisch gezien loopt het meteorologische droogteseizoen van april tot en met september. In die periode is de verdamping meestal groter dan de neerslag, waardoor de bodem uitdroogt en er een neerslagtekort ontstaat. Maar waar april vroeger een logisch begin voor het monitoren was, duikt de droogte in een veranderend klimaat eerder op.

Tien dagen naar voren

Het droogterecord in maart geeft nieuwe brandstof aan het gesprek over het traditionele begin van het meteorologische droogteseizoen. Is 1 april niet een te laat moment? "Je moet dit natuurlijk niet op basis van gegevens van één jaar besluiten, want het ene jaar is het andere niet", zegt Siegmund. "Maar op de hele trend zien we dat het neerslagtekort ongeveer tien dagen naar voren is gegaan sinds 1965."

Of het ook later in het jaar zo droog blijft als nu, valt moeilijk te voorspellen. Siegmund: "We zitten echt nog aan het begin van het groeiseizoen. Na half april weten we echt nog niets zeker. Maar er is wel een algemene trend naar het droger worden van het groeiseizoen. Dat is wel een significante trend: van 1 april tot eind juni neemt het neerslagtekort toe. Dat geldt ook voor het neerslagtekort als geheel. Die trend zet waarschijnlijk door."

History is rather dull and unexciting to most people, which naturally invites exciting flights of fancy that can range from the innocent to outright conspiracies. Nobody truly believes that the …read more

In de omgeving van Bolsward zijn de afgelopen weken meerdere zogenoemde plasdraspompen en zonnepanelen gestolen. Volgens de Vogelwacht Bolsward en omgeving hebben de diefstallen vervelende gevolgen voor weidevogels.

Plasdraspompen pompen water uit sloten op het weiland. Als het land onder water staat, kruipen insecten en larven naar boven. Door het natte weiland hebben weidevogels meer voedsel en broedplekken.

"Vorig jaar was een ernstig predatiejaar: roofdieren hebben veel kuikentjes opgegeten. En nu is het hartstikke droog, dan is er bijna geen eten en dan zijn die pompen heel belangrijk", zegt woordvoerder Wiebe Palstra van vogelwacht Bolsward tegen Omrop Fryslân.

De pompen worden aangedreven met zonne-energie. Afgelopen vrijdag werden nog pompen en panelen in Burgwerd gestolen. Een week eerder was het raak bij Wolsum, toen verdwenen drie waterpompen met zonnepanelen. "De klap is groot. Dit is niet leuk meer", aldus Palstra.

Klap

Eén plasdraspomp kost tussen de 3000 en 4000 euro. Palstra verwacht daarom dat de gestolen pompen niet op korte termijn vervangen worden. "Dit is weer een klap die we voor de kiezen krijgen. Wij willen toch graag dat de weidevogels hier blijven. Wij moeten het hebben van natte landen."

De vogelwacht denkt dat de dieven per boot toesloegen. "Wij denken dat ze met een boot over het grote water komen en zo de panelen opladen."

Staatssecretaris Coenradie van Justitie (PVV) krijgt groen licht van de Tweede Kamer om bepaalde gedetineerden twee weken voor het eind van hun straf naar huis te sturen, om zo het cellentekort op te lossen.

Een motie waarin het kabinet werd gevraagd dit besluit terug te draaien werd niet aangenomen. Na een hoofdelijke stemming was de uitslag 74 - 75. Dat bleek niet juist te zijn, de uitkomst had 74 - 74 moeten zijn. Voor de praktijk maakt het niet uit: van tevoren was al duidelijk dat als de stemmen weer zouden staken, de staatssecretaris toch door kan met haar beleid.

De gevangenissen hebben een cellen- en personeelstekort. Daarom wil Coenradie, met instemming van het kabinet, in het uiterste geval gevangenen maximaal twee weken voor het einde van hun straf naar huis kunnen sturen.

Dat geldt voor mensen met een celstraf van maximaal een jaar en alleen als er echt geen plek meer is voor een nieuwe veroordeelde. Zedendelinquenten en plegers van een ernstig geweldsmisdrijf worden niet eerder vrijgelaten.

Het plan is omstreden, omdat de helft van de Tweede Kamer vindt dat iedereen zijn hele straf moet uitzitten. De andere helft heeft er juist begrip voor dat er ruimte gemaakt moet worden, bijvoorbeeld voor nieuwe gedetineerden met zwaardere straffen.

Zo min mogelijk gebruiken

Zelf noemt de PVV-staatssecretaris het een "rotmaatregel" die ze zo min mogelijk wil gebruiken. Maar ze zegt ook dat andere mogelijkheden, zoals meer dan twee personen op een cel of minder ontspanningsmomenten voor de gedetineerden, zijn uitgeput. Die kunnen voor het gevangenispersoneel gevaarlijke werksituaties opleveren.

Coenradie kreeg vorige maand ruzie met PVV-leider Wilders over het voornemen, en drie van de vier coalitiepartijen zijn tegen. Maar Wilders gaat haar niet wegsturen, zei hij. "Ze doet goed werk, ze is een goede staatssecretaris."

In een nieuwe gevangenis in Dendermonde, ten oosten van Gent, springen de sloten van de celdeuren 's nachts ongecontroleerd open. Volgens de vakbond speelt het probleem al maanden en zou een probleem met de software de oorzaak zijn.

Het probleem doet zich voor bij verschillende deuren en op willekeurige tijdstippen gedurende de nacht. "Op regelmatige basis horen we 's nachts een klik", zegt Luc Meeusen. Hij is namens de gevangenis vertegenwoordiger van ACOD, de Vlaamse vakbond voor mensen in de publieke sector.

Houten paal

Tegen de VRT zei Meeusen dat het gevangenispersoneel steeds snel probeert vast te stellen welke deur is opengegaan. "Soms is het zoeken naar een speld in een hooiberg. De gedetineerde kan in principe de cel van binnenuit openen, want daar hangt een klink."

Volgens Meeusen zijn er nog geen incidenten geweest, maar kan het tot gevaarlijke situaties leiden. Bij afdelingen voor zware delicten is de klink aan de binnenkant verwijderd, zodat gedetineerden de cel niet van binnenuit kunnen openen.

"Als we de deur hebben gevonden, zetten we een houten paal onder de klink zodat ze de deur niet meer kunnen openen van binnenuit. Dan is het wachten tot iemand fysiek met de sleutel de deur weer op slot draait", aldus Meeusen.

Verkeerde momenten

Volgens Meeusen ligt het probleem bij de software in de gevangenis, die op verkeerde momenten signalen zou geven. Maar het is niet makkelijk om het probleem te vinden, omdat het slot telkens op een ander moment bij een andere cel opent.

De gevangenis in Dendermonde is nog splinternieuw, het complex is net twee jaar in gebruik. "Je zou toch denken dat je bij een nieuw gebouw van enkele miljoenen euro's veilig zou kunnen werken, maar helaas", zegt Meeusen.

Een foto van jezelf, de trailer van The Lord of the Rings of populaire internetmemes, maar dan in de stijl van een Japanse animatiestudio: de afbeeldingen gingen de afgelopen week al veel rond op sociale media. Ze zijn gemaakt met behulp van kunstmatige intelligentie (AI).

Het programma waarmee dat gebeurde, is vanaf nu beschikbaar voor iedereen. Het gaat om een nieuwe afbeeldingenmaker van OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT. Dat maakt tegelijkertijd bekend dat een half miljard mensen de AI-programma's van het bedrijf gebruiken.

Met de nieuwe AI-tool is het mogelijk om allerlei soorten afbeeldingen te maken, bijvoorbeeld een bestaande afbeelding in een andere stijl. Of een compleet nieuwe afbeelding op basis van een opdracht die je geeft.

OpenAI bracht het programma een week geleden al op de markt, maar het is nu dus beschikbaar voor alle gebruikers. De afgelopen week gebruikten veel mensen het al om afbeeldingen te maken in de stijl van de Japanse animatiestudio Ghibli.

Ghibli was onder meer betrokken bij The Red Turtle, een animatiefilm van de Nederlandse illustrator Michael Dudok de Wit, die in 2017 werd genomineerd voor een Oscar. Dudok de Wit werkte tien jaar aan die film, waarvoor tientallen tekeningen per seconde filmbeeld nodig waren.

'Belediging voor het leven zelf'

De ontwikkeling is nieuw voer voor de discussie over het gebruik van kunstmatige intelligentie in de kunst. OpenAI en andere AI-bedrijven zijn beschuldigd van het op grote schaal 'stelen' van teksten, muziek en afbeeldingen om hun AI-tools te ontwikkelen.

Terwijl door AI gegenereerde afbeeldingen in de stijl van Ghibli rondgingen op sociale media, deed een oude video dat ook. Daarin maakt Ghibli-medeoprichter Hayao Miyazaki zich kwaad over een met AI gemaakte video. Hij vindt het "een belediging voor het leven zelf" om met AI kunst te maken. "Ik zou deze technologie nooit in mijn werk willen gebruiken."

De discussie over auteursrechten gaat niet alleen over OpenAI. In de Verenigde Staten hebben onder meer fotografen en cartoonisten rechtszaken aangespannen tegen AI-plaatjesmakers Stable Diffusion (van het bedrijf Stability AI), Imagen (van Google) en Midjourney (van het gelijknamige bedrijf).

Toch weerhouden de rechtszaken investeerders er niet van om geld in AI-bedrijven te pompen. OpenAI maakte vannacht bekend dat het een investering van 40 miljard dollar (37 miljard euro) te wachten staat.

Volgens de Amerikaanse nieuwszender CNBC en de krant The New York Times krijgt het bedrijf direct 10 miljard dollar en staat de overige 30 miljard dollar gepland voor later dit jaar. Maar een groot deel daarvan zou pas voor OpenAI beschikbaar worden als het lukt om de structuur van de organisatie nog dit jaar op de schop te nemen.

Op dit moment is OpenAI in handen van een stichting. Topman Sam Altman wil dat veranderen, waardoor een bedrijf met winstoogmerk ontstaat. Dat is een moeilijk en lang proces. Volgens bronnen van CNBC en The New York Times kan de investering van 40 miljard nog halveren als de hervorming niet uiterlijk 31 december is voltooid.

De Nederlandse politie heeft geen goed zicht en slechte controle op de financiën van IT-projecten. Dat zegt onderzoeksbureau Ernst & Young in een rapport dat in opdracht van de politie is gemaakt. De politie zou snel te veel geld uitgeven, staat in het rapport.

De man die vastzit voor het neersteken van vijf mensen in de buurt van de Dam in Amsterdam wordt verdacht van vijfmaal poging tot moord of doodslag met een terroristisch oogmerk. Dat heeft het Openbaar Ministerie bekendgemaakt.

De verdachte, een 30-jarige Oekraïner, is voorgeleid voor de rechter-commissaris. Die heeft besloten dat de man zeker nog twee weken blijft vastzitten.

De man viel donderdag in de Sint Nicolaasstraat, vlak bij de Dam, meerdere mensen aan met verschillende messen. Van de vijf slachtoffers liggen er nog vier in het ziekenhuis. Hun situatie is stabiel. De slachtoffers komen uit de VS, België, Polen en Amsterdam.

Het OM verdenkt de Oekraïner van een terroristische daad vanwege zijn handelwijze. "De verdachte heeft op klaarlichte dag op een heel druk punt vijf mensen neergestoken", zegt de persofficier van het Openbaar Ministerie in Amsterdam. Ze benadrukt dat ondanks de verdenking alle scenario's open gehouden worden. "Alles wordt onderzocht."

Volledige beperkingen

Het politieonderzoek staat nog steeds onder leiding van twee officieren van justitie, zowel een zware criminaliteitsofficier als een terrorismeofficier. De politie zag na de steekpartij aanleiding om meerdere scenario's te onderzoeken en dat onderzoek wordt voortgezet, meldt het OM.

Over twee weken wordt opnieuw gekeken of de voorlopige hechtenis van de man verlengd moet worden. Hij zit vast in volledige beperkingen; dat houdt in dat hij alleen contact mag hebben met zijn advocaat. Om die reden is het OM terughoudend met informatie over de zaak.